BASF in Antwerpen Verslag 2013

BASF in Antwerpen Verslag 2013

Werkoverleg tussen BASF-medewerkers aan een productieinstallatie (vlnr): Gwen Cardon, Michel Palinckx, Wim Baeten en Hans Schuyten.

Chemicals

Kerncijfers Chemicals (in miljoen €)

Het segment Chemicals omvat onze activiteiten voor basischemicaliën en tussenproducten. Het productaanbod varieert van solventen, kunststofadditieven, monomeren tot lijmen en elektronische chemicaliën, ingrediënten voor detergenten, plastics, textielvezels, verf, coatings, gewasbescherming en farmaceutische producten. Naast het bevoorraden van onze klanten in de chemiesector en in talrijke andere sectoren, leveren we ook chemicaliën aan andere segmenten van BASF voor de aanmaak van verder afgewerkte producten.

Performance Products Onze Performance Products geven stabiliteit en kleur aan talloze gebruiksvoorwerpen en helpen om de toepassingseigenschappen ervan te verbeteren. Ons productaanbod bestaat onder meer uit vitamines en andere voedseladditieven, ingrediënten voor farmaceutische toepassingen, huishoudelijke en schoonmaakproducten en producten voor persoonlijke verzorging. Andere producten uit dit segment verfijnen de processen in de papiernijverheid, de olie- en gasproductie, de mijnbouw en waterbehandeling. Nog anderen verbeteren de efficiëntie van brandstoffen en smeermiddelen, verhogen de doeltreffendheid van lijmen en coatings, en bevorderen de soepelheid van plastics.

Functional Materials & Solutions In het segment Functional Materials & Solutions bundelen wij systeemoplossingen en innovatieve producten voor specifieke klanten en sectoren, meer bepaald voor de autosector, de industrie, de chemische sector, de elektriciteits- en bouwsector, maar ook voor huishoudelijke toepassingen en voor sport en vrije tijd. Ons gamma bestaat onder meer uit katalysatoren, materialen voor batterijen, technische kunststoffen, polyurethanen, coatings voor de autosector en de industrie en additieven voor beton en bouwproducten zoals tegellijm en decoratieve verven.

Agricultural Solutions Onze gewasbeschermingsmiddelen bestrijden schimmelziekten, insecten en onkruid, verbeteren de kwaliteit van landbouwproducten en stellen de opbrengst van oogsten veilig. Ons onderzoek op het gebied van plantenbiotechnologie is gericht op de ontwikkeling van planten voor een efficiëntere landbouw, een gezondere voeding en als hernieuwbare grondstof. De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling , de omzet, winst en alle andere gegevens van BASF Plant Science zijn niet opgenomen onder het segment Agricultural Solutions; ze worden tot ‘Overige’ gerekend.

Oil & Gas

2013

2012

Verschil in %

16.994

17.887

(5,0)

7.785

8.260

(5,8)

Monomers

6.385

6.772

(5,7)

Intermediates

2.824

2.855

(1,1)

EBITDA

2.956

3.021

(2,2)

Bedrijfsresultaat voor buitengewone posten

2.182

2.171

0,5

Bedrijfsresultaat (EBIT)

2.086

2.173

(4,0)

Omzet Waarvan Petrochemicals

Kerncijfers Performance Products (in miljoen €) 2013

2012

Verschil in %

15.534

15.713

(1,1)

3.557

3.668

(3,0)

Care Chemicals

4.871

4.898

(0,6)

Nutrition & Health

2.088

1.959

6,6

Paper Chemicals

1.442

1.564

(7,8)

Omzet Waarvan Dispersions & Pigments

3.576

3.624

(1,3)

EBITDA

Performance Chemicals

1.987

2.090

(4,9)


1.365

1.421

(3,9)


1.100

1.276

(13,8)

Kerncijfers Functional Materials & Solutions (in miljoen €) 2013

2012

Verschil in %

17.252

17.049

1,2

5.708

5.568

2,5

Construction Chemicals

2.120

2.315

(8,4)

Coatings

2.927

2.961

(1,1)

Performance Materials

6.497

6.205

4,7

EBITDA

1.498

1.363

9,9


1.070

932

14,8


1.027

806

27,4

Verschil in %

Omzet Waarvan Catalysts

Kerncijfers Agricultural Solutions (in miljoen €) 2013

2012

Omzet

5.227

4.679

11,7

EBITDA

1.375

1.182

16,3


1.222

1.037

17,8


1.208

1.026

17,7

Kerncijfers Oil & Gas (in miljoen €)

Wij leggen ons toe op de exploratie en productie in olie- en gasrijke regio’s in Europa, Noord-Afrika, Zuid-Amerika, Rusland en het Midden-Oosten. Samen met onze Russische partner Gazprom zijn we actief in het transport, de opslag en de handel van aardgas in Europa.

Omzet Waarvan Exploration & Production Natural Gas Trading

2013

2012

Verschil in %

14.776

12.740

16,0

2.929

2.584

13,4

11.847

10.156

16,7 28,6

EBITDA

3.144

2.445


1.969

1.876

5,0


2.516

1.676

50,1

Nettowinst

1.780

1.201

48,2

BASF-GROEP 2013 in één oogopslag

Economische cijfers 2013

2012

Omzet

in miljoen €

73.973

72.129

Verschil in % 2,6

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en waardeverminderingen (EBITDA)

in miljoen €

10.427

10.009

4,2

Bedrijfsresultaat (EBIT) voor buitengewone posten

in miljoen €

7.190

6.647

8,2


in miljoen €

7.273

6.742

7,9

Bedrijfsresultaat (EBIT) na kapitaalkosten

in miljoen €

1.872

1.164

60,8

Bedrijfsresultaat

in miljoen €

6.713

5.977

12,3

Nettowinst

in miljoen €

4.842

4.819

0,5

€

5,27

5,25

0,4 (4,8)

Winst per aandeel Gecorrigeerde winst per aandeel

€

5,37

5,64

Dividend per aandeel

€

2,70

2,60

3,8

Kasstroom uit operationele sactiviteiten

in miljoen €

7.870

6.602

19,2

Toevoegingen aan vaste activa1

in miljoen €

7.513

5.263

42,8

Afschrijvingen en waardeverminderingen1

in miljoen €

3.154

3.267

(3,5)

Rendement op activa

%

11,6

11,0

–

Rendement op eigen vermogen na belasting

%

19,4

19,9

–

1

Inclusief acquisities

Value added 2013 Toegevoegde waarde in 20132 3

Creatie van toegevoegde waarde (in miljoen €, cijfers vorig jaar tussen haakjes)

Aanwending toegevoegde waarde (Cijfers vorig jaar tussen haakjes)

1. Toegevoegde waarde

Personeel 54,6% (56,0%)

17.028 (15.994)

Overheid 2. Afschrijvingen en waardeverminderingen

11,0% (7,8%)

1.

3.154 (3.267) 3. Kosten van diensten, energiekosten en andere uitgaven 12.562 (12.856)

Kredietverschaffers 4,0% (4,5%) Resultaat activiteiten 4.

2.

75.868 (74.067)

4. Kostprijs van grondstoffen en goederen

Minderheidsbelangen 1,9% (1,6%) Aandeelhouders (Dividend en ingehouden winst) 28,5% (30,1%)

3.

43.124 (41.950) 2

De toegevoegde waarde is het resultaat van de onderneming min de aangekochte goederen en diensten, afschrijvingen en waardeverminderingen. Het toont de bijdrage van de BASF-groep aan zowel de inkomsten van particulieren als van de overheid, en de verdeling van deze bijdrage over de verschillende belanghebbenden.

Innovatie Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling Aantal medewerkers voor onderzoek en ontwikkeling op het einde van het jaar

miljoen €

2013

2012

1.835

1.732

Verschil in % 5,9

10.631

10.456

1,7

Personeel en maatschappij 2013

2012

Change in %

112.206

110.782

1,3

3.060

2.809

8,9

in miljoen €

9.285

8.963

3,6

% of Group companies

98,9

97,9

1,0

in miljoen €

49,2

49,0

0,4

Aantal medewerkers op het einde van het jaar Aantal starters op het einde van het jaar Personeelskosten Jaarlijkse bonus Schenkingen en sponsoring

Supply chain management en Responsible Care 2013

2012

Change in %

Aantal duurzaamheidsaudits bij grondstoffenleveranciers3

155

210

(26,0)

Aantal milieu- en veiligheidsaudits

132

112

17,9

44

42

4,8

Aantal arbeidsgeneeskundige audits en gezondheidsbeschermings audits 3

In 2013 hebben we onze manier waarop we onze leveranciers evalueren, bijgewerkt. Naast de onderzoeken ter plekke, zijn we gestart met 550 online duurzaamheidsbeoordelingen via externe dienstverleners.

Veiligheid en gezondheid 2013

2012

Change in %

Transportongevallen

per 10.000 zendingen

0,22

0,24

(8)

Vrijgekomen producten tijdens transport

per 10.000 zendingen

0,23

0,25

(8)

per miljoen arbeidsuren

1,4

1,7

(18)

0,89

0,89

0,4

Change in %

Arbeidsongevallen met werkverlet Health Performance Index

Milieu 2013

2012

miljoen MWh

59,2

57,4

3,1

ton verkochte producten/MWh

0,592

0,602

(1,7)

Totaal waterverbruik

miljoen m³

1.781

1.999

(10,9)

Drinkwaterverbruik

miljoen m³

22,6

23,2

(2,5)

Emissies van organische stoffen in water5

in duizend ton

19,7

21,2

(7,5)

Emissies van stikstof in water5

in duizend ton

2,9

2,8

4,7

in ton

21,9

26,2

(16,7)

miljoen ton CO2-equivalenten

23,0

22,8

0,8

in duizend ton

32,4

30,6

5,9

in miljoen ton

2,5

2,2

11,8

Operationele kosten voor milieubeschermingsfaciliteiten

in miljoen €

893

901

(0,9)

Investeringen in milieubescherming

in miljoen €

325

268

21,3

Primair energieverbruik4 Energy efficiency in production processes

Emissies van zware metalen in water5 Broeikasgasemissies Luchtemissies (luchtvervuilende stoffen)5 Afval

4

5

Primaire energie die in de vestigingen van BASF en in de vestigingen van onze energieleveranciers verbruikt wordt om aan onze energiebehoefte voor productieprocessen te voldoen Exclusief ‘Oil- & Gas’

3


Introductie Voorwoord directie

Ook in 2013 blijft BASF Antwerpen een site in beweging. Een site die in verandering is om zich in een concurrentiële wereld voor te bereiden op de toekomst.

ondernemingen en hun medewerkers over een solide basis beschikken, waarop een succesvolle groeistrategie zich aan het ontplooien is.

De Antwerpse productievestiging maakt het verschil dankzij operationele uitmuntendheid en de zogenaamde ‘Verbund’structuur. Dat is de sleutel van ons succes en onze bijdrage aan de groepsstrategie “We create chemistry”. We springen zuinig om met natuurlijke grondstoffen en zetten energie efficiënt in om basisbouwstenen te produceren die uiteindelijk verwerkt worden in innovatieve eindproducten, die tegemoet komen aan de noden van de mensen van vandaag en morgen.

Veiligheid blijft voor BASF Antwerpen een topprioriteit. Jarenlange inspanningen leveren mooie resultaten in lage ongevallencijfers met een lage ernstgraad. Maar blijvende aandacht is noodzakelijk. Naast de permanente aandacht voor veiligheid breiden we met een aangepast B-fit@BASF-programma onze aandacht uit naar gezonde voeding, beweging en werk-leven balans.

