atrivé. gemeente OveľbetUWe
o
OVERBETUWE plan van aanp ak op stellen insp irerend woonbeleid
In Overbetuwe maken we het gewone bijzonder drs. Janine Boers 20 o k t o b e r 2015
UwMnngefi
í HĄvea
i.
> ,-.[!| I -I ! I I
4T
•V
i EM
í
Ev.'i
Niļmegiľn
7
Australiëlaan 5, 3526 AB Utrecht 030 693 60 00
[email protected] www.atrive.nl KvK: 31042832
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1
UWVRAAG O v e r b e t u w e , inspirerend woonbeleid Hartje zomer o n t v i n g Atrivé een bijzondere u i t n o d i g i n g . U wilde geen klassieke intake, maar een 'speeddate' met ons o m te zien of er een klik is m e t de adviseurs. We waren blij dat wij vervolgens de u i t n o d i g i n g ontvingen o m offerte uit te brengen voor het opstellen van inspirerend w o o n b e l e i d voor Overbetuwe in de periode 2016-2020. Hartelijk d a n k hiervoor! U w i l t een woonvisie die het resultaat is van een v e r n i e u w e n d , inspirerend en interactief proces. Het liefst een woonvisie die gemakkelijk leesbaar is en in 1 oogopslag inzichtelijk. Een woonvisie die vanzelfsprekend inzicht geeft in de w o o n v r a a g s t u k k e n die er liggen en beleidskeuzes weergeeft die betekenisvol zijn. Een visie ten slotte die u i t m o n d t in een uitvoeringsgerichte w o o n a g e n d a waar u samen m e t uw partners concreet de handen v o o r uit de m o u w e n steekt. Toetsingskader, agenda en s t a r t d o c u m e n t voor prestatieafspraken ineen. Een stevig fundament U heeft een stevig f u n d a m e n t o m op v o o r t te b o u w e n . Dat bleek ons tijdens het gesprek (de kwaliteit van
onze gesprekspartners)
en
het w o r d t
goed
duidelijk
na
het
lezen van
beleidsevaluatie. Opvallend is hoe de inzet van een goed gekozen palet aan
uw
instrumenten
(waaronder het stimuleren met subsidies en kennisoverdracht, experimenteren, geboden en verboden en m o n i t o r i n g ) ervoor hebben gezorgd dat u veel heeft bereikt. En met het Netwerk WZWW heeft u concreet ervaren w a t de kracht is van n e t w e r k s a m e n w e r k i n g . U w i l t nu stevig op dit f u n d a m e n t verder b o u w e n en uw partners en inwoners volop uitnodigen mee te d o e n . S a m e n w a a r d e creëren Het is duidelijk dat u een betekenisvolle koers w i l varen. Zoeken naar nieuwe manieren van s a m e n w e r k e n en nieuwe oplossingsingrediënten met een breed scala aan partners. Dat maatschappelijk
ondernemerschap
levert
op én kost tijd. Soms meer tijd dan het kortetermijnperspectief
van een volgend beleidsplan of bestuursperiode van vier j a r e n . U d u r f t het aan. Wij zetten graag onze expertise en ervaring in. In het voorliggende voorstel willen we u laten zien hoe we waarde kunnen maken met u en uw partners. Een uitnodigend en verbindend proces, waarin ruimte is v o o r scherpte en deelnemers volop w o r d e n uitgedaagd hun creatieve denk- en doevermogen in te zetten.
Pag: 1/19
Hoofdstuk 2
ONZE ACCENTEN Rond het opstellen van woonvisies/lokale woonagenda's spelen tal van achtergronden die relevant zijn voor inhoud en proces. Van de actualiteit van het vluchtelingenvraagstuk t o t de betekenis van de nieuwe W o n i n g w e t op het w o o n b e l e i d . Wat is de i m p a c t van passend toewijzen in uw gemeente? Het t h e m a Wonen doet ertoe en staat weer stevig op de politieke agenda. In dit hoofdstuk reflecteren wij allereerst op uw vraag, schetsen wij w a t ons handelingsperspectief is en welke bouwstenen w a t ons betreft bij u passen. Romantiek en w a n t r o u w e n : realisme vraagt allebei U start het proces in een tijdgeest die vraagt o m een andere overheid. Uw uitvraag m a a k t duidelijk dat u zich daar zeer bewust van bent. Een faciliterende overheid die meer r u i m t e biedt voor zelforganisatie en die sneller reageert en anticipeert op de dynamiek. Tegelijkertijd
moeten
overheden fors bezuinigen en trekken ze zich t e r u g . Maatschappelijk m i d d e n v e l d , gemeenschap en inwoners moeten
meer zelf doen en meer samen d o e n . En doen dat ook, maar o o k daar zitten
grenzen aan. K o r t o m , een transitie die m e t ' r o m a n t i e k ' en met ' w a n t r o u w e n ' omgeven is. De r o m a n t i e k o p e n t mogelijkheden o m o p n i e u w te kijken naar netwerken en oplossingsingrediënten, het w a n t r o u w e n biedt 'checks and balances' o m ervoor te zorgen dat partners niet overvraagd w o r d e n . Realisme vraagt allebei. Atrivé biedt ruimte aan beide: v e r b i n d i n g en dwars kijken.
Actuele v r a a g s t u k k e n en a l g e m e n e a m b i t i e s definiëren is g e m a k k e l i j k , b o v e n d i e n , ze staan al in u w uitvraag. V r a a g s t u k k e n e c h t scherp krijgen is lastiger. W a a r o m is het v r a a g s t u k ü b e r h a u p t een p r o b l e e m ? Wat is de c o n s e q u e n t i e v a n niet handelen? Wat is d a n precies het p r o b l e e m ? Wat is d a a r v a n de oorzaak? Wat h e b b e n w e al geprobeerd? Welk aspect m o e t a b s o l u u t p r i o r i t e i t krijgen? Atrivé h e l p t u m e t w a a r n e m e n , v e r d i e p e n , verrijken en kiezen en h a n d e l e n . O p d r a c h t g e v e r s en partners v o e l e n
zich
door
deze
aanpak
werkelijk
uitgenodigd
én
uitgedaagd
hun
creatieve
d e n k v e r m o g e n h e l e m a a l in te z e t t e n . Dat creëert veel b e w e g i n g én v e r b i n d i n g . Door deze a a n p a k v o r m t uw w o o n v i s i e b o v e n d i e n een veel steviger s t a r t d o c u m e n t v o o r de p r e s t a t i e a f s p r a k e n w o n i n g c o r p o r a t i e s en h u u r d e r s o r g a n i s a t i e s .
Pag: 2/19
met
Uitvoeringsgerichte agenda vraagt om opgavengestuurd w e r k e n U wilt
een
uitvoeringsgerichte
agenda
waar
uw
partners m e t u (en zonder u) voor gaan. Het is onze ervaring dat dit alleen lukt wanneer partijen gaan en aanpakken van de meest CRUCIALE OPGAVEN.
