b do-it-yourself Ierland: huisjes en pubs

DRIETAND

Helemaal naar Elburg Hylpen en Fluiten Meteo a/b do-it-yourself Ierland: huisjes en pubs

W W W. K U S T Z E I L E R S . N L 

2015 - 3

Ge

zen tot o k

Breehorn bouwt al bijna 50 jaar degelijke schepen voor serieuze zeilers. Stoere schepen met een elegant uiterlijk die erom vragen in actie te zijn en met u naar verre kusten te zeilen. Breehorn, een werf waar zeilers bouwen voor zeilers.

37

41

44

48 ook met hefkiel

53 met pilothouse

www.breehorn.nl Vosseleane 69 8551 ML Woudsend Telefoon 0514 592233 Fax 0514 591904 e-mail: [email protected] Bezoek ook eens onze makelaardij op www.breehorn.nl/makelaardij

43e jaargang nr 3, juni 2015 De Drietand is het verenigingsblad van de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers. Verschijnt 6 keer per jaar. © NVvK

Inhoud Opening

1

Van de Bestuurstafel

2, 3, 4

In Memoriam

2

Verslag Zeiltrim

4

Verslag Manoeuvreerdag

4

Verslag Openingstocht

5

Verslag Zeilreparatie

6

Verslag Weblog

6

Salentein – Hindeloopen

7, 8

Meteo a/b do-it-yourself

8, 9, 10

Scheepspapieren deel I

11

Kort Nieuws

11

Over veiligheid gesproken:

Vestas

12

Joke

12

Noodsignalen

13

Schipbreuk Astrid

15

Mijn Favoriete: ZW-Ierland

16, 17

Aankondigingen

18, 19

Samen in dagtochten rond Engeland 20, 21 Lief voor Water

23

Door schade en schande word je wijs

24

Uit de oude doos van Baron van Höevell – 3

25, 26, 27

Koersvast

28, 29

Greetje

29

Verslag radar cursus

30, 31

Ondertussen op de website

31

Beschikbaarheid elektronische kaarten

34

Column Medeplichtig

34

Leden voor Leden

35

Wimpelstok

35

2de Reünie St Petersburgtocht 2011

35

Kustbaken

36

A G E N DA

28 augustus Delta Lloyd 24 Uurs Zeilrace

26 september Preventiedag

Plannen voor het vertrouwde vaargebied of een nieuwe bestemming, bezig met de laatste voorbereidingen of u bent al ‘en route’. Informatie over ZW-Ierland (zie foto) in de rubriek Mijn Favoriete, en over het opvaren met 2 boten rond Engeland, over de Franse kust door Greetje. Op tocht met uw zeilen gerepareerd en getrimd, bijgewerkte kaarten en de radar afgesteld, gekozen voor seinpistool of Epirb, gewaarschuwd voor gevaarlijke ankermanoeuvres en zonder kapotte bilgepomp. Een nieuwe kijk op het oude Hylpen met zijn Fluiten, verhalen uit de doos van baron van Hoëvell over hoe de NVvK 70 jaar geleden ontstond. Een Bestuur met nieuw elan, om de Vereeniging op sterkte te houden. Na de geslaagde Openingstocht, -helaas zonder ons trouwe lid Joh. Kiestra mikken we gezamenlijk nu op Lowestoft, Lambertustocht en Driehoek Noordzee. En bij de 51e Delta Lloyd 24 Uurs Zeilrace treffen velen van ons elkaar, 28 augustus PETER SCHOTMAN

2 juni Deelnemersbijeenkomst Driehoek 20 juni Driehoek Noordzee Challenge

19 september Strijd om de Ankerbol

Bearhaven - ZW-Ierland Foto van Frans van der Ouderaa

3/4 oktober Sluitingstocht Makkum/Franeker 7 oktober Najaarstocht Rotterdamt

Kopij voor Drietand 4-2015 uiterlijk 7 augustus aanleveren bij [email protected] Teksten uitsluitend aanleveren in Word en beeldmateriaal in jpg of PDF met minimale bestandsgrootte van 500 kB, beide als bijlage bij de email. Website-materiaal sturen naar Joep Dirkx of Jan Kolthof, [email protected]

Coverfoto: Martien Braber, Openingstocht Elburg JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

VAN DE BESTUURSTAFEL

2

Een nieuw bestuur HANS DE SONNAVILLE, VOORZITTER

O

p 26 maart jl. vond de Algemene Ledenvergadering (AV) plaats in de Salentein. Ook al was er dit jaar geen inhoudelijk programma gekoppeld aan deze bijeenkomst, toch hebben meer dan 70 mensen de weg weten te vinden naar Nijkerk. De Vergadering kende een vlot verloop en agendapunten als jaarverslag en jaarrekening 2014, begroting 2015 en vaststelling contributie 2016 en de voorstellen voor bestuurswisselingen konden op een brede steun van de leden rekenen.

Voorzichtigheidshalve mag je hieruit misschien opmaken dat het de afgelopen jaren goed is gegaan binnen onze vereniging. Er zijn veel activiteiten en cursussen met dikwijls een goede opkomst en onze Nieuwjaarsbijeenkomst aan boord van de ss Rotterdam onderstreept dit idee. Ook staat er weer een aantal prachtige tochten op het programma voor deze zomer en is de Jubileumcommissie druk doende om in 2016 iets speciaals te organiseren. Een goede vereniging heeft, naast actieve commissies, ook een goed bestuur. Daarom is het op zijn plaats Margo Gonggrijp en Peter Bartelts bij hun af-

treden zeer te danken. Beiden hebben als commissarissen veel werk verzet de afgelopen 6 jaar. Ook hebben we dit jaar te maken met een voorzitterswisseling. Frans Dellevoet heeft zich als een ondernemende voorzitter in de afgelopen periode buitengemeen ingespannen om de NVvK verder te ontwikkelen. Hij verdient daarvoor alle complimenten. Het Bestuur heeft gelukkig prima opvolgers weten te vinden. Met enige trots kunnen we constateren dat er veel nieuw en vooral ook jong talent bereid is zich de komende jaren in te zetten. Reinier Bax wordt onze nieuwe secretaris en Sietske Cnossen en Wouter Kruijt, beiden zeer ervaren zeezeilers, zijn als commissaris

IN MEMORIAM

Joh. Kiestra Eind februari van dit jaar stuurde Joh. aan zijn vrienden een bericht met een voorstelling van een wegvarend zeiljacht, daarmee symboliserend dat hij op afzienbare tijd definitief van ons weg zou zeilen. Wij ontvingen nu het bericht van zijn overlijden. “Met de wind van gisteren kun je vandaag niet zeilen” “In het bijzijn van zijn naaste familie heeft Joh. Kiestra op 25 april zijn roer losgela-

D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

1940 – 2015 ten. Hij heeft zijn eigen koers gevaren” Joh. was geruime tijd lid van de Jaarboekcommissie en namens de Kustzeilers bestuurslid van de jachthaven Ketelhaven. Wij zullen ons Joh. blijven herinneren als een aangenaam en in anderen geïnteresseerde persoonlijkheid. Wij wensen Gerri, zijn kinderen en kleinkinderen sterkte toe, bij het dragen van dit verlies. Chiel Mariën en Jasper Bruinsma

en lid van respectievelijk de Zeezeilcommissie en de Veiligheidscommissie een prima aanvulling binnen het huidige Bestuur. Daarmee hebben we een aanzienlijke verjonging van het Bestuur gerealiseerd en dat is gezien alle vraagstukken waarvoor we staan een waardevol uitgangspunt. Hans de Sonnaville, het afgelopen jaar secretaris, schuift op en wordt de komend jaren voorzitter. Het mag dan goed gaan met onze club, zowel in financieel opzicht als ook wat betreft betrokkenheid van onze leden,

heeft mee gekregen: ‘Scherper aan de wind’. De komende periode gaan we dit plan vervolmaken, zodat we er met de verschillende commissies over kunnen praten tijdens ons najaarsoverleg. In ieder geval staat het Bestuur op het standpunt dat het thema ‘ledenwerving’ de komende jaren hoge prioriteit moet krijgen. Voortgaan op dezelfde weg is geen optie. Al dit jaar willen we een aantal concrete stappen zetten, die redelijk makkelijk zijn te organiseren, terwijl ze een behoorlijk direct effect kunnen hebben. We noemen ze ‘speerpunten’

inschrijvingsgelden voor niet-Kustzeilers aan deze tochten in de nabije toekomst wel wat omhoog moeten. Plannen hiervoor zullen worden besproken met de 24 Uurs commissie en de Zeezeilcommissie. Voorts willen we gaan experimenteren met de mogelijkheid introducees toe te laten bij onze winteravondbijeenkomsten. Hierover zal in eerste instantie verder overleg gevoerd worden met de Evenementencommissie. En tot slot liggen er eerste ideeën voor de instelling van het NVvK Ambassadeurschap. De gedachte is onder onze leden een oproep te plaatsen zich op te geven als ‘Ambassadeur’. Ambassadeurs nemen de (inspannings)verplichting op zich om ten minste 3 leden jaarlijks te werven. Zij krijgen daarvoor informatiesets, een grote enveloppe met daarin een Jaarboek, een Drietand, een lijst van activiteiten die op het programma staan en inschrijvingsformulieren. Het Bestuur is van mening dat uiteindelijk de grootste wervingskracht ligt bij de bestaande leden zelf. In feite beschikken we over 800 ambassadeurs, die veel meer dan tot nu toe gebeurt, ingezet kunnen worden om de aantrekkelijkheid van de NVvK als vereniging extern uit te dragen, met als doel het werven van nieuwe leden.

Koers bijstellen

De eerste standaard op de Watersportdag Lauwersoog 2015

het betekent niet dat we de wind in de rug blijven houden. Zoals zo vele verenigingen hebben we te maken met vergrijzing en terugloop in ledenaantal. Op deze ontwikkelingen wil het Bestuur een antwoord vinden. Al een paar jaar verlaten circa 60 leden jaarlijks onze vereniging, terwijl er een 30-tal nieuwe leden bij komen. Per saldo krimpen we dus en daar legt het nieuwe Bestuur zich niet bij neer. Overigens gaan de ‘vertrekkers’ vooral weg omdat ze stoppen met zeilen en niet uit onvrede. Wel belangrijk dat te constateren.

Ledenwerving Het nieuwe Bestuur zal verder invulling geven aan een Beleidsplan, dat als naam

en deze acties zullen moeten leiden tot circa 80-90 nieuwe leden per jaar! Een eerste speerpunt is dat we in de maanden mei en juni zorgen voor een standaard met brochures in de kantoren van havenmeesters van circa 100 jachthavens. Door meer zichtbaarheid hopen we potentiële nieuwe leden eerder te bereiken. Daarnaast gaan we meer inzetten op het actief werven onder deelnemers aan tochten en wedstrijden die geen lid zijn. Hiermee is al een begin gemaakt met de komende Driehoek, maar zal gecontinueerd worden bij Lambertustocht, Ankerbol en 24 Uurs. Deelnemers die geen lid zijn, kunnen dat worden en krijgen dan een flinke korting. Om dit aanbod aantrekkelijk te maken zullen de

Kortom, kijkend naar de horizon zullen we de koers moeten gaan bijstellen. Het roer gaat niet drastisch om en we zullen vasthouden aan onze beginselen. Wij zijn per slot van rekening een vereniging van statuur, met aandacht voor traditie, goed zeemanschap, veiligheid, goede kameraadschappelijke sfeer en plezier. Een modern denkende en opererende vereniging waar veel kennis en kunde aanwezig is met een breed aanbod van uitdagende, mooie tochten en boeiende evenementen. Dat zal zo blijven en ook dit Bestuur zal zich ten volle gaan inzetten om ervoor te zorgen dat leden van de NVvK in velerlei opzicht ‘waar’ krijgen voor hun lidmaatschapsgeld. De NVvK is zo een club waar je bij wilt horen en waarbinnen onze huidige leden zich thuis voelen en waar veel nieuwe leden op af gaan komen. ■

JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

VAN DE BESTUURSTAFEL

3

VAN DE BESTUURSTAFEL

4

Bekers en bloemen INEKE BERKEL

A

an het slot van de algemene vergadering werden twee leden die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor de vereniging, in het zonnetje gezet. Nico Bernts en Ed Megens ontvingen voor hun inspanningen elk een zilveren Drietand. De bijeenkomst werd feestelijk vervolgd met de uitreiking van de jaarprijzen, begeleid door prachtige boeketten.

De prijs voor de grootste afgelegde afstand, de Voorzittersprijs, ging naar de winnaar van de Journaalprijs van vorig jaar, Adriaan van Walsum. Hij voer met de Mischief heen en weer van Ketelhaven naar Out Stac, de allernoordelijkste rots van het Verenigd Koninkrijk, 1175 mijl door het water. De Zeepaardbeker voor schepen met een maximale waterlijnlengte van 26 ft is toegekend aan Margo Gongrijp voor haar

reis met de Catch Up van Oban, om Schotland heen, naar Lerwick, Shetland (390 Nm). Het beste journaal is geschreven door Joost Geise die, zoals u in de vorige Drietand heeft kunnen lezen, de schipper is van de 100 jaar oude lemsteraak De Wulp. De Wulp maakte een tocht van Tallinn naar Savonlinna aan het Saimameer in het binnenland van Finland en vandaar via de Ålandeilanden naar Stockholm; een tocht van ruim 1000 mijl. Onze eindredacteur van de Drietand, Anky Woudstra, ontving de Damesprijs voor haar reis met de Wilde Zwaan van Preveza in Griekenland naar Port St. Louis in Frankrijk. Een enerverende tocht over de Middellandse Zee van 1370 Nm in 50 dagen. De 24 Uurs Kustzeilersprijs ging naar Volkert Zijlker, die met zijn Dazzling Dolphin in 24 uur 150 mijl wist af te leggen. Gerrit Kragt mag voor het vijfde jaar de Zilveren Wimpel in het want voeren, verdiend met goede ORC-prestaties met zijn jacht Turning Point. ■

VERSLAGEN

V.l.n.r. Nico Bernts, Ed Megens, Gerrit Kragt, Margot Gonggrijp en Frans Dellevoet

Vrouwen Manoeuvreerdag JANET STREEFKERK-ENTING

14

april heeft de Manoeuvreerdag voor vrouwen plaatsgevonden. Het betreft hier het veilig manoeuvreren in de haven en het zo efficiënt mogelijk gebruik maken van wind en lijnen. Na een heerlijke kop koffie kregen we een theoretische uitleg over de schroefwerking en het gebruik van lijnen. Na de theoretische uitleg zijn we in vol zeilornaat, inclusief reddingsvesten, de boot op gegaan. Na het oefenen in de box zijn we uitgevaren onder begeleiding van onze trainer. In de ochtend en middag hebben we vervolgens geoefend met draaien in smalle ruimtes, achteruitvaren, verschillende lijntechnieken bij aan- en afmeren bij wind aan hoger- en lagerwal en bijliggen. Natuurlijk ontbrak een heerlijke lunch niet in de zon met uitzicht op het IJsselmeer/Markermeer. Tijdens het diner sloten we aan bij de zeiltrimgroep van Team Heiner, waarbij de zeilpassie onze verbindende factor bleek met tal van mooie zeeverhalen. Aan het eind van de dag hebben we de dag geëvalueerd. Onze conclusie was dat de vier aanwezige vrouwen veel hebben geleerd door ook aandacht te besteden aan de techniek en dit direct uit te proberen. Dit is een ideale dag om meer zekerheid te krijD E

D R I E TA N D

JUNI 2015

gen in het omgaan met je schip. Ook bleek dat vrouwen vaak deze rol niet oppakken, terwijl deze cruciaal kan zijn op bepaalde momenten. Kortom, we hebben een super leerzame en gezellige manoeuvreerdag gehad, die we elke vrouw aanraden.