Het ‘Verbund’ in Antwerpen werd in 2013 nog versterkt door de bouw van een nieuwe butadieenextractie-installatie. Daarnaast bouwen we aan een nieuwe stoomboiler. 2013 zal geboekstaafd blijven als het jaar van het grote onderhoud. Meer dan dertig van de vijftig installaties kregen een onderhoudsbeurt. Tegelijkertijd werden heel wat optimalisatieprojecten doorgevoerd. Dit zijn duidelijke signalen dat we als tweede belangrijkste productiesite van de groep onze site fit houden. We gaan voor intensieve contacten met jongeren en onderwijsinstellingen. Zo bieden we jaarlijks niet minder dan 160 stageplaatsten aan studenten uit diverse richtingen aan. Met ongeveer 43 diverse onderwijsinstellingen hebben we een uitstekende relatie opgebouwd om hun studenten de kans te geven het bedrijfsleven, de industrie in de praktijk te ervaren. Als marktleider in de chemie doet de BASF-groep aan een actief portfoliomanagement. Dat uitte zich de voorbije jaren onder meer in strategische beslissingen zoals het verzelfstandigen en daarna verkopen van de styreen- en meststoffenactiviteiten. Als lokaal management hebben wij onze verantwoordelijkheid genomen om die ingrijpende veranderingsprocessen met zorg te begeleiden. Inmiddels is duidelijk geworden dat die ‘nieuwe’

Het is onze opdracht om elke dag beter te blijven doen. Als we allemaal scherp blijven en de juiste focus leggen op operationele uitmuntendheid staan we in Antwerpen klaar om ook in de toekomst steeds opnieuw de uitdagingen in een bewegende wereld aan te pakken. Tot slot, maar niet minder belangrijk. Wij kunnen niet genoeg alle medewerkers van het eerste uur, de medewerkers van vandaag en de talenten van morgen danken voor hun verbondenheid met de onderneming, en voor hun inzet om van BASF Antwerpen een blijvend succesverhaal te maken. Het beste team vormen is niet alleen een strategische doelstelling voor BASF, we werken eraan, samen, elke dag weer. Dat is de kern van ons succes. Veel leesplezier,

Wouter De Geest Gedelegeerd Bestuurder

Jürgen Barwich Lid van het directiecomité

Management BASF Antwerpen (vlnr): Philippe Alluyn, Bernard Heyder, Peter Monstrey, Guy Van Wouwe, Marc Van Breda, Wolf Stauch, Jürgen Barwich, Sven Grabowski, Johannes Heinemann, Wouter De Geest, Philip Buskens, Ellen De Beuckelaer, Koen Van Raemdonck, Jos Van Kevelaer en Markus Steigner.

4



De BASF-groep

BASF Antwerpen nv

De BASF-groep

05

BASF Antwerpen in één oogopslag

16

Ondernemingsstrategie

06

Het Verbund

18

Doelstellingen

07

Economische ontwikkeling

21

BASF in de regio’s

08

Milieu, omgeving en energie

22

BASF op de kapitaalmarkt

10

Veiligheid

26

Strategische domeinen

12

Wij vormen het beste team

27

Grondstoffen, milieu en klimaat

13

Maatschappelijk engagement

29

Voeding

14

Levenskwaliteit

15

Over dit verslag Het “BASF in Antwerpen – Verslag 2013” wordt jaarlijkse gepubliceerd als een samenvattend document van de resultaten van onze activiteiten op de site van Antwerpen voor wat de drie aspecten van duurzaamheid – economie, milieu en maatschappij – betreft. De periode van het verslag in deze publicatie slaat op het financiële boekjaar 2013. Dit verslag omvat ook een overzicht van de BASF-groep, met financiële gegevens die zijn opgesteld in overeenstemming met het Duitse Wetboek van Koophandel en de Internationale Standaarden voor Financiële Rapportering (IFRS). Sinds 1 januari 2013 past BASF IFRS 10 en 11 toe en de Internationale Boekhoudstandaarden (IAS) 19 (herzien). We hebben de cijfers voor het boekjaar 2012 overeenkomstig aangepast om vergelijkbaarheid te waarborgen. De cijfers voor het boekjaar 2011 en de jaren ervoor werden niet aangepast aan de nieuwe boekhoudkundige en verslaggevings-standaarden IFRS 10 en 11. De cijfers voor de emissies, het afval, energie en water van de geconsolideerde gezamenlijke operaties zijn voor ons aandeel pro rata opgenomen. De personeelsaantallen verwijzen naar het aantal medewerkers die per 31 december 2013 binnen de BASF-groep werkzaam zijn.


De BASF-groep

De BASF-groep

Wij zijn dé wereldleider in de chemische industrie – The Chemical Company. Binnen de BASF-groep dragen ongeveer 112.000 werknemers bij aan het succes van onze klanten in vrijwel alle sectoren en bijna elk land ter wereld. Ons brede productaanbod is verdeeld in vijf segmenten: Chemicals, Performance Products, Functional Materials & Solutions, Agricultural Solutions en Oil & Gas.

Organisatie van de BASF-groep 14 divisies, ondergebracht in vijf segmenten, geven leiding aan en dragen operationele verantwoordelijkheid voor onze 66 globale en regionale business units. De 14 divisies zijn georganiseerd naar sectoren of producten en stellen strategieën op voor onze 86 strategische business units. De regionale divisies dragen bij aan de lokale ontwikkeling van onze onderneming en helpen om marktpotentieel te benutten. Ze hebben de verantwoordelijkheid om de infrastructuur ter plaatse te optimaliseren. Voor de financiële verslaggeving zijn onze divisies gegroepeerd in vier regio’s: Europa, Noord-Amerika, Azië & Stille Oceaan, en Zuid-Amerika, Afrika & Midden-Oosten. Drie centrale divisies, zes centrale afdelingen en elf competentiecentra verlenen diensten voor de BASF-groep op diverse terreinen, zoals financiën, beleggersrelaties, communicatie, personeelszaken, onderzoek, techniek, site management en veiligheid, gezondheid en milieu. In overeenstemming met onze We create chemistry-strategie hebben we onze segmentstructuur per 1 januari 2013 geoptimaliseerd om onze industriële afnemers beter van dienst te zijn en onze operationele en technologische uitmuntendheid verder te vergroten. Door divisies met hetzelfde bedrijfsmodel te combineren, kunnen we ons sterker richten op de respectievelijke succesfactoren.

uit het segment Oil & Gas. Noord-Amerika was goed voor 19% van de omzet en Azië & Stille Oceaan voor 17%, terwijl in Zuid-Amerika, Afrika & Midden-Oosten 8% van de omzet werd gegenereerd. We beheren zes Verbund-vestigingen en 376 andere productievestigingen over de hele wereld. Onze Verbund-vestiging in Ludwigshafen is het grootste geïntegreerde chemiecomplex ter wereld. Daar werd het Verbund-concept ontwikkeld en voortdurend geoptimaliseerd voordat het wereldwijd in andere vestigingen werd toegepast.

Verbund Het Verbund-concept is een van de sterke punten van BASF. Via het Verbund realiseren we toegevoegde waarde als één onderneming door onze grondstoffen efficiënt te gebruiken. Het productie-Verbund bijvoorbeeld koppelt productie-eenheden op intelligente wijze aan de vraag naar energie, zodat warmte die vrijkomt in het ene productieproces kan ingezet worden als energie in een ander proces. Verder kunnen we de nevenproducten van de ene installatie als basismateriaal inzetten voor een andere installatie. In dat systeem verbruiken chemische processen minder energie, terwijl ze meer producten voortbrengen. Zo besparen we niet alleen grondstoffen en energie, we creëren ook minder emissies, verlagen de logistieke kosten en maken gebruik van synergieën. Een ander belangrijk onderdeel van het Verbund-concept is het technologie- en knowhow-Verbund, dat vakkennis met betrekking tot onze centrale onderzoeksterreinen bundelt. Ga voor meer informatie over het Verbund-concept naar basf.com/verbund_e

Juridische ondernemingsstructuur

BASF heeft vestigingen in meer dan tachtig landen en levert producten aan een groot aantal zakenpartners in vrijwel elk deel van de wereld. In 2013 behaalden we 56% van onze omzet bij klanten in Europa, waarvan 35 procentpunten afkomstig waren

Als beursgenoteerde moedermaatschappij neemt BASF SE een centrale positie in: ze heeft direct of indirect de aandelen in handen van de bedrijven die tot de BASF-groep behoren en is daarnaast ook de grootste operationele onderneming. De meeste maatschappijen van de groep leggen zich toe op een groot aantal van onze activiteiten. Sommige concentreren zich op specifieke activiteiten.

De BASF-groep

−−

Markten en vestigingen

−−Zes Verbund-vestigingen en 376 andere productievestigingen wereldwijd; ca. 112.000 werknemers −−Grootste BASF Verbund-vestiging bevindt zich in Ludwigshafen, waar het Verbund-concept werd ontwikkeld −−Verbund: intelligent netwerk dat installaties verbindt binnen het productie-, technologie- en knowhow-Verbund

Een van de diverse tanks die de productie-installaties in Ludwigshafen van grondstoffen voorzien.

5

6


De BASF-groep

Ondernemingsstrategie

Met de We create chemistry-strategie heeft BASF zich ambitieuze doelen gesteld om zijn positie als wereldleider in de chemische industrie te versterken. Wij willen bijdragen aan een duurzame toekomst en hebben dat verankerd in ons ondernemingsdoel: ‘we create chemistry for a sustainable future’.

We zorgen voor duurzame oplossingen In de toekomst zal duurzaamheid meer dan ooit het uitgangspunt zijn voor nieuwe business kansen. We beschouwen duurzaamheid en innovatie daarom als belangrijke drijvers voor groei.

We vormen het beste team In 2050 zullen er er ongeveer negen miljard mensen op deze planeet leven. Hoewel de wereldbevolking en haar behoeften blijven groeien, zijn de grondstoffen van de aarde eindig. Aan de ene kant gaat die bevolkingsgroei gepaard met enorme wereldwijde uitdagingen, maar aan de andere kant zien we ook veel kansen, vooral voor de chemische industrie.

Toegewijde en geschoolde werknemers in alle delen van de wereld zijn voor ons essentieel om aan een duurzame toekomst bij te dragen. Daarom willen we het beste team vormen. We bieden uitstekende arbeidsomstandigheden en een cultuur van open leiderschap, die wederzijds vertrouwen en respect cultiveert en medewerkers motiveert.

Ons doel

Onze waarden

‘We create chemistry for a sustainable future’

Door onderzoek en innovatie helpen we onze klanten in vrijwel elke bedrijfstak om aan de huidige en toekomstige behoeften van de samenleving te voldoen. Onze producten en oplossingen leveren een bijdrage om grondstoffen te sparen, voor een goede voeding te zorgen en de levenskwaliteit te verbeteren. Innovaties op basis van chemie vervullen een sleutelrol op drie gebieden, namelijk: – Grondstoffen, milieu en klimaat – Voeding – Levenskwaliteit Onze leidende positie als geïntegreerd chemiebedrijf met een wereldwijde aanwezigheid biedt ons kansen op alle drie die gebieden. Bij het nastreven ervan handelen we volgens vier strategische principes.

Onze strategische principes We realiseren toegevoegde waarde als één onderneming Ons Verbund-concept is uniek in de industrie. We willen dat geavanceerde en winstgevende systeem nog verder versterken. Het strekt zich uit van productie tot technologie en knowhow en biedt toegang tot alle relevante industriële afnemers wereldwijd. Op die manier combineren we onze sterke punten en realiseren we toegevoegde waarde als één onderneming.

We innoveren om onze klanten succesvoller te maken We willen onze activiteiten nog beter op de behoeften van onze klanten afstemmen en aan hun succes bijdragen door middel van innovatieve en duurzame oplossingen. Door nauw samen te werken met klanten en onderzoeksinstituten, koppelen we vakkennis op het gebied van chemie, biologie, natuurkunde, materiaalleer en techniek om samen aangepaste producten, functionele materialen en oplossingen te ontwikkelen.

De manier waarop we handelen, is bepalend voor de succesvolle implementatie van onze strategie: onze waarden maken dat duidelijk. Ze dienen als leidraad voor onze wisselwerking met de samenleving, met onze partners en met elkaar.

Creatief Om innovatieve en duurzame oplossingen te vinden, hebben we de moed om gedurfde ideeën uit te werken. We bundelen onze vakkennis op allerlei gebieden en gaan samenwerkingsverbanden aan om creatieve oplossingen te ontwikkelen die toegevoegde waarde bieden. We verbeteren onze producten, diensten en oplossingen voortdurend.

Open We waarderen diversiteit bij mensen, in opvattingen en in ervaring. Daarom koesteren we een dialoog gebaseerd op eerlijkheid, respect en wederzijds vertrouwen. We exploreren onze talenten en capaciteiten.

Verantwoordelijk We gedragen ons verantwoordelijk als een integraal onderdeel van de maatschappij. Daarbij leven we onze normen strikt na. We tolereren geen toegeving op veiligheid.

