B enjamin. extreemsporter. Sport Special. Marc Sluszny

B en j am i n Gratis kwartaalblad van JMW voor iedereen met een Joodse achtergrond • zomer 2011 • jaargang 24, nr. 84

Marc Sluszny

extreemsporter

l a i c e p S t r Spo

JMW Hulpverlening Thuiszorg Joodse activiteiten Jingles de vriendensite Benjamin/Joodse Agenda Servicepakket/Mediation Vrijwilligers

Full colour adverteren in de Benjamin? Voor de advertentietarieven en Benjamin deadlines, kunt u contact opnemen met Romeo Delta: [email protected] of bel 0544-352 235.

Dichtbij haar patiënten, collega’s, medewerkers en dichtbij de regio. Ziekenhuis Amstelland is in veel opzichten Aangenaam dichtbij.

Eet smakelijk!

www.ziekenhuisamstelland.nl

www.debenjamin.info ADVERTORIAL

Uw persoonlijke biografie Richard Verkooy biedt diensten aan als schrijver van autobiografieën of bedrijfsgeschiedenis via zijn site biografie.nu Benjamin: Je biedt via je site diensten aan voor het schrijven van biografieën. Hoe ben je daar op gekomen? Richard: Ik interview niet alleen graag, maar ben ook een goed luisteraar. Dat het opschrijven van hun levensgeschiedenis voor de meeste mensen slechts een idee blijft, is voor mij reden geweest mijn professionele diensten aan te bieden. Het zijn niet altijd de meest voor de hand liggende verhalen die ik hoor. Het leven beweegt zich immers niet alleen in dromerige zomerdagen. Ik heb een paar jaar geleden het boekje ‘kinderen die alles moesten goedmaken’ toegestuurd gekregen, het heeft me meer dan wat dan ook inzicht gegeven in wat ik thuis niet te horen kreeg. In het verleden dat je als mens meedraagt ligt ook de aanzet en interesse van mijn werk.

2

Benjamin nr. 84 - zomer 2011

Benjamin: Hoe krijg je het verhaal van iemand op papier? Richard: Allereerst heb ik een intakegesprek met de opdrachtgever over wensen, het aantal pagina’s, en het doel van de biografie. Deze werk ik uit in een voorstel met tijdsplanning (tussen intake en manuscript zitten ongeveer twee maanden) en hebben we een eerste van drie interviewochtenden. Om herinneringen in gang te zetten werk ik met thema’s zoals relaties, wonen en bezit, opleiding, opvoeding, werk en hobby. Benjamin: Wat voor mensen maken gebruik van je diensten? Richard: Dat geschiedenis niet alleen wordt geschreven door daden van een kleine groep beroemde schrijvers of politici hoef ik hier niet uit te leggen. Het kan iedereen zijn. Mijn opdrachtgevers zijn mensen die terugkijken op een bewogen leven en hun levensverhaal willen vertellen aan de generaties na ons

of aan de mensen en dierbaren waarmee ze hun verhaal graag willen delen. Benjamin: Wat kost het schrijven van een biografie ongeveer? Richard: De prijs voor een professioneel manuscript ligt niet alleen aan de hoeveelheid pagina’s maar ook aan het aantal uren dat ik er aan werk. Je moet rekenen op een minimum-bedrag van € 3.200,–. De kosten van de publicatie zelf, opmaak en drukken, hangt weer af van formaat, foto’s, oplage en bindmethode en vallen tegenwoordig erg mee.

Reacties op fotograferen

Actueel

4

voor de Benjamin

Joods

6

Meerdere enthousiaste fotografen die op vrijwillige basis hun foto’s ter publicatie af willen staan hebben zich aangemeld na onze oproep in de vorige Benjamin. Hier zijn wij erg blij mee. Verschillende foto’s zijn al terug te vinden in deze Benjamin.

• • • •

Column Joods: Rabbijn mr. drs. R. Evers Tweespraak Mijn Joodse voorwerp: De medailles van Paul Stoppelman Sport Column Gaby Santcroos

Wij gaan een database aanleggen waar fotografen hun foto’s op kunnen plaatsen. Op deze manier krijgen wij een duidelijk

Mijn leven

10

overzicht van alle foto’s die wij kunnen gebruiken. • •

Mijn leven: André Lopes Dias Interview met Marc Sluszny

Sport Special • • • • • • • •

16

Geschiedenis van sport Vrouw in beweging Kunstschaatsen Hardlopen Golf Tennis - Tom Okker Bridge Rolstoelbasketbal - Marc de Hond

COLOFON De Benjamin wordt uitgegeven door JMW (Joods Maatschappelijk Werk) en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 10.000 exemplaren. De Benjamin wordt op aanvraag gratis toegezonden naar adressen in Nederland. U kunt zich abonneren door gebruikmaking van de antwoordbon in deze Benjamin, of door registratie op de website www.debenjamin.info. Het volgende nummer (85) verschijnt in september 2011. Hoofdredacteur: Michel Kotek Redactie: Karien Anstadt, Eva de Baat, Shirley Ensel-Avni, Marianne Fuchs, Tzippy Harmsen, Esther Scholtens, Jolan Toff en Jacqueline de Boer (secretariaat). Redactieadres JMW De Lairessestraat 145-147 1075 HJ Amsterdam tel. 020-577 65 18 (redactie) tel. 020-577 65 66 (abonnementadministratie) E-mail: [email protected] www.debenjamin.info Vormgeving en druk: Dickhoff Design, Amsterdam en Hega Offset, Rijswijk

Multi Culti • • • •

26

Kunst & Cultuur Jeugd en jongeren activiteiten Babylonische spraakverwarring Eten & opeten

JMW • • • • •

Hulpverlening: Groepen en cursussen Hulpverlening: Eitzes van Esther JMW Activiteiten: Activiteiten in het land JMW Activiteiten: Loket ouderen JMW servicepakket: Benjamin Servicepakket

Sjoek • •

30

38

Sjoekertjes en oproepen Joodse vrienden

Tsavta

40 Benjamin nr. 84 - zomer 2011

3

DE REDACTIE: VLNR: SHIRLEY ENSEL-AVNI, MARIANNE FUCHS, KARIEN ANSTADT, JOLAN TOFF, TZIPPY-HARMSEN, ESTHER SCHOLTENS EN RECHTSACHTER MICHEL KOTEK. EVA DE BAAT EN JACQUELINE DE BOER ONTBREKEN OP DE FOTO.

Actueel Benjamin nieuws “When people keep their minds and bodies busy, they’re bound to live a long time”. Een citaat van Walter Breuning ‘een Amerikaanse Jood uit de Amerikaanse staat Montana’ in een van zijn laatste interviews. Op 15 april 2011 overleed Walter Breuning op respectabele leeftijd van 114 jaar. Als ervaringsdeskundige wist deze Walter Breuning als geen ander wat het recept was voor het bereiken van deze extreem hoge leeftijd. Tijdens een nutteloze rit in de auto werd ik gegrepen door dit citaat. Vraag is alleen op welke manier ik ‘body and mind’ dan zo goed mogelijk conserveer. In dit themanummer legden we deze vraag voor aan tal van sporten vrije tijdsbeoefenaars. Amateurs en

profs, jong en oud, man en vrouw, de geïnterviewden vormen een dwarsdoorsnede van Joods Nederland. Wat is de drijfveer achter de sportbeoefenaar en welke voldoening haal ik uit het sporten? Gegrepen werd ik door het interview met de Vlaamse Marc Sluszny. Marc legt uit waarom en hoe hij grenzen verlegt zonder daarbij voorbij te gaan aan zijn capaciteiten. Anders gesteld zodra Sluszny zich realiseert dat een gesteld doel niet haalbaar is trekt hij zijn plan en zoekt hij een nieuwe uitdaging. En zo speelt Sluszny op het ene moment van zijn leven mee in de mondiale tennistop en doet hij op zijn 49ste

nog een verwoede poging om deelname aan de Olympische Spelen op het onderdeel bobsleeën af te dwingen. Deze bijzondere kwaliteit van zelfreflexie en herijken is weinigen gegeven. Tom Okker ‘onze eigen Flying Dutchman’ laat als gewezen topsporter zien hoe hij tot topprestaties kwam. Minstens even leuk zijn de sportportretten van gezelligheidssporters in deze Benjamin. Sporten moet toch vooral leuk en ontspannend zijn. Voor dit moment veel leesplezier en een gezellige en relaxte zomer(vakantie) met veel sport. Joodse Vrienden Het nieuwe internetplatform van Joods Nederland komt er nog dit jaar aan. Op de nieuwe omgeving staan: • Nieuws en actualiteiten • Agenda van en informatie over Joods Nederland • Gouden Gids van Joods Nederland • Educatie • Vraag & aanbod • Vriendenomgeving

FOTOGRAFIE: JOOP GOBES

De nieuwe omgeving is een samenwerkingsverband van het NIW, Maccabi, Crescas, JHM, Joodse Omroep, Jonag en JMW. Als je ook zelf wilt deelnemen aan discussies en/of advertenties wilt plaatsen is het aanmaken van een eenmalige eenvoudige aanmelding voldoende. Ga voor de laatste ontwikkelingen naar www.jonet.nl 쎱

4


MICHEL KOTEK

Elah wenst u een fijne zomer!

JMW Hulpverlening Thuiszorg Joodse activiteiten

Full colour a dverteren

Jingles de vriendensite

in de Benjamin?

Vrijwilligers

Benjamin/Joodse Agenda Servicepakket/Mediation

Voor de advertentietarieven en Benjamin deadlines, kunt u contact opnemen met Romeo Delta: [email protected] of bel 0544-352 235.

Eet smakelijk! www.debenjamin.info Benjamin nr. 84 - zomer 2011

5

Joods COLUMN VAN RABBIJN MR. DRS. R. EVERS

Jodendom en Sport

FOTOGRAFIE: MAURICE MOL

Natuurlijk weet het Jodendom, dat een gezonde geest een gezond lichaam nodig heeft en dat daarvoor sport af en toe noodzakelijk is. Maar het sporten mag geen doel op zich worden. De essentie van het Jodendom is en blijft de Tora. Daar gaat het uiteindelijk allemaal om. Neem de sjabbat. We gaan weer een hete zomer tegemoet. Wat gebeurt er als een competitie gestreden wordt op sjabbat? Voor de traditionele voetballiefhebbers ontstaan er grote problemen: vasthouden aan hetzelfde sjabbat-schema van iedere week – dit jaar het 3323ste jubileumjaar sinds de Tora-wetgeving op de berg Sinaï – of met een kleine kunstgreep toch proberen mee te genieten van de triomfen en nederlagen?

Joden, Ajax, voetbal. Is er enige connectie? Het groene veld doet aan de berg Sinai denken, toen daar de Tora gegeven werd. De 22 spelers herinneren ons aan de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet. De bal staat symbool voor de wereld en die moet in het net, dat in het Hebreeuws masechet heet, dat ook Talmoedtractaat betekent. Na een goal roepen we ‘Hoera! Hoera’, hoe betekent hij, ra betekent slecht, hij is slecht, hij, de tegenstander, is niet te pruimen. Met een goal gaat de tegenstander in goles. Goles betekent diaspora, ballingschap. De tegenstander gaat de strijd aan. Wie heeft de leiding? Een verschwartzte! In het stadion is altijd minjan. De rode kaart herinnert ons aan de rode koe. anknopingspunten tussen sport en Jodendom zijn er dus te over.