Een leerzame dag zeiltrimmen RENÉ VAN DER TAS

M

et een prima weersvoorspelling van zon en een mooie wind 4-5 Bft uit het zuidwesten, startte dinsdag 14 april de cursus zeiltrim. Vijf enthousiaste trimbeten hadden zich rond 10 uur gemeld bij zeilschool Team Heiner in Lelystad. Wij werden hartelijk welkom geheten door Klaartje Zuiderbaan. Klaartje is geen onbekende in het zeilwereldje en heeft een zeer indrukwekkende zeil CV, o.a. Matchracen, Stuurvrouw Volvo Ocean Race, Yngling, Fastnet en Coach KNWV. Na een korte introductie kon een ieder zijn eigen doelstelling uiteenzetten, waarna Klaartje dit samenvatte in de dagdoelstelling. Klaartje had de opmerkingen van de vorige zeiltrim cursus ter harte genomen en het accent met name op de praktijk gelegd. Hierdoor zaten wij ruim voor de lunch al aan boord van een sportieve J109. Door het beperkte aantal cursisten

en de duidelijke begeleiding van Klaartje kon iedereen zelf ervaren wat er veranderde aan de vorm van de zeilen, tell-tales en snelheid van de boot, als er getrokken werd aan de schoten, overloop, onderlijkstrekker, neerhouder, vallen en positie van het lijoog. Met name de impact van de vallen was een echte ‘eyeopener’. Niet alleen werd er geoefend met de genua, grootzeil en twist, maar tevens hebben we geoefend met het aanslaan, trimmen en strijken van de gennaker. De gennaker is vooral bedoeld voor ruime en halfwindse koersen, terwijl de spinnaker voor ruime koersen geschikt is. De gennaker is eigenlijk een kruising van een genua en een spinnaker. Een echte ‘must have’ voor iedere cruiser. Al met al was het een mooie en leerzame dag met prima gezelschap. Deze dag werd afgesloten met een borrel en een heerlijk diner in het havenrestaurant. Namens al mijn medecursisten zou ik graag Jaap Schipper willen bedanken voor de organisatie en Klaartje Zuiderbaan voor haar enthousiasme en duidelijke uitleg.

5

Helemaal naar Elburg FRED FLIPSEN

E

lburg lag vroeger aan de kust. Moesten wij nu het binnenland in voor de openingstocht? Ons vertrouwen in de Evenementen Commissie werd niet beschaamd. Zekerheidshalve hadden wij ons aangemeld voor een tussenstop in Ketelhaven, waar wij allerhartelijkst ontvangen werden. Een enkele naïeveling, die hier nog nooit geweest was, werd bijgeschoold. Vervolgens werd met zicht op de haven en het meer, heerlijk geborreld onder beschutting van het ‘Ketelbankie’. Hoewel de overkapping hiervan een wonder van houtbouw is, konden wij het niet uitproberen, want het was prachtig weer en dat zou het ook blijven.

In Elburg vonden wij goede ligplaatsen in de oude haven, duidelijk aangegeven met vaandels, vlaggen en banieren. Op scheepsgebied blijkt er nog heel veel oude en moderne activiteit te zijn. Meerdere Kustzeilers blijken hier hun weg te vinden voor onderhoud en klusjes. Afgelopen is het met de visserij. Al was het hard werken en geen vetpot en al stond het goede schoolgang vaak in de weg. De wisselende trek van de vis – bot,

Foto’s: Martien Braber en Ineke Berkel

haring, ansjovis en paling – kwam door de Afsluitdijk ten einde. De visafslag, die ten bate van de botterstichting in de praktijk beoefend werd, was een levendig programmadeel. Mijn hoop dat de door ons gastschip gescoorde paling op de borreltafel zou verschijnen, ging in vervulling. Het bezoek aan de dit jaar jubilerende botterstichting bood iedereen wat wils. De borrel was goed en de paling glom in de zon. Het buffet was gezellig, verliep zonder dringen en was van uitzonderlijke klasse. De volgende morgen ging het in kamelengang naar het meer, zwaaiden wij naar de thuishaven en haastten ons naar de brug, die opende voor een nieuw seizoen. ■

JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

VERSLAGEN

6

Cursus Weblog maken JAAP SCHIPPER

O

p 14 maart waren wij voor de cursus weblog met 11 leden te gast bij de Flevo Marina in Lelystad en mochten wij gebruik maken van een prachtig zaaltje met uitzicht over het water in Restaurant ‘Aan Ut Water’. Aangezien het restaurant de koffie en lunch mocht verzorgen, was de zaalhuur gratis. Echter, de belangrijkste reden om deze locatie te kiezen, en niet zoals gebruikelijk de WSV Lelystad, was een uitstekende internet verbinding. Omdat de Wifi vorig jaar bij de WSV niet goed functioneerde (en tot op heden nog

steeds niet), konden veel cursisten de cursus toen niet goed volgen. Bij de Flevo Marina liep alles uitstekend en dat was waarschijnlijk ook de reden dat wij al om ongeveer 15.00u klaar waren. Wat natuurlijk ook geholpen heeft, was dat iedereen het opgedragen huiswerk had gemaakt. Met een reeds thuis aangemaakt Google account en enkele opgeslagen foto’s van schip e.d. konden we meteen starten. Stapsgewijs hebben Jan Kolthof en Joep Dirkx om beurten alle facetten laten zien

van het maken van een nieuwe Blog. Na afloop kreeg iedereen een hand-out, waarin de hele procedure nog eens wordt beschreven. Een handig naslagwerkje als we niet precies meer weten hoe en wat. Het was een leerzame dag en ik hoop dat de vele kreten over instellingen, indeling, pagina’s, bewerkingen, labels en gadgets een beetje zullen blijven hangen, zodat deze zomer onze kinderen, vrienden en kennissen onze belevenissen tijdens de vakantie kunnen volgen. ■

De tiid hâld gjin skoft HENK ROUWÉ

O

p de eerste zaterdag in maart togen wij met ruim twintig mensen naar Makkum om deel te nemen aan een cursus zeilreparatie. We werden ontvangen door Renze Runia namens UK-DeVries Sails en Lidy Kirkenier namens de Evenementencommissie. Groot geworden met eerst katoenen en later dacron zeilen van S.U. de Vries uit Grouw, bekend van het rode pompeblêd, was ik benieuwd hoe het bedrijf en de kunst van het maken van zeilen zich verder hebben ontwikkeld. Op de vloer lag nog een dacron zeil voor een S.K.S. skûtsje, dat echter zo hard was gecoat, dat het niet meer gevouwen kon worden, maar louter opgerold. Dacron is een weefsel van polyestervezel, maar tegenwoordig worden ook andere vezels gebruikt, als aramide, Kevlar of Twaron, polyethyleen, Spectra, Vectran of Dyneema en Carbon; ieder met zijn eigen specifieke eigenschappen en prijs. Vezels kunnen geweven worden tot doek of opgesloten tussen twee of meer films van een ander materiaal, zodat een laminaat ontstaat. We werden bijgepraat over constructies als cross cut, tri-radial, tape drive en matrix titanium of 3 DL. D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

Alle genoemde vezels zijn gevoelig voor UV en worden na verloop van tijd bros. Buiten gebruik afdekken is een ‘must’. Door schavielen gaan de vezels van het doek kapot of slijt de buitenlaag van het laminaat. Het voorkomen van schavielen en eventueel aanbrengen van een dubbeling is de oplossing. Omdat de plaats hiervan kritisch is: aanbrengen na gebruik! Klapperen moet je sowieso vermijden, omdat hierdoor de vezels breken. Een scheur in geweven doek kun je repareren met naald en draad, zoals in het boekje van Coolhaas beschreven staat en dat hebben we allen mogen oefenen. Even de gaatjes voorbereiden met een priem en dan is het naaien een peulenschil. Vandaag de dag heeft echter goed schoonmaken, drogen en plakken de voorkeur. Laminaatzeilen kun je zelfs niet anders repareren. Tape, dubbelzijdig klevend plakband of epoxylijm zijn de hedendaagse hulpmiddelen. Duck-tape is echter uit den boze! Ook met bandmateriaal (webbing) kun je mooie dingen doen, zij het dat het door de materiaaldikte niet eenvoudig is met een priem de benodigde gaatjes te prikken. Hiervoor is het handig om een accuboormachine aan boord te hebben en een ouderwetse handpalm om de naald erdoor te wurmen. Voor de niet deelnemers is er op de website een A-viertje beschikbaar met aanbevolen reparatiemateriaal. ■

Hylpen en Fluiten

JAN VAN AALST

T

ijdens de Salenteinavond van 31 maart maakten we kennis met Onno Hoekstra – al achttien jaar havenmeester van de gemeentelijke haven van Hindeloopen – en de geschiedenis van deze haven. De Friese haven ‘Hylpen’ speelde namelijk een belangrijke rol in onze nautische geschiedenis. En het scheepstype Fluit was een belangrijk vaartuig voor de handel overzee.

Scheepstypes De Fluit werd gebruikt voor reizen naar de Middellandse zee, naar het Noordelijkste punt van Noorwegen en verder naar Moermansk. De handel via de Sont naar de Oostzee nam echter de belangrijkste plaats in. De Fluit werd speciaal ontworpen voor de vaart naar de Oostzee. Het had een relatief smal dek en een brede romp. De dwarsdoorsnede lijkt op een peer. De aanleiding tot deze keuze van scheepsvorm was, dat de Deense overheid geld eiste voor de passage van de Sont. De hoogte van het tolgeld werd bepaald door de breedte van het scheepsdek. Dit Deense machtsregime werd door de Zweden omzeild door het Götakanaal aan te leggen. Via dit kanaal kon men vanaf de Oostzee door Zweden

Onno Hoekstra

naar Gotenburg en zodoende de doorvaart door de Sont vermijden. Niet alleen het tolgeld was een belangrijk probleem, maar door de oorlogen die toen werden gevoerd, kon de Deense overheid de Sont blokkeren voor vijandige naties en zo grote invloed uitoefenen op de economie van hun vijanden.

Beschreven door Nicolaas Witsen Over de constructie van de schepen die in die tijd werden gebouwd was tot voor kort weinig bekend, omdat deze niet volgens tekeningen werden gebouwd, maar op het oog. De eerste beschrijvingen van de toenmalige scheepsbouw

werd gedaan door Nicolaas Witsen, de burgemeester van Amsterdam. Door zijn lijvige boekwerk en door opgravingen van scheepswrakken in de IJsselmeerpolders kreeg men beter inzicht in de bouwmethoden. In Harlingen, in het Willem Barentsz Museum, bouwt men op dit moment op basis van die verkregen kennis het schip na, waarmee Willem Barentsz naar de Noordelijke IJszee voer. De Fluiten werden vooral gebouwd in de Zaanstreek, waar men beschikte over houtzaagmolens. Kooplieden bestelden een schip bij de werf, maar ook andere geïnteresseerden konden deelnemen in de exploitatie van dat schip door voor bijvoorbeeld 1/32-ste part deel te nemen. Op die manier konden de geldschieters hun risico’s verkleinen door hun belangen te spreiden.

Hylpen en Fluiten Hylpen was in het verleden een belangrijke havenstad, omdat tussen Hylpen en Workum een baai was, waar tientallen Fluiten een ligplaats vonden. Ook kwamen veel schippers en bemanningsleden uit de streek rondom Hylpen. Deze baai is later ingepolderd. Amsterdamse kooplieden lieten Fluiten bouwen om handel te drijven met plaatsen langs de Europese kusten. Het accent lag vooral JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

8 op de havensteden in de Baltische Staten en Rusland. De Hanzesteden speelden ook een grote rol. Uit Rusland haalde men onder andere veel hout voor de bouw van schepen en palen, waarop de huizen in Amsterdam werden gebouwd. Het kwam veel voor dat de schepen eerst naar het zuiden voeren en de daar gekochte goederen dan rechtstreeks naar de havens rond de Oostzee brachten om te verhandelen, dus zonder de thuishavens aan te doen. Aangezien er naast de ruilhandel alleen contant kon worden betaald, nam de schipper goud-

en zilverstukken mee aan boord. Dat was echter voor de Duinkerker kapers een aantrekkelijke prooi. Om dit gevaar te ontlopen, voer men dan vanuit het zuiden om Engeland, Ierland en Schotland heen om in de Oostzee te komen.

We leerden deze avond dat onze natie groot is geworden door groot ondernemerschap en dat men grote risico’s dorst te nemen. Over de arbeidsvoorwaarden van de zeelieden van toen hebben we het niet gehad. ■

Meteo a/b do-it-yourself Deel I barometer dan beweegt het ‘laag’ van ons af of komt het ‘hoog’ dichterbij. Daalt de barometer dan komt het ‘laag’ dichterbij of beweegt het ‘hoog’ van ons af.

DICK HUGES

A

ls de weerberichten vanaf de wal uitvallen, is het goed mogelijk zelf de plaatselijke verwachting voor de komende 12 tot 24 uur in te schatten. Dat doe je met de Wet van Buys Ballot, het verloop van de barometer, de windrichting, de windkracht en de temperatuur. De belangrijkste vraag is: zijn of komen we onder invloed van een ‘hoog’ of een ‘laag’? De gemiddelde luchtdruk op onze breedtes is 1013 mbar (= 1013 hPa = 760 mm Hg = 29.9 in Hg) Hogere druk dan 1014 mbar betekent in het algemeen rustiger weer met zwakkere winden en droog. Lagere druk dan 1012 mbar betekent in het algemeen onrustiger weer met krachtiger winden en regen. Stijgt de D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

We focussen op het ‘laag’. Wat doet dat? Als er een ‘laag’ nadert, zijn er twee vragen van belang:

1: Waar bevindt het centrum van lage druk zich ten opzichte van de boot? We peilen het ‘laag’ met de Wet van Buys Ballot (noordelijk halfrond): Als je met je rug naar de (grond)wind staat, dan bevindt het centrum van lage druk zich +– 20° voorlijker van dwars aan je linker zijde. En het centrum van hoge druk bevindt zich +– 20° achterlijker van dwars aan je rechter zijde.

Figuur 1 – De Wet van Buys Ballot met wind in de rug, bovenaanzicht

9 Dat wil dus ook zeggen dat als je halve wind over stuurboord vaart dan vaar je van het ‘hoog’ af en naar het ‘laag’ toe. En omgekeerd als je halve wind over bakboord vaart dan vaar je van het ‘laag’ af en naar het ‘hoog’ toe. Maar de boot is niet de enige variabele. De druksystemen zelf bewegen ook. Met name het ‘laag’ heeft de gang er meestal flink in. 2: Aan welke kant van de boot passeert het laag? Dat leiden we af van het verloop van a) de barometer, b) de windrichting en c) de peiling van het ‘laag’. • Zolang de barometer daalt, komt het ‘laag’ dichterbij. • Is de barometer stationair, dan passeert het ‘laag’. • Gaat de barometer stijgen, dan trekt het ‘laag’ weg. • De windrichting, de windkracht en de bewolking hangt af van onze positie t.o.v. de kern van het ‘laag’ en zijn fronten. • De peiling met Buys Ballot volgt de verplaatsing van het ‘laag’.

Fronten Depressies op onze breedtes ontwikkelen zich, als twee verschillende luchtmassa’s elkaar ontmoeten. Warme (‘lichtere’), vochtige luchtmassa uit het zuiden stoot op koude (‘zwaardere’), droge luchtmassa uit het noorden. Hun fysica verschilt. Ze golven langs elkaar maar vermengen niet echt. Het grensvlak tussen beide luchtsoorten is het front. Een ‘modeldepressie’ heeft twee fronten die elkaar ontmoeten in de depressie-kern. Het

warmtefront en het koufront. In een later stadium vormt zich het opgeheven occlusiefront als het koufront het warmtefront heeft ingehaald. Een frontpassage, dus de doorgang van de ene naar de andere luchtmassa, gaat gepaard met karakteristieke veranderingen van windrichting, windkracht, bewolking en temperatuur. De trekrichting van het ‘laag’ is, naast het verloop van de peiling van het laag, ook te zien aan de richting van bovenwind (de hoge bewolking). Meestal trekken depressies op onze breedtes van west naar oost tot noordoost. En meestal passeert de depressiekern noord van ons, maar soms gaat hij pal over ons heen of passeert zuid van ons. Het is van belang te weten aan welke kant het ‘laag’ de boot passeert, omdat dit verschil uitmaakt in de te verwachten windrichting en windkracht. In dit eerste deel bespreken we situatie A (het ‘laag’ passeert ‘noord’ van de boot). In deel II volgen B (het ‘laag’ passeert ‘zuid’ van de boot) en C (het ‘laag’ passeert pal over de boot.