Ondernemend Alle werknemers dragen zowel individueel als in teamverband bij aan het succes van BASF. We zetten behoeften van de markt om in oplossingen voor klanten. We slagen daarin omdat we verantwoordelijkheid nemen en persoonlijk verantwoording afleggen voor ons werk.


De BASF-groep

Doelstellingen

Groei en winstgevendheid1 Jaarlijkse doelstellingen Omzet Premie op de kapitaalkosten

Doelstellingen 2015

Doelstellingen 2020

Stand van zaken eind 2013

Circa € 80 miljard


€ 74,0 miljard



€ 10,4 miljard

Ten minste € 2,0 miljard gemiddeld per jaar

EBITDA

€ 1,9 miljard

Winst per aandeel 1

Ongeveer € 7,50

€ 5,27

Ga naar basf.com/goals voor meer informatie over de toepassing van de International Financial Reporting Standards 10 en 11

Werknemers Langetermijndoelstellingen Stand van zaken eind 2013 Internationaal aandeel van hogere kaderleden Hogere kaderleden met internationale ervaring

Toename van het aandeel van niet-Duitse hogere kaderleden (uitgangspunt 2003: 30%)

35,0%

Aandeel van hogere kaderleden met internationale ervaring meer dan 80% 81,6%

Vrouwen in kaderfuncties

Toename van het aandeel van vrouwelijke kaderleden wereldwijd 18,5%

Persoonlijke ontwikkeling

Vastleggen van ontwikkelingsambities en -behoeften als een gedeelde verantwoordelijkheid van medewerkers en leiders op basis van relevante procedures en instrumenten

Het project is geïmplementeerd voor ongeveer 40.000 medewerkers wereldwijd

Veiligheid, gezondheid en milieu Doelstellingen 2020

Stand van zaken eind 2013

Verbetering van energie-efficiëntie in productieprocessen2 (uitgangspunt 2002)

+35%

+19.8%

Uitstoot van broeikasgas emissies per ton verkochte producten2 (uitgangspunt 2002)

–40 %

–34.0%

Stopzetting affakkelen van geassocieerd gas dat vrijkomt tijdens de productie van ruwe olie door Wintershall (doel 2012)

100%

100%

Uitstoot van broeikasgassen per hoeveelheid en afstand van getransporteerd gas (uitgangspunt 2010)

–10%

–9.0%

Energie- en klimaatbescherming

Water Emissies van organische stoffen in het water2 (uitgangspunt 2002)

–80%

–78.5%

Emissies van stikstof in het water2 (uitgangspunt 2002)

–80%

–86.8%

Emissies van zware metalen in het water2 (uitgangspunt 2002)

–60%

–64.2%

Gebruik van drinkwater voor productie (uitgangspunt 2010)

–50%

–25.3%

100%

11.1%

–70%

–62.2%

–70%

–61%

–80%

–58%

>0.9

0.89

>99%

56%

Invoering van duurzaam waterbeheer in productievestigingen in gebieden met waterstress (uitgangspunt 2010)

2

Lucht Luchtemissies van luchtverontreinigende stoffen2 (uitgangspunt 2002) Transport Transportongevallen per 10.000 zendingen (uitgangspunt 2003) Productie Letsels met werkverlet per miljoen arbeidsuren (uitgangspunt 2002) Gezondheidsprestatie-index (jaarlijkse doelstelling) Producten Risicoanalyse voor alle producten die wereldwijd door BASF worden verkocht in hoeveelheden van meer dan één ton per jaar 2

Exclusief olie- en gasproductie

7

8


De BASF-groep

BASF in de regio’s Omzet 2013: € 73.973 miljoen; EBIT voor buitengewone posten 2013: € 7.190 miljoen

Florham Park

Noord-Amerika

Freeport Geismar

Omzet1 (in miljoen €)

EBIT voor buitengewone posten1 (in miljoen €)

14.573 1.539

Medewerkers2

16.996

São Paulo

Zuid-Amerika, Afrika & Midden-Oosten Omzet1 (in miljoen €)


Medewerkers2

4.386

387

7.525

Noord-Amerika

Zuid-Amerika, Afrika & Midden-Oosten

Met € 14.573 miljoen was de omzet van de vestigingen met hoofdkantoor in Noord-Amerika 1% hoger dan het jaar ervoor. In lokale valuta’s gerekend groeide de omzet in de regio met 4%. Ten opzichte van het voorgaande jaar steeg het bedrijfsresultaat voor buitengewone posten met 49% tot € 1.539 miljoen.

Met € 4.386 miljoen lag de omzet van de vestigingen met hoofdkantoor in Zuid-Amerika, Afrika en het MiddenOosten 4% onder het niveau van 2012. In lokale valuta’s gerekend steeg de omzet met 7%. Het bedrijfsresultaat voor buitengewone posten verbeterde met 5% tot € 387 miljoen.


De BASF-groep

Europa Omzet1 (in miljoen €)

Ludwigshafen


43.335 4.422

Medewerkers2

70.977

Antwerpen

Nanjing

Hong Kong

Kuantan Singapore

Azië & Stille Oceaan Omzet1 (in miljoen €)


11.679 842

Medewerkers2

16.708

1 2

Regionale centra

Aangeduide productiesites

Verbund sites

In 2013, naar locatie van bedrijf Op het einde van 2013

Aangeduide onderzoekcentra

Europa

Azië & Stille Oceaan

In 2013 boekten de vestigingen met hoofdkantoor in Europa een omzetstijging van 5% tot € 43.335 miljoen. Het bedrijfsresultaat voor buitengewone posten overtrof het niveau van het voorgaande jaar met 2% en kwam uit op € 4.422 miljoen.

In lokale valuta’s gerekend konden de vestigingen met hoofdkantoor in Azië & Stille Oceaan hun omzet met 5% verhogen in 2013; in euro’s gerekend bedroeg de omzet € 11.679 miljoen, waarmee die op het niveau van het voorgaande jaar bleef. Het bedrijfsresultaat voor buitengewone posten daalde met 5% tot € 842 miljoen.

9

10


De BASF-groep


De aandelenmarkten werden in 2013 gekenmerkt door economische en politieke onzekerheid. Beleggers waren onzeker door de voortdurende schuldencrisis in de eurozone, de begrotings- en schuldendebatten in de Verenigde Staten en speculaties over het mogelijke einde van het expansieve fiscale beleid van de Amerikaanse Federal Reserve. Het BASF-aandeel steeg in die moeilijke omgeving met 8,9% en werd eind 2013 verhandeld voor € 77,49. Wij blijven pal achter ons ambitieuze dividendbeleid staan en zullen een dividend van € 2,70 per aandeel voorstellen op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering: een stijging van 3,8% ten opzichte van het voorgaande jaar. BASF heeft een solide financiering en een goede kredietwaardering.

Koersontwikkeling van het BASF-aandeel Na een positief begin van het jaar werd de stemming op de aandelenmarkten herhaaldelijk negatief in de eerste helft van 2013. Regionale politieke spanningen en speculaties over het mogelijke einde van het expansieve fiscale beleid van de Verenigde Staten droegen daartoe bij.

De tweede helft van het jaar was aanvankelijk ook onzeker: het Amerikaanse begrotingsconflict en de regeringscrisis in Italië zetten de ontwikkeling van de aandelenmarkten onder druk. De stemming verbeterde echter in de loop van oktober en enkele belangrijke indices, zoals de Dow Jones en de DAX 30, bereikten nieuwe recordhoogten. De opwaartse trend werd gestimuleerd door aanwijzingen dat de Amerikaanse Federal Reserve zijn soepele fiscale beleid zou voortzetten en de onverwachte verlaging van de rentevoeten door de Europese Centrale Bank. Het BASF-aandeel bereikte op 2 december 2013 zijn hoogste koers ooit: € 78,97. BASF-aandelen werden eind 2013 verhandeld voor € 77,49, 8,9% boven de slotkoers van het voorgaande jaar. Als we ervan uitgaan dat de dividenden werden herbelegd, nam het aandeel BASF met 12,9% in waarde toe in 2013. Dat kwam niet overeen met de zeer goede prestaties van de Duitse en Europese aandelenmarkten, waarvan de benchmarkindices DAX 30 en DJ EURO STOXX 50 met respectievelijk 25,5% en 21,6% toenamen in dezelfde periode. In 2013 stegen de wereldwijde industrie-indices DJ Chemicals en MSCI World Chemicals met respectievelijk 18,2% en 20,5%.

Verandering in waarde van een belegging in BASF-aandelen in 2013 (met herbelegging van dividenden, geïndexeerd) 140 140

140

130 130

130

120 120

120

110 110

110

100 100

100

90 90

Jan

Feb

Mrt

Apr

Mei

Jun

Jul

Aug

BASF-aandeel 12,9%


Sept

Okt

DAX 30 25.5%

Nov

90

Dec

MSCI World Chemicals 20,5%

Dividend per aandeel1 (€ per aandeel)

−−Ontwikkeling van aandelenmarkten gekenmerkt door economische en politieke onzekerheid; veranderlijke ontwikkeling gevolgd door opwaartse trend in vierde kwartaal −−Aandeel BASF stijgt 8,9% in 2013 −−Voorgesteld dividend van € 2,70 per aandeel; stijging van 3,8% ten opzichte van het voorgaande jaar

1,95

1,95

2007

2008

1,50 0,85

2004 1

2,50

2,60

2,70

2011

2012

2013

2,20 1,70

1,00

2005

2006

2009

2010

Gecorrigeerd voor aandelensplitsing (twee voor één) uitgevoerd in 2008


De BASF-groep

Over een periode van vijf en tien jaar worden deze indices nog altijd duidelijk overtroffen door de koersontwikkeling van het BASF-aandeel op lange termijn. Een belegger die eind 2003 voor € 1.000 in BASF-aandelen belegde en het dividend telkens in extra BASF-aandelen herbelegde, zag zijn vermogen tegen eind 2013 stijgen tot € 5.090. Met dat gemiddelde jaarlijkse rendement van 17,7% scoort het aandeel BASF hoger dan de indices DAX 30 (9,2%), EURO STOXX 50 (4,3%) en MSCI World Chemicals (10,3%). Koersontwikkeling van het aandeel BASF ten opzichte van indices (gemiddeld jaarlijks rendement met herbelegging van dividenden)

2008– 2013

28,1% 14,7% 8,5% 18,2%

2003– 2013

Brede basis van internationale aandeelhouders Met meer dan 400.000 aandeelhouders is BASF een van de grootste naamloze vennootschappen met een belangrijke hoeveelheid vrij verhandelbare aandelen. Uit een analyse van de aandeelhoudersstructuur van eind 2013 blijkt dat beleggers uit de Verenigde Staten en Canada, goed voor iets minder dan 16% van het aandelenkapitaal, de grootste regionale groep van institutionele beleggers vormen. Institutionele beleggers uit Duitsland hebben 12% van het aandelenkapitaal in handen. Aandeelhouders uit het Verenigd Koninkrijk en Ierland hebben ongeveer 10% van de BASF-aandelen in handen, terwijl institutionele beleggers uit de rest van Europa 18% bezitten. Ongeveer 24% van het aandelenkapitaal van de onderneming is in handen van particuliere beleggers, van wie het merendeel in Duitsland woont. Binnen de DAX 30 is BASF daarom een van de ondernemingen met het hoogste percentage particuliere aandeelhouders in Duitsland.

17,7% 9,2%

Medewerkers worden aandeelhouders

4,3%

In veel landen bieden we onze medewerkers regelingen aan om aandelen aan te kopen. In 2013 kochten meer dan 24.000 werknemers (2012: 20.300) werknemersaandelen ter waarde van ongeveer € 56 miljoen (2012: € 48 miljoen).

10,3% Aandeel BASF

DAX 30

EURO STOXX

MSCI World Chemicals

Dividend van € 2,70 per aandeel Wij blijven pal achter ons ambitieuze dividendbeleid staan en keren iets minder dan € 2,5 miljard aan onze aandeelhouders uit. Op basis van de aandelenkoers per eind 2013 biedt het BASF-aandeel een hoog dividendrendement van 3,48%. BASF maakt deel uit van de DivDAX-aandelenindex, die gevormd wordt door de vijftien ondernemingen met het hoogste dividendrendement in de DAX 30. Wij streven ernaar om ons dividend elk jaar te verhogen of ten minste op het niveau van het voorgaande jaar te handhaven.

