PAGINA 2
Investeren in de toekomst Raad van bestuur Lister
PAGINA 4
Enik Recovery College Een school voor het leven
PAGINA 8
Boerenwisdom oet’n Achterhook Over ‘achteruitkijkspiegel’ en ‘vooruitziende blik’
Back to the future
Jaarbericht 2014 van Lister
Herstellen doe je thuis. Waar dat ook is.
EN VERDER: Werk als de beste zorg Lister werkt sinds 2014 met zorgplatform Quli Competentiemanagement ‘Zelfredzaamheid? Prima. Maar, ‘zorgen voor’ is niet altijd verkeerd.’ Sluiting Hostel Maliehof Meten en weten Cijfers & feiten Vanaf 2014 heten we Lister
2
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Van de raad van bestuur
VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Invester
De drie P’s Papier, Praktijk en Perceptie; waar baseer jij je op?
2014: Het laatste jaar AWBZ.
In 2014 heeft de ondernemingsraad in de praktijk geleerd dat er verschillende werkelijkheden kunnen bestaan in een organisatie. Als deze werkelijkheden verschillen, zorgen deze voor onrust in de organisatie. Het is dan aan de or om deze signalen op te vangen en deze te verwoorden naar de raad van bestuur. Maar hoe doe je dat als or? Een extern adviseur introduceerde tijdens een training het begrip Papier - Praktijk - Perceptie en daarmee zijn we aan de slag gegaan. Deze training was om ons voor te bereiden op de verwachte krimp van de organisatie door de overgang van cliënten naar de buurtteams. Voorafgaand aan deze training hadden we al meerdere malen kritisch met de raad van bestuur gesproken over de signalen die wij ontvingen van medewerkers over de 0-meting gesprekken, en de individuele gevolgen. De 0-meting was op papier een ontwikkelinstrument, en in de praktijk een manier om met elkaar het gesprek aan te gaan over welk gedrag er in de toekomst van je verwacht wordt en welke competenties daarbij horen. Maar soms bleek het resultaat van het 0-metinggesprek: afscheid nemen van elkaar. In de perceptie van deze medewerkers waren deze individuele gesprekken een middel om de collectieve krimp op te lossen. Dit zorgde voor veel onrust. De raad van bestuur bleef ons voorleggen dat de 0-meting een ontwikkelinstrument was en niets met de toen nog verwachte krimp te maken had. Het was als or lastig om helder uit te leggen dat de perceptie van de medewerker anders lag. Door deze drie P’s lukte het ons wel de raad van bestuur duidelijk te maken dat het ‘goedbedoelde papier’ er in de
Het laatste jaar van de relatieve zekerheden, zoals jarenlange indicaties en dus ook budgetten. Maar misschien ook wel het eerste jaar in een nieuwe wereld. Een wereld waarin de cliënt echt aan het stuur zit en er niet slechts gesproken wordt over ‘zorg op maat’.
Natasja Vis
‘Maar hoe doe je dat als or?’ praktijk voor zorgde dat medewerkers de 0-meting zagen als afrekeninstrument en/of beoordelingsinstrument. Het is de taak van de or om kritisch te kijken naar het beleid, en welke gevolgen
dit heeft voor medewerkers. Daarom blijven we er in 2015 scherp op toezien dat niet alleen gecommuniceerd wordt wat er verandert, maar ook waarom en hoe. Dit om te voorkomen dat de perceptie voor onterechte onrust zorgt! Natasja Vis, voorzitter ondernemingsraad
Werk als beste zorg Mensen met psychiatrische en/of verslavingsproblemen hebben een grote achterstandspositie op de arbeidsmarkt. Maar een op de vijf heeft betaald werk. Veel mensen hebben vrijwilligerswerk of een andere dagbesteding. Toch willen veel mensen met een psychische kwetsbaarheid actiever zijn en graag betaald werken. Ook omdat hun herstelproces dan voorspoediger verloopt.
‘Door aan de slag te zijn verloopt een herstelproces ook voorspoediger. Je bent ergens nodig!’ Daarom is werk en activering binnen Lister nu al een belangrijk onderdeel van de dagelijkse begeleiding. En maken we van het verkrijgen van betaald werk in onze meerjarenvisie een speerpunt van beleid.
2015-2020
Bryan, werkzaam als sportinstructeur en Maud, zijn (voormalige) begeleidster
Lister investeert de komende jaren vanuit Lister@Work in de toeleiding van mensen naar betaalde arbeid. Binnen Lister@Work worden een aantal stappen doorlopen van het verkennen, kiezen, verkrijgen van werk en vervolgens het behouden van werk. Op locaties zijn trajectbegeleiders aanwezig die cliënten adequaat begeleiden en ondersteunen richting betaald werk, vrijwilligerswerk en vormen van (arbeidsmatige) dagactivering.
Vooral ook buiten de zorg
Steeds meer wordt gekeken naar externe plaatsingsmogelijkheden bij werkgevers voor betaalde banen en leer/werkplekken en bij maatschappelijke organisaties voor vrijwilligerswerk. Hiermee sluit Lister maximaal aan bij de wensen van cliënten. Maar ook bij de maatschappelijke beweging die een brede stimulering van (arbeidsmarkt)participatie vanuit de Wmo en de participatiewet voorstaat. Met de kennis en ervaring die binnen Lister@Work aanwezig is en verder wordt ontwikkeld, probeert Lister cliënten de kans te geven hun mogelijkheden maximaal te benutten. Cris Bergmans, coördinator Werk & Activering
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
3
en in de toekomst! Waarin we minder druk van de regels en systeemwereld verwachten en nog meer ruimte kunnen nemen om, te doen waar het in het domein van zorg en ondersteuning echt om gaat: mensen helpen hun leven op te pakken en te ondersteunen in hun burgerrollen waardoor hun kwaliteit van leven verbetert. Het belang, iedereen levert een bijdrage aan de samenleving, krijgt eindelijk handen en voeten. Herstellen met behulp van professionals én ervaringsdeskundigen, krijgt nu vorm en inhoud, door het doen van (vrijwilligers-) werk en het volgen van allerlei trainingen.
Terugblik 2014 en vooruit
Afgelopen jaar heeft Lister voor het eerst in haar lange bestaan een krimp doorgemaakt. Als Lister tonen we eigenaarschap door de
frictie en krimp die het gevolg zijn van de transities in de zorg, als organisatie vooralsnog zelf te dragen. Met het belang van cliënten in het vizier proberen we met medewerkers als organisatie te veranderen. Ons negatieve resultaat in 2014 moet in dat licht bezien worden: we investeren in vernieuwing en werken actief mee aan de veranderingen in de zorg. Als vanzelfsprekend dragen wij de bijkomende frictiekosten. Ter voorbereiding op de overdracht van de financiering van de zorg van Lister naar de gemeenten, zijn de eerste vernieuwingen en bezuinigingen doorgevoerd. De begeleiding van een grote groep cliënten is overgedragen aan de nieuwe buurtteamorganisatie Sociaal in Utrecht. Medewerkers hebben kansen gezien in het nieuwe sociaal domein en
hebben ons verlaten om cliënten daar te begeleiden. De medewerker binnen Lister wordt uitgedaagd alle externe veranderingen als inspiratie te zien om ook persoonlijk te groeien en te ontwikkelen.
