Auteur. Bernard Tilleman. Onderwerp. Dit is een uittreksel uit het boek: Bestuur van vennootschappen Tilleman 2005

Auteur Bernard Tilleman

Onderwerp Een aantal concrete toepassingen van handelingen van dagelijks bestuur Dit is een uittreksel uit het boek: “Bestuur van vennootschappen” Tilleman 2005 Uitgeverij: Die Keure http://www.diekeure.be

Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom, die toebehoren aan bepaalde betrokkenen, en dat er u geen recht wordt verleend op die desbetreffende rechten. M&D Seminars wil u met dit document de nodige informatie verstrekken, zonder dat de in dit document vervatte informatie bedoeld kan worden als een advies. Bijgevolg geeft M& D Seminars geen garanties dat de informatie die dit document bevat, foutloos is, zodat u dit document en de inhoud ervan op eigen risico gebruikt. M&D Seminars, noch enige van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook betreffende het gebruik van dit document en van haar inhoud. © M&D Seminars - 2005

M&D CONSULT BVBA HUBERT-FRERE-ORBANLAAN 47 – 9000 GENT TEL 09/224 31 46 – FAX 09/225 32 17 – E-mail: [email protected] – www.mdseminars.be

VERTEGENWOORDIGING VAN DE VENNOOTSCHAP DOOR DE BESTUURDERS/ZAAKVOERDERS

Zo kan het aanwerven van een ingenieur in een grote bouwonderneming met een 100-tal ingenieurs, geen handeling van dagelijks bestuur zijn, terwijl dit wel het geval is in een kleine of middelgrote onderneming (563). D. Onmogelijkheid om nog tijdig de raad van bestuur bijeen te roepen 1057. Het dagelijks bestuur is ook belast met de zaken die bij hoogdringendheid dienen te worden behandeld (564). Het Hof van Cassatie stelde immers dat handelingen waar de noodzakelijkheid een spoedige oplossing te treffen de tussenkomst van de raad van bestuur niet rechtvaardigt, als handelingen van dagelijks bestuur dienen te worden gekwalificeerd. Hier zal de economische belangrijkheid van de te verrichten handeling niet verhinderen dat een handeling desalniettemin als een handeling van dagelijks bestuur gekwalificeerd wordt. § 3. EEN AANTAL CONCRETE TOEPASSINGEN VAN HANDELINGEN VAN DAGELIJKS BESTUUR A. Bewarende handelingen 1058. Een eerste categorie van handelingen van dagelijks bestuur zijn de bewarende handelingen (565). Dit blijkt uit de definitie die het Hof van Cassatie in 1968 van het dagelijks bestuur gaf, waar zij refereert aan handelingen die, omwille van de noodzakelijkheid om een spoedige oplossing te treffen niet de tussenkomst van een raad van bestuur rechtvaardigen. 1059. Men treft in de rechtspraak en rechtsleer de volgende voorbeelden van bewarende handelingen aan: (dringende) herstellings- en onderhoudswerken aan daken en vensters (566) en aan machines voor de exploitatie (567); organisatie van bewaking (568); verkoop van bederfelijke goederen (569); betaling van niet-betwiste en eisbare __________ (563) Vgl. in die zin: J. T’ KINT en R. GYSELINCK,Les sociétés anonymes, o.c., nr. 242, p. 115. (564) Brussel 27 april 1982, A.F.T. 1982, (235), 236 en Rev. gén. dr. fisc. 1982, 214; P. DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 67; D. VAN GERVEN en M. WYCKAERT, “Kroniek vennootschapsrecht (1999-2000)”, T.R.V. 2000, 347. (565) Vred. Luik 28 oktober 1965, J.L. 1965-66, 278 (het verzoek tot hernieuwing van een handelshuur van een onroerend goed, waar een bedrijfszetel van een vennootschap is gevestigd, heeft een essentieel bewarend karakter). (566) H. OLIVIER, J.P. BONTE en K. DEBOECK,Vademecum van de bestuurder van naamloze vennootschappen, o.c., nr. 255, p. 152. (567) Kh. Brussel 18 januari 1952, J.T. 1953, (108), 108, eerste kolom, vierde alinea; J. LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 76; J. UYTVANCK, noot onder Kh. Brussel 28 januari 1952, J.T. 1953, 109, in fine. (568) H.OLIVIER, J.P. BONTE en K. DEBOECK, Vademecum van de bestuurder van naamloze vennootschappen, o.c., nr. 255, p. 152. (569) H.OLIVIER, J.P. BONTE en K. DEBOECK, Vademecum van de bestuurder van naamloze vennootschappen, o.c., nr. 255, p. 152.

666

VERTEGENWOORDIGING VAN DE VENNNOOTSCHAP DOOR DE BESTUURDERS/ZAAKVOERDERS

schulden (570); het sturen van een ingebrekestelling; handelingen ter stuiting van een verjaringstermijn (571); de inschrijving en vernieuwing van de inschrijving van een hypotheek (572); het verzoek tot benoeming van een sekwester en het laten opmaken van een boedelbeschrijving (573); het verzet tegen de hernieuwing van een huur teneinde de vennootschap de vrije beschikking over een goed te verzekeren (574); het aantekenen van derdenverzet tegen een beschikking tot aanstelling van een voorlopig bewindvoerder (575). B. Uitvoering van besluiten van de raad van bestuur 1060. Algemeen wordt aanvaard dat handelingen die een loutere uitvoering zijn van besluiten van de raad van bestuur, gekwalificeerd kunnen worden als een handeling van het dagelijks bestuur (576). C. Lopende zaken 1. Algemeen 1061. Een derde categorie handelingen van dagelijks bestuur zijn de “lopende zaken”. Het betreft alle handelingen waartoe de noodzaak zich dag na dag kan voordoen voor de normale gang van de onderneming. Deze categorie handelingen kan niet zo duidelijk in abstracto worden omschreven. Vroeger werden in de rechtsleer bepaalde handelingen (zoals leningen (infra randnr. 1069), dadingen (infra randnr. 1077), het instellen van rechtsvorderingen (infra randnr. 1074)) geacht nooit een daad van dagelijks bestuur te kunnen uitmaken. Het komt ons voor dat een dergelijke benadering faalt. Men zal telkens in concreto moeten toetsen of de verbintenis die