6


Sommigen installeren zich op het balkon, zodat ze nog net een glimp van het beeldscherm vanuit de huiskamer van de buren konden opvangen. Anderen laten de televisie van vrijdagmiddag gewoon aanstaan. Weer anderen laten zich uitnodigen bij hun buren. Een vierde groep zet de televisie op de sjabbes-klok, zodat de wedstrijd precies om 15.30 aanfloept. Een vijfde groep installeert zich in het Garden-Wing hotel op de Amsterdamse Apollolaan in de veronderstelling, dat de ober de televisie toch aanhad en zo de sjabbatvoorschriften niet zouden worden overtreden. Enkelen hadden de rabbijn gebeld voor halachisch advies: het antwoord luidde, dat televisie kijken op sjabbat verboden was. De enige uitkomst bood een videorecorder. Het was toegestaan met behulp van de sjabbesklok de wedstrijd op de video op te nemen onder voorwaarde, dat beide

apparaten volledig afgedekt zouden blijven gedurende de sjabbat. Uitstel maar geen afstel. Waar ging het om, waarom moest men zo moeilijk doen? Indien men recht in de leer is, kijkt men op sjabbat naar geen enkel televisie-programma. In de Joodse wet, die het leven regelt van de wieg tot het graf, wordt onderscheid gemaakt tussen de geest en de letter van de wet. In de Tora wordt de sjabbat gezien als een rustdag, waarop men zich enkel en alleen concentreert op de wezenlijke en verheven religieuze mensaspecten: “De sjabbat werd alleen gegeven om die dag te gebruiken om de Tora te bestuderen”. Zelfs de maaltijden krijgen op deze heilige dag een religieus tintje. Een goede sjabbatmaaltijd in huiselijke sfeer is een mitswa (gebod), televisie kijken op sjabbat zou dus een inbreuk betekenen op de heilige sfeer, die deze dag uitstraalt. Het was nooit de bedoeling van de Tora, dat men op sjabbat zou lijden. De sjabbat werd juist gegeven om ervan te genieten. Maar juist door ons te beperken, leren we waar het werkelijk om draait in het leven. 쎱

RABBIJN MR. DRS. R. EVERS

JMW VOOR U Groepen en cursussen zie bladzijde 30

TWEESPRAAK

Sport VOORZICHTIG!!! Hoezo voorzichtig? Normaal gesproken roepen ouders langs de kant iets anders naar hun kinderen… Heb jij wel gezien hoe ruw die anderen zijn? Ik wil alleen maar niet dat er ongelukken gebeuren... Misschien zou je hem dan beter op schaken kunnen doen? Daar heeft hij al op gezeten, maar daar heeft hij een hersenschudding opgelopen. Ze waren daar zo vreselijk ruw. Ja, daar staan schakers om bekend. Dat was dan een echte hersenkraker. Waarom stoppen ze de wedstrijd niet even, ze kunnen toch zien dat die kinderen dorst hebben? Mijn kind in ieder geval wel en daar kan hij helemaal niet tegen. Je zou even het veld op kunnen lopen om het tegen de scheidsrechter te zeggen… NEE, NIET DOEN!!! DAT WAS EEN GEINTJE! Die scheidsrechter weet niet dat hij niet lekker kan worden als hij niet op tijd drinkt. Dat merkt hij vanzelf... Wat zijn we weer meelevend… Ik leef heel erg mee zelfs, waarom sta ik hier anders voor dag en dauw langs het veld naar een wedstrijd te kijken waar ik niks van begrijp? Dat jij er niks van begrijpt kan ik toch niets aan doen? En trouwens, het is half elf... Dat zeg ik, voor zondag is dat voor dag en dauw. En dat allemaal voor jouw kind. Volgens mij ook voor je eigen kind, dacht ik... Moet je nou eens kijken! HOU DAAR MEE OP!!! Zie je wat ze deden? Ik denk echt dat je hem op een andere sport moet doen. Is zwemmen dan niets voor hem?

Hebben we al geprobeerd. Daar was zo’n instructeur en die zei dat hij met z’n gezicht in het water moest...! Stel je voor… hij kon geen lucht meer krijgen. Zou zomaar een antisemitisch complot kunnen zijn. Exact! Dat is precies wat ik tegen die man gezegd heb! En ik denk nog dat ik gelijk had ook... Ja vast, die andere kinderen hoefden zeker niet met hun gezicht in het water? Eh, jawel, maar die konden daar veel beter tegen dan hij... Nee, dan was het een complot, dat is nu wel bewezen. Kijk, PAS OP!!! Moet je zien, ze zitten hem nou achterna! Dat hoort bij de wedstrijd, maak je asjeblieft niet zo druk. Heb je tennis al geprobeerd? Ja, maar dat is helemaal niks. Daar mocht ik trouwens niet meer bij de wedstrijden zijn. Waren volgens mij ook antisemieten. Ja, de wereld zit er vol mee. Maar hoezo dan?

Hij had een wedstrijd, en ik had je al verteld dat hij niet tegen dorst kan, dus ik ging hem tijdens de wedstrijd wat te drinken brengen en een stukje boterkoek, want daar is hij zo gek op. Je gaat me toch niet vertellen dat dat niet mocht, hè? Inderdaad, en toen mocht ik niet meer naar wedstrijden toe! Moet je voorstellen, een verbod om naar de wedstrijd van mijn eigen kind te komen! Was dat na één keer? Eh, nee, het was al vaker gebeurd, maar toch... Ik begrijp het. Onbegrijpelijk! Moet je nou eens kijken… WAT…??? Nou pik ik het echt niet meer. Ze zitten hem alweer achterna en dan gooien ze ook nog naar hem met de bal? Hij moet hier ook onmiddellijk vanaf! Ja, je begrijpt niet waarom ze het softbal noemen... 쎱

© VAN BEEM


7

Joods MIJN JOODSE VOORWERP

De medailles van Paul Stoppelman Mijn mooiste sportherinneringen behaalde ik als karateka tijdens de Maccabiade eind zeventiger en begin tachtiger jaren. We wonnen het hoogste eremetaal. In 1977 versloeg het karateteam van Nederland onder de bezielende leiding van coach Jan Stapper in een zinderende finale Frankrijk tijdens het eerste karate toernooi op de Maccabiah in Israël. Het was voor mij extra feest, omdat ik de initiator ben geweest om karate als officiële sportdiscipline op de Maccabiade te doen laten plaatsvinden. In datzelfde jaar behaalde ik (in mijn gewichtsklasse tot 75 kg.) op de Nederlandse kampioenschappen karate een gedeelde vierde plaats. Voor een jiddische schlemiel uit Mokum echt geen geringe prestatie. Als je dan ook nog bedenkt dat in 1977 Nederland in Tokyo wereldkampioen werd en in dat team drie leraren van me zaten, mag je van me aannemen dat ons land toen

over heel veel karatetoppers beschikte. Er werd gevochten op een ongelooflijk hoog niveau. Ik verloor overigens tijdens dat NK van Fred Rooyers (lid van het WK team) de huidige kickbox, MMA en K-1 commentator op televisie. In 1981 behaalde Nederland opnieuw goud in een spannende eindstrijd tegen Zuid Afrika. In 1983 op de Europese Maccabi Spelen in Antwerpen was ons land weer de sterkste. Vanaf 1989 maakte ik als playing coach deel uit van de karateploeg, die in 1985 met zilver en in 1989, 1993 en 1997 met brons naar huis ging. Vanaf 1999 ben ik als karatecoach in de weer en heb gelukkig heel veel steun van trainer Apy Echteld, die ook in de vechtsport z'n sporen ruimschoots heeft verdiend. Op de Europese Maccabi Spelen EMG) in Rome (2007) hebben we weer een groot aantal plakken in de wacht gesleept. En op de Maccabiah in Israël in 2009 heeft Nederland met Esther van Schaik goud veroverd. In Wenen

FOTO UIT 1997 (TOEN WE VAN HET KASTJE NAAR DE MUUR WERDEN GESTUURD) V.L.N.R. DANIEL WORTEL, RONITH MOORTHAEMER, PASCAL POP, PAUL ENGELSMAN, HENK KOOYMAN EN PAUL STOPPELMAN.

8


(jaar 2011) is karate om voor mij nog onverklaarbare redenen al in februari dit jaar van de agenda gehaald. Een ongekende teleurstelling voor de nieuwe lichting (jonge) karateka’s, die bijna een jaar lang voor nop bij Special Sports zich hebben voorbereid en getraind. Ook dat is sport! Ikzelf heb een groot gedeelte van m'n leven Kyokushinkai (d.i. fullcontact karate) getraind en het letterlijk geschopt tot derde dan. Tot mijn grote genoegen is het huidige niveau op vechtsportgebied in Nederland weer bijzonder hoog. 쎱

PAUL STOPPELMAN

FOTOGRAFIE: JOOP GOBES

COLUMN

Een winnaar is een verliezer die nooit opgeeft Als ik later groot ben, dan loop ik de hele marathon in New York. Als Oprah Winfrey het kan, dan kan ik het ook, spoorde ik mijzelf bemoedigend aan.’’ Zij heeft wel allemaal ‘Personal trainers’ met vers geperste soja, antioxidanten met lijnzaadjes shakes en een Amerikaanse Emille Ratelband naast zich lopen.’’, zei de omgeving minder bemoedigend. Vanaf mijn vijfde jaar deed ik pogingen tot pirouettes in balletpakjes. Klassiek ging over in streetdance en toen weer terug naar klassiek. In het Zuiderbad 50 baantjes heen en weer. Okay, 25 baantjes, want heen telde ik als één baantje. Een yoga lesje hier, leren film-vechten daar. In de sportschool stoomde mijn trainer mij klaar voor de 10 km in het Amsterdamse bos. Knalrood na mijn eerste keer de Bosbaan af, kwam ik bij het ijstentje op de hoek. Met 50 cent op zak kon ik nog net een raketje kopen. Het lekkerste raketje ooit, van de ijscoman die er een sport van maak-

koffie laten vallen, of geen tandpasta op mijn handen te smeren in plaats van zeep. Een uur op een revalidatie arts in praten, om met twee handtekeningen op zak naar het volgende level van vergoedingen te kunnen gaan.

te om het laatste woord te hebben. Hij won, want ik had een raketje in mijn mond. Tegenwoordig doe ik aan andere sporten. Met de trippelstoel het drempeltje op, in de woonkamer. Zo snel mogelijk hulpmiddelen vergoed zien te krijgen, ondanks de Nederlandse bureaucratie. Met mijn morfine hoofd niet mijn

Maar ook een sport om langs mensen en hun oordeel te kunnen duiken. Mijn hedendaagse en misschien mijn zwaarste sport ooit beoefend. De sport om te laten zien dat je een ziekte hebt, maar dat je niet je ziekte bent! De sport om altijd maar aan de zijlijn te staan en mensen aan te moedigen. De sport om je doelen en ambities in het leven bij te kunnen sturen en de lat veel lager te moeten leggen. De sport om de mooie dingen in het leven te kunnen zien. De sport om niet altijd maar beter, mooier en rijker te willen worden, maar blij te zijn met wat je wel hebt. Dan heb je goud! 쎱

GABY SANTCROOS


9

Mijn leven MIJN LEVEN

André Lopes Dias Bestuurslid voetbalvereniging WV-HEDW Andre Lopes Dias, 71 jaar, geboren in Amsterdam Oost. Woont bijna 40 jaar in Diemen. Getrouwd met Jenny Hagedoorn, 3 dochters en 8 kleinkinderen. Beroep: econoom. Ik was eerst docent en later staflid op de Bestuursacademie, het opleidingsinstituut voor o.a. gemeenten. Ik ben nu met pensioen. Verder ben ik 55 jaar lid van de Amsterdamse Voetbalvereniging WVHEDW. We hebben inmiddels bijna 1300 leden. Van m’n 12e tot 65e heb ik gevoetbald. Ik ben clubscheidsrechter, grensrechter, schrijf wedstijdverslagen, maar ben vooral secretaris. Ik werd op mijn 31e voor deze functie gevraagd.

“Ik wilde mij verdienstelijk maken en mogelijk wilde ik mij op deze manier manifesteren, omdat ik geen carrière maakte in ’t eerste elftal.” Ik ben er nu zeven dagen in de week, twee uur per dag mee bezig. Ik maak de spelerspassen, onderhoud externe contacten zoals met het stadsdeel Oost of de KNVB. Ik was ook betrokken bij het bijna 1000 pagina’s grote jubileumboek t.g.v. ons 100-jarig bestaan drie jaar geleden. Voor het langdurige bestuurslidmaatschap en mijn carrière op de academie ben ik benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau en heb ik ook de gouden speld gekregen van de KNVB.


Mijn mooiste herinnering: dat zijn van die onweegbare zaken, zoals de geboorte van mijn kinderen. Sport: voetbal uiteraard, ik heb een seizoenskaart van Ajax. Wielrennnen, tennis en schaatsen. Ik wandel en fiets. Joods: mijn vader was seculier. Hij was met een niet Joodse, later Joods geworden, vrouw getrouwd. Hij had niets met ’t godsdienstige element. Ik voel me in de Joodse kring wel opgenomen, maar wil niet in dat hokje geplaatst worden. Mede door de oorlog heb ik ook niet zoveel van het Jodendom meegekregen. Er was ook geen familie meer die dat kon overbrengen. Eten: Italiaans, Chinees, Oosters. Televisie: nieuwsprogramma’s zoals De Wereld Draait Door, Pauw & Witteman, Nieuwsuur en Studio Sport. Krant: de Volkskrant, sinds wij 47 jaar geleden de Telegraaf opzegden en het Parool, vanaf dat ik lezen kan, dus inmiddels 66 jaar. Mop: Moos staat te schreeuwen in het trappenhuis: “Help, help!!” Bram snelt

toe en vraagt wat er aan de hand is. “Mijn schoonmoeder wil zelfmoord plegen.” “Nou en, prima toch?” zegt Bram. “Ja, maar we krijgen het raam niet open.” Boek: De Donkere Kamer van Damocles van W.F. Hermans en De Avonden van Gerard van ’t Reve vind ik briljante boeken. Recent “Suezkade” van Jan Siebelink over een leraar met hoogstaande opvattingen. Ik had de neiging om naar Den Haag te gaan om de locaties te bekijken. Winkel: warenhuizen vanwege de verscheidenheid; Macy’s in New York, de Bijenkorf in Amsterdam en Amstelveen, Harrods in Londen. Hekel aan: mensen die dik doen of zichzelf verrijken. Ook al is dit legaal zoals in de bankwereld of bij reorganisaties. Bewondering voor: pianisten. Onbegrijpelijk hoe men zo’n stuk kan spelen en ook voor mensen die zonder uit te zijn op eigen glorie op een goede manier leiding kunnen geven zoals Uri Coronel bij Ajax. Uitzicht: natuurgrasvelden, berglandschappen in Zwitserland, Noord-Italie en Oostenrijk. Markt: Albert Cuyp. Toen ik in de Pijp woonde kocht ik daar alle levensmiddelen. Kom graag: bij vrienden om te praten. In stadions of in theaters zoals de Kleine Komedie of het De La Mar. Grootste wens: gezond blijven zodat ik niet, zoals mijn moeder, in een verpleeghuis terecht hoef te komen. JMW: ik ken de organisatie maar heb er nooit gebruik van gemaakt. 쎱

JOLAN TOFF

WWW.JOODSETHUISZORG.NL

JMW Hulpverlening Thuiszorg Joodse activiteiten Jingles de vriendensite Benjamin/Joodse Agenda Servicepakket/Mediation Vrijwilligers

Full colour adverteren in de Benjamin? Voor de advertentietarieven en Benjamin deadlines, kunt u contact opnemen met Romeo Delta: [email protected] of bel 0544-352 235.