Inhoudelijke
Doel willen we naar toe'
voor een aanpak die ook echt gericht is op het duiden
Randvoorwaarden
afspraken Randvoor-
Welkerandvoorwaardenzijner? w a a r d e n
Samen helderheid krijgen over w a t er werkelijk op de
Acties en procesafspraken
agenda hoort te staan. Dat vraagt de durf o m te prioriteren, intern en extern, a m b t e l i j k en politiek.
Juist dit handelingsperspectief l o o p t als een rode draad d o o r het plan van aanpak. Het start bij de verkenning met de w e t h o u d e r , w o r d t echt leuk tijdens de 'Nacht van het vraagstuk', het gesprek met de raad(swerkgroep) en bereikt zijn h o o g t e p u n t tijdens de Woonalliantiefabriek. Woonalliantiefabriek: uitvoeringskracht organiseren U w i l t dat partners ook bij de uitvoering actief meedoen. Vaak zijn organisaties en burgers zich heel bewust van hun vraag, w a t ze zelf w i l l e n . Ze weten niet altijd w a t ze te bieden hebben, hun 'verborgen' aanbod (denk bijvoorbeeld aan de inzet van huurders bij beheer, de kracht van VvE's bij v e r d u u r z a m e n , vrijwilligers bij ouderenbezoeken). Daardoor blijft er aanbod als o n b e n u t potentieel op de plan liggen. Tijdens de Woonalliantiefabriek proberen we (vanuit scherp geformuleerde vraagstukken) met elkaar deze o n b e n u t t e kansen op te sporen. Als prikkelende v o r m hebben wij het ' a l l i a n t i e a k k o o r d ' bedacht (niet als alternatief voor prestatieafspraken). Een alliantieakkoord is een m i d d e l o m snel met elkaar concreet en praktisch te praten over oplossingen v o o r opgaven die er liggen. Tegelijkertijd vinden we het ook van groot belang o m tijdens het hele proces te blijven handelen v a n u i t het besef dat partijen niet gelijk zijn, dat we w e l mogen s t i m u l e r e n , maar niet overvragen. Alle partners aan tafel zullen zich moeten beseffen dat er grenzen zijn aan het speelveld. Oplossingsingrediënten Tot slot, u vraagt terecht aandacht v o o r effectieve i n s t r u m e n t e n . Wij denken dan aan innovatieve samenwerkingsconstructies
(andere
partijen,
andere
rolverdeling),
financieringsconstructies
(fondsen, leningen, andere partijen), gedragsbeïnvloeding (bij VvE's, eigenaar-bewoners) en fysieke en bouwtechnische concepten. Atrivé heeft op het brede terrein van wonen-welzijn-zorg, maar zeker o o k op gebied van v e r d u u r z a m i n g een i n s t r u m e n t k o f f e r met concrete en effectief gebleken interventies (Versnelling 010, FoodValley, T o e k o m s t Thuis, Z o n n i g Huren, nieuwe v o r m e n van huurdersbetrokkenheid, innovatie aardbevingsgebied, afwegingskaders, ladderproof). We brengen onze expertise graag in. Vanzelfsprekend. Maar, de ideeën van u en uw partners
werken altijd
dan het beste idee van ons!
Pag: 3/19
beter
Hoofdstuk 3
P L A N VAN A A N P A K Op basis van uw vraagstelling stellen we een aanpak voor dat bestaat uit vier stappen.
Stap 1
Verkennen
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Verbinden
Verdiepen
Start projectgroep
Analyse + notitie
Projectgroep 3
Startgesprek
Projectgroep 2
Woonalliantiefabriek
Verankeren
Cyclus gemeenteraad
portefeuillehouder Nacht van het vraagstuk
Projectgroep 4
Gesprek raadswerkgroep
Working diner Bijstellen product Projectgroep 5 Gesprek college B en W
november 2015
nov./dec./jan.
febr./maart/april
mei/juni 2016
3.1 Verkennen Deze eerste fase gebruiken we o m het project in de steigers te zetten, de juiste condities te creëren en voorbereidingen voor het vervolg te treffen. Startbijeenkomst projectgroep We spreken met elkaar dit plan van a a n p a k door. Wat zijn succesfactoren, w a t zijn risico's en w a t zijn de spelregels van de onderlinge s a m e n w e r k i n g (samen gaan voor succes)? Welke eventuele nadere invulling van het projectvoorstel is nodig aangaande de gewenste nauwe betrokkenheid van college en raad en de besluitvorming? Wij stellen v o o r dat bij deze aftrap ook een adviseur
Pag: 4/19
c o m m u n i c a t i e van de gemeente communicatie
(zoals
aanwezig
persberichten,
inzet
is o m social
zaken te media,
bespreken
kansrijkheid
rondom
oproep
proces
idee
en
filmpjes
insturen/fotowedstrijd). We spreken duidelijk over de verwachtingen ten aanzien van de a n a l y s e van de beschikbare bronnen. Hoe brengen w i j uw veranderopgave stevig in beeld? Daarvoor is het noodzaak dat wij voor de startbijeenkomst beschikken over alle bestaande bronnen (rapporten en microbestanden). Startgesprek portefeuillehouder Met de w e t h o u d e r , de a m b t e l i j k projectleider en de adviseur(s) van ons bureau. Het is belangrijk echt goed gevoel te krijgen bij uw situatie, de urgenties, kansen en belangen. Wat heeft de gemeenteraad op basis van de beleidsevaluatie meegegeven aan de wethouder? Wat zijn (eerdere) beleidskeuzes die 'in beton zijn gegoten'. We spreken o o k kort over de vervolgstappen en spreken in het bijzonder m e t de w e t h o u d e r over het doel van en het idee achter het ' w o r k i n g diner' (fase verbinden), namelijk een w a a r d e v o l gesprek met corporaties en huurdersorganisaties als o p m a a t naar prestatieafspraken. Durven we elkaar v o l d o e n d e uit te dagen?
C o m m u n i c a t i e stap 1: »
We stellen in overleg m e t a m b t e l i j k projectleider een r a a d s i n f o r m a t i e m a i l op over proces woonvisie.
»
We maken een uitnodigende mail v o o r uw belangrijkste w o o n p a r t n e r s .
»
We stellen een persbericht over de start van het woonvisietraject op die w o r d t verspreid d o o r gemeente via lokale c o m m u n i c a t i e k a n a l e n / f a c e b o o k .
»
Eventuele andere acties d o o r gemeente: wedstrijd filmpjes, chat.