__________ (570) H.OLIVIER, J.P. BONTE en K. DEBOECK, Vademecum van de bestuurder van naamloze vennootschappen, o.c., nr. 255, p. 152; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 383. (571) J.LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 74. (572) J.LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 74. (573) J.LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 74. (574) Rb. Leuven 26 november 1952, Rev. prat. soc. 1953, nr. 4312, p. 233, derde laatste alinea m.n. (575) Kort Ged. Kh. Brussel 27 april 1978, Rev. prat. soc. 1978, nr. 5987, (p. 236), p. 237; vgl. in dezelfde zin: Kort Ged. Kh. Brussel 20 maart 1984, J.T. 1984, II, 463, tweede kolom, derde alinea. (576) Luik 21 maart 1944, Rev. prat. soc. 1953, nr. 4311, (p. 230), p. 231, zesde alinea; Rb. Leuven 26 november 1952, Rev. prat. soc. 1953, nr. 4312, (p. 232), p. 233, derde laatste alinea; P.DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 67; K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; L.FREDERICQ, Traité de droit commercial, o.c., nr. 459, p. 651; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 382; T. THEATE, “Du directeur dans les sociétés anonymes”, Rev. prat. soc. 1894, nr. 546, p. 293.

667


wordt aangegaan voor de betrokken vennootschap, een relatief gering of belangrijk aansprakelijkheidsrisico inhoudt of niet (577). Zo kan de aankoop van grondstoffen een handeling van dagelijks bestuur zijn. Doch de ondertekening van een contract voor de levering van grondstoffen, dat over verschillende jaren is gespreid, kan onder omstandigheden geen handeling van dagelijks bestuur uitmaken (578). Anderzijds kan een louter speculatieve (eenmalige) aankoop van grondstoffen voor een zeer belangrijk bedrag, onder omstandigheden evenmin worden beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur (579). Voorbeelden uit de rechtspraak van handelingen die, omwille van het (relatief gezien) belangrijke aansprakelijkheidsrisico dat ze voor de vennootschap inhouden, niet als handelingen van dagelijks bestuur werden gekwalificeerd, zijn: de overname van een concessie van bosbouw van 330 ha en de benoeming van een directeur voor de exploitatie (580); het opzeggen van een concessieovereenkomst van lange duur, waarvan de uitbating het doel van de vennootschap uitmaakt (581); het afsluiten van een belangrijk contract voor lange duur, alsook de belofte tot het afsluiten van een dergelijk contract (582). 2. Administratie 1062. Typische administratieve handelingen kunnen worden beschouwd als handelingen van dagelijks bestuur, zoals bijvoorbeeld het ontvangen en doornemen van de (aangetekende) briefwisseling (583), het opnemen van kortlopende rekeningen (bankrekening of postrekening) (584).

__________ (577) F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70 p. 361; P. DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 67; J. VAN RYN, Principes de droit commercial, I, o.c., nr. 649, p. 412. (578) Luik 1 februari 1910, Rev. prat. soc. 1911, nr. 2126, (p. 91), p. 92, eerste alinea (een exclusief bevoorradingscontract, dat de vennootschap voor onbepaalde tijd bond en waarvoor de leverancier geen enkel voordeel toestond aan de vennootschap, overschrijdt de bevoegdheden van dagelijks bestuur); J.VAN RYN, Principes de droit commercial, I, o.c., nr. 649, p. 412. (579) Gent 19 juni 1936, Rev. prat. soc. 1938, nr. 3585, (p. 350), p. 351. (580) Kh. Brussel 11 juli 1950, Rev. prat. soc. 1955, nr. 4471, p. 125 en R.W. 1950-51, (1720), 1721, zevende alinea. (581) Brussel 10 juni 1966, Rev. prat. soc. 1967, nr. 5388, p. 238 bevestigt Kh. Brussel 26 mei 1965, Rev. prat. soc. 1965, nr. 5278, p. 148. (582) Kh. Brussel 15 december 1933, Jur. Comm. Brux. 1934, 384. (583) Cass. 20 mei 1969, Pas. 1969, I, 858, Bull. Contr. 1970, 1381, Bull. Bel. 1970, 1419, Rev. Fisc. 1969, 433, J. prat. dr. fisc. 1969, 186, R.W. 1969-70, 523, Arr. Cass. 1969, 926 en Rev. prat. soc. 1971, nr. 5616, (p. 84), p. 85, derde alinea (ontvangst en openen van correspondentie is een daad van dagelijks bestuur – bericht van wijziging); Luik 17 juni 1971, Rev. prat. soc. 1971, nr. 5178, (p. 374), p. 375, vijfde alinea (de ontvangst en het openen van een bericht van wijziging behoort tot de bevoegdheid van de dagelijks bestuurder); K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70, p. 361; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 382. (584) K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 382.

668


3. Huur en verhuring 1063. Een deel van de rechtsleer en rechtspraak stelt dat het aangaan van een huur van een onroerend goed in principe niet als een handeling van dagelijks bestuur kan worden gekwalificeerd (585). Ook hier dient men ons inziens in concreto te onderzoeken of de huur van een onroerend goed voor de betrokken vennootschap een belangrijke economische last inhoudt. Zo werd de huur van twee computers geacht te vallen binnen het dagelijks bestuur van een bepaalde (kleinere) vennootschap, vermits het om een huur en niet om een aankoop ging en deze uitrusting de commerciële en administratieve organisatie van de vennootschap diende te vergemakkelijken (586). De opzegging van een huurovereenkomst met betrekking tot een lokaal, gekocht door de vennootschap, om er haar diensten in te vestigen werd geacht een handeling van dagelijks bestuur uit te maken (587). De korte termijn waarbinnen bij een hernieuwing van een huur of een reactie erop dient gehandeld te worden pleit eveneens voor de kwalificatie als handeling van dagelijks bestuur. Dit geldt ook voor het verzoek tot vernieuwing van de handelshuur van het onroerend goed waar de bedrijfszetel van de vennootschap is gevestigd (588). Het verzet tegen de hernieuwing van een huur met de bedoeling dat de vennootschap terug vrij over het verhuurde goed zou kunnen beschikken werd eveneens als een daad van dagelijks bestuur gekwalificeerd (589). 4. Aankopen en verkopen 1064. Indien aan het orgaan van dagelijks bestuur, de bevoegdheid om alle verkoopen aankoopcontracten af te sluiten, zonder beperking qua bedrag of qua modaliteiten, werd verleend, overschrijdt dit duidelijk de bevoegdheid van dagelijks bestuur (590). Opdat de aankoop of de verkoop als een handeling van dagelijks bestuur zou kunnen worden gekwalificeerd, wordt vereist dat de aankoop of verkoop kadert in de dagelijkse exploitatie van de onderneming.