‘Herstellen krijgt nog meer vorm en inhoud.’ Nieuwe beschreven competenties geven zicht op ‘de medewerker van de toekomst’ en vragen om zelfbewustzijn, een lerende houding, samenwerking en ondernemerschap. Lister medewerkers zijn naar buiten gericht, op zoek naar samenwerking in de wijk en kijken over de grenzen van de organisatie heen. Vooruitstrevende initiatieven komen tot leven. Met als drijfveer de ontwikkeling van de cliënt. Onze meerjarenvisie ‘Herstellen doe je thuis’ laat zien dat Lister werkt aan een
vernieuwing van oude diensten als beschermd wonen en begeleid wonen. Onze overtuiging is dat het behouden van het oude leidt tot verlies. Laten zien dat we cliënten ook op een andere manier kunnen begeleiden, wordt onze focus voor 2015. In samenwerking met anderen en met meer nadruk op zeggenschap van de cliënt en op het belang van zinvol werk, veel peer support en met meer specialistische kennis en kunde. We zetten stappen om meer vanuit vertrouwen onze organisatie in te richten. Meer ruimte voor de professional en minder regels zijn belangrijke randvoorwaarden om voor de cliënten het verschil te maken als Lister. Dit vraagt van elke medewerker eigenaarschap. Ieder kan zich in elke functie afvragen of het doel van de dagelijkse werkzaamheden helder is en of ze bijdragen aan het gewenste resultaat. Samen kritisch zijn en elkaar bevragen op ingesleten gewoonten en vereisten, is een must. Transparant zijn in wat we doen en bereiken, zorgt ervoor dat we als organisatie een betrouwbare en inspirerende partner zijn om mee samen te werken. Marlies van Loon en Jan Berndsen
Uit de Knoop: verlaagd in prijs! Uit de Knoop is een gezelschapsspel waarin vragen over herstel, kwaliteit van leven en eigen kracht centraal staan. ‘Herstel’ betekent onder andere het omgaan met je kwetsbaarheden, het vinden van een nieuwe balans en het verbeteren van de kwaliteit van je leven. Dit spel is een middel om je te laten nadenken over je eigen ontwikkelingsprocessen en je eigen herstel. Daarbij kun je ook leren van anderen. Dit helpt je om balans te vinden. Uit de Knoop is bedacht door cliënten van Lister. Team De Shelter nam deel aan het project Zorg voor Beter (2009-2010), dat als doel had om het begrip ‘herstel’ onder de aandacht te brengen bij cliënten en medewerkers van de locatie. Marlies van Loon en Jan Berndsen bij het oude uurwerk in de Nicolaïkerk, Utrecht
Bestel via: www.lister.nl/lister/meer-informatie/winkel/?overige
Lister werkt sinds 2014 met zorgplatform Quli. Hoe zijn de eerste ervaringen?
Ik poets mijn tanden twee keer per dag sinds ik Quli gebruik!
‘Dat is inderdaad handig dat je een berichtje krijgt als je afspraak over vijftien minuten begint, of dat het tijd is om je pillen in te nemen!’ ‘En wat goed, dat ik een overzicht heb van mijn taken. Ik hoef alleen maar op een icoontje te drukken om mijn stemming inzichtelijk te maken voor mijn begeleider!’ Allemaal opmerkingen die je hoort als je mensen spreekt over het gebruik van Quli. Quli is een ehealth applicatie die sinds 1 september 2014 op verschillende locaties is opgestart. Quli staat voor Quality of Life! En dat sluit aan bij onze eerste resultaten. Medewerkers en cliënten van Castellum, de locatie die al het meeste doet met Quli en die ook al duidelijke ambassadeurs heeft, zijn enthousiast over Quli. Maar het vraagt nog wel wat, eigenlijk net als iedere verandering in het begeleiden van onze cliënten. Gelukkig is het zo dat steeds meer cliënten en medewerkers
digitaal vaardig zijn. Hierdoor is iedereen snel wegwijs op dit intuïtieve platform.
De waarde van Quli
Niet op iedere locatie werd Quli in 2014 al een succes. De meeste teams waar werd gestart waren de ambulante teams en door het vertrek van zowel cliënten als medewerkers was
het lastig implementeren en zeker ook lastig de positieve kracht van Quli te zien. Wat overeind blijft is dat de cliënten en medewerkers die wel actief gebruik maken van Quli zeer positief zijn. Vaak in samenhang met het eigen netwerk, behandelaar en soms ook de huisarts. Er wordt meer regie ervaren en meer zelfstandigheid. Quli voelt veilig en ook door zijn digitale coaches is de winst van het systeem voor de eigen regie van de cliënt groot. Machteld van Raalte en Debbie Brugman, projectleiders
4
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Enik Recovery College: een school voor het leven Tineke is vrijwilliger bij Enik en actief als receptioniste en beheerder. Mensen helpen is belangrijk voor haar.
‘Hoe krijg ik weer grip op mijn leven? Hoe kom ik weer aan het werk? Hoe ga ik om met mijn kwetsbaarheid? Hoe maak ik vrienden?’ Enkele vragen waar veel mensen met psychische en/of verslavingsproblematiek mee rondlopen. ‘Wie kan er nou beter antwoord op deze vragen geven dan iemand die hetzelfde heeft meegemaakt als jij en zich heeft weten te ontworstelen uit de problematiek?’, zegt Ton Verspoor, coördinator Enik en ervaringsdeskundige. ‘Hersteleducatie is een krachtig instrument om jezelf te ontwikkelen’, stelt Ton. ‘Je bent niet meer een patiënt, maar hebt een nieuwe rol in het leven: cursist of vrijwilliger. Dat doet iets met je zelfvertrouwen.’ Bij Enik maak je een WRAP (wellness recovery action plan), volg je een cursus ‘Werken met eigen ervaring’, of kom je meer in je lichaam door oriëntaalse (buik)dans. Dit is maar een greep uit het gevarieerde aanbod van trainingen voor je welbevinden, om je talenten te ontdekken en om in je kracht te staan.
Vrijwillige inzet
In augustus 2014 startte de interne verbouwing. Vele vrijwilligers meldden zich om de schouders onder dit nieuwe project te zetten. Schuren, schilderen, puin ruimen, timmeren: vele mogelijkheden om te klussen onder begeleiding van Mantel Totaalonderhoud. Maar ook receptie-, catering- en beheerderswerk. ‘Vrijwilligerswerk is een mooie mogelijkheid om iets voor een ander te betekenen’, aldus Tineke, vrijwilligster. Ook na de verbouwing is vrijwilligerswerk een vast item in het aanbod, zoals in het vaste onderhoudsteam.
Anderen helpen
supporttrajecten. Een plaats voor ontmoeting is het sociaal trefpunt. Wijkbewoners, studenten, medecursisten: iedereen is welkom voor een hapje en een drankje.
Welkom
Toekomstvisie Enik wil mensen weer onderdeel laten uitmaken van de samenleving. Om Enik een stedelijke functie te laten hebben, zoekt zij intensieve samenwerking met ketenpartners in de stad Utrecht. ‘Daarnaast zou het prachtig zijn als er meerdere colleges in de regio en Nederland ontstaan’, zegt Martijn Kole, adviseur raad van bestuur/beleidsmedewerker Enik. ‘De beweging moet vanuit lokale partijen komen. De kennis en ervaring die wij hebben opgedaan, delen we graag.’ Bovendien wil Enik zich als kennisinstituut ontwikkelen rondom het opzetten van peer supportomgevingen.