3.2 Verdiepen Aan de slag o m v a n u i t een veelheid van materiaal, t h e m a ' s en ambities essentiële vraagstukken te formuleren die hout snijden en partijen uitnodigen o m hun creatieve denkvermogen in te zetten. Analyse woningmarktonderzoek: v e r a n d e r o p g a v e U heeft veel materiaal liggen. Vooralsnog m a a k t aanvullend onderzoek ook geen deel uit van de offerteaanvraag. Tegelijkertijd blijkt uit de evaluatie dat het belangrijk is o m de kwalitatieve w o n i n g o p g a v e beter toe te spitsen op segmenten en een verdeling te maken naar de diverse kernen. Gelet op die vraag kiezen wij er voor o m op basis van de bestaande microbestanden een actueel en kernspecifiek beeld van de w o o n b e h o e f t e te schetsen. We dragen er zorg voor dat de m e t h o d i e k en de uitgangspunten voor de analyse helder zijn en bespreken dit met u in het startgesprek. In de onderzoeksbijlage van dit plan van aanpak (bijlage 1) is uitgewerkt hoe de beschikbare onderzoeken
geanalyseerd
worden
en de resultaten vertaald w o r d e n
naar
Overbetuwse situatie. Deze stap levert een beeld van de veranderopgave: »
Kwantitatieve w o o n o p g a v e
»
Kwalitatieve woningopgave toegespitst op segmenten en op verdeling naar de kernen
»
Slaagkansen van doelgroepen
»
Betaalbare voorraad (wensvoorraad betaalbare woningen)
»
Wonen en zorg
Pag: 5/19
de
»
Energie zuinige (sociale) v o o r r a a d .
De resultaten verwerken we in een beknopte w o o n o p g a v e n n o t i t i e (plus tabellenboek). Werksessie projectgroep De ervaring leert dat een stap als deze altijd vragen oplevert. Voordat we met uw partners in gesprek gaan, willen we eerst met u de opgavennotitie bespreken. Dat is dan o o k direct het m o m e n t o m de vervolgstap goed voor te bereiden: de 'Nacht van het vraagstuk'. We bespreken graag m e t u welke partijen we uitnodigen o m het gesprek mee te voeren. Op dit m o m e n t hebben wij de volgende vraagstukken in gedachten: »
Vitale kernen en n i e u w b o u w : dorpsraden, w i j k p l a t f o r m s , j o n g e r e n , VvE's
»
Dichtbij huis: Netwerk WZWW (welzijn en zorgpartijen)
»
Met
bijzondere
aandacht
voor
welke
specifieke
doelgroepen?:
corporaties
en
huurdersorganisaties »
Optimale v o o r r a a d , inclusief flexibiliteit: makelaars, ontwikkelaars en banken.
Nacht van het v r a a g s t u k Samen m e t uw w o o n p a r t n e r s helderheid krijgen over w a t er werkelijk op de agenda h o o r t te staan. Dat vraagt de durf o m te prioriteren. Tijdens de Nacht van het vraagstuk nodigen we partners en netwerken (zie hierboven welke) uit o m met ons te delen w a t volgens hen de belangrijkste w o o n o p g a v e n zijn en w a a r o m . We vragen maximaal 4 partners het p o d i u m te pakken en een ' p i t c h ' te houden. Vervolgens willen we die opgaven in kleine groepen scherp stellen. Waarom is het vraagstuk ü b e r h a u p t een probleem? Wat is daarvan de oorzaak? Wat is de maatschappelijke relevantie? Wat gebeurt er w a n n e e r we geen interventies zouden doen? Wat hebben we al geprobeerd? Welk aspect m o e t absoluut prioriteit krijgen? Het is onze ervaring dat opdrachtgevers en partners zich d o o r deze aanpak werkelijk uitgenodigd én uitgedaagd voelen hun creatieve denkvermogen helemaal in te zetten. Dat creëert beweging én verbinding. Wanneer u ervoor heeft gekozen inwoners uit te nodigen 'filmpjes' over Wonen Overbetuwe 2026 te m a k e n , is dit het m o m e n t o m de t o p 3 te laten zien en de w i n n a a r bekend te m a k e n . Gesprek met de r a a d / r a a d s w e r k g r o e p Idealiter v i n d t op dit m o m e n t een verdiepend gesprek plaats met de raadswerkgroep. Wat is de veranderopgave die uit de opgavennotitie spreekt en w a t hebben de w o o n p a r t n e r s met stip geagendeerd. Raadsleden kunnen verdiepende vragen stellen en verder richting meegeven. Dit is een m o o i m o m e n t , o m d a t er nu nog niets 'op papier' staat. Dat geeft raadsleden de ruimte kwalitatieve i n p u t te leveren.
C o m m u n i c a t i e stap 2: »
Uitnodiging Nacht van het v r a a g s t u k .
»
Uitnodiging raadswerkgroep.
»
Persbericht
(naderhand)
Nacht van
het vraagstuk
gemeente via lokale c o m m u n i c a t i e k a n a l e n / F a c e b o o k .
dat
wordt
verspreid
door
3.3 Verbinden Nu we w e t e n w a t de veranderopgave is, gaat het er o m de zaken aan te pakken op een wijze die werkt. Wij vinden het de uitdaging o m ook hier weer op zoek te gaan naar w a t u en uw partners kansrijk vinden. Tijdens deze stap proberen we v a n u i t scherp geformuleerde vraagstukken m e t elkaar kansen op te sporen. De lokale w o o n a g e n d a krijgt v o r m en i n h o u d . Werksessie projectgroep Samen met u f o r m u l e r e n en verbinden we de vraagstukken (1 + 1 = ?). Dit is voor u het m o m e n t o m aan te v u l l e n , te schrappen of te wijzigen. Hoe v e r h o u d t de oogst t o t nu toe zich m e t aanpalende beleidsthema's. Op basis daarvan selecteren we de partners (en goed lopende initiatieven) waarvan w e denken dat het krachtige allianties zijn bij de uitvoering. Het kan ook zijn dat u j u i s t in deze fase iedereen w i l uitnodigen die het w o n e n in Overbetuwe een w a r m hart t o e d r a a g t en een goed idee heeft. We maken een wervende tekst waarin de Woonalliantiefabriek w o r d t aangekondigd. Uitvoeringskracht organiseren: Woonalliantiefabriek In de vorige stap zijn de vraagstukken van Overbetuwe scherp gesteld. Nu nodigen we degenen uit die denken dat zij een bijdrage kunnen
leveren aan de oplossing van het vraagstuk.
De
Woonalliantiefabriek is er v o o r diegenen die het w o n e n in Overbetuwe een w a r m hart t o e d r a g e n , een goed idee hebben en daadwerkelijk aan de slag w i l l e n . Dat is ons v e r t r e k p u n t . Veel bedrijven, organisaties en inwoners zijn zich bewust van hun vraag, w a t ze w i l l e n . Ze w e t e n vaak minder goed w a t ze te bieden hebben, hun 'verborgen' a a n b o d . Daardoor blijft er veel aanbod als potentieel op de plank liggen. Tijdens de Woonalliantiefabriek gaan we met elkaar deze o n b e n u t t e kansen oppakken. Initiatiefnemers gaan m e t elkaar in gesprek over hoe zij aan de slag w i l l e n . Als prikkelende v o r m hebben wij het alliantieakkoord bedacht (niet als alternatief voor prestatieafspraken). Zo'n akkoord is een m i d d e l o m snel met elkaar concreet en praktisch over oplossingen te praten. Wij gaan ervan uit dat de portefeuillehouder
hierbij aanwezig
is.