Eet smakelijk! www.debenjamin.info

mr L.E. Visserhuis Joods woonzorgcentrum

Het nieuwe mr L.E. Visserhuis in Den Haag is begonnen met de verhuur van appartementen. Zesendertig ruime appartementen voor ouderen die zorg nodig hebben. Dertig verpleegplaatsen in kleinschalige woonunits (twee units strikt kosjer). Een prachtige, zonnige en beschutte tuin. Bovendien een zwembad met fitness speciaal voor ouderen. Winkels en gezellige terrasjes op loopafstand.

We zijn inmiddels geopend!

U kunt kunt bellen bellen voor voor een een bezichtiging. bezichtiging. U Indien u de kosten voor de huur niet kunt betalen, zal het mr L.E. Visserhuis trachten met u samen hiervoor een oplossing te vinden.

Voor meer informatie: 070 - 3586363 of via de website:

www.jbc-visserhuis.nl Benjamin nr. 84 - zomer 2011 11

Mijn leven “Ik ontdekte dat ik als mens een soort kameleon ben, dat ik kan veranderen naar gelang de uitdaging”


MARC SLUSZNY

De Sportieve Lessen van Extreemsporter Marc Sluszny Avonturier, superman, James Bond, extreemsporter. Dat zijn de benamingen waarmee de buitenwereld Marc Sluszny probeert te vangen. Maar wat drijft de Antwerpenaar, vader van twee kinderen, om iedere keer opnieuw de zwaarste uitdagingen aan te gaan en de dood in de ogen te kijken? Sluszny heeft al veel records gebroken in wat in de sportwereld extreme sporten worden genoemd. Hij vestigde een wereldrecord bungeejumpen, werd vierde op het wereldkampioenschap skysurfen, bedwong de Annapurna I zonder zuurstof en reed verschillende 24-uurs autoraces: de 24 uur van Le Mans, Zolder, Spa-Francorchamps, Nürburgring en Daytona. Sluszny (49) is meer dan een buitengewoon goede sportman, hij is eigenlijk de personificatie van zijn eigen filosofie. Iedereen kan sporten en iedereen is in staat zijn eigen grenzen te verleggen want dat is een kwestie van karakter en doorzettingsvermogen. Zo is Marc Sluszny: gaat het niet dan gaat het niet en op naar de volgende uitdaging. En ook als het wel gaat, als er een record is gebroken of een doel is bereikt, gaat Sluszny verder. Hij zwom in 1982 het kanaal tussen Dover en Calais over in iets meer dan tien uur. Zwemmen doet hij sindsdien niet meer. En zo ging het ook met tennissen. In 1982 speelde Sluszny voor België om de Davis Cup en werd vijfde in het

Spelen te gaan, zijn gestrand. De limiet die het Olympisch Comité heeft gesteld zijn onhaalbaar voor het Belgische team, dus de pogingen zijn gestaakt.

Belgische kampioenschap tennis. Hij raakt nog maar zelden een tennisracket aan. Tennis is de eerste sport waar Sluszny zich aan wijdde. “Ik kreeg een beurs voor de tennisschool van Nick Bollettieri en ik ging aan de universiteit van Illinois studeren. Ik speelde tegen Noah, Wilander en Borg. Maar ik was toch gelimiteerd qua talent.” Eigenlijk is Sluszny helemaal geen sporttalent, vindt hij zelf. “Ik had al vroeg door dat ik niet veel talent had voor iets specifieks. Eigenlijk kwam ik er pas later achter dat ik goed ben in focussen en iets bereiken wat ik graag wil. Mijn talent zit in mijn karakter en in de volharding. Ik ontdekte dat ik als mens een soort kameleon ben, dat ik kan veranderen naar gelang de uitdaging.” Momenteel zit hij tussen twee uitdagingen in. Pogingen om met het Belgische bobsleeteam naar de Olympische

Maar het volgende avontuur heeft zich al aangediend. Sluszny gaat, als het even meezit, het wereldrecord op de elektrische motorfiets verbeteren. De voorbereidingen zijn al begonnen: Er moet zeven kilo af, terwijl er voor het bobsleeën juist zes kilo bij moest. Dat betekent net zolang lopen, spinnen en koordspringen tot hij het gewicht kwijt is. Bedoeling is dat Sluszny in het zuiden, op de zoutvlakten van Utah, het snelheidsrecord van 280 kilometer per uur gaat verbeteren, het liefst naar 300 kilometer. Niet dat Sluszny overgewicht heeft. Hij zit strak in zijn vel, is gebruind, en zou met zijn fijnbesneden gezicht en kale koppie zo in een speelfilm over PoolsJoodse partizanen kunnen. Dat klopt ook wel. Sluszny’s grootvader kwam uit Polen naar Antwerpen waar zijn zoon, Sluszny’s vader, het tot diamantair bracht. Sluszny, die zelf zijn geld verdient met handel op de beurs voor eigen rekening, had een inspirerend voorbeeld als het op sport aankwam. Zijn vader was in de jaren vijftig Belgisch kampioen op de 200 meter hordelopen. “Hij was een tamelijk harde man en streng voor ons. Hij wilde dat mijn broer en ik aan sport deden. Dat was een hele motiverende Lees verder op pagina 14 >

WWW.JOODSETHUISZORG.NL

Benjamin nr. 84 - zomer 2011 13

Mijn leven Vervolg van pagina 13 > factor. Als kind wil je je ouders plezieren en dat was bij mij ook zo.” Hij zal zijn vader niet hebben teleurgesteld. Maar vader zegt niet zoveel. “Ik denk dat alle vaders, zeker als ze de oorlog hebben meegemaakt en selfmade zijn, problemen hebben om diepe, emotionele gevoelens te tonen naar hun familie toe. Ze hebben tragische dingen meegemaakt en willen niet zwak maar sterk overkomen.” Voor Sluszny is uitdagingen aangaan een levensfilosofie geworden. “Het gaat niet om het record en ook niet om mij. Het is, tussen aanhalingstekens, een soort religie. Daarbij gaat het om de weg die je aflegt. Je maakt een evolutie door omdat je andere mensen ontmoet en van hen leert. Als je je alleen maar op het eindresultaat focust, kom je in iets terecht wat superopper-

vlakkig is. Als je iets bereikt puur door geld of omdat je toevallig geluk hebt, ben je bezig met momentopnamen terwijl alle andere momenten eigenlijk jouw leven zijn.” “Er is een prachtige uitspraak van Rudyard Kipling die boven de ingang van het Centre Court van Wimbledon hangt. Het komt uit het gedicht If: ‘If you can meet with triumph and disaster. And treat those two imposters just the same.’ Dus hij zegt: jullie gaan nu spelen op het Centre Court. De een gaat winnen en de ander gaat verliezen. Maar morgen is het voorbij. Degene die gewonnen heeft, kan de grootste sukkel van de wereld zijn. Het blijft maar een moment.” Sluszny’s levensstijl heeft hem veel gebracht zoals de mogelijkheid om zijn angsten te bezweren. “De intensiteit

van het sporten was voor mij de manier om de rest van mijn leven op een veel koelere en filosofische manier te beleven. Het hele leven draait om verschillende angsten. Angst om mensen te ontmoeten, angst omdat het donker is, om iets nieuws te beginnen en het oude los te laten. Alles draait om angst. De meeste mensen vermijden het meestal. Anderen, zoals ik, zoeken het op. Ze zoeken de dood niet op. De dood is het enige dat we niet kunnen veranderen, wel de angst ervoor. Als je de moed hebt om die angst in de ogen te kijken, als je die probeert te overwinnen, ga je uiteindelijk vrij leven.” Sluszny lijkt alles behalve bang. In de documentaire Sharkwise zien we Sluszny zwemmen met haaien in ZuidAfrika. We zien hem voorlezen uit het dagboek dat hij voor zijn twee kinderen bijhoudt. “Ik heb jullie altijd geleerd om nooit op te geven, om te proberen je doelen te bereiken. Hoe kan ik jullie in de ogen kijken als ik het zelf niet kan?” Sluszny zal doorgaan tot zijn lichaam het opgeeft en hij zijn grenzen niet meer kan verleggen. Maar de blik is al naar buiten gekeerd. “Ik zit nu in een fase waarin ik mijzelf heb bewezen. Hoeveel mensen in de wereld kunnen zeggen dat er over hen een film is gemaakt waarin zij zelf de hoofdrol spelen? Ik wil met mijn levensfilosofie andere mensen inspireren en motiveren. Hen na laten denken en laten zien dat wat zij hebben niet altijd slecht of negatief is. Je hoeft geen supertalent te zijn om iets te bereiken. Je moet alles uit je karakter halen om vol te houden. Dat is altijd mijn boodschap.” 쎱


CARINE CASSUTO

‘If you can meet with triumph and disaster. And treat those two imposters just the same’


Sport special GESCHIEDENIS VAN SPORT

Herzl propageerde sport

De omslag heeft volgens velen plaatsgevonden eind 19de / begin 20ste eeuw en had in belangrijke mate te maken met de opkomst van het zionisme. Theodor Herzl hield een pleidooi voor een geestelijke en lichamelijke “wedergeboorte” van het Joodse volk. Deze oproep vond een enorme weerklank en had tot resultaat dat er overal in Europa diverse Joodse sportverenigingen opgericht werden. Dit gold aanvankelijk met name voor de turnverenigingen. Na de Eerste Wereldoorlog brak de echte bloeitijd van het sportieve verenigingsleven aan. 쎱

MICHEL KOTEK

UM 1936 - JOODS HISTORISCH MUSE VAN EEN WATERPOLO-PLOEG, PRENTBRIEFKAART MET FOTO


PORTRET VA N DE BO KS ER BEN BRIL, 19 39 - JOODS HI STORISCH MU SEUM

De beoefening van sport is in Joodse kring niet altijd iets nastrevenswaardigs geweest. Eeuwenlang werd sport, vanwege de Helleense achtergrond, gezien als een heidense bezigheid.

‘De zomer begint te vroeg dit jaar’

SPORTEN

Vrouw in beweging Mijn vriendin kijkt me aan met een blik die ik van haar ken. We zitten op een terras in de zon en genieten van een kopje thee. Zonder iets erbij, daar zijn we erg tevreden over. Ik heb haar leren kennen op een reis en iedereen dacht gelijk dat we zussen waren. Dat zijn we niet, maar het voelt wel zo. Zelfde krullen, zelfde lach, zelfde lengte, zelfde rondingen. ‘Weet je, ik ben er nog niet aan toe, aan: zonder – jas. Sinds Pesach is er minstens twee kilo bij door al die matses met suiker. Ze zouden een light versie matses moeten uitvinden.’ Ik weet het, vertel mij wat. Ooit ging ik naar mijn huisarts met de klacht dat er per jaar zo heel stiekem een kilo leek bij te komen. ‘Ja’ zei hij en keek me half lachend aan. Ik ken dat lachje van hem, dat is het lachje waarmee hij verbergt dat hij er ook niets aan kan doen. ‘Sommige vrouwen

worden mager in de overgang, anderen dik en jij hoort duidelijk tot de tweede groep.’ Mijn dokter zei dat ik moest gaan bewegen, dus ik ben naar zo’n groep gegaan. Pilates, is goed voor je rugen buikspieren. Ik had mijn vriendin overgehaald mee te gaan, het zou ook heel goed voor haar zijn en ik hoefde niet alleen. Samen stapten we in onze zwarte joggingbroeken met wijde t-shirts de sportschool binnen. We pakten een matje en probeerden de aanwijzingen van de juf te volgen. Zij hoorde duidelijk bij de eerste groep van mijn huisarts. De ene week in hard roze, de volgende week in appeltjesgroen en altijd een microfoontje om waardoor wij haar opdrachten konden horen. Elegant wist zij haar been achter haar schouder te plaatsen terwijl ze nog steeds met haar leerlingen

communiceerde. Soms kwam ze langs en gaf wat aanwijzingen. Ons sloeg ze meestal over, waarschijnlijk geen eer aan te behalen. Twee dagen na de les wisten we altijd dat we spieren hadden, spierpijn als bewijs. Na vijf weken stonden mijn vriendin en ik weer klaar voor de les, toen de man van de sportschool naar ons toekwam. De les ging niet door, juf was door haar rug gegaan. Wij zijn naar een terrasje gegaan en hebben een glaasje genomen. Op haar gezondheid. 쎱

ANNEMARIE BREMER

COACHING, SUPERVISIE, TRAINING, THER


Sport special

“Het is een geweldig gevoel als je naam wordt omgeroepen en je bent eerste geworden”


KUNSTSCHAATSEN

Kunstschaatsster Shana Potsdammer Shana, 13 jaar, woont in Amsterdam en zit op het Gerrit van der Veen College. Haar trotse moeder Anouk: ‘Shana was drieëneenhalf. Op het Museumplein was een ijsbaan. Ze schaatste meteen weg. Vooruit, pootje over en ook achteruit’. Ze heeft zoveel talent dat ze inmiddels ook al aan de Nederlandse kampioenschappen mocht meedoen, en is in de categorie t/m 12 jaar negende geworden. Shana moet er heel veel voor doen. Ze krijgt balletlessen die toegepast zijn op kunstschaatsen, moderne dans, stretchoefeningen, conditietraining en droogspringen. In het winterseizoen traint ze vijf à zes dagen per week, iedere dag twee uur op de Jaap Edenbaan in Amsterdam. Begin april gaat deze baan dicht. Dan gaat ze vier keer per week in Hoorn en Zoetermeer trainen.