__________ (585) Gent 7 mei 1924, Pas. 1925, II, 52, tweede kolom, in fine; vgl. in dezelfde zin Cass. 6 februari 1953, Arr. Cass. 1953, 390, Jur. Comm. Brux. 1954, 118, n., Pas. 1953, 436 en Rev. prat. soc. 1953, 224, concl. Adv. Gen. HAYOIT DE TERMICOURT, n. P.D.; J. VAN RYN, Principes de droit commercial, I, o.c., nr. 649, p. 412; C. VAN DER ELST, “Het huurrecht en de nieuwe bestuursstructuur van de N.V.”, Huur 2003, 127. (586) Kh. Brussel 18 december 1974, Jur. Comm. Brux. 1977, I, (71), 78, eerste alinea; zie in dezelfde zin: Brussel (9de kamer), 14 april 2000, Rev. prat. soc. 2000, nr. 6824, p. 362 (huur van informaticamateriaal behoort tot het dagelijks bestuur, vermits het bedrag ervan in verhouding met het zakencijfer van de vennootschap perfect te verantwoorden was en de exploitatie van dit computermateriaal courante exploitatiekosten genereerde die binnen het dagelijks bestuur vielen). (587) Cass. 18 juni 1954, Pas. 1954, I, (29), 30, eerste kolom, in fine en Rev. prat. soc. 1957, p. 79. (588) Vred. Luik 28 oktober 1965, J.L. 1965-66, 278; S. BEYAERT, “Vennootschap en onroerend goed: de huurovereenkomst”, TOGOR 2000, nr. 23, p. 113. (589) Rb. Leuven 26 november 1952, Rev. prat. soc. 1953, 233; S. BEYAERT, “Vennootschap en onroerend goed: de huurovereenkomst”, TOGOR 2000, nr. 23, p. 113. (590) Cass. 28 september 1965, Pas. 1965, I, (129), 133, tweede kolom, eerste alinea.

669


Dit kan onder meer worden afgeleid uit het (relatief gezien) geringe bedrag van de aan- of verkoopsom (591), uit het courant karakter van de transactie (592), de aard van de goederen of het spoedeisend karakter ervan. De aan- of verkoop van een onroerend goed wordt soms geacht nooit een handeling van dagelijks bestuur te kunnen uitmaken. Ons inziens past ook hier een nuancering. Een aankoop of verkoop van een onroerend goed zal meestal een handeling van dagelijks bestuur uitmaken in een immobiliënvennootschap (593). Het zou o.i., onder omstandigheden, ook een handeling van dagelijks bestuur kunnen uitmaken in een grote vennootschap met een zeer groot onroerend patrimonium. De aankoop van een opbrengsthuis van een aanzienlijke waarde als belegging voor de reserves van een vennootschap, met als doel de handel in brandstoffen, werd, gelet op zijn uitzonderlijk karakter, niet beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur (594). De verkoop van zes zevenden van alle onroerende goederen van een vennootschap werd daarentegen niet als daad van dagelijks bestuur gekwalificeerd, vermits deze transactie de samenstelling van de activa van de vennootschap substantieel wijzigde (595). De aankoop van een vrachtwagen voor een meubelfabriek werd geacht een handeling van dagelijks bestuur uit te maken, omdat de levering van meubelen, naast de fabricatie en aankoop, sorteert onder de dagelijkse activiteiten van een meubelfabriek (596). De aankoop van een machine voor een hoge prijs, die ter plaatse moet worden gemonteerd, zou daarentegen, onder omstandigheden, niet als een handeling van dagelijks bestuur kunnen worden beschouwd (597). 5. Betalingen en handelseffecten 1065. De aanvaarding van een wisselbrief is een handeling van dagelijks bestuur, voorzover deze betrekking heeft op handelingen van dagelijks bestuur en het bedrag ervan niet aanzienlijk is (598). Vermits wissels meestal tot doel hebben de lopende

__________ (591) Brussel 27 april 1982, A.F.T. 1982, 235 en Rev. gén. dr. fisc. 1982, 214. (592) K. BYTTEBIER en F. CLEEREN., “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; aldus is het opnemen en uitvoeren van courante bestellingen en orders een handeling van dagelijks bestuur; C.RESTEAU, Traité des sociétés anonymes, o.c., II, ed. 2, nr. 1110, p. 241 (aankopen van gering belang voor dagelijkse noden). (593) F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70, p. 361. (594) Rb. Brussel 10 juli 1951, Rev. prat. soc. 1952, nr. 4249, p. 55, m.n. F.PASSELECQ en Rev. prat. not. 1951, 264. (595) Kh. Bergen 24 mei 2000, J.L.M.B. 2000, 837. (596) Kh. Brussel 16 februari 1966, Rev. prat. soc. 1966, nr. 5345, p. 260. (597) P.DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), 74. (598) Rb. Gent 13 mei 1936, Rev. prat. soc. 1938, nr. 3749, (p. 270), p. 271 (het accepteren van een wissel voor een bedrag dat respectievelijk een derde en een vijfde van het maatschappelijk kapitaal overschreed, wordt niet beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur); Gent 19 juni 1936, Rev. prat. soc. 1938, nr. 3585, (p. 351), 352, vijfde alinea en Jur. Comm. Fl. 1936, 5618, p. 91 (het accepteren van een wisselbrief ter financiering van een speculatieve aankoop van grondstoffen is geen handeling van dagelijks bestuur, gelet op het speculatief karakter en de belangrijkheid van de som).