Werkatelier projectgroep w o o n a g e n d a 2016-2020 De Woonalliantiefabriek heeft een r i j k d o m van ideeën en rode draden opgeleverd. Atrivé vat de oogst per vraagstuk samen. We bespreken te zijner tijd graag m e t u in welke v o r m w i j dat op dat m o m e n t doen. De s a m e n v a t t i n g is i n p u t voor een werkatelier met de projectgroep. We doen hier een
beroep
inhoudelijke
op en
uw
regierol.
f
Dat w o r d t van partners ook
Beeldimpressie
van
https:ffwww.youtube.comfwatch?\^QJPTX4L9eAA
u verwacht.
Centrale
Woonalliantiefabriek
Zaanstad;
vraag: w a t zijn volgens de gemeente
de
gewenste
maatregelen/acties. Op basis van de alliantieakkoorden komen we m e t u t o t een beschrijving van kansrijke interventies: doel, effect, activiteiten, trekker + m e t wie en wanneer. We bespreken hier o o k met u w a t uw gedachten zijn bij de uiteindelijke v o r m van de woonvisie. In 1 oogopslag helder, kan o o k betekenen: in 1 korte f i l m / a n i m a t i e / F a c e b o o k p a g i n a . Het kan o o k nog steeds betekenen, een visie in tekst (kort en krachtig) en aantrekkelijk vormgegeven. Wat bij u past, zal b l i j k e n . . . .
Pag: 7/19
'Working diner' gemeente corporaties huurdersorganisaties U w i l t ook dat de woonvisie straks het s t a r t d o c u m e n t is v o o r prestatieafspraken. Dat is de reden dat wij voorstellen
op dit
moment
een
o n t m o e t i n g te organiseren tussen de Van v e r k e n n i n g b i n n e n d e d r i e h o e k naar r e d e l i j k e e n u i t w e r k b a r e p r e s t a t i e a f s p r a k e n o p basis v a n gemeentelijk woonbeleid
portefeuillehouder, de directeuren (of managers) van de w o n i n g c o r p o r a t i e s en
de
voorzitters
van
de
van
de
ambtelijk
projectleiders
Bod: naar Prestatie vermogen op afspraken: basis van d akkoor lokale opgave d riehoek
Ondersteunen huurdersorganīsaties op inhoud en positionering
huurdersorganisaties (in aanwezigheid en
Jaarlijkse evaluatie prestatie afspraken
Vijfja arlĩjks e cyclus woonvisie en nieuwe prestatie afspraken
1 november 2015: Corporatie stuurt voornemens (bod) aan gemeente. Start betrekken
adviseurs Atrivé). De verhoudingen zijn in uw gemeente goed en de corporaties voelen zich
nauw
bij
de
woonvisie
1 mei 2015: d scsmtw 1 januari 201»: Jaarrekening 2015: Passen d toewijzen ' Jaarverslag Woningcorporaties gaan In Volkshuisvesting*. | » , » įpi »n ğ verslag p p ra ortage aan 1 5
1
v
betrokken. nieuwe
De
rollen
Woningwet
zijn
met
veranderd.
de
r
n
1 juli 2016: De woningcorporatie! s) moeten een bod doen op
vt
gemeente U)ke woonvisie
Een
mooi m o m e n t o m hier eens in een 'andere setting' het gesprek over te voeren. M ogelijke vragen: Succesvol samenwerken in de lokale driehoek: w a t is dan essentieel? Nieuwe allianties, leiderschap en rolverdeling: w a t vraagt het van ons persoonlijk? Waar vinden we elkaar nog niet?
Bijstellen en projectgroep Atrivé past op basis van het werkatelier m e t de projectgroep (en eventueel elementen uit ' w o r k i n g diner')
de
conceptwoonvisie
aan,
inclusief
woonagenda
en
leggen
deze
voor
1
laatste
correctieronde voor aan de projectgroep.
Bijpraten college van burgemeester en w e t h o u d e r s U heeft er inmiddels een bijzondere reis met partners en inwoners op zitten. Vanzelfsprekend zal dat het college van burgemeester en w e t h o u d e r s niet zijn o n t g a a n . Graag willen wij op dit m o m e n t in het proces in gesprek met het college (vanzelfsprekend
in aanwezigheid van
ambtelijk
projectleider/gehele projectgroep) o m de oogst te delen. Waar zit urgentie, waar zit de energie, welke
verbindingen
zijn
er
gelegd
of
willen
we
nog
leggen,
wie
neemt
waarvoor
v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d . Een essentiële stap, zodat hierna de portefeuillehouders vanuit een gedeeld verhaal o o k het gesprek kunnen voeren, in de netwerksamenleving, met de politiek. Het is heel goed mogelijk dat het college op dit m o m e n t nog aandachtspunten w i l meegeven. Dat zou ook heel goed kunnen in de v o r m van een begeleidende brief (in plaats van conceptwoonvisie aan te passen).
Pag: 8/19
C o m m u n i c a t i e stap 3: »
Gastenlijst
en
uitnodiging
uitnodiging
dan
Woonalliantiefabriek
persbericht
(wanneer
door
u
gaat
gemeente
voor
brede
via
lokale
communicatiekanalen/Facebook). »
Persbericht naar aanleiding van Woonalliantiefabriek die w o r d t verspreid
door
gemeente via lokale c o m m u n i c a t i e k a n a l e n / F a c e b o o k . »
Uitnodiging ' w o r k i n g diner' w e t h o u d e r , corporaties en huurdersorganisaties.
»
Uitnodiging college van B en W.
3.4 Verankeren Wij gaan ervan uit dat de ondersteuning van ons bureau nu stopt. Er k o m t nu een fase aan (gemeentelijke b e s l u i t v o r m i n g , inclusief terinzagelegging) waarin de gemeente de regie neemt. Bovendien kent het college de inhoud van de plannen inmiddels (vorige bijeenkomst). Ondersteuning is desgewenst mogelijk, bijvoorbeeld bij het hieronder geopperde idee. Optie partnerbijeenkomst Met volle kracht totstandkoming gemeenteraad
vooruit?
Uit projecten
het bijzonder de woonvisie
elders horen we terug dat partners
waarderen
dat de gemeente
heeft vastgesteld.
waar u allen (wel of niet samen)
die betrokken
nog een sessie organiseert,
Zodat de klokken
opnieuw
zijn bij de nadat
de
gelijk staan en helder is
voorgaat.
C o m m u n i c a t i e stap 4: »
Ter inzage conceptwoonvisie/verspreiden persbericht d o o r gemeente.
»
PM.
Pag: 9/19
Hoofdstuk 4
UITVOERING 4.1 Duurzame allianties Mobiliseren v a n inzet: d u u r z a m e allianties In de vorige t w e e hoofdstukken heeft u kunnen lezen w a t de inzet is van Atrivé: een uitnodigend en v e r b i n d e n d proces, waarin r u i m t e is voor scherpte en deelnemers w o r d e n uitgedaagd hun creatieve denk- en doevermogen
in te zetten. De kern van onze aanpak draait o m het vinden van
gezamenlijke vraagstukken/doelen o m inzet op te mobiliseren. En d u u r z a m e allianties die de uitvoering ter hand kunnen en willen nemen. Eigenaarschap opdrachtgever als r a n d v o o r w a a r d e Dat
vraagt
vandaag
niet
alleen
een
bureau
met
de
juiste
ervaring
en
competenties.
