Babbelaars bakken bij de Dans- en Folkloregroep Walacra 4. De terugkeer van De Kikvors 6. Reisverslag van De Plaggenmeijers uit Rekken 8

Orgaan van de Federatie van Folkloristische Groepen in Nederland Nr. 2 2013 (4x per jaar) - Jaargang 50 - Oplage 2000

Omslag: Bennie Bannink, voorzitter van dansgroep ‘Wi'j eren 't Olde’, tijdens de traditionele broodlevering bij de Muldersfluite.

foto: Cees Tempel

Voorwoord 3 Babbelaars bakken bij de Dans- en Folkloregroep Walacra

4

De terugkeer van De Kikvors

6

Reisverslag van De Plaggenmeijers uit Rekken

8

Folklore leeft!

10

Districtsdag district Noord 2013

11

Imago folklore

12

Jongerengroep De Losser Böggelrieders en Daansers

14

Nationale Folkloredag 21 september 2013 in Leeuwarden

19

Wat er misging

22

Feesten, Festivals en Folklore

22

Colofon 24 2

Nummer 2 2013

50 jaar ‘Folklore’ Op de voorpagina van het blad ‘Folklore’ staat met kleine letters en cijfers aangegeven 'jaargang 50'. Iets meer dan vijftig jaar geleden verscheen het eerste nummer van het blad ‘Folklore’. Helaas hebben wij geen exemplaar van dit eerste nummer kunnen terugvinden. In het begin kwamen er twee nummers per jaar uit, maar al vrij snel ging men over op nummer 1/2. Het blad werd toen uitgegeven in zwart/wit. Vijftig jaar is voor een blad als het onze een hele lange tijd. Publiekstijdschriften als Libelle, Margriet en Panorama verschijnen waarschijnlijk nog langer. Maar de meeste bladen halen dit roemrijke aantal jaren niet. Vooral verenigingsbladen verschijnen en verdwijnen. In 2009 verscheen op initiatief van Gert-Jan Oplaat en Jan van der Meulen, voorzitter en penningmeester van de FFGN, het eerste nummer met full colour foto's. Aanvankelijk twee nummers per jaargang, in 2010 en 2011 drie nummers en vanaf 2012 vier nummers per jaargang. Tijd en geld voor een feestje hebben we niet, maar trots zijn we wel. Wanneer u deze uitgave doorbladert zult u waarschijnlijk de advertenties missen. Zij vormen een belangrijke inkomstenbron bij de totstandkoming van dit blad. Gelukkig hebben we voor het volgende nummer al weer twee van onze vertrouwde adverteerders terug, maar dat is helaas niet genoeg. We hopen dat u met z'n allen op zoek gaat naar nieuwe adverteerders. Informatie over de mogelijkheden om reclame te maken krijgt u bij advertentiecoördinator Jan van der Meulen. U vindt zijn gegevens in het colofon. Ondanks deze wat negatieve woorden gaan we vol goede moed op naar 60 jaar ‘Folklore’. Vriendelijke groet, Cees Tempel hoofdredacteur

50 jaar



Nummer 2 2013

3

Babbelaars bakken bij de Dans- en Folkloregroep Walacra tekst: Jo-Anne van Vuuren foto: St. Zeeuwse klederdracht, dhr. G.H.M. van Damme

Voor onze vereniging is ‘het babbelaars bakken’ de belangrijkste en bijna enige bron van inkomsten. De reden hiervoor is dat wij vinden dat onze Walcherse folklore voor iedereen toegankelijk moet zijn en blijven en daarbij willen we geld een zo klein mogelijke rol laten spelen in het wel of niet kunnen uitdragen van die folklore. Wij vragen van leden dan ook maar 3 euro contributie per jaar en zijn wat betreft optredens in Nederland al tevreden met een onkostenvergoeding. Wij zijn dus zeer blij met onze fanatieke ‘babbelaarbakkers’ die ieder jaar van april tot september weer met veel plezier en Zeeuwse flair, de zomerse braderieën en markten voorzien van échte Zeeuwse babbelaars.

Ter nagedachtenis aan ons meest fanatieke ‘babbelaarbakker’ Lauw Wagenaar. (Hier te zien met zijn even fanatieke vrouw, Annie Wagenaar) 4

