B enjamin BORAT. Jom Tov. Half Nederland heeft slaapproblemen. U OOK? Kom kijken en oordeel zelf! Benjamin nieuws

JMW • april 2007 • jaargang 18, nr 67

67

Uittocht uit Egypte, getekend door Sophie Plotske, 6 jaar.

Jom Tov Pesach vakantie – back to the roots Ilana (17) en Yaron (15) wonen in Den Haag, maar zijn 5 jaar geleden uit Israël gekomen, omdat hun vader in Nederland ging werken. Ilana vertelt: ‘Elk jaar gaan we ongeveer een week voor Pesach begint terug naar Israël. We logeren dan twee weken bij onze grootouders in Ramat Gan. Mijn Oma maakt schoon volgens de regels en ik heb haar de laatste twee jaar geholpen met de laatste voorbereidingen. Elke dag volgens een schema. Daarna kookt mijn Oma heel veel lekkere gerechten, die je in Nederland niet hebt... Er zijn veel gasten, familie uit Amerika en Brazilië. Pesach met de familie wordt zoveel mogelijk traditioneel Jemenitisch gevierd omdat onze familie daar vandaan is gekomen...’ Yaron vult aan: ‘Dat zie je bijvoorbeeld aan onze Opa. Hij heeft een bijzonder mooi gewaad aan bij de Seder. Dan draagt hij het afikoman (een stuk matsa) in een soort ‘rugzakje’ over zijn schouder. Daarbij vertelt hij over de ellende van Egypte en welke wonderen hij heeft gezien bij de bevrijding uit Egypte. Het is net een soort toneelstukje van het verhaal van Pesach dat wordt opgevoerd. Ook andere Sefardim hebben deze minhag (Joods gebruik). De nigunim (melodieën) van de liedjes zijn anders dan bijvoorbeeld de bekende sederliedjes, ze komen oorspronkelijk uit Jemen. Het gevoel van Pesach is heel speciaal: we gaan terug naar ‘vroeger’, naar wat ons bindt als familie en we zijn trots op onze Joodse, Jemenitische tradities. Voor sommigen lijkt het ouderwets, maar voor ons is het een vakantie die we niet willen missen!‘ Aviva Pels pastoraal medewerker

Benjamin nieuws Regelmatig vragen wij u met nieuwe suggesties te komen voor de Benjamin. Voor het volgende Benjamin themanummer ‘Wonderen’ dat in juni/ juli uitkomt vragen wij ‘jong en oud’ leuke, spannende en karakteristieke anekdotes, verhalen, tekeningen of anderszins te sturen naar het Benjamin redactieadres, of naar [email protected]. De 10 leukste inzendingen worden geplaatst en onder ‘alle’ inzendingen worden 10 leuke prijzen verloot. Als ik denk aan de Uittocht uit Egypte, denk ik ook aan de symbolische uittocht/het vertrek van Greetje Venetianer. Greetje heeft samen met Reynoud van Ginkel en Nicolienne Wolf de basis gelegd voor wat de Benjamin vandaag de dag is. Met een bereik van 25.000 mensen uit de Joodse doelgroep en een gemiddeld rapportcijfer van 7,8 is de Benjamin uitgegroeid tot ‘het kwartaalmagazine van Joods Nederland’. Dit succes is in grote mate te danken aan Greetje die ‘op geheel eigen wijze’ achter de schermen de Benjamin aaneen smeedde en betrokkenen zowel intern als extern aanstuurde. Afscheid nemen doet altijd pijn. Lees verder op pagina 3 >

Half Nederland heeft slaapproblemen. U O O K ? Slaapdeskundige Dé Waterman, verbonden aan de slaapstoorniskliniek van de VU, spreekt over oorzaak en gevolg van slapeloosheid. Samen met een slaapcoach bekijken we wat je aan slapeloosheid kunt doen. Kom op donderdagavond 26 april om 19.30 uur naar Bagels & Beans, Van Baerlestraat 40, Amsterdam. Entree € 5,–, incl. koffie/thee Aanmelden: JMW 020-577 65 77 of e-mail [email protected]

Shockerend? Humoristisch? Confronterend?

BORAT

Kom kijken en oordeel zelf!

JMW gaat Pathé. Zie pagina 37.

hèt digitale medium voor Joods Nederland

www.joods.nl

Benjamin Barendse, 5 jaar

B en j am i n

TIJDENS JE STUDIETIJD WERKEN IN DE THUISZORG? Dat kan per direct als THUISHULP A Je helpt bij huishoudelijk werk van de cliënt en stimuleert zo mogelijk hem of haar om het huishouden zelf te doen. Je werkt bij mensen die langdurig ziek, bejaard of gehandicapt zijn. Er wordt voornamelijk overdag van maandag t/m vrijdag gewerkt: full-time, parttime of oproepbaar. Bel eens voor meer informatie of een gesprek over de inhoud van het werk, de verdiensten en arbeidsvoorwaarden en de contractmogelijkheden die wij je kunnen bieden met de heer Jolan Toff, hoofd Thuiszorg of de heer Wybe Koopmans, zorgmanager. Telefoon: 020-577 65 11. Of mail je CV direct naar [email protected] Meer weten over JMW? Bezoek onze website www.joodswelzijn.nl

De zorgcoördinator van Joods Nederland

‘Samen’ is het steekwoord in de regeringsverklaring van het nieuwe Kabinet. Na een periode van individualisme lijkt dit een onderkenning van een nieuwe tijdgeest. Mensen hebben de behoefte weer dingen ‘samen’ te doen. Ook JMW merkt dat dit in de lucht hangt. Mensen hebben weer de behoefte om dingen met elkaar te doen. Steeds meer mensen komen naar activiteiten als ‘JMW gaat Pathé’, de discussiebijeenkomsten rond zaken als ‘dilemma’s bij de verkiezingen’ en ‘de humor van Borat’ en -natuurlijk- bij de Limmoed waaraan 250 mensen deelnamen. In dit nummer van de Benjamin staan weer nieuwe activiteiten die interessant zijn voor u als lezer en deelnemer van de Benjamin. Velen onder ons hebben problemen met slapen. JMW organiseert daarom een bijeenkomst rond ‘slaapproblemen’ met slaapdeskundigen als Dé Waterman van de slaapstoorniskliniek van de VU. Velen binnen de Joodse gemeenschap zijn alleenstaand. Volgens het demografisch onderzoek betrof dat in 1999 zo’n 28 procent van de doelgroep. In overleg met Lea Pagrach is een samenwerking tot stand gekomen tussen JMW en Jingles. Vanuit deze samenwerking wordt een datingsite onderhouden (www.stichtingjingles.nl)

Hans Vuijsje, Algemeen directeur

JMW Actueel

en worden singlebijeenkomsten georganiseerd. Een eerste succesvolle bijenkomst heeft inmiddels in Utrecht plaatsgevonden en nieuwe activiteiten voor singles zullen ontwikkeld worden. ‘Samen’ is ook het uitgangspunt bij de organisatie van een conferentie die JMW op 14 oktober zal houden onder de titel ‘Babyboomers anno 2007’. Samen willen wij een interessant programma ontwikkelen en alle babyboomers worden dan ook uitgenodigd om hun ideeën aan ons op te zenden (zie blz.14). Uw speciale aandacht vraag ik ook voor het Noodfonds van de Claims Conference. Oorlogsgetroffenen met een klein inkomen kunnen voor specifieke behoeften op dit fonds een beroep doen. Ook daarover staat meer in deze Benjamin. Mocht u denken hierop een beroep te kunnen doen, aarzel dan niet! Weet u anderen die mogelijk een beroep op dit Fonds kunnen doen, bedenk dan of er een mogelijkheid is hen hierop te wijzen! In de brede, pluriforme Joodse gemeenschap doen wij het al eeuwen samen. Voor ons is er met het nieuwe kabinet eigenlijk weinig nieuws onder de zon! Ik wens u nog vele jaren Pesach toe! Hans Vuijsje Algemeen directeur

In deze Benjamin 1 3 4

8

10

14

16

18 20 22 24 26 28

32 34

38

Benjamin Nieuws Jom Tov JMW Actueel Jeugd Maimonides goes on stage Jonathan uit Rusland Cito-toets Jongeren De Jongeren van de Portugees Israëlitische Gemeente IJar Volwassenen en gezin Redactielid in de spotlights Kijkje in de keuken van afdeling Thuiszorg Interview met Itzik Galili Babyboomers Aan alle babyboomers met een Joodse achtergrond 55-Plussers Monument voor Joodse kinderen In je nopjes aan de knopjes Gastcolumn Regionale Bijeenkomsten JMW groepen en cursussen Cultuur en Educatie Op Zoek Actief in Mokum en Mediene JMW gaat Pathé Matzemaaltijden BabbelBenjamin Gastcolumn Joods Algemeen Ik zie ik zie wat jij niet ziet Een persoonlijke impressie van Limmoed Gastcolumn Benjamin Servicepakket

Benjamin nieuws Vervolg van pagina 1 Greetje, dankjewel voor de fijne samenwerking en veel plezier toegewenst bij de invulling van je welverdiende jonge dag. Tot slot is bij de Benjamin een acceptgiro tevens machtigingsformulier gevoegd. Als u zich ook zo verheugd op de ontvangst van de Benjamin doet u ons een groot plezier door dit formulier in te vullen en ons met uw fiscaal aftrekbare gift te verblijden. De Benjamin is in grote mate afhankelijk van uw bijdragen. Veel leesplezier en een leuke Pesach(vakantie) toegewenst. Michel Kotek

Tekening door Dan Gomez Mesquita, van basisschool Rosj Pina

3 Benjamin

Jeugd Agenda Tikwatenoe Zondag 25 maart Mega Pesach spektakel Zondag 6 mei Pre-zomeractiviteit Zondag 3 juni Kano-zeildag

hèt digitale medium voor Joods Nederland

www.joods.nl

gaat Pathé JMW gaat Pathé, ook in de Mediene Half april gaan we met de film ‘Het Kinderhuis’. Lees verder op pag. 28

Pesach in Lunteren Zie www.joodswelzijn.nl

4 Benjamin

tot 18 jaar

Maimonides goes on stage Hoe overleef ik Magos en zet ik een supermusical neer? Elke zondagmiddag en soms zelfs in de vakantie zit ik, op de fiets onderweg naar school, te dromen over een hoofdrol. Onderweg naar de repetitie voor Magos. En waarom? Omdat het supergezellig is. Onder leiding van Rafi Meijers gaan we in april de beroemde musical ‘Oliver Twist’ opvoeren. Hoe zo’n repetitie in elkaar zit, zal ik jullie vertellen. Zondagmiddag rond twaalf uur stromen er langzaam pubers het schoolgebouw binnen. Allereerst gaan we aan de slag om onze spieren, onder leiding van onze choreografe Petra Smale, op te warmen. Als we opgewarmd zijn, gaan we verder met een wals. Een wat? Met een wals, want één van de liedjes (Hoempapa) heeft het ritme van een Engelse wals. Daar begint Petra 1..2..3..1..2..3.. en spring en buk. Op deze momenten denk je: ‘Ja, maar waar moet ik dan mijn voeten neerzetten?’. Na ruim twee uur, als de dans honderd maal herhaald is, ziet het er volgens òns wel goed uit. Volgens Rafi en Petra is het is wel ‘oké’. Meer kan er niet vanaf, want het kan volgens hen natuurlijk nog veel beter. Dat moet volgende week worden overgedaan, dus! Eindelijk is het pauze en drinken we cola en kletsen we met elkaar. Maar de rust is al snel voorbij. Iedereen gaat om de tafel zitten met Rafi in ons midden. We lezen onze tekst en bespreken de scène en hoe die er op het toneel uit moet gaan zien. En dan mogen we eindelijk het ‘toneel’ op. Eenmaal op het podium is het toch niet zo makkelijk als we dachten. Na een paar keer over doen is het nog steeds niet goed en zegt Rafi: ‘Nog een keer anders stop ik ermee!’ De laatste keer gaat het altijd goed (hoe dat komt weet ik ook niet). Had dat misschien met zijn woede-uitbarsting te maken? Ondertussen is Sharon, onze zanglerares, binnengekomen en achter de piano gekropen. In een halve cirkel om haar heen oefenen we toonladders. Het

verbaast me soms hoe mooi sommigen kunnen zingen. Je denkt: ‘Een liedje zingen is niet zo moeilijk!’, maar als je bij Magos zit, leer je wat erbij komt kijken om een melodie mooi en zuiver te zingen. Het is zo gezellig dat we wel tot half 6 doorgaan. Helaas aan alles komt een eind, dus ook aan onze MAGOS zondagmiddag. We spreken af wat we voor de volgende zondag moeten kennen. Wij fietsen fluitend naar huis. Als het zo doorgaat kan ik jullie verzekeren dat er in april op het podium van Maimonides een fantastische musical te bewonderen valt. Ik nodig jullie daarom allemaal uit om op 15, 16 of 17 april te komen kijken. Mevr. Sowwerberry (begrafenisonderneemster uit Oliver Twist) Roxy van Ravenswade, leerlinge van klas 1B, J.S.G. Maimonides Voorstelling bezoeken? Neem contact op met Rafi Meijers, [email protected] of 020-642 61 61

Jonathan uit Rusland Hieronder volgt het eerste deel van een serie verhalen over jeugdhulpverlening in Europa. Jonathan Kimelfeld is een 11 jarige Joodse jongen. Hij woont samen met zijn moeder in een buitenwijk van Moskou. Zijn vader is in 2001 bij een straatroof om het leven gekomen en zijn moeder is door ziekte niet in staat te werken. Het is dus lastig om de eindjes aan elkaar te knopen. Rusland heeft tenslotte andere sociale voorzieningen dan Nederland. Jonathan is als gevolg van een spierziekte gehandicapt en kan niet naar een gewone school. Hij krijgt thuis les vanuit de Joodse Basisschool Gan Chamah. Deze school heeft een speciaal programma voor kinderen met speciale behoeften en wordt financieel ondersteund door de AJJDC (American Jewish Joint Ditrisbution Committee). Jonathan neemt deel aan

Rectificatie vakantieactiviteiten die door de Joodse gemeenschap in Moskou worden georganiseerd. Zo komt hij met andere Joodse kinderen in contact en wordt zijn moeder een aantal weken per jaar wat ontlast van de constante zorg die Jonathan nodig heeft. Hij kan naar het zomerkamp dankzij de financiële en praktische steun van het DSOS (Kinderen SOS), een ondersteuningsprogramma voor kinderen, gefinancierd door de AJJDC. Jonathan en zijn moeder hebben een nieuwe keuken kunnen aanschaffen evenals speciale apparatuur, die Jonathan nodig heeft om zijn spieren te trainen. Ook heeft hij een computer gekregen om zijn grootste hobby te kunnen uitoefenen: Jonathan kan namelijk erg goed schrijven.

Hij heeft een prachtig verhaal geschreven over Diana, een zevenjarig meisje uit Beslan, dat de vreselijke gijzeling van schoolkinderen en hun ouders meemaakte en overleefde. Jonathan zag haar op TV en besloot contact met haar te zoeken. Sindsdien schrijft en belt hij haar en probeert hij haar op die manier een hart onder de riem te steken. Dankzij de steun die hij van internationale Joodse organisaties en de Joodse gemeenschap in Moskou ontvangt, heeft hij de kracht en de mogelijkheden om iets voor een ander te betekenen. Zijn verhaal heeft verschillende prijzen gewonnen en werd gepubliceerd in o.a. Alef, een beroemd Russisch tijdsschrift. Esther Konstantinov Maatschappelijk werkster

In het artikel ‘Joods Kids Contact en JMW voor Joodse Kids’ in Benjamin 66, blz. 5, schreef ik, dat het project Joods Kids Contact is beëindigd. Dit is echter niet correct: het project is namelijk niet beëindigd, maar opgegaan in een samenwerkingsverband met Joods.nl. Esther Konstantinov Jeugdhulpverleenster

Pesach woordpuzzel Hieronder staan woorden die met Pesach te maken hebben. Kun je ze allemaal vinden in de woordpuzzel? Zoek deze woorden: afikoman hagada mierikwortel acht hagel nijl beker kaars plagen

chameets kikker radijs charoset lente schotel ei leunen seider

Egypte manisjtanna veer farao matze vier feest matzebal wijn

De letters die overblijven vormen samen een zin. Welke?