Shana: ‘Ik heb veel contact met clubgenoten. Met mijn vriendinnen van school kan ik alleen op donderdag afspreken. De rest van de week ben ik met kunstschaatsen bezig’. Anouk: ‘Het is een fantastische maar wel dure sport. Er zijn geen sponsors en er zijn veel te weinig ijsfaciliteiten in Amsterdam. Het gaat om enige duizenden euro’s per jaar voor de huur van de baan, kosten van de trainer, balletlessen, inschrijfkosten bij wedstrijden, je schaatsen, zomerstage, reizen en hotelovernachtingen. We waren zojuist bijvoorbeeld naar een wedstrijd in Parijs. Daar waren kunstrijders uit wel twintig landen. De schaatssters uit o.a. Japan en Rusland worden gedrild trainen zo’n dertig uur per week, ze hebben daar een andere mentaliteit. Je hebt dan ook nauwelijks contact met ze.’

Shana: ‘Een van de leuke dingen was dat ik heb deelgenomen aan ‘kinderen dansen op het ijs’ Samen met Maxime Froger, de zoon van Renée Froger. We hebben gewonnen. Het is een geweldig gevoel als je naam wordt omgeroepen en je eerste bent bent geworden. Ik vind het ook leuk om les te geven. Ik doe dat soms aan kinderen van 5–7 jaar, maar ook aan volwassenen.’ Anouk: ‘Als je een topkunstschaatsster wil worden moet je discipline,doorzettingsvermogen, conditie en ritmegevoel hebben. Kunstschaatsen is één van de meest ingewikkelde sporten. Elke sprong heeft bijvoorbeeld. een eigen manier van aanrijden, ritme, afspringen, en landen. Het kost je soms twee jaar training om van een enkele sprong naar een dubbele sprong te gaan. Shana: ‘Het is ook erg belangrijk dat je er goed uitziet. Tijdens wedstrijden wil de trainer dat ik me een beetje opmaak en mooi gekleed ben. Mijn haar moet in een knotje zitten. Dat vind ik eigenlijk vreselijk. Zodra de training klaar is doe ik mijn haar weer los. 쎱

WWW.JOODSEACTIVITEITEN.NL

JOLAN TOFF


Sport special HARDLOPEN

Rennen is mijn passie Drie keer per week moeten mijn renschoenen er aan geloven. Ze worden afgebeuld, maar erger nog dan dat, krijg ik het ook zelf zwaar te verduren. En niemand anders dan ikzelf ben daarvoor verantwoordelijk. Het moment voorafgaande aan het rennen is vaak het ergste. Je hebt andere zaken aan je hoofd, moet veel te vroeg opstaan, hebt nog enkele deadlines te halen, maar eenmaal hobbelend door het bos, de weide, of de stad wordt de sleur van alledag verbroken. Ik heb al vele sporten beoefend, maar rennen is vooral geweldig, omdat ik het kan doen wanneer mij dat het beste uitkomt. Ook biedt rennen de mogelijkheid om je eigen grenzen te verleggen.


Wat bij de eerste keer een onmogelijke opgave lijkt wordt bij een volgende keer een doel op zich. Waar een eerste afstandsloopje van vijf kilometer ruim twintig jaar geleden nog een hele opgave leek, deins ik nu niet terug voor een halve marathon. Dat gezegd hebbend begrijpt u ook gelijk wat mijn volgende uitdaging is, de hele marathon. Als we dat dan toch doen dan ook maar gelijk in de mooiste loop ter wereld ‘New York’. Rennen is voor mij ook een soort van therapie. Als iets even tegenzit op je levenspad is het heerlijk om je zinnen geheel te kunnen verzetten. Rennen brengt mij in balans, inspireert mij om nieuwe wegen in te slaan en grenzen te verleggen. De energie die ik na

afloop door mijn aderen voel stromen is ongekend. Nadeeltje, als ik te laat op de avond ren lig ik niet veel later nog stuiterend in mijn bed. Het rennen is al helemaal leuk als je het in een leuke setting kunt doen met vrienden die zich ook van alles ten doel hebben gesteld. Die vrienden maken het makkelijker om ook als het heel erg vroeg is op zondagmorgen, toch het huiselijke nest te verlaten. Wat ik echt het vervelendste vind aan rennen is als ik door een blessure niet kan rennen. Met het geweldige vooruitzicht dat er weer op korte termijn gerend kan worden leef ik op en is de dynamiek terug. 쎱

MICHEL KOTEK

GOLF

Na tennis en fitness nu ook tijd om te gaan golfen Ik ben Burney Vaz Dias 48 jaar, getrouwd met Chantal en wij hebben inmiddels 2 tieners (Maxim 16 jaar en Nathalie 13 jaar). Ik ben sinds 1995 zelfstandig ondernemer in een vak waar nog maar weinig geloofsgenoten actief in zijn. Ik werk namelijk in de confectie. Golfen is een prima manier om na het drukke werk even te ontspannen. Onze kinderen hebben nu een leeftijd bereikt die Chantal en mij in de gelegenheid stellen om ook weer eens met zijn tweeën weg te gaan. Onze kinderen spreken in een paar seconde via hun enorme netwerk via WhatsApp, Facebook, Hyves of MSN af met vrien-

den en dan plots zijn zij beiden de hort op. Wij hebben besloten om niet alleen op de bank te gaan zitten, maar ook actief bezig te blijven. Enorm aangemoedigd door mijn ouders die al 25 jaar golfen zijn wij nu ook een beetje verslaafd geraakt aan dit spelletje. Je moet zeker over wat doorzettingsvermogen beschikken en lessen nemen maar als het dan eindelijk lukt om dat balletje tweehonderd meter ver weg te slaan geeft dit een enorme kick. We hebben op dit moment één keer per week les en proberen ook nog één keer per week een baan te lopen. En lopen dat doe je met deze sport.

Je bent gemakkelijk twee tot vier uur onderweg, afhankelijk van het aantal holes dat je speelt. Ongemerkt heb je vier tot wel acht km afgelegd in die paar uur. Je bent lekker buiten en daarna kun je lekker een hapje eten en een drankje drinken. Binnenkort gaan wij examen doen voor ons GVB (Golf Vaardigheids Bewijs) en zijn dan van plan om de mooie golfbanen te gaan ontdekken. Chantal en ik kunnen het een ieder met wat tijd echt adviseren. Het is een prima manier om te ontspannen en tegelijkertijd te sporten. 쎱

BURNEY VAZ DIAS


Sport special TENNIS

The Flying Dutchman Tom Okker

Hij omschrijft zichzelf als nuchter, optimistisch, zakelijk en een leuke opa van 3 kleinkinderen. Na een imposante tenniscarrière heeft hij nu een eigen galerie en is gespecialiseerd in Cobra Kunst. “Ik heb altijd geprobeerd van mijn hobby mijn passie te maken. Alleen als je iets leuks vindt kun je jezelf daarin onderscheiden”. We spreken met Tom Okker, geboren op 22 februari 1944.

‘Zorg dat je plezier beleeft aan wat je doet en stel jezelf een reëel doel’


Het waren vooral mijn ouders die mij stimuleerden om te gaan tennissen. Mijn vader tenniste veel en deed dat ook met Joodse Vrienden. Na de afronding van mijn Middelbare School ging ik in Militaire dienst. Na een oriëntatiejaar als amateurtennisser besloot ik in 1966/67 niet voor een economiestudie te kiezen, maar voor een tenniscarrière. Ik kwam er geleidelijk pas achter dat ik getalenteerd was. Als kind kreeg ik mijn eerste tennislessen en stapje voor stapje ontwikkelde ik mijzelf. Het was ondermeer te danken aan de Joodse sporter en zakenman Leo van der Kar dat ik begin jaren zestig in aanmerking kwam voor een door het Leo van der Kar fonds gesubsidieerde trainingsstage in Zuid Afrika. Achteraf gezien was dit van belang voor mijn ontwikkeling als tennisser. Tegenwoordig is het veel lastiger om als tennisser door te breken, de concurrentie is veel groter, ook omdat de faciliteiten nu veel beter zijn. Zo kon in de jaren zestig in de winter slechts op één plek in een binnenhal worden getennist in Amsterdam. Dat ligt nu wel iets anders. De eerste successen volgden al snel. “Van 1964 tot 1968 was ik Nederlands kampioen. 1967 werd een heel goed jaar en in 1968 volgde de internationale doorbraak met het bereiken van een finaleplaats in de ‘US Open’. Ik stond opeens derde op de wereldranglijst. Achteraf gezien was dit moment ook het hoogtepunt van mijn carrière. Eigenlijk heeft mijn carrière geen dieptepunten gekend.

Wat je voor sport nodig hebt, heb je ook nodig in het dagelijkse leven. Doorzettingsvermogen en een duidelijk en realistisch doel. Ook bij het behalen van successen heb ik nooit het gevoel gehad dat ik met mijn hoofd in de wolken liep. Dat kwam vooral omdat ik altijd vrij nuchter bleef.” “Bent u nog te bewonderen op de tennisbaan?” “Nee, door twee versleten enkels ben ik 7 jaar geleden met tennis gestopt. Wel ben ik nog actief in het golfcircuit als senior. Ook met zijn Noordwijkse Golfteam werd Tom Okker tot twee keer Nederlands kampioen. Met een handicap van slechts 5.3 absoluut niet onverdienstelijk, maar zelf relativeert hij dat graag. “Het ligt er maar aan waarmee je het vergelijkt. Binnenkort krijg ik nieuwe enkels. Ik hoop dan nog over vele Golfbanen te kunnen crossen. Sporten geeft me in zekere zin nog steeds een kick. Als ik het niet meer zou kunnen, zou ik dat echt heel jammer vinden. Er zijn geen dingen in mijn leven die ik opnieuw zou willen doen, als ik daarvoor in de gelegenheid zou zijn. Ik ben een tevreden mens en geen dromer”.

Jodendom en Israël “Ik ben niet Joods opgevoed en alleen mijn vader was Joods. Wel heb ik nog altijd veel Joodse vrienden. Misschien werd er vanwege de oorlog wel heel weinig over gesproken. Mijn vader werd tijdens de oorlog tewerk gesteld en mijn grootvader werd ‘zo bleek later’ uit Westerbork weggevoerd. In 1965 mocht ik namens Nederland meedoen aan de internationale Maccabiade (een soort van Olympische spelen voor Joden wereldwijd) waar ik de herenenkel en mixed dubbel won. De Nederlandse delegatie dacht ‘een goede tennisser kunnen we wel gebruiken,

een beetje Joods bloed is voldoende’. Als tennisser heb ik helaas nooit kunnen deelnemen aan de echte Olympische Spelen (pas sinds een jaar of tien is tennis een Olympische sport). Mijn deelname aan de Maccabiade was een geweldige ervaring, ik kan het iedere sporter van harte aanbevelen. Als sporter kom je ook in contact met andere soorten sporters, dat komt anders niet voor. Ook na de Maccabiade heb ik Israël vaak bezocht, eerst als sporter en later ook voor privé. Een mooi land. Ik heb altijd veel respect gehad voor het doorzettingsvermogen van Israëli”.