670


handelsactiviteit te financieren, zal het accepteren ervan vaak een handeling van dagelijks bestuur uitmaken (599). Aldus werd het aanvaarden van drie wisselbrieven, voor een globaal bedrag van 6.700 frank, voor een vennootschap opgericht met een kapitaal van 2.700.000, geacht een handeling uit te maken van dagelijks bestuur, gelet op het gering bedrag van de wissels (600). 1066. Het ontvangen van betalingen van vervallen schuldvorderingen wordt geacht een handeling van dagelijks bestuur uit te maken (601). Het innen van verschillende cheques die 2.000.000 frank niet te boven gingen, voor gelden die geleend waren aan de vennootschap, werden geacht een handeling van dagelijks bestuur uit te maken (602). 6. Belastingen 1067. Het ondertekenen van de belastingaangifte voor de vennootschap is geen daad van dagelijks bestuur, nu deze aangifte slechts eenmaal per jaar dient te geschieden en zij als basis dient voor de heffing van de aanslag (603). Vermits de ontvangst en het inzien van de briefwisseling een daad van dagelijks bestuur uitmaken (supra randnr. 1062), maken de ontvangst en het inzien van een bericht van wijziging eveneens een daad van dagelijks bestuur uit. De vennootschap kan dus niet inroepen dat het bericht van wijziging niet naar haar zelf verstuurd werd (art. 251 W.I.B.), indien dit verstuurd werd naar haar afgevaardigd bestuurder qualitate qua (604). 7. Erkenning van een schuld 1068. De erkenning van een schuld, die voortvloeit uit een handeling van dagelijks bestuur, is op zichzelf een handeling van dagelijks bestuur (605). __________ (599) H.OLIVIER, J.P. BONTE en K. DEBOECK, Vademecum van de bestuurder van de naamloze vennootschappen, o.c., nr. 255, p. 153. (600) Kh. Antwerpen 24 september 1906, Rev. prat. soc. 1907, nr. 1762, (p. 53), p. 55, eerste alinea. (601) Brussel 27 april 1982, A.F.T. 1982, 235 en Rev. gén. dr. fisc. 1982, 214; F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70, p. 361; K BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; J. LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 76; F. PASSELECQ, Les Novelles – Droit commercial, o.c., III, nr. 2302, p. 358; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 382; T. THEATE, “Du directeur dans les sociétés anonymes”, Rev. prat. soc. 1894, nr. 546, p. 295. (602) Brussel 2 maart 1983, Rev. prat. soc. 1983, nr. 6232, p. 249. (603) Cass. 28 september 1965, Pas. 1965, I, (129), 133, eerste kolom, laatste alinea, tweede kolom, eerste alinea; Brussel, 6 december 1983, F.J.F. nr. 84/209. (604) Cass. 20 mei 1969, Pas. 1969, I, 858, Bull. Contr. 1970, 1381, Bull. Bel. 1970, 1419, Rev. fisc. 1969, 433, Journ.prat. dr. fisc. fin. 1969, 186, R.W. 1969-70, 523, Arr. Cass. 1969, 926 en Rev. prat. soc. 1971, 84, m.n. (605) Kh. Brussel 28 januari 1952, J.T. 1953, (108), 108, eerste kolom, vierde alinea, m.n. J. UYTVANCK; J. UYTVANCK, noot onder Kh. Brussel 28 januari 1952, J.T. 1953, 109, in fine; anders: J. LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 76.

671


De Rechtbank van Koophandel te Brussel oordeelde aldus dat de belofte tot vestiging van een hypotheek op de onroerende goederen van de vennootschap, niet beschouwd kon worden als een handeling van dagelijks bestuur. Deze belofte hield echter wel een erkenning van schuld in. Vermits zij betrekking had op kosten voor onderhoud en herstelling van machines, kon deze erkenning van schuld wel als een handeling van dagelijks bestuur worden beschouwd (606). 8. Leningen 1069. In het verleden werd meestal gesteld dat het aangaan van een lening niet kon worden beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur (607). Volgens recentere rechtspraak dient echter te worden gekeken naar de belangrijkheid van de lening voor de betrokken vennootschap (608). Aldus oordeelde de Rechtbank van Koophandel te Brussel dat een lening die anderhalve maal het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigt, gelet op haar belangrijkheid, niet beschouwd kan worden als een daad van dagelijks bestuur (609). Het Hof van Beroep verbrak dit vonnis omdat het geld geïnd werd met verschillende cheques waarvan geen enkele meer dan twee miljoen bedroeg (610). 9. Deelnemingen in andere vennootschappen 1070. Het nemen van verschillende deelnemingen in buitenlandse vennootschappen voor een bedrag dat een belangrijk deel uitmaakt van het kapitaal, kan niet worden beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur. Beslissingen over de bestemming van de vennootschapsfondsen behoren immers tot één van de essentiële taken van de raad van bestuur, die ook het gebruik van de vennootschapsmiddelen dient te controleren (611). Deelnemingen die als loutere beleggingen kunnen worden beschouwd, kunnen wel behoren tot het dagelijks bestuur (612). __________ (606) Kh. Brussel 28 januari 1952, J.T. 1953, 108. (607) F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70, p. 361; J. LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 78; F. PASSELECQ, Les Novelles – Droit commercial, o.c., III, nr. 2306, p. 358; C. RESTEAU, Traité des sociétés anonymes, o.c., (2de ed.), nr. 1109, p. 240 (leningen van zelfs geringe omvang, behoren niet tot de bevoegdheid van dagelijks bestuur); J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 383; T. THEATE, “Du directeur dans les sociétés anonymes”, Rev. prat. soc. 1894, nr. 546, (p. 289), p. 294, nr. 11; J. VAN RYN, Principes de droit commercial, I, o.c., nr. 650, p. 412. (608) K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72. (609) Kh. Brussel 8 juni 1980, T.B.H. 1981, 55. (610) Brussel 2 maart 1983, Rev. prat. soc. 1983, nr. 6232, p. 249; vgl. in dezelfde zin: Brussel (9de kamer), 14 april 2000, Rev. prat. soc. 2000, nr. 6824, p. 362. (611) Luik 1 december 1969, Rev. prat. soc. 1971, nr. 5658, (p. 280), p. 284, derde alinea; Rb. Brussel 23 juni 2002, F.J.F. 2003, 480 (indienen van een fiscaal bezwaarschrift); Luik 22 januari 1998, J.L.M.B. 1998, 1466; Anders: Brussel 5 december 2002, F.J.F. 2003, 560 (bewijs van een bijzondere volmacht om een bezwaarschrift in te dienen kan op elk moment van de procedure geleverd worden, zelfs voor het Hof); K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; F. CLEEREN, “Het orgaan van dagelijks bestuur”, R.W. 1996-97, 214. (612) C. LEMPEREUR, noot onder Luik, 1 december 1969, Rev. prat. soc. 1971, nr. 5658, (p. 281), p. 293, in fine.

672


10. Volstorting 1071. De beslissing om volstorting te vragen van de aandelen, werd geacht in geen geval een handeling van dagelijks bestuur uit te maken (613). 11. Personeel 1072. De aanwerving en het ontslag van lager personeel, evenals de uitoefening van leiding en toezicht over dit personeel, worden meestal beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur (614). In kleine vennootschappen kan dit echter anders zijn (615). De aanwerving en het gedwongen ontslag van hoger gekwalificeerd personeel (zoals een (technisch) directeur (616), een directeur-generaal België (617), een raadgevend ingenieur (618)), worden daarentegen niet geacht te behoren tot het dagelijks bestuur (619).