Randvoorwaarde voor succes is evengoed een opdrachtgever die eigenaarschap neemt, zowel a m b t e l i j k als bestuurlijk. Dat gaat w a t ons betreft o m gezamenlijke sturing en uitvoering, het beste uit elkaar w e t e n te halen. Dat vraagt aan uw en onze zijde mensen die zo veel als mogelijk, mogelijk willen maken en die graag leren d o o r te doen en kunnen reflecteren op hun eigen handelen. Mensen die niet alleen meedenken, maar ook mee willen doen w a n n e e r nodig. We adviseren u v a n u i t de gemeente o o k iemand vanuit c o m m u n i c a t i e af te vaardigen. Wij gaan er in onze aanpak van uit dat u de externe c o m m u n i c a t i e (mix van social media en persberichten) zelf schrijft en organiseert. En de praktische kant van events (locatie, catering) ter hand neemt. Voor de uitnodigingen aan de partners
leveren wij conceptteksten
aan. Ook bestuurlijk vragen
we
eigenaarschap, w a a r b i j we in het proces in ieder geval de w e t h o u d e r een essentiële rol hebben gegeven, maar o o k een sessie met het gehele college van B en W hebben voorgesteld.
T e a m Atrivé Voor dit project werken we met twee adviseurs: drs. Janine Boers (Sociale geografie, Stedelijke en Regionale Planning) en drs. Fokke de Jong. Janine is een zeer ervaren procesbegeleider en gespreksleider,
gespecialiseerd
in
complexe
besluitvormingstrajecten
en
gebiedsgerichte
participatie. Op t a l van plekken heeft ze samen met bewoners en professionals
(regionale)
woonvisies, wijkvisies en dorpsplannen o n t w i k k e l d . In al haar rollen staat één verlangen centraal: met u de juiste kracht o n t w i k k e l e n . Opdrachtgevers over Janine: 'Janine luistert, vraagt door,
Pag: 10/19
c o n f r o n t e e r t en w e e t d o o r de wijze w a a r o p zij in het proces staat betrokkenheid te stimuleren en draagvlak te creëren.' 'En, Janine kan iets w a t bijna niemand anders kan: vuur in teksten m a k e n . Aanstekelijk en d o o r t a s t e n d . ' Fokke de J o n g is senior onderzoeken en weet via diverse o n d e r z o e k s m e t h o d e n de veranderopgave in beeld te krijgen. Hij brengt rust en overzicht, weet h o o f d - van bijzaken te onderscheiden en biedt a n t w o o r d e n op de vraagstukken die er leven. Janine en Fokke zorgen er met aantrekkelijke creatieve w e r k v o r m e n én de juiste inhoud als basis telkens voor dat de energie er in blijft.
4.2 Vorm woonvisie U w i l t het liefste een woonvisie die gemakkelijk leesbaar is en in 1 oogopslag
inzichtelijk.
Tegelijkertijd w i l t u de uiteindelijke v o r m nu nog niet te veel inkaderen. In 1 oogopslag helder kan betekenen d a t u kiest voor een alternatieve v o r m : korte f i l m / a n i m a t i e / n i e u w s b r i e f / F a c e o o k p a g i n a . Het kan ook betekenen dat u kiest M M C I WONMGWEI
voor
geschreven
tekst
(kort
en
krachtig) met beeldende infographics. ft fik'
Atrivé biedt u de mogelijkheid o m de
I
woonvisie aantrekkelijk v o o r u v o r m te
mm m praal nut in lui
geven.
HUURDERSPLATFORM
Zie
voorbeelden:
http://issuu.com/serakoolmees. N BUWSU BHJH rjreidhoeke d akx»
Woningwet voor m r u .v. ofporal as
Sen Koolmees
Sera Koolmees
H H B M I F M H MM MaoB met burgers gevoerd om
polei aan Ihema M M M H M Mak
r
-,-t i K *3 ľ'ŕi--
l
'Ji,-.. A-,!..r t-f u-.er de res uil alen ooftgang . an het proecl loekomstDMtendg «atert»r»eŕ
mpad nwuwe
•-.:.„ - --.-l-.-..--,-.- 1 ,-| v,itf:rtj.-nht--f .LM
Wervende I rei i '.i i letsp atn rm
Wat
bij u past, zal b l i j k e n . . . .
-
Voor nu gaan wij ervan uit d a t wij een tekst opleveren die v e r b i n d t en energie
g e e r t , ľiieronaer ae m o g e u j K e mnouasopgave.
Mogelijke inhoudsopgave Woonvisie nieuwe stijl: Overbetuwe nodigt uit 0.
Lokale w o o n a g e n d a 2016-2020 met alliantieakkoorden.
1.
Betekenisvol w o n e n in Overbetuwe: een robuuste en flexibele koers (stip op de horizon/ambities).
2.
Een nieuwe realiteit en nieuwe lokale kracht: nieuwe allianties en leidersc hap.
3.
Met bijzondere aandacht voor: flexibel en urgent.
4.
Gaan voor kwaliteit: driedubbele verduurzaming.
5.
Een levensloopvriendelijke gemeente: dic htbij huis.
6.
Sturen op een o p t i m a l e voorraad en vitale kernen: 3 x juist.
4.3 Planningen investering Op 1 j u l i 2016 dient het nieuwe Woonbeleid klaar te zijn v o o r besluitvorming. Wij gaan ervan uit dat de fase van verankering kan plaatsvinden vanaf mei 2016 (zie figuur hoofdstuk 3). Atrivé is v e r a n t w o o r d e l i j k voor de p l a n n i n g en zorgt er v o o r dat het project binnen de afgesproken p l a n n i n g w o r d t uitgevoerd. Vanzelfsprekend zijn w i j daarbij allereerst afhankelijk van de beschikbare tijd en inzet van betrokkenen. Indien we o n t w i k k e l i n g e n signaleren die de planning bemoeilijken, zullen w e dit op tijd bij de projectleider ter sprake brengen.
Pag: 11/19
Bovendien kunnen er, tijdens de l o o p t i j d , nieuwe inzichten ontstaan over aanpak. Het is op dat m o m e n t aan u o m te bepalen of u een koerswijziging w i l t doorzetten. U heeft ons gevraagd de kostenspecificatie als apart d o c u m e n t bij te voegen. In het betreffende d o c u m e n t t r e f t u ook de tarieven van de betrokken adviseurs aan, evenals de wijze van declareren.