M

I

E

R

I

K

W

O

R

T

E

L

A

G

L

A

R

R

E

V

R

E

E

E

N

M

E

D

R

E

D

I

E

S

Z

U

I

O

N

IJ

L

K

I

E

E

O

T

N

S

A

T

S

S

E

E

R

V

R

A

E

J

R

E

L

A

B

E

Z

T

A

M

N

T

A

K

S

T

E

E

M

A

H

C

E

A

F

I

K

O

M

A

N

D

C

J

G

N

E

K

A

C

H

T

E

A

L

I

Y

N

E

K

A

W

IJ

N

E

G

A

L

P

A

S

E

R

E

L

E

G

A

H

S

T

J

T

R

S

L

E

T

O

H

C

S

E

5 Benjamin

Cefina

Cefi fin na

Steun joods Nederland, geef aan Cefina Al zestig jaar financiert stichting Cefina tekorten van joodse projecten en instanties in Nederland die zich inzetten voor sociale doelen als ouderenzorg, maatschappelijk werk en onderwijs. Cefina kan alleen voortbestaan dankzij de vrijgevigheid van haar donateurs. Kosjere Pesach!

Connie Palmen • Wanda Reisel • Jessica Durlacher • Herman Franke

Ter gelegenheid van zestig jaar Cefina is het unieke literair fotomagazine Springlevend verschenen. Kijk voor meer informatie op www.cefina.nl of bel

Dirk van Weelden • Marga Minco • Ariëlla Kornmehl Fotografie van Pauline Prior, Nathalie Ezendam Keller, Hester van de Belt, Wouter de Boer, Charles van Gelder, Annaleen Louwes, Shirley Barenholz, Alex de Groot en Maurice Boyer.

Joodse geestelijke gezondheidszorg en zorg voor cliënten met een verstandelijke handicap

Ons motto is;

Toekomst met een verleden, en we leven nu! Het Sinai Centrum, gevestigd in Amersfoort, Amsterdam en Amstelveen is tevens specialist in de behandeling van aan trauma gerelateerde stoornissen. Eind april starten wij ons gloednieuwe woon/behandelcentrum en leer-werkcentrum voor mensen met een verstandelijke of psychische handicap aan de Maccabiadelaan te Amstelveen. Heeft u belangstelling voor onze activiteiten, als omwonende, cliënt, verwijzer, medewerker of vrijwilliger? Neem dan contact met ons op via een van onderstaande telefoonnummers of per mail: [email protected]

Wij wensen u een goede Pesach!

Bezoek ook onze website www.sinai.nl Sinai Centrum Amersfoort Laan 1914, nr. 23 Postbus 66 3800 AB Amersfoort 033 - 4640640

Sinai Centrum Amsterdam Assumburg 2, Van Nijenrodeweg Postbus 75641 1070 AP Amsterdam 020 - 3013730

AMCHA – ISRAEL psychologische hulp voor Shoah-overlevenden 10 behandelcentra in Israël 150 psychiaters, psychologen & maatschappelijk werkenden

7.000 cliënten zelfs na 60 jaar is financiële steun nog steeds hard nodig Stichting Vrienden van AMCHA Nederland PB 1197, 3800 BD Amersfoort T 033-472 76 49 Postbank-rekening 760 www.amcha.nl

MATZE MARKT In de Synagoge van Enschede, Prinsestraat 16 ZONDAG 25 en WOENSDAG 28 maart van 11.00-16.00 uur Doe uw Pesach inkopen bij WIZO Twente (matzes, wijn en levensmiddelen) In onze WIZO Shop vindt u o.a. hagada’s, seiderschotels en heel veel leuke kado artikelen!

Dagactiviteiten nu zonder eigen bijdrage! Beth Shalom heeft plaats bij de dagactiviteiten! Ook mogelijk met PGB (persoonsgebonden budget) Voor wie bestemd? Joodse ouderen uit Amsterdam of de directe omgeving, die leuke activiteiten willen ondernemen en/of meer sociale contacten wensen. Ook is er een groep Joodse ouderen met (lichte) geheugenproblemen. Voor deelname is een indicatie van het RIO nodig. Deelname aan de dagactiviteiten is gratis. Het doel van de dagactiviteiten is door middel van activiteiten te bevorderen dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen functioneren en de sociale contacten kunnen uitbreiden. Daarnaast proberen we een deel van de zorg van de familie over te nemen.

Waar en wanneer? De activiteiten vinden plaats in Beth Shalom te Buitenveldert op zondag t/m vrijdag. Het vervoer wordt geregeld via de stadsmobiel. Tussen de middag bieden wij een warme maaltijd aan! Informatie/aanmelden: Heeft u vragen over de dagactiviteiten of wilt u zich aanmelden, dan kunt u bellen naar Beth Shalom (020-6611516). U kunt vragen naar Hadassa Conen, maatschappelijk werker (ma. t/m do.). Of via e-mail: [email protected]

voor bijzondere zorg

Jeugd

tot 18 jaar

GastColumn CITO - eindtoets Wel belangrijk, niet belangrijk? Voorbereiden, niet voorbereiden? Wie zal het zeggen? Voor groep 8 is het jaarlijks weer een spannende periode. Ik heb het dan vooral over de maanden december en januari, de maanden voorafgaand aan de CITO - eindtoets. Begin februari wordt deze toets in grote delen van Nederland en verplicht in Amsterdam afgenomen. Ook al wordt er nog zo vaak gezegd dat het schooladvies de belangrijkste graadmeter is voor de verwijzing naar het V.O. (Voortgezet Onderwijs) toch zijn ouders daar niet helemaal gerust op. Op school besteden we dus extra tijd aan het oefenen. Officieel mag dat niet maar zoals dat bij veel zaken gebeurt, iedereen doet het. Je zou het een stukje burgerlijke ongehoorzaamheid kunnen noemen, maar wij, en met ons nog een paar honderd scholen, hebben daar andere ideeën over. Gedurende twee keer een periode van een week wordt er op Rosj Pina tijd besteed aan het oefenen met Cito opgaven uit voorgaande jaren. Niet dat de kinderen daardoor beter scoren, de opgaven zijn altijd anders, maar het bekend zijn met de vraagstelling levert volgens ons wel degelijk voordeel op. In de eerste plaats zijn de kinderen minder zenuwachtig. De opgaven zijn herkenbaar. Er wordt heel goed uitgelegd hoe je de vragen moet lezen. Niet meteen denken: Dat is het antwoord maar ook de drie overige mogelijkheden bekijken. Of de weg van het wegstrepen kiezen, en mochten er dan toch nog twee mogelijkheden overblijven, dan toch maar de meest waarschijnlijke aankruisen. Is altijd beter dan gokken, nietwaar? Natuurlijk zijn de kinderen, maar ook de groepsleerkrachten, gespannen zo vlak voor de aanvangsdatum. En dan zeg ik maar niets over de ouders. Als ervaringsdeskundige kan ik me daar ook wel wat bij voorstellen. Je hoopt immers dat de kinderen het maximale, dat binnen hun vermogen ligt, eruit zullen halen. Vaak gebeurt dat ook wel en na het eerste onderdeel zijn de zenuwen helemaal verdwenen. En die drie toetsochtenden hebben dan zeker hun voordelen. Extra nasjerijen in de broodtrommel. ‘s Middags spelletjes doen of een dvd-tje kijken. Pauze op een moment dat de andere groepen alweer aan het werk zijn. Thuis kiezen wat op het menu van die dagen komt te staan. Voordat je het weet is de eindtoets achter de rug en hebben de kinderen drie weken om alle scholen te gaan bekijken; om te speculeren wat ze voor score hebben gehaald en welke V.O. school het waarschijnlijk zal worden. En ik hoop natuurlijk van harte dat zoveel mogelijk leerlingen naar onze grote broer Maimonides zullen gaan. Marion Bloc-Zanten Directeur basisschool Rosj Pina

Kastelenstraat 80, 1083 DE Amsterdam. Telefoon (020) 661 15 16 7 Benjamin

Jongeren boven 18 Poerim bij JPIG

Groepen & cursussen Voor groepen en cursussen voor jongeren zie pag. 20/21

De Jongeren van de Portugees Israëlitische Gemeente (JPIG) JPIG staat voor de zelfstandige jongeren van de PIG (Portugees Israëlitische Gemeente) in Amsterdam en werd opgericht met Chanoeka 2002. Conserveren en continueren van het Portugees-Joodse Erfgoed in Nederland is ons doel en dat doen we door het organiseren van sociale en religieuze activiteiten. Onze activiteiten hebben meestal een link met de Esnoga, de prachtige Portugese synagoge aan het Amsterdamse Jonas Daniël Meijerplein. Zo vieren wij in het voorjaar Lag Ba’Omer met een barbecue; zo’n 65 jongeren en livemuziek op de sfeervolle binnenplaats van de Esnoga (met Lag Ba’Omer kwam er in de 2e eeuw een einde aan de geheimzinnige sterfte onder de leerlingen van rabbi Akiwa, waardoor de traditie weer kon worden overgedragen). Verder houden we regelmatig sjabbat- en jomtov-maaltijden in de authentieke ma’amad, de 17 e eeuwse bestuurskamer van parnasiem, de Portugees-Joodse bestuurders. Bijzondere aandacht gaat uit naar de eeuwenoude 8 Benjamin

Portugees-Sefardische gewoonten. Zoals de ‘schoteltjesavond’ van Toe Bisjwat; het nieuwjaarsfeest van de bomen, waarbij wij vier bekers wijn drinken en de zeven soorten vruchten van het land Israël proeven. Maar een bowling-, film-, of thema-avond gaat de JPIG ook niet uit de weg! Dit jaar gaan we tijdens een Spanje-reis terug naar de wortels van onze verdreven voorouders. Er is nog plaats voor extra deelnemers! JPIG is zonder lidmaatschap toegankelijk voor iedereen die halachisch-Joods is en in de leeftijd van 18 tot 35 jaar valt. Giften voor deze bijzondere reis zijn van harte welkom. Meer informatie? E-mail [email protected], of bel Maurice Cohen Paraira 06-288 255 36, of Ellis Koopman 06-215 866 95.

IJar Amsterdam / Roddhl / Utrecht / Groningen IJar, de Joodse studenten- en jongerenvereniging voor jongeren tussen de 18 en 35 jaar, heeft momenteel ongeveer 300 leden. IJar, opgericht in 1976 is de oudste Joodse jongerenvereniging in Nederland en viert dit jaar haar 30-jarig bestaan. De belangrijkste doelstellingen zijn het versterken van het Joodse bewustzijn, het ‘Israël-gevoel’ en het bevorderen van de (internationale) contacten tussen Joodse jongeren. Tot op heden heeft IJar zich voornamelijk gericht op activiteiten binnen de landsgrenzen. Deze varieerden van een whiskyproeverij en sfeervolle sjabbatmaaltijden tot een jaarlijks terugkerend zaalvoetbaltoernooi. Inmiddels is – vanwege groot succes – de stichting SKIJAR opgericht, die de jaarlijkse skireis voor haar rekening neemt. Dit jaar was deze reis wederom geslaagd met 76 deelnemers uit 16 verschillende landen. In de mediene zijn wij ook actief met afdelingen in Utrecht, Groningen en Roddhl (voor iedereen uit Rotterdam, Delft, Den Haag en Leiden). Onlangs is een nieuw en enthousiast bestuur aangetreden dat het komende jaar activiteiten gaat organiseren. Zo werd op 17 februari een openingsfeest georganiseerd voor circa 250 jongeren in de Jimmy Woo in Amsterdam. Maandelijks terugkerend zijn: Sjabbatmaaltijd (Tisch) ± 50 pers en borrel met gastspreker (debat) ± 40 pers. Verder staan op het programma: March of the living (bezoek voormalige concentratiekampen in Polen) ± 25 pers., Joodse- en Ivrietles ± 15 pers., zaalvoetbaltoernooi ± 175 pers., Parijs-reis ± 45 pers. en Brussel-feest ± 45 pers. De doelstellingen van IJar zijn breed, daarom werken wij op verschillende gebieden samen met andere jongerenorganisaties.

gaat Pathé IJar openingsfeest in in de Jimmy Woo in A’dam

Wij hopen jongeren te bereiken die nog niet vertrouwd zijn met Joods Nederland en hen bekend te maken met onze vereniging. Wij verwachten hiermee 150 potentiële leden te benaderen. Een samenwerking met de Joodse gemeentes zou hier ook aan kunnen bijdragen. Met haar 30-jarig bestaan heeft IJar bewezen een belangrijke invulling te geven aan een behoefte van Joodse jongeren. Omdat de afgelopen jaren gebleken is dat veel Joodse jongeren in Amsterdam elkaar al kennen zijn we op zoek naar nieuwe gezichten en naar mogelijkheden om meer jongeren te bereiken. Zoals je aan ons programma kunt zien, gaan wij het netwerk van Joodse jongeren o.a. vergroten door ons meer te richten op internationale activiteiten. Wil je meer weten over IJar of lid worden? Neem dan contact op via [email protected]

JMW gaat Pathé, ook in de Mediene Half april gaan we met de film ‘Het Kinderhuis’. Lees verder op pag. 28

Half Nederland heeft slaapproblemen

U OOK?

Slaapdeskundige Dé Waterman, verbonden aan de slaapstoorniskliniek van de VU, spreekt over oorzaak en gevolg van slapeloosheid. Samen met een slaapcoach bekijken we wat je aan slapeloosheid kunt doen. Kom op donderdagavond 26 april om 19.30 uur naar Bagels & Beans, Van Baerlestraat 40, Amsterdam. Entree € 5,–, incl. koffie/thee Aanmelden: JMW 020-577 65 77 of e-mail [email protected]

Dit jaar wil IJar o.a. haar naamsbekendheid vergroten door meer promotiemateriaal te verspreiden. 9 Benjamin

Volwassenen en gezin Esther Konstantinov, maatschappelijk werker en redactielid Benjamin

Wat is volgens jou het verschil tussen JMW en een algemeen maatschappelijk werk instelling? Werken bij JMW is in sommige opzichten net als werken in een dorp: mensen kennen elkaar. De Joodse identiteit speelt binnen de hulpverlening een grote rol. Het ene contact wordt gekleurd door de oorlogsgeschiedenis, het andere doordat een cliënt weinig weet over het Jodendom.

Redactielid in de spotlights… het maatschappelijk werk Dit is het eerste interview uit een serie gesprekken, die we gaan houden met redactieleden van de Benjamin. In ieder nummer komt een redactielid aan het woord, die iets zal vertellen over werken voor de Joodse Gemeenschap bij JMW. De spits wordt afgebeten door het maatschappelijk werk. We beginnen bij Esther Konstatinov (34 jaar), werkt acht jaar als maatschappelijk werker bij JMW. Ze woont met man en dochter Mila (3 jaar) in Amsterdam, de tweede is op komst. Ze ziet er vlot en jeugdig uit, kijkt stralend uit haar ogen en praat met enthousiasme over haar werk. Na de middelbare school wilde ze graag naar de school voor journalistiek, maar werd uitgeloot. De opleiding voor maatschappelijk werk bleek een goede tweede keus.

10 Benjamin

Wat voor soort hulpvragen kom je tegen? Allerlei verschillende: van financiële problemen tot relationele problemen. Laatst kwamen er twee vriendinnen op het spreekuur. Ze waren al 32 jaar bevriend, maar nu was er een hoog oplopende ruzie ontstaan. In een paar gesprekken hebben we gekeken wat er aan de hand was en uiteindelijk is het conflict opgelost. De laatste tijd valt me op dat er steeds meer mensen met schulden komen. We zorgen voor een overzicht van de schulden, geven inzicht in het ontstaan ervan en nemen de nodige maatregelen. Ook jongeren komen bij JMW o.a. met problemen op school, ruzies met ouders, blowen en pesten. Heb je bewust gekozen voor JMW? Nee, maar nu ik er werk, vind ik het werken voor een kleine organisatie interessant. Je moet van alle markten thuis zijn: zo begeleid ik jongeren, heb contact met ouderen, schrijf WUV rapporten en doe schuldhulpverlening. Hoe is het om voor een Joodse instelling te werken? Het feit dat het Joods is geeft een ‘ons kent ons’ gevoel. Veel cliënten spreken over nesjomme (ziel), dat missen ze in niet-Joodse instellingen. We hebben met ouderen vaak langduriger contact, soms voor jaren. We noemen dat leun en steun contacten.