__________ (613) Kh. Brussel 14 juni 1956, Jur. Comm. Brux. 1957, (377), 381, eerste alinea. (614) F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70, p. 361; K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; J.T’KINT, noot onder Arbh. Brussel 5 mei 1976, Rev. prat. soc. 1976, nr. 5883, p. 61; C.RESTEAU, Traité des sociétés anonymes, o.c., (2de ed.), nr. 1110, p. 241; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 382; vgl. in dezelfde zin: J.LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 74 (gedwongen ontslag werklieden dagelijks bestuur, doch niet de ploegbaas en het “personeel”); vgl. enigszins anders: Kh. Brussel 24 oktober 1922, Rev. prat. soc. 1924, nr. 2533, p. 22 (bij gebreke van enige specifieke bepaling, behoort de bevoegdheid tot het benoemen en ontslaan van personeel niet tot die van het dagelijks bestuur); Arbh. Brussel 5 mei 1976, Rev. prat. soc. 1976, nr. 5883, (p. 57), p. 60, tweede alinea (het gedwongen ontslag van leden van personeel is omwille van zijn belangrijk en uitzonderlijk karakter, geen handeling van dagelijks bestuur); F.PASSELECQ, Les Novelles, o.c., nr. 2303, p. 358. (615) J.T’KINT, noot onder Arbh. Brussel 5 mei 1976, Rev. prat. soc. 1976, nr. 5883, p. 61. (616) Kh. Brussel 11 juli 1950, Rev. prat. soc. 1955, nr. 4471, p. 125 en R.W. 1950-51, (1720), 1721, zevende alinea (benoeming van een directeur over een concessie van bosbouw van 330 ha is geen handeling van dagelijks bestuur); Gent 21 juni 1967, Rev. prat. soc. 1968, nr. 5437, (p. 169), p. 170, in fine (gedwongen ontslag van technisch directeur, aangeworven sinds 20 jaar met een geïndexeerd loon van 35.000 BEF). (617) Arbh. Brussel 23 augustus 1977, J.T.T. 1977, (72), 73, tweede kolom, vierde laatste alinea. (618) Rb. Namen 5 maart 1945, Rev. prat. soc. 1947, nr. 3921, (p. 94), p. 95, derde alinea. (619) Rb. Brugge 13 november 1906, Rev. prat. soc. 1907, nr. 1794, (p. 149), p. 150; Arbh. Brussel 5 mei 1976, Rev. prat. soc. 1976, nr. 5883, p. 57; Gent 21 juni 1967, Rev. prat. soc. 1968, nr. 5437, (p. 167), p. 170, in fine; Brussel 27 april 1982, A.F.T. 1982, (235), 236 en Rev. gén. dr. fisc. 1982, 214; Arbh. Luik 10 maart 1986, T.S.R. 1986, (209), 210, tweede alinea; K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., I.4.2.72; J. T’ KINT, noot onder Arbh. Brussel 5 mei 1976, Rev. prat. soc. 1976, nr. 5883, p. 62; H. LAGA, noot onder Arbh. Antwerpen 10 januari 1991 T.R.V. 1991, (418), 420; vgl. enigszins anders: I. VAN PUYVELDE, “De voor het ontslag van een personeelsafgevaardigde bevoegde personen in een N.V. of een B.V.B.A.”, R.W. 1998-99, nr. 19, 277 (Als men het recurrent karakter als criterium neemt voor de kwalificatie van een handeling als zijnde behorende tot het dagelijks bestuur, dan kan moeilijk worden ontkend dat het weinig realistisch is te beweren dat het ontslag van hogere kaderleden een zeldzame gelegenheid zou zijn. Er kan evenmin worden aangenomen dat op grond van art.35 WAO een ontslag om dringende redenen steeds als behorende tot het dagelijks bestuur kan worden gekwalificeerd; er wordt immers aangenomen dat de termijn van drie werkdagen pas ingaat nadat de tot ontslag bevoegde instantie een zekere kennis heeft.verworven van de feiten)).

673


12. Optreden in rechte a) Annulatieberoepen voor de Raad van State en het Arbitragehof 1073. Krachtens vaststaande rechtspraak van de Raad van State (recent bevestigd door een arrest gewezen in algemene vergadering) (620) wordt het beslissen tot (621) het instellen van een annulatieberoep voor de Raad van State niet beschouwd als een handeling van dagelijks bestuur. Dit is krachtens vaststaande rechtspraak evenmin het geval voor het optreden, in een annulatieberoep, als procesvertegenwoordiger van de vennootschap, zonder daartoe voorafgaandelijk uitdrukkelijk gemandateerd te zijn door de raad van bestuur (622). Ook een vordering tot schorsing bij de Raad van State ingediend door het orgaan belast met het dagelijks bestuur is, behoudens overmacht, niet ontvankelijk. Wellicht is het beroep tot annulatie of schorsing ingediend door het dagelijks bestuur enkel ontvankelijk in geval van uiterst dringende noodzakelijkheid. Het betreft de situatie waar de concrete omstandigheden doen blijken dat het bevoegde orgaan onmogelijk tijdelijk kon worden bijeengeroepen, derwijze dat onder deze omstandigheden het dagelijks bestuur, bij wijze van bewarende maatregel, kan beslissen de vordering tot schorsing/annulatie bij uiterste dringende noodzakelijkheid in te leiden (623). Deze strenge rechtspraak van de Raad van State wordt in de rechtsleer terecht bekritiseerd. Net zoals bij een vordering voor de burgerlijke en strafrechtelijke rechtscolleges, zou men in feite telkens moeten oordelen of het annulatieberoep betrekking heeft op een geschil i.v.m. het dagelijks bestuur (624).