Bridgen kan altijd en overal


“Tot slot is mijn Rode Levensdraad, Tennis, Sport en Kunst. Het is mooi dat ik mijn leven heb kunnen invullen met passies. Aan lezers van de Benjamin zou ik willen meegeven ‘Zorg vooral dat je plezier beleeft aan alles waar je mee bezig bent.” 쎱

MICHEL KOTEK

“Als u nog niet bridged,

BRIDGEN

Misschien een hart onder de riem voor de lezers van Benjamin want velen die dit blad lezen zijn al wat aan het ouder worden. Bridgen, ik ben er zelf enkele tientallen jaren geleden mee begonnen, voelde er in het begin niet zo veel voor maar moet eerlijk bekennen dat ik eigenlijk geen moment spijt heb gehad. Ik noem het wel eens een verzekeringspolis; als je ouder wordt gaan de kinderen de deur uit, je gaat met pensioen en mensen om je heen vallen weg. Door te gaan bridgen komt het steeds vaker voor dat je avonden goed gevuld zijn en je je verstandelijke vermogens goed kunt gebruiken. Bovendien geeft bridgen een goed gevoel: je bent ook sociaal bezig, ontmoet mensen en het wedstrijd element geeft je energie. Wat is het andere voordeel: in principe wordt bridge over de hele wereld op de zelfde manier volgens hetzelfde systeem gespeeld. En dus als je op vakantie bent, waar ook ter wereld, en je vind een maatje, geeft dat weer die

“Eigenlijk ben ik uitsluitend in positieve zin aangesproken op mijn Joodse achtergrond. Met name op plaatsen als New York en op de Coutryclubs in Canada.”

ga het dan leren!”

gezelligheid en nuttige tijdsbesteding. In enkele gevallen houd je er vrienden aan over en soms leuke en interessante contacten. In Nederland zijn honderden clubs en honderdduizenden bridgers van elk niveau. Als u nog niet bridged ga het dan leren. Clubs genoeg die tegen een redelijke prijs lessen laten geven en nieuwe leden verwelkomen. Veel succes en genoegen. 쎱

RUDIE CORTISSOS


Sport special ROLSTOELBASKETBAL

Rolstoelbasketballer Marc de Hond Toen Marc de Hond als presentator het wereldkampioenschap rolstoeltennis bijwoonde, besefte hij ineens dat gehandicapt niet synoniem staat voor patiënt. Niet lang daarvoor was hij ontslagen uit het revalidatiecentrum, waar hij revalideerde van een dwarslaesie. Hij had daar vooral patiënten gezien, terwijl deze mensen topsporters waren. Het inspireerde hem zich op een sport toe te leggen en zich daar zo ver mogelijk in te ontwikkelen. Nu was tennis niet de sport voor hem, maar aangezien hij voorheen keeper was in een voetbalteam en hij al behendigheid met een bal had, besloot hij zich aan te sluiten bij een rolstoelbasketbalteam. Bij een Amsterdamse club legde hij zich toe op de basis van de sport. Hij vertelt dat de behendigheid met de rolstoel, die hij zich dankzij het basketbal eigen maakte, ook in het dagelijks leven heel bruikbaar is. “Een steile helling is geen punt meer”.

twee doelen voor de komende jaren. Ten eerste dus het behalen van een Paralympische medaille en in de tweede plaats wil ik meer aandacht voor rolstoelbasketbal genereren”. Daartoe heeft hij een website gemaakt: www.rolstoelbasketbal.nl , waarop bijvoorbeeld een filmpje te bekijken is “Doorgaan” over het Nederlandse rolstoelbasketbalteam. In Arnhem (op Papendal) worden bovendien oefeninterlands gehouden waarbij iedereen als toeschouwer welkom is. 쎱

ESTHER SCHOLTENS

Voor rolstoelbasketbal wordt een speciale basketbalrolstoel gebruikt. Die kan tegen een stootje en is extra wendbaar. Tijdens een bezoek aan Papendal sprak Marc de bondscoach van het Nederlandse team aan. Hij wilde en kon meetrainen, werd geselecteerd voor het Nederlandse team en nam deel aan interlands. Marc benadrukt dat hij er echter nog niet is. Deze zomer gaat hij met het team naar Zweden voor oefenstages, waarin hij traint voor de selectie voor het Europees Kampioenschap. Wanneer het Nederlandse team eindigt bij de top 6, is de weg naar de Paralympics in Londen vrij. Marc: “We hebben een sterk team, maar het blijft spannend of we die top 6 halen. Een medaille op de Paralympics is natuurlijk het hoogst haalbare”. Op mijn vraag hoe het komt dat hij binnen een korte periode de top van het rolstoelbasketbal heeft behaald, antwoordt hij dat hij altijd overal vol voor gaat. En waar dat dan door komt? Marc: “Ik weet het niet, dat zal wel genetisch bepaald zijn”.


FOTO: GUUS PAUKA

Mensen in zijn omgeving reageren allemaal positief op zijn liefde voor en toewijding aan de sport. “Ja, ze vinden het leuk, zijn trots”. Krijgt hij ook wel eens vreemde reacties of rare vragen? Marc: “Eigenlijk vind ik niet zo snel iets raar. Wat ik wel jammer vind”, vervolgt hij, “Is dat er zo weinig aandacht voor mijn sport is. Dat ligt aan de pers, maar ook aan de sporters zelf. Je kunt er van alles aan doen om de sport voor het voetlicht te brengen”. Hij vat samen: “Ik heb

Steun Joods Nederland geef aan Cefina Stichting Cefina financiert tekorten van Joodse projecten en instanties in Nederland die zich inzetten voor uiteenlopende sociale doelen. Denk hierbij aan: JMW, Mr. L.E. Visserhuis, Bne Akiwa, het Sinaï Centrum en meer. Haboniem Dror bijvoorbeeld, een Joodse jeugdbeweging die o.a. zomerkampen in Israël organiseert.

Meer weten over Cefina? - , info@cefina.nl of www.cefina.nl. Postbank  Geven kan óók via een nalatenschap!

Werk mee aan een krachtig en sociaal Israël De Collectieve Israel Actie heeft jarenlang een vruchtbare partnerschap gehad met Sha’ar Hanegev en Sderot in de Negev. Deze regio ligt in het gebied dat bijna dagelijks wordt beschoten door Kassam raketten vanuit de Gazastrook. De Collectieve Israel Actie wil deze mensen, die onder enorme druk moeten leven, helpen door het partnerschap een nieuwe impuls te geven. Jonge studenten versterken de regio en zorgen voor een krachtig en sociaal Israël. De Collectieve Israel Actie helpt nieuwe immigranten om in Israël een bestaan op te bouwen. Met name deze nieuwe immigranten kunnen alleen studeren door gebruik te maken van een studiebeurs. Een studiebeurs kost € 2.500 per jaar. Helpt u ook mee de regio op deze wijze te versterken? Elk bedrag is meer dan welkom. Uw bijdrage werkt.

www.israelactie.nl Benjamin nr. 84 - zomer 2011 25

Multi Culti ACTIVITEITEN IN HET LAND

Kunst & Cultuur EXPOSITIE Joodse avant-garde kunstenaars uit Roemenie Het is de eerste overzichtstentoonstelling van Joodse avant-garde kunstenaars uit Roemenie. Aan het begin van de vorige eeuw werd de kunstwereld overrompeld door de onbevreesde experimenteerlust van Tristan Tzara en Marcel Janco dadaisten van het eerste uur in het beroemde Cabaret Voltaire te Zurich. Samen met Victor Brauner, M. H. Maxy en hun oudere collega Arthur Segal stonden zij aan de wieg van een spraakmakende avant-gardistiche beweging. Deze expositie is te zien in het Joods Historisch Museum tot en met 2 oktober 2011.

EXPOSITIE, ALLE KINDEREN ZIJN WEG.


Onbewaakte momenten Foto’s van Marianne Breslauer Marianne Breslauer (1909-2001) is afkomstig uit Berlijn. Zij was in de jaren twintig en dertig een van de belangrijste avantgardistische fotografen van Duitsland. Haar kleine oeuvre, sterk beïnvloed door het ‘Neue Sehen’ omvat onder andere straatbeelden waarin zij het moderne stadsleven op onbewaakte momenten vastlegde. De tentoonstelling is te zien van 15 juli t/m 13 november 2011.

van de kinderen zijn verwerkt in het indrukwekkend kindermonument dat sinds 1999 op het terrein van NM Kamp Vught staat. Er is slechts van 160 kinderen een foto bekend. Met deze expositie hoopt Nationaal Monument Kamp Vught meer verhalen en foto’s over de andere kinderen te verkrijgen, zodat hun levens in herinnering blijven. De expositie is te zien t/m 8 januari 2012.

THEATER ‘Alle kinderen, ze zijn weg. Kamp Vught, juni 1943’ In 2011 is het 68 jaar geleden dat op 6 en 7 juni 1943 tenminste 1296 kinderen werden gedeporteerd naar het vernietigingskamp Sobibor in Polen. Er werd gezegd dat de kinderen, enkele dagen tot 17 jaar oud, naar een ‘kinderkamp ‘zouden worden gebracht, omdat Kamp Vught te vol was. Alle namen

Caberet Kwatsch Caberet Kwatsch bestaat uit David Simon en Menno van der Reis, zij laten zien hoe humor een onlosmakelijk onderdeel is van het Joodse leven en schetst het belang van de traditie. Zij voeren op dit moment op verschillende plaatsen hun nieuwste programma ‘Je mond zal koekjes eten’ uit. Dit is een programma waarin zij harde kritische en muzikale noten laten horen en waarin zij niets en niemand in Joods Nederland sparen.

JEUGD EN JONGEREN ACTIVITEITEN

Maccabi combat en Tenniskids Maccabi combat Maccabi organiseert een cursus Combat voor jongens en meisjes vanaf 13 jaar. Combat is een vechtstijl die is ontwikkeld op basis van kickboksen, boksen, Braziliaans jiu-jitsu en krav maga. De gedachte achter Combat is dat je problemen op straat kan voorkomen doordat je een zelfverzekerde houding krijgt door deze vechtsport te beoefenen. Combat leert jongens en meisjes hoe je je zelf kan verdedigen en wat de meest effectieve en efficiente manieren zijn om te slaan, schoppen en te ontwijken.


Er wordt hard getraind maar er is ook ruimte voor humor. Voor meer informatie kijk op de website: www.maccabi.nl Tenniskids Tenniskids is een tennisprogramma afkomstig uit Engeland. Tennis wordt op een innovatieve wijze overgebracht aan kinderen van 4 t/m 8 jaar. Het programma is geadopteerd door de Koninklijke Nederlandse Tennis Bond (KNLTB). Tenniskids probeert in een paar stappen jonge kinderen op het echte tennis voor te bereiden met behulp van hiervoor door de KNLTB getrainde

tennis-leraren, zodat ook de jonge kinderen gelijk lol krijgen in tennis. Er worden basisvaardigheden voor de tennis ontwikkeld zoals oog-hand coordinatie, later komen slagen en techniek aan bod en wordt er aandacht besteed aan zelfvertrouwen, sportiviteit en competiviteit. Het programma gebruikt speciale en leuke materialen en er wordt afhankelijk van het niveau gespeeld met aangepaste ballen en aangepaste banen (mini en ¾ banen). Maccabi organiseert ook tenniskids. Voor meer informatie hierover kijk op: www.maccabi-tennis.nl


Multi Culti BABYLONISCHE SPRAAKVERWARRING

Bobbe Mayse Als kind die haar grootouders, alleen van verhalen kende, was ik gefascineerd door verhalen of gezegdes met oma’s en opa’s en waarom een Bobbe (oma in het Jiddisj) een verhaal zou verzinnen. Ik stelde mij een oud, dik, lief omaatje voor met een hoofddoek die bij de kachel aan haar kleinkinderen een leerzaam en spannend verhaaltje vertelde. Maar de ‘bobbe mayse’ is negatief bedoeld en wordt gebruikt voor anecdotes die verzonnen zijn. ‘Mayse’ betekent een ‘verhaal’ in het Jiddisj maar ook tegelijk iets wat men doet; het komt van het Heebreeuws “Ma’aseh”. Hieruit zou men kunnen afleiden, dat een verhaal iets is dat iemand echt heeft gedaan, maar als de Bobbe het vertelt dan is het verzonnen en kun je het met de hand wegwuiven. Het Jiddish-English woordenboek van Uriel Weinreich vertaalt ‘Bobbe’ ook als verloskundige/vroedvrouw, maar als men bezig is met die realiteit valt er niet veel te verzinnen. Dat wil niet zeggen dat er niet heel wat ‘Bobbe mayses’ in de omgang waren over bevallingen. En wat zou het eerste ‘Mayse Bukh’

geweest zijn? Er is begin 17e eeuw in het Jiddisj een ‘Mayse Bukh’ gepubliceerd, maar is de bijbel, met alle respect, ook niet zo’n boek met geweldige verhalen waarin uitvoerig beschreven wordt hoe alle 10 geboden gebroken worden? Die waren geschreven door een man; zegt men. Maar pas op, als die ‘mayse’ uit de mond van een vrouw komt, dan is er altijd een kern van bijgeloof en een gebrek aan nauwkeurige, ware feiten. Het woord ‘mayse’ alleen al roept wantrouwen op. ‘Er is ook een etymologisch uitleg dat de ‘bobbe mayse’ oorspronkelijk niets met een oma te maken had maar afstamt van een middeleeuwse Italiaanse romance

Nieuwe vrienden vind je op Jingles!

Jingle?