Nieuw initiatief als antwoord
Op zorggebied is veel veranderd het afgelopen jaar. De nadruk ligt nu meer op streven naar een beddenloze psychiatrie, meer participatie en zelfredzaamheid. Na ruim tien jaar pionieren met herstelondersteunend werken en ervaringsdeskundigheid komt Lister met een nieuw initiatief dat prachtig past bij deze nieuwe koers: Enik Recovery College. Bovendien sluit Enik naadloos aan bij de bevindingen in het rapport ‘Over de brug’ van kenniscentrum Phrenos, waarin gesproken wordt over herstelacademies.
Peer support
Enik staat voor ‘één’ met zijn allen en het unieke ‘ik’ daarin. Zelfhulp en peer support staan hierbij centraal. Bij Enik ben je met ‘peers’ (gelijken) onder elkaar. Je leert van elkaar, inspireert elkaar, en steunt elkaar. Het team van Enik bestaat uit ervaringsdeskundige professionals.
‘Hersteleducatie is een krachtig instrument om jezelf te ontwikkelen.’
Tineke is receptioniste/beheerder bij Enik. ‘Mensen helpen is belangrijk voor me. Ook buiten het vrijwilligerswerk en bij Enik sta ik voor de mensen klaar wanneer ze in zwaar weer zitten. Het zijn echt vrienden van me geworden. Soms geef ik tips, maar het is aan de mensen zelf of ze deze opvolgen. Dat bepalen ze zelf.’
Wie op bezoek komt bij Enik kijkt zijn ogen uit. Het is een prachtig gebouw, met grote mogelijkheden. Deze worden dan ook optimaal benut. Vijftien kamers zijn ingericht voor social living voor studenten. Zij huren een kamer van 18m2 en verlenen daarnaast hand- en spandiensten voor het gebouw en haar gebruikers. Daarnaast beschikt Enik over vijftien kamers die fungeren als logeerfunctie voor intensieve peer
Daphne Rijerse, projectmedewerker Enik
Voorbereiding cliënten en medewerkers opkomst buurtteams In januari 2015 is het aantal buurtteams in Utrecht uitgebreid naar achttien. Lister draagt de begeleiding van een grote groep cliënten over aan deze teams. De nieuwe buurtteams zijn samengesteld uit medewerkers van zorgorganisaties die werkzaam zijn in Utrecht. Dit bood mogelijkheden voor Lister-medewerkers. In 2014 heeft Lister veel geïnvesteerd in de voorbereiding van cliënten en medewerkers op deze transitie.
naar overdracht is er in samenwerking met de cliëntenraad en de afdeling Communicatie ingezet op ‘beter halve informatie dan geen informatie’ om zo de cliënten steeds mee te nemen in iedere stap.
december 2014 te horen dat zij binnen de nieuwe buurtteamorganisatie een positie kregen.
Veel energie ging ook naar een ‘warme’ overdracht van cliënten. De persoonlijk begeleider bereidde samen met de cliënt de overdracht zorgvuldig voor. In de laatste twee maanden van 2014 kwam de overdracht van cliënten echt op gang. Eind februari hebben zo’n 250 cliënten de overstap gemaakt van Lister naar een buurtteam.
Medewerkers
Tijdens een aantal medewerkersbijeenkomsten werden medewerkers geïnformeerd over de toekomst van Lister, via brieven en intranet waren er regelmatig updates. Samen met hoofden werd steeds besproken wat er verder nog nodig was. In september kregen medewerkers een sollicitatietraining aangereikt. In totaal werden 92 medewerkers getraind en uiteindelijk kregen 42 medewerkers in
Cliënten
Cliënten zijn via verschillende wegen steeds geïnformeerd over wat er speelde; algemene informatiebrieven, persoonlijke informatie, inloopspreekuren, bijeenkomst met de cliëntenraad en via de persoonlijk begeleider. Ook in de aanloop
Sanne Wullems, projectleider
In 2014 werd het aantal buurtteams uitgebreid van twee naar zes. Lister werd host van een van die teams: het Buurtteam Kanaleneiland dat onder bezielende leiding van teamleider Angela van der Hoeven werd opgestart. Ons doel, als host, was om de buurtteams zo goed mogelijk toe te rusten voor herstelgerichte ondersteuning. DE INTERNE ORGANISATIE VERANDERT OOK De transitie van zorg naar de gemeente vraagt een andere manier van werken van Lister. Niet alleen in het samenwerken met de ketenpartners maar ook in hoe wij zelf in het werk staan. Om goed aan te sluiten bij het beleid van de gemeente heeft Lister locaties, teams, medewerkers en uiteindelijk ook cliënten anders georganiseerd. Zo kunnen we meer wijkgericht en lokaal werken.
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Lister heeft een nieuwe meerjarenvisie ‘Herstellen doe je thuis’. Twee collega’s en een cliënt reageren op de vraag:
is Lister klaar voor 2020?
Marijne Happel Coördinator Zorg Lister Utrecht Zuidwest
Peter Heinen Cliënt bij Lister
Wim Ebbers locatiehoofd Lister Galecop Team Paulus Potterhage
'EMPOWERMENT VAN CLIËNTEN EN MEDEWERKERS CENTRAAL.'
'CLIËNTEN, ZIJN DIE KLAAR VOOR 2020?'
'WE MAKEN ONSZELF OVERBODIG.'
‘Binnen Lister wordt hard gewerkt aan geweldige initiatieven die ons voorbereiden op de toekomst. Ik zie een organisatie in beweging die zich snel verder ontwikkelt. Ik zie positieve kanten, maar ook risico’s. Het grootste risico is dat medewerkers en cliënten niet goed weten waarom bepaalde veranderingen noodzakelijk zijn en wat zij eraan hebben. Om als Lister klaar te zijn voor 2020 is het nodig dat buiten bestaande structuren kennis en kwaliteiten gedeeld worden. Dat we nieuwe verbindingen in- en extern aangaan en onszelf een nieuwe manier van werken eigen maken. Dat we weten waarom en hoe we elkaar meekrijgen in de veranderingen die voor ons liggen. Ik hoop dat we met elkaar een cultuur kunnen neerzetten waarin veranderen leuk is, omdat het ons nog meer werkplezier geeft. Maar vooral omdat het betere zorg oplevert waarin empowerment van onze cliënten, maar ook van onszelf als medewerkers centraal staat.’
‘Ik kan niet in een glazen bol kijken. Dus net zomin als jij weet ik het zeker. Uit de meerjarenvisie van Lister blijkt een gedegen beleid gebaseerd op verleden en heden. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst. Lister komt heel goed beslagen ten ijs. En de cliënten, zijn die ook klaar voor de race naar 2020? Daar lees ik niet veel over. Inderdaad is er sprake van peer support en ervaringsdeskundigheid. Ook ik bevind me in een veel betere toestand dan 4 jaar geleden en voel me participant in de samenleving. Maar wat vinden jullie van het doel ‘90% van de cliënten is binnen zes maanden minimaal 5 dagdelen per week aan de slag?’ Een paar bedenkingen: - Is >20 uur per week werken haalbaar voor >90% van de cliënten? - Is vrijwilligerswerk niet aan een maximum van 18 uur per week gebonden (UWV)? - Zijn er voldoende werkgevers die contracten voor > 20 uur met cliënten afsluiten?