Een kijkje in de keuken van de afdeling Thuiszorg Wat vind je positief in je werk? Het is bevredigend als je merkt dat het beter gaat met iemand, dat je mensen kunt leren zichzelf te helpen. Wat vind je moeilijk in je werk? Als je met een cliënt een vertrouwensrelatie heb opgebouwd, komt er toch een moment van afscheid nemen en af en toe blijf je je afvragen hoe het verder gaat. Heb je een tip voor de Benjamin lezers? Soms lopen mensen rond met een vaag gevoel van ‘niet geslaagd’ zijn, zonder te weten wat de reden daarvoor is. Je kunt hiermee bij JMW terecht. Samen met een maatschappelijk werker zoek je uit waar dit gevoel vandaan komt. Mensen denken dat ze een hulpvraag moeten hebben, maar dat hoeft niet. Het is al fijn om je hart te kunnen luchten. Wat mij opvalt tijdens het gesprek met Esther is, dat een maatschappelijk werker een belangrijke steun in de rug kan zijn. Marianne Fuchs

Als de meeste JMW’ers naar huis gaan, zit het werk er voor Geer van Rijn en ondergetekende nog niet op. Via een speciaal telefoonnummer zijn wij praktisch dag en nacht bereikbaar voor cliënten, medewerkers en mantelzorgers (veelal familie van de cliënten). In ons vak moet je vaak onmiddellijk handelen, niet in paniek raken en de juiste toon vinden voor iedereen. Een praktijkverslag van een willekeurige zondagochtend: 07.45 Marion belt: Bij dhr. Polak zitten er geen medicijnen in de medibox. Wijkverpleging gebeld, zij lossen het op. 08.15 Mw. Van der Steen denkt dat het maandag is, en dat haar man naar de dagopvang moet. 08.35 Mw. Querido had de hulp om 08.30 uur verwacht. Ik vertel haar dat we het nooit op de minuut nauwkeurig kunnen zeggen. Ze weet dat de hulp tussen 08.30 en 09.00 uur komt. Binnen het kwartier belt ze nog drie keer.

09.00 Irene belt. Mw. Schneider heeft veel verdriet over haar dochter die afgelopen week overleden is. Gezegd dat ze toch naar de volgende cliënt moet. We besluiten dat ze later op de ochtend nog even terug zal gaan. 09.25 Mw. De Haan belt hoe laat de hulp komt. Ze belt later nog twee keer. 09.30 De buurvrouw van mw. De Boer belt. Ze ligt op de grond. Op mijn advies heeft ze de politie gebeld. Later is de dokter nog gekomen. Ik kreeg haar niet opgenomen. Wel gezorgd dat er ‘s middags en ‘s avonds extra hulp komt. 10.15 Mw. Stein belt. Ze wil de hulp voor vanavond afzeggen. 10.25 Elsbeth belt. Ze is een halte te vroeg uit de metro gestapt. Aan dhr. Van Os doorgegeven dat ze wat later komt. 10.50 Debbie belt. Mw. De Vries zit niet in haar kamer van haar aanleunwoning. Waarschijnlijk is ze weer aan het zwerven. Via via wordt ze opgespoord. 11.05 Carla belt: Mw. Donkers heeft hoge koorts. Doktersdienst gebeld. Dreigende longontsteking, zij heeft dringend medicijnen nodig. Taxi gebeld. De chauffeur haalt de medicijnen op bij de apotheek en brengt deze naar haar toe.

Wilt u een gesprek met een maatschappelijk werker? Neem dan contact op met het spreekuur 020-577 65 77, iedere werkdag van 9:30 tot 12:00 uur en woensdagavond van 18:30 tot 20:30 uur of [email protected]

Dit is een gemiddelde zondagochtend. Hoewel het werk invloed heeft op mijn privé-leven, geeft het me een prettig gevoel dat ik me nuttig kan maken. Adrie Lassooy Voor informatie over thuiszorg kunt u contact opnemen met 020-577 65 11 of [email protected] De namen in dit artikel zijn gefingeerd.

Links Geertje van Rijn, rechts Adrie Lassooy

11 Benjamin

Volwassenen en gezin Headsor Tales

Het dilemma Vorig jaar was ik in het Verzetsmuseum, bij een tentoonstelling over Joodse onderduikkinderen. Ik heb daar verschrikkelijk staan huilen: het verhaal van diverse overlevenden was het verhaal van mijn moeder. Wat gebeurt er met een kind van 5 dat gered wordt uit de klauwen van de nazi’s, maar haar ouders nooit meer ziet? Dat haar haar moet bleken om niet op te vallen tussen alle blonde koppies? Wat gebeurt er met het gevoelsleven van zo’n kind, ook als het na de oorlog liefdevol wordt opgenomen in een katholieke dorpsgemeenschap? Een gemeenschap die aan de wederopbouw werkte; liever snel het verleden wilde vergeten? Zo’n kind gaat dat voorbeeld volgen. Leert om het onmetelijke verdriet niet meer te voelen. En geeft dat 15 jaar later aan haar eigen kinderen door: sterk zijn, hard werken, niet achterom kijken! Maar kinderen hebben een antenne voor het gevoel van hun ouders: dat kun je niet voor ze verbergen. Existentiële angst, angst om verraden te worden, om het er niet levend af te brengen. Dat zit er bij mij diep in gebakken. En is mijn levensverhaal de worsteling om me daarvan te bevrijden. Gesprekken met mijn moeder zouden mij zeer hebben geholpen. Maar ze kon het niet. Haar overlevingsinstinct had die sensitiviteit uitgeschakeld. Ik heb het haar vaak kwalijk genomen. Maar ik zei het niet; wilde haar sparen. Zij die al zoveel had meegemaakt. Dát dilemma: ga ik wel of niet de confrontatie aan? Wat richt ik daarmee aan? Is het maar beter om te zwijgen? Voor mijn moeder misschien wel, voor mezelf zeker niet. Welk belang weegt zwaarder? Ellen Grooteman

12 Benjamin

Interview met Itzik Galili choreograaf In het NRC handelsblad van 29 januari 2007 staat op de kunstpagina een foto met dansers in een houding als op een Egyptische hiëroglyfe. Boven de foto staat in grote zwarte letters ‘Galili’s dansers zijn gemaakt van rubber’.

Wie is de man die rubberen dansers maakt De artiest Itzik Galili kom ik tegen in de trein naar Groningen. Niet face to face maar via de mobiele telefoon. Met het geraas van de trein op de achtergrond begint een ietwat surrealistisch gesprek tussen twee mensen die elkaar niet zien, niet kennen en toch met elkaar honderden kilometers kunnen overbruggen en willen praten over het werk van Itzik Galili. Wie is Itzik Galili Hij is leider/choreograaf van het Groningse dansgezelschap Galili Dance, dat zijn 10 jarige jubileum viert met voorstellingen door het hele land. Er gaat niets boven Groningen, is de slogan van die stad. Itzik tilt zichzelf

daar toch boven uit met zijn internationale dansers en zijn werk als choreograaf in Portugal, Duitsland en Brazilië. Itzik de persoon Hij is geboren in Israël, Tel Aviv. Heeft geen opleiding gevolgd om choreograaf te worden. Hij is volledig autodidact. Verder wil hij niets meer over zijn privéleven vertellen, niet over leeftijd, school, getrouwd of wat dan ook. Op de één of andere manier was dit ‘onbekend’ blijven van Itzik Galili als mens een versterking van het surrealistische decor. De onderwerpen die aan de orde kwamen waren echter zeer realistisch. Israëli/Jood ‘Aan Israël en Israëli’s kun je een hekel hebben, want Israël is slecht, maar dat wil niet zeggen dat je iets tegen Joden hebt’, beweren grote groepen mensen. Wat ben jij? Israëli of Jood? Ik ben Israëli en Jood. Ik ken geen verschil. Amos Oz zei: ‘You cannot appreciate your first kiss, unless you experienced the second one’. Ik ben nooit iets anders geweest en weet niet wat het is om als Christen of Moslim naar een Israëli of Jood te kijken. Maar ik wil niets anders zijn. Ik hou van Israël, van het land, het volk en ik hou van Joden. De uitspraak: ‘Israël is slecht want ze doen dat of dat fout’, kun je ook doen over Amerika, de Palestijnen, Syrië, Duitsland, Nederland. Je kunt ook zeggen Palestijnen, Amerikanen, Nederlanders zijn goed want... Het zijn grove generalisaties die niet bijdragen aan de Vrede. Ik vind dat mensen de verschillen moeten begrijpen en accepteren. Het is beter voor de Vrede om het probleem op te lossen dan te veroordelen. Ik geloof dat Olmert daar zijn best voor doet. Voor de oplossing is gewoon banaal gezegd, veel geld nodig. Een ideologie die vrede wil bereiken door geweld, draagt daar niet aan bij.

Jodendom Het mooie aan het Jodendom vind ik dat het geen afbeeldingen en beelden heeft die de mensen aanbidden. Ik ben niet religieus en ga 1 of 2 keer per jaar naar de synagoge, o.a. op Jom Kippoer. Verder vind ik elke religie zonder geweld en haat, goed. Laat een ieder daar vrij in kiezen. Wel vind ik dat de band tussen Joden in Nederland en Israëli’s aangehaald moet worden. Ik vind dat de Israëlische ambassade daar te weinig doet, terwijl ze daar ‘leading’ zouden moeten zijn. Één keer per jaar een Jom Ha’Atsmaoet viering voor rijke en bekende Nederlandse Joden vind ik veel te weinig. Waarom hou je van dans? Omdat het een taal is die gesproken kan worden tussen de volken. Je hoeft niet te praten, maar je kunt wel hartstochtelijk, agressief en jaloers zijn, maar ook intiem, empathisch, lyrisch en abstract. In de dans kun je zonder woorden alles uitdrukken. We geven voorstellingen in Utrecht, Hilversum, Amsterdam, kom gewoon kijken. Doen! Ik hoor dat deuren van de trein opengaan en door de luidspreker schalt: station Groningen eindbestemming. Itzik, de man wiens dansers van rubber zijn gemaakt, is gearriveerd. Ons surrealistische gesprek is voorbij. Ik heb de kunstenaar gesproken en meningen van de mens Itzik Galili gehoord. En dat was goed. Ik moet beslist eens een échte voorstelling van zijn Galili Dance groep zien. Yael Schrijver www.MyWorkcoach.info

Half Nederland heeft slaapproblemen

U OOK?

Slaapdeskundige Dé Waterman, verbonden aan de slaapstoorniskliniek van de VU, spreekt over oorzaak en gevolg van slapeloosheid. Samen met een slaapcoach bekijken we wat je aan slapeloosheid kunt doen. Kom op donderdagavond 26 april om 19.30 uur naar Bagels & Beans, Van Baerlestraat 40, Amsterdam. Entree € 5,–, incl. koffie/thee Aanmelden: JMW 020-577 65 77 of e-mail [email protected]

Groepen & cursussen Voor groepen en cursussen zie pag. 20/21

13 Benjamin

Babyboomers Aan alle babyboomers met een Joodse achtergrond

gaat Pathé JMW gaat Pathé, ook in de Mediene Half april gaan we met de film ‘Het Kinderhuis’. Lees verder op pag. 28

Pesach in Lunteren Zie www.joodswelzijn.nl

In december 2006 heeft JMW een aantal mensen van de naoorlogse generatie bij elkaar gebracht om met elkaar te praten over zaken die JMW erg interesseren. Doel was om via panels na te gaan wat er bij de babyboomers leeft en wat hen bezighoudt. Het waren inspirerende gesprekken. De uitkomst was heel gevarieerd. Het is niet zo dat degenen die tussen 1945 en 1955 geboren zijn allemaal in dezelfde fase van hun leven zitten. De een zit nog volop in het arbeidsproces terwijl anderen bezig zijn om hun vrije tijd zo zinvol en leuk mogelijk in te vullen. Werken heeft op alle mogelijke gebieden veel invloed op mensen. De belangrijkste gespreksonderwerpen en aspecten waren: Gezondheid en wonen: hoe ziet je leven eruit als je oud bent? Wil je alleen wonen of samen met anderen? Hoe moet het als je ziek wordt, wie zorgt er

14 Benjamin

voor je en hoe zorg je ervoor dat je zo gezond mogelijk blijft? Hierbij werd door meerderen b.v. het belang van sporten genoemd. Tijdsbesteding: hoe vul je je vrije tijd in? Genieten werd genoemd in dit kader, het volgen van cursussen, reizen en musea bezoeken. Zingeving: wat maakt het leven zinvol was een belangrijk onderwerp. Hoe je dit invult is voor iedereen verschillend. Sommigen spraken hierbij over vrijwilligerswerk, anderen noemden het vergaren van kennis op allerlei gebied of spiritualiteit. Eenzaamheid: dit kwam wel ter sprake, maar verrassend genoeg bleek het geen angst die door veel van de gespreksgenoten werd gedeeld.

Bijeenkomst Leefklimaat: een aantal mensen zei zich zorgen te maken over de verharding van de maatschappij en sommigen onder hen vragen zich af, of zij wel in Nederland willen blijven wonen.

ervaren van eenzaamheid. Oud worden is voor iedereen een issue. Wat betekent dat en hoe kan je de toekomst zodanig inrichten dat je een prettige oude dag hebt?

Israël: ook de toekomst van Israël houdt mensen bezig.

JMW zou zich volgens het merendeel van de panelleden moeten richten op cursussen (zowel ontspannende cursussen als cursussen met meer diepgang), activiteiten en dienstverlening. Het Joodse aspect is niet voor iedereen belangrijk. Het is voor veel mensen van groot belang om ook in de toekomst een zinvol leven te leiden. Vrijwilligerswerk (van bestuurswerk tot helpen in een voetbalkantine) wordt hiervoor als iets uitdagends gezien maar ook het zich verdiepen in spiritualiteit of het doen van een studie kan hetzelfde voor mensen betekenen.

Mantelzorg: onze eigen ervaringen werden in de panelgesprekken niet bevestigd. Onze indruk dat de zorg voor ouders van de babyboomers een zware belasting voor hen is, werd door de deelnemers niet bevestigd. De meeste ouders hadden nog geen zorg nodig. Bewust worden/jezelf zijn: betekent het feit dat je ouder bent dat je beter weet wie je bent, wat je wilt en hoe je in het leven staat? Als je de vijftig bent gepasseerd, heb je geleerd hoe je met emoties om kunt gaan en hebben problemen een plek gekregen. Rol van het werk in je leven: wat betekent wel of juist niet werken voor je leven nu? Wanneer je werkt is het moeilijk om energie over te houden om daarnaast nog andere dingen te doen. Het is naast het werk bijna niet mogelijk om na het werk cursussen of iets dergelijks te doen terwijl je daar eigenlijk wel behoefte aan hebt, is een paar maal gehoorde reactie. Hoewel er veel verschillen zijn tussen mensen hebben wij toch een aantal conclusies kunnen trekken. Er is een duidelijk verschil tussen werkenden en niet-werkenden. De werkenden vinden het moeilijk om naast hun werk energie te steken in andere activiteiten. Ook het bijhouden van sociale contacten is moeilijker. De niet-werkenden richten zich meer op het genieten en plezier. Bij een aantal kan het hebben van weinig familie en verstoorde familieverhoudingen een rol spelen b.v. in het

Dit is een hele korte samenvatting. Het voeren van deze gesprekken was voor ons heel zinnig. Wij hoorden van de experts/ervaringsdeskundigen wat hen bezig houdt. Van tevoren hadden wij daar wel een beeld van maar tijdens de gesprekken merkten wij dat u ons heel veel te vertellen had - nieuwe ideeën, andere invalshoeken of onbekende suggesties. We rekenen dan ook op u voor onze conferentie, die zondag 14 oktober a.s. zal worden gehouden, zodat wij een dag kunnen samenstellen die aansluit bij uw vragen en interesses. Irene Hirsch Marianne Fuchs

Hoort u ook tot die groep, geboren tussen ongeveer 1945 en 1955? Beschouwt u zich ook als lid van een generatie die veel met elkaar deelt? Kom dan naar onze bijeenkomst op 14 oktober in Amsterdam. Een aantal van u heeft in het verleden de Woudschoten dagen meegemaakt. JMW is benieuwd hoe het nu met u gaat, hoe u naar het verleden, het heden en de toekomst kijkt. Misschien vindt u het leuk om de mensen van toen te ontmoeten, het contact te vernieuwen, of nog onbekende generatiegenoten te ontmoeten. Wij willen een dag organiseren voor u, maar vooral met u. JMW heeft een onderzoekje gedaan naar wat u momenteel bezighoudt. Dit gebeurde door het voeren van een aantal ‘panelgesprekken’. Hiernaast vindt u een samenvattend verslag van deze gesprekken. Maar graag willen wij nog veel meer mensen polsen, tenslotte bent u met z’n (ongeveer) 7000-en! Waar zou u zich op die dag, 14 oktober a.s., in willen verdiepen? Wat vindt u van de onderwerpen die werden besproken in de panels? Wat spreekt u het meeste aan? Mist u iets? Stuur uw reactie, suggesties en ideeën voor een fantastische, inspirerende conferentie BABYBOOMERS ANNO 2007 naar JMW, t.a.v. afd. slo, De Lairessestraat 145, 1075 HJ Amsterdam, of mail naar: [email protected]

15 Benjamin

55-Plussers Beth Simcha

Spelende kleuter op het monument

door kinderen van nu, leerlingen van de Prinses Marijkeschool in Den Haag. Het monument functioneert voor de kinderen uit de buurt als moderne hangplek. De heer Heijmans was aanwezig bij de onthulling van dit monument op het Rabbijn Maarsenplein (voormalige Bezemstraat), waar hij tot 1942 op school heeft gezeten.