Aandeelhoudersstructuur (naar regio)

1

Duitsland

36%

2

Verenigde Staten/Canada

16%

3

Verenigd Koninkrijk/Ierland

10%

4

Rest van Europa

18%

5

Rest van de wereld

6

Niet vastgesteld

Percentage BASF-aandelen in belangrijke indices per 31 december 2013 6 5

1

4

5% 15%

3

2

DAX 30

8,8%

DJ Chemicals

7,5%

MSCI World Index

0,3%

11

12



Strategische domeinen Overzicht

In 2050 zullen er ongeveer negen miljard mensen op deze planeet leven. Aan de ene kant gaat die bevolkingsgroei gepaard met enorme wereldwijde uitdagingen, maar aan de andere kant zien we ook veel kansen, vooral voor de chemische industrie. We verwachten dat de chemische sector bijzonder sterk zal groeien in de opkomende economieën, en tegen 2020 zullen die markten goed zijn voor ongeveer 60% van de wereldwijde chemieproductie. Innovaties op basis van chemie zullen een sleutelrol spelen op drie belangrijke terreinen.



De drastisch stijgende vraag naar energie is een van de meest urgente uitdagingen. Ook de toegang tot zuiver water en andere niet-hernieuwbare bronnen wordt steeds belangrijker.

Voeding Een groeiende wereldbevolking heeft een evenredig toenemende hoeveelheid voedsel nodig. Het zal bovendien nodig zijn om de kwaliteit van de voeding te verbeteren.

Levenskwaliteit De groei van de bevolking en de globalisering brengen bijkomende uitdagingen met zich mee. De verwachtingen verschillen sterk van regio tot regio en tussen verschillende sociale groepen, maar er is één gemeenschappelijke ambitie: mensen willen hun individuele levenskwaliteit verbeteren.

Voeding

De producten en oplossingen van BASF dragen bij tot de bescherming van natuurlijke grondstoffen, het verzekeren van de voedselvoorziening en de verbetering van levenskwaliteit.

Levenskwaliteit

We create chemistry for a sustainable future Onze onderneming verenigt economisch succes met maatschappelijk verantwoord ondernemen en milieubescherming. Door wetenschap en innovatie stellen we onze klanten uit nagenoeg alle sectoren in staat om te voldoen aan de huidige en de toekomstige behoeften van onze maatschappij.



Grondstoffen, milieu en klimaat Hernieuwbare grondstoffen: alternatieven voor de toekomst

Steenkool, olie en aardgas zullen ook in de toekomst een belangrijke bron van energie vormen. Ze zijn echter niet voor eeuwig beschikbaar. We moeten er dan ook zuinig mee omspringen en op zoek gaan naar alternatieven. Daarom maakt BASF - voor bepaalde processen - gebruik van biomassa voor de productie van chemicaliën om elektriciteit en stoom op te wekken. Vandaag maken we al een hele reeks producten op basis van hernieuwbare grondstoffen.

Hoe suiker in een badpak kan veranderen Of het nu gaat om hout, stro of landbouwafval, alle celwanden van planten bevatten de polysacharide cellulose, een hernieuwbare grondstof van grote waarde. Cellulose vormt de grootste bron van natuurlijke grondstof op aarde. Het komt tot stand via fotosynthese – een natuurlijk proces waarbij planten het licht van de zon gebruiken om koolstofdioxide en water om te zetten in suikerverbindingen. Toch zijn er gespecialiseerde processen nodig om de suikerbestanddelen uit de cellulose te halen en als hernieuwbare grondstof te gebruiken. BASF test momenteel het PlantroseTM-procédé van het Amerikaanse bedrijf Renmatix uit. Bij dat meerstappenproces wordt non-food biomassa opgesplitst in verschillende industriële suikers. In de toekomst zullen ze als grondstof gebruikt kunnen worden voor talrijke chemische basis- en tussenproducten. Een mogelijke toepassing is bijvoorbeeld de productie van het tussenproduct 1,4-butaandiol. Met dat proces, gepatenteerd door het Amerikaans bedrijf Genomatica, was BASF in 2013 voor het eerst in staat om commerciële hoeveelheden butaandiol uit industriële suiker te produceren. 1,4-butaandiol wordt al gebruikt als grondstof voor vele producten die we vandaag de dag gebruiken, zoals kunststof voor wieltjes van skateboards en elastische vezels voor textiel. Dat betekent dat in de toekomst zelfs een badpak gemaakt zal kunnen worden uit hernieuwbare grondstoffen.

Van biomassa tot alledaags product Een andere mogelijkheid om hernieuwbare grondstoffen te gebruiken binnen het bestaande productie-Verbund is de zogenaamde ‘mass balance’-methode. Dat proces maakt het mogelijk om biomassa aan het begin van de waardeketen als grondstof te gebruiken in plaats van fossiele grondstoffen en daarna toe te wijzen aan het respectievelijke verkoopproduct. Het voordeel voor de klant is dat de productformule en de kwaliteit onveranderd blijven. BASF levert het eerste product van die soort – dispersie voor bouwlijmen – aan een belangrijke kleefstoffenfabrikant die onder meer vloerkleefstoffen voor de bouwsector produceert. Zelfs luiers zullen in de toekomst mogelijk uit biologisch materiaal vervaardigd worden. Samen met de bedrijven Cargill en Novozymes is BASF een technologie aan het ontwikkelen om acrylzuur te produceren op basis van hernieuwbare grondstoffen. Dankzij die samenwerking kunnen sinds 2013 testhoeveelheden 3-hydroxypropionzuur geproduceerd worden – een belangrijke grondstof in de biologische productieketen van natriumacrylaat, dat op zijn beurt gebruikt wordt om superabsorbenten te produceren. Die kunnen grote hoeveelheden vloeistof absorberen en vormen daarom een belangrijke component van luiers en andere hygiënische producten. Met luiers uit biologische materialen kunnen de fabrikanten van luiers tegemoet komen aan het groeiende bewustzijn van de consument op vlak van duurzaamheid. Het veelzijdige productaanbod van BASF omvat vandaag al talrijke materialen die op basis van hernieuwbare grondstoffen geproduceerd worden. In het segment persoonlijke verzorging bijvoorbeeld is Plantaquat® NC een nieuwe oplossing voor haarconditioners die uitsluitend op basis van hernieuwbare en biologisch afbreekbare grondstoffen geproduceerd wordt. Als combinatie van emulgator, stabilisator en conditioner beschermt het de haren op efficiënte wijze tegen breuken en vermindert het gespleten punten. Voor meer info over hernieuwbare grondstoffen, zie basf.com/renewables

Suiker – een waardevolle grondstof Industriële suiker uit cellulose van non-food biomassa kan een belangrijke grondstof zijn voor talrijke chemische basis- en tussenproducten – bijvoorbeeld voor het tussenproduct 1,4-butaandiol.

13

14


Voeding Gewasbescherming: intelligente oplossingen voor een zekere oogst

Een groeiende wereldbevolking vraagt veel van de landbouw. De oppervlakte van de aarde bedraagt ongeveer 13 miljard hectare, maar de beschikbare landbouwgrond is beperkt. Een milieuvriendelijke en zuinige aanpak helpt ervoor te zorgen dat er genoeg voedsel is voor de volledige wereldbevolking. BASF gaat die uitdaging aan door gewasbeschermingsmiddelen te ontwikkelen en een verantwoorde landbouw te stimuleren.

Gezondheid van planten verbeteren Onkruid, plagen, ziekten – vele externe factoren kunnen gewassen beschadigen en de oogst in gevaar brengen. Een van de meest destructieve ziektes bij sojabonen is Aziatische roest – een schimmelinfectie die de opbrengst van de gewassen vermindert. Sinds kort kunnen landbouwers een beroep doen op het schimmeldodende middel Xemium® om die schimmelziekte te bestrijden. Xemium wordt direct aangebracht op de zaden en verspreidt zich van daaruit naar de volledige plant naarmate het gewas groeit. Kleine hoeveelheden volstaan voor een langdurige bescherming. Ga voor meer informatie over Xemium naar basf.com/xenium

Rijst is een belangrijke voedingsbron voor een groot deel van de wereldbevolking, en dus een van de belangrijkste gewassen die er zijn. ‘Rode rijst’, een wilde grassoort, kan tot aanzienlijk lagere oogsten leiden bij de rijstteelt. Het teeltsysteem Clearfield® van BASF biedt een oplossing: het combineert een breedwerkende herbicide met Clearfields niet-transgene herbicidetolerante zaden. Daardoor kan de rijstopbrengst tot drie keer hoger liggen. Ga voor meer informatie over Clearfield naar basf.com/clearfield

AgBalance® helpt landbouwers om hun duurzaamheidsprofiel te verbeteren en door middel van energiezuinige productiemethoden bij te dragen tot de bescherming van het klimaat.

Verantwoordelijke landbouw bevorderen BASF ontwikkelt productoplossingen en ondersteunt zijn klanten bij het gebruik ervan. We geven training in het veilig en milieubewust gebruik van onze gewasbeschermingsproducten. Het Samruddhi-project bijvoorbeeld steunt al sinds 2006 kleine sojaboeren in India. ‘Samruddhi’ betekent ‘succes’ in het Sanskriet, de oude Indiase taal. Het doel van het project is om de economische omstandigheden van de boeren in India te verbeteren. De landbouwkundigen van BASF werken samen met de boeren en tonen hun hoe ze op lange termijn betrouwbare oogsten kunnen binnenhalen in afwisselende klimaatomstandigheden door hun gewassen te beschermen tegen plagen en ziektes. Ga voor meer informatie over Samruddhi naar basf.com/samruddhi

BASF lanceerde in 2013 ook AgBalance® in India. Met die methode is het mogelijk om boerderijen te evalueren op basis van ecologische, economische en maatschappelijke criteria langs de volledige waardeketen en te bepalen waar er verbeteringen mogelijk zijn. Op die manier kunnen de boeren hun duurzaamheidsprofiel verbeteren. De CO2-uitstoot en het energieverbruik spelen ook een rol, net als kostenoverwegingen, de toekomstige generaties en de consument. Ga voor meer informatie over AgBalance naar basf.com/agbalance

De wereldwijde voedselvoorraad verzekeren Zorgen dat er genoeg voedsel is voor de groeiende wereldbevolking is een van de belangrijkste uitdagingen voor duurzame ontwikkeling. BASF gaat die uitdaging mee aan door vernieuwende oplossingen te ontwikkelen die de gezondheid en opbrengst van gewassen verbeteren.




Levenskwaliteit Innovaties die het leven vergemakkelijken

Of je nu een kop koffie drinkt, de was doet of aan het sporten bent – de innovaties van BASF kun je terugvinden in veel van de producten die we dagelijks gebruiken. Ze vergemakkelijken het leven van alledag en vormen dankzij hun bijzondere chemische samenstelling vaak zelfs een milieuvriendelijker alternatief voor traditionele producten.

Koffiecapsules van composteerbare kunststof In vele gezinnen start de dag met een kop koffie. Wie ‘s ochtends echter niet veel tijd heeft, bereidt z’n koffie vaak met een eenvoudige koffiecapsule en een druk op de knop. Samen met de Swiss Coffee Company heeft BASF een innovatieve koffiecapsule ontwikkeld. Wat is er zo speciaal aan? De geroosterde koffiearoma’s van hoge kwaliteit worden bewaard in een 100% composteerbare verpakking. In plaats van aluminium bestaat de verpakking uit BASF’s biologisch afbreekbare ecovio®-kunststof, die voornamelijk geproduceerd wordt op basis van hernieuwbare grondstoffen bestaat. Dat betekent dat zowel de koffieresten als de verpakking op de composthoop mogen.