Nummer 2 2013

En voor het geval u de babbelaarkraam in uw dorp of stad nog niet tegengekomen bent, hier het recept. U kunt dan in uw eigen keuken de enige échte Zeeuwse babbelaars maken en er daarna van genieten. U bent natuurlijk óók van harte welkom op ons mooie Walcheren in Zeeland, dan komt u de bakkers vanzelf tegen! Het babbelaarsrecept Benodigdheden: • pond suiker • 40 gr roomboter + een beetje extra om de marmeren plaat in te vetten • 30 ml azijn • 10ml water Vul een pannetje met de ingrediënten, boter, suiker, azijn en water. Laat dit koken tot de azijn verdampt is. De bellen beginnen dan weer een beetje in te zakken. Gooi de brij op een van te voren ingevette marmeren plaat en houd dit met behulp van hittebestendige spatels (bijvoorbeeld schone plamuurmessen) in beweging (omscheppen), zodat het gelijkmatig afkoelt. Zodra het een kneedachtige massa wordt, ga je met je handen aan de slag. Pas op, kan erg heet zijn! Trek de brij uit elkaar tot een streng en vouw die weer dubbel om deze weer opnieuw uit elkaar te trekken. Probeer aan te voelen wanneer de brij stevig genoeg is om een laatste keer uit te trekken tot lange strengen en leg die op de marmeren plaat waar je ze zo snel mogelijk tot babbelaars steekt. (Met je plamuurmes om de twee centimeter gleuven erin drukken tot evenredige blokjes.) De strengen met blokjes omdraaien en als ze voldoende afgekoeld zijn, zachtjes laten vallen op de tafel, waardoor ze in blokjes uiteenvallen. Nog even goed laten afkoelen en… smullen maar! Tip!: Wikkel een streng babbelaarbrij om een ijsstokje. Zo krijg je een heerlijke babbelaarlolly. Leuk voor kinderfeestjes!



Nummer 2 2013

5

De terugkeer van De Kikvors tekst: Cees Volkers foto's: Jan Deijkers

Dansen jullie De Kikvors op Wieringen? Het antwoord was: ‘Nee’. We wisten van het bestaan. Jo Daan heeft er immers over geschreven in haar boek ‘Wieringer land en leven in de taal’. Cees Tempel vertelde mij dat hij ooit aan Mevr. Daan beloofd had dat hij de dans terug zou gaan brengen naar Wieringen. Begin april 2013 was het zo ver. Cees kwam vanuit Borne bij de Wieringer Dangsers op bezoek om deze dans op Wieringen te herintroduceren. Het werd een uitzonderlijke en gezellige oefenavond. Nu is het zo dat De Kikvors niet alleen door Mevr. Daan beschreven wordt, ook zijn er andere bronnen. Neeltje Mulder bijvoorbeeld beschrijft deze dans in haar ‘Jeugdherinneringen’ (1926) Ook bij andere dansgroepen wordt De Kikvors gedanst, maar de Wieringer versie is net even anders. ‘De gasten staan geschaard in paren, twee aan twee achter elkaar. Is het een bruiloft, dan staan de bruid en de bruidegom voorop. Het eerste en tweede paar scharen zich en carré, maken wat passen tegenover elkaar, bij Wip gaat het eerste paar onder de omhoog geheven armen van het tweede paar door. Dan dansen bruid en bruidegom met het derde paar en zo vervolgens met alle paren. Zijn zij aan het einde van de rij gekomen, dan dansen zij op dezelfde wijze terug. Zodra de bruid en de bruidegom met het vierde paar dansen, gaan het tweede en derde dansen. Vervolgens twee en vier, terwijl het derde paar stil staat, enz.’ (tekst: J.C. Daan) 6

Nummer 2 2013

Deze dans werd niet alleen op bruiloften gedanst maar ook tijdens de kermis. In een lange rij dus, alsof het een oude hofdans is op de muziek zoals door Mevr. Daan is opgetekend. En dan de tekst, want bij deze dans werd en wordt er gezongen. 'k Kwam er's in het groene land, daar zag ik ene kikvors. Ik meende hem te grijpen, Ik meende hem te knijpen. Op eens ging daar zijn broekje los en wip, zei de kikvors en wip, zei de kikvors.

of

Ik zou eens door een boomgaard gaan, toen ontmoette mij een kikvors Ik meende hem te grijpen, Ik meende hem te knijpen. Op eens ging daar zijn broekje los en wip, zei de kikvors en wip, zei de kikvors.

Wat we niet weten is hoe oud de melodie en de dans zijn en of er sprake is van een ‘vetje’. Een dubbelzinnige tekst op een al veel langer bestaande melodie. Hoe het ook zij, de Wieringers zullen beslist veel lol beleefd hebben tijdens hun feesten. Wij fantaseerden dat mevr. Daan ons glimlachend knipoogde bij het nakomen van deze oude belofte.



Nummer 2 2013

7

Reisverslag van De Plaggenmeijers uit Rekken tekst en foto's: Dick Lammers

Op donderdag 25 april is het eindelijk zover dat de folkloristische dansgroep De Plaggenmeijers uit Rekken begint aan de reis naar St. Petersburg. Het gezelschap bestaat uit eenentwintig Plaggenmeijers en vijf leden van de Lebbenbruggedansers uit Borculo. Doel van deze reis is de deelname aan het First International Festival ‘Super Dance from folk to modern’. Na maanden van voorbereiding vertrekt de groep om klokslag half acht vanaf café Kerkemeijer in Rekken. Na de gebruikelijke handelingen op de luchthaven is het de vlucht KL 1395 die het gezelschap naar St. Petersburg brengt. Na een rustige vlucht lijkt alles op rolletjes te gaan, echter één koffer die in Amsterdam is achtergebleven, veroorzaakt een oponthoud van zeker vijf kwartier. Ons verblijf voor de komende dagen is hotel Saint Petersburg. In dit hotel vindt ook het festival plaats.