Op 5 april wordt er een matzelunch georganiseerd op Beth Simcha. Aanvang 12:30 uur. Kosten € 9,– p.p. Laat u ons weten als u komt! Attentie: Nesjomelet is in verband met Pesach gesloten van 2 t/m 10 april. Informatie 020-577 65 88 of e-mail [email protected]

Brief uit Australië

Groepen & cursussen Monument voor Joodse kinderen Voor groepen en cursussen zie pag. 20/21

De heer Heijmans uit Den Haag stuurde ons enige tijd geleden enkele artikelen over het nieuw opgerichte ‘Joods Kindermonument’. Het monument herinnert aan de 1700 Joodse kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Het gedenkteken vormt een verzameling van speeltoestellen die als trappen naar de hemel wijzen. De namen van de weggevoerde kinderen staan in het metaal van het klimrek gegraveerd en zijn opnieuw geschreven

Hieronder een korte passage uit een brief die we ontvingen van Kees en Tine Hos uit Victoria, Australië. Tijdens de oorlog hebben Kees en Tine een aantal Joodse onderduikers in huis gehad. Zij ontvangen nog altijd de Benjamin en vinden het prettig om op deze manier aan ‘onze lieve Joodse vrienden’ herinnerd te worden. Zelfs zo ver weg heeft de Benjamin veel betekenis voor Kees en Tine. Kees schrijft: ‘Het blad Benjamin is heel interessant en vol nieuw leven en ik lees het graag’.

‘In je nopjes aan de knopjes’ Het project ‘In je nopjes aan de knopjes’ is van start gegaan. Een groep semivrijwilligers staat klaar om vragen over allerlei apparaten in en om het huis te beantwoorden. Dat kunnen vragen zijn over het gebruik van een mobiele telefoon, een computer of de afstandsbediening van de video, etc. Inmiddels is er een groepje semivrijwilligers getraind om deze vragen tegen een ‘kleine’ vergoeding te beantwoorden. In de hoop dat dit stress bij u voorkomt. Afgelopen week heeft één van onze semi-vrijwilligers, Evelien, een bezoek gebracht aan Jehudith. Jehudith heeft al een tijd problemen met haar computer. Op de één of andere manier doet haar computer niet wat zij vraagt. Evelien en

16 Benjamin

Jehudith hebben samen twee en een half uur aan de computer gewerkt. Evelien heeft het één en ander uitgelegd en wat aan de instellingen van de computer veranderd. Jehudith belde ‘s avonds enthousiast op om over haar ervaringen te vertellen. Het karwei is nog niet geklaard en zij hebben een vervolgafspraak gemaakt. Op dit moment komen de aanvragen uit GrootAmsterdam. Kosten voor de klant € 10,– per uur; Voor Benjamin Servicepakketleden € 8,–. U betaalt dit bedrag direct aan de ‘handy (wo)man’. Informatie 020-577 65 88 of [email protected] Irene Hirsch Afdeling 55 plus

Vrijwilligerswerk, leuk en belangrijk De Joodse ouderen van nu waren in de veertiger jaren de jongeren van toen. Velen waren bezig hun eigen leven op te bouwen totdat het noodlot toesloeg. Na de oorlog was er geen tijd om stil te staan bij alle ellende, laat staan te rouwen over verloren dierbaren. Men moest het leven weer oppakken. De jongeren van toen zijn de ouderen van nu en hebben nu tijd om stil te staan bij alles wat er gebeurd is en om te rouwen over deze periode. Velen zijn aan huis gebonden doordat de mobiliteit langzamerhand afneemt. Kinderen en vrienden hebben het druk en hebben de

verhalen van de oudere al vele malen gehoord. Dan is het een uitkomst als een Joodse vrijwilliger langskomt, die tijd heeft en genoeg aan één woord om te begrijpen wat men bedoelt. Ouderen die nog enigszins mobiel zijn, willen er graag eens uit; een boodschapje doen bij hun oude groenteboer, naar de supermarkt, een eindje rijden. Zelfs een bezoek aan de dokter wordt gezien als een uitje! En wat te denken van een gezellig kopje koffie na afloop? Een oudere hand is gauw gevuld. Ouderen die het huis niet meer uit kunnen, worden bezocht middels vriendschappelijk huisbezoek. De vrijwilliger gaat dan naar de oudere toe, die dankbaar is voor de aandacht. Vaak

ontstaan uit deze bezoeken speciale relaties die soms jaren lang blijven bestaan.

de Raad van Bestuur van Ziekenhuis Amstelland, was tot 1 januari jl. voorzitter van het Joods Zorgcircuit en schetst de situatie; door deze samenwerking kunnen de diverse instellingen hun zorgaanbod op elkaar afstemmen. Jaarlijks worden er vele patiënten opgenomen die een bewuste keuze maken voor een verpleegomgeving waar de Joodse tradities in ere worden gehouden. Marc de Haas, medewerker Joodse zaken, wijst op de bijzondere sfeer op de afdeling. De kosjere keuken, de ontmoetingsruimte met de speciale voorziening voor de loofhut, de opvallende zuilen met afbeeldingen van Israël. Zowel Joodse patiënten als niet Joodse patiënten voelen zich hier thuis, vertelt Nelina van Breukelen, afdelingscoördinator van de afdeling. De medewerkers van Joodse Zaken, maar ook de Joodse Geestelijk verzorger en JMW dragen daaraan bij. Ook worden regelmatig Joodse patiënten verwezen van en naar andere instellingen uit het Joods Zorgcircuit. Indien na de ziekenhuisperiode een patiënt nog niet naar de eigen woonomgeving terug kan, wordt, in samenspraak met afdeling maatschappelijk werk van het ziekenhuis

en bijvoorbeeld Beth Shalom of het mr L.E. Visserhuis in Den Haag, een plaats in een verpleegsituatie verzorgd. In samenwerking met JMW kan gekeken worden of verpleging thuis, binnen de Joodse tradities, mogelijk is. De verhuizing van het Sinai Centrum naar Amstelveen biedt verdere mogelijkheden tot samenwerking binnen het Joods Zorgcircuit. Dat kan met betrekking tot inhoudelijke zorgafstemming maar ook door gebruik te maken van faciliteiten. Het is toch geweldig dat nu al de bewoners van Naóth gebruik kunnen maken van de mogelijkheid in Ziekenhuis Amstelland sjoeldiensten bij te wonen, aldus Moors. In mei van dit jaar zal het Joods Hospice Immanuel haar deuren openen. Daarmee is het Joods Zorgcircuit nog verder uitgebouwd en van dat moment is ook verwijzing van patiënten naar het Hospice mogelijk. Ziekenhuis Amstelland wil graag de belangrijke rol voor Joods Nederland blijven vervullen. Daarmee wordt de al lange tijd bestaande traditie van een Joods ziekenhuis in stand gehouden in een eigentijdse vormgeving. Informatie www.ziekenhuisamstelland.nl of www.joodszorgcircuit.nl

Helaas zijn er nog steeds ouderen die geen vrijwilliger hebben omdat er meer ouderen dan vrijwilligers zijn. Met één uurtje per week kan men iemand al gelukkig maken. Ik hoop de tijd te mogen meemaken dat er zoveel vrijwilligers zijn dat ouderen kunnen melden: Ik ben al voorzien! Eveline Ehrlich Vrijwilligster

GastColumn

Sjoel Ziekenhuis Amstelland

Ziekenhuis Amstelland terugkerende schakel in Joods Zorgcircuit De Joodse vleugel van Ziekenhuis Amstelland is een unicum in Europa. In een algemeen ziekenhuis, waar mensen van alle geloofsovertuigingen welkom zijn, heeft deze vleugel een bijzondere functie voor de Joodse Gemeenschap. Daarom hecht het Ziekenhuis ook aan het voortbestaan en is na de ingrijpende verbouwingen in 2005 en 2006 ook deze afdeling in een nieuwe jas gestoken. Ziekenhuis Amstelland maakt actief deel uit van het Joods Zorgcircuit. Dit samenwerkingsverband bestaat uit een zestal zorginstellingen met Joodse signatuur. Jacques Moors, voorzitter van

17 Benjamin

Regionale Bijeenkomsten

Flevoland

Groningen

Almere Diz’nkoffie Iedere woensdag vanaf 09.30 uur inloop koffieochtend in Parkwijk. 5 april matzebrunch 18 april Erik Guns en Emmy Menko van Herinneringscentrum Westerbork vertellen over ‘gastsprekers’ 6 juni lezing van Marc Rombout Info 036-844 76 86 Betty Ilsar of 036-522 86 52 Mieke Gaarenstroom

Club Sjalom geen JMW activiteit Info 050-527 25 73, e-mail [email protected]

Friesland Sjemoe’ot 11 april Pesach lunch 9 mei lezing 13 juni jaarlijks uitstapje Info 0514-541 193, e-mail [email protected]

Gelderland Apeldoorn Hamakor geen JMW activiteit Elke derde vrijdag van de maand aanvang 10.00 uur Info 055-542 08 63 ‘Jajem’ Joods Apeldoorn geen JMW activiteit 1x per maand ‘s avonds een (huiskamer)bijeenkomst rondom een Joods onderwerp of feestdag Info Tom Fürstenberg 06-218 789 15, [email protected], www.joodsapeldoorn.nl Arnhem Joffie geen JMW activiteit Info 026-445 92 21 Sjmoes Inn geen JMW activiteit Iedere eerste en derde donderdag van de maand vanaf 10.30 uur Info 0575-542 315/ 0317-424 746 e-mail [email protected] 18 Benjamin

Noord-Brabant Den Bosch Bejachad huiskamerbijeenkomst 5 april matzebrunch Info 073-521 48 05 Breda Finjan Koffieochtend Bijeenkomsten 1 x per maand op woensdag, aanvang 10.00 uur Donderdag 5 april matzemaaltijd 9 mei rol van de vrouw/moeder in het Jodendom 13 juni laatste bijeenkomst Info 076-541 33 03 Regio Zuid Zondag 8 april matzelunch in Tilburg voor iedereen met een Joodse achtergrond. Vanaf 12.30 uur. Opgeven is verplicht op 020-577 65 66 of [email protected]

Noord-Holland Alkmaar Chanah geen JMW activiteit Info 072-561 01 96, 0229-240 674, 0255-511 652 e-mail [email protected] [email protected] [email protected] Amstelveen Koffie-inloop Iedere dinsdag van 10.30 uur in ‘Open Hof’. Entree € 1,– Info 020-647 77 50

Amsterdam OrangeJews Bijeenkomsten met de feestdagen. Donderdagavond 5 april alternatieve seideravond in Bagels & Beans. Opgeven is verplicht. De kosten voor deze seider zijn € 15,– Opgeven op 020-577 65 66 of [email protected] Beth Simcha Diverse cursussen en activiteiten ma. t/m do. van 09.00 – 16.30 uur. Eettafel Nesjomelet ma. t/m do. open vanaf 15.00 uur aanvang eten 17.00 uur. Attentie: i.v.m. Pesach is Nesjomelet van 2 t/m 10 april gesloten. Joodse Ouderen Actief Info 020-577 65 88, e-mail [email protected] Haarlem Tsevet bijeenkomsten 1x per maand op dinsdag, aanvang 19.30 uur 20 maart lezing Jiddische taal en cultuur door Justus v.d. Kamp 5 april matzemaaltijd 15 mei lezing over Sar El door Max Flietstra 12 juni lezing over de verdwenen Aron Hakodesj uit Roemenië door M. Aronson Info 023-526 22 81 Heiloo Tsafon Iedere maand bijeenkomsten, aanvang 20.00 uur. 8 april Pesach bijeenkomst 9 mei bijeenkomst 13 juni (laatste bijeenkomst). Info 072-533 03 34

Uitstapje naar Amsterdam

Zuid-Holland ‘t Gooi Gooise Nesjomme 18 maart voor de achtste keer Joods Film Festival incl. Joods buffet en muziek in Filmtheater Hilversum. 5 april huiskamer-matzekoffie bij Edith Bernards 19 april koffie-nesjomme in De Koepel in Hilversum 17 mei huiskamerkoffie, plaats onbekend Info 035-541 47 50, 035-621 23 24, e-mail [email protected] of www.gooisenesjomme.nl

Noord-Oost Nederland ‘Le Dor wa Dor’ 20 mei Kijken en koken in het ‘kookmuseum’ in Appelscha Info 0514-564 177, e-mail [email protected]

Overijssel Zwolle Emoen 19 april Bert Oude Engberink en Daan Daniëls vertellen over Joodse klanken en muziek tijdens de sjoeldienst. 10 mei wandeling door Zwolle Info 06-519 31 319, e-mail [email protected]

Dordrecht Bené Dór geen JMW activiteit Info 078-651 19 18 Den Haag Mitzwe-Bar Iedere tweede en vierde dinsdag van de maand in het mr L.E. Visserhuis vanaf 14.30 uur. 27 maart, 10 april en 24 april geen bijeenkomsten i.v.m. Pesach en optreden Willeke Alberti. 29 maart Willeke Alberti, beperkt aantal plaatsen beschikbaar (vooraf opgeven) zaal open 13.30 uur. 5 april matzebrunch vanaf 12:30 uur, entree 5,– (vooraf opgeven). Eerstvolgende bijeenkomst 8 mei Info 0172-430 628 Schmoezen geen JMW activiteit Iedere tweede woensdag van de maand in Buurtcentrum WDC Mariahoeve vanaf 19.00 uur. Info 025-221 45 65/ 015-310 96 55, e-mail [email protected] Rotterdam Koffie-ochtend Iedere derde woensdag van de maand vanaf 10.00 uur in gebouw Joodse Gemeente, A.B.N. Davidsplein. 5 april Matze-ontbijt Info 0180-314 539

Zuid-Limburg

Zondag 10 juni gaat het Zuiden van Nederland op stap. Dit jaar bezoeken we Amsterdam. We verzamelen tussen 10 en half 11. Hierna volgt er een bezoek aan de Hortus Botanicus en het Joods Historisch Museum. Ook zullen we met elkaar lunchen. Rond half 4 zijn we klaar. Voor meer informatie www.joodswelzijn.nl. Of contact met Mirjam Samson ([email protected]) of Roos van den Berg ([email protected]). U kunt ook bellen met 020-577 65 66

JOM HA VOETBAL 2007 Iedereen is er, iedereen speelt, er is geen verschil in positie, leeftijd of inkomen. ‘We zouden meer van die evenementen moeten hebben’ (oud ambassadeur Irael Yossi Gal, NIW mei 2001) Zondag 17 juni 2007 RKAVIC in Amstelveen Teams inschrijven voor 1 mei of zoveel eerder als toernooi vol is info: www.jomhavoetbal.nl

Maastricht Majo Info 06-421 678 44, e-mail [email protected]

19 Benjamin

Groepen Informatie Informatie over groepen en cursussen geeft Marianne Fuchs 020-577 65 77 of e-mail [email protected] Opgave kan via de antwoordbon. Met uitzondering van de cursussen Joodse Cultuur en Levensverhalen schrijven vindt vooraf een kennismakingsgesprek plaats.

Kantoor Rotterdam verhuisd!