‘Het antwoord op die vraag heeft alles te maken met de doelstellingen voor 2020. Kort samengevat zijn die: we maken onszelf (zoveel mogelijk) overbodig. Zo bezien zou onze doelstelling gehaald zijn als we in 2020 niet meer hoeven te bestaan. Het paradoxale is dat als we deze doelstelling halen we dan dus niet meer bestaan, en dat als we nog wel bestaan onze eigen doelstelling niet gehaald hebben. Toch zijn we denk ik wel op de goede weg. Ik prijs me gelukkig te werken in een organisatie waar veel aandacht en ruimte is voor innovatie en ondernemerschap. Op weg naar 2020 betekent ook dat we ons steeds weer zullen moeten afstemmen op een omgeving die ook voortdurend verandert. Dus, nee niet klaar voor 2020... daar ben je nooit klaar voor. Maar in een continue verandering wel goed op weg!’
Zomaar een paar vragen die ik nog wel heb.’
Competentiemanagement Competentiemanagement gaat over het herkennen, benutten en ontwikkelen van de competenties van medewerkers. Ofwel: selecteren we de juiste mensen en kunnen zij zich in de organisatie zo ontwikkelen dat ze helpen de organisatiedoelen te realiseren? In 2014 is Lister begonnen met gesprekken met medewerkers over de competentie – en medewerkersprofielen.
Zwonko in beeld
De profielen bestaan uit drie kerncompetenties en twee begeleidingscompetenties. Er is een algemeen medewerkersprofiel waarin specifiek op kennis, methodieken en persoonlijke eigenschappen wordt ingezoomd. Naast het algemene profiel voor alle begeleidende functies zijn er ook profielen gemaakt voor het zorgprogramma ASS, OGGZ en langdurige zorg. De profielen hebben als doel om de verwachtingen van de organisatie naar haar medewerkers voor de komende jaren concreet te maken en het gesprek daarover te ondersteunen.
0-nulmeting
De gesprekken hadden de vorm van een nulmeting. De competenties zijn omschreven in gedrag. Welk gedrag hoort bij de competenties en welke gedrag juist niet? Voorafgaand aan het gesprek scoorden alle medewerkers zichzelf op deze gedragingen, net als hun leidinggevenden. Tijdens het gesprek werden wederzijdse verwachtingen uitgesproken. Het concreet formuleren van die verwachting maakte het makkelijker om te praten over wat er nodig is voor de zorg die we nu en in de toekomst willen leveren. Het benoemen van concreet gedrag houdt het gesprek zo concreet mogelijk. Zo kwamen verschillen van inzicht tussen leidinggevenden en medewerkers veelvuldig aan de orde, om een gezamenlijk beeld te
creëren waarop de ontwikkelafspraken gemaakt konden worden.
Beëindiging samenwerking
Voor het merendeel van de medewerkers leverde dit concrete ontwikkelafspraken op. Maar voor een aantal werd echter ook duidelijk dat zij niet langer bij Lister pasten. Een aantal van deze medewerkers zagen hun toekomst bij de buurtteams en zijn overgestapt, met anderen werd gesproken over het beëindigen van het dienstverband.
Continu bijstellen
We zijn niet klaar. We blijven steeds kijken of we nog de juiste competenties hebben voor de realiteit en de beweging die we de komende jaren moeten maken. De jaarlijkse gesprekken tussen medewerkers en hun leidinggevenden worden evaluatie- en ontwikkelgesprekken, waarbij 360-graden feedback een vast onderdeel wordt. Ook bij de werving van nieuwe medewerkers krijgen de medewerkersprofielen en de competenties een belangrijke rol. Want competentiemanagement begint bij de werving en gaat daarna door in de gesprekken over ieders ontwikkeling. Yvonne Poppema, hoofd Personeel en Organisatie
5
6
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Eigen kracht, zelfredzaamheid, volwaardig burgerschap, participatie... Enkele sleutelbegrippen in de meerjarenvisie (2015-2020) ‘Herstellen doe je thuis’. Deze visie vindt zijn oorsprong in de herstelmissie waarvoor Lister (toen nog SBWU) in 2007 heeft gekozen. De cliëntenraad was toen al zeer kritisch. Wij maakten ons zorgen over cliënten die niet in staat zijn om de regie in eigen hand te nemen. Voor deze cliënten moest zorg beschikbaar blijven. Onze voorzitter verwoordde de kritiek destijds als volgt: ‘Je bent niet je diagnose maar je moet de diagnose ook niet ontkennen.’ Met andere woorden: je hebt niet voor niets begeleiding van Lister.
De Cliëntenraad van Lister, vlnr. …..vraag jij de namen op aan Grieke?
‘Zelfredzaamheid? Prima. Maar, ‘zorgen voor’ is niet altijd verkeerd.’ Ook nu de nieuwe visie er is, blijft de raad kritisch. Een reactie van één van ons: ‘Als iemand zichzelf terugtrekt achter zijn voordeur, en ondertussen het signaal afgeeft dat het okidoki gaat, wie komt daar nog bij….?’ De cliëntenraad is bang dat een aantal mensen de boot gaat missen, tussen de wal en het schip terecht komt.
DE VERWACHTINGEN ZIJN ERG AMBITIEUS
Neem bijvoorbeeld de doelstelling dat in 2020 ‘90% van de cliënten binnen 6 maanden na aanvang van de begeleiding minimaal 5 dagdelen per week aan de slag is.’ Is dat realistisch? Volgens ons niet. De raad vraagt zich af of de maatschappij er wel klaar voor is. En: is het haalbaar voor cliënten met een zwaardere problematiek. Dat zijn toch de cliënten van de toekomst? Opnames zoveel mogelijk voorkomen
vindt de raad een goed streven. Maar wel bekeken vanuit een genuanceerd standpunt. Niet elke opname is zinloos of slecht. Het is soms noodzakelijk en goed. Verder zijn wij van mening dat Lister de oren erg laat hangen naar de politiek. De meerjarenvisie past precies in het plaatje van de ‘participatiemaatschappij’. Een eigen visie mist. En wat moeten we met het begrip ‘volwaardig burgerschap’? Mooie woorden maar wat betekent het in de praktijk?
Er valt nog veel meer te zeggen over de visie. Voor nu een laatste opmerking. De ambities van Lister moeten vertaald worden naar de domeinen ListerFIT, Lister@Home, Lister@Work en Lister Peer Support lezen we. Waarom de Engelse termen? Om die vervolgens weer te vertalen zodat iedereen begrijpt wat ermee wordt bedoeld? De cliëntenraad van Lister
De visie moet handen en voeten krijgen in werkplannen voor twee jaar. Wij zijn benieuwd naar deze plannen. Want uiteindelijk gaat het om wat Lister concreet gaat doen. De raad blijft hierover in gesprek met de raad van bestuur en blijft de ontwikkelingen kritisch volgen met de cliënt in het vizier.
Een droom die uitkomt Pal naast een kinderdagverblijf zaten ze, in een groene wijk in Nieuwegein. Maar de bewoners van Frederik van Eedenhove hadden een lang gekoesterde wens. Ze wilden een eigen voordeur en sanitaire voorzieningen niet langer met anderen hoeven te delen. Lister reageerde dan ook meteen toen er ruimte in Leidsche Rijn beschikbaar kwam. Een interview met twee van de bewoners vlak voor de verhuizing: Yvonne van den Haak en Arie van Hommelen.