Buovo D’Antona, een liefdesverhaal van Bovo en Druzan, dat in 1507-1508 door Elija Levita (Elye Bokher) geschreven was en dat hij later, in 1541, in het Jiddisj vertaald had. Het was het eerste, niet religieuze, gedrukte Jiddisj boek met een geromanticeerd liefdesverhaal. Het werd het Bove-Buch genoemd door de Jiddisj sprekenden in die tijd en zou zich later ontwikkeld hebben tot ‘Bobbe Mayse’ met de bijbetekenis van een oudewijven verhaal. Of is dit een typische Bobbe Mayse? Ik heb wel eens gelezen dat er in de Middeleeuwen een Graaf Bobov in Rusland woonde die bekend stond om zijn lange verhalen die hij zo uit zijn duim zoog, tot verveling van zijn bedienden die altijd probeerden zo ver mogelijk uit zijn buurt te blijven. Een andere betekenis van Bobbe Mayse is: een sprookje/fabeltje en dan moet ik aan mijn moeders Russisch-Jiddisje versie van Roodkapje denken die zo anders was dan wat ik later hoorde en die ze van haar moeder gehoord had in het Shtetl van Litouwen; gezeten rond de brandende grote potkachel met pruttelende potten erop en een glas thee ‘a glezaleh tee’ in haar handen. De verhaaltjes vol bijgeloof vond ik altijd het boeiendst, omdat je zelf de keuze had wat je ervan wilde maken en ik heb bijna nooit mijn twijfels aan de waarheid van haar verhalen laten blijken. 쎱

Voor iedereen met een Joodse achtergrond

Kijk op www.stichtingjingles.nl


GLORIA FEIN MAKKING

ETEN & OPETEN

Joods koken in de dertiger jaren

Kruisbessentaart uit het kookboek van M. Glück en E. Bramson-Brest Het is zomer, je zit buiten in de tuin of op het balkon, of je komt terug van een rondje sporten, en dan bekruipt je opeens de haast onbedwingbare trek in iets lekkers. Iets nóg lekkerders dan al dat heerlijke zomerfruit dat nu volop te koop is. Tijd voor een taart mét zomerfruit erop, en één die je van te voren kunt maken! In de vorige eeuw maakte men dan bijvoorbeeld een kruisbessentaart, met een bodem van Wienerdeeg. Dat ging zo: Maak van 250 g bloem, 250 g boter, 150 g suiker. 1 ei, 1/8 l room en geraspte citroenschil een soepel, niet te droog deeg. Het Geïllustreerd Ritueel Kookboek Met Dieetrecepten schrijft voor dat het deeg nu wordt voorgebakken, maar zegt niet hoe - kennelijk wist iedereen dat in die tijd. Tegenwoordig laten we het deeg een half uurtje in de koelkast betijen, rollen het uit en bekleden er een lage taartvorm mee. Prik het deeg in met een vork, leg er een passend stuk bakpapier op, leg daarop een paar handenvol droge bonen en bak de bodem 20 minuten bij 190°.

En dan de vulling: in de 30-er jaren gebruikten de dames 500 gram kruisbessen, 100 gram aalbessen, 1 dl wijn, 1 theelepel kaneel en geraspte citroenschil. Wasch de kruisbessen, prik ze in, giet er ruim kokend water op, blancheer ze en giet het water af. Maak de rode bessen fijn met een vork, verdun ze met den wijn, meng door deze gelei de kruisbessen, doe er geraspte citroenschil en kaneel bij, leg ze op de voorgebaken bodem, en bak ze in een matig hete oven in tien minuten gaar. Om de bodem krokant te houden onder de vochtige vulling bestrooi ik hem met 1 eetlepel bloem en 1 eetlepel suiker (dat werkt voor alle versevruchtenvullingen). En ik gebruikte sjabbeswijn in het recept! 쎱

RAYA LICHANSKY


GROEPSWERKERS JUDITH BRUINSMA, MARIANNE FUCHS, ROOS VAN DEN BERG, HESTER MOUWES EN HETTY VAN EMDEN

JMW

hulpverlening

Groepen en cursussen KIND IN DE OORLOG - 65 JAAR LATER

NAOORLOGSE GENERATIE GROEP

KINDEREN VAN JOODSE VADERS

De oorlog is zo lang geleden, maar gevoelsmatig zeker niet. Als je de oorlog als kind hebt meegemaakt kun je nu nog plotseling opkomende gevoelens van angst, onveiligheid, eenzaamheid en gemis aan dierbaren ervaren. Als u dit herkent, praat dan mee in een groep van gelijkgestemden, waarbinnen je je veilig kunt voelen.

Hoe kun je last hebben van de oorlog van je ouders? Je hebt de oorlog zelf niet meegemaakt, maar je bent wel opgevoed door ouders die zelf vervolgd werden en veel familie hebben verloren. Wat heeft dat voor invloed op je (intieme) relaties, je stemmingen, je maatschappelijk functioneren, je Joodse binding? Door met elkaar van gedachten te wisselen kun je een beter inzicht in je eigen situatie krijgen.

Je hebt een Joodse vader en een niet Joodse moeder en voelt je niet geaccepteerd in de Joodse wereld. Terwijl ook in jouw leven de oorlog van behoorlijk veel invloed is geweest. Vaak voel je je solidair met de Joden, maar tegelijkertijd heb je soms het idee dat je een buitenstaander blijft. Hoor je nu bij de Joodse wereld of de niet Joodse wereld? Waar ligt je loyaliteit? Hebben anderen dat ook, hoe gaan ze er mee om? Wil je meepraten, meld je dan aan.

5 BIJEENKOMSTEN, KOSTEN € 37,50

JOODSE CULTUUR OP ÉÉN ZONDAG

Leren over het dagelijkse Jodendom van geboorte tot graf en alles er tussenin.



KOSTEN € 22,50 INCLUSIEF LUNCH

DEEL JE ERVARING! Heb je deelgenomen aan één van de groepen of cursussen en wil je je ervaringen met anderen delen? Schrijf het ons: [email protected]

INFORMATIE EN AANMELDEN Mail naar [email protected] of bel naar 020-577 65 66. Voorafgaand aan de groep vindt een kennismakingsgesprek plaats.

EDWARD HOPPER AUTOMAT 1927

“Kon ik er maar met anderen over praten”

www.joodsmaatschappelijkwerk.nl > Gespreksgroepen en Cursussen 30 Benjamin nr. 84 - zomer 2011

VOORLEZEN BIJ U THUIS Vindt u het leuk om voorgelezen te worden (of kent u iemand die dat zou willen) dan kunt u zich opgeven bij de afdeling 50+ van JMW; 020-577 65 88 of mail naar [email protected]. In onze groep in Amsterdam Zuid is nog plek voor 2 personen. U wordt voorgelezen door twee enthousiaste vrijwilligers. Frequentie; 1 keer per 2 weken. Kosten zijn € 2,50 per keer. Vervoer kan worden geregeld.

Vooraf aanmelden via [email protected] of tel. 020-577 65 88 www.joodseactiviteiten.nl

Nieuwe vrienden vind je op Jingles!

Jingle?

Voor iedereen met een Joodse achtergrond

Kijk op www.stichtingjingles.nl JMW

Vrijwilligers gezocht

Hulpverlening Thuiszorg Joodse activiteiten

De afdeling Vrijwilligerswerk van JMW is op zoek naar:

Jingles de vriendensite Benjamin/Joodse Agenda

Chauffeurs en begeleiders voor de nieuw op te zetten

Servicepakket/Mediation

Boodschappenbus (Amsterdam). Wij horen dolgraag van u op

Vrijwilligers

[email protected] of 020-577 65 77.

Uw donatie helpt! Bent u ook de bijgevoegde acceptgiro tegengekomen in deze Benjamin? Gooi deze alstublieft niet weg! Wij zijn blij zijn met

Full colour adverteren in de Benjamin?

iedere euro die u aan het tijdschrift doneert.

Voor de advertentietarieven en Benjamin U kunt ook kiezen voor een doorlopende machtiging. Uw gift maakt het mogelijk de Benjamin in de toekomst te blijven uitgeven en om het blad te blijven verbeteren en vernieuwen. Uw gift kunt

deadlines, kunt u contact opnemen met Romeo Delta: [email protected]

u overmaken op rekeningnummer 20 44 20 ten name van stichting JMW- Bijdragen en Fondsen, Amsterdam.

of bel 0544-352 235.

Online doneren is ook mogelijk: zie www.debenjamin.info. Uw gift is fiscaal aftrekbaar.

Alvast hartelijk bedankt!

Eet smakelijk! www.debenjamin.info Benjamin nr. 84 - zomer 2011 31

JMW

hulpverlening

EITZES VAN ESTHER

Generaties in gesprek Vraag Sinds een aantal maanden woon ik in Amsterdam. Na een wooncarrière van 45 jaar in Heemstede, werd het gemis van een Joodse omgeving steeds pijnlijker. Na lang wikken en wegen heb ik mijn huisje, met pijn in mijn hart, verkocht en in Amsterdam Buitenveldert een mooi appartement op de kop getikt. Op zich woon ik er prima, maar contact met de Joodse gemeenschap blijkt niet zo vanzelfsprekend als ik had gehoopt. In Heemstede was ik lid van een bridgeclub. Ik sta echter open voor allerlei suggesties. Eitze Als u dichter bij de Joodse gemeenschap wilt wonen, is Amsterdam Buitenveldert “the place to be”. U bent dus op de goede weg. De volgende stap is contact maken met de Joodse gemeenschap. Zoals u al gemerkt heeft, kan dat een lastigere opgave zijn dan een verhuizing. Wellicht vraagt u zich af waar te beginnen? U zou gebruik kunnen maken van het aanbod van Joodse instellingen. Zij organiseren activiteiten, juist ook om mensen bij de gemeenschap te betrekken. Hieraan deelnemen is al één manier om contacten op te doen. JMW is een van deze instellingen. JMW-50+ organiseert diverse activiteiten (zie onze agenda voor het actuele aanbod). U vertelt dat u in Heemstede lid was van een bridge club. Bridge is bepaald geen onbekend fenomeen in Amsterdams Joodse kringen. In het Joods Cultureel Centrum (Het JCC), in Buitenveldert zetelt de Joodse Bridge Club (het JBC). Daarnaast wordt er heel wat afgebridged op particulier niveau.


Mijn cliënten vertellen mij allemaal hetzelfde: bridge houdt je scherp, maar is bovenal een sociale bezigheid. Als u verder wilt praten over de mogelijkheden om contacten op te doen binnen de Joodse gemeenschap, bel dan eens met het maatschappelijk werk van JMW. Wij kunnen u zeker verder op weg helpen! Vraag Mijn vader heeft paranoïde schizofrenie. Hij denkt dat hij in de gaten gehouden wordt door een geheim genootschap en heeft allerlei zintuigenlijke ervaringen die niets met de werkelijkheid te maken hebben. Zo hoort hij stemmen, ziet hij gaswolken in zijn huis en hoort het ‘klikken’ van de camera’s die hem filmen. U kunt zich voorstellen dat deze ervaringen, die voor hem levensecht zijn, hem tot wanhoop drijven. Hij is soms zo angstig dat hij zich wekenlang in zijn huis opsluit. Vervolgens belt hij de politie en klaagt over het geheime genootschap, in de hoop dat ze er een stel rechercheurs op zetten, die mijn vader zullen verlossen van zijn kwelgeesten. De politie echter, biedt hem heel andersoortige hulp, namelijk een verwijzing naar de psychiatrie. Maar mijn vader wordt dan boos. Hij vindt dat zijn probleem niet serieus genomen wordt en al snel is het hele politiekorps onderdeel van het complot. Hij weigert ieder contact met de hulpverlening en hij wil al helemaal geen medicijnen. Intussen zakt hij steeds verder af. Doordat hij niet meer buiten komt, heeft hij onvoldoende eten in huis. Hij wordt zo in beslag genomen door zijn psychose dat het huishouden er totaal bij inschiet. Ik maak me vreselijke zorgen. Ik kan zelf niet veel beginnen. Ik doe af en toe

boodschappen, maar er zijn dagen, soms weken, dat hij mij zijn huis niet binnenlaat. Aan de toestand van zijn administratie durf ik zelfs niet te denken. Wat kan ik doen om mijn vader te behoeden voor een totale teloorgang? Eitze Wat een vreselijk verhaal! Het moet wel heel erg moeilijk zijn om je vader zo te zien. De lijdensdruk van mensen met paranoïde schizofrenie is enorm, vooral wanneer hun ziekte onbehandeld blijft. Ook de naaste omgeving heeft het meestal zwaar te verduren. Een psychiatrische ziekte kenmerkt zich onder andere door het feit dat de patiënt de ziekte zelf niet kan controleren. Het genootschap, de gaswolken, de camera’s zijn onderdeel van een psychose, maar dat besef heeft je vader zelf niet. Voor behandeling moet hij toch echt bij de psychiatrie terecht. Aangezien hij in zijn beleving ‘niet gek’ is, zal hij psychiatrische behandeling (o.a. met medicatie) niet accepteren. Zo is de vicieuze cirkel rond. De teloorgang, zoals je het zelf zo treffend noemt, is moeilijk tot staan te brengen, maar het is niet helemaal onmogelijk. Je zou zelf contact kunnen opnemen met een hulpverleningsinstantie om je te laten informeren over de mogelijkheden. Gezien het feit dat je vader een zo genaamde. zorgweigeraar is, zal men eerst proberen hem tot behandeling te ‘verleiden’. Hulpverleners zullen met behulp van bemoeizorg trachten contact te krijgen met je vader en zijn situatie beoordelen. Als ze inschatten dat er sprake is van levensgevaar, kunnen ze je vader binnen 24 uur met een Inbewaringstelling (een IBS) op laten

Als u een vraag heeft over uw financiën, relaties, werk- of woonsituatie, of als u kampt met psychische of emotionele klachten, kunt u zich wenden tot het spreekuur: maandag tot vrijdag (9.30 - 12.00 uur) en woensdagavond (18.30 - 20.30 uur). U kunt ook per mail contact opnemen: [email protected]. Zie ook www.joodsmaatschappelijkwerk.nl.