Op de eerste dag van ons verblijf maken we een stadstour door St. Petersburg. Het is een stad met enorm veel paleizen, allemaal te danken aan Peter de Grote. Ook brengen we een bezoek aan het Peter and Paul's Fortress. Deze kerk ligt op een eiland. Tevens is er een kort optreden in het Youth House of Vasileostrovsky District. Tijdens de openingsceremonie 's avonds mogen wij ons als tweede presenteren. 8

Nummer 2 2013

De zaterdag is de dag waar we ons beste kunnen moeten tonen voor de vakjury. Wij treden op met de Donauwals en de Parijse Polka. 's Avonds staat er een Night Seeing op het programma. We raken enorm onder de indruk van al de prachtige verlichte gebouwen. Bij terugkeer in het hotel om half drie zetten sommige dansers de Night Seeing nog even voort in de bar en anderen zoeken de nachtrust op.

Zondag 28 april wordt een drukke dag. Om een uur is er een optreden in het Museum of Ethnography. Het interieur is rijk aan marmer. Een contrast wat we zien is, dat de museumbezoekers op plastic schoentjes moeten lopen, terwijl wij met onze klompen op de vloer mogen dansen. Samen met de groep Teiksmina uit Riga (Letland) wordt het een geweldig optreden. Ook de ambiance draagt hier natuurlijk aan bij. Dit is ook de locatie waar de Nederlandse Ambassade op 30 april een receptie geeft. 's Avonds zijn er in ons hotel workshops en kan men dansen uit andere landen leren. Het is echter te massaal, maar het enthousiasme is er niet minder om. Tevens wordt bekend gemaakt dat De Plaggenmeijers door mogen naar de tweede ronde. Maandag 29 april is er een optreden in school 751 in een buitenwijk van St. Petersburg. Eerst treden we op in de aula, later verplaatsen we ons naar het schoolplein waar de kinderen mee kunnen dansen. Bij terugkomst moeten we ons opmaken voor de tweede wedstrijdronde. We behalen de derde prijs en een eervolle vermelding van de jury. Onze ‘director’ en ‘artistic leader’ mogen de prijzen (2 bekers) in ontvangst nemen. De 30e april staat een bezoek aan de Hermitage op het programma. En zo zijn we op de inhuldigingsdag toch enigszins met Nederland verbonden. We raken behoorlijk onder de indruk van de pracht en praal van het gebouw, maar ook van de enorme

Nummer 2 2013

9

schatten aan schilderijen van ondermeer Rembrandt van Rijn. De dag sluiten we af met de Queen and King Orange party waar wij ons voor hebben aangemeld. Ons optreden vraagt om enorm veel improvisatie, gewoon omdat de locatie, een oud fabriekspand, te klein is voor een happening met 450 gasten. Niettemin zijn we een ervaring en een illusie rijker geworden. Met een vroegere aftocht naar ons hotel en met nog een drankje in de bar sluiten we ons ’Oranjefeest’ af. De volgende dag is de dag van vertrek. Sommige leden gaan nog de stad in om de sfeer te proeven van de 1 mei-vieringen. We vertrekken om half een vanaf ons hotel. De vlucht heeft een uur vertraging, maar uiteindelijk landen we om kwart voor acht Nederlandse tijd op Schiphol Airport. Na bedankjes over en weer arriveren we zo rond elf uur weer in Rekken, opgewacht door familieleden en belangstellenden. Met als afsluiting een kop koffie van Ria Kerkemeijer, gaat een ieder, met de herinneringen aan een onvergetelijke reis, weer huiswaarts. Met dank aan de folkloristische dansgroep De Plaggenmeijers en de deelnemers van De Lebbenbruggedansers.

Folklore leeft! tekst: Watze Steensma

Folklore leeft, die conclusie mogen we toch wel trekken na de kroningsdag van 30 april! Wat we daar zagen was ‘pure folklore’, maar daarmee was het beslist niet zinloos. Het stond immers symbool voor respect en eenheid. Daarnaast was het een geweldige promotie voor ons land en dat is toch precies wat wij ook willen bereiken. Dat onderlinge verhoudingen zijn gewijzigd accepteren en weten wij. We laten ook zien hoe ‘vroeger’ eruit zag en vertellen daarover maar dat houdt niet in dat we ‘vroeger’ terug willen hebben. Het mag ook geen nostalgie zijn, dat is immers een selectieve herinnering aan alleen het goede want zo goed was het vroeger niet voor iedereen en dat mag en moet ook worden gezegd! Uit alle reacties bleek dat de overgrote meerderheid van onze bevolking positief terugkijkt op 30 april en daarmee toch blijk geeft gevoel voor tradities te hebben. Voor ons een aansporing om bij een groter publiek toch de aanwezige ‘traditiesnaar’ te raken. Misschien vereist dit aanpassingen en wellicht daarbij het scheppen van een pakkend imago. De eerste stappen om hiertoe een weg te vinden zetten we als hoofdbestuur met hulp van de Sesam academie. Maar wees gerust, elke folklorist kan zijn eigen bijdrage leveren door het uitdragen van gevoel voor tradities. 10 Nummer 2 2013