__________ (620) R.v.St. 10 december 2002, NJW 2003, 842-843, noot HdW en Rev. prat. soc. 2003, nr. 6886, p. 214. (621) R.v.St. 19 januari 1967 (N.V. Services d’information de sinistres), nr. 12.165, Rev. prat. soc. 1968, nr. 5454, p. 263, Arr. R.v.St. nr. 12.165 en Pas. 1967, 104 (annulatieberoep tegen schorsing van licentie m.b.t. gebruik van twee radiostations); R.v.St. 21 januari 1970 (N.V. Agence Continentale et Anglaise), Arr. R.v.St. 1970, nr. 13.914, (p. 107), p. 108, tweede alinea; Pas. 1970, 113 en T.B.P. 1972, 62 (annulatieberoep tegen weigering vrijstelling van examen van vakbekwaamheid); R.v.St. 15 oktober 1975 (V.Z.W. Association du personnel wallon et francophone des services publics t./ Nationale maatschappij voor de Huisvesting), nr. 17.213, R.W. 1975-76, (2005), 2007, derde alinea; R.v.St. 5 februari 1981 (N.V. Simons Schrey en Cie t./ Belgische Staat), Arr. R.v.St. 1981, nr. 20.929, (p. 182), p. 183, derde alinea; R.v.St. 4 juni 1981 (N.V. ASBO t./ Regie der Luchtwegen), Arr. R.v.St. 1981, nr. 21.202, (p. 797), p. 798, vierde alinea; R.v.St. 17 september 1984, Pas. 1987, IV, 27; R.v.St. 7 maart 1986, Rev. prat. soc. 1986, nr. 6409, (p. 253), p. 255, derde laatste alinea, m.n. A BENOIT-MOURY; R.v.St. 26 juni 1987, T.B.P. 1988, 495; R.v.St. nr. 63.735, 20 december 1996, J.D.S.C. 1999 (verkort), 192; R.v.St. 7 februari 1995, nr. 51.568; R.v.St. 10 december 2002, NJW 2003, 842-843, noot HdW en Rev. prat. soc. 2003, nr. 6886, p. 214; anders: R.v.St. (24ste kamer), 23 oktober 2001, Rev. prat. soc. 2001, nr. 6854, p. 385-394; T.B.H. 2002, 233, noot. (622) R.v.St. 24 april 1969 (P.V.B.A. Ch. Gonthier Fils), nr. 13.513; R.v.St. 22 mei 1969 (P.V.B.A. Etablissement A. Samyn-Permandt), nr. 13.578; R.v.St. 5 februari 1981 (N.V. Simons Schrey en Cie t./ Belgische Staat), Arr. R.v.St. 1981, nr. 20.929, (p. 182), p. 183, derde alinea (dagelijks bestuur houdt niet de bevoegdheid in om te beslissen een geding in te stellen en als procesvertegenwoordiger op te treden). (623) G. DE BERSAQUES, noot onder Arbitragehof 22 april 1998, R.W. 1998-99, 251. (624) K.GEENS en H.LAGA, “Overzicht van rechtspraak (1986-1991) – Vennootschappen”, T.P.R. 1994, nr. 132, p. 1050; P.VAN OMMESLAGHE en X. DIEUX, “Examen de jurisprudence – Les sociétés commerciales (1979-1990)”, nr. 34, p. 655.

674


Het Arbitragehof oordeelde in dezelfde zin (ten onrechte in algemene zin) dat een afgevaardigd bestuurder van een vennootschap niet bevoegd is om in het kader van het dagelijks bestuur een beroep tot vernietiging in te dienen (625). b) Instellen van rechtsvorderingen voor burgerlijke en strafrechtbanken 1074. Het optreden in rechte onderscheidt zich in principe niet van andere vormen van vertegenwoordiging (626). Toch gaat bepaalde rechtsleer (627) en rechtspraak (628) er o.i. ten onrechte van uit dat het optreden in rechte nooit een daad van dagelijks bestuur kan uitmaken. Men moet terzake eerst kijken naar het voorwerp van de vordering. Betreft het een geschil i.v.m. een materie die normalerwijze tot het dagelijks bestuur behoort, dan impliceert dit dat ook het instellen van een rechtsvordering hieromtrent behoort tot het dagelijks bestuur (629). Aldus stelde de Rechtbank van Tongeren dat voor een kredietverzekering de terugvordering in rechte van de schuldvorderingen waarvoor zij de verzekerden heeft vergoed, onbetwistbaar tot de handelingen van dagelijks bestuur behoort (630). __________ (625) Arbitragehof 2 april 1992, nr. 23/92, B.; T. TILQUIN en V. SIMONART, Traité des sociétés, I, nr. 1006, p. 758. (626) P.DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 67, nr. 4; P.VAN OMMESLAGHE en L.SIMONT, “La notion de l’organe statutaire et la répartition des pouvoirs par le conseil d’administration des sociétés anonymes”, R.C.J.B. 1964, 76. (627) P. DEWOLF, “Le conseil d’administration: répresentation, délégation de pouvoirs et mandats spéciaux”, J.T. 1998, nr. 21, p. 221; L. FREDERICQ, Traité de droit commercial belge, V, 653; J. LEHRER, “De la notion de gestion journalière. Recherche d’une méthode”, Rev. prat. soc. 1957, nr. 4657, (p. 71), p. 76; C. RESTEAU, Traité des sociétés anonymes, o.c., (2de ed.), nr. 1107, p. 240; T. THEATE, “Du directeur dans les sociétés anonymes”, Rev. prat. soc. 1894, nr. 546, (p. 289), p. 294, nr. 12; J. VAN RYN, Principes de droit commercial, I, o.c., nr. 650, p. 412. (628) Vred. Borgerhout 25 juli 1969, R.W. 1969-70, (582), 585, derde alinea; Vred. Thuin 23 februari 1970, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5585, (p. 191), p. 192, voorlaatste alinea; vgl. in dezelfde zin (doch minder strikt): Kh. Antwerpen 14 juli 1969, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5580, (p. 176), p. 179 (gelet op de speciale activiteit van de vennootschap (kredietverzekering), kan het optreden in rechte als een daad van dagelijks beheer worden beschouwd); Kh. Kortrijk 26 maart 1970, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5586, (p. 194), p. 195 (vertegenwoordiging in rechte behoort normalerwijze tot het dagelijks bestuur. Weliswaar kan dit wel zo zijn, gelet op het doel van de vennootschap. In casu werd dit aangenomen m.b.t. een vennootschap die de kredietverzekering tot doel had); Luik 26 september 2001, F.J.F. 2002, nr. 2, 170 en Cour. fisc. 2001, m.n. S. VERTOMMEN (401) gecasseerd door Cass. 24 oktober 2002 (instellen van een vordering valt buiten het dagelijks beheer). (629) Rb. Tongeren 17 april 1969, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5577, p. 173, laatste alinea en R.W. 1968-69, 1952; Kh. Doornik 19 december 1969, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5583, (p. 185), p. 187, laatste alinea; P. DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 75; dezelfde, noot onder Brussel 13 februari 1954, Rev. prat. soc. 1954, nr. 4567, p. 123; P. DE WOLF, “Le conseil d’administration: répartition, délégation de pouvoirs et mandats spéciaux”, nr. 35, p. 223; Y. HANNEQUART, “La représentation en justice des sociétés anonymes”, J.L. 1970-71, (124), 126; J. HORSMANS en F. T’ KINT, “La société anonyme (1960-1972)”, J.T. 1973, 455; V. RENARD, “Action et représentation en justice des personnes morales”, J.T. 2002, 229; P. TAELMAN, “Het optreden in rechte van rechtspersonen”, nr. 33, p. 69; P. VAN OMMESLAGHE en L. SIMONT, “La notion de l’organe statutaire et la répartition des pouvoirs par le conseil d’administration des sociétés anonymes”, R.C.J.B. 1964, 75. (630) Rb. Tongeren 17 april 1969, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5577, p. 173; vgl. in dezelfde zin: Kh. Antwerpen 14 juli 1969, Rev. prat. soc. 1970, nr. 5580, (p. 176), p. 179, vijfde laatste alinea.