Yvonne van den Haak
Het is een mooie locatie, Frederik van Eedenhove, beamen ze allebei. ‘Er is veel natuur omheen en er zitten leuke winkeltjes dichtbij,’ zegt Yvonne. ‘En Utrecht is makkelijk te bereiken,’ voegt ze toe. Toch verheugen Yvonne en Arie zich enorm op de verhuizing. ‘We hebben hier jaren op gewacht,’ knikt Arie. ‘Ik woon nu in groepsverband en dat vind ik niet fijn,’ vertelt Yvonne. ‘Liever heb ik meer privacy.’ Dus, toen recentelijk ruimte vrijkwam in Leidsche Rijn, reageerde Lister snel. Een eigen voordeur past ook in het beleid van Lister om cliënten zoveel mogelijk
zelfstandigheid te geven. Maar de buurt in Leidsche Rijn was in eerste instantie niet zo blij met het idee dat er mensen met psychische problemen en/of een verslavingsachtergrond zouden komen wonen. Vooral ouders van jonge kinderen maakten zich zorgen en uitten die onder andere op Facebook. ‘Als hen was verteld dat we al jaren zonder problemen naast een kinderdagverblijf wonen, dan waren de reacties misschien minder bezorgd geweest,’ zegt Arie. Lister organiseerde een kennismakingsavond. Arie en Yvonne waren van de
partij. Ze legden uit wat herstel is en hoe ze daaraan werken. De sfeer was goed, vonden ze allebei. ‘Twee buurvrouwen nodigden me uit voor een bakkie,’ zegt Yvonne. ‘En een buurman haalt tegels voor me uit de tuin.’ Arie sprak er met Janine, een bewoonster van het nabijgelegen bejaardenhuis. Hij vertelde over de weekendbingo die ze soms organiseren. ‘Ze vroeg of we dat ook een keer bij hen kunnen doen,’ vertelt hij enthousiast. Zowel Arie als Yvonne denken de zorgen te hebben kunnen wegnemen. Inmiddels zijn zij en de 28 andere bewoners verhuisd. ‘Een droom die is uitgekomen,’ vinden de twee. Janneke Juffermans, team Communicatie
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
7
Het onmogelijke mogelijk maken: een onderzoek naar wijkgerichte psychiatrie in Triëst
In Triëst, Italië is de ggz in de jaren 70 hervormd. Mensen met psychiatrische kwetsbaarheden worden behandeld en begeleid in hun eigen omgeving. Voor Lister is de manier van werken in Triëst al jaren een bron van inspiratie. We hebben zelfs onze nieuwe naam eraan ontleend. Vandaar een onderzoek naar het belang van Triëst voor Nederland.
Het blauwe paard, symbool van Triëst
‘We hebben laten zien dat het onmogelijke mogelijk is’ zo luidt een belangrijke uitspraak van Franco Basaglia, psychiater. Hij was één van de grondleggers van de democratische psychiatrie en de hervormingen die zich in de ggz in Triëst in de jaren 70 voltrokken. Destijds sloeg zijn uitspraak op het sluiten van het ‘totaal instituut’ van het psychiatrische ziekenhuis en het opzetten van een model van wijkgerichte zorg zonder gesloten deuren. Nu is die uitspraak volgens Frederico, voorzitter van een cliënteninitiatief in Triëst, nog steeds actueel: vernieuwing is de sleutel om nieuwe machtsstructuren en nieuwe instituties te voorkomen. Empowerment van cliënten kan daarin een essentiële schakel zijn.
‘Ruimte voor de stem van cliënten, ruimte om te kunnen werken aan herstel en empowerment; dat kan wel eens een belangrijke voorwaarde zijn om echt te komen tot vernieuwende zorg.’ In 2014 hebben wij als onderzoekers van het Trimbos-instituut, op vraag van Lister en anderen een onderzoek verricht in Triëst, Italië. Lister heeft al een langere traditie van werkbezoeken aan Triëst, vanuit de overtuiging dat herstelgerichte en waardegedreven zorg mogelijk is. Nu we in Nederland te maken hebben met ambulantisering in de ggz en grote veranderingen in het zorgstelstel, kwam opnieuw de vraag boven wat we kunnen leren van de ervaringen in Triëst. Is een wijkgerichte zorg zonder gesloten deuren en met veel minder langdurige opnames mogelijk?
empowerment is daarbij essentieel. Zo bezien staat de herstelacademie Enik die Lister heeft opgericht in de traditie van Basalgia op een manier die hij wellicht zelf nooit had kunnen bedenken: Enik breekt als cliëntgestuurde herstelacademie met de vaste structuren en wil laten zien dat wat door sommigen als onmogelijk wordt geacht, toch mogelijk is. Zo leek de cirkel rond op die zonnige ochtend in Triëst, toen de geschiedenis van de Italiaanse democratische psychiatrie en de toekomstplannen voor de herstelacademie Enik voor een moment samen kwamen. Christien Muusse (Trimbos-instituut)
Freedom first
Het onderzoek resulteerde in de discussiepaper ‘Freedom first’ (2014) waarin een aantal principes wordt geformuleerd die leidend zijn voor de praktijk in Triëst. Daarbij gaat het om het belang van (burger)rechten en vrijheid, het vorm geven aan waardegedreven handelen en de relatie tussen autonomie en ideeën over ‘goede zorg’. Twee opvallende punten kwamen hierin naar voren: ll In Triëst staat het werken vanuit een mensenrechtenbenadering centraal: het wordt als taak van de ggz gezien om de burgerrechten van cliënten te verdedigen en een omgeving te creëren waarin rechten zoals betekenisvol werk, relaties, huisvesting, etc. in praktijk kunnen worden gebracht. ll De dagelijkse praktijk is steeds weer verbonden met de waarden en idealen die terug te voeren zijn op de hervormingen in de jaren 70. In de dagelijkse praktijk wordt door continue reflectie, verbintenis gemaakt met onderliggende waarden, bijvoorbeeld door consequent te kiezen om te werken met open deuren. Met een groep betrokkenen uit Nederland gingen we in december terug naar Triëst om ervaringen uit te wisselen. Er was een waardevolle ontmoeting tussen Martijn Kole (Enik, Lister) en Frederico; de voorzitter van een cliëntinitiatief in Triëst. Zij spraken op een zonnige decemberochtend met elkaar in een café op het oude ziekenhuisterrein dat wordt gerund door cliënten. Vanuit hun eigen ervaringen met heel verschillende ggz-systemen bediscussieerden ze het belang van peer support en de ruimte die daarvoor nodig is. Juist ruimte voor de stem van cliënten, ruimte om te kunnen werken aan herstel en empowerment; dat kan wel eens een belangrijke voorwaarde zijn om echt te komen tot vernieuwende zorg, concludeerden Martijn en Frederico. De les van Basalgia is immers dat je er niet bent met het afbreken van een ziekenhuis, of het opzetten van een nieuw initiatief zoals de Enik herstelacademie. Je moet je steeds weer bewust zijn van het risico dat er nieuwe machtsstructuren kunnen ontstaan. Vrije ruimte voor processen van herstel en
Doet u mee aan het gesprek over ‘Samen werken aan herstel’?
Bestel dan de film via Lister.nl Cliënten en medewerkers van Lister werken al jarenlang samen aan herstel. De waarde én de weerbarstigheid van herstel wordt in deze film door cliënten, medewerkers en deskundigen in al zijn facetten in beeld gebracht. Vanwege de waarde én weerbarstigheid van herstel gaan wij verder in het ontwikkelen van goede en effectieve herstelondersteunende begeleiding. Belangrijke thema’s als ‘eigen regie’, ‘relatie’ en ‘ervaringsdeskundigheid’ worden door cliënten, medewerkers en deskundigen in deze film uitgelicht. En geven daarmee voeding aan het gesprek over herstelondersteunende begeleiding. Wilt u ook meedoen in dat gesprek? Bestel dan voor € 7,50 de film ‘Samen werken aan herstel’ via www.lister.nl.