Het ‘laag’ passeert ‘noord’ van de boot. (Lijn A1 en A2 in figuur 2) We krijgen te maken met de passage van het warmtefront en het koufront. Warmtefront. Nadert er een ‘laag’ uit het westen, dan krijgen we eerst te maken met het naderende warmtefront. Dit heeft een snelheid van zeg 10-15 knopen. De barometer daalt gestaag, de hoge bewolking – vaak al meer dan

500 Nm voorafgaand aan de passage te zien – wordt lager en dikker en dan gaat het regenen. De wind krimpt naar zuid tot zuidoost en neemt toe. Tenslotte passeert het warmtefront. De doorzettende wind ruimt dan van zuidzuidoost naar zuidzuidwest. De barometer ‘staat’. Hij daalt niet echt meer, maar stijgt ook nog niet echt. We bevinden ons dan in de warme zone. De bewolking breekt en af en toe, tussen de buien door, schijnt soms de zon. Het is wat broeierig warm. Koufront. Dan nadert na kortere (lijn A1) of langere tijd (lijn A2) het koufront. De zwaardere koudere lucht heeft een voorwaartse snelheid van zo’n 20-35 knopen en dwingt de lichtere warme lucht geforceerd omhoog. Dreigende hoge donkere wolken verschijnen aan de westelijke horizon. Als het front vlakbij is, begint het zwaar te regenen, soms met onweer. De wind wordt vlagerig en hard, soms ‘rookt’ het even. Tijdens het passeren van het koufront draait de harde wind, soms zeer plotseling binnen enkele seconden, van zuidzuidwest naar west tot noordwest. Dan is het koufront gepasseerd en komen we in de koude lucht achter het koufront. De barometer stijgt (vaak snel), de bewolking breekt, het wordt frisjes met een helder zicht en de wind waait eerst nog hard uit het noordwesten. Dan trekt de depressie weg en is het ‘laag’ voorbij.

Figuur 2 – Bovenaanzicht van een ‘model-laag’

Figuur 3 – Zijaanzicht warmte- en koufront (uit zakboekje Natuur: Stormen en orkanen)

Eigen ervaring Op 8 september 1984 zijn we (twee man aan boord) om 16 uur vertrokken uit Plymouth, bestemming Weymouth, 85 mijl verder. Inmiddels is de eerste herfststorm in aantocht en zal de komende nacht noord van ons passeren. Wachten was beter geweest, maar we zijn jong en wat JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

10 overmoedig na de geslaagde Atlantische oversteek en terug (OSTAR 84) en we hebben haast. Met wind van achteren verwacht ik geen problemen. Het warmtefront is die ochtend al gepasseerd zodat we bij vertrek in de warme zone zitten met een westen wind 5 Bft en barometerstand van 1013 mbar (was 16 uur eerder nog 1021 mbar). Als het koufront later passeert zal de wind naar verwacht noordwest draaien en hebben we de beschutting van de hoge wal van Engelse zuidkust en zeeruimte aan lij. Om 19 uur passeren we Start Point en zetten we een koers uit naar 5 mijl zuid van Portland Bill. Afstand 50 mijl. Om 02 uur verschijnt het licht van Portland Bill over de horizon. Het zicht is goed. De ware kompaspeiling is 40° en met ‘Dipping of Lights’ berekenen we de afstand tot het licht op 13 mijl. We hebben een fix. (GPS bestond natuurlijk nog niet in 1984) De wind is inmiddels west 6-7 Bft en de barometer is gedaald naar 1010. Als we zuid van de rib-tides gepasseerd zijn, gaan

Overwegingen (zie lijn A1 in figuur 2) Met het bovenaanzichtplaatje in gedachten was de situatie gedurende de hele reis redelijk duidelijk. Het koufront werd verwacht. Twee zaken vielen op. De trekrichting van het ‘laag’ was meer oostzuidoost dan oostnoordoost gezien de dalende barometer en Buys Ballot. We kwamen dus met onze oostnoordoostelijke koers steeds dichter bij de kern van het ‘laag’. Wat mij ook verbaasde was de zeer plotselinge verandering van de windrichting en de windkracht. Binnen enkele seconden draaide de wind meerdere tientallen graden. En we zaten op dat moment op een beroerde plek. Opgesloten aan beide kanten. De Bill aan loef en de Shambles aan lij. Ouder en wijzer geworden, vind ik nu dat we toen op open water hadden moeten blijven. Daar was niets aan de hand. Ja, harde wind en brekende golven, maar dat kan de Gladys, uit staal gebouwd (door NVvK-lid Henry Engelaer), wel hebben. Daar was alle ruimte met vrije koersen en de hoge wal aan loef. Maar mijn derde (Engelse) opstapper, aan boord vanaf Amerika en in Plymouth even van boord gegaan om zijn moeder in Exeter te bezoeken, zou in Weymouth weer aan boord komen. Al zijn bagage lag nog aan boord, enz. Allemaal heel begrijpelijk, maar zeemansschappelijk gezien was de landfall bij Portland Bill onder de heersende condities gewoon verkeerd. ■

Speciaal voor leden van NVvK, onze winteractie! Wilt u uw reddingsvlot laten keuren?

Koerslijn naar Weymouth

we opsturen naar Portland Bill, noord van ons. De luchtdruk is in drie uur gedaald naar 1005. Het vierde rif wordt gezet nu er nog ruimte is. Zo naderen we de Bill. Het tij is oostgaand. Ik wil dicht onder de lij van de Bill blijven i.v.m. de harde wind. Dat de ondiepte ‘de Shambles’ vlakbij aan stuurboord ligt, helpt niet, maar alles is goed bezeild en we gaan hard. Juist als we de west-cardinaal van de Shambles voorbij zijn, het is nog steeds donker, maar we kunnen de contouren van de Bill aan bakboord duidelijk zien, passeert het koufront. Van het ene moment op het andere schiet de wind door van west naar noordwest tot noord en neemt toe tot 8 Bft. Het rookt even met bakken regen waarbij het zicht geheel verdwijnt. Opeens varen we scherp aan de wind. De motor moet erbij om hoogte te houden om onder de beschutting van de hoge wal te blijven. De barometer ‘staat’ bij 1002 mbar. Na een half uur stopt de regen en wordt de wind minder hard en twee uur later lopen we motor-sailend Weymouth binnen. Moe en heel opgelucht dat we binnen zijn. D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

Breng uw reddingsvlot in de maanden dec - jan - feb bij ons langs. Vermeld de code Kustzeiler 2015 en ontvang 10% korting op de totale kosten. Wij zorgen dan dat u reddingsvlot begin van het nieuwe seizoen gereed staat. Ook verkopen wij nieuwe reddingsvlotten. Kijk op onze website voor meer informatie!

Jacobs Lifesaving BV Aflever adres: Antonie van leeuwenhoekstraat 4 3291CR Strijen 078-6849070 www.jacobslifesaving.com

11

Scheepspapieren Deel I Geldnood maakt louche handelaren creatief en zij hebben de schepenmarkt ontdekt. Hoe koop je nog veilig een boot? Niets standaard geregeld Bij het kopen van zaken die in de tienduizenden euro’s lopen is vaak alles redelijk veilig. Een huis is kadastraal geregistreerd en gaat altijd via de notaris. Op een motorvoertuig zit een kenteken en bij een boot….., is niets standaard geregeld. Als je een boot koopt, weet je eigenlijk niet of die boot wel is van degene die hem aanbiedt. Is de verkoper niet een gladde jongen die de boot van een ander op internet gezet heeft en zich voordoet als eigenaar? Is de boot gestolen of is hij misschien door een lening nog eigendom van de bank?

Waterdicht Het begint bij een goed koopcontract. Maar wat is een goed koopcontract? De ANWB heeft een aardig modelcontract ‘koopovereenkomst pleziervaartuig’. Maar ik heb me laten vertellen dat het nog net niet afdoende is. Er zou nog iets bij moeten en wel dat het vaartuig betaald en in eigendom overgedragen is. Mogelijk zijn er contracten die wel waterdicht zijn of juristen die kunnen adviseren. Bij het ANWB verkoopcontract staan wel een aantal heel nuttige tips voor kopers en verkopers. Zekerheid Je kunt er voor kiezen om op zeker te gaan. En met de bedragen waar het over gaat, is dat niet onverstandig. Er bestaat de mogelijkheid om het Kadaster een inspectie te laten doen. Een ambtenaar

FRANS VAN BUUREN, A/B SHISHCO

komt op aanvraag de boot inspecteren: of er geen hypotheek op rust en/of ze al bij het kadaster is geregistreerd. Ook kunnen ze naar de papieren kijken of dat voldoende is als bewijs van eigendom van de verkopende partij. Een andere veilige weg is om de boot via een beëdigd jachtmakelaar te kopen. Die heeft de plicht om e.e.a. uit te zoeken en is daarna ook verantwoordelijk voor eventuele gevolgen. Verliefd Als je verliefd raakt op een schip ben je vaak spreekwoordelijk blind. Gelukkig gaat het meestal goed en is de verkoper betrouwbaar of soms zelfs een bekende. We moeten er niet te somber over denken, het is best wel een betrouwbare wereld, de zeilwereld. Geniet ervan, maar kijk alsjeblieft uit. ■

Te goeder trouw Als je een aankoop doet waarbij er geen twijfel lijkt te zijn en het betaalde bedrag marktconform is, kun je stellen dat je de aankoop te goeder trouw hebt gedaan. Maar de botenmarkt staat erg onder druk. Door echtscheidingen en met name doordat de scheepseigenaren vergrijzen zonder opvolging worden schepen soms ver onder de marktwaarde verkocht. Ze worden tegen elke prijs verkocht. En met zo’n dumpprijs moet je de rechter overtuigen dat dat te goeder trouw was. Succes!

KORT NIEUWS JASPER BRUINSMA

Sir Robin KnoxJohnston Yachtsman of the Year Sir Robin Knox-Johnston (75), erelid van onze zustervereniging de Cruising Association, is door de Yachting Journalists Association uitgeroepen tot ‘Yachtsman of the Year 2014’. De onderscheiding is hem toegekend voor zijn deelname aan de Route du Rhum, een single-handed wedstrijd van St. Malo naar Guadeloupe, waarin hij als 3e finishte. In ‘Cruising’, het orgaan van de CA, heft columniste

Cathy Brown een ‘Three Cheers for Grey Power’ aan voor Sir Robin. Het is de vierde keer dat Knox-Johnston deze onderscheiding krijgt. De eerste keer voor zijn beroemde eerste single-handed non-stop circumnavigatie met Suhaily, de tweede keer voor de recordrace rond de wereld met Peter Blake met de catamaran Enza, de derde keer voor een wereldomzeiling in 2007 met een Open 60 Grey Power. Hij evenaart hiermee Sir Charles Benedict (Ben) Ainsly, die vier maal Olympisch kampioen werd in de Laser en Finnclasse

en die eveneens vier keer ‘Yachtsman of the Year’ werd.

JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

OVER VEILIGHEID GESPROKEN

12

Vestas GPS assisted Grounding JASPER BRUINSMA

D

e stranding van Vestas Wind, de Deense deelnemer aan de Volvo Ocean Race, houdt de gemoederen in de watersportpers en op internet nog altijd bezig. Na het uitgebreide artikel in ‘Yacht’ no 2 van dit jaar, verscheen in het volgende nummer, naar aanleiding van deze ‘GPS assisted grounding’, een artikel getiteld Seemannschaft. Met daarin een interview met Loick Peyron, een Franse solozeiler met een grote staat van dienst; zijn laatste prestatie is de zege in de Route du Rhum. Volgens deze veteraan vertrouwen veel zeilers te veel op hun instrumenten, terwijl een gezond wantrouwen bij de beoordeling van de elektronisch verkregen gegevens op zijn plaats zou zijn. Hij wijst o.a. op de declutter functie, die het mogelijk maakt om details zodanig te laten vervagen dat ze soms helemaal verdwijnen. Hij heeft wel te doen met de ongelukkige navigator, maar noemt het toch een kardinale fout.

veiligheid geeft; hij acht het gebruik van papieren kaarten naast de elektronica onmisbaar. Neurowetenschaper Manfred Spitzer, auteur van het boek ‘Digitale Demenz’, kan de elektronische navigatie aanleiding geven tot falende ruimtelijke oriëntatie. Jürgen Alber van de Bundesstelle für Seeunfalluntersuchung (BSU) is van mening dat onvoorwaardelijk geloof in de techniek tot dit soort calamiteiten leidt. Hij pleit ervoor altijd met de klassieke navigatiemiddelen e.e.a. te controleren. Er waren een groot aantal ingezonden stukken in ‘Yacht’ en discussies op het internet. Een inzender wijst op een rots van 19m hoog, circa 200 mijl westelijk van de Hebriden, die je mist als je niet maximaal inzoomt. Een ander tekent aan dat de Cargados-Carajos eilandengroep in iedere gewone atlas wordt aangegeven. Een andere inzender schrijft: “Shit happens”; hij liep met alle hulpmiddelen aan boord aan de grond in het Flensburger Fjord, al 20 jaar zijn thuiswater.

stranding en aan het rapport uitgebreid aandacht besteed. ‘Zilt’ heeft in het 81 pagina’s tellende stuk “een verklaring voor de openlijke opluchting van de navigator in het rapport niet kunnen ontdekken”. De aanvankelijke conclusie van ‘Yacht’, n.l. een “Anfängersfehler”, lijkt ondanks verzachtende omstandigheden overeind te blijven. Het rapport over de schipbreuk met Vestas Wind is via de site www.ziltmagazine. nl te downloaden. ■

VOLVO OCEAN RACE INDEPENDENT REPORT INTO THE STRANDING OF VESTAS WIND The Vestas Wind Report (Version 1.2)

Er zijn in het artikel nog een aantal interviews met vooraanstaande zeilers. Arved Fuchs vindt dat elektronische navigatie de zeiler een vals gevoel van

Inmiddels is een Volvo Ocean Race Independent Report over deze zaak verschenen. In het Nederlandse internettijdschrift ‘Zilt’ (nr 108) wordt aan de

An Independent Report that was convened by the Volvo Ocean Race following the stranding of the yacht Vestas Wind on 29 November 2014 on the Cargados Carajos Shoals 240 nm north east of Mauritius while competing in the 2014 – 2015 Volvo Ocean Race round the world. Chris Oxenbould, Stan Honey and Chuck Hawley 31 January 2015 0

eerste klas

JOKE

de zeilen gehesen een gunstige wind de dag uitgelezen de zeereis begint en zwermen geleiden een donkere vlek vernauwen verwijden de vogels op trek ze haasten ze spoeden geen rust geen respijt het noordelijk broeden beperkt ze in tijd de koers is te lopen ons eigen kompas de route ligt open een reis eerste klas D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

13

Een pistool of geen pistool? ANDRÉ WIJSENBEEK

Hetty vindt de gewone vuurpijlen maar lastig om te gebruiken. En gelijk heeft ze. Het is een gepiel om het palletje tevoorschijn te trekken en dan met twee handen de ‘flare’ vasthoudend…. Daarom is al jaren geleden een seinpistool aan boord gekomen voor het afschieten van het ernstvuurwerk. Maar het gedoe rond de wapenvergunning neemt met de jaren steeds een beetje meer toe. Het jaarlijkse vernieuwen van de wapenvergunning kan niet meer bij het politiebureau op fietsafstand; daarvoor moet ik sinds vorig jaar naar IJmuiden. Per formulier moet ik aangeven geen zelfmoordneigingen te hebben of door trauma of stress anderen met mijn seinpistool iets te willen aandoen. Voorts moet ik twee referenties opgeven die dat kunnen beamen. Het aanschaffen van de munitie is hier door verscherpte regels ook nagenoeg onmogelijk, maar onderweg naar de Oostzee kan dat prima in Kiel (en nog goedkoper ook).

Controle Was vroeger zelden of nooit controle, enige jaren geleden is de frequentie verhoogd tot een jaarlijks bezoek van de politie aan de deur om de opslag van het seinpistool na te zien. De mededeling dat het ding aan boord was, was tot voor kort afdoende. Doch onlangs stond de politie weer met twee man sterk voor de deur en nam de mededeling: “is aan boord” niet meer voor zoete koek aan. Want dat mag niet meer: je moet het nu

altijd mee naar huis nemen. Regels zijn regels; mijn bezwaar om dan telkens dat ding in de auto te hebben, gaat niet op. We worden geacht met een seinpistool om te gaan zoals jagers met hun wapens; dus na gebruik weer mee naar huis en daar ordentelijk opbergen. De beide agenten ‘stormden’ naar boven om de opslag van het seinpistool te bezien. De ooit op aanraden van de wijkagent aangeschafte, veredelde geldkist werd afgekeurd. Nu zijn er twee elektronische kluizen in huis: een voor het seinpistool en een voor de patronen. De politie doet ook maar haar werk en kan aan mijn goede gezicht niet zien of ik kwaad in de zin heb. En nu rept de minister ook nog over een psychologisch onderzoek voor bij de wapenvergunning! Alsof een of andere goog kan beoordelen hoe ik met het seinpistool moet omgaan. Bij de scheepspapieren heb ik een stokoud getuigschrift van het KNWV, waarin in het Engels en Duits staat verklaard dat ik fysiek en mentaal in staat ben om een boot te besturen. (Zou het in het Nederlands al te duidelijk zijn hoe lachwekkend deze verklaring is?). Dichter bij mijn geestelijk gestel moeten ze toch niet komen. Is dit de moeite nog wel allemaal waard? Kan het niet anders??