Meer energie en fun tijdens het joggen Om fysiek in vorm te blijven, gaan meer en meer mensen joggen. Je kunt bijna overal lopen – je hebt alleen comfortabele kleding en het juiste paar schoenen nodig. Die moet je dan ook zorgvuldig selecteren. Een goede schoen is comfortabel en maakt het sporten nog aangenamer. BASF heeft samen met Adidas de Energy BoostTM-schoen ontwikkeld, die comfort combineert met uitstekende loopeigenschappen. De tussenzool van de schoen bestaat uit ongeveer 2500 uitermate veerkrachtige schuimdeeltjes: het Infinergy® -schuim van BASF. De speciale eigenschappen van dit rekbare thermoplastische polyurethaan zijn vooral goed voelbaar tijdens het lopen: Ten eerste vangt het elastische materiaal de schok van de impact van de voet op. Bovendien beschikt het over een uitstekende veerkracht. Nadat het samengedrukt is, keert het schuim onmiddellijk terug naar zijn oorspronkelijke vorm en stuurt het de energie van de impact terug naar de loper. Ga voor meer informatie over Infinergy naar basf.com/infinergy_e

Ga voor meer informatie over ecovio naar basf.com/ecovio_e

Speciale polymeren maken afwasmiddelen milieuvriendelijker Was die net uit de machine komt, moet lekker ruiken, de kleuren moeten er helder uitzien en er mogen vooral geen vlekken meer te zien zijn. Gewoonlijk zijn daarvoor veel water, energie en grondstoffen nodig en dat is flink belastend voor het milieu en het klimaat. Om dat tegen te gaan, biedt BASF een breed scala aan superefficiënte en milieuvriendelijke ingrediënten voor wasmiddelen en schoonmaakproducten. BASF heeft bijvoorbeeld onder de merknaam Sokalan® speciale polymeren ontwikkeld die de productie van hooggeconcentreerde reinigingsmiddelen mogelijk maken. De actieve bestanddelen zijn effectief in kleine dosissen, ook bij lage temperaturen, en zorgen zo voor een propere was. Tegelijkertijd draagt het lagere verbruik van grondstoffen bij tot de bescherming van het milieu.

Met de Energy BoostTM loopschoenen vloeit de energie van de impact terug naar de atleet.

Ga voor meer informatie over Sokalan naar basf.com/sokalan_e

Verbeteren van de levenskwaliteit Over heel de wereld willen mensen hun individuele levenskwaliteit verbeteren. Innovaties uit de chemische sector spelen daarin een cruciale rol, aangezien zij een cruciale bijdrage leveren om de bestaande oplossingen te verbeteren.

15

16


BASF ANTWERPEN in een oogopslag

BASF Antwerpen in één oogopslag

Overzichtsfoto van de site BASF Antwerpen met de schelde op de achtergrond en het Schelderijnkanaal op de voorgrond.

Grootste chemisch complex van België Opgericht in december 1964 is BASF Antwerpen NV een volle dochteronderneming van BASF SE en het tweede belangrijkste productieplatform binnen de BASF-groep. De BASF-groep is de wereldwijd leidende chemische onderneming, met hoofdzetel in Ludwigshafen (Duitsland) en actief op alle belangrijke wereldmarkten. BASF Antwerpen, gelegen in het meest noordelijke deel van de Antwerpse chemische havencluster is de voorbije decennia uitgegroeid tot het grootste geïntegreerde chemische productiecomplex van België.

Op een terrein van zo‘n 600 hectare, bijna even groot als de Antwerpse binnenstad of meer dan duizend voetbalvelden, staan momenteel meer dan 50 productie-installaties. De maximale integratie en vervlechting van de verschillende productie-installaties, waarbij eind- of nevenproducten van de ene installatie grondstoffen vormen voor andere, noemen we bij BASF ‘Verbund’. De BASF-groep heeft wereldwijd 376 productiesites, waarvan 6 zogenaamde Verbund-sites. Het productenpalet van BASF Antwerpen omvat basischemie en gespecialiseerde chemicaliën, kunststoffen en voorproducten, veredelingsproducten en anorganica. De producten

Oppervlakte site BASF Antwerpen De site is 6 km² groot, vergelijkbaar met de binnenstad van Antwerpen of meer dan 1.000 voetbalvelden

600 ha BASF-medewerkers en medewerkers van partners en contractoren zijn samen succesvol op de site.


BASF ANTWERPEN in een oogopslag

van BASF Antwerpen worden verder ingezet in nagenoeg alle verwerkende sectoren, zoals de bouwsector, de productie van papier- en lederwaren, de automobielindustrie, de sportartikelenfabricatie, alsook de textiel, voeding- en farmaceutische sectoren. De site waarvan nagenoeg 70% bebouwd is, wordt constant fit gehouden en uitgebreid. In het eerste decennium van deze eeuw werd een heus uitbreidingsprogramma uitgevoerd en de laatste vijf jaar investeerde de BASF-groep jaarlijks gemiddeld meer dan € 150 miljoen in haar Antwerpse vestiging.

Multimodaal ontsloten ‘eiland’ Het ‘eiland’ BASF in het noorden van Antwerpen is via meerdere transportmodi goed ontsloten. De voordelen van deze geografische ligging zijn mede de aanleiding geweest waarom BASF begin jaren 60 besliste in Antwerpen te investeren: via de Schelde een direct toegang tot de zee, via het Rijn-Scheldekanaal en het Albertkanaal met binnenschepen toegang tot het Europese hinterland, via het spoor zijn de belangrijkste Europese BASF-sites zoals het moederhuis in Ludwigshafen, de sites in Schwarzheide (Duitsland) en Tarragona (Spanje) met elkaar verbonden, en Antwerpen is ook goed gelegen aan diverse Europese autostrades. BASF Antwerpen maakt optimaal gebruik van dit logistieke knooppunt en heeft binnen de groep de verantwoordelijkheid gekregen voor de logistieke planning binnen België, Nederland, Luxemburg en Frankrijk.

Strategische partners Het productie- en energie-‘Verbund‘ op de site van BASF Antwerpen, blijft niet beperkt tot interne integratie tussen de eigen productie-installaties. Ook andere ondernemingen stapten de voorbije jaren in het ‘Verbund’-concept van BASF Antwerpen en zorgen voor een succesvolle uitbating van eigen productieinstallaties. Zo is Air Liquide al een strategische partner sinds 1974. Die Franse multinational, gespecialiseerd in procesgassen, baat

op de site van BASF Antwerpen een luchtscheidingsinstallatie en waterstofinstallaties uit. Solvin is een joint venture tussen SOLVAY (75%) en BASF SE (25%), die focust op de PVC-markt. Vanuit haar chloorelektrolyse levert Solvin chloor voor de productie van de polyurethaangrondstof MDI van BASF. De derde strategische partner is Zandvliet Power. Vandaag een 50/50 joint venture tussen de elektriciteitsproducent Electrabel en BASF. Die joint venture opereert een WKK-installatie (warmte-kracht-koppeling) op de terreinen van BASF Antwerpen, met een elektrisch vermogen van 400 megawatt. DOW Chemical Company en Solvay werden strategische partners in het eind 2008 operationeel geworden HPPOcomplex. Daar wordt op wereldschaal een nieuw energie- en milieuvriendelijk proces toegepast voor de productie van propyleenoxide, een grondstof voor polyetherolen, een van de componenten voor de polyurethaanchemie. Sinds maart 2010 is de Combinant-terminal operationeel. Die joint venture tussen BASF (45%) het Zwitserse Hupac (35%) en sinds 2013 het Duitse Hoyer (20%) wil jaarlijks 150.000 vrachtbewegingen van de weg naar het spoor brengen en daardoor CO2 besparen en de files wat inkorten. Evides Industriewater is het Nederlandse bedrijf dat instaat voor het leveren van gedemineraliseerde oppervlaktewater dat in de productie op BASF gebruikt wordt. Zo hebben we geen nood meer aan bijvoorbeeld drinkwater uit de Kalmthoutse Heide. In 2011 beslisten BASF en het Britse Ineos hun wereldwijde styreenkunststoffen in de 50/50 joint venture Styrolution onder te brengen. Styrolution Belgium NV bedrijft sinds dan de styreenkunstoffenproductie op de Antwerpse BASF-site. De meest recente strategische partner is Eurochem Antwerpen nv, de dochtermaatschappij van het Russische bedrijf dat sinds april 2012 de meststoffenactiviteiten van BASF Antwerpen overnam.

Goederen vervoerd via diverse transportmodi: 4

1

Zee - en binnenschepen

52%

2

Pijpleiding

32%

3

Wegtransport

13%

4

Trein

3

1

3% 2

Multimodale ontsluiting, luchtfoto van de weg-spoor-terminal Combinant.

17

18

Het Verbund


Het Verbund Sleutel voor succes

De ‘Verbund’-gedachte is een van de kernelementen van BASF. We creëren toegevoegde waarde als één onderneming door onze grondstoffen efficiënt in te zetten. Alles start met het productieverbund, maar de vervlechting en vergaande verweving heeft ook veel bijkomende voordelen, zoals efficiënt omgaan met energie, het gezamenlijk gebruik van infrastructuur en het kennisnetwerk tussen de mensen.

1ste element: het productie-verbund Bij BASF noemen we de maximale integratie van verschillende pruductielijnen ‘Verbund’. Verschillende installaties zijn verbonden en vervlochten en de eind- of nevenproducten van de ene installatie vormen de grondstoffen of voorproducten voor de andere installatie. Dat ‘model’ is één van de strategische pijlers waarop het succes van BASF is gebouwd. Het productie-verbund heeft talloze voordelen: er is weinig of geen afstand tussen de verschillende installaties of fabrieken, dus is er heel wat minder transport nodig. Nevenproducten die in een alleenstaande installatie als afval van de hand zouden moeten gaan, worden bij ons zinvol verwerkt in een andere productielijn. We verminderen daardoor de impact op het milieu. Het eenvoudige schema onderaan de volgende pagina is een duidelijk voorbeeld van het prodcutie-verbund en geeft aan hoe BASF ‘olie’ in ‘luiers’ verandert. Via een volledige productielijn met drie verschillende installaties, die allemaal op enkele tientallen meters van elkaar gebouwd zijn op de site van BASF Antwerpen. Daarnaast zijn er nog andere waardeketens die maximaal op deze gedachte inspelen, zoals de voorproducten van nylon die op de site in Antwerpen gemaakt worden, de acrylaten die hun weg vinden in toepassingen als lijmen of kunstvezels.

2de element: het energieverbund Van bij de ontwikkeling van BASF Antwerpen heeft de BASFgroep er over gewaakt dat er een evenwicht was tussen zogenaamde endotherme en exotherme reacties. Anders

gesteld, een evenwicht tussen installaties die bij hun chemisch proces warmte vrijgeven (exotherm) en installaties die bij hun chemisch proces warmte of energie nodig hebben (endotherm). Dat biedt de mogelijkheid om grotendeels zelf te voorzien in onze energiebehoefte. De vrijgekomen warmte wordt omgezet in stoom en via een intern stoomnetwerk gekoppeld aan de endotherme installaties. Sinds de jaren 70 en de toenmalige oliecrisissen is energie-efficiëntie voor ons een werkwoord en recupereren we restwarmte om te kunnen besparen op fossiele brandstoffen. Het energetisch evenwicht kan niet 100% van de tijd bereikt worden. Daarom hebben we een gasgestookte energiecentrale op de site, die zowel elektriciteit of stroom als stoom kan produceren. Vandaag bouwen we aan een industriële gasgestookte stoomketel. Daardoor kunnen we de stroom en stoom productie beter van elkaar loskoppelen en efficiënter inspelen op de sterk fluctuerende marktprijzen.

3de element: gemeenschappelijke infrastructuur Het voordeel van een schaalgrootte van meer dan 50 productieinstallaties is dat je een gemeenschappelijke infrastructuur optimaal kan uitbouwen, zodat elke installatie verbonden is met pijpleidingen, treinsporen en wegen. Als site hebben we ook twee insteekdokken, waar we zowel zeeschepen als binnenvaartschepen aan laad- en losinstallaties kunnen ontvangen. Meer dan de helft van onze grondstoffen en afgewerkte goederen gaat over het water. Daarnaast zijn pijpleidingen veruit het belangrijkste transportmiddel van grondstoffen, energievoorziening (stoomnetwerk) en halffabricaten tussen de diverse installaties op de site van BASF Antwerpen. Inmiddels beschikken we over meer dan 500 kilometer pijpleidingen, 150 kilometer wegen en 50 kilometer treinsporen. Bij het onderhoud en de heraanleg van de wegeninfrastructuur wordt er nagedacht aan de veiligheid van de zwakke weggebruikers. Zo is er de voorbije jaren op de site een afgezonderde fietsring aangelegd.

Producten van BASF Antwerpen worden verwerkt door alle sectoren BASF Antwerpen levert producten aan alle industrieën. Het productenpalet van BASF Antwerpen omvat basischemie en gespecialiseerde chemicaliën, kunststoffen en voorproducten, veredelingsproducten en anorganica.