Pag: 12/19
Bijlage 1
UITWERKING ONDERZOEKSAANPAK Toelichting bij de uitwerking In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste opgaven weergegeven, m e t per opgave de informatie die al beschikbaar is, en het gewenste aanvullende inzicht. Per opgave is aangegeven van welke bestaande bronnen (rapportages, microdata) we gebruik maken en op welke wijze we deze analyseren. In de nota van inlichtingen geeft u aan dat in de loop van het project WoON 2015 beschikbaar komt. We houden rekening m e t een actualiseringsmoment in de verdiepingsfase (begin 2016). Graag maken we m e t u afspraken over de i n p l a n n i n g hiervan zodra bekend is wanneer de oversampling van WoON 2015 v o o r het Middengebied beschikbaar is. Algemene uitgangspunten Tenzij expliciet anders v e r m e l d w o r d e n t o e k o m s t i g e o n t w i k k e l i n g e n geanalyseerd voor de volgende d o o r u b e n o e m d e t i j d p e r i o d e n : »
Korte t e r m i j n (2016-2020)
»
Middellange t e r m i j n (2020-2030)
»
Lange t e r m i j n (2030-2040); u vraagt inzicht in o n t w i k k e l i n g e n na 2030. Doorgaans gaan prognoses niet verder dan 2040. Daarom houden we 2040 als tijdhorizon aan.
Gezien de grote diversiteit op de w o n i n g m a r k t in Overbetuwe, waarbij elke kern een eigen karakter heeft, stellen we v o o r o m , voor zover de data beschikbaar zijn en waar relevant, in de analyses onderscheid te maken naar (clusters van) kernen.
Pag: 13/19
Graag stellen we in overleg m e t u de gewenste i n d e l i n g in kernen vast. We h o u d e n rekening m e t m a x i m a a l 11 kernen. Waar de b r o n n e n niet t o e r e i k e n d zijn v o o r inzicht op kernniveau kan in s o m m i g e gevallen w e l inzicht w o r d e n gegeven v o o r d e e l g e b i e d e n . We stellen v o o r o m hiervoor aan te s l u i t e n bij de g e h a n t e e r d e c l u s t e r i n g in de W o n i n g m a r k t v e r k e n n i n g O v e r b e t u w e (Woonvisie, p9): »
Opgaven
Noord (Heteren, Driel, Randwijk)
»
Oost (Eist, O o s t e r h o u t , V a l b u r g , Slijk-Ewijk)
»
West ( H e m m e n , Z e t t e n , Andelst, Herveld).
Wat w e e t u a l ?
Hoe g a a n u w b r o n n e n a n a l y s e r e n ?
Prognoses
In w o o n v i s i e t r a j e c t e n b l i j k t g r o t e b e h o e f t e te bestaan aan o n d e r b o u w i n g v a n de prognoses. Hoe realistisch zijn ze? Met w e l k e marge m o e t e n w e r e k e n i n g
wijzen
houden? En w a t b e t e k e n t de diversiteit in de g e m e e n t e v o o r de perspectieven per kern?
o p een
doorgaande huishoudens-
Uitwerking
groei
Een i n d r u k van de marge w o r d t gegeven d o o r de meest recente prognose (Primos 2014) t e vergelijken m e t Primos 2012 en eerdere prognoses w a a r o v e r Atrivé
tot
ongeveer 2030. De
groei
gaat
Oostkant
van
aan de iets door.
de
(kernniveau):
beschikt. Tevens geven w e inzicht in het realisme d o o r eerdere prognoses t e vergelijken m e t de d a a d w e r k e l i j k e h u i s h o u d e n s o n t w i k k e l i n g . Een nadere d u i d i n g geven w e b o v e n d i e n m e t inzicht in de positie v a n O v e r b e t u w e in de regio. W a t is het effect v a n de regionale, d o o r g a a n s w o n i n g m a r k gerelateerde migratie? V o o r w e l k e d o e l g r o e p e n is O v e r b e t u w e aantrekkelijk?
gemeente langer
Een specificatie v a n de h u i s h o u d e n s o n t w i k k e l i n g o p kernniveau w o r d t gegeven m e t Primos 2 0 1 4 . Meer n o g d a n o p g e m e e n t e n i v e a u h a n g t deze s a m e n m e t de 1
w o n i n g p r o d u c t i e in het recente verleden en de p l a n c a p a c i t e i t . Bij de d u i d i n g b e t r e k k e n w e d a a r o m o o k de s a m e n s t e l l i n g van de b e v o l k i n g in de k e r n e n , z o d a t w e k u n n e n aangeven o f de verschillen v o o r t k o m e n uit de (geplande) w o n i n g b o u w o f o o k s a m e n h a n g e n m e t verschillen in de t e v e r w a c h t e n n a t u u r l i j k e o n t w i k k e l i n g v a n de b e v o l k i n g . Bronnen: Primos 2014, u i t g e s p l i t s t naar kernen (wijken/CBS-buurten) Primos 2012 CBS kerncijfers w i j k e n en b u u r t e n V e r h u i s b e w e g i n g e n o n d e r z o e k Atrivé.
1
Mogelijk is Primos 2014 niet beschikbaar o p kernniveau en zal d i t a p a r t aangeschaft m o e t e n w o r d e n . Hiervoor is in onze b e g r o t i n g een s t e l p o s t o p g e n o m e n . Verder geven w e t e r o v e r w e g i n g mee o m g e b r u i k t e m a k e n v a n Primos 2015.
Pag: 14/19
Opgaven
Wat w e e t u a l ?
Hoe g a a n u w b r o n n e n a n a l y s e r e n ?
K w a l i t a t i e f is er
Plannen die niet aan de v r a a g v o l d o e n dienen geschrapt t e w o r d e n , en vervangen d o o r betere p l a n n e n . Welke p l a n n e n b e t r e f t het?
sprake v a n een kleine mismatch.
Uitwerking
(clusters van kernen; drie
deelgebieden):
De k w a l i t a t i e v e b e h o e f t e w o r d t in beeld g e b r a c h t m e t een analyse van WoON 2012. Met de o v e r s a m p l i n g van WoON 2012 v o o r het M i d d e n g e b i e d ( O v e r b e t u w e en Lingewaard) zijn er v o l d o e n d e r e s p o n d e n t e n v o o r een b e t r o u w b a r e analyse. We h o u d e n r e k e n i n g m e t een actualisatie van de analyse m e t WoON 2015. De analyse (syntax) w o r d t zo opgezet d a t deze g e m a k k e l i j k te herhalen is. De resultaten spitsen w e o p O v e r b e t u w e t o e d o o r r e k e n i n g te h o u d e n m e t de s a m e n s t e l l i n g van de h u i s h o u d e n s in O v e r b e t u w e . Uit een v e r g e l i j k i n g m e t de b e s t a a n d e v o o r r a a d w o r d e n vervolgens o v e r s c h o t t e n en t e k o r t e n afgeleid. 2
Voor h e t b o u w p r o g r a m m a zijn o v e r s c h o t t e n en t e k o r t e n relevant in 2020, 2030, m e t een d o o r k i j k naar 2040. Deze w o r d e n inzichtelijk g e m a a k t d o o r de u i t k o m s t e n van het w o n i n g b e h o e f t e o n d e r z o e k m e t b e h u l p van d e prognose naar de t o e k o m s t t e v e r t a l e n . In h e t w o n i n g b e h o e f t e o n d e r z o e k is (WoON 2012) is gevraagd naar de v e r h u i s h u i s p l a n n e n . O m d a t de d a a d w e r k e l i j k e v e r h u i s m o b i l i t e i t hiervan a f w i j k t w e r k e n w e o o k een v a r i a n t u i t w a a r i n w e o n s h i e r o p baseren (recente v e r h u i z i n g e n ) . Per ' l e e f t i j d s c o h o r ť w o r d t berekend w e l k a a n d e e l in de k o m e n d e p e r i o d e gaat CU
Kwalitatieve woonopg
>
verhuizen en w a t d i t b e t e k e n t v o o r o v e r s c h o t t e n en t e k o r t e n . Zie p9 van deze bijlage v o o r een v e r d e r e t o e l i c h t i n g . De t w e e v a r i a n t e n
worden
doorgerekend
v o o r de k e r n e n , w a a r b i j
de v o o r de g e m e e n t e
h u i s h o u d e n s s a m e n s t e l l i n g per k e r n . Bronnen: »
WoON 2012/WoON 2015
«
Primos 2014, u i t g e s p l i t s t naar kernen (wijken/CBS-buurten)
«
V e r h u i s b e w e g i n g e n o n d e r z o e k Atrivé.