Vuurpijlen, Epirb, PLB, AIS

Noordzee Challenge, dan zijn vuurpijlen verplicht. Een Epirb hoort er tegenwoordig ook bij, je komt tenslotte in A2 area. En DSC hebben we al op de marifoon. Stel nu dat we in een Distress situatie zitten. Met DSC kan ik stations (schepen) in de buurt alarmeren. Mits zij een DSC VHF hebben en bij ons aan boord nog wel 12V voorhanden is. Met vuurpijlen kan ik zonder stroom iedereen om ons heen (soms wel tot 30 Nm) op de hoogte brengen van mijn onaangename situatie. Mits de bewolking niet te laag hangt en zij goede uitkijk houden. Een Epirb zal bij een MRCC op de wal alarm slaan, die dan vervolgens schepen mijn kant op kan dirigeren. De jachtjes in de buurt zullen echter niets van mijn penibele situatie merken. Kortom een veelvoud aan hulpmiddelen met elk eigen voor- en nadelen. En dan heb ik het nog niet eens over SART en PLB’s met AIS of de reguliere 406Mhz. Maar nu wat te kiezen? Gelukkig hielp een bezoek aan de METS mij op weg. Bij Ocean Signal (http:// oceansignal.com/nl/products/) zag ik een prachtige range producten, speciaal voor ons jachtjes mensen ontworpen. Een zeer compacte Epirb met 10 jaar battery life, een keurige PLB en een AIS MOB noodzender. Elk met eigen gebruiksdoel. Egenolf heeft al eens uitgebreid over de technische aspecten van verschillende noodzenders in de Drietand geschreven.

Ik was enkele jaren geleden al blij dat de ‘handflares’, die gevaarlijke dingen die niet zonder goede handschoenen en een veiligheidsbril aangestoken kunnen worden (en dan vuur rondspetteren), vervangen konden worden door een ‘Odeo Flare’. (www.odeoflare.co.uk) Maar voor de SOLAS en alle daarvan afgeleide voorschriften moeten we nog steeds vuurpijlen aan boord hebben. Dus mocht ik mij weer willen aanmelden voor onze onovertroffen Driehoek JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

14

PE ARL OF THE SE A

Integrity 320 ES 9.75x3.72x1.10. John Deere 150 PK,4 cyl.

Importeur:

Swanta-yachting [email protected] Tel.+31(0)627890535 www.integritytrawlers.nl

* Comfortabel * Electrisch toilet * Aparte douche * Mastercabin * Ruim achterdek * Zwemplatform * Luxe salon

€ 189.750,--

inkl. BTW,uitgebreide standaarduitrusting

IN DE VOETSPOREN VAN ROCNA

Het VULCAN ANKER is NUMMER 1: (volgens Sail Magazine & Yachting Monthly)

na het succesvolle en veel geprezen Rocna anker de nieuwste ontwikkeling op ankergebied. Voor schepen waarbij het standaard Rocna anker met rolbeugel niet op hun schip kunnen plaatsen heeft Peter Smith het Vulcan anker ontwikkeld. Dit heeft geresulteerd in een geheel nieuw ontwerp, waarbij de rolbeugel is vervangen door de Roll-palm™ De Vulcan heeft dezelfde eigenschappen als het Rocna anker;

• BETROUWBAAR • ONGEKENDE HOUDKRACHT • GEBRUIKSVRIENDELIJK Verkrijgbaar vanaf

4kg t/m 55kg

Zie onze website voor demonstratie film;

www.roschmarine.nl/vulcan

ROSCH MARINE

www.roschmarine.nl | [email protected] | tel. 075 - 621 80 72

D E

D R I E TA N D

Zeilen in Griekenland ? Waarschip 1076 … te huur.

JUNI 2015

Waarschip “Agapi”

Haven Finikas - Syros

Baai Kithnos (2e van links)

“Agapi” onder zeil.

Het juweel van de Middellandse zee: de Griekse eilanden. Het aantal wordt, samen met de kleine eilandjes, geschat op 3000. Daarvan worden er slechts 140 bewoond. Deze Archipel is volgens de mythologie het vaderland van Apollo, ….de god van de zon. Het aanlokkelijke klimaat, vriendelijke mensen, heldere water met dolfijnen en schildpadden, heeft ons doen besluiten ons schip voorlopig daar te laten. Wellicht wilt U ook eens van ons schip gebruik maken en ervaren welke droom er werkelijkheid wordt? Momenteel ligt de “Agapi” op het eiland Aegina. Info: Ronald Licht: [email protected] Tel: 06-25406401

15

OVER VEILIGHEID GESPROKEN

De schipbreuk van de Astrid JASPER BRUINSMA

D

e Marine Casualty Investigation Board, het Ierse onderzoeksinstituut voor zeeongevallen, heeft in januari van dit jaar een uitgebreid rapport uitgebracht over de schipbreuk op 24 juli 2013 met het onder Nederlandse vlag varende Sail Training Vessel Astrid. Het rapport is integraal overgenomen door de Nederlandse Raad voor Veiligheid en op hun site te lezen (onder Zeevaart). Op internet zijn spectaculaire videoopnamen te zien van de schipbreuk en de redding van de opvarenden. Zoals gebruikelijk bij dit soort calamiteiten is het een lijvig en zeer gedetailleerd document geworden. Er is veel aandacht voor het ontbreken van internationale certificaten; er waren wel Nederlandse documenten, maar die waren dan weer niet EU-geautoriseerd, enz. Astrid had 24 ‘trainees/passengers’ van verschillende nationaliteiten aan boord en was daardoor volgens SOLAS een passagiersschip, maar aan de eisen die daarvoor gelden, voldeed het schip niet. Erger is dat de drie vaste bemanningsleden (dat hadden er minimaal vier moeten zijn) onvoldoende gekwalificeerd waren; slechts een van hen had het volgens Nederlandse regelgeving verplichte ICC. En dat is een afgang.

De rampdag Wat gebeurde er op die rampdag in juli 2013? Astrid ging van anker af in Oysterhaven en voer op de motor naar buiten. De wind was aanlandig bft 6 en er stond een zware zeegang. Tijdens het zeilklaar maken van het schip stopte de motor en verdaagde het vaartuig naar de rotsige kust. De schipper kon het schip niet door de wind krijgen, ook niet met behulp van een RIB die na een oproep naar buiten was gekomen en de kop probeerde om te duwen. Er werd geen poging ondernomen om een anker uit te gooien. Het schip liep op de rotsen en verging.

Waardoor stopte de motor? Uit het rapport blijkt dat er enkele dagen tevoren 1000 liter drinkwater in de dieseltank was getankt. In Brighton was de met water verontreinigde diesel leeggepompt en de tank was daarna niet meer gebruikt. Het schip had in de dagen daarna zonder haperen gevaren, maar blijkbaar was er onvoldoende gecontroleerd of het water ook uit de leidingen en uit de dagtank was verwijderd. De grootste fout is geweest, dat met zo'n log schip zo dicht (binnen 300m) langs de kust aan lager wal is gevaren en dat was, zoals in het rapport wordt aangegeven, om fotografen de gelegenheid te geven een mooi plaatje te maken. Daarin lijkt deze zaak op die van de Costa Concordia, die ook om pr-redenen te dicht bij de kust voer en verging. Daarbij waren slachtoffers te betreuren en dat had bij de Astrid ook gemakkelijk kunnen gebeuren.

aan boord van de Astrid. Zo was er geen veiligheidsprotocol, er was niet geoefend, er was geen briefing gehouden voor vertrek, er was geen volgens SOLAS gewenste planning voor de tocht en toen het schip in de problemen kwam, was er een vaag bericht, maar geen MAYDAY uitgezonden. Enkele jaren geleden is in de Drietand al eens verslag gedaan van een rapport van het Duitse onderzoeksinstituut (BSU) en dat was van hetzelfde laken een pak: zeilende charterschepen onder Nederlandse vlag die niet voldeden aan de Duitse regelgeving; met onvoldoende en niet gekwalificeerde bemanning, navigatiefouten, enz. Voor ons Kustzeilers zitten er niet zo veel leerpunten in het rapport, behalve dan dat je er niet van mag uitgaan dat deze schepen altijd met professionele bemanning varen. Dus kun je maar beter uit hun buurt blijven. ■

Er was meer mis met de gang van zaken JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

MIJN FAVORIETE

16

FRANS VAN DER OUDERAA

Een cruise naar Zuidwest Ierland Gekleurde huisjes en gezellige pubs

I

n het verleden, toen we met Kittiwake, onze Sadler 34, in Pwhelli (N-Wales) lagen, was de oversteek naar Ierland een lange dagtocht en vanuit Arklow aan de Ierse oostkust werd de zuidwestkust bereikt met dagtochtjes van zo’n 50 mijl. Vanuit onze huidige thuishaven Harlingen is Zuidwest Ierland een wat ambitieuzere tocht, maar kan desalniettemin ook grotendeels in dagtochten worden gevaren tot de Isles of Scilly. De oversteek van de Celtic Sea naar Kinsale is in een NW richting en de 140 mijl vormt daardoor met zuidwestelijke of noordoostelijke wind een prettige halfwindse koers. Afgelopen jaar was het NO op de uitreis en ZW op de terugreis. Met een NW wind is het beter te wachten….. We verlieten St Mary’s om 08.30 uur en lagen op anker bij Kinsale om 04.30 uur, begroet door dolfijnen. De brede, veilige ingang bij Kinsale is in de lij van het Head of Kinsale, een Portland Billachtige kaap, met een grote vuurtoren: ‘Old Head of Kinsale’. Kinsale is gezellig, welvarend zuidelijk Ierland; het wordt de ‘restaurant capital’ van Ierland genoemd. In dit verband kunnen we ‘Fishy-Fishy’ aanbevelen, vlakbij de uitstekende marina van de Kinsale Yacht club waar de uiterst behulpzame Paul Murphy de scepter zwaait. ‘Fishy Fishy’ heeft grote portretten van haar belangrijkste locale leveranciers aan de muur om zo te benadrukken dat het hier om extreem verse vis&zee-producten gaat. D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

Van het stadje kun je per bus naar de uitbundige ‘English market’ in Cork voor stores. Er is natuurlijk ook een goede supermarkt in Kinsale zelf. Met een prachtige wandeling langs de noordoever van Kinsale harbour bereikt men het Charles Fort dat in de 17de eeuw werd gebouwd naar tekeningen van Vauban. Het fort was betrokken bij de ‘Orange revolution’ van 1689 als een verdedigingswerk van Jacobus II, maar na een beleg van 4 dagen gaven de verdedigers zich over aan de Orangisten. Nadat het fort in 1924 tijdens de Ierse revolutie verwoest is, is het gedeeltelijk herbouwd en de gidsen geven een goede indruk van hoe marginaal het leven was als Engels/ Ierse ingekwartierde militair. Maar alles is relatief, want het leven in die tijd in Ierland buiten het leger was een bestaan van pure armoede. De tocht gaat verder langs een prachtige kust met diepgroene, glooiende hellingen en rotsige eilandjes naar Baltimore, waar je voor anker ligt in een van alle Skellig isle

winden beschutte baai. De ingang is 8 mijl noordoost van Fastnet Rock. Aan de westkant is Sherkin eiland met een klein aanlegsteigertje waar je mooie wandelingen kan maken; aan de oostkant van de baai is Baltimore met kleurige pubs en ook daar tegenwoordig een klein steigertje. West van Baltimore kun je noord langs Cape Clear Island naar Schull en Crookhaven, of om de zuid richting Mizzen Head, de zuidwestelijke punt van Ierland. De ‘locals’ (uit Dublin en Cork) zeggen “don’t go past the Mizzen”. De zee noord en west van de Mizzen is inderdaad onrustiger en het weer meer veranderlijk, maar de scenery is grandiozer. Je komt er inderdaad nauwelijks jachten tegen. Deze trip besloten we verder door te varen richting Bantry Bay en wel naar Lawrence Cove marina op Bear Island, een super plek als je van een rustieke omgeving houdt. Behalve Belladonna was er nog een ander bezoekend (Iers) jacht. Met haar crew namen we onder

MIJN FAVORIETE

17 richting de Arran Islands. Aan het eind van de middag maken we vast aan een gele boei in Kilronan Bay. Gele boeien zijn in dit gebied gratis ‘visitors moorings’. Dit lijkt beter dan het is, want de kwaliteit van de gele moorings is afhankelijk van al dan niet uitgevoerd lokaal onderhoud. Inishmore is het grootste van de Arran Islands in Galway Bay en per fiets reden we naar het indrukwekkende prehistorische ‘hill fort’, dat aan de zeekant basaltrotsen heeft die met 100m stijl naar beneden gaan. Na een paar dagen Inishmore op weg naar Galway, de derde stad van Ierland. In Galway lig je achter een sluis in het commerciële dok, een beetje smerig vanwege de lokale schroothoop naast het dok. De stad is heerlijk, superlevendig met veel prachtige pubs.

Dingle marina

het genot van een drum of whisky de politieke situatie in Europa onder de loep. Voor het bevoorraden is het nabijgelegen, drukke (maar alles is relatief) vissershaventje Castletown Bear een betere optie. Na de passage door Dursey Sound, komen we langs de Skellig’s, twee rotseilanden, waarvan de kleinste door duizenden Jan van Genten bewoond wordt. Het andere, ‘Great Skellig’, was vroeger door monniken bewoond. Na een tussenstop op anker bij Port Magee – onrustige ingang maar heel beschut – de volgende ochtend naar Dingle aan de noordkant van Dingle Bay. Een heerlijk relaxed stadje. De toeristen-economie van Dingle rust op Fungie, een ‘bottlenosed dolphin’, die al 29 jaar in het havengebied van Dingle rondzwemt. Er zijn talloze kleine bootjes die havenrondvaarten aanbieden om Fungie te zien en meestal laat het beestje zich ook inderdaad zien.

Na nog een dagje op anker bij Inishmore op weg terug, via Fenit en Knightstown op Valentia island om onze afspraak aan de Solent te halen. Knightstown heeft een (gratis) marina in staat van wording, de ingang tussen eiland en vaste land is nogal hobbelig. Valentia Island heeft een heel aantrekkelijk klein museum dat de aanleg van de eerste telegrafiekabels van Europa naar Amerika illustreert. De eerste kabels werden in de periode 1857 en 1866 met zeilschepen gelegd en pas de derde kabel, die in 1866 aan land kwam, bleek een succes. Het telegraafstation op Valentia Island heeft tot 1966 dienst gedaan. Een hoogtepunt in het leven in Knightstown is het King Scallop Festival, na een processie met de King Scallop voorop, worden er op de kade op vele wijzen bereide scallops (jacobsschelpen) aangeboden, die genuttigd worden met een glas Murphy’s. Met een tussenstop bij Lawrence Cove nog even een bezoek aan Glengarriff aan

Inishmore

het einde van Bantry bay; we ankeren naast een rifje met wat zeehondjes en bezoeken de prachtige Italiaanse tuinen op Garnish Island. Terug naar Rachel, de havenmeester van Lawrence Cove, die op de steiger staat met haar dochter in de buggy en waar inmiddels wat meer bezoekers zijn gearriveerd. Na een bezoek aan de prachtige ‘anchorage’ van Castletownsend, arriveren we weer bij Paul Murphy in Kinsale om een goede dag af te wachten voor de trip naar de Scillies. Een paar dagen later vertrekken we om 09.30 uur met een zuidwesten wind om de volgende ochtend, net als het licht wordt, het anker te laten zakken bij Cromwell’s Castle, tussen Tresco en Bryher. De grote verassing was dat we daar ons jacht Kittiwake weer tegenkwamen met de ‘nieuwe’ eigenaren, aan wie we haar in 1995 verkocht hadden; het is een klein wereldje. ■

Na een succesvolle Nederland-Mexico match in de pub vertrekken we, uitgeleide gedaan door Fungie, nog voor 5.00 uur ’s ochtends om de noordgaande stroom te nemen door Blasket Sound, JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

AANKONDIGINGEN

18

Driehoek Noordzee van 20 juni tot 4 juli

T

raditioneel wordt in de oneven jaren een Driehoek Noordzee Challenge georganiseerd. Zo ook in 2015. Bijzonder van deze editie is dat deze voor de twintigste maal plaatsvindt en daarmee wordt de tocht steeds meer een echte zeilklassieker. Bijzonder is dat deze voor het eerst ook in wedstrijdverband gevaren kan worden. Voor deze variant is

gekozen naar aanleiding van contact met de organisatie van de 1000 mijls race. Deze laatste race wordt dit jaar niet aangeboden en deelnemers die een flinke zeiltocht in wedstrijdverband willen varen kunnen bij de Driehoek Noordzee hun hart ophalen. De tocht wordt gevaren van 20 juni tot 4 juli 2015. Er wordt gestart in Den Helder,

waarna de deelnemers koers zetten naar Kirkwall op de Orkney eilanden en vandaar door naar Farsund in Noorwegen. Het traject terug naar Den Helder maakt de ‘Driehoek’ compleet en in ca. twee weken is dan ruim 1000 mijl afgelegd. De ‘Driehoek’ vraagt veel van de schepen en hun bemanning. De noordelijke Noordzee kan nu eenmaal onstuimig zijn en de temperaturen zijn er niet al te hoog, maar het zeilen op noordelijke breedten betekent ook: korte nachten, veel vogels, dolfijnen en een onvergetelijke zeilbelevenis op een uitgestrekte, lege Noordzee. We hopen op een mooie vloot en een prachtig evenement! Aanmelden op www.kustzeilers.nl Sluitingsdatum inschrijving: 20 mei 2015. Op 2 juni 2015 wordt een informatieavond voor deelnemers georganiseerd.