8
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Boerenwisdom oet’n Achterhook
Over ‘achteruitkijkspiegel’ en ‘vooruitziende blik’ In 2011 maakten we filmopnames voor Gekkenwerk tijdens een training Herstelondersteunende Zorg voor SBWU-medewerkers. Als trainer werd ik getroffen door het volgende. Jaren en jaren waren SBWU -medewerkers murw gemaakt door de herstelverhalen van cliënten, door alle praten over wat nodig was om herstelprocessen te bevorderen, door te hameren op ‘herstel’.
‘Je werkt als organisatie niet met gekken, onbekwamen, patiënten of ‘onze bewoners’, maar gewoon met mensen die behept zijn met psychisch lijden en als gevolg daarvan extra hobbels in hun leven tegenkomen.’
De cliënt had kortom al jarenlang ECHT centraal gestaan. En ik ontmoette tijdens die filmopnames medewerkers van Lister die mopperden, want ze voelden zich al te lang buitenspel gezet. Zij wilden nu ook een aandeel in de relatie met cliënten… ‘Wij zijn er ook en wij doen er toe’. Let wel: ze wilden een werkelijk aandeel; geen professionele distantie of betweterigheid, maar het recht om mede vorm te geven aan de relatie met die ander. Ze wilden kleur bekennen in de ontmoeting met die ander. Ertoe doen, in die relatie daadwerkelijk als mens aanwezig zijn. In het goede en dus ook in het fouten maken, want in een echte menselijke relatie kun je die fouten toegeven. Erop terugkomen en er samen van leren.
‘Als je ver voorop loopt, kun je verder vooruitzien dan wie na je komt’ Voor mij was die dag het teken dat de organisatie voorbij een punt van geen terugkeer was. Medewerkers eisten hun positie op als persoon in de relatie met die ander. Er was geen weg terug meer.
Wilma Boevink
beroep op hulpverleners (moeten) doen. De resultaten daarvan zijn in de meerjarenvisie 2015-2020 op elke bladzijde te herkennen.
VOORUITZIEN DOOR ECHT SAMEN TE WERKEN
Natuurlijk komt het huidige Lister, pionier en koploper onder de vormgevers van herstelondersteuning, met een visie op de toekomst zoals vastgelegd in ‘Herstellen doe je thuis’. Als je ver voorop loopt, kun je verder vooruitzien dan wie na je komt. Of misschien geldt voor Lister: als je al zolang ECHT samenwerkt met je cliënten en ervaringsdeskundigen in de uitvoering van herstelondersteuning, dan zie je scherper waar het om gaat en waar het naartoe moet. Samenwerken betekent immers kruisbestuiving en wederzijdse beïnvloeding tussen hulpverleners en mensen die een
Willem Minderhoud brengt in beeld
WERKEN MET BURGERS
Dan is het bijvoorbeeld volkomen vanzelfsprekend dat je als organisatie met mensen werkt, met burgers. Niet met gekken, onbekwamen, patiënten of ‘onze bewoners’, maar gewoon met mensen die behept zijn met psychisch lijden en als gevolg daarvan extra hobbels in hun leven tegenkomen. Dus niet ‘klanten met de ellende op de voorgrond’, maar mensen die, o ja, ook nog wat hulp nodig hebben. Die niet alleen dienstbaar terzijde moeten worden gestaan, maar die omgekeerd zoveel te melden en in te brengen
hebben. Die wederkerigheid zal het mensonterende van de beschermende woonvormen van voorheen opheffen. Geen verwaarlozing en karigheid meer, maar werken met mensen die iets vragen en waarvan veel te leren valt. Neemt niet weg dat ernstig lijden bestaat en als gevolg daarvan ernstige beperkingen in het dagelijks (maatschappelijk) leven. Niemand ontkent dat, maar de blik op de persoon en zijn leven legt ongekende mogelijkheden bloot. Met meer of minder dienstbaarheid van Lister; dat hebben ze erg goed begrepen!
KEN UW GESCHIEDENIS
Vooruitziende blik, heel goed, en soms moet ‘ie even weer over de schouder naar achteren geworpen worden. Opdat we onthouden waar we vandaan komen en hoe we het nooit meer willen. Wilma Boevink, senior onderzoeker Trimbos-instituut én Lister-fan
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Sluiting Hostel Maliehof Per 1 januari 2015 is Hostel Maliehof gesloten.
9
Rubriek
Jos Droës, psychiatrist Stichting Rehabilitatie ’92
Nu, enkele maanden later, blikken wij terug. Waarom vonden wij dit nodig en hoe ging het verder?
Meten en weten
Waarom sluiten?
In de meerjarenvisie ‘Herstellen doe je thuis!’ ontwikkelde Lister ondersteunende diensten voor de vier aspecten van herstel: ‘persoonlijk herstel’, ‘herstel van gezondheid’, ‘herstel van dagelijks functioneren’ en ‘herstel van maatschappelijk rol/functioneren’. De doelstellingen van die diensten zijn zo scherp mogelijk uitgewerkt. Zo is de verfrissende doelstelling van Lister@Work dat in 2020 90% van de cliënten binnen zes maanden na aanvang van de begeleiding minimaal vijf dagdelen per week aan de slag is.
Er was geen sprake van één allesomvattende reden om met onze activiteiten in de Maliehof te stoppen. Het ging om meerdere ontwikkelingen en redenen waardoor we besloten om de hier geleverde zorg vanuit een andere context voort te zetten. ll Veel cliënten vonden de afgelopen jaren een plek in de verschillende Utrechtse voorzieningen. Er was een structuele situatie waarin het aanbod groter was dan de vraag. Zorginhoudelijk een geweldig resultaat natuurlijk, maar het had ook consequenties voor onder andere de bedrijfsvoering. Om deze gezond te houden en ruimte voor innovatie te maken, leek sluiting van Hostel Maliehof juist bij te dragen aan het perspectief op een toekomst vol mogelijkheden. ll De zorgvraag van onze cliënten is de laatste jaren veranderd: zowel de psychiatrische als de somatische problematiek was nadrukkelijker aanwezig dan toen Hostel Maliehof van start ging. De voorzieningen die dat vroeg, waren echter niet mogelijk binnen het pand van de Maliehof. Daarom werd het noodzakelijk uit te kijken naar alternatieven.