Districtsdag district Noord 2013 tekst: Aafje Algra-Terpstra foto’s: Cees Tempel

Op 13 april waren plusminus 185 folkloristen uit de drie noordelijke provincies te gast in Burgum, bij de door de Eastergoa Skotsers uit Burgum georganiseerde jaarlijkse Districtsdag van het District Noord van de FFGN. Na de ontvangst met koffie en Fries suikerbrood werd het officiële gedeelte van deze dag geopend met een korte toespraak door de burgemeester van Tytsjerksteradiel dhr. E. J. ter Keurs. Hij stond daarbij ook even stil bij het 25-jarig bestaan van de Eastergoa Skotsers op 23 maart jl. Daarna was het, zoals elk jaar, tijd voor de Algemene Vergadering van District Noord. Afgevaardigden van elke groep lazen een kort verslag voor en de gebruikelijke vergaderzaken werden afgehandeld. Voor het middagprogramma gingen de diverse groepen Burgum in en onder goede weersomstandigheden werd er opgetreden op verschillende punten in het dorp en ook werden er kledingshows verzorgd. Dit alles werd door het winkelende publiek heel erg gewaardeerd. Ook de oudjes van Berchhiem te Burgum en Bennemastate te Hurdegaryp werden niet vergeten en ook zij hebben genoten van de optredens. Een heerlijk warm en koud buffet ging vooraf aan het avondprogramma. Er kon worden gedanst en natuurlijk werd er ook nog even gezellig nagepraat. Aan het eind van deze zeer geslaagde dag werd de districtsvlag overgedragen aan de Snitser Skotsploech omdat zij deze dag in 2014 organiseren.

Nummer 2 2013 11

Imago folklore tekst: Watze Steensma foto's: Jan van der Meulen

Wat je eigen ‘imago’ over onze folklore ook mag zijn, feit is dat de toestroom van nieuwe leden miniem is en dat de meeste groepen dus ‘interen’. Dit feit is aanleiding geweest om met het hoofdbestuur van de federatie onder begeleiding van de dames Hartogs en Van der Ziel van de SESAM academie (SEnioren en SAMenleving) bij elkaar te komen om over dit imago te praten. Dit is op 1 juni gebeurd nadat het nodige huiswerk in de vorm van het beantwoorden van vragen was gemaakt. Uiteraard zijn veel meningen uitgesproken. Er is veel en goed gediscussieerd en over dit alles wordt een verslag opgesteld voor de deelnemers van deze dag. ‘Natuurlijk’, zou ik zeggen, ‘hebben we geen wondermiddel gevonden om vanaf nu het tij te keren’. Wel werd er één ding duidelijk: er is een ontzettend groot verschil in beleving tussen de actieve folkloristen en het grote publiek. Dat wil niet zeggen dat onze optredens niet aanslaan bij het publiek, maar het nodigt onvoldoende uit om ‘mee te gaan doen’ met een groep.

12 Nummer 2 2013

Zelf trek ik dan de conclusie dat we, in het algemeen gesproken, ons plezier in en de zin van onze hobby nog niet goed genoeg verkopen. We moeten dus enerzijds gaan nadenken hoe we het plezier in het dansen en dus van onze leden waarborgen. Dit plezier dan bij elk optreden uitstralen en tevens duidelijk maken dat we bezig zijn met een stukje waardevol verleden. Daarnaast moeten we nadenken hoe we onze optredens nog ‘levendiger’ kunnen maken en wellicht aantrekkelijker voor een wat jonger publiek. Als hoofdbestuur weten we best dat het bovenstaande een zaak van lange adem is en dat we prioriteiten zullen moeten stellen. Op zich kan elke groep haar eigen keuze maken. Verder kwam er natuurlijk ook weer naar voren dat nieuwe leden in het verleden bijna altijd voortkwamen uit het netwerk van de toenmalige leden. Op zich heel verklaarbaar, deze mensen hoorden van bekenden hoe leuk deze hobby is. Als we dit naar de toekomst willen doortrekken dan is er een aantal mogelijkheden: • als groep zoveel mogelijk met andere plaatselijke amateurclubs samenwerken bij eigen of door anderen georganiseerde manifestaties. • als groep zoveel mogelijk niet-leden tijdelijk inschakelen bij manifestaties, projectmatig dus, zodat ze zien dat gewoon meedoen nog leuker is. Het bovenstaande is lang niet alles wat over de tafel ging en na een uitgebreide rapportage voor de deelnemers, het hoofdbestuur dus, zullen we met een meer concreet plan naar de districtsbesturen gaan om dit te bespreken en ter discussie te stellen. Daarna is het de bedoeling om per district de groepen in te lichten zodat ze kunnen meepraten en voor zich zelf beslissen welke zaken ze eventueel zouden willen of kunnen aanpakken. Uiteraard zijn er ook nu al ideeën welkom, stuur ze naar ons federatiesecretariaat en we zullen er over nadenken en wellicht inpassen in de plannen die we willen uitwerken. In de volgende uitgaven van Folklore komen we terug op dit onderwerp, maar alvast veel plezier bij het optreden.