Preventiedag 26 september in IJmuiden

Z

aterdag 26 september organiseert de Veiligheidscommissie de Preventiedag bij de KNRM te IJmuiden, Haringkade 2, 1976CP IJmuiden. De Preventiedag (Veiligheidsdag) kent de inzet van 3 à 4 reddingboten en veel KNRM vrijwilligers. Centraal thema is de Search van SAR (Search And Rescue). Tevens zal de Rescue niet vergeten worden. Ook de Kustwacht heeft aangegeven om actief aan deze dag deel te nemen. Aanmelden via de website, maximaal aantal deelnemers is 70. Kosten €30,- per persoon. Van de Kustzeilerskant zoeken wij nog enige actieve schippers die met inzet van hun eigen boot in het programma willen

Sector Search (VS) D E

D R I E TA N D

meedraaien. Opgeven bij André Wijsenbeek of Ton van Aalderen van de Veiligheidscommissie; [email protected] Programma Ontvangst vanaf 09:15u Welkomstwoord 09:45u Start 10:00u Uitsplitsing in natte en droge groep die wisselend het ochtend- en middagprogramma doorlopen. 10:00 – 10:45u Search; zaken die hierbij o.a. aan de orde kunnen komen: Verdrinking/onderkoeling Alarmering Zoekpatronen Bepalen van de ‘datum’

Zoeken met 2 schepen JUNI 2015

zoeken met 3 schepen

10:45 – 12:00u Workshops Workshop A: Preventie – voorkomen, herkennen en acties technische mankementen Workshop B: Alarmering – kan de elektronica vuurpijlen vervangen? Workshop C: IAMSAR – zoekpatronen 12:00 – 13:00u Gezamenlijke lunch, daarna wisseling van de groepen 13:00 – 15:00u Praktijk oefening De bedoeling is een scenario oefening, waarbij de groep door een OSC wordt aangestuurd. Zoeken in de praktijk; bemanningen van reddingboten en zeilboten werken samen. Aan boord nemen drenkeling. Sleepoefening. In geval van een solozeiler. 15:00 – 16:00u Afsluiting en een drankje (beperkt alcoholisch)

Zoeken met meerdere eenheden

V

oor de Sluitingstocht verzamelen we in de binnenhaven van Makkum. Vandaar gaan we met de bus naar Franeker voor een bezoek aan het prachtige en indrukwekkende planetarium van Eise Eisinga, wolkammer van beroep, die ook een volleerd mathematicus en astronoom was. In zijn huiskamer is het planetarium te zien en op de zolder het vernuftige

(houten!) aandrijfmechanisme. Wat eigenlijk nog meer verbazingwekkend is, is dat dit planetarium al rond 250 jaar functioneert. Het is het oudste functionerende planetarium in de wereld.

Het programma wordt afgesloten met een gezamenlijke borrel en diner in Makkum. In de volgende Drietand treft u het volledige programma aan. Inschrijving zoals gebruikelijk via de website www.kustzeilers.nl

Voordat we met de bus teruggaan naar Makkum, staat er nog een stadswandeling door Franeker op het programma.

Najaarstocht Rotterdam op 7/8/9 oktober

Najaarstocht Rotterdam op 7/8/9 oktober

W

e zullen op woensdag 7 oktober verzamelen in de jachthaven te Scheveningen. Deze haven is goed bereikbaar voor deelnemers uit het ‘noorden’ (IJmuiden 22Nm) en het ‘zuiden’ (Stellendam 25Nm) waardoor we hopen Kustzeilers uit het hele land te kunnen begroeten. Op donderdag 8 oktober zeilen we van Scheveningen naar de Maasmond en vanaf daar de Nieuwe Waterweg op. Je vaart hier in de toegangspoort van de grootste haven van Europa, wat op zich al een indrukwekkende ervaring is. We varen door tot aan de Erasmusbrug en zullen afmeren in de Veerhaven, in het klassieke scheepvaartkwartier van Rotterdam. Het thema Rotterdam & Maasvlakte uit zich in het walprogramma. Het Maritiem Museum Rotterdam en de Euromast zijn op loopafstand. Een andere aanrader is een bezoek per watertaxi aan de ss Rotterdam. En we organiseren op vrijdag 9 oktober een excursie naar de Maasvlakte. We worden die dag bij de Veerhaven opgehaald door een touringcar. Deze brengt ons naar de Maasvlakte. We zullen hier

Op zaterdag vaart iedereen weer zijns weegs afhankelijk van het weer buitenom of binnendoor. Leden betalen €10 per boot en €55 per opvarende Niet-leden betalen €15 per boot en €70 per opvarende Hierin inbegrepen zijn de kosten van de steigerborrel, excursie naar de Maasvlakte en het diner in NHow Rotterdam. Inschrijven alleen voor de excursie op vrijdag 9 oktober 2015 kan ook. U schrijft dan in als walopstapper: €30 voor leden, €40 voor niet-leden. Er kunnen maximaal 60 deelnemers mee op excursie. Zeilende deelnemers hebben altijd voorrang boven walopstappers.

een ‘container tour’ maken: een rondvaart door de containerhavens van Maasvlakte 1 en 2, begeleid door een ervaren voorlichter. Er is dan ook alle gelegenheid om vragen te stellen over de vele wetenswaardigheden. De bus brengt ons na afloop terug naar de Veerhaven, waar we rond 17 uur aankomen. Tegenover de Veerhaven staat De Rotterdam, het nieuwste gebouw van Rem Koolhaas. Hier sluiten we de dag af met een diner in Nhow Rotterdam, dat zich in dit gebouw op de 7e verdieping bevindt. We gaan hierheen met de watertaxi.

Datum

Van

Naar

Afst. +/-



Tijdsduur (ca 5/5.5 kts) Bijzonderheden

Wo 7 okt  

Scheveningen  

Verzamelen Scheveningen Avond palaver

Do 8 okt Scheveningen

Rotterdam

Vertrek 09.00 uur

26 Nm



Aankomst ca 14:00 uur Steigerborrel

Vr 9 okt  

Excursie Maasvlakte

Rotterdam  

Za 10 okt Rotterdam

Diner Nhow Rotterdam

Thuisreis     JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

AANKONDIGINGEN

Vooraankondiging Sluitingstocht op 3 en 4 oktober naar Makkum/Franeker

19

20

Goelyo en Saltire aan de steiger; Banavie, aan de voet van de Neptunes Staircase, het begin van het Caladonian Canal. Dit is een goede uitvalsbasis

CAM EN ADELINE LANGEZAAL, SALTIRE

voor een mooie treinreis van Fort William naar Mallaigh aan de westkust.

JULES EN MIEKE VAN WESEMAEL, GOELYO

Samen in dagtochten rond Engeland

V

oor de bemanning van de Saltire was het een uitdaging om een rondje Engeland te zeilen. Vanwege gezondheid, leeftijd van de bemanning en het gewenste walcontact, zeilen zij ‘s nachts liever niet. Dat wil niet zeggen dat als de nood aan de man komt, er s ’nachts niet kan worden door gezeild. Voor ons is het uitgangspunt: s’ avonds lekker op een beschutte plaats voor anker. Deze punten spraken ook de bemanning van de Goelyo erg aan. Zodoende spraken wij af om de haalbaarheid van een gezamenlijke tocht te onderzoeken. Er zijn een aantal gemeenschappelijke uitgangspunten m.b.t. bemanning, snelheid en doorzeilen tot welke windkracht en richting gedefinieerd. Aan de hand van deze punten maakte de Saltire bemanning een eerste planning. Gestart werd met het in Open CPN in kaart brengen van mogelijke routes, havens en ligplaatsen. Uitgaande van een SOG van 5,5 knt en een gemiddelde dagtrip van 45 tot 70 Nm, is een eerste route met alternatieven Mieke in de mooie omgeving van Oban, een wat grotere stad, waar je veel inkopen kunt doen. Ook is er een chandler waar je de nodige spullen voor je boot kunt kopen. Vanuit Oban zijn erg mooie zeiltrips te maken, een goede uitvalsbasis voor een vakantie van twee of drie weken. D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

opgesteld en zijn havens en ankerplaatsen doorgenomen. Ook veel op de markt aanwezige literatuur is doorgenomen. Helaas bleek in al deze boeken wel een paar nachten te worden door gezeild. Op deze punten is naar alternatieven gezocht. Het resultaat was een planning gebaseerd op twee dagen zeilen en één dag rust, met een gemiddelde dagtrip van 43 mijl en drie langere dagtrips, tweemaal 70 en eenmaal 100 Nm, verdeeld in vijf trajecten: Nederland – Lands End; Lands End – Noord-Ierland; Noord-Ierland – West-Scholtand; West-Schotland – Oost-Schotland en Oost-Schotland – Nederland. Op basis van deze planning zijn op de kritieke punten de lokale stromingen en de vertrek- en aankomsttijden bekeken en zijn de mogelijke plaatsen voor bemanningswisselingen besproken.

Tijdens de tocht maakte ieder schip op basis van de weather forecast en het vaarschema zijn planning voor de volgende dag. ‘s Avonds werden beide planningen m.b.t. stroom, vertrek- en aankomsttijd en zeilvoering met elkaar vergeleken en werd het wel of niet vertrekken en de definitieve route en vertrektijd bepaald. Voor grote oversteken was de afspraak “samen uit, samen thuis” en ”zicht afstand”. Tijdens de kleine trajecten kunnen de boten een of meerdere dagen onafhankelijk van elkaar zeilen. Via de telefoon/marifoon is een gemeenschappelijke haven altijd weer af te spreken. Deze afspraak bleek, ondanks het verschil in bootlengte, met soms een zeiltje meer of soms een zeiltje minder heel goed te werken. Tijdens de tocht werd veel via de marifoon gecommuniceerd over koers, vaart en zeilvoering en de ETA. Dit

21

Loch Lochy, onderweg in het Caladonian Canal. Hier ervaar je de schoonheid van Schotland met volle teugen. Vaart hoef je niet te maken. Je kan er niet lang genoeg van genieten.

met het oog op de iedereen wel bekende noodzaak van motorzeilen om bepaalde havens op tijd, met genoeg water onder de kiel, aan te lopen of om op een mooie plek voor anker te gaan. Op 30 mei 2014 verlieten wij IJmuiden en op 29 augustus liepen wij deze haven ’s avonds laat weer binnen. Wij hebben 2242 mijl gevaren, 69 havens aangedaan, met een gemiddelde dag afstand van 39 Nm, met acht maal een afstand van rond de 65 Nm en een maal 104 Nm. Ondanks het tegendraadse weer – weken van weinig wind – bleek de planning met de uitgewerkte alternatieven een goede leidraad voor de te nemen beslissingen. Hierbij dient wel de kanttekening te worden gemaakt, dat bemanningswisselingen wel goed in te plannen zijn, maar dat ze je soms al lang van tevoren tot een routekeuze dwingen. Zo lieten wij de eilanden in het westelijk deel van Schotland liggen om weer bemanning naar het vliegtuig in Glasgow te krijgen. Maar ach, je ziet op het andere deel van dit mooie West-Schotland weer zo veel andere mooie ankerplaatsen. Samen varen is ons zo prima bevallen. Er waren nauwelijks afstemproblemen, wel heerlijke aanvullingen op elkaars mogelijkheden, het hebben van reserve onderdelen, het kunnen naaien van een scheur in een grootzeil in de zon en ook de avonden waren goed gevuld met o.a. een goed potje scrabbel.

Communicatie Een rondje Engeland heeft vele facetten. Hier komen onze ervaringen ten aanzien van de communicatie in combinatie met de navigatie aan bod. Beide schepen hebben een Standard Horizon GX2000, de marifoon waarmee ook de DSC cursussen van de NVvK worden gegeven. Het onderlinge contact en het sporadische contact met

andere schepen was via de DSC (oproepen met het MMSI-nummer – Individual Call) een ‘eitje’ en maakte de communicatie erg efficiënt. De AIS (met transponder) van de Goelyo, gekoppeld aan de elektronische navigatie met de Sea Clear kaarten (49 pond voor de meest recente versie voor heel Groot-Brittannië), bleek een zeer waardevol instrument. Bij de Saltire was de AIS gekoppeld aan de Raymarine C80. Bij veel havens, met name langs de Oostkust, namen wij een uur van te voren contact op met de havenmeester, dan wel de havenautoriteit. De sluizen en drempels voor de havens waren natuurlijk bepalend voor de tijden waarop wij konden binnenvaren. Ook de telefoon speelde een wezenlijke rol, daar waar de havenmeester niet via de marifoon bereikbaar was. De Goelyo belde met een voor een lokale provider gekocht beltegoed. Het door de Saltire voor dit doel in Nederland aangeschafte Vodafone Red Business Plus abonnement leidde, net als vorig jaar naar St Petersburg, in meer dan 80% van de gevallen tot een negatief resultaat: wel verbinding, maar geen contact. Navraag op locatie bij Vodafone UK leerde ons dat het beter is om voor deze vorm van communicatie van lokale providers gebruik te maken. Vodafone Nederland ontkent dit. Vanwege de onbetrouwbaarheid van onze verbinding heeft de Goelyo deze vorm van walcommunicatie voor zijn rekening genomen. Gedurende de hele tocht heeft de Goelyo (bijna) continu over goed internet kunnen beschikken voor het binnenhalen van weerinformatie, recente haveninformatie, maar ook voor contact met het thuisfront. Niet via (vaak slechte) WiFi in de havens, maar via WiFi aan boord. Een draagbaar routertje, waarvoor je overal een internet simkaartje kunt kopen. Tot tien apparaten

Bezoek aan de ruïne van een benedictijner abdij, gelegen op een klif in Whitby, een erg gezellig stadje. Een of twee dagen in Whitby is zeker de moeite waard.

kunnen daarmee op internet. Goed betaalbaar en erg praktisch. Dan nog iets over het gebruik van de smartphone en tablet met gps. Ik weet dat het gebruik ervan bij de navigatie voor een aantal onzer een schrikbeeld is. Wij hebben daar echter veel plezier aan beleefd. Door de afwezigheid van een plotter was dit in de kuip de grote uitkomst bij het aanlopen van de havens. Ook hier up-to-date kaarten van Navionics voor de smartphone. Op het tablet hebben we ook de Sea Clear kaarten van november 2013.

WiFi aan boord

Conclusies: 1. Marifoon (met DSC) en AIS (met transponder) zijn uitstekende vormen van communicatie op het water. 2. De telefoon en het internet kunnen een goede, zo niet uitstekende, aanvulling vormen voor het walcontact en het vergaren van informatie op locatie. 3. Al met al blijkt dat, al heb je de communicatie goed voorbereid, het resultaat sterk afhankelijk blijft van de provider. Een lokale provider werkt bij problemen efficiënt en doeltreffend. Internationale providers worden op locatie bij problemen niet ondersteund. ■ JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

WATERSPORTWINKEL SCHEEPSMOTOREN VERKOOP & SERVICE

KWALITEIT MET INGEBOUWDE ERVARING AFSPRAAK = AFSPRAAK

NU OOK SERVICE EN REPARATIE VOOR ALLE OUTBOARD MERKEN Visserseiland 224-1621 AA Hoorn

Met onze Boston Whaler redden wij U & Uw boot uit de nood

06-53842970 0229-216046 Adv Augustenborg2a

03-12-2010

13:41

Pagina 1

PMS DONKERBLAUW 288, ROOD 032

SINDS 1850 LEVEN WE VAN DE WIND PMS DIAPOSITIEF, LETTERS WIT

Makkum, 0515 231 738 www.uk-devriessails.nl, [email protected] Enkhuizen, Lelystad, Zierikzee

CMYK DONKERLBAUW: 100% CYAAN, 80% MAGENTA, 0% YELLOW, 30% ZWART, ROOD: 100% YELLOW, 80% MAGENTA

CMYK DIAP

ZWW, LETTER 100% ZWART, POMPEBLED 65% ZWART

Een vaste vaste ligplaats ligplaats in Denemarken? Denemarken? Aan de Oostzee kust op het eiland Als, voorbij de grens van Duitsland, tussen Sonderborg en Dyvig naar SB tot het eind van de Alsfjord, vindt u een heerlijk beschutte jachthaven, vriendelijk en betrouwbaar, in een mooie groene omgeving: Augustenborg Yachthavn van vader en zoon Dahl 55.00 N 09.50 E. 216 ligplaatsen, dus niet te groot, twee restaurants en een klein, knus hotel, watersportwinkel en een onderhoudswerkplaats voor boot en motoren. Moderne bootlift tot 35 ton, drie loodsen, of de wal, voor winterberging. Prospectus op aanvraag. Kom voor bezichtiging zelf eens langs. Het vliegveld van Sonderborg ligt op 10 km afstand. Wij halen u af, ook in het weekend. Maar ook per auto is het slechts 650 km. Desgewenst sturen wij u een routebeschrijving. Of doe deze zomer onze haven eens aan!