675


Dat het instellen van een rechtsvordering tot het dagelijks bestuur kan behoren, volgt trouwens impliciet uit een arrest van het Hof van Cassatie van 19 mei 1972 (631). In casu werd een arrest verbroken, dat niet geantwoord had op de conclusies van de eisende vennootschap dat de vennootschap geldig kan worden vertegenwoordigd “door een zaakvoerder met als statutaire opdracht in rechte op te treden binnen het bestek van het dagelijks bestuur van de vennootschap”. Het Hof had immers hierop alleen geantwoord dat de vennootschap niet geldig in persoon was verschenen, vermits zij niet was opgetreden door de raad van bestuur. In een later arrest bevestigde het Hof van Cassatie uitdrukkelijk dat het bezwaar voor het hof van beroep in het kader van een fiscale betwisting door een vennootschap zowel door de raad van bestuur als door het dagelijks bestuur kan ingediend worden, naargelang het bezwaar al dan niet een materie van dagelijks bestuur betreft (632). Zelfs indien het geschil een materie betreft die niet behoort tot het dagelijks bestuur, kan het instellen van een rechtsvordering nog als een handeling van dagelijks bestuur worden gekwalificeerd, als ze een louter bewarend karakter heeft (bv. een vordering tot aanstelling van een expert ter vrijwaring van bewijsmateriaal of om iets gerechtelijk te laten vaststellen) (633) of als ze bij hoogdringendheid diende te worden ingesteld, terwijl het onmogelijk was om de raad van bestuur voorafgaandelijk bijeen te roepen (634). Hierbij moet men weliswaar tevens rekening houden met de dynamiek van het geding. Wat oorspronkelijk louter de vrijwaring van de rechten van de vennootschap beoogde (bv. vordering tot aanstelling van een deskundige), kan uitmonden in een veroordelende beslissing lastens de vennootschap (bv. wegens tergend en roekeloos procederen) (635). c) Vertegenwoordiging in rechte in burgerlijke en strafrechtelijke geschillen 1075. De vertegenwoordiging in rechte met betrekking tot geschillen die horen tot het dagelijks bestuur, valt eveneens binnen het dagelijks bestuur. Aldus oordeelde de Arbeidsrechtbank te Charleroi dat de delegatie tot vertegenwoordiging van een V.Z.W. met betrekking tot de terugvordering van onverschuldigde betaling en elk ander geschil i.v.m. kinderbijslagen, het dagelijks bestuur niet overschreed (636).

__________ (631) Cass. 19 mei 1972, R.W. 1972-73, 408, Rev. prat. soc. 1972, nr. 5692, p. 272, J.T. 1973, 12, Pas. 1972, I, 866 en Arr. Cass. 1972, 876, concl. P. MAHAUX; J.RONSE, K.VAN HULLE, J.M.NELISSEN GRADE en B.VAN BRUYSTEGEM, “Overzicht van rechtspraak (1968-1977) – Vennootschappen”, T.P.R. 1978, nr. 110, p. 768. (632) Cass. 9 oktober 2000, Arr. Cass. 2000, 527, Pas. 2000, I, 527 en Rev. prat. soc. 2000, nr. 6819. (633) P.DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 75; dezelfde, noot onder Brussel 13 februari 1954, Rev. prat. soc. 1954, nr. 4567, p. 123. (634) P.DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), p. 67, randnr. 7. (635) P. TAELMAN, “Het optreden in rechte van rechtspersonen”, nr. 33, p. 69. (636) Arbrb. Charleroi 26 november 1981, Rev. prat. soc. nr. 6200, (p. 176), p. 177, laatste alinea.