De resultaten w o r d e n gecorrigeerd o p basis van de h u i s h o u d e n s s a m e n s t e l l i n g en l e e f t i j d s o p b o u w in O v e r b e t u w e .
Pag: 15/19
berekende woningbehoefte
w o r d t gecorrigeerd v o o r de
Opgaven
Wat w e e t u a l ?
Hoe g a a n u w b r o n n e n a n a l y s e r e n ?
In
Voor de b e t a a l b a a r h e i d s o p g a v e is een belangrijke v r a a g : w a t is er n o d i g o m de d o e l g r o e p v o o r beleid passend te huisvesten?
de
huur
sociale is
er
sprake van een
Uitwerking
(gemeente):
grote behoefte,
De d o e l g r o e p v o o r beleid bestaat uit de p r i m a i r e d o e l g r o e p ( i n k o m e n t o t de EU-toewijzingsgrens) en d a a r n a a s t de lage m i d d e n i n k o m e n s . Binnen de p r i m a i r e
met
d o e l g r o e p m a k e n w e , in v e r b a n d m e t de n i e u w e w e t t e l i j k e toewijzingsregels, b o v e n d i e n onderscheid naar i n k o m e n s o n d e r de huurtoeslaggrens ( p r i m a i r e
Eist.
name
in
d o e l g r o e p m e t recht op huurtoeslag) en i n k o m e n s boven de h u u r t o e s l a g g r e n s m a a r o n d e r de EU-toewijzingsgrens ( p r i m a i r e d o e l g r o e p en geen recht op huurtoeslag). Bij het vaststellen van de d o e l g r o e p w o r d t b o v e n d i e n o n d e r s c h e i d g e m a a k t naar de huidige w o o n s i t u a t i e (huur of k o o p ) . 3
De hedendaagse o m v a n g van de d o e l g r o e p e n w o r d t op g e m e e n t e n i v e a u b e p a a l d m e t een c o m b i n a t i e van b r o n n e n : Doelgroepen naar i n k o m e n o p basis van WoON 2012/WoON 2015 (data M i d d e n g e b i e d die w o r d e n v e r t a a l d naar de h u i s h o u d e n s s a m e n s t e l l i n g in Overbetuwe). "O
'dl
CBS-inkomensgegevens (totale d o e l g r o e p , huurders). De t o e k o m s t i g e o m v a n g van de d o e l g r o e p w o r d t b e p a a l d aan de hand van de h u i s h o u d e n s p r o g n o s e en een r a m i n g van de k o o p k r a c h t o n t w i k k e l i n g (CPB). Bij het bepalen van de o m v a n g van de sociale v o o r r a a d die n o d i g is o m de d o e l g r o e p passend te huisvesten, w o r d t uitgegaan van de n i e u w e toewijzingsregels in het kader van de n i e u w e w o n i n g w e t . Ook w o r d t r e k e n i n g g e h o u d e n m e t de m a t e van scheefhuren en de v e r w a c h t e o n t w i k k e l i n g van het a a n t a l scheefhuurders. Bronnen:
01
ũū
«
CBS i n k o m e n s g e g e v e n s
«
R a m i n g k o o p k r a c h t o n t w i k k e l i n g CPB
«
Primos 2014.
Het r a p p o r t ' B e t a a l b a a r h e i d w o n e n in b e e l d ' bevat een f a c t s h e e t v o o r de g e m e e n t e O v e r b e t u w e . Hierin w o r d t echter b i n n e n de h u u r s e c t o r geen onderscheid g e m a a k t b i n n e n de EU d o e l g r o e p . M ogelijk bieden o n d e r l i g g e n d e m i c r o d a t a hier inzicht i n , i n d i e n beschikbaar. Daarnaast geeft de f a c t s h e e t geen inzicht in de o n t w i k k e l i n g v a n de d o e l g r o e p e n .
Pag: 16/19
Opgaven
Wat w e e t u a l ?
Hoe g a a n u w b r o n n e n a n a l y s e r e n ? Onderscheid naar d o e l g r o e p a a n g a a n d e de t o e g a n g t o t b e t a a l b a r e h u u r w o n i n g e n .
01 Q. CU O ŬD
CU O "O
Uitwerking
(gemeente):
Een g e b r u i k e l i j k o n d e r s c h e i d naar d o e l g r o e p e n is een v e r d e l i n g in starters, d o o r s t r o m e r s ( t o t 55 jaar) en o u d e r e d o o r s t r o m e r s (55 j a a r o f o u d e r ) . In hoeverre er sprake is v a n (relatieve) schaarste v a l t af te leiden u i t een v e r g e l i j k i n g tussen de m a t e w a a r i n d o e l g r o e p e n een v e r h u i s w e n s h e b b e n , m e t de m a t e w a a r i n d a a d w e r k e l i j k v e r h u i z i n g e n zijn gerealiseerd. Specifiek v o o r de sociale h u u r s e c t o r zijn slaagkansen, u i t g e s p l i t s t naar verschillende h u i s h o u d e n s k e n m e r k e n , een i n d i c a t i e v o o r schaarste.
CU
-X
bXJ
ro
Bronnen: «
co
Rapportages en de m i c r o d a t a v a n h e t regionale w o o n r u i m t e v e r d e l i n g s s y s t e e m Entree/Enserve geven inzicht in de s l a a g k a n s e n , u i t g e s p l i t s t naar 4
doelgroep . De belangrijkste v r a a g v o o r de d u u r z a a m h e i d s a a n p a k is w e l k e m o g e l i j k h e d e n en i n s t r u m e n t e n er zijn. Daarnaast is een i n d r u k v a n de uitgangssituatie
Energiezuinige voorraad
gewenst. Uitwerking
(gemeente):
Inzicht in w o n i n g v o o r r a a d naar e n e r g i e p r e s t a t i e / e n e r g i e l a b e l Inzicht in kansrijke interventies Bronnen: «
Onderzoek t o e k o m s t w a a r d e b e s t a a n d e v o o r r a a d * inspiratielabs ( C o m p a n e n )
«
Rapportages h u i s h o u d e n s o n t w i k k e l i n g e n w o n i n g v r a a g / d o o r r e k e n i n g i n t e r v e n t i e s (EIB)
«
Eventuele a a n v u l l i n g : w o n i n g v o o r r a a d naar b o u w p e r i o d e ( m i c r o b e s t a n d Atrivé).