ZWW DIAP

Vanaf 2011 is Vanaf 2011 is er er een een nieuwe nieuwe verwarmde m22 verwarmdehal hal van van 1700 1700m voor voor winterberging winterberging in in gebruik. gebruik.

AUGUSTENBORG YACHTHAVN, Langdel AUGUSTENBORG Langdel 6 DK-6440 DK-6440 AUGUSTENBORG tel. +45 +45 74 47 15 62 fax. +45 +45 74 74 47 47 16 16 17 17 [email protected]

D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

www.augustenborg-yachthavn.dk

Bollen op Wieringen ANKY WOUDSTRA

H

et was een winderige voorjaarszondag, nog te koud om te zeilen. Ik was weer eens op Wieringen. Ik wilde mijn Engelse bezoekers laten zien dat NoordNederland niet helemaal plat is. Vanuit de auto keken we naar het licht golvende Wieringer land, met de monumentale kerk van Oosterland boven op de heuvel aan de einder. Tot mijn schrik, maar tot hun blijde verrassing, golfde er een rood bloeiend tulpenveld mee. Het stuwwal landschap, gevormd door het geweld van de gletsjers uit Scandinavië, is opgeofferd aan de bollenteelt.

Het zegt, denk ik, wat over ons Nederlanders dat de meesten vaak wel weten waar de Wieringermeer ligt, maar dat ze geen idee hebben dat er nog zoiets als Wieringen bestaat. De polder Wieringermeer is nog geen eeuw oud, terwijl het eiland Wieringen al honderdvijftig millennia oud is. En dat kun je zien. Niet alleen aan de glooiende heuvels, maar ook aan de waddenkust. Over een paar honderd meter rijst het groene land zo op uit de Waddenzee, zonder dijk of duin. Uniek voor Nederland. Wie in Den Oever afmeert, moet vooral het voormalige eiland eens rondfietsen.

Wij liepen een rondje om Vatrop, een veel geschilderd en gefotografeerd plassengebied met broedeilandjes, grenzend aan de Waddenzee. We tuurden door onze verrekijkers naar de honderden bergeenden, kluten en kanoeten en vroegen ons af of hier geen vossen komen. Naar zwarte sterns hoefden we niet te zoeken. Jaren geleden zat ik hier op een rustige nazomeravond met enkele vogelvrienden op de dijk achter Vatrop. In de schemer zouden we het spektakel zien. Duizenden zwarte sterns trekken dan vanaf hun voedselgebied het IJsselmeer, via de sluizen bij Den Oever, langs de kust van Wieringen, naar het wad. We werden koud, moe van het turen en een beetje balorig. Zwarte sterns hebben we niet gezien. Over de smalle weggetjes, omzoomd door meidoorn en sleedoorn, waar een auto eigenlijk niet tussen past, staken we het eiland dwars over. Aan de andere kant, waar het glooiende, kleinschalige land-

schap overgaat in zeeën wuivend groen gras van Polder Nieuwwaard, ligt een bijzondere dijk. Een klein bordje maakt de bezoeker attent op een cultuurhistorisch fenomeen. De dijk is hier gemaakt van gedroogd zeegras, meestal ‘wier’ genoemd. Toen Wieringen, dat niet voor niets zo heet, nog omringd was door de Zuiderzee, groeiden hier dichte velden zeegras. De Wieringers haalden dit met paard en wagen van het wad en bouwden er zelfs de

zeedijk mee. Als je op deze plek midden in het land even stil gaat zitten, hoor je de zee tegen de voet van de dijk klotsen. Na nog wat omzwervingen reden we naar de vogelkijkhut – die Engelsen simpelweg een ‘hide’ noemen – op de dijk bij het Normerven, een opgespoten schelpenbank op het Balgzand. De Wieringer beeldhouwer Theo Mulder, die hier jarenlang pal achter de dijk woonde, heeft er persoonlijk voor gezorgd dat deze broedgelegenheid voor sterns werd aangelegd als compensatie voor de deltadijk. Vol verwachting beklommen we de vele treden in de dijk en daar kwam de tweede teleurstelling van die dag. Geen kale schelpenbanken meer, maar ruig begroeide eilanden waar geen stern meer zal willen broeden. Maar wel een verrassing op de rand van het wad, een rustig stappende en vissende lepelaar. En over de dijk vlogen regelmatig groepjes rotganzen, op zoek naar wat lekkers te eten binnendijks. Ze voegden zich bij de honderden families die het rijke gras hier al hadden gevonden. Van dichtbij konden we ze bewonderen en luisteren naar het genoeglijke ‘rot-rot-rot’. Een net ingezaaid weiland had verreweg de voorkeur. De boer zal het vast niet op prijs stellen. Misschien is dat wel de reden dat het gras wordt ingeruild voor bollenvelden. ■

Foto’s: Andrew Kingston JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

LIEF VOOR WATER

23

24

Door schade en schande word je wijs HENK ROUWÉ

D

e Nederlandse manier om als het wat drukker is bij elkaar langszij te gaan liggen in een haven, wordt in het buitenland weinig toegepast. In Engeland, waar er meestal een aanzienlijk tijverschil is, is het heel gebruikelijk om af te meren aan een boei. Een efficiënte manier om de beschikbare ruimte optimaal te benutten. Je hebt privacy en draait mooi met de wind en de stroom mee zonder elkaar te raken. Uit ervaring weet ik intussen dat niet alle boeien hetzelfde zijn. De ene heeft de tros aan de bovenkant, de andere aan de onderkant en nog weer andere hebben helemaal geen tros, maar alleen een oog aan de bovenkant. Iedere keer moet je dus eerst even kijken hoe je vast moet maken. Toen ik in de jaren negentig voor het eerst in het Schotse Tobermory kwam, was er een zeer beperkt aantal gastenboeien, moesten we in diep water ankeren en ’s avonds douchen in het lokale hotel. Nu zijn er een ruim aantal grijze ‘visitors moorings’, een tweetal steigers en staat er op de wal een keurig toiletgebouw met douches en wasmachines. Als we dit jaar in Tobermory aankomen, is het slecht weer en is alles overvol. Dat wordt dus zoeken naar een vrije boei. Rondkijken en zodra je er eentje ziet die vrij is: er op af! Niet aarzelen, want er zijn meer kapers op de kust. Met zijn tweeën stevenen we op de laatste af. Mijn tegenspeler komt van stuurboord, maar ik geef geen krimp en met een neuslengte voorsprong laat ik overduidelijk blijken dat deze voor ons is. Met de pikhaak vist Erik het kleine boeitje op, haalt de dikke tros aan dek en belegt die op de kikker. Klaar! Dan rondkijken: wie heb ik afgetroefd? Oké, mijn concullega-schipper kijkt wat teleurgesteld, druipt af en gaat in een verre uithoek van de baai voor anker. Dan nog eens rondkijken. En wat zie ik, een spitsgatter aan een grijze boei vlak voor de wal, die haar kont wel heel erg hoog uit het water tilt. O jee, het is nog bijna drie uur voor laag water en dat zal vandaag nog wel twee meter zakken! Tergend langzaam zien we haar steeds meer slagzij maken. D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

Niemand te zien aan dek, gek, zouden ze het met opzet hebben gedaan? Ik kan het me niet indenken. Als referentiepunt neem ik de rand van de gevel van de kerk en na twee uur is die ruim overtroffen. Een prachtige driebladschroef komt steeds verder boven water. Uiteindelijk is de helling bijna vijfenveertig graden, maar dankzij haar mooie S-spant en het rustige water ontstaat er geen schade. Steeds komen er nog weer nieuwe schepen binnenvallen en alle op zoek naar een vrije plek. Een waar schouwtoneel. Een Jeanneau uit Heeg zoekt een plekje. Friezen om útens (Friezen buiten het Heitelân) met vlaggetjes van de reddingsmaatschappij en de Marrekrite aan de zaling. Geen vlagvoering van doorgewinterde zeezeilers lijkt me. Voor ons is nog een vrije boei. Zij er op af. Man plat op zijn buik op het voordek, vrouw achter het roer. Een eigentijdse rolverdeling. Zij prikt de boeg precies tussen de boei en het oppikboeitje. Wij geven aanwijzingen, maar desondanks gaat het volledig mis. Zij weten de tros volledig rond hun optrekbare kiel te krijgen. Vanuit de rubberboot probeer ik ze te helpen en weet te voorkomen dat ze de tros kappen en de eigenaar van de boei met de brokken laten zitten. Zeker een uur zijn ze bezig deze Gordiaanse knoop te ontwarren, maar het lukt!

Dan komt een Engelse Bavaria aanvaren. Overduidelijk een vaarschool! Zeven man aan dek, aan iedere kant alvast vier stootwillen overboord. Drie man druk doende met trossen. Vol verwachting koersen ze af op de steigers die al de hele middag volledig bezet zijn. Als ze onder ogen moeten zien dat hier geen plek meer voor ze is, moeten ze uit arren moede op zoek naar een vrije boei. De eerste laten ze zich afkapen door een achtervolger. Dan na lang dralen maar naar de volgende. Ook nu weer een bemanningslid plat op de buik op het voordek. In volle vaart stomen ze op naar de boei, maar helaas, met een soort van klontjestang aan een korte stok komen ze niet diep genoeg onder water om de lijn naar het oppikboeitje te onderscheppen en schieten er voorbij. Zonder succes doen ze drie pogingen. Geen steile leercurve is mijn conclusie! Bij de vierde poging lukt het. Hoezee! Deze hele actie duurt zo lang, dat wij de tijd hebben om rustig voorgerecht, hoofdgerecht en toetje te nuttigen. Nou ja, rustig? Met zo veel afleiding kom je bijna niet aan eten toe. En dit alles onder het klaaglijke geluid van een doedelzak, dat komt vanaf het achterdek van de Constance van de bekende watersportjournalist Tom Cunliffe, die aan dit alles zeker stof voor een artikeltje kan ontlenen. ■

JASPER BR UINSMA

Uit de Oude Doos van Baron van Höevell – 3

Nederland bevond zich na de bevrijding in 1945 in een desolate toestand. Steden als Rotterdam, Vlissingen, Arnhem en Nijmegen waren voor een deel verwoest, havens en bruggen waren gebombardeerd, fabrieken waren leeggeroofd. Grote groepen Nederlanders, die als dwangarbeiders naar Duitsland waren gedeporteerd, kwamen uitgeput terug naar ons land. Overlevenden van concentratiekampen moesten hun plaats in de samenleving weer terugvinden. Verzetslieden moesten weer terug naar een normaal gedragspatroon. Werk was er niet, alles moest van de grond af opgebouwd worden.

Watersport getroffen Ook de watersport was zwaar getroffen. Veel zeiljachten waren door de bezetters

geconfisqueerd. Het Watersportverbond heeft na de oorlog een bureau gehad onder leiding van Ton Kasimir (broer van Eilco) om geroofde schepen in Duitsland op te sporen en terug te brengen. IJmuiden was geblokkeerd doordat tussen de pieren de Johan van Oldebarnevelt tot zinken was gebracht. De Noordzee lag bezaaid met mijnen. In het bevrijde Nederland waren de inwoners moeizaam bezig met de toekomst; de sfeer was optimistisch, maar het oprichten van een vereniging van zeezeilers lag vlak na de oorlog niet direct voor de hand.

bleven de initiatiefnemers Van Höevell en Verstraaten trouw aan hun idee om na de oorlog een vereniging van zeilers met kleine zeewaardige schepen op te richten. Van Höevell benaderde eigenaren van gemeten schepen; als verbondsmeter kon hij vrij eenvoudig over de gegevens beschikken. Zo konden hij en Verstraaten op 20 januari 1946 24 zeilers, eigenaren van gemeten schepen, begroeten voor de oprichtingsvergadering van de NVvK. Van Höevell werd daar gekozen tot voorzitter van de nieuwe vereniging en Verstraaten tot penningmeester.

Toch oprichting NVvK

Sixhaven

Paul Verstraaten was na tien jaar verloving getrouwd met zijn Tine en begon met het opzetten van een handelsfirma. Ondanks de moeilijke omstandigheden

Ondanks alle vernielingen in den lande, was de Sixhaven in Amsterdam redelijk ongeschonden door de oorlog gekomen. De Sixhaven was destijds de thuishaven

Start 100 mijls 1951 JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

UIT DE OUDE DOOS

25

UIT DE OUDE DOOS

26 uitgeven van een nieuw clubblad kort na de oorlog onmogelijk door de papierschaarste.

De 100 mijls wedstrijd Het wedstrijdelement was in de begintijd van de vereniging van groot belang. Dat lag voor de hand, omdat de selectie van potentiële leden voor de oprichtingsvergadering vrijwel exclusief had plaats gevonden onder eigenaars van gemeten schepen. Nieuwe leden moesten zich voor het lidmaatschap kwalificeren door ononderbroken 100 mijl te hebben gezeild. Al in het oprichtingsjaar 1946 werd om die reden de eerste 100 mijls wedstrijd georganiseerd. Als men deze wedstrijd had uitgezeild, kon men lid worden van de Kustzeilers. Alle oprichters en ook de nieuwe leden waren dus wedstrijdzeilers. In de Drietand werd verslag gedaan Sixhaven

van de ‘Koninklijke’ en Van Höevell was namens de Koninklijke daar de havencommissaris. Het clubgebouw was het bovendeel van een Duits vrachtschip de Chemnitz, daar kon Van Höevell in 1935 een deel van huren. Toen de havenmeester kwam te overlijden en er geen opvolger werd benoemd, betrok hij de havenmeesterswoning. Daar heeft hij tot 1962 gewoond tot de grond nodig was in verband met de aanleg van de IJtunnel.

Internationale Contacten Toen na de bevrijding de mijnen voor de inloop van IJmuiden waren geveegd en de obstakels tussen de pieren waren opgeruimd en het met de zeilerij weer een beetje op gang begon te komen, kwamen de buitenlandse, vooral Engelse, jachten naar de Sixhaven in Amsterdam. Mede hierdoor kreeg van Höevell veel internationale contacten. Hij was voor de oorlog en ook daarna lid van het Technical Committee van de Royal Ocean Racing Club (RORC), de vereniging, die tot ver na de oorlog de meet- en regelgeving voor zeilwedstrijden op zee bepaalde. Van Höevell had door zijn internationale netwerk contact met K. Adlard Coles, een beroemde zeiler en de uitgever van het blad ‘The Yachtsman’. Coles maakte het mogelijk om het verenigingblad de Drietand in Engeland te laten drukken en het samen met zijn blad naar de leden van de NVvK te sturen. In Nederland was het D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

Pandion, voormalig Kortjakje

van de wedstrijd. Het ging er volgens Van Höevell niet fanatiek aan toe, men leerde vooral van elkaar.

Ontwerpen In het boek ‘Nederlandse Jachten 18751975’ van Elisabeth Spits, conservator van het Scheepvaart Museum, wordt over Van Höevell vermeld dat hij als zakenman niet zo geslaagd was. Hij was “te goed van vertrouwen” en had geen “goede afspraken gemaakt” met de werven die naar zijn ontwerp schepen bouwden. Ik had, toen ik hem in 1986 in de bescheiden flat waarin hij toen woonde interviewde, ook niet de indruk dat hij een grootverdiener was geweest. Een en ander wordt bevestigd in het liber amicorum ‘Honeste Viverum’, ter gelegenheid van de 70e verjaardag van Van Höevell. Daarin schrijft ir Th.