‘Er was een structuele situatie waarin het aanbod groter was dan de vraag.’ ll De doorstroom van cliënten vanuit een hostel naar bijvoorbeeld een (beschermende) woning bleek de laatste jaren succesvol. Daarmee was het niet langer nodig om twee drughostels draaiende te houden. In de nieuwe setting blijkt zelfs nog meer ruimte voor doorstroom. ll Door het aflopen van het huurcontract konden we de locatie bovendien zonder beperkingen sluiten.
alleen van Hostel Maliehof, maar ook van Hostel Wittevrouwen, waar een deel van de Maliehof-bewoners naartoe is verhuisd. Door goed in dialoog te blijven met deze mensen en door intensief samen te werken met andere locaties vanuit het zorgprogramma OGGZ, P&O en Z&E lukte dit zonder gedwongen ontslagen of uitstroom. Voor de bewoners en medewerkers van Hostel Wittevrouwen betekent dit dat zowel qua teams als bewonerspopulatie de samenstelling is veranderd. Dit maakt dat iedereen elkaar opnieuw moet leren kennen. Daarbij loop je tegen verschillen aan. Verschillen die een bron van energie en leermogelijkheden blijken te zijn. Jimmy Hendriks, locatiehoofd Lister Wittevrouwen
Sluiting is grote verandering voor bewoners en medewerkers
Met de sluiting moest een groot aantal medewerkers en cliënten een andere plek binnen onze organisatie krijgen. Niet
‘Het nieuwe werken: kantoorarm en papierloos’ anno 2015 Lister Nieuwegein Noord, team Dukatenburg is gestart met Het Nieuwe Werken. Dat klinkt mooi en vooruitstrevend, maar wat houdt dit eigenlijk in? Het Nieuwe Werken is een visie om werken effectiever, efficiënter maar ook plezieriger te maken voor zowel de organisatie als de medewerker. Die visie wordt gerealiseerd door de medewerker centraal te stellen en hem -binnen bepaalde grenzende ruimte en vrijheid te geven in het bepalen hoe hij werkt, waar hij werkt, wanneer hij werkt, waarmee hij werkt en met wie hij werkt. Recente ontwikkelingen in de ICT maken Het Nieuwe Werken technisch mogelijk. (Bron: www.consultancyreview.nl/
cliënt bij zijn doelen te ondersteunen. Wij worden productiever. De cliënt raakt vertrouwd met digitale middelen en krijgt een betere kijk en meer invloed op (de vorm van de) rapportages. De werkwijze is dus effectiever en efficiënter. Maar we zijn er nog niet. In 2015 houden twee onderwerpen ons nog volop bezig: hoe houd je als team de verbinding en
ontmoeting met elkaar? Hoe kunnen we volledig digitaal werken? We streven naar een volledig papierloos kantoor. Karin van der Linden, locatiehoofd Lister Nieuwegein Noord
Herstel van gezondheid en maatschappelijke rollen wordt bijvoorbeeld vaak in objectieve termen beschreven. Zoals een verbeterde score op een symptoomlijst, een verminderd gebruik van medicatie of het percentage mensen dat aan het werk komt. Het persoonlijk herstel en het herstel van het dagelijks functioneren daarentegen, worden meestal in subjectieve termen beschreven, bijvoorbeeld in herstelverhalen. In onze op meetbare resultaten gerichte samenleving heeft het objectieve, op groepsniveau gerichte meten steeds de neiging om het subjectieve, op persoonlijk niveau gerichte weten te verdringen. Zo inspireren subjectieve verhalen soms tot het creëren van voorzieningen die vervolgens in objectieve termen worden neergezet. Uit de herstelverhalen komt bijvoorbeeld naar voren dat ‘iets hebben om voor uit bed te komen’ herstel bevordert. Dat wordt dan vertaald in voorzieningen op het gebied van concreet en meetbaar werk of vrijwilligerswerk. Als je niet uitkijkt wordt zo’n voorziening vervolgens alleen aan objectieve maatstaven getoetst. Hij werkt wanneer binnen het budget een voldoende percentage mensen aan het werk komt. Vergeten worden de subjectieve vragen: hoe benoemen mensen de persoonlijke betekenis van deze voorziening? Wat missen ze, wat werkt goed? Klopt het ontwerp nog? Het gaat om de voortdurende dialoog tussen de subjectieve verhalen en de objectieve metingen.
publicaties-upload/95.pdf)
Voor Team Dukatenburg betekent het dat medewerkers geen vast bureau hebben, maar flexplekken. Ook kun je vanuit huis of elders werken. Het meeste werk doen we echter bij de cliënt thuis. Daar schrijven we rapportages, kortetermijnplannen en begeleidingsplannen. Daarnaast zetten we de computer in om de
Dat lezende bekroop me een gedachte die ik graag met u, lezers van dit jaarbericht, wil delen. Je kunt herstel op twee manieren bekijken, namelijk op een subjectieve en een objectieve manier. Objectief bekijken is ‘van buiten’ kijken. Objectief is de weg van maat en getal. Objectieve beschouwing gaat dikwijls over groepen. Subjectief bekijken is ‘van binnenuit’ kijken. Subjectief is de weg van het verhaal, de ervaring en de ervaringskennis. Subjectief gaat meestal over individuen. Wanneer mensen spreken over verschillende aspecten van herstel gebruiken ze, afhankelijk van naar welk aspect ze kijken, vaak stilzwijgend een meer subjectieve of een meer objectieve beschouwingswijze.
Om deze dialoog te bevorderen is het volgende van belang. Versterk de beleidsmatige rol van ervaringsdeskundigen en waarborg zo de subjectieve optiek. Dat is Lister beslist toevertrouwd. Blik vanuit de gemeenschappelijke ruimte in een kantoor
10
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Cijfers & feiten 2013
BW 678
2014
Cliënten per 31 december
BW 623
BZW 1374
2052
1633
BZW 1010
Overgedragen aan de buurtteams in 2014 zijn 283 clienten.
2013
BW 137
2014
Plaatsing nieuwe cliënten
BW 70
BZW 837
BZW 248
974
318
2013
Individueel verblijf 323
Groepsverblijf 385
708
2014
Toegelaten plaatsen Beschermd Wonen
Individueel verblijf 323
Groepsverblijf 385
708
4
4
96
2014
2013
Aantal cliënten op de wachtlijst
28
0 50 100 150 200 BW nieuw
BZW nieuw
BW intern
BZW intern
Gemiddelde wachttijd in dagen
8
158*
25
0 50 100 150 200
* Met het oog op de transitie hebben veel verwijzers en cliënten in laatste kwartaal nog een indicatie aangevraagd
Aantal medewerkers per 31 december Totaal 804 143
Totaal 744 129
BW BZW
2013 203 42 2014 167 91*
Ondersteunend
661
615
2013
2014
Begeleidend
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Leeftijdsopbouw per 31 december 2014
In- en uitstroom van medewerkers
150
% + <25 jaar 9 25 34 5 25-34 70 206 276 37 35-44 65 122 187 25 45-54 63 90 153 20 55-59 30 32 62 8 >60 19 13 32 4
205 instroom
200
100
Totaal 256 488 744 100%
0
2013
69 instroom
129 uitstroom
107 uitstroom
50
Leeftijdsopbouw per 31 december 2013
% + <25 jaar 12 45 57 7 25-34 74 231 305 38 35-44 64 118 182 23 45-54 68 92 160 20 55-59 36 33 69 8 >60 16 15 31 4
2014
Ziekteverzuim in procenten
Totaal 270 534 804 100%
2013 5,12% 2014 6,71% Excl. zwangerschap- en bevallingsverlof
Balans per 31 december 2014 ACTIVA
Resultatenrekening over 2014 2014 2013
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Totaal vaste activa
693.528 757.547 12.075.254 12.473.281 12.768.782 13.230.828
Vlottende activa Vorderingen uit hoofde van bekostiging Overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
0 89.935 955.241 1.064.689 14.882.295 15.425.083 15.837.536 16.579.707
Totaal activa
28.606.318 29.810.535
PASSIVA Eigen vermogen Reserve aanvaardbare kosten AWBZ Reserve aanvaardbare kosten WMO Weerstandsvermogen Bestemmingsreserves Collectief gefinancieerd gebonden vermogen Voorzieningen
Totaal passiva
Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties Niet-gebudgetteerde zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
4.056.010 5.399.399 90.634 596.464 7.416.250 5.088.500 5.621.330 7.276.021 17.184.224 18.360.384 3.789.432 4.282.176
565.929 5.748.617
0 5.479.890
28.606.318 29.810.535
2014 2013 47.099.669 49.809.628 1.682.277 1.419.236 1.611.207 1.627.952 36.842 0 50.429.995 52.856.816
BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten 34.848.464 35.800.325 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 1.525.922 1.140.658 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 67.909 0 Overige bedrijfskosten 15.177.436 15.815.790 Som der bedrijfslasten 51.619.731 52.756.773 BEDRIJFSRESULTAAT
Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) 1.318.116 1.688.085 Kortlopende schulden (ten hoogste een jaar) Schulden uit hoofde van bekostiging Overige kortlopende schulden
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Financiële baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR
-1.189.736 100.043 13.576
19.838
-1.176.160 119.881
11
12
Lister jaarbericht 2014 | Back to the future
Rubriek
Wie en wat ben je als organisatie nu eigenlijk? Weet u het antwoord op deze vraag voor uw organisatie? In de praktijk zullen geen twee van uw collega’s hetzelfde antwoord geven. Dat gold ook voor onze organisatie. Daarom zijn wij voor de naamsverandering eerst op zoek gegaan naar ‘Wie en wat we nu eigenlijk zijn’. Een interne werkgroep heeft gezocht naar een eenduidig antwoord op die vragen, onder begeleiding van adviesbureau ICSB. Het resultaat is een handzaam en praktisch overzicht met kernwoorden aan de hand waarvan iedere medewerker het verhaal van Lister kan vertellen. De zogenaamde positionering.