Nummer 2 2013 13

Jongerengroep De Losser Böggelrieders en Daansers tekst: Jan Riesewijk foto’s: Johan Brilman en Cees Tempel

De laatste jaren wordt er in dit magazine vaak geschreven over de nieuwe jongerengroepen die er bij de federatie zijn gekomen. Deze groepen uit bijvoorbeeld Diepenheim en Steenderen zijn natuurlijk hele mooie en waardevolle onderdelen van onze folklore. Daarom brengen wij ook graag eens een keer onze jongerengroep onder de aandacht. Deze groep bestaat al vanaf 1990 en is vanaf die tijd enthousiast bezig de Twentse folklore in stand te houden en onze seniorengroep van onderaf aan te verjongen. Dat dit erg goed werkt blijkt wel uit het feit dat een groot gedeelte van de huidige seniorengroep mensen zijn tussen de dertig en de veertig die ooit in de jeugdgroep zijn begonnen. En tot ons grote geluk en misschien ook wel tot onze verbazing bleef de groep iedere keer weer jongeren aantrekken, een ontzettende weelde voor een folkloregroep. Nu hebben we dus zesentwintig actieve leden onder de veertig. Dan hebben we een gat naar de leden van 55+. Hier zijn er nog ongeveer vijftien van actief dansend. De rest kan altijd ingezet worden voor allerlei hand en spandiensten zoals bemanning van onze schuur, kledingcommissie, lief en leedcommissie enz.

14 Nummer 3 2012

In deze bijdrage kan ik natuurlijk wel vertellen hoe mooi en gezellige folklore wel niet is en hoe verbroederend de internationale contacten werken. Maar ik neem aan dat jullie lezers allemaal folkloristen zijn die precies weten wat de folklore zo mooi maakt. Graag zou ik dus een beetje van gedachten wisselen over het wel en wee van jongeren in een folkloregroep. Eerlijkheidshalve moet ik daarbij wel toegeven dat wij naast onze dansgroep ook beschikken over de zogenaamde Böggelfietsen (velocipèdes). Het is voor jongere heren natuurlijk aantrekkelijk om op een dergelijke hoge en bijzondere fiets te mogen fietsen.

Dit is echt een trekker voor sommige jongeren die het dansen daarbij op de koop toenemen. Het dansen is echter wel verplicht voor alle leden en de meeste jongeren zijn hier ook fanatiek in en slaan geen repetitie over. Dit komt ook weer mede omdat wij beschikken over een fraai clubgebouw (een oude wagenschuur in Saksische stijl) waar het na het dansen aan de bar goed vertoeven is! Dit brengt mij direct al bij de aandachtspunten om een groep aantrekkelijk te maken en te houden voor de jeugd: • Zorg voor een gezellige en ontspannende sfeer. Natuurlijk moet er serieus gerepeteerd worden, maar ook moet er ruimte zijn voor gezelligheid en plezier. Zowel tijdens de repetitie moet er ruimte zijn voor een grapje als nadien. Wij komen om acht uur bij elkaar voor de koffie en beginnen dan om half negen te dansen tot uiterlijk kwart voor tien, zodat er ook nadien voldoende gelegenheid is om gezellig te praten, te drinken, te kaarten enz. • Leg de lat niet te hoog en accepteer het wanneer de danscapaciteiten om welke reden dan ook een periode wat minder zijn. Het is bekend dat de huidige jongere