Uitbreiding infrastructuur op het tankpark, nieuwe tank komt via het water.


Het Verbund

Productie Verbund

Energie Verbund

4de element: knooppunt van mensen en kennis De installaties op BASF Antwerpen opereren in een zogenaamd full-continu systeem van 24u/24u en 7dagen/7dagen. Naast dagdienst, is er ook een belangrijk aandeel medewerkers die in verschillende ploegenstelsels werken. In totaal stelt BASF meer dan 3.0001 medewerkers in Antwerpen te werk. Daarnaast zijn er ook medewerkers van de strategische partners werkzaam op de site en voeren ook de medewerkers van de contractoren-firma’s allerlei taken op de site uit. In totaal verplaatsen zich dan ook meer dan 5.000 medewerkers dagelijks naar het meest noordelijke deel van de Antwerpse haven, via het door BASF georganiseerd busvervoer of via eigen transportmiddelen. Al die medewerkers tesamen vormen een zeer gewaardeerd gespecialiseerd kennisnetwerk, waarbij het delen van opgedane ervaring en know-how voorop staat. Een netwerk dat ook geïntegreerd is in de BASF-groep. Zo is BASF Antwerpen

Infrastructuur Verbund

Mensen Verbund

voor de groep het technologisch wereldcentrum voor de productie van superabsorberende polymeren, de actieve stof in luiers, of van de polyurethaancomponent MDI dat je in tal van dagelijkse toepassingen terugvindt, zoals in isolatiematerialen, sportschoenen, dijkversterking, enzovoort. We leiden dan ook heel wat buitenlandse collega’s in Antwerpen op en sturen onze mensen de wereld rond om op andere BASF sites hun expertise ten dienste te stellen. Meer nog, we stimuleren onze medewerkers om met creatieve ideeën nog beter te worden inzake technologie, ondernemerschap, veiligheid en zorg. Een erkenningssysteem beloont de beste en omzetbare voorstellen. In 2013 werden meer dan 1.400 verbeteringsvoorstellen door de medewerkers ingediend. Dit is volgens de belgische sociale ballans, volgens IFRS standaarden rapporteert de BASF-groep 2.948 medewerkers in 2013.

1

Van Nafta tot luiers en lijmen 1

2

3

4

5

Nafta, een oliederivaat dat van de petroleummaatschappijen komt, wordt als grondstof geleverd per zeeschip of via internationale pijpleidingen

Onze grootste installatie, de stoomkraker, kraakt deze grondstof in de basisbouwstenen van de chemie zoals ethyleen, propyleen en benzeen

De afgescheiden propyleen wordt via een pijpleiding getransporteerd naar de acrylzuurinstallatie en wordt daar omgezet tot acrylaten

Opnieuw voert een pijplei- Die korreltjes hebben de eigenschap ding het ‘zuivere’ acrylzuur water te kunnen absorberen, meernu naar de SAP-installatie, dere keren meer dan hun eigen waar het reageert met gewicht. Dat is dan de actieve stof natronloog en zo polymeridie onze klanten verwerken in seert tot ultrafijne korreltjes bijvoorbeeld hun babyluiers of andere hygiënische toepassingen.

19

20

BASF Antwerpen – Economische ontwikkeling

BASF-medewerkers voor de in aanbouw zijnde butadieen-installatie.



BASF Antwerpen – Economische ontwikkeling

Economische ontwikkeling 2013, een jaar van onderhoud en investeringen voor BASF Antwerpen

Periodiek gepland groot onderhoud aan de stoomkraakinstallatie midden 2013.

De economische groei was in 2013 wereldwijd opnieuw zwakker dan het jaar ervoor. In de grote opkomende landen en in Europa verliep vooral het begin van het jaar moeizaam. Naar het einde van het jaar toe kondigde zich een opleving van de mondiale conjunctuur aan. In de Europese Unie stagneerde het bruto binnenlands product in 2013. Hoofdreden hiervoor was de sterke terugval van de groei in het eerste kwartaal. Vanaf het tweede kwartaal waren de groeicijfers positief. De interne Europese vraag bleef zwak als gevolg van hoge werkloosheidscijfers in Zuid-Europa en van de lage bereidheid tot investeren. De groei van de chemieproductie (zonder de farmaceutische industrie) steeg, anders dan voor de industriële productie, met +4,6% krachtiger dan het jaar daarvoor. Reeds in de loop van 2012 was de chemieproductie iets meer toegenomen, waardoor de basisvoorwaarden voor een sterkere groei in 2013 gunstiger waren. In Europa stagneerde de chemieproductie, na een zware terugval in 2012.

Omzet op normaal (hoog) niveau BASF Antwerpen NV realiseerde in 2013 een omzet van € 6,89 miljard. Een lichte daling t.o.v. 2012 toen die nog net boven de € 7 miljard lag Deze daling is enerzijds toe te schrijven aan een terugval van verkoopprijzen, anderzijds aan een daling van de afgezette hoeveelheden. Dit laatste vloeit voort uit het periodiek groot onderhoud aan meer dan dertig van onze installaties, wat kenmerkend was voor BASF Antwerpen in 2013.

Heel wat investeringen In 2013 werd merkelijk meer geïnvesteerd in materiële vaste activa dan het jaar daarvoor. Als belangrijke investeringen vermelden we de nieuwe butadieeninstallatie, diverse optimalisatieprojecten voor de stoomkraker, start van de bouw van een industriële stoomketel en andere infrastructuurinvesteringen op de site, zoals bijvoorbeeld de uitbreiding van het tankpark.

Omzet (miljard €) 2013

6,89

2012

7,18

Containerdorp voor contractoren tijdens onderhoudsjaar 2013, om tijdens pieken meer dan 4.000 externe medewerkers op te vangen.

21

22




Het milieubeleid van BASF Antwerpen past volledig binnen onze strategie ‘We create chemistry for a sustainable future’, waarbij een evenwichtige balans tussen economische, ecologische en sociale aspecten wordt nagestreefd. We leggen onszelf doelstellingen en verplichtingen op, opgenomen binnen ons Responsible Care-managementsysteem. Dat betekent niet alleen dat we de geldende normering strikt naleven, maar dat we permanent streven naar continue verbetering van onze milieuprestaties en open en correcte communicatie met onze omgeving.

Totale milieu-impact blijft op laag niveau Voor een grote productiesite als Antwerpen is het belangrijk dat we blijvend inzetten op een verdere ontkoppeling van de emissies en de productie. Met andere woorden, dat we ook bij stijgende productiehoeveelheden een verdere daling van onze emissies kunnen realiseren. BASF Antwerpen slaagde er in het recente verleden in om de relatieve milieu-impact verder te reduceren: de milieu-impact per ton geproduceerd product is de laatste tien jaar met bijna 31% gedaald. Ook in 2013 heeft die daling zich doorgezet. Het streven naar continue verbetering werpt bijgevolg zijn vruchten af en zorgt er voor dat de absolute en relatieve milieu-impact blijven verbeteren. De gegevens in dit jaarrapport hebben in principe enkel betrekking op de activiteiten van BASF Antwerpen en omvatten dus geen gegevens over de strategische partners. Dat maakt de vergelijkingsbasis over de laatste twee jaar niet zo eenvoudig, aangezien vanaf april 2012 Eurochem Antwerpen NV de meststoffenproductie op de site heeft overgenomen. Die verandering heeft vooral zijn effect op de absolute cijfers. Om een overzicht te behouden op de milieueffecten van onze ganse site werd in overleg met de overheden een milieueffectenrapport (MER) opgemaakt op het niveau van de site. Als ‘Verbund’-site vinden we het immers belangrijk om een overzicht te behouden op de milieu-impact van de gehele site.

Luchtemissies en broeikasgassen De luchtemissies van BASF Antwerpen daalden de voorbije 10 jaar met 50%. De verkoop van de styreenkunststoffen- en meststoffenactiviteiten zijn daarvoor een gedeeltelijke verklaring, maar ook relatief gezien (emissies per ton geproduceerd product) daalden onze luchtemissies met 35% over de voorbije 10 jaar. De daling van de luchtemissies in 2013 t.o.v. 2012 is grotendeels toe te schrijven aan de vele onderhoudswerkzaamheden aan onze installaties het laatste jaar. Stikstofoxide (NOx)-emissies vormen veruit het grootste aandeel in de luchtemissies van BASF Antwerpen. In 2009 sloot de chemische sector met de Vlaamse overheid een milieubeleidsovereenkomst af om tot een daling van stikstofoxideemissies te komen. Ook bij BASF werden potentiële maatregelen geëvalueerd en zinvolle ingrepen geïmplementeerd, met als resultaat een verdere structurele reductie van de NOx-emissies op onze site. Naast de algemene luchtemissies rapporteert BASF Antwerpen een totale broeikasgasuitstoot van bijna 3,3 miljoen ton CO2-equivalenten. Die omvat zowel de directe emissies afkomstig van onze productie, als de indirecte emissies gekoppeld aan de opwekking van de geïmporteerde energie. De belangrijkste broeikasgassen die BASF Antwerpen uitstoot, zijn CO2 en N2O (lachgas). De mate waarin de verschillende gassen tot het broeikasgaseffect bijdragen, verschilt van gas tot gas. Om ze met elkaar te vergelijken, wordt de emissie uitgedrukt in CO2-equivalenten. Vooral omwille van de verkoop van de meststoffenactiviteiten is de emissie van BASF in 2013 verder gedaald. Luchtemissies1 in ton

2013

2.225

2012

2.530

1

CO, NOx, NMVOC, SOx, stof, NH3/andere anorganische stoffen

Broeikasgassen1 in ton CO2-equivalenten 2013

3.288.205

2012

3.602.366

1

som directe en indirecte emissies: CO2, N2O, CH4, HFC

In 2013 werd de geluidsisolatie van de koeltoren van de Anoloninstallatie vernieuwd.


Watergebruik bij BASF Antwerpen: het juiste water juist inzetten BASF gebruikt water zuinig en efficiënt en zet het juiste water in voor de juiste toepassing. We maken een onderscheid tussen water dat we gebruiken voor koeling, productie en sanitaire doeleinden. Voor elke toepassing spreken we een andere watervoorraad aan. Voor de industriële productie gebruiken we bijvoorbeeld oppervlaktewater uit het Nederlandse zoetwatergetijdengebied ‘De Biesbosch’. Voor koeling gebruiken we vooral water dat we oppompen uit de dokken van de Antwerpse haven. Voor sanitaire doeleinden tot slot gebruiken we drinkwater. Het totale watergebruik van BASF Antwerpen bedroeg in 2013 560 miljoen m³. Dat water wordt voor het overgrote deel gebruikt om processen af te koelen. Het koelwater wordt ongeveer 2,5 maal ingezet alvorens het terug in het oppervlaktewater wordt gebracht. In 2013 nam BASF in Antwerpen in totaal 232 miljoen m³ water binnen, waarvan het grootste deel voor koeling, en nagenoeg 10 miljoen m³ voor de productie. Het verschil met het voorgaande jaar is vooral te verklaren door de zogenaamde ‘turnaround’ of ‘groot onderhoud’ van de stoomkraakinstallatie en omwille van het feit dat in 2012 gedurende een kwartaal de cijfers van de meststoffenproductie nog werden meegeteld. We hebben de voorbije jaren ons watergebruik op verschillende manieren doen dalen, inclusief het zoveel mogelijk opnieuw laten circuleren en hergebruiken van water. We hebben koelcellen en een koelwaterkanaal op onze site om de temperatuur van het koelwater te verminderen alvorens we het opnieuw vrijgeven in de dokken. De voorbije jaren werd ook een doorbraak gerealiseerd op het vlak van duurzame proceswaterkwaliteit. Vanaf 1 januari 2011 gebruiken we geen grondwater meer en wordt drinkwater niet langer ingezet in de processen, maar werd overgeschakeld naar oppervlaktewater uit Nederland. Via deze omschakeling kon het drinkwaterverbruik van BASF Antwerpen met 90% worden teruggebracht. Hiermee werd een mijlpaal bereikt in de continue verbetering van het waterbeleid van BASF Antwerpen, dat binnen de groep als toonaangevend voorbeeld wordt gezien.