P. Tromp: “Het ontwerpen en doen bouwen van serie-jachten lijkt voor de ontwerper in financieel opzicht een goede zaak te zijn, maar dan moet men ook een goed zakenman zijn. Maar hier wreekt zich het goed vertrouwen van Wim van Höevell, zijn fatsoen, zijn geloof in een eenmaal gegeven woord; terwijl hij aan zichzelf zo hoge normen van moraal stelt. De naam van de bouwers blijve onvermeld.” Ir Tromp eindigt: “Men ziet, zelfs in die jaren was er ‘zwart geld’ en het onthouden van ontwerpkosten aan een moreel hoogstaande ontwerper.” In 1955, toen Van Höevell zijn baan als verbondsmeter bij het Verbond opzegde, ging het hem blijkbaar wat beter. Hij had in 1953 het voorzitterschap van de NVvK neergelegd en was ook gestopt als eindredacteur van de Drietand, omdat de combinatie

van deze functies met het ontwerperschap hem blijkbaar te veel werd.

Taken gedelegeerd en afgetreden Van Höevell regelde veel zelf, vaak zonder overleg met zijn medebestuursleden. Als hij een evenement of wedstrijd organiseerde, klopte altijd alles. Hij was een perfectionist, maar dat perfectionisme begon hem op te breken toen hij meer werk kreeg als ontwerper. Hij delegeerde een aantal taken aan medebestuursleden, maar toen hij het uit handen had gegeven, ging het niet zoals hij het zich had voorgesteld. In de bestuursvergaderingen had hij kritiek op de organisatie van de 100 mijls, het te laat uitreiken van de prijzen, te laat graveren van de bekers, e.d. Wat de Drietand betreft, het bestuurslid dat de redactie van hem overnam, kon het zich permitteren om een professional aan te nemen om zo een einde te maken aan “het bijeen schrapen van copy”, zoals in de notulen vermeld. Maar dat moeizame en tijdrovende werk had van Höevell tot dan, naast het voorzitterschap, ook verzorgd. Volgens de notulen van de bestuursvergadering meldde Van Höevell dat zijn aftreden in verband stond met ”veranderde omstandigheden in zijn privé leven”. De Drietand meldt daarover: Onze voorzitter is “kortelings getrouwd”. Naast de toename van het werk als ontwerper zal hij in zijn relatie hebben willen investeren. In ieder geval is hij er in geslaagd zijn echtgenote te interesseren voor ‘zijn’ Kustzeilersvereniging. Dit wordt geïllustreerd door het feit dat enkele jaren later, in 1958, aan Mevr. S.F. (Suzanne Frida) Baronesse van Höevell - Teding van Berkhout, wegens haar verdiensten voor de Kustzeilers de Oprichtingsbeker is toegekend. In 1962 verhuisde Van Höevell van de Sixhaven naar Monnikendam waar hij zijn ontwerpbureau vestigde en ook een watersportvereniging oprichtte. Er is een groot aantal schepen afkomstig van zijn tekentafel, waaronder enkele zeer bekende. In de doos uit ons archief bevinden zich veel foto's van schepen en van tewaterlatingen; daarover een volgende keer. ■

Van Höevell en Cees Hofkamp bij start 100 mijls JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

UIT DE OUDE DOOS

27

KOERSVAST

28

Homme Idzerda en Renate Meekenkamp varen de Malle, een Boström 31, bouwjaar 1977, lengte 9.3m, breedte 2.8m, diepgang 1.7m, 3.3 ton, sloep getuigd, 35 m² zeiloppervlak, Yanmar 12pk diesel. Homme verklaart: ”Het is een Zweeds schip waarover ik weinig heb kunnen vinden. Het merendeel

FR E D FLI P SE N

wat ik kon vinden, was voor mij niet te lezen. Malle is Zweeds voor mal. Ik had gehoopt dat er meer achter zou zitten, maar helaas. Ik houd het erop dat alle andere boten zijn gebaseerd op dit schip.” Na zeilles op een valkje in 2004 kocht hij haar in 2005, voorzag haar van een rolgenua en ging varen.

Thuis op het water

Geluk bestendigen “Dat ik de boot het eerste seizoen zonder schade heb gevaren, is meer geluk dan wijsheid. Dat heb ik snel ingezien en ik ben daarna de nodige cursussen gaan volgen. CWO zeezeilen, maar ook verschillende theoretische opleidingen (TKN, Marcom, etc.) en ISAF OPST (Offshore Personal Survival Training). Afgelopen winter heb ik bij de Enkhuizer Zeevaartschool Stuurman Kleine Zeilvaart gedaan. Bij Zeezeilschool Scheveningen heb ik meegedaan met de nodige tochten, waaronder de CAM-race, Vuurschepenrace en North Sea Race en ook twee keer de Fastnet. Dat heeft enorm bijgedragen aan mijn ervaring en inzichten.” Renate is twee jaar geleden begonnen met lessen op een valkje. Afgelopen jaar heeft ze een spoedcursus zeilen doorlopen. Eerst het onderhoud van de boot, toen ook bijna elk weekend het water op en drie weken vakantie met de boot in Zeeland en België. Daarnaast meteen meegedaan met de ronde om Noord-Holland en de Delta Lloyd 24 Uurs Race. Dus qua jaren nog beperkt, maar wel meteen intensief. In de loop der tijd werd Malle up to date gebracht. Ze blijkt een degelijke, goed zeilende boot, die nog ouderwets veel houvast biedt. Ze heeft weinig trimmogelijkheden, maar de verwachting is met een nieuw grootzeil hoger aan de wind te kunnen varen. Er werd veel geklust, ook al ten gevolge van de NVvK cursus elektriciteit aan boord. Eerst en vooral wordt er gevaren, niet zozeer lange tochten, maar in ieder geval de weekenden. Mooi vinden ze varen op de wadden, maar ook de staande mastroute vonden ze een belevenis. Ze waren onder de indruk van de gestreste haast die sommige pleziervaarders hebben. Eens zaten ze daardoor bijna vast in de bomen. “Weer eens wat anders dan aan de grond.” Plannen zijn er volop. Londen, maar ook een tocht naar Noorwegen

D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

moet er binnen enkele jaren van komen. Maar komend jaar gaan ze eerst twee maanden varen met hun nieuwe huis, een klipperaak uit 1911!! (Daar wordt tussen neus en lippen wel e.e.a. meegedeeld!)

Over pech Pech is relatief, vindt Homme: ”Ik heb me inmiddels aangeleerd dat alles wat anders kan gaan dan verwacht, ook anders zal gaan dan verwacht. Volgens mij is het hebben van pech (als het al pech genoemd kan worden) onderdeel van het zeilen. De kunst is om daar op de goede wijze mee om te gaan. Een paar jaar geleden voer ik Malle van Scheveningen naar Stavoren. We hadden overnacht in Enkhuizen. Voor vertrek deed ik de motorcheck en toen bleek dat er olielekkage was. Omdat het Pasen was, was nergens hulp te vinden. De havenmeester heeft ons toen naar buiten gesleept en zonder motor zijn we naar Stavoren gezeild

en daar onder zeil de haven in gevaren. Leuk om aanleggen onder zeil een keer te doen. Vervelender was het begin van onze eerste 24 Uurs. Alles was gecheckt. Mijn driekleurenlicht deed het. Tot ik de walstroom eraf haalde en erachter kwam dat de accu niet goed was en mijn driekleurenlicht niet kon branden. Dat was een kwartier voor de start. Een Duitser die een paar boxen verderop lag, zag ons zoeken naar oplossingen en heeft, zonder dat ik hem verder kende, ons een van zijn accu’s geleend, zodat we alsnog konden starten.” “Een pech die ik had kunnen voorkomen, was in november 2010, toen ik met collega’s ging zeilen. We voeren van Stavoren naar Hindeloopen. Het begon al donker te worden. Voor mij was dat geen probleem, ik had immers een lichtenlijst gemaakt van de betonning naar de haveningang van Hindeloopen. Ik had me echter niet gerealiseerd dat in de winter de normale betonning wordt vervangen door winterbetonning, die onverlicht is. In combinatie met het winterpeil en de oostenwind zorgde dit ervoor dat we vast kwamen te zitten. De KNRM heeft ons toen losgetrokken. Geluk bij een ongeluk was dat dit er mede toe heeft geleid dat de ontluikende, maar nog onduidelijke, liefde tussen twee collega’s concreter werd. Dit jaar zijn ze getrouwd. Van een vastgelopen bootje naar het huwelijksbootje. Dat compen-

seert toch weer enigszins mijn gekrenkte schipperstrots.” “Ik heb wel een keer geluk gehad. Tijdens de 24 Uurs waren we ’s nachts aan het zeilen. Ik had onder de zeilen doorgekeken en zag een wit licht bovenin de mast. Ik trok daaruit de conclusie dat we achter een ander zeilschip aanvoeren. Toen ik even later nog een keer keek kwam diezelfde boot recht op ons af. In plaats van het driekleurenlicht hadden ze het ankerlicht aangezet. Gelukkig kon ik ze nog ontwijken, maar een aantal krachttermen heb ik ze nog even toegevoegd. Mijn conclusie is dat hoe goed je jezelf ook voorbereidt, domheid van anderen altijd roet in het eten kan gooien. Verwacht het onverwachte en ga ervanuit dat anderen het niet snappen.” ■ De redactie wenst Homme en Renate: goede vaart en behouden huis.

Samen aan zee (40 x 40 cm) acryl op doek

Uitkijkend over het water, zittend naast de Franse krijtrotsen, is het genieten van de turquoise zee, het licht van de zon en het weidse uitzicht.

Rond hoog water komen de zeilboten één voor één richting de haven varen. Onze verrekijker vertelt ons, dat er op dat kleine zeilbootje in de verte een kustzeilersvlaggetje wappert, met het blote oog nog niet te zien… Greetje Dekker - Sluis KASKELOT

www.greetje.com

JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

KOERSVAST

29

Praktische tips bij het gebruik van radar

VERSLAGEN

30

J A N W I LLE M S C H O U T EN

O

p 28 maart heeft de NVvK een radarcursus georganiseerd bij Cornelis Jongkind te Medemblik. Er werden veel praktische tips gegeven die aansluiten bij de technische radarinformatie in hoofdstuk 5 van het Jaarboek. HD-digitale radar bestaat sinds een aantal jaren en is aanmerkelijk beter dan de analoge. De nieuwere broadband radars zijn ook goed, vooral op kortere afstand. Alleen in extremere omstandigheden (veel regen, ijs) doen ze het minder goed dan digitale.

Afstellen radar Controleer regelmatig de kalibratie van het elektronisch kompas en de juiste heading van de radar. Zorg in eerste instantie voor een juiste kalibratie van het elektronisch kompas. Zie hiervoor de handleiding. Corrigeer vervolgens de radar-heading, zodat

Foutieve radar heading D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

heading van het schip en heading van de radar samenvallen. Vaar bijvoorbeeld op stilstaand water en zonder drift naar een rij windmolens die achter elkaar staan. De headinglijn van radar moet dan op het radarbeeld van de windmolens vallen. Bij een foutieve heading-instelling vallen radarbeeld en kaartbeeld niet samen. Als de radar een tijd niet gebruikt is, is hij per definitie niet goed afgesteld. De stappen voor goed afstellen zijn als volgt: Zet alle automatische instellingen uit. Zet de rain- en seaclutter op nul. De gain stelt de hoeveelheid signaal in die uitgezonden wordt. Draai nu de gain vanaf nul omhoog tot je een paar spettertjes (valse echo’s) op je scherm ziet. Seaclutter is ruis op het scherm rondom het schip door de golven. Als je de instelling van de seaclutter hoger instelt worden meer signalen, inclusief kleine objecten rondom het schip, onderdrukt. Rainclutter is ruis op het hele scherm door neerslag. Als je de instelling van de rainclutter omhoog draait verhoog je de drempel voor de signalen die op het scherm getoond worden. Zwakke echo’s van schepen kunnen daardoor wegvallen. Speel met sea- en rainclutter voor het beste beeld. De juiste instelling hangt af van de omstandigheden. Zoek evenwicht tussen het zien van grotere objecten en kleinere objecten die weg gefilterd worden als je ook de ruis weg filtert.

Het radarbeeld Wanneer twee objecten door dezelfde uitgezonden bundel geraakt worden, ziet de radar ze als één object.

Valse echo’s ontstaan als het signaal tussen een (groot) object en je eigen schip een aantal keren heen en weer gaat. De valse echo legt een langere weg af, de echte echo is de meest nabije.

Interferentie kan ontstaan door radars van andere schepen die je beeld verslechteren met spiraalvormige stralen. Bij broadband heb je hier minder last van.

Oefen regelmatig met goed weer om het radarbeeld te controleren met wat je ziet. Dit geeft vertrouwen in apparatuur en eigen kunnen. Wacht niet te lang met het aanzetten van de radar als het zicht verslechtert. Je kunt dan beter het radarbeeld interpreteren.

True en relatieve weergave op het scherm Een ‘true’ weergave heeft GPS data nodig, een ‘relatieve’ weergave werkt alleen met data van de radar zelf. Vaar je tussen vaste punten, bv een kaap die je wilt vermijden, stel de radar dan in op ‘true’ mode. Radarpeilingen vanuit ‘true’ mode kun je overzetten naar een papieren kaart. Ten opzichte van varende objecten en stroming kan beter de ‘relatieve‘ mode gebruikt worden.

EBL/VRM, guard zones en MARPA Veel plotters hebben de mogelijkheid om op een echo een Electronic Bearing Line (EBL) en een Variable Range Marker (VRM) te plaatsen. De richting en afstand tot een target leg je daarmee vast. Hiermee kun je makkelijk zien hoe de hoek en afstand tot een object verandert en of

er gevaar voor aanvaring ontstaat. Op de plotter kun je rond je schip een guard zone plaatsen. Het zijn taartpunten of concentrische cirkels om je schip. Zodra een target de guard zone binnen vaart gaat een alarm af. Dit werkt goed als je als solozeiler benedendeks bent. Veel plotters hebben een MARPA mogelijkheid. Voor een beperkt aantal objecten wordt dan de Closest Point of Approach (CPA) en Time to CPA (TCPA) berekend. Hoewel handig voor een eerste indruk vertrouw ik zelf niet honderd procent op de nauwkeurigheid van de MARPA berekening.

Meer informatie Radar, van Börje Wallin, uitgeverij Hollandia Verkeersregels op zee, www.Dokmar.com Toelichting bij voorschrift 19: ’Gedrag van schepen bij beperkt zicht’ Australische website: www.splashmaritime. com.au/Marops/data/text/Radartex/Radartex.htm ■

Digitaal Jaarboek

I

n april is het veel geprezen Jaarboek bij u op de mat gevallen, maar het is er nu ook in digitale vorm! De ledenen schepenlijst op de site is actueel en wordt iedere avond geactualiseerd vanuit de ledenadministratie. Alle hoofdstukken kunt u van onze website eenvoudig downloaden. Zo heeft u geen internetverbinding nodig. Ook kun je snel en gemakkelijk zoeken in de digitale versie. U ligt bijvoorbeeld afgemeerd en zit in de kuip nog nagenietend van een prachtige zeildag. Dan ziet u op ruime afstand een mede-kustzeiler langsvaren en u bent nieuwsgierig wie dat is. Gelukkig kunt u de scheepsnaam lezen. U start uw tablet en zoekt het gedownloade ledenbestand op, tikt de scheepsnaam in en voilà, alle

gegevens van dit medelid verschijnen op het scherm. In het Jaarboek staan steeds meer verwijzingen naar websites met aanvullende informatie. Om dat voordeel volledig te benutten, hebt u wel een internetverbinding nodig. Het mooiste is natuurlijk als u zo’n website-adres maar hoeft aan te klikken om de website te raadplegen. Op de PC/laptop lukt dat in de meeste gevallen wel, maar op de tablet of iPad lukt het niet. Daar zult u het webadres moeten kopiëren en plakken in het URLvak. Kortom er is digitaal al veel mogelijk, maar het kan nog beter. Er wordt aan gewerkt om ook de digitale versie tot een optimaal NVvK product te maken. Nieuwsgierig geworden? Experimenteer

eens met de digitale versie. Ga naar de website http://www.kustzeilers.nl/cms/ leden/jaarboek Of nog sneller van papier naar digitaal? Scan dan de QR-code. Wel even inloggen. Vragen, opmerkingen of suggesties? Neem contact op met de webmasters Joep Dirkx en Jan Kolthof via [email protected]

JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

ONDERTUSSEN OP DE WEBSITE

Sommige boeien/objecten zijn voorzien van een Racon. Ze zenden een morse radarsignaal uit als ze door een radar geraakt worden. Let op, een broadband radar activeert de Racon niet.