Nummer 3 2012 15

generatie steeds minder naar dansles gaat en nog maar weinigen dansen als een vanzelfsprekend iets zien. Het is soms dus al heel wat wanneer je een stuk of tien dansen goed beheerst. Dat is beter dan het dubbele aantal waarbij een aantal dansen niet goed gaan. Probeer ook de dansen enigszins vlot te houden, als we optreden met veel jongere leden doen we bijvoorbeeld minder walsen, maar de iets vlottere dansen zoals de Schaatsenriederspolka en Lot is dood. Maak ook de hele presentatie niet te ouderwets, niet in de trant van ‘vroeger was alles beter’, maar probeer het geheel vlot te presenteren en een brug te slaan tussen heden en verleden. De jaren 50 als uitgangspunt kiezen (wat sommige groepen met jongeren ook mede in de kleding doen) hoeft nog niet eens wat ons betreft. De folklore die wij uitdragen van rond 1900 is voor de meeste jongeren net zo ver weg als de jaren 50. En ook al is die kleding wat luchtiger en makkelijker te dragen, het blijft in de ogen van jongeren een ander, oud pak. • Onze juniorleden zijn actief binnen onze club, maar ook nog bij meerdere verenigingen (zoals het paasvuur, de KPJ, trekkertrek, carnaval, sport, autocross enz.) Dit moet je volgens ons accepteren. De tijd van het 100% bij één club zijn en je alleen hiervoor voor inzetten, is volgens ons voorbij. Jongeren willen zich niet meer volledig aan één club binden (hoewel dit wel verschilt per lid). Ook wanneer we een optreden hebben kan het voorkomen dat de juniorleden niet mee kunnen of willen door verplichtingen elders. Je kunt dit erg jammer vinden, maar je kunt je ook richten op die keren dat men wel meegaat en genieten van de mooie, grote en jonge groep die dan op de planken staat. • Probeer je als club zo aantrekkelijk mogelijk te maken en te houden. Dit klinkt logisch, maar alleen maar optreden in bejaardenhuizen en op braderieën geeft niet altijd die voldoening die jongeren nodig hebben. Dat wil niet zeggen dat je bejaardenhuizen moet mijden, integendeel zelfs. Wat onze jongeren iedere keer weer sterk stimuleert is een buitenlands reisje. Een weekendje weg met de hele club werkt altijd goed. En dan hoef je helemaal niet ontzettend ver de wereld in. De weekenden of weekjes naar onze bevriende dansgroepen in Duitsland zijn het meest populair. De sfeer is daar altijd goed en heel folkloreminded. Bovendien zijn de Duitsers erg vriendelijk en gastvrij. We hebben al 50 jaar vriendschap met een folkloregroep bij Hamburg en wanneer we daar naar toe gaan, zijn onze jongere leden altijd 100% van de partij. Dat die Duitse groep ook veel jongeren heeft en veel leuke jonge dames helpt natuurlijk ook mee.... En wanneer er daar opgetreden wordt en het talrijke publiek ons op handen draagt, dan is dat de beste manier om leden te motiveren en actief te houden. Iets dat trouwens net zo goed voor de oudere leden geldt. • Laat je veel zien in je dorp en waar mogelijk zo verschillend mogelijk. Houd je niet alleen bij de folklore. Zo doen wij al tientallen jaren zeer verdienstelijk mee met de Losserse carnavalsoptocht Door aan het carnaval mee te doen laat je ook aan je dorp zien dat je meer doet dan boerendansen. Bovendien is het de weken ervoor in onze schuur altijd een gezellige mix van creativiteit en hard werken om 16 Nummer 2 2013

de optocht creatie klaar te krijgen. Vaak helpen dan ook weer moeders van de jongeren mee met het naaien van de pakken. Zo houdt je hele families betrokken. Dat hier dan enkele dansrepetities voor opgeofferd worden nemen we graag voor lief. Zo doen we ook al jaren mee aan de Bruegheloptocht, een optocht t.g.v. ons dorpsfeest in de zomer en zijn we present bij gebeurtenissen op het gemeentehuis en bij de Losserse parochies. Nogmaals, om ons zo breed mogelijk te presenteren in de Losserse samenleving. Van het aanbieden van het vaatje haring op de Losserse Haringparty tot het inhalen van een nieuwe burgemeester, de Böggels staan vooraan!

• Een website die redelijk actueel bijgehouden wordt is natuurlijk een mooi iets, maar tegenwoordig is een eigen Facebookpagina ook erg handig. Zo heb je een groot bereik en kun je activiteiten onder een breed publiek brengen. Onze Facebookpagina wordt erg goed bezocht en bekeken. Ook worden vele reacties of ‘vind ik leuks’ achtergelaten. Over het algemeen is het een jonger publiek dat hier gebruik van maakt en ook kan door het delen van iemands netwerk een grote groep bereikt worden. • En natuurlijk moet je ook een beetje geluk hebben, als je eenmaal jongeren hebt komen er vanzelf wel nieuwe jongeren bij. Bij een groep met louter oudere dansers is het voor jongeren al een stuk onaantrekkelijker. Er zijn best jongeren

Nummer 2 2013 17

geïnteresseerd in folklore en volksdans, maar die zullen niet gauw bij een groep gaan waar geen jongeren bij zijn. Je kunt nog zo veel reclame maken, maar uiteindelijk werkt de mond tot mond reclame door de jongeren zelf het beste. De meeste huidige jonge leden zijn op die manier erbij gekomen, door reclame en stimulans door de jongeren zelf! Ook hebben we nog niet zo lang geleden een jong stelletje mogen begroeten waarvan haar ouders gastouder waren tijdens ons laatste festival in 2010. Deze Italiaanse gasten waren zo goed bevallen dat ze heel anders tegen folklore aan zijn gaan kijken, met het lidmaatschap als gevolg! Zo zie je dat het ook belangrijk is dat je zelf eens wat organiseert om je zo goed in de kijker te spelen. Natuurlijk is bij ons ook niet altijd alles koek en ei en moeten er ook wel eens optredens afgezegd worden bij gebrek aan belangstelling. Maar dat neemt niet weg dat wij toch nog heel tevreden mogen zijn over onze leden. Wanneer dit zo doorgaat menen wij nog jaren door te kunnen gaan en is ons 60-jarig jubileum volgend jaar nog lang niet het laatste jubileum wat we kunnen vieren! Graag hebben we dit met U willen delen, misschien heeft U er wat aan, misschien bent U het er helemaal niet mee eens. Voor suggesties en/of reacties staan we altijd open, we horen het graag! Succes met al Uw groepen om zo de folklore nog jaren in stand te mogen houden! www.boggelrieders.nl [email protected]