Zoals u w e e t m a a k t W o o n s t i c h t i n g V a l b u r g geen deel u i t v a n h e t regionale w o o n r u i m t e v e r d e l i n g s s y s t e e m . H o e w e l a a n v u l l e n d o n d e r z o e k geen deel u i t m a a k t v a n de offerte geven w e . o m een v o l l e d i g beeld te krijgen v a n de slaagkansen in O v e r b e t u w e , u in o v e r w e g i n g o m t o c h de t o e w i j z i n g s d a t a van W o n i n g s t i c h t i n g V a l b u r g o p t e v r a g e n .
Pag: 17/19
Opgaven
Wat w e e t u a l ?
Hoe g a a n u w b r o n n e n a n a l y s e r e n ?
De
Inzicht is g e w e n s t in hoe g r o o t de groep is die b e h o e f t e heeft aan een l e v e n s l o o p b e s t e n d i g e w o n i n g e n hoe deze b e h o e f t e zich o n t w i k k e l t .
groep
de
komende
«
In
«
Overbetuwe het
aantal ouderen meer voorraad
Uitwerking
jaren flink t o e . groeit
(clustering
kernen):
Een indicatie van de huidige opgave is het aandeel h u i s h o u d e n s m e t b e p e r k i n g e n d a t w e l / n i e t in een n u l t r e d e n w o n i n g w o o n t . Een indicatie v o o r h e t p o t e n t i e e l v a n de w o n i n g v o o r r a a d is h e t a a n t a l n u l t r e d e n w o n i n g e n d a t d o o r h u i s h o u d e n s z o n d e r b e p e r k i n g e n
wordt
bewoond. «
dan
De t o e k o m s t i g e b e h o e f t e aan l e v e n s l o o p b e s t e n d i g w o n e n w o r d t b e p a a l d d o o r h e t huidige a a n d e e l h u i s h o u d e n s m e t b e p e r k i n g e n ( e r n s t i g / m i n d e r ernstig) naar de t o e k o m s t t e vertalen o p basis van de P r i m o s p r o g n o s e .
landelijk. Bronnen: »
WoON 2012/WoON 2015
«
Primos 2014.
Hoe v e r h o u d t de c a p a c i t e i t aan i n t r a m u r a a l v a s t g o e d zich t o t w e vraag? T o t w e l k e v r a a g naar verzorgd w o n e n leidt het scheiden v a n w o n e n en zorg? Opgave intramuraal vastgoed
Opgave levensloopbestendige
senioren n e e m t
Uitwerking
(gemeente):
De analyse spitst zich t o e o p t w e e d o e l g r o e p e n : «
H u i s h o u d e n s m e t een z o r g i n d i c a t i e m a a r geen recht o p i n t r a m u r a a l v e r b l i j f (zelfstandig w o n e n d ) .
«
H u i s h o u d e n s m e t een z o r g i n d i c a t i e en recht o p i n t r a m u r a a l verblijf.
Bronnen: «
Factsheet O v e r b e t u w e b e h o e f t e w o n e n en z o r g ; i n t r a m u r a a l , verzorgd w o n e n (Companen)
«
R a p p o r t e x t r a m u r a l i s e r i n g in H e u m e n ( M e t r u m )
«
Onderzoek serviceflats K o n i n g s h o f ( C o m p a n e n ) .
Pag: 18/19
Toelichting t w e e varianten bepaling kwalitatieve woningbehoefte (voorbeeldresultaat) De twee analysevarianten v o o r de kwalitatieve w o n i n g b e h o e f t e lichten we toe aan de hand van een v o o r b e e l d : In de figuur is weergegeven hoe de behoefte zich o p korte, middellange en lange t e r m i j n o n t w i k k e l t in een willekeurige gemeente, u i t g e d r u k t in overschot (ontspanning) o f t e k o r t (vraagdruk) ten opzichte van de bestaande v o o r r a a d . De figuur illustreert hoe we met de beide analysevarianten de w o o n o p g a v e n inzichtelijk m a k e n , met daarbij: »
De mogelijke bandbreedte in de kwalitatieve vraag, uitgaande van wensen versus daadwerkelijk (verhuis) gedrag.
»
De mogelijke differentiatie van w o o n o p g a v e n in de t i j d .
In dit voorbeeld is er op lange t e r m i j n een t o e n e m e n d e behoefte aan verhuisgeneigdheid
verhuismobiliteit
meergezinswoningen
1000
demografische
Overschot
en h u u r w o n i n g e n ,
veranderingen:
vooral
een sterke
als gevolg v a n
toename
v a n oudere
huishoudens (Ĩ5+) en alleenstaanden en een d a l i n g van het aantal
800
gezinnen en jongere paren. Op korte t e r m i j n (tot 2020) is deze trend nog niet zichtbaar. De oudere
600
huishoudens 400
wonen
in deze
voorbeeldgemeente
nu vaak
in
eengezinskoopwoningen en zijn redelijk honkvast. Daarnaast hebben o o k starters interesse voor dit segment. Op korte t e r m i j n leidt dit juist
200
t o t een tekort. De
0
'leeftijdscohortbenadering'
gaat
ervan
u i t d a t de categorie
huishoudens van 75 t o t 85 jaar over 10 jaar min o f meer dezelfde -200
mensen betreft als het c o h o r t 65-75 jaar van nu. Uitgaande van hun daadwerkelijke verhuisgedrag blijven zij overwegend in hun huidige
-400
woning -600
-800
Tekort ^ l o l m l o l m l o T-HİrMİrM|rolrol*ï o l o l o l o l o l o
* Ï " İ 0 İ L Z 1 İ 0 İ L Z 1 İ 0 .H rsl rsl m m *r
eengezinskoopwoning
eengezinshuurwoning
r s l | r M | r M | r M | r s l | r M
o
rsl
o
rsl
o
rsl
o
rsl
o
rsl
o
rsl
^ l o l m l o l m l o . H İ r M İ r M İ m l m l * ï o l o l o l o l o l o
* Ï " İ 0 İ L Z 1 İ 0 İ L Z 1 İ 0 .H rsl rsl m m *r
meergezinskoopwoning
meergezinshuurwoning
rsl
rsl
rsl
rsl
rsl
rsl
o
rsl
o
rsl
o
rsl
o
rsl
o
rsl
wonen:
eengezinskoop. manifesteert
termijn
Op langere
een vraag-surplus.
Nog sterker zich
d a n bij de
hierdoor
termijn
echter
o p korte gaat de
b a b y b o o m g e n e r a t i e de w o n i n g m a r k t verlaten. Het kwalitatieve beeld
o
rsl
slaat
d a n o m v a n vraagdruk
ontspanning.
Pag: 19/19
veelal
'verhuisgeneigdheid' variant
o p eengezinskoopwoningen
naar