Water inname in miljoen m³

2013

232

2012

275

Productiewatergebruik in miljoen m³

2013

10

2012

10

Koelwatergebruik in miljoen m³

2013

550

2012

606

Water inname volgens bron Oppervlaktewater (%)

2013

99,3

2012

99,6

Water inname volgens bron Drinkwater (%)

2013

0,7

2012

0,4

Waterinzet Bij BASF Antwerpen wordt het juiste water, juist ingezet. Voor de productie gebruiken we hoofdzakelijk oppervlaktewater. Drinkwater wordt in principe beperkt ingezet voor sanitair gebruik.

Luchtfoto van de biologische waterzuiveringsinstallatie op de site.

23

24



Onze centrale waterzuiveringsinstallatie (WZI) verwerkt het afvalwater van alle installaties op onze site, inclusief die van onze strategische partners. Die biologische zuiveringsinstallatie heeft zowel voor organische stoffen als voor stikstofverbindingen een stabiel en hoog verwijderingsrendement. De toegenomen organische en stikstofemissies zijn te verklaren door het feit dat onze WZI in de loop van 2013 gedurende drie weken onvoldoende functioneerde omwille van een storing in één van onze installaties. Wateremissies organische stoffen (CZV) in ton

2013

1.344

2012

1.263

Wateremissies stikstof in ton

2013

172

2012

96

2012 naar 70.415 ton in 2013. Het hogere cijfer van 2012 is voornamelijk toe te schrijven aan een langdurige stilstand van onze Soda-installatie. Daardoor waren we genoodzaakt om de intern geproduceerde grondstoffen voor die installatie tijdelijk als afval af te zetten op de markt. Totale hoeveelheid afval in ton

2013

70.415

2012

85.072 1

Afvalverwerking 2013 (%) 1

Verwijdering - storten

0,83%

2

Verbranden

48,5%

3

Hergebruik afval (nuttige toepassing)

50,4%

4

Ondergrondse opslag

3

2

0%

Concrete realisaties voor milieuzorg Wateremissies zware metalen in ton

2013

1,5

2012

1,9

Afval: focus blijft op de nuttige toepassing van afval Het materialen- en afvalbeleid van BASF Antwerpen is erop gericht het aandeel afval dat nuttig kan worden toegepast systematisch te verhogen, en daardoor steeds minder afval te laten verbranden of te storten. Zo werd in 2013 bijna 50% van onze afvalstoffen, exclusief bouwafval, nuttig toegepast. Permanent zoeken we naar nieuwe en betere verwerkingsoplossingen met materiaalrecyclage en/of energieterugwinning. De voorbije jaren zijn de afvalhoeveelheden gerelateerd aan de activiteiten van BASF Antwerpen gedaald van 85.072 ton in

De positieve trend met betrekking tot onze totale milieu-impact is uiteraard het gevolg van concrete projecten die in onze installaties worden gerealiseerd. Ook de voorbije jaren vonden een aantal bijkomende optimalisaties plaats op het gebied van milieu en bijhorende infrastructuur. Zo werd bijvoorbeeld een entbekken ingericht in onze waterzuiveringsinstallatie opdat de normale werking ervan bij calamiteiten zo snel als mogelijk kan worden hersteld. Dat project bewees al zijn nut bij de hierboven beschreven storing in een van onze installaties waarbij onze waterzuiveringsinstallatie tijdelijk te veel te verwerken kreeg. Ook maatschappelijk kon dit op BASF Antwerpen ontwikkeld proces nuttig toegepast worden: dankzij het slib uit ons entbekken viel de verstoorde waterzuiveringsinstallatie in Wetteren na het treinincident in 2013 niet uit en kon deze zijn zuiverende functie blijven aanhouden. Eén van de optimalisaties tijdens het onderhoud aan de stoomkraker was het zogenaamde ‘Flare-min project’. Zowel de

Relatieve milieu-impact Per ton (1.000 kilogram) geproduceerd product is de totale milieu-impact van BASF Antwerpen gedaald tot nagenoeg

300 gram De ‘koppen’ van de fakkel op 150 meter boven de grond werden tijdens het onderhoud van de stoomkraker gewisseld.


mogelijke hinder voor de omgeving tijdens fakkelactiviteit, als de economische waarde van de afgefakkelde gassen zetten aan tot een verdere verbetering. Dankzij de technologische evolutie maken we het mogelijk om tijdens de opstartprocedure of bij processtoringen de interne kringlopen meer te benutten in plaats van af te fakkelen. Of anders uitgelegd, we gaan de gassen die in de installatie aanwezig zijn meer als grondstof hergebruiken in plaats van ze af te fakkelen en nieuwe grondstof in te brengen.

Energievoorziening en efficiëntie Het Verbund-concept speelt ook in de energievoorziening van de site. De proceswarmte die vrijkomt bij het productieproces van zogenaamde exotherme installaties gaat niet verloren. Ze wordt omgezet in stoom die via een pijpleidingennetwerk naar die installaties gebracht wordt die warmte en energie nodig hebben om het proces op gang te brengen, de zogenaamde endotherme chemische reacties. Zo voorzien we zelf in het grootste deel van onze energiebehoefte, samen met de strategische partners op de site. Op de BASF-site staan sinds de lente van 2008 zes windmolens, met een totale geïnstalleerde capaciteit van om en bij de 12 Megawatt per uur. De energieproducent Electrabel bouwde de molens en baat ze uit. De opgewekte elektriciteit wordt direct in het interne stroomnet van BASF ingevoerd. Verder transport zou immers stroomverlies met zich brengen. Een belangrijke schakel in het energie-Verbund is de warmtekrachtkoppeling-centrale (WKK) die Zandvliet Power NV, een 50/50 joint-venture met Electrabel, op de site van BASF in Antwerpen uitbaat. In een warmtekrachtkoppeling-centrale worden stoom (warmte) en elektriciteit (kracht) gelijktijdig opgewekt. Dat gebeurt op een veel efficiëntere wijze in vergelijking met het gescheiden opwekken van dezelfde hoeveelheden energie in aparte centrales. Die werkwijze past perfect in de doelstelling van de BASF-groep om de energie-efficiëntie tegen 2020, ten opzichte van 2002, met 35% te verhogen. De WKK-installatie van Zandvliet Power is sinds 2005 operationeel op de site van BASF in Antwerpen en is sinds het najaar van 2011 mede-eigendom van BASF. Ze heeft een elektrisch vermogen van 400 megawatt (MW)


en de mogelijkheid om tot 300 ton stoom per uur te leveren. Het totale elektriciteitsverbruik is de laatste jaren voor BASF Antwerpen vrij constant gebleven. Dat er in 2013 toch een lichte daling is waar te nemen ten opzichte van 2012 is bijna volledig te verklaren door het feit dat in het eerste kwartaal van 2012 de cijfers van de meststoffenproductie in de BASF-cijfers verwerkt werden. Stoom wordt niet alleen opgewekt door de exotherme processen en de WKK-centrale. Ook eigen stoomboilers zorgen daarvoor. In 2013 werd minder stoom geïmporteerd van de partners op de site, zodat de cijfers een kleine daling vertonen. De stoomboilers worden gevoed door een mengsel van aardgas, vloeibare en gasvormige brandstoffen. Het totaal kan je aflezen in bijgaande cijfers (totaal brandstoffengebruik). Om beter te kunnen anticiperen op de sterk fluctuerende prijzen op de energiemarkt heeft BASF Antwerpen in 2013 aangekondigd dat ze een ontkoppelingsmogelijkheid voorziet tussen de stroom- en stoomproductie. Daarom bouwen we een bijkomende grote stoomketel of stoomboiler op de site.

Elektriciteitsconsumptie (totaal) in MWh

2013

1.583.864

2012

1.652.513

Stoomconsumptie (totaal) in ton

2013

5.400.910

2012

5.521.701

Brandstoffen voor energie (WKK en ketels) in MWh

2013

851.641

2012

929.998

Energie-efficiëntie Iets wat in onze genen zit. Als industriële chemie hebben we veel energie nodig om moleculen te splitsen (vandaar scheikunde) en met de gescheiden atomen nieuwe moleculen te bouwen. Al sinds de jaren zeventig recupereren we restwarmte en zetten we dit in daar waar warmte of energie nodig is. Wij noemen dit ons energie-Verbund.

Regelmatige onderhoudswerken verbeteren de prestaties van de installaties, ook de milieuprestaties.

25

26


Veiligheid

Veiligheid

Veiligheid is voor BASF Antwerpen nog altijd de belangrijkste doelstelling. Dit blijkt ook uit de groepswaarden, ‘we tolereren geen toegeving op veiligheid’. Al vele jaren blijven we hameren op dit onderwerp, waarbij incidenten vermijden voorop staat. Via allerlei initiatieven zoals ‘Time Out For Safety’-workshops, sensibiliseringscampagnes en overlegmomenten proberen we eigen medewerkers, maar ook de medewerkers van partners en contractoren bij dit veiligheidsbeleid te betrekken. De volgehouden inspanningen lonen. Dit blijkt ook uit de cijfers. Zoals de frequentiegraad, het aantal ongevallen per miljoen gewerkte uren, kwam in 2013 uit op 3,6. Een lichte stijging t.o.v. 2012, toen die voor Antwerpen afklokte op het lage cijfer van 3,3. De constante intensieve dialoog met de contractorenfirma’s levert ook resultaten op. Zij doen het nog iets beter en kennen een gelijkaardige evolutie. Zij kenden in 2013 een frequentiegraad van 2,8 of een stijging met 0,7 t.o.v. het jaar daarvoor. Daarnaast kunnen we in het bijzonder stellen dat de ernstgraad van de ongevallen daalt. Eveneens van belang is dat we op de site de voorbije decennia niet geconfronteerd zijn geweest met dodelijke slachtoffers.

De derde pijler van onze ‘big 5’ staat voor ‘leadership, teamwerking en een positieve cultuur’. We zijn met zijn allen ‘veiligmakers’, die voor elkaar instaan. Belonen, positief corrigeren, correcte sancties wanneer nodig zorgen voor de dagelijkse en gedragen beleving van veiligheid. Als vierde punt: we blijven de partners en contractoren betrekken bij ons veiligheidsbeleid. De voorbije jaren hebben we samen goede resultaten geboekt. We blijven dit volhouden, want zowel opdrachtnemers en wij als opdrachtgever hebben onze verantwoordelijkheid te nemen. We organiseren audits voor de toewijzing van opdrachten, zorgen voor begeleiding bij de start van werken op onze site en iedereen betrekken bij alles wat we doen rond veiligheid, staat dus centraal. Iedereen heeft op BASF het recht om ‘stop’ te zeggen als er zich een onveilige situatie zou voordoen. Laatst, maar niet het minste: de SPI of de Safety Performance Index. We werkten een set van toonaangevende indicatoren uit, die staan voor alles wat we kunnen doen om incidenten voor te zijn. Sinds de invoering ervan en systematische controle erop hebben we al een hele weg afgelegd. Mits juiste observatie, opvolging en consequent handelen is het een methode om veiligheid breder te evalueren dan enkel door statistiek van ongevallen met werkverlet.

Blijvende aandacht en verbetering met ‘big 5’

Veiligheid stopt niet aan de sitegrens

Om blijvend te verbeteren, houden we vijf zaken voor ogen. Met stip op één staat procesveiligheid. We doen alle moeite doen om de integriteit van onze installaties te waarborgen. Ook het bedrijven, afstellen en opstarten moet foutloos kunnen gebeuren. Ten tweede, we versterken onze risico- en incidentenanalyse. Een taak goed voorbereiden en onderzoeken welke risico’s ermee verbonden zijn, is erg belangrijk. Om iedereen in staat te stellen een grondige risco-analyse te doen alvorens een taak aan te pakken, ontwikkelden we een nieuwe ondersteunende tool. Het is in elk geval onze ambitie om zwakkere punten aan te pakken en door consequent te handelen incidenten te voorkomen.

De nadruk leggen we op het voorkomen van incidenten. Indien er zich toch een incident voordoet moet dit op de meest snelle en efficiënte wijze bestreden worden, met juist opgeleide en getrainde mensen die kunnen beschikken over het best beschikbare materiaal. Onze bedrijfsbrandweer beschikt daarover en zet de kennis en het materieel in ter ondersteuning van lokale hulpdiensten indien daarom gevraagd word. Essenscia, de beroepsvereniging van chemie en life sciences, en BASF sloten hiervoor de nodige overeenkomsten met de Belgische overheid en overheidsinstellingen af. Zo heeft onze bedrijfsbrandweer ondersteunende hulp aangeboden bij het transportincident te Wetteren. Want de zorg voor veiligheid stopt niet aan de sitegrens.