Vanaf 1 juli 2014 heten we Lister Met de positionering was de basis gelegd voor een passende nieuwe naam en huisstijl. Maar een nieuwe naam betekent meer dan een ander plaatje en ander kleurtje... Toen de positionering en de naam duidelijk waren, kreeg vormgevingsbureau Volta de opdracht om de nieuwe huisstijl te ontwerpen. En toen begon een intensief traject. Alles moest de Lister-look krijgen. Brieven, visitekaartjes, folders, nieuwsbrieven, website, intranet, contracten, gevelbelettering en ga zo maar door. En de keuzes beperkten zich niet tot het kiezen voor een kleurtje... Handiger, goedkoper en van kwaliteit
Een paar keer gingen de ontwerpen voor logo’s en allerlei middelen heen-en-weer. Ook het lettertype moest worden bepaald en de toonzetting van Lister in brieven en op sites. Langzaam werd steeds duidelijker hoe Lister eruit zou gaan zien. Daarbij is in het hele traject ook gekeken hoe we het iedereen zo gemakkelijk mogelijk konden
maken en hoe we kosten konden besparen. Zo levert het gebruik van briefsjablonen in Word, met maar één soort briefpapier, een aanzienlijke besparing op. Ook het gebruik van slechts één soort enveloppen bespaart kosten.
Bekendmaking
Maar wat heb je aan een naam als niemand hem kent? De SBWU heeft
N341_Lister_With_Compliments_Cards A6_DTP.indd 3
N341_Lister_With_Compliments_Cards A6_DTP.indd 2
N340_Lister_Envelop_EA5_220x156mm_venster_DTP.indd 1
N368_Lister_Briefpapier_DTP.indd 1
HET VERHAAL VAN LISTER IN KERNWOORDEN ‘Als je naar buiten treedt, kun je met die kernwoorden het hele verhaal van Lister zelf opbouwen,’ vertelt Margreet Bonouvrie, locatiehoofd in Houten en lid van de werkgroep naamgeving. Het Lister-verhaal is ook met elkaar geoefend. En dat oefenen bleek zinvol. Niet iedere gesprekspartner vertel je precies hetzelfde verhaal. Iedereen heeft immers een andere vraag aan Lister. Door te oefenen krijgt ieders verhaal over Lister een eigen kleur, verrijkt met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk die passen bij de positionering en bij de gesprekspartner. LISTER GAAT VERDER In 2015 bouwen we verder op deze positionering door de domeinen Lister@Home, Lister@Work, ListerFit en Lister Peer Support beschreven in onze meerjarenvisie uit te werken in bouwstenen en variabelen. Deze vormen weer de basis voor onze toekomstige marketingactiviteiten. Margot van Lange, coördinator Communicatie
Ontwerp, opmaak en (eind)redactie Lister, team Communicatie en Joke Ruiter, secretaris raad van bestuur Lister Fotografie Willem Mes (pag. 3 en 6), Koen Peeters (pag. 6 en 9) Foto pag.3 met medewerking van de Nicolaïkerk te Utrecht Cartoon Jop Mens, www.zwonko.com (voorpagina en pag. 5)
06-06-14 12:38
06-06-14 12:38
18-06-14 13:53
06-06-14 12:37
Stationary; o.a. briefpapier, enveloppenlijn, visitekaartje en with compliments card
Screenshot van het introductiefilmpje
HET LISTER-VERHAAL Lister werkt met gespecialiseerde begeleiders en ervaringsdeskundigen voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en verslavingsproblemen. De cliënt gaat samen met hen op zoek naar mogelijkheden om een betekenisvol leven op te bouwen en naar vermogen deel te nemen aan de maatschappij. Dit is altijd maatwerk. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met naastbetrokkenen, verwijzers, organisaties voor arbeidsre-integratie, zorgaanbieders, buurtorganisaties, -bewoners en vrijwilligers. In die samenwerking is het tot stand brengen van een (informeel) steunsysteem voor de individuele cliënt een belangrijk begeleidingsdoel. Want Lister stelt zich ten doel zichzelf, in relatie tot de cliënt,
Colofon Back to the future is het Lister jaarbericht 2014.
nauwe werkrelaties opgebouwd in de afgelopen tientallen jaren. Alle relaties, cliënten en naastbetrokkenen zijn voor 1 juli per brief op de hoogte gesteld van onze naamsverandering. Ook was er een bijeenkomst voor ketenpartners georganiseerd. Maar de grootste troef was wel het persoonlijke filmpje dat iedere medewerker op 1 juli naar zijn eigen relaties kon mailen. Dit filmpje is 10.000 keer volledig gedownload. De naam Lister en wie wij zijn was daardoor snel bekend bij onze relaties en de kring om hen heen.
Willem Minderhoud (pag. 8) Druk Drukkerij Libertas, Bunnik Oplage 3.750 exemplaren Verspreiding Drukkerij Libertas, www.libertas.nl Redactieadres Lister Communicatie Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht Wil je reageren op een artikel? Stuur dan een e-mail naar:
[email protected]
uiteindelijk overbodig te maken. Lister is per 1 juli 2014 de nieuwe naam voor de SBWU. Lister is ook de naam van een sociale onderneming voor kwetsbare burgers in Triëst, Italië. Deze stad is sinds de jaren 70 hét voorbeeld van psychiatrie zonder bedden. Met onze nieuwe naam willen we laten zien dat we echt een herstelondersteunende organisatie zijn, die zich richt op de ontwikkeling van mensen. Een organisatie die in de huidige hervormingen van de zorg kansen ziet voor cliënten en hen ondersteunt om die kansen te pakken. Lister: Samen werken aan herstel