Per 1 februari j.l. is het kantoor van JMW Rotterdam verhuisd naar Goudsesingel 130- 374, 3011 KD Rotterdam. Uitsluitend telefonisch spreekuur op dinsdag 14:00 – 15:30 uur, het tel. nr. blijft 010-466 86 66. Bezoek uitsluitend op afspraak.

JMW groepen en cursussen Van je familie moet je het hebben - of niet... - Drie gespreksbijeenkomsten over familierelaties Vrienden kies je, familie heb je. Familierelaties zijn relaties met een geschiedenis. De relaties binnen de familie zijn de meest eigene die we hebben en tegelijkertijd niet zelden de meest gecompliceerde. Soms blijkt het contact met de familie moeizaam te zijn, of zelfs tijdelijk verbroken. Pogingen om in gesprek te komen lopen vast, het lijkt wel of er een andere taal wordt gesproken. Bij JMW horen we deze verhalen regelmatig. Tijdens deze bijeenkomsten kun je je verhaal kwijt en horen hoe anderen omgaan met hun ervaringen. Je kunt elkaar vertellen waar het misloopt, waar het stokt en door het uitwisselen van ervaringen kun je nieuwe mogelijkheden ontdekken om het gesprek aan te gaan of eventuele onmogelijkheden leren accepteren. Bij voldoende deelname worden deze drie bijeenkomsten overal in het land georganiseerd. Kosten € 15,– Wie schrijft die blijft Je wilde altijd al schrijven, maar je komt er niet toe. Onder begeleiding en met afgebakende opdrachten schrijven we over dingen die ons bezighouden. We lezen elkaar voor en krijgen reacties op onze teksten. Schrijftalent is niet nodig! Tien bijeenkomsten. Kosten € 45,–, folder op aanvraag Wat is de invloed van de oorlog op je leven? Of je nu vóór of na de oorlog geboren bent, soms kunnen gevoelens opspelen die te maken hebben met de oorlog. Als je opgevoed bent door ouders die het wel meegemaakt hebben, kan het je leven kleuren. Je kunt je verantwoordelijk voelen voor iedereen of vastlopen in je relaties. Soms is het moeilijk om je gevoelens uit te spreken in intieme relaties en laat je alles bij het oude. Je hoopt, door je altijd aan te

20 Benjamin

passen aan de ander, aardig gevonden te worden. Of je trekt je terug en je voelt je eenzaam. In deze groep gaan we in op persoonlijke zaken die nu spelen en die te maken hebben met vertrouwen/ wantrouwen, verwachtingen van jezelf en anderen, boosheid, angsten, omgaan met ouders, broers en zussen. Deze gespreksgroep is voor mensen die vóór, in of na de oorlog zijn geboren. Het gaat over je situatie nu en wat je wilt veranderen. Tien Bijeenkomsten. Kosten € 40,– Kind in de oorlog De oorlog ligt 60 jaar achter ons. Toch blijft bij de kinderen ‘van toen’ de oorlog als een soort cactus van binnen steken. Kennissen en soms ook goede vrienden kijken je vreemd aan als je probeert iets over je achtergrond te vertellen. Als je de oorlog als kind hebt meegemaakt kun je nu nog plotseling opkomende gevoelens van eenzaamheid en onveiligheid, of het gemis van dierbaren voelen. Is dit herkenbaar? In deze groep wissel je ervaringen uit en vind je ondersteuning. Twaalf bijeenkomsten, tweewekelijks. Kosten € 48,– folder op aanvraag Na-oorlogse generatie gespreksgroep Hoe kun je last hebben van de oorlog, als je deze niet zelf heb meegemaakt? Toch droom je er soms over. Je hebt vragen over de relatie met je ouders, over je Joods zijn, over het aangaan van intieme bindingen en nog veel meer. In deze groep kun je in gesprek met anderen tot nieuwe inzichten komen. Twaalf bijeenkomsten, tweewekelijks. Kosten € 48,–, folder op aanvraag Cursus Joodse cultuur in één dag In het najaar zal er weer een cursus Joodse cultuur in één dag starten. Deze cursus is voor beginners en toegankelijk voor iedereen met een Joodse achtergrond en evt. partners. Informatie Mirjam Samson 020-577 65 66 of e-mail [email protected]

[email protected]

Cursussen i.s.m. Sinai Centrum Stress op het werk de baas Problemen op het werk kunnen er soms toe leiden dat het je ook thuis niet meer lukt om te ontspannen. Je kunt eindeloos piekeren over je werk zonder dat je een oplossing ziet, of je voelt je gespannen en snel geïrriteerd. Als je dit herkent kan de training ‘stress op het werk’ misschien nuttig voor jou zijn. In deze training krijg je meer inzicht in de manier waarop je met je werk omgaat en leer je het heft weer zelf in handen te nemen op een manier die bij je past, zodat je werkplezier toeneemt. We gaan uit van de situatie zoals die nu is. We wisselen ervaringen uit en je leert door middel van theorie en door het uitspelen van praktijksituaties je werk de baas te worden. Twaalf bijeenkomsten van twee uur. Kosten € 48,–. Informatie Hester Mouwes 020-577 65 77, e-mail [email protected], folder op aanvraag Zin in vriendschap! - cursus voor vrouwen boven de 55 jaar Amsterdam Met een vriendin kun je lachen en huilen, kun je een intimiteit bespreken en afspraken maken, op stap gaan, een film zien. Een aantal vrouwen vraagt zich af waar ze zijn gebleven. Heb ik wel voldoende aandacht aan hen geschonken? Had ik het te druk met mijn werk, mijn gezin? Ben ik te kritisch geweest? In de Vriendschapscursus kun je ontdekken wat vriendschap voor jou betekent. Ter sprake komt hoe je omgaat met conflicten en teleurstellingen in vriendschappen en hoe je nieuwe contacten legt. Twaalf bijeenkomsten van 2 uur. Kosten € 45,–. Informatie over cursus Amsterdam Marianne Fuchs 020-577 65 77, e-mail [email protected], of Marja Schraal 020-301 37 30, folder op aanvraag

Een deelnemer aan het woord ‘Van je familie moet je het hebben, of niet...’ Vandaag hebben we bovenstaande groep afgerond. Wat een herkenning bij elkaar en wat hebben we veel van elkaar en over onszelf geleerd. Ook hebben we veel gelachen om onze rariteiten en aangeleerd gedrag. Aanvankelijk waren we met 9 vrouwen (waar zijn de mannen, geen problemen….?). Na drie sessies maakten we een tussenbalans op. Twee vrouwen waren door omstandigheden gestopt, terwijl drie anderen vonden dat ze voldoende hadden aan het aantal bijgewoonde sessies. Na het derde gesprek gingen we met ons vieren door. Mijn eerste gevoel was: o jeetje, hoe lang kun je het over je (zeer uitgedunde) familie hebben? Uiteindelijk hebben we vijf keer uitgebreid en heel openhartig gesproken over allerlei relaties die je in het leven hebt en/of aangaat en waarmee je het fijn, maar ook moeilijk kunt hebben. Het ging over ouders en andere familieleden, partners, vrienden, collega’s, buren etc. Familie en de invloed van je opvoeding op al deze relaties liep als een rode draad door de gesprekken. Zoals in elke groep waren we zeer verschillend. Ondanks deze verschillen kregen we al snel een vertrouwd gevoel. Vooral het gevoel dat je weet dat je verhaal veilig is, dat er met respect met je omgegaan wordt, hoe raar je zelf ook vindt dat jouw verhaal in andermans oren moet klinken. Dank Marianne Fuchs en Hetty van Emden voor het opzetten van deze groep. Het heeft ons weer een stukje dichterbij een relaxter leven gebracht. Jose Cohen Rapoport

Half Nederland heeft slaapproblemen

U OOK?

Slaapdeskundige Dé Waterman, verbonden aan de slaapstoorniskliniek van de VU, spreekt over oorzaak en gevolg van slapeloosheid. Samen met een slaapcoach bekijken we wat je aan slapeloosheid kunt doen. Kom op donderdagavond 26 april om 19.30 uur naar Bagels & Beans, Van Baerlestraat 40, Amsterdam. Entree € 5,–, incl. koffie/thee Aanmelden: JMW 020-577 65 77 of email [email protected]

Na 15 april start weer een groep ‘Van je familie moet je het hebben, of niet...’.

21 Benjamin

Tsavta 9e jaargang, nr. 38, april 2007

Tsavton

22 Benjamin

36

23 Benjamin

Cultuur Regionale & Educatie Muziek

Tentoonstellingen

Uilenburger Concerten – Amsterdam Maandag 16 april een concert met de naam ‘Memoires’ met werken van o.a. Rosy Wertheim, Calliope Tsoupaki, Darius Milhaud. 14 Mei ‘The Lonely Urubu’ dan worden werken van o.a. Gilberto Mendes, Leo Smit en Gideon Klein ten gehore gebracht. Info 020-422 70 01, e-mail [email protected], www.leosmit.nl

Verzetsmuseum Amsterdam Tot 5 april is de tentoonstelling ‘Eva’s verhaal. De onderduikschilderijen van Erich en Heinz Geiringer’. Eva’s verhaal toont de schilderijen die Eva SchlossGeiringer schonk aan het Verzetsmuseum. De schilderijen zijn tijdens de onderduik gemaakt door haar vader en broer, die de oorlog niet hebben overleefd. Vanaf 6 maart de kinderexpositie ‘De ontdekking. Van strip tot werkelijkheid’. De stripfiguur Jeroen leidt bezoekers rond op de zolder van

Synagoge Delft Op 8 april spelen Marcel Worms (piano) en Eleonore Pameijer (fluit) werken van o.a. Leo Smit, Dick Kattenburg en Rosy Wertheim. Op 6 mei een vrolijke afsluiting van het seizoen 2006/07 met Klezmer muziek en Joodse verhalen door trio Vilde Katshke (wilde eend), Geleijn van der Ham en Jiska ter Bals. Info 06-189 916 56, www.synagogedelft.nl Meervaart Amsterdam Loes Luca & Willem Breuker kollektief spelen 23 maart Sophie Tucker, ‘the last of the redhot mama’s’. Info 020-410 77 77 of www.meervaart.nl Jiddisch koor Hejmisj Zain Op 18 maart Joods Korenfestival van de Liberaal Joodse Gemeente te Amsterdam. 20 mei een zondagmiddagconcert in de Rembrandtkapel te Soest. Info: 035-694 06 18, e-mail [email protected] of www.hejmisjzain.nl Nikitov De klezmerband Nikitov maakt een tour langs Nederlandse Liberale Synagogen met haar programma ‘Fun Shtetl tsu Shtetl’. In maart en april staan zij in Zeeland en Rotterdam. Info [email protected] of www.nikitov.com

Zelfportret van zeilende zoon Heinz Geiringer met geblondeerde haren

Verzetsmuseum Friesland Tot 25 maart de tentoonstelling ‘Sporen van de Holocaust’, Joodse oorlogsmonumenten in NoordNederland. T/m 13 mei de tentoonstelling ‘Wie kan ik nog vertrouwen?’. Deze expositie toont het verhaal van vervolging en verzet van homoseksuele mannen en vrouwen in Nederland tussen 1933 en 1945. Vanaf 14 april is de tentoonstelling ‘De pers draaide door’ te zien. Deze expositie gaat over de Leeuwarder Courant in oorlogstijd. Info 058-255 55 01 of www.friesmuseum.nl

Joods Historisch Museum Op 23 februari j.l. vond de opening van het geheel vernieuwde Joods Historisch Museum plaats. Dit is precies 75 jaar na de officiële opening van het museum in 1932. De vernieuwing van het JHM is voltooid met de opening van het door UNStudio ontworpen Prentenkabinet met Auditorium en de nieuwe vaste tentoonstelling over de geschiedenis van de Joden in Nederland in de 20 ste eeuw. Deze vaste expositie is modern van vormgeving. Met grote projecties op de wanden, historische filmbeelden en persoonlijke verhalen op touchscreens. Zo komen drie perioden opnieuw tot leven: de vooroorlogse tijd, de Tweede Wereldoorlog en de periode na de oorlog tot en met heden. Het JHM luidt de heropening in met twee tentoonstellingen: tot 20 mei de tentoonstelling ‘Robert Capa.

24 Benjamin

zijn oma, en ontdekt zo wat zijn familie tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt. Deze tentoonstelling sluit aan bij ‘Geen strip van te maken?’ in de Hollandse Schouwburg. Info 020-620 25 35, e-mail [email protected] of www.verzetsmuseum.org

Retroperspectief’. Deze tentoonstelling geeft een breed overzicht van zijn werk als oorlogsfotograaf en grondlegger van de moderne fotojournalistiek. Zijn foto’s van de Spaanse Burgeroorlog en D-Day staan in ieders geheugen gegrift en hebben ons beeld van de geschiedenis van de 20 ste eeuw bepaald. Ook tot 20 mei een expositie van onbekende en nooit gepubliceerde foto’s van Eva Besnyö. Te zien is o.a. werk uit haar vroege Hongaarse periode, portretten uit de jaren ‘30, gemaakt in Berlijn en Amsterdam, foto’s van de wederopbouw van Nederland en een reeks portretten van Nederlandse kunstenaars o.a. Leo Vroman en Otto Treumann. Informatie Joods Historisch Museum telefoon 020-531 03 10, of www.jhm.nl

Moeder, Heinz en Eva, Rivierenbuurt, augustus 1940

Nationaal Monument Kamp Vught Tot 1 april de tentoonstelling ‘Creativiteit van kinderen in kampen en tijdens de onderduik’. Deze expositie maakt deel uit van het project ‘Kinderen, Shoah en Holocausteducatie’. Info 073-656 67 64 of www.nmkampvught.nl

Cursussen Cursus Hebreeuws In Leeuwarden is een cursus Hebreeuws gestart onderleiding van Yael Ben Shalom. Instappen is mogelijk. Info 056-660 23 48, e-mail [email protected]

Dansen met Avivit Elke woensdagavond vanaf 19.30 uur tot 23.30 uur. Israëlische volksdansen en feesten met Avivit, in een gezellige sfeer. Info 06-509 717 81, e-mail [email protected] Israëlisch dansen o.l.v. Angela Reutlinger Elke dinsdagavond dansen op verschillende niveaus. Elke 2de zaterdag van de maand instuif vanaf 20.00 uur. Weekend 20-22 april dans ‘Niet moeilijk is ook leuk!’ en zang o.l.v. Matan Gov-Ari. Info 020-671 96 32, [email protected] of home.tiscali.nl/rikudey.am

Lezingen Genootschap Nederland- Israël Afdeling Zaanstreek-Waterland Maandag 16 april spreekt Uzi Hagaï over het ‘typische taalgebruik en gedrag van de Israëli’, feiten en achtergronden’ Info 075-616 02 53, e-mail [email protected] Afdeling Drechtsteden Drs Chaim van Unen houdt op 23 april a.s. een lezing met de naam ‘Job, gochme of gotspe’. Info 078-616 67 91, e-mail [email protected], www.gni-drechtsteden.dordt.nl Afdeling Leiden Woensdag 16 mei houdt Drs L. Evers een lezing met de naam ‘Het bijbelboek Job: een boek over een heilig man of over een gevallen despoot?

Israëlisch dansen De Uelenspieghel organiseert weer een Israëlisch dansweekend van 8 tot 10 juni. Info www.uelenspieghel.nl

Herdenkingen Jom Hasjoa Dit jaar vindt de Jom Hasjoa-herdenking plaats op 15 april. Aanvang 19:30 uur, locatie Hollandsche Schouwburg, Plantage Middenlaan, Amsterdam.