18 Nummer 2 2013

Nationale Folkloredag 21 september 2013 in Leeuwarden tekst: het organisatiecomité: Akkie, Detty, Tjitske, Zwaan, Hans, Henk en Klaas

De Ljouwerter Skotsploech , opgericht in 1948, en de Snitser Skotsploech, opgericht in september 1952, zijn folkloristische dans- en zanggroepen uit de Friese steden Leeuwarden en Sneek. De folkloregroepen zijn opgericht met het doel bepaalde facetten van de Friese folklore in stand te houden en het waardevolle uit het verleden over te dragen door dans, muziek, zang en toneel. De kleren die gedragen worden, stammen uit de periode 1850-1860. Beide groepen hebben op hun dansprogramma een groot aantal oude Friese dansen, zoals polka's, mazurka's en walsen en natuurlijk de bekende Skotse Trije. Het hele programma wordt muzikaal begeleid door accordeonisten. Tevens heeft de Ljouwerter Skotsploech een zangprogramma van oude Friese liederen en niet te vergeten het zangstuk ‘Fryske Trou’.

Fryske Trou, foto: Jantine van der Knaap - Friesland Fotografie

In dit folkloristische zangstuk, dat in 1919 geschreven is door Y.C. Schuitmaker, worden in de originele kleding, oude Friese ambachten en sporten uitgebeeld. Door de prachtige kostuums en folkloristisch verantwoorde dansen, zang en muziek worden deze groepen vaak gevraagd voor optredens in binnen- en buitenland. In

Nummer 2 2013 19

veel landen van Europa en daar buiten hebben de groepen opgetreden. Het is voor de leden een eer om, waar dan ook, Friesland te vertegenwoordigen en een stukje Friese folklore uit te dragen.

Samen verzorgen zij de Nationale Folkloredag, die gehouden zal worden op zaterdag 21 september 2013 in het Natuurmuseum te Leeuwarden. De toekomst van het verleden is het heden. Deze spreuk hebben de groepen omgezet in: Geef het verleden een toekomst, met als thema: Ontfutsel de geheimen van de Nassaus. Deze dag staat in het teken van de Nassaus. In het Natuurmuseum worden de gasten verwelkomd en het museum kan later op de dag ook bezocht worden. 's Morgens wordt een lezing gehouden over de Nassaus en na de lunch vindt een rondleiding plaats langs de belangrijkste plekken die aan de Nassaus herinneren. Daarna is een ieder vrij om bijvoorbeeld de Oldehove te beklimmen of de tentoonstelling Leeuwarden in de Gouden Eeuw, in het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) te bezoeken. Tevens wordt in het HCL een film van 10 minuten getoond over de geschiedenis van Leeuwarden. In het museum De Grutterswinkel is een expositie (o.a. tasjes en beursjes) van kralen breien en haken, een oude handwerktechniek. Dit alles speelt zich af in het centrum waar ook diverse winkels zijn. Leeuwarden is de bakermat van de Friese tak van de Nassaus. Deze Friese Nassaus waren de voorvaderen in rechte lijn van onze huidige Koninklijke familie. Er zijn in de stad nog veel sporen te vinden uit de tijd dat de Nassaus hier hun hofhouding hadden. Zoals de paleizen, het park Prinsentuin dat zij lieten aanleggen en het 20 Nummer 2 2013

familiegraf in de grafkelder van de Jacobijnerkerk. Leeuwarden was hofstad van 15841747. In die periode vervulden de graven van Nassau de functie van stadhouder van Friesland. Zij woonden in het Stadhouderlijk Hof, in het hart van de stad. Zeven Nassaus hadden hier achtereenvolgens hun residentie. De Friese graven van Nassau erfden in 1702 de titel ‘prins van Oranje’, toen stadhouder-koning Willem III kinderloos gestorven was. Vanaf dat moment was de Hollandse tak van de Nassaus uitgestorven en zette de Friese tak het Huis Oranje-Nassau voort. In 1747 vertrok de toenmalige Friese stadhouder Willem Carel Hendrik Friso naar Den Haag, om als Willem IV ‘Oldehove’ , foto: Bert Kaufmann erfstadhouder van de hele Republiek http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Oldehove_-_Bert_Kaufmann.jpg der Verenigde Nederlanden te worden. Creative Commons licentie Naamsvermelding-Gelijk delen 3.0 Unported http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl Daarmee kwam er een eind aan Leeuwarden als hofstad, hoewel de moeder van Willem IV, prinses Maria Louise van Hessen-Kassel, ‘Marijke Meu’, tot haar dood in 1765 in haar paleis het Princessehof bleef wonen. Na Willem IV werd een zoon Willem V stadhouder van 1751-1795. Diens zoon Willem I werd in 1813 de eerste koning van het hele Koninkrijk der Nederlanden. Hij is de bet-betbet-overgrootvader, oftewel oudgrootvader van koningin WillemAlexander. Bent u in de juiste stemming gebracht, aarzel dan niet en geef u op voor de Nationale Folkloredag. Wij hopen U in groten getale te mogen ontvangen. Informatie over deze dag bij: [email protected]