nemen. Een IBS is vier weken geldig. In die periode kan nagedacht worden over “hoe nu verder?” Wanneer de hulpverleners constateren dat er geen levensgevaar dreigt en je vader zou openstaan voor hun bemoeienis, dan zou hij het reguliere (vrijwillige) behandeltraject inkunnen. Als ik je verhaal zo lees, ben ik bang dat je vader zich niet vrijwillig zal laten behandelen. Er lijkt evenmin sprake te zijn van levensgevaar (voor hemzelf of een ander). Hij raakt echter steeds verder in verval: zijn huis vervuilt, hij eet slecht, raakt steeds verder in een sociaal isolement, etc. De hulpverleners kunnen dan een rechtelijke machtiging (RM) voor een gedwongen opname aanvragen bij de kantonrechter. Een onafhankelijke psychiater zal je vader beoordelen (als hij dat toestaat, maar

dat kan ook door met familieleden en eerder betrokken hulpverleners te praten) en een verklaring afgeven aan de rechter. Je vader heeft op zijn beurt recht op een advocaat. Het is tenslotte niet niets, een dergelijke gedwongen opname. De rechten van de patiënt moeten in een dergelijk procedure heel goed in de gaten gehouden worden. Overigens, iedere burger mag een RM aanvragen. Dus jij zou ook zelf een brief kunnen schrijven aan de rechter met het verzoek je vader op te laten nemen. Een periode dat de rechtelijke machtiging geldig is wordt navenant de situatie door de rechter bepaald, maar duurt maximaal zes maanden. Deze periode kan op advies van een psychiater verlengd worden. Voor dwangbehandeling, bijvoorbeeld met medicatie, is een speciale maat-

WWW.JOODSMAATSCHAPPELIJKWERK.NL

FOTO: YORAM DIAMAND ©

In deze rubriek geeft Esther Scholtens een inkijkje in haar werk als maatschappelijk werkster bij JMW. De vragen en antwoorden zijn gebaseerd op voorbeelden uit de praktijk, maar zijn uiteraard geanonimiseerd.

regel nodig. Dat is echt het allerlaatste redmiddel en je hoopt natuurlijk dat het nooit zover komt. Het is een hele opluchting voor alle betrokkenen wanneer een psychiatrisch patiënt zelf tot inzicht komt en gemotiveerd is om zich te laten behandelen. Want je kunt niet genezen van een dergelijke ziekte, maar de ergste symptomen kunnen wel degelijk bestreden worden, wat ten goede komt aan de kwaliteit van leven. En dat gun je natuurlijk iedereen, je vader al helemaal. In de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) staat precies beschreven onder welke omstandigheden iemand in aanmerking komt voor onvrijwillige opname. Mocht je meer willen lezen, kijk dan eens op internet rond.


JMW

Activiteiten

ACTIVITEITEN IN HET LAND

Agenda AMSTELVEEN Koffie-inloop Van 26 juli t/m 30 augustus vindt de koffieochtend plaats in buurthuis de Alleman, Wijgaard 1, 1183 JM Amstelveen. Bereikbaar met tram 5 en metro 51.

Poëziemiddag In het najaar van 2011 organiseren JMW/Jonet Een poëziemiddag. We zijn op zoek naar mensen die gedichten maken (professioneel of amateur) en die deze ook willen voordragen. Info en aanmelden bij Mirjam Samson tel. 020-577 65 66 of [email protected]

ALMERE Di z’n Koffie Iedere woensdag v.a 9.30 uur inloop koffieochtend in de buurt Parkwijk. 20 juli Rudi Cortissos geeft een lezing over de Portugese Joden in Nederland 3 augustus Laatste bijeenkomst voor de zomervakantie. 31 augustus Eerste bijeenkomst na vakantie met lekkers erbij.

Woensdag 3 augustus en donderdag 11 augustus. Pannenkoekentochtje naar de Laage Vuursche

Voorlezen Vindt u het leuk om te worden voorgelezen samen met andere 50++ neem dan contact op met afdeling 50+, tel. 020-577 65 88 of [email protected] APELDOORN

AMSTERDAM Activiteiten afdeling 50+ Dinsdag 12 juli onze jaarlijkse BBQ Kastelenstraat 84 Amsterdam

Woensdag 13 juli Dagtocht naar Apeltern en Arnhem + een boottocht op ‘Gouden Ham’.

HaMakor Geen JMW groep Koffieochtend, bijna iedere derde vrijdag van de maand.

ARNHEM Sjmoes-Inn Geen JMW groep Juli/augustus geen bijeenkomsten Vanaf september iedere eerste en derde donderdag van de maand 10.30 - 12.30 uur, koffieochtend

BREDA Finjan Juli/augustus geen bijeenkomsten. Vanaf 14 september weer elke tweede woensdag van de maand vanaf 10.00 uur bijeenkomsten 14 september zingt Helga Smit prachtige Jiddische liederen

DEN BOSCH Bejachad Geen zomerbijeenkomsten. 4 oktober Rosj Hasjana bijeenkomst

DEN HAAG Mitzwe Bar Goed nieuws: waarschijnlijk starten we in september weer met bijeenkomsten in het nieuwe mr L.E. Visserhuis. Informatie volgt. HAARLEM-BLOEMENDAAL

Penningmeester gezocht

THUISZORG Als u meer wilt weten over wat JMW

Voor de versterking van het team van het Gooise Nesjomme zijn we op zoek naar een penningmeester. Meer informatie bij Shirley Ensel, tel: 020-577 65 66, of e-mail [email protected]


thuiszorg voor u kan betekenen, neem dan contact op via www.joodsethuiszorg.nl of bel 020-577 65 11.

Tsevet Gaat in juli nog door. Augustus geen bijeenkomst. 17 juli wandeling door Joods Amsterdam o.l.v. Daniël Metz 13 september lezing van rabbijn Shmuel Spiero

HEILOO Tsafon Geen bijeenkomsten juli/augustus. 7 september start seizoen

HILVERSUM Gooise Nesjomme Iedere derde donderdag van de maand koffie-ochtend of huiskamerbijeenkomst. Eerste bijeenkomst na de zomervakantie: 22 september koffie-ochtend

ROTTERDAM Joffie Koffie Iedere derde woensdag van de maand, 10.30 tot 12.30, Locatie LJG, Mozartlaan 99, Ingang Bachlaan, Rotterdam 20 juli bezoek aan stoomschip De Rotterdam 17 augustus koffie-ochtend

FRIESLAND Heerenveen - SJEMOE’OT Gezellige en informatieve bijeenkomsten op de tweede woensdag van de maand. Eerste bijeenkomst na de zomer 14 september: 25 jarig jubileumfeest Meer informatie: http://smoezen.israel-online.nl

NOORD-OOST NEDERLAND Le Dor Wa Dor Twee zondagen per jaar een themadag.

LOKET OUDEREN

Het Joods Pluspunt: binnenkort in Amsterdam! Het nieuwe Joodse Pluspunt staat voor een open, laagdrempelige voorziening die voor iedereen goed bereikbaar is. Het streven is om iedereen aan te spreken op zijn of haar zelfstandigheid, talenten en mogelijkheden. Zo spoedig mogelijk starten wij met ons inloopcafé waar u met anderen een kopje koffie kunt drinken, een broodje eten en een praatje kan maken. Er worden activiteiten, cursussen en lezingen georganiseerd en u kan er op veel (Joods) gebied informatie en advies halen en krijgen, o.a. voor mantelzorgers, informatie over thuiszorg, maar ook voor vrijwilligerswerk en culturele activiteiten.

De ouderenadviseur is 4 dagen per week aanwezig en verschillende disciplines, zoals het maatschappelijk werk en de thuiszorg van JMW, gaan er spreekuur houden. Wij vinden dat het inloopcafé aan de straatkant zichtbaar en bereikbaar moet zijn en willen hiervoor de voormalige ruimte van Nesjomelet in de Kastelenstraat verbouwen tot ons nieuwe centrum. Hier is geld voor nodig. Initiatiefnemers JMW en Beth Shalom zullen een aantal fondsen benaderen, maar wij vragen ook uw hulp. Mocht u personen of instanties weten die mogelijk een financiële bijdrage willen geven, meldt het ons dan! De medewerkers van afde-

ling 50+/Beth Simcha nemen graag uw suggesties op. Inmiddels zijn er al een aantal personen geweest die spontaan bijdragen hebben toegezegd. Geweldig! Vindt u het Joods Pluspunt nu net zo belangrijk als zij? Dan zijn wij heel blij met een donatie op 436972115 o.v.v. Joods Pluspunt. PS. als u een leukere of betere naam heeft voor Joods Pluspunt, dan kunt u die sturen naar [email protected].


JMW

Servicepakket

BENJAMIN SERVICEPAKKET

CURSUSSEN SPORT EN BEWEGEN KLUSJES COMPUTERHULP MAKELAAR KOSJERE MAALTIJDEN PEDICURES KAPPER AAN HUIS

Benjamin Servicepakket (BSP) BSP breidt het werkgebied uit! JMW biedt nu ook PC Hulp aan Huis in Utrecht en omstreken. Hebt u problemen met uw computer (Windows PC) of doet uw computer niet wat u wilt dan kunt u via het JMW hulp inroepen. Deze hulp wordt gegeven door een (semi) vrijwilliger die ruime ervaring heeft bij het oplossen van gangbare computerproblemen. Het gaat daarbij om problemen waarvoor de computer niet hoeft te worden opengemaakt. Na uw melding wordt contact met u opgenomen en een afspraak gemaakt om bij u thuis het probleem oplossen. Hoewel de nadruk bij deze dienst op computers ligt kan in voorkomende gevallen worden geholpen bij andere, technische, problemen met huishoudelijke apparatuur.

De (semi) vrijwilliger vraagt een kleine vergoeding. € 10,– per uur. Voor BSP leden € 8,–. U kunt deze hulp aanvragen via telefoonnummer: 020-577 65 88 van 9.00 tot 17.00 uur van maandag t/m donderdag of per e-mail via: [email protected] Het BSP biedt de leden scherpe aanbiedingen, zorg en gemaksdiensten, artikelen en cursussen. Het lidmaatschap kost € 17,50 voor een gezin per jaar (bij een automatisch incasso). Wij werken nauw samen met Amstelring Ledenservice. Het Servicepakket van Amstelring is heel breed.

E-mail; [email protected] Telefoon: 020-577 65 88 van maandag t/m donderdag van 9.00 tot 17.00 uur. Inschrijven kan via de website maar ook door gebruikmaking van de antwoordbon in deze Benjamin. Stuur deze naar JMW o.v.v. Lidmaatschap Benjamin Servicepakket. Bent u lid en wilt u gebruik maken van een van onze diensten dan kunt u bellen naar bovenstaand telefoonnummer. Voor de algemene diensten kunt u terecht bij Amstelring Ledenservice 0900-1866. Binnen 48 uur wordt u verder geholpen door de desbetreffende dienstverlener.

Voor het volledige BSP aanbod kunt u kijken op www.benjaminservicepakket.nl Voor het aanbod van Amstelring; www.amstelring.nl.

NIEUWE PEDICURE!

GEZOCHT

Helaas is onze pedicure gestopt met

Het Benjamin Servicepakket is nog steeds

het werken voor het Benjamin Service-

op zoek naar een goede kapper, schoon-

pakket. Zij houdt haar vaste klanten maar

heidsspecialiste of tuinman of een

neemt geen nieuwe meer aan.

andere dienst.

Gelukkig heeft Amstelring, onze samenwerkingspartner, pedicures met ver-

Inschrijving bij de kamer van koophandel

schillende specialisaties zoals diabetes

en relevante diploma’s zijn vereist.

en reuma, in dienst die graag voor de leden van het Benjamin Servicepakket

Meer weten? Neem contact op met Irene

willen werken. Deze pedicures hebben

Hirsch op tel. 020-577 65 88 of mail

ervaring in het werken met verschillende

[email protected]

culturen en achtergronden.


WWW.BENJAMINSERVICEPAKKET.NL

JMW a la carte: “Bij Beth Shalom krijg je een lekkere ouderwetse maaltijd. Soep, aardappelen, groente en vlees. Het is eigenlijk altijd lekker. Zeker op vrijdagavond, als ik geen zin heb om zelf te koken ga ik naar Beth Shalom. Ik woon er tegenover. De koks en degenen die het eten serveren hebben er zin in. Je kan aan hen zien dat zij het leuk vinden en zij zijn altijd vriendelijk en behulpzaam als je hen iets vraagt. Na het eten krijg je een lekker kopje koffie of thee, waar je trek in hebt.”

Gratis dagmaaltijd of € 15,- korting 65+ en lid van het Benjamin Servicepakket? (€ 17,50 per jaar). Maak dan nu éénmalig gratis kennis met JMW à la Carte (zowel kosjer als kosjer style).

Ab Rodrigues _________________________________________________________ “Ik eet wel eens bij H’Baron, het restaurant in de Kastelenstraat. De eigenaar, Daniel Baron is reuze aardig. Altijd vrolijk en behulpzaam. Soms zie ik hem gasten die het nodig hebben een arm geven om ze naar hun tafeltje te begeleiden. Het restaurant is schoon, geriefelijk en rustig. Hij besteedt veel aandacht aan het eten. Ik vind het heerlijk. De maaltijden zien er altijd smakelijk en mooi uit. Persoonlijk neem ik altijd een vieuxtje van te voren. Dan smaakt mijn eten lekkerder. Ik kan H’Baron zeker aanbevelen.”