Prioriteit nummer 1 Veiligheid is voor BASF Antwerpen en de medewerkers nog altijd de belangrijkste doelstelling. Dit blijkt ook duidelijk uit één van onze waarden: Wij tolereren geen toegevingen op veiligheid.

Eind oktober 2013 was BASF Antwerpen het decor voor een Europese rampoefening. Ook onze bedrijfsbrandweer was paraat.




Onze medewerkers zijn de sleutel voor het bereiken van onze “We create chemistry”-strategie. We willen getalenteerde medewerkers aantrekken, hen een stimulerende werkomgeving bieden en hen ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkeling.

Strategie Wij willen het beste team vormen. Om dat te bereiken, focussen we in onze Best Team-strategie op drie strategische domeinen: uitstekende medewerkers, een uitstekende plek om te werken en uitstekende leidinggevenden. We werken aan onze attractiviteit als werkgever, verscherpen onze focus op loopbaanontwikkeling en op levenslang leren en we ontwikkelen een open leiderschapscultuur gebaseerd op vertrouwen, respect en toewijding tot topprestaties. Aantal werknemers (volgens Belgische wetgeving)1 vanaf 31 december 2013

3.063

2012

3.042

1

volgens IFRS standaarden: 2013 = 2.948 en 2012 = 2.945

Het beste team vormen: iedereen staat zijn mannetje.

Eind 2013 telde BASF Antwerpen 3.0631 medewerkers. Het aantal medewerkers dat BASF Antwerpen vrijwillig verliet bleef ook in 2013 zeer laag

Talent aantrekken Om onze doelstellingen te bereiken, gaan we gericht op zoek naar talent. Via sterke partnerships met onze strategische onderwijspartners houden we voortdurend contact met jonge talenten. We nodigen hen uit naar onze site, geven sollicitatietrainingen en bieden opleiding & stages voor docenten en studenten. Zo gaven we in het schooljaar 2012-2013 meer dan 150 studenten de mogelijkheid om bij ons een eerste werkervaring op te doen als laborant, procesoperator, technicus of ingenieur. 1 op 4 van hen boden we achteraf een vast contract aan. Zo’n stage is een leerschool voor de student, maar ook voor de begeleiders. Die leiden we op in hoe ze leerkansen kunnen creëren voor hun studenten,

hen constructieve feedback kunnen geven en hen coachen om initiatief en verantwoordelijkheid op te nemen. Daarnaast engageerden we ons in 2013 opnieuw voor het SIRA-project. Daarmee gaven we 6 niet-technisch opgeleide jongeren de kans om zich via een deeltijds werken, deeltijds leren-traject te scholen tot procesoperator. In 2013 wierf BASF Antwerpen meer dan 130 medewerkers aan, waarvan 16% vrouwen. Een derde van de nieuw aangeworven medewerkers had een universitair diploma of volgde een hoge schoolopleiding van het lange type. Een kwart van de medewerkers volgde een hoge schoolopleiding van het korte type. Veruit de grootste groep blijft de medewerkers met een secundaire opleiding (44%). Twee derde van deze groep

Leren en groeien Het is voor ons belangrijk dat elke medewerker zich blijft ontwikkelen. Daarbij hanteren we de 10/20/70-aanpak: je leert en groeit door traditionele scholing (10%), maar vooral door zelfstudie en ervaringsgroei (70%) en door te leren van anderen (20%).

Jongeren in opleiding: werken aan de proefinstallatie die opgesteld is in het ACTA-opleidingscentrum.

27

28



studeerde af in het hoger technisch secundair onderwijs. 62% van de nieuwe medewerkers was jonger dan 30, maar we werven ook ervaren talent aan: 17% was ouder dan 40.

Leren en groeien Het is voor ons belangrijk dat elke medewerker zich blijft ontwikkelen. Van bij de start willen we talent herkennen en ontwikkelen. Tijdens functionerings- en ontwikkelingsgesprekken leggen medewerkers en leidinggevenden samen individuele sterktes en mogelijkheden vast en bepalen ze samen concrete acties voor training en verdere ontwikkeling. Daarbij hanteren we de 10/20/70-aanpak: je leert en groeit door traditionele scholing (10%), maar vooral door zelfstudie en ervaringsgroei (70%) en door te leren van anderen (20%). In onze bedrijven en technische werkplaatsen werken we daarbij via de ‘Lerend WerkenWerkend leren’-methodiek: elke medewerker werkt zelfstandig een reeks leerwerkopdrachten af en leert de installatie zo stap per stap beheersen en bedienen. In 2013 besteedden alle medewerkers samen zo’n 160.000 uur aan training en opleiding. Bij het vastleggen van ontwikkelingsdoelen, kijken we niet alleen naar wat iemand moet kunnen, maar ook naar hoe we de dingen doen. Acht BASF-competenties vertalen de BASF-strategie naar concreet gedrag en vormen de basis voor de ontwikkeling van onze medewerkers en leidinggevenden. Ze maken duidelijk wat er van ons verwacht wordt in hoe we iedere dag (samen)werken. Ze zijn geldig voor alle medewerkers wereldwijd, ongeacht hun rol. Binnen BASF is elke medewerker verantwoordelijkheid voor het sturen van zijn loopbaan. Daarom heeft elke medewerker zicht op alle vacatures op de site en in heel Europa. Want doorstromen naar een andere job zorgt voor een sprong in groei en ontwikkeling. Wie drie jaar of meer in de huidige job is, kan in open dialoog met z’n leidinggevende solliciteren naar een nieuwe uitdaging.

Work-life management Medewerkers ondersteunen om in balans te blijven, is een belangrijk aspect van het creëren van een aantrekkelijke werkplek. Via ons BFit-gezondheidsprogramma geven we medewerkers

Via ‘Time Out For Healt on the road’ gaan coaches naar de controlekamers om ook shiftmedewerkers in het gezondheidsprogramma van BASF Antwerpen te betrekken.

tips en concrete mogelijkheden om te werken aan goede voedings- en bewegingsgewoonten en balans. In 2013 initieerden we als onderdeel daarvan ‘Time out for Health on the road’, een programma specifiek gericht op medewerkers die in shift werken. Daarnaast startten we met het opleiden van al onze leidinggevenden in het herkennen en erkennen van signalen van overbelasting en maakten we voor alle medewerkers duidelijk waar ze terecht kunnen wanneer ze bij zichzelf signalen herkennen.

Langer werken en deeltijds werken In 2013 steeg het aandeel 40-plussers tot 61,7%. 10,5% van de medewerkers is ouder dan 55 jaar. Gezien de geplande overheidsmaatregelen om de pensioenleeftijd te verhogen, zal het aandeel 55-plussers ook de volgende jaren nog stelselmatig toenemen. BASF voert een leeftijdsbewust personeelsbeleid om medewerkers in elk stadium van hun loopbaan optimaal te ondersteunen. Bijna 11% van de medewerkers maakt gebruik van deeltijds werken voor bijvoorbeeld de opvang van jonge kinderen of de verzorging van zieke familieleden. Ongeveer de helft van de deeltijdse medewerkers werkt 4/5de, de andere helft halftijds. Het aandeel van deeltijds werk ligt aanzienlijk hoger bij de ‘oudere’ medewerkers.

Leeftijd werknemers (2013) 4

1

Tot en met 25 jaar

2

Tussen 26 en 39 jaar

29,1%

3

Tussen 40 en 54 jaar

51,2%

4

Ouder dan 55 jaar

10,5%

1

9,2% 2

3

Inzetten op stages, jongeren doen concrete werkervaring op bij BASF Antwerpen.




Naast economisch succes en respect voor het leefmilieu, vormt aandacht voor mens en maatschappij een wezenlijk onderdeel van het duurzaamheidsevenwicht waar we als onderneming naar streven. Dat uit zich op verschillende domeinen. Onze directe buren in Zandvliet, Berendrecht, Stabroek, Woensdrecht, … zijn belangrijke overlegpartners. Met hen delen we immers de leefomgeving waarin we ten noorden van Antwerpen gevestigd zijn. Enkele keren per jaar komen we samen met de vertegenwoordigers van die gemeenten voor een structureel burenoverleg. We informeren onze buren verder via ons burenblad “Zij aan Zij”, via sociale media en via onze website en we nodigen hen regelmatig uit op de site. Zulke bedrijfsbezoeken bieden we ook aan andere doelgroepen zoals scholen, universiteiten, politici en verenigingen. Jaarlijks ontvangen we ruim 1.500 bezoekers. We ondersteunen graag tastbare initiatieven met een waardevolle maatschappelijke invulling waarin ook onze medewerkers hun engagement kunnen tonen. Zo blijft maatschappelijk verantwoord ondernemen geen modewoord, maar krijgt het een echte sociale waarde en gaan bedrijf en medewerkers samen de verbinding met de maatschappij aan. Jaarlijks verlenen we steun aan met name regionale initiatieven die te maken hebben met duurzaamheid, natuur en omgeving, onderwijs en wetenschap, cultuur en sport of ten voordele zijn van de socioculturele, humanitaire en caritatieve sectoren.

Enkele langlopende projecten die BASF Antwerpen steunt: Het Groot-Buitenschoor, beheerd door Natuurpunt, is met zijn 215 ha het grootste brakwaterschor op Belgisch grondgebied. BASF biedt de vereniging financiële en logistieke steun om het natuurstudiewerk op het schor verder uit te bouwen. Ook op ons eigen BASF-terrein steken we de natuur een handje toe. Jaar na jaar maken we enkele zanddepots nestklaar voor een trouwe kolonie oeverzwaluwen. BASF is mede-oprichter van de leerstoelen “Corporate Responsibility & Sustainability” en “Veiligheidswetenschappen” aan de Antwerp Management School en de Universiteit van Antwerpen. De eerste leerstoel moet tegen 2020 het referentiepunt in België zijn met betrekking tot onderzoek en

BASF ondersteunt ‚Bistro P‘, een sociaal restaurant in Berchem waar 15 mensen opleiding krijgen en eten klaarmaken voor hen die het niet zo breed hebben.

onderwijs omtrent duurzaam ondernemen. Duurzaam ondernemen wordt daarbij gedefinieerd langsheen de krijtlijnen van internationaal erkende normen. Reeds enkele jaren steunen we het Jeugdsportfonds Camille Paulus, met focus op initiatieven om gehandicaptensport te promoten. Ook in de toekomst zal BASF het partnership aangaan als peter voor G-(rolstoel)basket. De vzw De Steenschuit uit Boom begon met een team van sociale werkzoekenden aan de bouw van delen van een replica van de ‘Belgica’, het schip waarmee Adrien de Gerlache in 1897 de eerste Zuidpoolexpeditie ondernam. Reeds in 1987 was BASF Antwerpen pionier om een samenwerking uit te bouwen met technische scholen uit de omgeving. I.s.m. de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening en GITOK Kalmthout ontstond een uniek project waarbij jonge werklozen werden opgeleid tot onderhoudstechnici. Die bilaterale samenwerking vormde de wieg van het Antwerps Centrum voor Toegepaste Automatiseringstechniek ‘ACTA’ in Brasschaat, waaraan we nog steeds financiële en logistieke ondersteuning bieden. Dit is een greep uit de meer dan 200 grote en kleine projecten die BASF steunt, waarover ook in sociale media bericht wordt.

Verbinding met maatschappij We ondersteunen graag tastbare initiatieven met een waardevolle maatschappelijke invulling waarin ook onze medewerkers hun engagement kunnen tonen.

BASF Antwerpen heeft een educatief partnerschap opgebouwd met meer dan 40 onderwijsinstellingen.

29

Meer informatie

Contact

Je kan deze publicatie terugvinden op het internet op www.basf.be (kies je taal en klik door op ‘nieuws en informatie)

Externe Communicatie Philippe Heyvaert Tel: +32 (0)3 561 25 18, Fax: +32 (0)3 561 31 02

Je kan dit verslag ook bestellen: – per telefoon: +32 (0)3 561 23 00 – per mail: [email protected]

Fotomateriaal ACTA vzw, BASF Antwerpen NV, Jansen & Janssens Creative Content, Universiteit Antwerpen, Maarten Vanhove, Wim Van Nueten, Michel Wiegandt en Jesse Willems.

BASF in Antwerpen Verslag 2013

Recommend Documents