John Fernhout, Eva Besnyö, 1933/1934 © Maria Austria, Instituut/MAI

Dachau 21 April vindt de Dachau Herdenking plaats bij het Nationaal Dachaumonument in het Amsterdamse Bos in Amstelveen. Aanvang 12:00 uur. Info 010-477 02 59, [email protected] of www.dachau.nl Herdenkingsreis Mauthausen Op zondag 15 april vindt een reünie plaats en van 3 t/m 7 mei een reis naar KZ Mauthausen. Info 020-671 99 54 of [email protected] Bevrijdingsfestivals Op 5 mei vinden in 12 provincies en Amsterdam bevrijdingsfestivals plaats. Info www.bevrijdingsfestivals.nl

Pablo Picasso en Françoise Gilot. Op de achtergrond Picasso’s neef, Javier Vilato. Golfe-Juan, Frankrijk, augustus 1948 © 2001 by Cornell, Capa/Magnum Photos

25 Benjamin

Op zoek Oproepen Shouker Te koop (wegens omstandigheden) mooie menorah (oud koper), Hongaars cymbalom (merk Schunda), piano met ivoren toetsen (merk Dörner) en bladmuziek. H. Smus, telefoon 0172-616 168 [email protected], telefoon 020-642 10 03

JOM HA VOETBAL 2007 Organisatie JomHa zoekt versterking. Wil je meehelpen JomHa Voetbal tot een succesvolle dag te maken? Meld je dan aan! We hebben vrijwilligers nodig: zowel voor de voorbereidingen als het werk op de dag zelf. Wil jij meedoen, mail dan naar: [email protected]

26 Benjamin

Vrijwilligers gezocht Wij zoeken vrijwilligers die 1x per 2 weken aan een groepje ‘ouderen’ willen voorlezen. Wij zijn op zoek naar mensen die houden van lezen en voorlezen en jong van hart en geest zijn. Het voorlezen vindt plaats in Amsterdam bij een van de ouderen thuis. Informatie [email protected] of 020-577 65 88 Beeldje Onlangs is mijn oma (mevr. F.P.J. HiddingVermeulen) overleden. In haar inboedel hebben wij een beeldje (liggende jongensfiguur van de Haga aardewerkfabriek) aangetroffen. Pas na haar overlijden ontdekten wij dat dit beeldje van oorsprong niet in onze familie thuishoort. Mijn oma en haar ouders hebben tijdens de oorlog veel gedaan voor hun Joodse bovenburen, voor en tijdens hun onderduikperiode. Vlak voordat deze bovenburen onderdoken hebben zij het beeldje aan mijn overgrootouders in bewaring gegeven. Helaas zijn de buren verraden en niet teruggekeerd. Sindsdien heeft mijn oma dit beeldje in bewaring gehad. Er is mij en mijn familie veel aan gelegen het beeldje over te dragen aan de nabestaanden. Vermoedelijk gaat het om Louis Vleeschhouwer en Irmgard of Ingeborg Vleeschhouwer-Katz, indertijd woonachtig aan de Bandoengstraat 23-I te Utrecht. Zij waren dus de bovenburen van de familie Vermeulen. Voor zover mij bekend, is Eveline Woudhuijsen, een schoonzus van Louis, de laatst bekende nabestaande van deze familie. Zij overleed op 28 juni 1979 te Antwerpen. Irmgard en Louis en hun 1 maand oude dochtertje overleden volgens mijn informatie op 28 mei 1943 in het concentratiekamp Sobibor te Polen. Ine Hidding, Frederik Ruyschstraat 21, 2035 SZ Haarlem, e-mail [email protected]

Esther Wolf Wie is geïnteresseerd in gegevens over Esther Wolf, geb. 8 mei 1927, was woonachtig in de Van Woustraat 148 te Amsterdam, omgekomen 5 oktober 1942 in Auschwitz. Ik heb haar vrij goed gekend. J.F. Kramer, Jozef Israëlskade 459, 1074 SW Amsterdam, tel. 020-673 66 46 Poëziealbum Heb een zeer mooi poëziealbum van meer dan 125 jaar oud. Mijn oma heeft dit album in de tweede wereldoorlog van haar Joodse buurvrouw gekregen omdat ze bang was dat de Duitsers het zouden verbranden. Als de rechtmatige familie zich meldt dan kunnen ze het natuurlijk gratis ophalen. Het poëziealbum was van Betje Menko. Andere namen in dit poëziealbum zijn Victor Heyans, Laura Cohen, Joh. Meyers. Joris Put 06-108 906 254 Vriendinnen gezocht Ik, Israëlische vrouw, 60+, spreek goed Nederlands en Engels, zoek vriendinnen om gezellige en leuke dingen mee te doen. Ik houd van dansen, muziek en reizen. Telefoon 020-615 66 78. Ben tot 19 april op vakantie. Josefien de Liever Wie kan mij helpen aan het adres/telefoonnummer van Josefien de Liever in Israël? Zij woonde voor de oorlog in de Spoorstraat 30 te Nijkerk. Henny Leefsma 020-673 51 35

Schadchen ‘Er is geen mens zo eenzaam als hij, die alleen zichzelf bemint!’ De Benjamin fungeert als doorgeefluik voor het maken van contacten tussen mensen. Schadchen, koppelen, is een oude Joodse gewoonte. Wil je gebruik maken van deze mogelijkheid, stuur dan je advertentie naar de redactie van de Benjamin. De tekst wordt anoniem geplaatst. Reacties op de advertenties kunnen worden gezonden naar JMW, redactie Benjamin, met op de envelop links boven het advertentienummer. 476 Creatieve openhartige vrouw 60+, werkzaam geweest in het onderwijs, zoekt trouwe jongensachtige niet rokende man voor serieuze relatie. Affiniteit met cabaret, musical, musea, humor, dieren (poezen), romantiek, diepgang, communicatie en samenzijn. Ik woon in de Randstad, maar afstand is geen bezwaar. 477 Niet gezocht, een tijdelijk avontuurtje! Wel een relatie. Samen genieten van reizen, toneel en muziek. Ik vrouw, 70 jaar, gevoel voor humor. Ben je lief en heb je een zacht karakter dan vinden wij elkaar.

Oproep 480 Vrouw 60+ zoekt vriend tot ± 73 jaar. Hobby’s o.a. wandelen, allerlei muziek enz. Wie schrijft een brief? Altijd antwoord. 481 Temperamentvolle, lib. Joodse vrouw, good looking, 60+, 1.60m, houdt van dansen, muziek, reizen en koken, zoekt charmante eerlijke man, die niet rookt en drinkt. Leeftijd tot 70 jaar. Wilt u in uw reactie uw telefoonnummer vermelden. Bedankt. Mocht u niet direct een reactie ontvangen, ik ben op vakantie tot 19 april. 482 Werkende Joodse vrouw, 45 jr., hbo, zelfstandig, serieus, lief, niet ver van Amsterdam wonend. Houdt zowel van uitgaan en reizen als van gezellig avondje thuis. Zoekt leuke man, 40-50 jr., stabiel, hbo/wo, met beide benen in de maatschappij, openstaand voor Joodse wereld. 483 Sleepless in Almere. Blonde, zelfstandige, werkende, sportieve en reislustige Joodse vrouw, 35 jr., normaal postuur, met 1 jong kind, zoekt lichtgetinte, slanke, intelligente en humoristische manspersoon, 30-40 jr. om samen matzes te eten.

Radio Oranje Voor mijn boek over Radio Oranje ben ik op zoek naar voormalige medewerksters van het station. Twee van hen waren Joods. Het gaat om R. (Beppie) Wolf (geboren Wijnschenk), geboren 1918 te Amsterdam en Sonja Rens (dit is haar meisjesnaam), geboren 1920 te Amsterdam. Alle informatie is welkom. Onno Sinke, Hazelaarstraat 34, 2563 VL, Den Haag, 06-242 713 79, e-mail [email protected]

Kantoor Rotterdam verhuisd! Per 1 februari j.l. is het kantoor van JMW Rotterdam verhuisd naar Goudsesingel 130- 374, 3011 KD Rotterdam. Uitsluitend telefonisch spreekuur op dinsdag 14:00 – 15:30 uur, het tel. nr. blijft 010-466 86 66. Bezoek uitsluitend op afspraak.

478 Joodse man, niet religieus, 75 jaar, jong van hart, met veel hobby’s, zoekt contact met vlotte welbespraakte jeugdige dame, leeftijd ± 65 jaar. 479 Moeder en dochter (66 en 42 jaar), slim, ondernemend en goedlachs zoeken vader en zoon om gewoon gezellig mee uit te gaan. Bij voorkeur in het westen/midden van het land.

27 Benjamin

actief in

Mokum en Mediene Lag-BaOmmer feest Tsavta Ba-Kehilot - Eindhoven In samenwerking met de Joodse organisaties in Limburg en NoordBrabant, organiseert JMW-Tsavta een ontmoetingsdag in Israëlische sfeer voor Israëli’s en Nederlanders met een Joodse achtergrond. De ontmoetingsdag zal plaatsvinden in Eindhoven op 6 mei vanaf 12:00 uur. Op het programma staan muziek, verschillende workshops, dans, Israëlische lekkernijen, kinderactiviteiten etc. Informatie www.joodswelzijn.nl of telefonisch 020-577 65 66, Roos v.d. Berg 020-577 65 77, Tzippy Harmsen 020-577 65 82

JOK JOK - Vereniging van Joodse OorlogsKinderen JOK is een vereniging voor iedereen die kind was in de oorlog, geboren tussen 10 mei 1919 en 15 augustus 1945, met tenminste één Joodse ouder. Op 29 april zal er een bezoek worden gebracht aan het Kamp Amersfoort. Op 10, 11 en 12 juni bezoeken wij Antwerpen en Brugge. Informatie JOK, Postbus 297, 440 AG Purmerend, e-mail: [email protected], tel. 0299-644 498

28 Benjamin

JMW gaat Pathé JMW gaat Pathé, ook in de Mediene Half april gaan we met de film ‘Het Kinderhuis’ van de Israëlische cineaste Tamar Feingold het land door. De film brengt ons terug naar het leven in de kibboets in de jaren ‘50. Veel kleine kinderen die in de kibboets opgroeiden brachten toen meer tijd door in het kinderhuis dan bij hun ouders. Een aantal van hen, kunstenaars die zelf inmiddels boven de vijftig zijn, kijken terug op hun jeugd. Het gebrek aan contact met hun ouders is bepalend geweest. Zij organiseren een tentoonstelling voor het Tel Aviv Museum, getiteld samen slapen. Het Kinderhuis is een prachtige, aangrijpende film. Zeker in een tijd waarin kinderopvang en de rol van ouders weer helemaal centraal staan, valt er ook buiten de Israëlische context veel over te zeggen. Na de vertoning praten we dan ook met elkaar na. Nederlands ondertiteld, duur 1 uur. Heeft u belangstelling, mail dan naar [email protected] of bel naar 020-577 65 66 Zie voor de locaties de speellijst. Speellijst Het Kinderhuis Arnhem, wo. avond, 11april Bloemendaal, di. avond, 17 april Heiloo, wo. avond, 18 april Venlo, zo. middag, 22 april Almere, ma. avond, 23 april Den Haag, wo. avond, 25 april Zwolle, do. avond, 26 april Hilversum, ma. avond, 7 mei Utrecht, wo. avond, 9 mei Breda, wo. avond, 9 mei Amersfoort, zo. avond, 13 mei Langedijke, zo. middag, 13 mei Rotterdam, zo. middag, 13 mei Groningen, di. middag, 15 mei Apeldoorn, wo. avond, 16 mei Middelburg, zo. middag, 20 mei Eindhoven, ma. avond, 21 mei Amsterdam, ma. middag, 21 mei Amsterdam, wo. avond, 30 mei

Wizo activiteiten Wizo Enschede Organiseert weer een matzemarkt en wel op 25 en 28 maart vanaf 11:00 uur in de Synagoge van Enschede, Prinsestraat 16. Op 21 juni vindt al voor de 9e keer de WIZO Golfdag plaats. Aanmelden voor 1 juni. Informatie 06-513 366 50 Wizo Brabant-Limburg Op 18 april een Jom Ha’atsmaoet bijeenkomst in de synagoge Eindhoven i.s.m. de Joodse Gemeente Eindhoven. Nathan Bouscher, stafmedewerker CIDI, zal spreken over de actuele politieke situatie in Israël en de grensgebieden. Introducés welkom. Aanvang 20:00 uur. Wizo Utrecht Houdt haar jaarlijkse Wizo-Pesachmarkt op zondag 25 maart vanaf 14.00 in het Joods Cultureel Centrum Merkaz, Magdalenastraat 1a, Utrecht. De Pesachmarkt wordt opgeluisterd door een muziekensemble van 5 muzikanten dat Joodse volksmuziek uit Israël speelt. Loterij, boekjes met 5 loten à € 7,50 te bestellen via 030-228 37 56. Wizo Aviv Op 17 maart organiseert Wizo Aviv in de Speeldoos in Baarn de voorpremière van de voorstelling ‘10 Duizend zakdoeken’ met Heddy Lester en Myra de Jong. Muziek: Frank Affolter. ‘10 Duizend zakdoeken’ is een loflied op de veerkracht van mensen die zelfs onder de moeilijkste omstandigheden hun waardigheid en hun gevoel voor humor weten te bewaren. Reserveren via [email protected], 020-646 30 17

Matzemaaltijden Almere Diz’nkoffie 5 April matzebrunch Informatie 036-844 76 86 Betty Ilsar of 06-176 765 63 Hennie Matteman

Beit Ha’Chidush Op 3 april viert Beit Ha’Chidush Pesach. De BHC-seider zal ook dit jaar weer plaatsvinden in de Uilenburgersynagoge. Meld je aan bij [email protected]. Bezoek ook onze Erev Shabbatdiensten op de eerste vrijdagavond van de maand en onze Shacharitdiensten op de derde shabbatochtend van de maand. Informatie www.beithachidush.nl of 020-624 15 23 Eerste landelijke Joodse Korenfestival Op zondag 18 maart vindt, in de LJG Amsterdam, Jacob Soetendorpstraat 8, het eerste landelijke Joodse Korenfestival plaats. Vanaf 15.30 zingen 12 koren een Joods/Jiddisj repertoire, geeft ‘stand-up conductor’ Doron Peper een openbare zangles en zijn er kosjere hapjes en drankjes. Zaal open vanaf 15.00 uur. Toegang € 10,– incl. een consumptie.

Feestje! ‘Ik vond het leuk en erg goed verzorgd’ zeiden de twee feestgangsters vlak voordat ze de regen weer instapten zondagmiddag 25 februari. ‘Hartstikke bedankt’ riep een ander bij het weggaan. In de gang stond een groepje van vier nog na te praten. Ze hadden duidelijk veel plezier. Door het raam zagen we de muzikanten hun instrumenten inladen. The party was over.

Hans Vuijsje en Lea Pagrach toasten op ‘de goede match’.

‘Is er nog iemand met belangstelling voor overgebleven taartjes?’ klonk het vanuit de keuken van Merkaz, het gebouw van de Utrechtse LJG, waar het feest had plaatsgevonden. We hadden ‘de goede match’, gevierd met een feestelijke singles-bijeenkomst. Dat is de match tussen de Stichting Jingles, voor Joodse singles en JMW, afdeling Samenlevingsopbouw. JMW neemt de organisatie van feesten en de datingsite over van de Stichting Jingles, Jentl en Jewell. Directeur van Jingles, Lea Pagrach, en directeur/bestuurder van JMW, Hans Vuijsje, richtten zich in poëtische samenspraak tot de aanwezigen van het feest en gezamenlijk werd het glas geheven op een mooie toekomst. Daarna was het tijd voor lunch en stijldansles, de hele bijeenkomst was er goede muziek van een live trio. Voor ons, JMWers, was dit samen met Jingles bedachte feest, best spannend. Natuurlijk is er veel ervaring met het organiseren van allerlei evenementen en feesten, maar dit was voor ons nog nieuw en onbekend terrein. We waren dus blij met de positieve reacties en met de indruk die wij zelf hadden gekregen: een gezellig feest met een prima sfeer leuk, leerzaam en lekker. De locatie was prettig (al is het per auto geen geringe opgave om op de plaats van bestemming te komen, zeker nu er behalve het lastige Utrechtse verkeerscirculatieplan, ook nog opbrekingen waren). JMW is van plan om in de toekomst als JMW-Jingles verschillende feesten en bijeenkomsten te organiseren waar singles met een Joodse achtergrond elkaar kunnen tegenkomen en samen dingen kunnen doen. We hebben zelf al wat ideeën, maar andermans/-vrouws ideeën zijn ook zeer welkom. Deze s.v.p. mailen naar: [email protected]. Eva de Baat

Amsterdam Beth Simcha 5 April matzelunch aanvang 12:30 uur Informatie 020-577 65 88 of e-mail [email protected] Amsterdam OrangeJews Donderdagavond 5 april alternatieve seideravond in Bagels & Beans. Opgeven is verplicht. De kosten voor deze seider zijn € 15,– Opgeven op 020-577 65 66 of [email protected] Breda Finjan Koffieochtend Donderdag 5 april matzemaaltijd Informatie 076-541 33 03 Den Bosch Bejachad huiskamerbijeenkomst 5 april matzebrunch Informatie 073-521 48 05 Den Haag Mitzwe-bar 5 april matzebrunch vanaf 12:30 uur, entree € 5,– (vooraf opgeven) Informatie 0172-430 628 ‘t Gooi Gooise Nesjomme 5 april huiskamer-matzekoffie bij Edith Bernards Informatie 035-541 47 50, 035-621 23 24, e-mail [email protected] of www.gooisenesjomme.nl Haarlem Tsevet 5 april matzemaaltijd Informatie 023-526 22 81 Rotterdam Koffie-ochtend 5 april Matze-ontbijt Info 0180-314 539 Regio Zuid Zondag 8 april matzelunch in Tilburg voor iedereen met een Joodse achtergrond. Vanaf 14.00 uur. Opgeven is verplicht op 020-577 65 66 of [email protected]

29 Benjamin

W AT H E B B E N SCHUILKELDERS MET VRIJHEID TE MAKEN?