676


d) Instellen van een rechtsmiddel 1076. Het instellen van een rechtsmiddel, zoals hoger beroep met betrekking tot geschillen die handelingen betreffen die het dagelijks bestuur aangaan, behoort tot het dagelijks bestuur (637). Ten onrechte werd door het Hof van Beroep te Brussel geoordeeld dat het instellen van een hoger beroep nooit een handeling van dagelijks bestuur kan zijn. In casu betrof het een verzekeringsmaatschappij, die beroep diende aan te tekenen in een geschil met betrekking tot een verkeersongeval, waar de betwiste som niet meer dan 50.000 BEF bedroeg. Het komt ons aberrant voor om te stellen dat hiervoor telkens een beslissing van de raad van bestuur nodig is (638). In een ander arrest stelde het Hof van Beroep te Brussel dat de vraag of de bevoegdheid om een geschil in te leiden binnen de grenzen van het dagelijks bestuur valt, geval per geval te beoordelen is, rekening houdend met het belang van het geschil en de noodzaak om snel te handelen. Met betrekking tot een vennootschap die ten tijde van het geschil een omzet had van meer dan 55 miljard BEF en meer dan 500 werknemers tewerkstelde, oordeelde het Hof terecht dat het indienen van een bezwaarschrift tegen een lokale belasting van minder dan 3 miljoen BEF ingevolge de uitbating van opslagtanken op één van de sites, binnen het dagelijks bestuur valt (639). Het aantekenen van derdenverzet werd, gelet op het essentieel bewarend karakter van het rechtsmiddel, geacht een handeling van dagelijks bestuur in te houden (640). e) Aangaan van een arbitrageovereenkomst – Aangaan van dadingen 1077. Het aangaan van een arbitrageovereenkomst of het ondertekenen van een overeenkomst met een arbitrageclausule en het aangaan van een dading, werden in het verleden nooit geacht een daad van dagelijks bestuur uit te maken (641). Het is __________ (637) Cass. (3de kamer), 9 oktober 2000, Rev. prat. soc. 2000, nr. 6819 (het hoger beroep in belastingzaken voor het hof van beroep wordt gedaan door een verzoekschrift dat ingediend wordt in persoon of door middel van een advocaat; om aan deze vereisten te voldoen moet het verzoekschrift in persoon van een naamloze vennootschap getekend worden door één van de bestuurders of door een van de dagelijkse bestuurders, afhankelijk van de vraag of de betwisting behoort tot het dagelijks bestuur); Cass. (1ste kamer), 24 oktober 2002, Rev. prat. soc. 2003, nr. 6885, p. 209 (fiscaal bezwaarschrift indienen kan behoren tot de bevoegdheid van het dagelijks bestuur); F. GLANSDORFF, noot onder Brussel 8 april 1976, R.G.A.R. 1976, nr. 9662. (638) Brussel 8 april 1976, R.G.A.R. 1976, nr. 9662, m.n. F. GLANSDORFF. (639) Brussel 5 december 2002, F.J.F. 2003, 560; zie in dezelfde zin: Cass. (1ste kamer), 24 oktober 2002, Rev. prat. soc. 2003, nr. 6885, p. 209 (fiscaal bezwaarschrift indienen kan behoren tot de bevoegdheid van het dagelijks bestuur). (640) Kort Ged. Kh. Brussel 27 april 1978, Rev. prat. soc. 1978, nr. 5987, (p. 236), p. 237 (derdenverzet tegen beschikking tot aanstelling van een voorlopig bewindvoerder); Kort Ged. Kh. Brussel 20 maart 1984, J.T. 1984, II, 463, tweede kolom, derde alinea. (641) Luik 21 maart 1944, Rev. prat. soc. 1953, nr. 4311, (p. 230), p. 231, zesde alinea en Pas. 1944, 29 (aangaan van een arbitrageovereenkomst is niet een handeling van dagelijks bestuur); Luik 28 januari 1954, Rev. prat. soc. 1956, nr. 4587 en 4588 (een afgevaardigd bestuurder is niet bevoegd om een dading te sluiten in naam van de vennootschap, tenzij op grond van een uitdrukkelijk mandaat); F. BOUCKAERT, Notarieel vennootschapsrecht N.V. en B.V.B.A., I, Antwerpen, Kluwer, 2000, nr. 9.70, p. 361; K. BYTTEBIER en F. CLEEREN, “Bestuur en vertegenwoordiging”, in De N.V. in de praktijk, o.c., .../...

677


wellicht correcter te nuanceren en te kijken naar het voorwerp van de arbitrageovereenkomst of de dading (642). §4.

VERTEGENWOORDIGINGSMACHT VAN (DE LEDEN VAN) HET DIRECTIECOMITÉ VAN DE N.V. EN DE COMM.VA

1078. Voor de omschrijving van de omvang van de organieke vertegenwoordigingsmacht van het directiecomité binnen de N.V., past het even kort in te gaan op de omvang van de bestuursbevoegdheid van dit orgaan. Het directiecomité is een facultatief bestuursorgaan binnen de N.V. aan wie de raad van bestuur zijn bestuursbevoegdheid kan overdragen, zonder dat deze overdracht betrekking kan hebben op het algemeen beleid van de vennootschap of op alle handelingen die op grond van andere bepalingen van de wet aan de raad van bestuur zijn voorbehouden. Voor de interpretatie van de notie algemeen beleid wordt vaak verwezen naar de invulling van dit begrip bij de kredietinstellingen (waar de wet sinds langer een directiecomité heeft ingericht). Het betreft “de definitie van de strategische krachtlijnen, het verzorgen van de relaties tussen de vennootschap en haar aandeelhouders, de goedkeuring van projecten en begrotingen en belangrijke structuurhervormingen” (643). Net zoals de notie dagelijks bestuur zal het begrip steeds in concreto moeten worden ingevuld. Zo kan een investeringsbeslissing nu eens behoren tot het algemeen beleid (strategische beslissing tot investering op een nieuwe markt, tot het aanvatten van een sterk verschillende bedrijfsactivteit), dan weer niet (aankoop van een Belgische fabriek in een bestaande sector waar men reeds operationeel is) (644). Overnames of sluitingen van belangrijke afdelingen, verkoop van wezenlijke participaties; individuele aankopen voorzover zij een wezenlijke impact hebben op het gevoerde beleid (645), het bouwen van een belangrijk fabrieks- of kantorengebouw, het inrichten van een nieuw machinepark, het betreden van een nieuwe markt hetzij terri__________ .../... I.4.2.72; C. RESTEAU, Traité des sociétés anonymes, o.c., nr. 1108, p. 240; J.RONSE, Algemeen deel van het vennootschapsrecht, o.c., 384; J. VAN RYN, Principes de droit commercial, I, o.c., nr. 649, p. 412. (642) P.DEMEUR, “La gestion journalière et les procédures judiciaires ou arbitrales”, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4953, (p. 65), randnr. 9, p. 72; H.OLIVIER, J.P. BONTE en K. DEBOECK, Vademecum van de bestuurder van de naamloze vennootschappen, o.c., nr. 255, p. 153; Brussel 28 oktober 1949, Rev. prat. soc. 1950, nr. 4124; Brussel 13 februari 1954, Rev. prat. soc. 1956, nr. 4567; vgl. in dezelfde zin: Frankrijk: Cass. fr. 25 mei 1959, Rev. prat. soc. 1961, nr. 4955. (643) Commissie voor het Bank- en Financiewezen, Jaarverslag 1991-92, 25; D. VAN GERVEN, “De bevoegdheden van het directiecomité in de naamloze vennootschap in verhouding tot de raad van bestuur”, T.R.V. 2004, nr. 4, p. 24. (644) H. DE WULF, “De Wet Corporate Governance en het bestuur: directiecomité en intra-groepsverrichtingen”, M.TISON, C. VAN ACKER en J. CERFONTAINE (eds.), in Financiële regulering: op zoek naar nieuwe evenwichten, I, Antwerpen, Intersentia, 2003, nr. 50, p. 219. (645) E.POTTIER en T.L’HOMME, “Le comité de direction, nouvel organe des sociétés anonymes”, Seminarie Vanham & Vanham, “Corporate governance. Loi du 2 août 2002”, 24 oktober 2002, nr. 40, p. 16; E.WYMEERSCH, “Het directiecomité naar huidig en toekomstig recht”, in Liber Amicorum Henri Olivier, nr. 13, p. 678.

678

Auteur. Bernard Tilleman. Onderwerp. Dit is een uittreksel uit het boek: Bestuur van vennootschappen Tilleman 2005

Recommend Documents