Vraag de kortingscoupon aan! Lever deze advertentie in bij Beth Simcha, Kastelenstraat 84, Amsterdam Buitenveldert, of bel JMW 65+ op 020-577 65 88.

Marianne Blits

www.benjaminservicepakket.nl

JMW à la carte voor 65+ers Lekker en niet duur, kosjer of kosjerstyle eten in een restaurant naar uw keuze JMW à la carte biedt u de mogelijkheid om met korting te eten in een drietal restaurants. U kunt kiezen tussen een dagmenu van € 15,– of een à la carte menu. Op alle maaltijden ontvangt u max. € 3,50 korting. Drankjes zijn voor eigen rekening. U kunt één introducé meenemen.

Restaurant H’Baron KOSJER Kastelenstraat 108 1082 EJ Amsterdam 020-642 45 55 [email protected]

Voorwaarden voor deelname Lidmaatschap van het Benjamin Servicepakket à € 17,50 per jaar per gezin. 65 jaar en ouder.

Informatie en reservering tel 020-577 65 88 van maandag tot en met donderdag e-mail [email protected]

Met uw lidmaatschap van het Benjamin Servicepakket kunt u bij JMW, Kastelenstraat 84 een strippenkaart halen.

U bent tussen 17.00 en ± 19.00 welkom!

Restaurant Rooz Amsterdamseweg 470 1181 BW Amstelveen 020-643 24 43 [email protected]

Beth Shalom KOSJER D Kastelenstraat 80 DI. EN VR. AVON 1083 DE Amsterdam 020-661 15 16 [email protected]

Schrijf u in op de website en ontvang GRATIS op u afgestemde informatie en het kwartaalblad de Benjamin!

www.benjaminservicepakket.nl


SJOEKERTJE PLAATSEN?

Sjoek

Heeft u nog een dienst of product aan te bieden. Neem dan contact op met Jacqueline de Boer op tel. 020-577 65 18 of mail: [email protected]

Sjoekertjes en oproepen GEZOCHT

zijn gedeporteerd en omgebracht.

Wie kan en wil mij helpen?

Het betreft zo’n 36 personen.

Ik zou erg graag voor mijn nageslacht, mijn

Era Weil

levensverhaal op papier willen zetten, maar

Margarita Kant-Salomon uit Naharya,

ben zelf geen grote schrijver. Dit hoeft

Israël is op zoek naar Eva Weil die in 1959

natuurlijk niet gratis.

samen met haar moeder Hertha Weil in Scheveningen woonde. Hertha Weil is een

Vrijwilligers

nicht van Rudolf Salomon uit Wattenscheid,

“Etrog” is een Joodse woongroep van de

Duitsland, later vertrokken naar Chili.

“Amerpoort” in Amersfoort, voor mensen

Wie kent dit jongetje?

Rudolf Salomon is de vader van Margarita

met een licht verstandelijke beperking.

Mijn oma woonde ten tijde van de oorlog in

Kant-Salomon. Margarita heeft heel weinig

Wij zijn op zoek naar vrijwilligers die ons

de Deurloostraat 33, 2 hoog te Amsterdam.

familie over en zou graag contact hebben

kunnen helpen bij het vieren van de sjabbat

Deze foto en nog wat kinderspeelgoed

met Eva Weil of haar nazaten.

en andere Joodse feestdagen. Voor meer

heeft een familie aan mijn oma gegeven om

informatie hierover kunt u Jaap Kleve op

te bewaren toen zij werden weggevoerd.

maandag en vrijdagochtend bellen op

De familie is naar mijn weten nooit meer

telefoonnummer 033-456 12 07, of mailen

teruggekeerd. Zij woonde in het portiek van

Foto of afbeelding van Louis Leijden

naar: [email protected]

de Deurloostraat 33, welke etage weet ik

Van Louis Leijden van Amstel geboren

Woonruimte

het jongetje van deze foto kent. Als u weet

12 juli 1910 in Amsterdam en overleden

Vrouw, 66 jaar, beeldend kunstenaar met

wie dit jongetje is of weet wie er ten tijde

9 juli 1943 in Sobibor is geen afbeelding

grote collecties van haar tekeningen in het

van de oorlog in de Deurloostraat 33

of foto bekend. Dit tot groot verdriet

Joods Historisch Museum, het Westerbork

woonde, stuurt u dan een e-mail naar:

van de nabestaanden. De familie heeft

Museum, De Sam Levi Stichting en

[email protected]

gewoond aan de Ben Viljoenstraat 4 I in

Yad Vashem Israël, zoekt huurwoning

de Transvaalbuurt in Amsterdam. Hij was

(70 – 80 m2) in Amsterdam als woon-

kappersbediende in het Foresters Huis,

werkruimte.

niet. Ik zou graag willen weten of iemand

Sarphatistraat, Amsterdam. Wie doet mij suggesties of ideeën aan de hand.

Joods onderwijs Baderech, Joods onderwijs bij de Progressief

Nabestaanden van slachtoffers Culemborg

Joodse Gemeente Noord Nederland.

Wij hebben het plan om volgend jaar in

begint een nieuw leerjaar Joods onderwijs

april of mei in Culemborg Stolpersteine te

voor kinderen van 4 tot 13 jaar. Het PJGNN-

laten leggen door de Duitse kunstenaar

jeugdonderwijs biedt laagdrempelig,

Gunter Demnig. Stolpersteine zijn kleine

interactief onderwijs. Het lesmateriaal is zo

gedenkstenen (10 bij 10 cm.) die worden

opgezet dat kinderen er zelfstandig en in

ingemetseld vóór de huizen van nazi-

hun eigen tempo mee kunnen werken.

slachtoffers. Hiervoor is echter toestemming

Op zondag 11 september 2011 is er een

van nabestaanden nodig. Daarom zoeken

introductie les voor ouders en kinderen.

wij contact met eventuele nabestaanden van Joodse mensen die vanuit Culemborg


www.pjg-noordnederland.nl In september

JMW - OOK VOOR BABYBOOMERS Voor groepen en cursussen zie pag. 30

Joodse vrienden JINGLE 578 Ik heb Joodse grootouders, een Joodse vader, maar ben katholiek opgevoed. Ik ben nu weduwe na een relatie van

WWW.STICHTINGJINGLES.NL

40 jaar. Heb 3 geweldige kinderen + 1 kleinkind. Allen met druk eigen leven. Ik ben slank, rook niet, leef gezond. 70 jaren jong.

DÉ SITE VOOR NIEUWE VRIENDEN!

Levenslustig, veerkrachtig, ondernemend, boeiend, aantrekkelijk en sta volop in 't leven. Ik hou van de dialoog, wandelen langs

Ben jij ook liever samen dan alleen? Of vind je het als Joodse

het strand, samen koken en meer. Lief, vrouwelijk, aanhankelijk,

Nederlander gezellig en vertrouwd om in contact te komen met

onafhankelijk, bescheiden, trots. Geïnteresseerd in natuur, cultuur,

anderen, zonder dat dit per definitie hoeft te leiden tot een relatie?

kunst, muziek en meer. Actief in de beeldende kunst. Ik zoek

Dan is Jingles wat voor jou!

een liefdespartner, kameraad Liefst jonger, normaal postuur en

Wil je nieuwe mensen leren kennen, aarzel dan niet en waag de stap

enigszins jongensachtig.

naar www.joodsevrienden.nl, de grootste vrienden- en datingsite voor Joods Nederland. Of plaats een oproep in de Benjamin, net

JINGLE 579 Dame 72 jaar zoekt een leuke man uit de omgeving

zoals de mensen in de volgende rubriek.

van Rotterdam. Om mee te corresponderen, eventueel later een relatie. JINGLE 580 Ik ben nu 3 jaar weduwe, ben veel blijven reizen met en zonder vriendin, maar zou nu graag een lieve, reislustige (LAT)vriend willen leren kennen (65-75 jaar). Ook voor dagtrips en concert/theater/museumbezoek. Ik woon in het midden van het

OP ZOEK NAAR GEZELSCHAP, VRIENDEN OF MEER?

land. Ben niet religieus, maar wel Joods. Aarzel dan niet en stuur ons uw oproep. Wij plaatsen uw berichtje JINGLE 581 Vrouw, weduwe 65 jaar, charmant, is op zoek naar

gratis in de volgende Benjamin en zenden de binnengekomen

een fijne leuke gezellige vriend, van 55 tot 65 jaar voor o.a. uit-

reacties aan u door. Wilt u reageren op onderstaande oproepen,

gaan, vakanties, feestjes, sporten en meer. Ik ben 1.75 meter lang,

stuur ons uw brief in een gesloten envelop met linksboven in de

heb zwart krullend haar en ben erg vrolijk. Ik heb een auto en

hoek het nummer van uw keuze.

huis en woon in Amsterdam. Wij sturen uw gesloten envelop door aan de geadresseerde. JINGLE 582 Heer, begin tachtig, bijzonder actief en sporter, ziet

”Benjamin redactie, o.v.v. Schadchen, De Lairessestraat 145-147,

er uit als begin 70-er, jasje-dasje, linkse hobby’s als concerten en

1075 HJ Amsterdam” of per mail [email protected]

musea; wil graag gezelligheid met lieve en welgeschapen dame

Of kijk eens op www.joodsevrienden.nl, de grootste vrienden-

van rond de zestig. Reactie graag met foto.

en datingsite voor Joods Nederland.

JINGLE 583 Vrouw, 60+, zoekt mensen om mee te corresponderen. Wie schrijft die blijft. Ik hoop op leuke reacties en ik kijk uit naar de brieven.

VLINDERS?!... STUUR ONS UW LIEFDESVERHAAL! Heeft u uw partner gevonden via een oproepje in de Benjamin of bloeide de liefde op na kennismaking op www.stichtingjingles.nl? Wij plaatsen graag uw liefdesverhaal (mag ook anoniem)! Benjamin redactie, De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam of per mail [email protected]

WWW.STICHTINGJINGLES.NL


Tsavta

Winnaars van de vorige nummer zijn: Zeev Lahat uit Alphen a/d. Rijn, A. Bitbol uit Middelburg en Noa Filarski uit Amsterdam.

Tsavton 40 Benjamin nr. 84 - zomer 2011



Tsavta



JMW Bureaus Bureau Amsterdam Spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.00 uur en woensdagavond gewijzigde tijd: 17.00-19.30 uur 020-577 65 77 [email protected] Bureau Arnhem Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 9.30-11.30 uur 026-445 12 89 [email protected]

Bezoek onze website...

Bureau Den Haag Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 14.00-15.30 uur 070-355 56 72 [email protected]

en meld je aan voor de Benjamin! www.debenjamin.info

Bureau Eindhoven Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 9.30-11.30 uur 040-243 45 45 [email protected]

Uw donatie helpt! Bent u nog geen donateur van de Benjamin, maar wilt u wel financieel bijdragen? Maak dan uw donatie over op rekening 204420. t.n.v. Stichting JMW Bijdragen & Fondsen o.v.v. donatie Benjamin. De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam. Ga voor een online donatie naar www.debenjamin.info.

Bureau Enschede Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 9.30-11.30 uur 053-431 85 02 [email protected] Bureau Friesland, Groningen, Drenthe Uitsluitend telefonisch bereikbaar via kantoor Amsterdam. Dagelijks van 9.30-12.00 uur en woensdag van 18.30-20.30 uur. 020-577 65 77 [email protected] Bureau Rotterdam Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 14.00-15.30 uur 010-466 86 66 [email protected] Bezoek onze website www.joodswelzijn.nl Voor een volledig en actueel overzicht van de openingstijden, diensten en activiteiten!

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het aanleveren van kopij voor het Rosj Hasjana nummer van de Benjamin nr. 85 is 1 augustus 2011.

Antwoordbon 84 naam

voorletter(s)

voornaam

geboortedatum

man

vrouw

nationaliteit

wel

geen Joodse achtergrond

adres

postcode

telefoon

e-mail

woonplaats

Gegevens partner (indien van toepassing) naam

voorletter(s)

voornaam

geboortedatum

man

vrouw

nationaliteit

wel

geen Joodse achtergrond

Ik wil graag een gratis abonnement op de Benjamin. Ik wil graag informatie over de gesproken Benjamin. Ik wil meer informatie over:

Ik wil graag deelnemen in de vriendenkring van het Joods Zorgcircuit en ontvang ook graag de nieuwsbrieven van het Joods Zorgcircuit (2 maal per jaar). datum

Ik wil deelnemen aan Kind in de oorlog - 65 jaar later Joodse cultuur op één zondag Naoorlogse generatie groep Kinderen van Joodse vaders

Ik maak graag gebruik van het Benjamin Servicepakket € 17,50 uitsluitend per automatische incasso. Bankrekening: Burgerlijke staat: Ongehuwd Weduwe Samenwonend

Gehuwd Weduwnaar

handtekening Deze bon zenden naar:

Uw persoonlijke gegevens worden conform de wet op de privacy behandeld.

JMW – Joodse activiteiten De Lairessestraat 145-147 1075 HJ Amsterdam

B enjamin. extreemsporter. Sport Special. Marc Sluszny

Recommend Documents