Het mr L.E. Visserhuis is een modern Joods woonzorgcentrum in Scheveningen/Den Haag. Wij bieden onze bewoners een comfortabele leefomgeving in een Joodse sfeer.

Wij werken vanuit een heldere vraaggerichte visie: Iets meer dan zestig jaar na de tweede wereldoorlog moesten ruim

Aandacht voor de individuele behoeften van de bewoner

1 miljoen Israëli’s de schuilkelder in. De fysieke en mentale trauma’s werken door. Ook tijdens Pesach, het feest van de bevrijding.

Het mr L.E. Visserhuis ligt in een veilige, prettige, groene omgeving, maar ook vlakbij winkels, strand en duinen.

Help al deze Israeli’s die ervaringen te vergeten. Help hen zich als

Wij zijn goed bereikbaar, ook met het openbaar vervoer.

werkelijke bnei chorin te voelen.

Er is tevens mogelijkheid voor aanvullende meerzorg, kortdurende opname en voor particuliere dagopvang.

Voor uw bijdrage aan het fysieke en mentale herstel van deze in Israel getroffenen zijn wij u bij voorbaat meer dan dankbaar.

Wilt u meer informatie? Neemt u dan eens contact met ons op:

mr L.E. Visserhuis Doorniksestraat 152 2587 AZ DEN HAAG Telefoon 070-358 63 63

Menno Paktor, voorzitter.

Postbank 77 77 77 Postbus 7858, 1008 AB Amsterdam Telefoon: 020-644 8429 Fax: 020-642 3790 E-mail: [email protected] Voor meer informatie: www.israelactie.nl

Of raadpleeg eerst eens onze website: www.jbc-visserhuis.nl

TIJDENS JE STUDIETIJD WERKEN IN DE THUISZORG? Dat kan per direct als THUISHULP A Je helpt bij huishoudelijk werk van de cliënt en stimuleert zo mogelijk hem of haar om het huishouden zelf te doen. Je werkt bij mensen die langdurig ziek, bejaard of gehandicapt zijn. Er wordt voornamelijk overdag van maandag t/m vrijdag gewerkt: full-time, parttime of oproepbaar.

Joodse geestelijke gezondheidszorg en zorg voor cliënten met een verstandelijke handicap

Vrijwilligerswerk, iets voor jou/u?! Het Sinai Centrum is een landelijk werkende Joodse instelling voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en verstandelijk gehandicapten. Voor onze nieuwe locatie te Amstelveen, zoeken we veel enthousiaste vrijwilligers. U kunt aan de slag als maatje, als groepsactiviteiten begeleider of als hulp bij het vormgeven van de Joodse

vieringen. Vele interessante mogelijkheden dus!

Bel eens voor meer informatie of een gesprek over de inhoud van het werk, de verdiensten en arbeidsvoorwaarden en de contractmogelijkheden die wij je kunnen bieden met de heer Jolan Toff, hoofd Thuiszorg of de heer Wybe Koopmans, zorgmanager. Telefoon: 020-577 65 11. Of mail je CV direct naar [email protected] Meer weten over JMW? Bezoek onze website www.joodswelzijn.nl

Uw/jouw inzet is onmisbaar. Voor vrijblijvende informatie, bel of mail: Fija van der Weide, 06-306 834 08, [email protected] www.sinaicentrum.nl

De zorgcoördinator van Joods Nederland

Noodfonds van de Claims Conference Het Emergency Assistance Program stelt wereldwijd een beperkt bedrag per land ter beschikking aan Joodse vervolgingsslachtoffers met een aantoonbaar netto inkomen onder de ca. € 1.500,– per maand voor alleenstaanden en ca. € 2.000,– voor (echt-)paren. Dit geld is in het bijzonder bedoeld voor personen die het hoofd moeten bieden aan concrete kosten op het gebied van gezondheid, voeding, kleding of een andere basisvoorziening, voorzover die kosten niet worden gedekt door andere voorzieningen.

In Nederland voert JMW dit ondersteuningsprogramma uit ten behoeve van de in Nederland woonachtige slachtoffers van de Holocaust / Sjoa. Indien u in aanmerking meent te komen voor een uitkering in dit kader wordt u ter verkrijging van een aanvraagformulier verzocht de bijgaande coupon, ingevuld, te sturen naar JMW o.v.v. NCC, de Lairessestraat 145 - 147, 1075 HJ Amsterdam. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met JMW, tel 020 - 577 65 77.

Antwoordcoupon (s.v.p. in blokletters invullen) Hierbij doe ik een beroep op het Noodfonds van de Claims Conference. naam

voorletter(s)

adres postcode

plaats

geboortedatum

e-mail adres

telefoonnummer vast

telefoonnummer mobiel

handtekening

De Lairessestraat 145-147 1075 HJ Amsterdam tel 020 - 577 65 77

www.joodswelzijn.nl

dhr / mevr

BabbelBenjamin Weg Ja... en dan is het zo ver. Je hebt de AOW-leeftijd bereikt en mag gaan genieten. Met veel plezier heb ik 13 jaar lang gewerkt aan de Benjamin en dit is dan de laatste. Het was niet altijd een makkelijke klus maar gelukkig lag de Benjamin altijd voor de Jom Toviem (feestdagen) bij u in de bus. Vanaf nu zal Lizette Schoenmaker mijn taak overnemen en ik weet zeker dat zij ervoor zal zorgen dat de Benjamin goed verzorgd op tijd bij u op de deurmat ligt. Greetje Venetianer

JMW gaat Pathé In januari gingen wij, mijn vrouw Gerda en ik, naar de filmdag van JMW. Na ons eerste bezoek vorig jaar, in een propvol zaaltje in het filmmuseum in het aloude Amsterdamse Vondelpark, waren we vol verwachting op pad gegaan en genoten we weer van de film(s). Dit keer in een grotere zaal, die opnieuw vol zat met verwachtingsvolle bezoekers, die op z’n jiddisj allemaal tegelijk met elkaar in gesprek waren. De inleidster kon bijna niet aan het woord komen. De aparte sfeer, de onderlinge herkenning, het heeft wat nesjomme zou je kunnen zeggen. Er werd heel wat afgelachen en soms een beetje gehuild, zoals het hoort bij theater. De discussies in de pauze en na afloop leveren minder op dan je zou hopen maar misschien zijn de films wat dat betreft al overduidelijk. Na afloop van de film gingen we met een aantal mensen naar Nesjomelet, de eetclub van JMW, ook daar is de sfeer en het eten in alle opzichten kosjer. Je ontmoet oude kennissen, maakt nieuwe vrienden, in één woord GENIETEN (niet voor niets met hoofdletters!). Een aanrader! vinden wij, in alle opzichten. Bert Roodenburg

32 Benjamin

Stichting SAR-EL Nederland SAR-EL is een onafhankelijke a-politieke organisatie, zonder enige vorm van subsidie, die bemiddelt voor buitenlanders die in Israël vrijwilligerswerk willen verrichten. Gewerkt kan worden op militaire bases, in ziekenhuizen of bejaardentehuizen. Ruim 25 jaar geleden is SAR-EL in Israël ontstaan tijdens de Golan oorlog. Honderden mensen uit diverse landen kwamen destijds helpen o.a. bij het binnen halen van de oogst, omdat de Israëli’s werden opgeroepen voor militaire taken. Nu komen jaarlijks ca. 7500 mensen uit 25 landen om daar waar nodig hand- en spandiensten te verrichten.Uit Nederland, waar sinds 1988 Stichting SAR-EL Nederland actief is, vertrekken elk jaar 80 tot 100 personen die in de regel op de militaire bases willen werken. SAR-EL let op de persoonlijke instelling en niet op leeftijd of religie waardoor vrijwilligers in leeftijd variëren van 18 tot 75 jaar. Zowel Joden als Christenen nemen deel aan het SAREL programma. Men verbindt zich om voor min. 3 weken en max. 3 maanden dit vrijwilligerswerk te doen, waarbij men er van uit moet gaan dat op de mil.bases uitsluitend burgerwerk gedaan wordt en in de verzorgende sector geen medische handelingen gedaan mogen worden. In de maanden juni en juli zijn er speciale internationale jeugdgroepen voor jongeren van 17 tot 25 jaar. Deze groepen werken uitsluitend op mil. bases en krijgen naast het werk excursies, lezingen en entertainment aangeboden. Informatie www.SAR-EL.nl, Max Arpels Lezer 020-644 73 11 of Joop Levy 020-664 60 25

GastColumn En? Herkenbaar genoeg? Die stukjes van jou in de Benjamin zijn wel leuk hoor. Ik bedoel, zo lees ik nog eens wat over je en weet ik hoe het met jou en de kinderen gaat. Ik moet er vaak om lachen, maar ik kan me ook heel goed voorstellen dat er ouders zijn die zich ook wel eens op een andere manier willen herkennen in jouw verhalen. Ik kan het namelijk echt niet geloven, Tamara, dat het bij jou allemaal van een leien dakje gaat. Je bent een werkende moeder met jonge kinderen. Kom op: waar is het leed? Waar is de twijfel, de stress en waar is de wanhoop? Mijn schoolvriendinnetje uit Israël (nu full-time werkend met twee kinderen) was voor een paar dagen over en die avond probeerden we in een paar uur tijd elkaar weer op de hoogte te

brengen van ons beider bestaan. Maar haar opmerkingen lieten me niet los. En ik dacht na over mijn leed, mijn twijfels, de stress en mijn wanhoop. Ze had gelijk. Sterker nog: ik besloot niet om hier mijn moederlijke avonturen anders op te schrijven, maar om mijzelf te verlossen van mijn helse strijd tussen man, werk, kinderen, familie, de wekker, de wasmand en de deadlines. Nu een aantal projecten minder arbeidsintensief zullen worden heb ik mij voorgenomen voortaan vanuit huis te gaan werken. Dat zal in één klap een ultiem verschil uitmaken. Het huis maak ik ‘s ochtend even snel aan kant, ik doe de boodschappen, check mijn mailtjes, schrijf, haal de kinderen op. Geen gemekker meer van collega’s, knus in joggingpak achter de computer. Altijd op tijd weer op school voor de

kinderen, meer vrije tijd, meer rust in de tent, geen afleiding, mijn eigen ritme. Ik zal veel comfortabeler kunnen leven, niet meer zo’n uitgeputte moeder zijn zonder geduld, ik zal me meer kunnen gaan focussen. He-le-maal super… Dus zit ik nu, na vier weken, weer in mijn hokje op kantoor in Buitenveldert. Mijn hulp is voor een maand (!) op vakantie, ik heb weer kringen onder mijn ogen. Kom er net achter dat ik de voetbalkleren van de jongste niet bij me heb, morgen heeft de oudste een aardrijkskundetoets en straks heb ik een belangrijke vergadering en dit stukje moet af, drie gasten vanavond en nog niets in huis. Heerlijk! Ik ben nog nooit zo productief geweest! En? Herkenbaar genoeg? Tamara Gijrath

Zojuist verschenen Recepten uit de Joods keuken Deze nieuwe herziene en verbeterde editie bevat de bekendste gerechten uit de Nederlands-Joodse keuken. Het boek is gekruid met toepasselijke citaten van grote Joodse auteurs. Het is een kookboek voor mensen die zich met heimwee hun jeugd herinneren. ISBN 978-6100-599-5 Het vergeten hoofdstuk Benjamin Heyl vertelt in dit boek over het ‘leeghalen’ van de Joodse gezondheidszorginstellingen en het op transport stellen van lichamelijk en psychisch zieken naar Nazi-Duitsland. In dit boek wordt ook ingegaan op de gezondheidszorg in de concentratiekampen Westerbork, Vught en Amersfoort. ISBN 90-5653-02-24 of 9789056530228

Frieda, verslag van een gelijmd leven Frieda, verslag van een gelijmd leven – geschreven door Ad van Liempt – is het verhaal van één van de laatste Nederlandse nog levende oudkampgevangenen die in januari 1945 in Auschwitz werd bevrijd. Frieda zat tijdens de oorlogsjaren met haar ouders langdurig ondergedoken. Hieraan kwam een eind na verraad. Als strafgevangenen kwamen ze in Westerbork terecht. Daarna volgde deportatie naar Auschwitz. In dit laatste transport uit Nederland naar Polen – 3 september 1944 – zat ook de familie Frank. Zowel in Westerbork als in Auschwitz was er contact tussen de beide moeders en de dochters. ISBN 90-72486-34-x of 978-90-072486-34-9

Spelen achter prikkeldraad Spelen achter prikkeldraad is geschreven door Esther Göbel en Marjolein Muntinga. Centraal in het boek staan de persoonlijke verhalen en de creatieve uitingen van kinderen in Nederlandse kampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook worden verhalen over de onderduik en de hulp aan ondergedoken kinderen verteld. ISBN 90-803199-5-3

33 Benjamin

Joods55-Plussers Algemeen Voor informatie over datum en punt van vertrek zie www.joodswelzijn.nl/activiteiten/agenda /activiteitenjmw of bel met Roos v.d. Berg (Beth Simcha) 020-577 65 88. De eerste keer niet mee gewandeld? Wel een leuk idee voor een wandeling? Neem dan even contact op met Roos v.d. Berg per telefoon of e-mail [email protected] Greetje Venetianer

Half Nederland heeft slaapproblemen

U OOK? Architectuur in de Watergraafsmeer

Slaapdeskundige Dé Waterman, verbonden aan de slaapstoorniskliniek van de VU, spreekt over oorzaak en gevolg van slapeloosheid. Samen met een slaapcoach bekijken we wat je aan slapeloosheid kunt doen. Kom op donderdagavond 26 april om 19.30 uur naar Bagels & Beans, Van Baerlestraat 40, Amsterdam. Entree € 5,–, incl. koffie/thee Aanmelden: JMW 020-577 65 77 of e-mail [email protected]

hèt digitale medium voor Joods Nederland

www.joods.nl

34 Benjamin

Ik zie ik zie wat jij niet ziet De weergoden waren gunstig gestemd, zondag 14 januari j.l. Onder een heerlijk ‘winterzonnetje’ werd gewandeld door de Watergraafsmeer in Amsterdam. Circa 15 deelnemers vertrokken van Café Elsa’s voor een wandeling van ongeveer 2 uur. Deze eerste wandeling, georganiseerd door Roos v.d. Berg, voerde ons via Linnaeushof, Frankendael en pittoreske straatjes, die je niet zo gauw in dit deel van Amsterdam zou verwachten, door een groot deel van de Watergraafsmeer. De stemming was zeer geanimeerd, enkelen kenden elkaar of hernieuwden de kennismaking. Roos vertelde op boeiende wijze over verschillende wetenswaardigheden van de Watergraafsmeer. Wist u b.v. dat in 1811 Keizer Napoleon tijdens een bezoek aan zijn broer Koning Lodelijk Napoleon de sleutel van Amsterdam heeft gekregen op de grens van Amsterdam-Oost en de Watergraafsmeer? Vanaf die tijd was de Watergraafsmeer tot 1921 een zelfstandige gemeente. ‘Ik zie ik zie wat jij niet ziet’ moet een terugkerend evenement worden. Het is de bedoeling dat 1 maal per 6 à 8 weken iemand anders een wandeling organiseert. Het kan in je ‘eigen buurt’ zijn, maar het hoeft niet.