VERSLAGEN

31

Kustzeilers leDeNKOrtiNG Onze collectieve verzekering, voor leden van “oude” Zeil- en Roei- Verenigingen, is in Loosdrecht zodanig succesvol ontvangen, dat wij alle leden van de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers ook dezelfde collectieve verzekering aanbieden. Dit omdat de de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers alles in het werk stelt voor een optimale organisatie voor uw passie: de watersport. Wij vertrouwen erop dat u met onze absolute bodempremie in combinatie met een top dekking nog meer plezier krijgt in het varen met uw boot. Als registermakelaar in assurantiën is Gipon BV een vertrouwde naam in verzekeringen.

Kustzeilers leDeNVOOrDeleN • Geen aanvraagformulier, automatische acceptatie voor alle de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers leden (ongeacht ligplaats) • Bodempremies van Gipon BV voor alle de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers leden* • Een uitgebreide dekking met gratis dekking tijdens wedstrijden (top dekking 10% toeslag) • Dekking is van kracht binnen alle Europese binnenwateren, plus 10 mijl uit de kust • Een eigen risico voor casco schade van € 125 per gebeurtenis en € 250 tijdens wedstrijden • Voor vaartuigen boven € 100.000 geldt een eigen risico voor casco schade van 0,25% over de verzekerde casco waarde • Dit collectief geldt voor een open- / gesloten zeilboot, sloep, toerboot, klassiek jacht, motorkruiser, motorzeiler. Alle overige boten kunnen worden verzekerd op basis van individuele tarifering (natuurlijk rekening houdende met uw lidmaatschap van de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers)

De Kustzeilers BODeMPreMies VAN GiPON Dekking

Jaarpremie

WA

€ 50

WA + casco uitgebreid

Zie staffel

Nieuwwaarde vaartuig

Jaarpremie

Nieuwwaarde vaartuig

Jaarpremie

< € 15.000

€ 75

€ 60.000

t/m

€ 65.000

€ 240

€ 15.000

t/m

€ 20.000

€ 95

€ 65.000

t/m

€ 70.000

€ 255

€ 20.000

t/m

€ 25.000

€ 110

€ 70.000

t/m

€ 75.000

€ 270

€ 25.000

t/m

€ 30.000

€ 125

€ 75.000

t/m

€ 80.000

€ 285

€ 30.000

t/m

€ 35.000

€ 145

€ 80.000

t/m

€ 85.000

€ 300

€ 35.000

t/m

€ 40.000

€ 160

€ 85.000

t/m

€ 90.000

€ 315

€ 40.000

t/m

€ 45.000

€ 175

€ 90.000

t/m

€ 95.000

€ 330

€ 45.000

t/m

€ 50.000

€ 195

€ 95.000

t/m

€ 100.000

€ 345

€ 50.000

t/m

€ 55.000

€ 210

Boven € 100.000

€ 345 plus € 10 per € 5.000

€ 55.000

t/m

€ 60.000

€ 225

Boven € 1.000.000

individuele tarifering

* Indien aan u in de laatste drie jaar meer dan 1 schade is uitgekeerd; vindt individuele tarifering plaats Alle hierboven genoemde premies (wijzigingen voorbehouden) zijn excl. assurantiebelasting en poliskosten.

Gipon BV Amalialaan 41-H - 3743 KE BAARN - Tel. 035-5417171 - Website www.gipon.nl - Email [email protected]

Schrijf ons D E

D R I E TA N D

Kustzeilers-210-297mm-17-12-2014.indd 1

Bel ons

Mail ons

JUNI 2015

17-12-2014 15:34:55

e esorteerd de meest g aak tspeciaalz r o p s r e t a w land! van neder

JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

34

Beschikbaarheid elektronische kaarten dekkingsgebied 1800 serie EGENOLF VAN STEIN CALLENFELS

O

mdat onze Hydrografische dienst minder vaak de 1800 serie gaat drukken, is de noodzaak groter om betrouwbare en goed bijgewerkte elektronische kaarten aan boord te hebben. Van oudsher zijn er de DKW kaarten van Stentec (de 1801, 1811 en 1812 – ca. €75, met wekelijkse update) en de kaarten van Waypoints GPS van Datacharter (1801, 1811 en 1812 – ca. €66). Deze kaarten zijn uitsluitend leesbaar met de ‘eigen’ navigatiesoftware van de betreffende leveranciers.

Er zijn nu een aantal bronnen bijgekomen. Het Engelse www.visitmyharbour. com geeft een volledig bijgewerkte set Admiralty kaarten uit van heel Engeland, Schotland en Ierland voor ca. 30 pond. Als aanvullende module kunnen ook de Nederlandse kustkaarten (zeg maar de 1801 en alles buitengaats bij de Wadden) op een USB stick geleverd worden; de prijs wordt dan 50 pond. Deze kaarten zijn leesbaar met de freeware programma’s Open CPN en Seaclear, maar ook op tablets.

Nieuw dit jaar zijn de kaarten van NV Verlag die de hele Noordzeekust uitgeeft voor €49 en de beide waddenzeekaarten in detail samen voor €49. Alleen leesbaar met de meegeleverde navigatiesoftware (gratis). Ook verkrijgbaar als app voor tablets (gratis). Als laatste nieuwkomer is gesignaleerd het Zweedse Seapilot, ook met een eigen navigatieprogramma, wat tevens draait op iPad en Android. Kaarten van de Nederlandse kust en wadden kunnen voor een jaar ‘geleased’ worden voor €20 per jaar.

‘Medeplichtig’ aan het aftellen naar de vakantie. Grote Pier was al vooruit gegaan, ik hoefde er alleen maar achteraan te vliegen. De pomp arriveerde de dag voor mijn vertrek in een grote doos. Een te grote doos voor mijn rugzak. Ik maakte de doos open en verschoot van kleur. “Dat lijkt wel een zelfgemaakte bom”, schoot het door mijn hoofd. Als dat maar goed gaat bij de douane.

GI EN A BART ELTS, KA PITEIN VA N CHARLIE

A

lle bellen beginnen te rinkelen als ik door het incheckpoortje op Schiphol loop. “Rits uw rugzak maar open”, zegt de douanebeambte. Ik schrik, daar zal je het hebben, de Orkneys kan ik wel vergeten. Wat treuzelend maak ik mijn tas open. “Beetje opschieten mevrouw, er staat nog een forse rij te wachten.” Ze begint mijn tas leeg te halen: broodjes, zakje noten, iPad, fototoestel, telefoon, trui en dan de metalen koker met metalen draadjes eraan. Ze kijkt er belangstellend naar en werpt een blik van verstandhouding

D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

richting haar collega. “Beet”, ik zie het ze denken. Tot overmaat van ramp haalt ze daarna mijn boek uit mijn tas, Medeplichtig van Nicci French. Dat verzin je niet. Ik krijg het warm, mijn bril zakt wat lager op mijn neus, ik veeg het zweet van mijn voorhoofd. Alleen handbagage, op weg naar Londen met een enkele reis. Hoe verdacht wil je het maken voor jezelf? Het begon allemaal vier dagen eerder. Peter lag al op de Orkneys. Hij meldde een bilgepomp te hebben besteld bij de Breehornwerf, die naar mij zou worden opgestuurd. Of ik die mee wilde nemen. Ik was

Ik legde aan de douanemedewerkster uit waar de pomp voor was, verklaarde daarmee ook mijn enkele reis ticket en lachte met haar over de titel van het boek. De pomp mocht mee het vliegtuig in. Voor de zekerheid pakte ik het op Heathrow anders aan. Ik ritste voor de douane mijn tas al open, gaf de pomp direct aan de douanier en legde uit waar deze voor was. Ik mocht direct doorlopen. Ook op luchthaven Edinburgh werkte deze methode. Fluitend heeft Peter de dag na mijn aankomst de pomp gemonteerd. ■

35

LEDEN VOOR LEDEN

Nieuwe leden A. Noorlander Dordogne 26 3831 EK Leusden NORRSKEN 11.43x3.53x2.00 74 m² Medemblik Voorsteller: A. Th. Wijsenbeek E.C. Westein Buitenwatersloot 122 2613 SV Delft JEDI 11.58x3.71x2.03 65 m² Stellendam Voorsteller: G. Bartelts-Troost

Wimpelstok K A R EL F R OS, TADORNA

Als groot voorstander van een correcte voering van de verenigingswimpel, wil ik graag laten zien hoe ik dat heb opgelost. Beelden zeggen meer dan woorden. Daarom hierbij een paar afbeeldingen. Een 13mm aluminium buis, 1,5m lang, de onderkant samengeknepen en voorzien van een 8mm gat, met op 60cm van onder een dunne alustrip eromheen geklemd en gelijmd, ook met een 8mm gat. Bovenin een kunststof dop erin, met

daarin een rvs schroef, waaromheen de van rvs lasdraad gebogen wimpelhouder draait. De wimpel is daaraan vastgenaaid. Op de masttop heb ik een uithouder van aluminium u-profiel, met daaraan een blokje voor de hijslijn. Hiermee houd ik de wimpel vrij van de antenne en de Windex. Dit systeem functioneert al minstens 15 jaar goed op Tadorna. Ik besef echter heel goed dat het lastig kan worden met de veel langere masten van de meeste boten in ons register.

J.A. Algera Verlengde Slotlaan 114 3707 CL Zeist WESTENWIND 11.40x3.60x1.65 58 m² Ketelhaven Voorsteller: J.F. Berkel J.W.M. Thissen Tweede Morgen 26 5233 NG ´s Hertogenbosch AYESHA 11.20x3.50x1.80 66 m² Dintelmond Voorsteller: H. Groeneveld M.M. Brandt Pioniersstraat 1 8244 PD Lelystad Voorsteller: A.W. Valk P.H.M. Vervest Prins Frederiklaan 15 3818 KA Amersfoort NAUKAÄ 14,21x4,44x1.14-2.90 91-150 m² Lauwersmeer Voorsteller: P.W. Moree

Kandidaatlid P.H.J. Bek Kuil 30 A 1621 LH Hoorn IMBEKKABLE 12.80x3.30x2.05 81 m² Amsterdam

2e Reünie St Petersburgtocht 2011 F R ITS B A RT E LS

De bemanningen van 15 boten die in 2011 hebben deelgenomen aan de tocht naar St Petersburg, kwamen op 15 maart ’s middags naar café-restaurant Aaltje in Weesp. Een geweldig en gezellig weerzien. Oude verhalen werden opgehaald. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de NVvK op de ss Rotterdam werd dit plan besproken met Paul Blacquière, de organisator in 2011, en met de aanwezige deelnemers. Ze waren allemaal enthousiast. Het organisatiecomité werd gevormd: Wim Stoer, Corstiaan Kleijwegt en Hans Bult.

Het programma begon met een ontvangst, gevolgd door een wandeling en rondleiding met gids door het fraaie vestingstadje aan de Vecht. Ook brachten we een bezoek aan de theetuin en het uit 1860 daterende oude torenfort met rondgaande gracht en ophaalbrug. Terug in ‘Aaltje’ werden, onder het genot van een drankje, de dia’s van toen op groot scherm getoond. Afsluiting met een prima verzorgd culinair ‘walking dinner’. Het was alles bijzonder de moeite waard. Dank aan de organisatie.

J.W. de Groot Annie Romeinstraat 18 1963 BX Heemskerk H. Attema Broekdijk Oost 39 3621 LM Breukelen ZEESTER 12.00x3,92x1.75 90m² Workum JUNI 2015

D E

D R I E TA N D

KUSTBAKEN

Hans Althuis

36

Zeilto

O

p de website vindt u doorlopend een actueel overzicht van de zeiltochten en evenementen die onze vereniging organiseert. Zo staan onder het tabblad ‘Zeiltochten’ op de homepage abriek

N.V.v.K. dat is ook: Zelf zeilen Wel samen uit Sint Petersburg 7 juli 2011

COLOFON De Drietand is het verenigingsblad van de Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers. Het verschijnt 6 keer per jaar. REDACTIE Peter Schotman Anky Woudstra Fred Flipsen Ineke Berkel

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

VASTE MEDEWERKERS Jasper Bruinsma, Jos van IJsseldijk, Joke Bartels, Greetje Dekker, Hans Althuis VORMGEVING: Teo van Gerwen Design KOPIJ VOOR DE DRIETAND Teksten uitsluitend in Word aanleveren bij [email protected] Beeldmateriaal in jpg of PDF met minimale bestandsgrootte van 500 kB, beide als bijlage bij de email. WEBSITE: De site van de NVvK vindt u op www.kustzeilers.nl CONTACTADRES Bureau NVvK, Ruud van de Fliert, Platolaan 64, 3707 GH Zeist Email: [email protected] Telefonisch bereikbaar op (030) 693 20 79, di. en wo van 10-12 en van 14-16 uur, do van 10-12 uur. Bankrekeningnummer: ING bank 26.18.098 IBAN: NL62 INGB 0002 6180 98 - BIC: INGBNL2A D E

D R I E TA N D

JUNI 2015

BESTUUR Voorzitter Vicevoorzitter Penningmeester Secretaris Commissaris Commissaris Commissaris

Hans de Sonnaville Han IJzendoorn Theo Hooning Reinier Bax Sietske Cnossen Jaap Schipper Wouter Kruijt

COMMISSIEVOORZITTERS Drietand Peter Schotman Evenementencommissie Frans van der Ouderaa Veiligheidscommissie Egenolf van Stein Callenfels Zeezeilcommissie Marc van Herpt 24 Uurs Zeilrace Commissie Dinand de Ridder Driehoek Noordzee Ed Megens Jaarboekcommissie Chiel Mariën Technische Commissie Ton Gilles Automatiseringscommissie Gerard van der Ploeg Bibliotheek Hans Althuis NVvK Toko Antoinette Eksteen

(070) 385 37 62 (0514) 52 39 06 (020) 644 45 61 (020) 615 19 70 (06) 15 49 02 00 (0341) 35 49 55 (0180) 63 26 50

(030) 692 58 06 (070) 216 25 93 (0313) 84 48 26 (076) 571 29 44 (0251) 31 23 86 (020) 613 57 76 (0575) 54 54 39 (0570) 52 19 17 (024) 345 25 69 (038) 333 86 14 (0299) 42 05 73

De redactie heeft het recht redactionele wijzigingen of bekortingen aan te brengen in de aangeleverde kopij. Bijdragen moeten voorzien zijn van de naam van de auteur of de commissie, die de bijdrage aanlevert. Het accepteren van een bijdrage is geen garantie voor plaatsing in een bepaald nummer. Van geweigerde bijdragen zal de inzender op de hoogte worden gebracht. De schrijver is verantwoordelijk voor de mening die in de bijdrage wordt weergegeven. Deze mening is niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie of het bestuur van de NVvK, of daarmee in overeenstemming. Mochten personen, instanties of bedrijven van mening zijn schade hebben geleden ten gevolge van een publicatie, dan zal de NVvK geen vergoedingen verstrekken. Aangeboden bijdragen en beeldmateriaal moeten vrij zijn van auteursrecht. De NVvK zal geen auteursrecht vergoeden.

Marktleider

Meer dan 70.000 eigenaren vertrouwen hun jachtverzekering toe aan Pantaenius. Pantaenius beschikt over een wereldwijd netwerk met 10 vestigingen in Europa, Australië en in de USA.

Nieuw voor oud

Uw schip is beschadigd en u heeft nieuwe onderdelen nodig voor de reparatie? Pantaenius regelt deelschade zonder prijsvermindering tot de hoogte van de verzekeringswaarde.

Vaste taxatiewaarde

U heeft een “Total Loss” situatie en wenst een vergelijkbare vervanging? Bij Pantaenius ons wordt een vaste verzekeringswaarde afgesproken die zonder vermindering vervangen wordt en niet de dagwaarde zoals bij vele andere jachtverzekeringen.

Constructie- en materiaal fouten

Schade veroorzaakt door constructie- of materiaalfouten en slijtage bij gewoon gebruik zijn alleen voor het betreffende deel uitgesloten. De vaak dure gevolgschades zijn daarentegen volledig gedekt, als het hier om een verzekerd risico gaat.

Duitsland · Verenigd Koninkrijk · Monaco · Denemarken · Oostenrijk · Spanje · Zweden · Verenigde Staten · Australië Tel. +31 6 83 98 76 55

www.pantaenius.nl

01/20113

www.hqhh.de NED13022

Zo werkt het alleen bij Pantaenius

De SwedeStar wordt geleverd als 370 en als 415

Zeldenrust 4, 1671 GW Medemblik, telefoon 0227 570700

www.DEYACHTING.COM Hét adres voor nieuwe kwaliteitsschepen en dé makelaardij voor gebruikte schepen in Medemblik!

De Saare wordt geleverd als 38 maar ook als 41ac en 41cc en 46cc