‘Princessehof’ , foto: Parsifal2000 http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Leeuwarden_Grote_Kerkstraat_11_Princessehof.jpg Creative Commons licentie Naamsvermelding-Gelijk delen 3.0 Nederland http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/nl/deed.nl



Nummer 2 2013 21

Wat er misging In het vorige nummer gaven wij aan dat De Folkloristische zang- en dansgroep Aald Hielpen ter gelegenheid van hun 100 jarig bestaan de Koninklijke Erepenning kregen uitgereikt. Van diverse kanten kregen wij de mededeling dat aan diverse groepen deze penning al bij hun 50 jarig bestaan was uitgereikt. O.a. in Enschede, Markelo en Losser was dit het geval. Blijft het feit dat Aald Hielpen 100 jaar bestaat en dat hebben de andere groepen nog niet gepresteerd. En met deze mededeling sluiten wij de discussie.

Feesten, Festivals en Folklore 3 t/m 7 juli Internationaal Dansfestival Burgum www.dansfestivalburgum.nl

21 t/m 28 juli Internationaal Folklore Festival Zeeland www.zeelandmeets.nl

4 juli t/m 5 september West-Friese marktdagen in Schagen (tien donderdagen) www.westfriesefolklore.nl

23 t/m 27 juli 50e Europeade in Gotha / Duitsland www.europeade.eu

4 juli t/m 29 augustus Veluwse Avondmarkt Beekbergen (negen donderdagen) www.veluwseavondmarkt.nl 8 t/m 14 juli Internationaal dansfestival Schagen www.siffschagen.nl 11 juli t/m 15 augustus Oud Veluwse markt in Barneveld (zes donderdagen) www.oudveluwsemarkt.nl 14 juli t/m 27 oktober Kerkgang in het Zuiderzeemuseum www.zuiderzeemuseum.nl

22 Nummer 2 2013

24 juli 59e Boerebrulloft Joure www.boerebrulloft.nl 31 juli t/m 4 augustus SIVO-festival Odoorn www.sivo.nl 3 augustus Friezendag Akkrum www.ljouwerter-skotsploech.nl 4 augustus Het Tulenfeest Hippolytushoef www.wieringerdangsers.nl 25 augustus Folkloremiddag bij de Lebbenbrugge in Borculo www.lebbenbruggedansers.nl

13, 14 en 15 september Beleef Landleven in het Nederlands Openluchtmuseum Arnhem 13 - De Eastergo Skotsers uit Burgum 14 - 't Olde Getrouw uit Varsseveld 15 - De Soester Boerendansgroep www.beleeflandleven.nl www.openluchtmuseum.nl 21 september Nationale Folkloredag 2013 in Leeuwarden 22 september Begrafenisstoet in het Zuiderzeemuseum Wieringer dangsers www.zuiderzeemuseum.nl

22 oktober Begrafenisstoet in het Zuiderzeemuseum Wieringer dangsers www.zuiderzeemuseum.nl

Voor deze rubriek kunt u uw eigen ‘feestje’ aanmelden. De spelregels zijn simpel: datum, gebeurtenis en plaatsnaam en de website waarop de activiteit beschreven staat met gegevens als tijdstip, toegangsprijs, programma en bereikbaarheid. Stuur uw gegevens op naar [email protected] en wij verzorgen de rest.

Adverteren in het blad Folklore

¼ pagina ½ pagina 1 hele pagina

€ 90,00 € 170,00 € 300,00

Bij 4 advertenties 1 gratis. Neem voor meer informatie contact op met: De heer J. van der Meulen tel.: 058 - 213 79 38 b.g.g.: 06 - 22 44 23 48 e-mail: [email protected] Orgaan

van de Fed Nr. 2 201 eratie van Fol klo 3 (4x per jaar) - Jaa ristische Groepe rgang 50 n in Ned erland - Oplag e 2000

Colofon Folklore uitgave van de Federatie van Folkloristische Groepen In Nederland jaargang 50 nr. 2 secretariaat Federatie Bettie Zijlstra 0511 -42-33-12 [email protected]

redactie Folklore Zevenblad 48 7623 CG Borne 074-278 33 63 [email protected]

hoofd- en eindredactie Cees Tempel [email protected]

vormgeving Arjen Tempel [email protected]

redactieleden Ina Eskes-Geltink [email protected] Hans van Kampen [email protected]

advertentiecoördinator Jan van der Meulen 058-213 79 38 [email protected]

overige adressen en informatie www.ffgn.nl

druk www.formenprint.nl

abonnementen Een jaarabonnement op Folklore kost € 15,00 per jaar. Nieuwe abonnementen opgeven bij het secretariaat. volgende nummer Het volgende nummer verschijnt 21 september 2013. Kopij inleveren voor 23 augustus 2013. copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Wij hebben alle moeite gedaan om rechthebbenden van copyright te achterhalen. Mochten er personen of instanties zijn die menen aanspraak te maken op bepaalde rechten, dan wordt hun vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever.

ISSN: 1381-7310 24 Nummer 2 2013