Een persoonlijke impressie van Limmoed Op zondag 21 januari ging ik in alle vroegte vanuit mijn logeeradres naar Amsterdam, waar ik meer dan 30 jaar geleden gestudeerd had. Ik vond snel het Amsterdams Lyceum, waar ik vroeger onderdoor fietste op weg naar studie en/of actievergadering. Nu was ik er voor iets anders. Als kind van een Joodse moeder en gereformeerd opgevoed ben ik sinds enige jaren bezig uit te zoeken wat de betekenis is van mijn Joodse wortels en waar ik me prettig bij voel. Limmoed bood mij daartoe veel mogelijkheden. Ik kwam binnen na de opening, werd hartelijk ontvangen door vriendelijke mensen, koffie, mooie pianomuziek in de prachtige art-deco aula van het Amsterdams Lyceum. Ik sloop naar binnen bij de eerste workshop van Marjan Sax. Wat mij opviel waren de zeer divers gekleurde verhalen, soms met emoties die ik me nu nog herinner. De complexiteit van het tobben over Israël en de prachtige, respectvolle

Lunch tijdens de Limmoed

JOM HA VOETBAL 2007 manier waarop de workshop geleid werd. Na een korte pauze bezocht ik de bomvolle workshop van Ewoud Sanders: het beeld van de Joden in de Nederlandse taal. Een genuanceerd verhaal en de waarde van historisch onderzoek goed toegelicht. Duidelijk werd dat de gevoelswaarde van woorden in de loop der jaren verandert en het van belang is om die verandering schriftelijk vast te leggen. De lunch was lekker, maar de aula was mij iets te druk. Daardoor was het moeilijk met mensen in contact te komen. De sfeer was prettig. Na de pauze bezocht ik het voortreffelijke verhaal van Marlene de Vries over seculiere Joden en hun relatie met het Jodendom. Het verhaal liep als een trein, was wetenschappelijk en toch heel begrijpelijk en gaf mij veel herkenning. Ik had nog een aantal workshops aangekruist, helaas m’n hoofd was vol en daarom verliet ik Limmoed. Volgend jaar hopelijk weer, dacht ik, de tram instappend. Hannah van Schelven Deelneemster Emoen Zwolle

Israëlreis T.g.v. Jom Jeroesjalajiem organiseert de NIHS van 14-20 mei een reis naar Israël. De reis staat onder leiding van Opperrabijn A.L. Ralbag. Informatie [email protected] of 020-646 00 46 Nederlandse Kring voor Joodse Genealogie Nederlandse Kring voor Joodse Genealogie (NKvJG) geeft voor leden een kwartaalblad uit. Het blad genaamd Misjpoge heeft een restyling ondergaan. In het januarinummer treft u o.a. aan: een artikel over de graficus Fré Cohen en over Joodse Leerlingen op een openbare school in Amsterdam. Informatie [email protected] of www.nljewgen.org

Jom Ha Voetbal zondag 17 juni van 08.00 tot 18.00 uur. Lokatie RKAVIC, Amstelveen. Informatie www.jomhavoetbal.nl, [email protected]

Pesach in Lunteren Zie www.joodswelzijn.nl

Beth Shalom gecertificeerd Zorgcentrum Beth Shalom heeft het HKZ-certificaat (fase 1) behaald. HKZ staat voor Harmonisatiemodel Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector. In fase 1 ligt de nadruk op kwaliteitseisen die direct met de cliënt te maken hebben, waaronder het werken met zorgplannen, procedures rond de komst van de nieuwe cliënt, het omgaan met privacy en de visie. Het bedrijf KEMA (bekend van het KEMAkeurmerk) heeft Beth Shalom beoordeeld en vastgesteld dat zij aan de eisen voldoet om dit certificaat te ontvangen. Beth Shalom wil volgend jaar ook fase 2 van het HKZ-certificaat behalen.

35 Benjamin

Joods55-Plussers Algemeen GastColumn De cirkel van het Joodse leven Het leven is als de Joodse week. Van zondag t/m vrijdag, zes dagen, ben je bezig en doe je er alles voor om op de zevende dag, de sjabbat, te kunnen genieten van de rust. Er is een overeenkomst met de eerste zestig jaren van het leven. De jaren van groei en opbouw. Vanaf je zestigste jaar mag je het, als je dat wilt en daarvoor kiest, rustiger aan gaan doen. Bij je geboorte en in de eerste jaren daarna word je verzorgd, geliefd en

vertroeteld. De wereld is veilig en vertrouwd. De kleuterschool, lagere school, middelbare school, daarna studeren en/of werken. Een totaal andere wereld. Ik herinner me levendig hoe het was om mijn ouderlijk huis te verlaten. Doorleren, baantje erbij en aan het eind van de maand geen geld meer om een pakje sigaretten te kunnen kopen. Het Joodse bewustzijn was er al vroeg in mijn leven. Ik werd ‘bekoventlich’ Joods opgevoed. Dat ik verder het

Joodse pad beliep was een logisch vervolg op mijn opvoeding. Ik trouwde een Joodse man en voedde mijn kinderen bewust Joods op. Mijn geschiedenis herhaalde zich voor de kinderen: Joodse les, bar- en batmitswa. Tot op heden nog geen (Joodse) partners. Mijn tweede huwelijk is ook met een Joodse man. Ik kwam door dat huwelijk in contact met een andere wereld: zijn leven. Hij werd geboren in 1946 in een Joods gezin dat, om een aantal redenen, de zes kinderen niet Joods opvoedde. Op zoek naar zijn Joodse identiteit verbleef hij enige tijd in Kfar Chabad. Een periode die hij omschrijft als een van de meest waardevolle in zijn leven. Met het ouder worden kom je in weer een andere Joodse wereld, die van bijvoorbeeld een Joods Zorgcentrum. Waar mijn ouders nu wonen waardeert men de zuivere, respectvolle en liefdevolle wijze waarmee de oudere Joodse mannen en vrouwen worden verzorgd. Deze mensen, die de weg naar een leven in vrede voor hun kinderen en anderen baanden. De mensen, die door de oorlog zoveel zijn kwijtgeraakt. Zij voelen zich dan in de sjabbat van hun leven geliefd, veilig, vertrouwd en gekoesterd. Als een kind bij zijn of haar ouders. Lea Pagrach-van Coeverden

Tekening door Dana Blazer, van basisschool Rosj Pina 36 Benjamin

Shockerend? Humoristisch? Confronterend?

Kom kijken en oordeel zelf!

BORAT

Tramlijnen: 4, 9, 16, 24, 25

Theater Tuschinski Reguliersbreestraat 26-34, Amsterdam Zondagmiddag 25 maart, 13.00 – 15.30 uur Film en debat m.m.v.: Edwin de Vries acteur en scenarioschrijver Ruth Oldenziel Amerika deskundige Margalith Kleijwegt journaliste Esther Porcelijn studente Toneelacademie Vanaf 12.30 koffie en thee in foyer bij zaal 3 Kosten, inclusief consumptie: € 10,– reserveren en informatie: tel. 020-577 65 66 e-mail [email protected]

JMW gaat Pathé!

www.joodswelzijn.nl 37 Benjamin

Benjamin Servicepakket/JMW Antwoordnummer 47160 1070 WB Amsterdam

Benjamin Servicepakket De voordelen op een rijtje

Het Benjamin Service pakket bestaat nu ruim een jaar. Het is ontwikkeld door JMW in samenwerking met Amstelring. Het Benjamin Servicepakket heeft al een aardig aantal leden. Wanneer u lid wordt van het Benjamin Servicepakket dan kunt u, buiten het pakket van de Amstelring, ook gebruik maken van extra diensten en produkten die hier door JMW aan zijn toegevoegd. Bijvoorbeeld de cursussen van Crescras en Beth Simcha met een aantrekkelijke korting. Het is ook mogelijk om uw lidmaatschap van Amstelring om te zetten in een abonnement op het Benjamin Servicepakket. U houdt dan uw rechten bij Amstelring en kunt ook gebruik maken van de extra diensten en produkten van het Benjamin Servicepakket. Wanneer u dat bij ons aangeeft regelen wij dit verder voor u. Informatie 020-577 65 88, e-mail [email protected]

Als abonnee op het Benjamin Servicepakket krijgt u korting op alle diensten, artikelen en cursussen uit het Servicepakket, de Thuiszorgwinkels van Amstelring en enkele met name genoemde diensten van JMW. Verder ontvangt u, gratis driemaal per jaar het ledentijdschrift en éénmaal per jaar de ledenfolder. Het aanbod van Benjamin Service- abonnement wordt regelmatig geactualiseerd. Neem voor het laatste aanbod contact op met 020-577 65 88. JMW is niet aansprakelijk voor fouten in de opgenomen tekst van het Benjamin Servicepakket. Zie voor prijzen van enkele diensten of producten de Benjamin + (omslag).

In je nopjes aan de knopjes Hoe bedien ik de magnetron? Computer start niet, wat moet ik doen? SMS’en op mijn mobiel, hoe werkt dat?

3

2

1

6

5

4

Met deze en andere vragen over apparaten in en om het huis kan Beth Simcha u helpen. Voor € 10,– per uur voor Benjaminservicepakket-leden € 8,– helpen wij u uit de brand en vertellen getrainde medewerkers hoe apparaten bediend worden. 9

8

7

0

#

Meer weten bel 020-577 65 88, van 9.00 tot 17.00 uur van maandag t/m donderdag.

*

Amsterdam e.o. Beth Simcha, relaxed 55+ 38 Benjamin

Antwoordbon Benjamin Servicepakket Ik maak graag gebruik van het Benjamin Servicepakket

Betaling via acceptgiro € 17,50

Joodse achtergrond: Ja

Betaling via automatisch incasso € 16,50 Achternaam

Mevr. / Dhr.

Meisjesnaam

Voorletter(s)

Geboortedatum

Burgelijke staat ongehuwd / gehuwd / weduwe/weduwnaar / samenwonend

Naam partner

Mevr. / Dhr.

Voorletters

Geboortedatum

Straat + nummer

Postcode

Woonplaats Telefoonnummer

Telefoon mobiel

Bank/girorekening

E-mailadres

Datum

Handtekening

Alle velden zijn verplicht. Uw persoonlijke gegevens zullen conform de wet op de privacy worden behandeld.

Nee

Diensten en cursussen 5. BEWEGING

Het Benjamin Servicepakket is per 1 januari 2007 vernieuwd! Onderstaand het overzicht van diensten, cursussen en produkten die onderdeel uitmaken van het Benjamin Servicepakket. Let wel, uitsluitend diensten, cursussen en produkten waar nu landelijk bij staat vermeld, hebben een landelijke dekking. De cursussen zonder vermelding landelijk, worden aangeboden in de regio Amsterdam, Amstelveen en Hoofddorp. 1. GEMAK • • • • • • • • • • • •

Kapper aan huis landelijk Pruikenservice landelijk Audicien aan huis landelijk Opticien aan huis landelijk Tandprotheticus Pedicure Podoloog Schoenenservice Kleding aan huis landelijk Ondermode/lingerie Maaltijdservice landelijk Reizen met zorg landelijk 2. PRAKTISCH

• • • • • • • • • • •

Grote schoonmaak Wassen-Strijken-Stomen Klussendienst aan huis Tuinaanleg en onderhoud Hulp bij Administratie Bewindvoering & Nalatenschap BoedelZorgDrager landelijk Mobiele telefonie landelijk BasicPhone landelijk Verhuisservice landelijk Computercursus aan huis landelijk

3. KINDEREN • • • • • • • • • •

Baby op Komst! Rondom Zwanger! Beide ouderscursus Zwangerschapsyoga ZwangerFit De kunst van borstvoeding Zwangerschapszwemmen Babymassage EHBO voor ouders van kleine kinderen EHBO voor ouders van kleine kinderen herhaling • Themabijeenkomsten speciaal voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven: Regels en grenzen, Gevoelens bij peuters, Peuters: lastige eters?!, Welterusten! Over slaapproblemen bij peuters • Slim Kids 4. GEZOND • • • • • • • • • • • • • • •

Lekker in je vel Beter slapen Pakje Kans-Samen stoppen met roken Leven met diabetes Valpreventie Kennismaken met yoga Yoga voor gevorderden Geheugentraining Omgaan met dementie Hand en voet Zorgmassage Voetreflexzonetherapie Leren masseren Masseren niet verleren Stoelmassage Begeleiding bij Rouwverwerking na overlijden • GeZZond Check (gratis voor verzekerden bij Z&Z)

• • • • • • • • • • •

FysioFitness Nordic Walking PhysioFitWalking Sportief Wandelen Trimclub Slank en fit Aquarobic Aquafitness Aqua Fysiofit en Hydrofit Swimfit Reuma-oefenen in warm water 6. EXTRA VOORDEEL

• Voordelige tijdschriftabonnementen landelijk • Zorgboeken landelijk • Diabetes-testmateriaal landelijk • Thuiszorgwinkels • Korting op materialen Nordic Walking • Verhalen van vroeger-krant landelijk • Korting op ziektekosten- en uitvaartverzekeringen landelijk 7. JOODS Diensten Kosjere maaltijdservice landelijk Cursussen Beth Simcha 55+ ouderenwerk • ca. 15% korting op cursussen Ivriet, Engels, Jiddisj, tekenen, schilderen en Joodse geschiedenis (€ 100,– voor 35 lessen). Voor abonnees € 87,50. • Gymnastiek en koor € 80,– per jaar. Voor abonnees: € 70,–. • Dinsdagmiddag activiteiten en open atelier € 2,25 per keer. Voor abonnees € 2,–. • Dagtochten en bijzondere evenementen 10% korting voor abonnees. Deze prijzen worden per keer vastgesteld. • Nesjomelet: een maaltijd kost € 9,–. Voor abonnees € 8,–.

39 Benjamin

JMW Bureaus Bureau Amsterdam Spreekuur maandag t/m vrijdag 09.30-12.00 uur en woensdagavond 18.30-20.30 uur 020 577 65 77 [email protected]

bezoek onze website

www.joodswelzijn.nl

Bureau Arnhem Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 09.30-11.30 uur 026 445 12 89 [email protected]

Colofon De Benjamin wordt uitgegeven door JMW ‘de zorgcoördinator van Joods Nederland’, verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 10.000 exemplaren en wordt op aanvraag gratis toegezonden. Volgend nummer verschijnt ca. 15 juni.

Redactieadres JMW De Lairessestraat 145-147 1075 HJ Amsterdam tel 020 577 65 17 fax 020 577 65 00 tel 020 577 65 84 (administratie) E-mail: [email protected] www.joodswelzijn.nl

Redactie Tobias de Bruijn, Marianne Fuchs, Tzippy Harmsen (Tsavta), Esther Konstantinov, Michel Kotek (hoofdred.), Mireille Oei, Lizette Schoenmaker (secr.), Jolan Toff, Greetje Venetianer (secr) en Liesbeth de Vries

Vormgeving Dickhoff Design, Amsterdam Drukwerk Hegadruk, Den Haag

Bureau Den Haag Spreekuur dinsdag 14.00-15.30 uur 070 355 56 72 [email protected] Bureau Eindhoven Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 09.30-11.30 uur 040 243 45 45 [email protected]

Bureau Enschede Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 09.30-11.30 uur 053 431 85 02 [email protected] Bureau Groningen Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 09.30-11.30 uur 050 313 29 08 [email protected] Bureau Rotterdam Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 14.00-15.30 uur 010 466 86 66 [email protected] Website JMW www.joodswelzijn.nl Voor een volledig en actueel overzicht van de openingstijden, diensten en activiteiten!

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het inleveren van kopij voor het zomer nummer van de Benjamin is 24 april 2007

Antwoordbon 67 naam

voorletter (s)

voornaam

adres postcode

woonplaats

telefoon

e-mail

geboortedatum

nationaliteit

man/vrouw*

Ik heb wel/geen Joodse achtergrond* (*doorhalen wat niet van toepassing is) Ik wil deelnemen aan één van de volgende groepen die binnenkort starten: (hokje zwart maken wat wordt gewenst) Van je familie moet je het hebben of niet

Ik wil op de hoogte blijven van de activiteiten van het JMNA

I.s.m. het Sinai Centrum

Ik wil mij opgeven voor het videoproject

Wat is de invloed van de oorlog op je leven?

Zin in vriendschap

Ik krijg nog geen Benjamin en neem graag een

Gespreksgroep kind in de oorlog

Stress op het werk de baas

gratis abonnement op het JMW-kwartaalblad

Gespreksgroep naoorlogse generatie Wie schrijft, die blijft: schrijfgroep Joodse cultuur

datum

handtekening

Deze bon zenden naar: JMW – SLO De Lairessestraat 145-147 1075 HJ Amsterdam