Wahlberg
Arvid Buit
Wahlberg Het verhaal van een CEO
Thema, uitgeverij van Schouten & Nelissen
DEEL 1
1
‘We zijn over vijf minuten op onze bestemming, meneer Wahlberg’, zei de chauffeur via de binnenspiegel. Dirk Wahlberg legde zijn tablet neer en keek peinzend naar buiten. Zijn vrouw had hem gebeld vanmorgen, of hij de kinderen wilde ophalen van school. Ze had een afspraak bij de tandarts en was vergeten die in de agenda te zetten. Dus door haar vergeetachtigheid moest HIJ, drukbezet directeur en zakenman, nu naar een basisschool rijden om zich daar te mengen tussen het gepeupel op een schoolplein. Een belachelijke situatie, zo vond hij stellig. De verlengde Audi A8 werd keurig naast de school geparkeerd en meerdere ouders wierpen een nieuwsgierige blik op dit exorbitante statussymbool. Dirk stapte uit, trok zijn colbert aan en liep met enorme tegenzin het schoolplein op. Het was 5 voor 12, dus de bel kon elk moment gaan. Een stevige vrouw liep op hem af en stak haar hand uit: ‘Corry, ik ben lid van de ouderraad. Ik zie u hier voor het eerst, dus ik dacht: ff kennismaken.’ Dirk keek haar strak aan en vertikte het om zijn hand uit te steken. ‘Dag mevrouw, ik geloof niet dat ik uw poging tot contact op prijs stel, ik haal mijn kinderen op en dan vertrek ik weer.’ De vrouw keek hem verschrikt aan, duidelijk niet voorbereid op zoveel botheid. Ze mompelde nog iets dat leek op ‘arrogante zak’ en liep terug naar een groep andere ouders. De zoemer gromde secondelang door de speakers en de buitendeuren vlogen open. Tientallen kinderen sprongen vol enthousiasme het plein op, met losse jassen en kleurige rugzakken in de hand. Zijn dochter Lisa (8) en zoon Max (6) konden elk moment naar buiten glippen, en toch keek Dirk ongeduldig op zijn horloge. ‘Hi papa, wat doe JIJ hier?’ Daar was Lisa al. ‘Mama was jullie vergeten, dus vandaag haal ik je op, waar is Max?’ Lisa keek hem geheimzinnig aan. ‘Max heeft volgens mij straf gekregen, dus die moet misschien wel nablijven.’ Dat moest er nog bij komen: die kleinburgerlijke mini-maatschappij ging 6
zijn zoon ook nog langer vasthouden. Hij was het zat, greep Lisa bij de hand en stormde het gebouw binnen. ‘Waar is de klas van Max?’ Lisa wees het aan en door het raam zag Dirk een juffrouw zitten die streng voor zich uitkeek terwijl Max in een schriftje strafwerk zat te schrijven. Zonder te kloppen trok hij de deur open. ‘Mevrouw, is het in u opgekomen dat er mensen zijn die meer te doen hebben in het leven? Ik neem mijn zoon nu mee naar huis en verzoek u in het vervolg dit soort acties achterwege te laten!’ De juffrouw viel bijna van haar stoel van verbazing. ‘Bent u de vader van Max, meneer?’, probeerde ze nog netjes te vragen. ‘Correct’, antwoordde hij gehaast terwijl hij Max zijn jas aangaf. ‘U kunt hier niet zomaar binnenvliegen en uw zoon meenemen, er zijn hier regels en daar heeft iedereen zich aan te houden, meneer!’ Dirk keek haar smalend en hooghartig aan. ‘Beste mevrouw, u kunt wel van alles vinden en denken dat u regeltjes kunt hanteren, maar in dit geval heb ik andere, grotere belangen die u onmogelijk kunt inschatten. Ik verzoek u vriendelijk om mij niet langer lastig te vallen, ga genieten van uw boterhammetjes, dan praten we er niet meer over, okay?’ Hij was ervan overtuigd dat hij op een zeer correcte manier had gehandeld, maar de juf in kwestie kreeg rode vlekken in haar gezicht en rende het lokaal uit. Dat was opgelost, en in een snel tempo nam hij zijn kinderen mee en liep naar de auto. ‘Mogen we in de zakenauto, papa?’, vroeg Max. ‘Ja jongen, jij mag naast Bob zitten, als je hem maar niet lastigvalt.’ ‘Meneer, kinderen tot 11 jaar mogen niet voor in het voertuig plaatsnemen, ben ik bang.’ ‘Ja, ja, ik betaal de boete wel, vort!’ Zo ging het nu al jaren. Dirk had een druk bestaan als CEO van DOC Security, een firma die handelde in beveiligde documentoverdracht, -vernietiging en -archivering. Hij had weinig tijd voor zijn privéleven en handelde problemen af op zijn eigen manier: snel en direct. Dat was een vorm die hij erg prettig vond, omdat het voorbijging aan emotie en gevoel: zaken die in zijn ogen slechts vertraging opleverden en 7
geld kostten. Thuis aangekomen gleed het grote hek open en Bob parkeerde de auto op de oprit. Max en Lisa klommen uit de auto en met z’n allen betraden ze de villa. ‘Bob, kun jij een boterham smeren voor de kinderen, ik moet even bellen.’ De chauffeur keek al niet meer op van dit soort verzoeken, hij was het gewend en kon goed opschieten met Max en Lisa. Terwijl Dirk zijn telefoon pakte, ging de huistelefoon. Zakelijk kende niemand zijn privénummer dus het kon nooit belangrijk zijn. Lisa kwam echter aanlopen met de telefoon in haar hand: ‘Papa, het is voor jou, het is de directeur.’ De directeur? ‘Wahlberg’, zei hij monotoon. ‘Goedemiddag meneer Wahlberg, u spreekt met Thomas Felt, directeur van de basisschool van uw kinderen.’ ‘Ja?’, antwoordde hij. ‘Ik kreeg melding van een incident waarbij u een van onze docenten zou hebben geïntimideerd, en dat soort zaken nemen wij intern heel serieus.’ Hij stond in de hal en keek in de lange spiegel boven het gangkastje. Intens geïrriteerd schudde hij zijn hoofd en keek naar zichzelf. ‘Meneer Vel, luister goed, ik heb die vriendelijke mevrouw alleen uitgelegd dat ze de situatie verkeerd heeft ingeschat en heb mijn zoon mee naar huis genomen omdat ik haast heb. Ik heb meer te doen dan op een schoolplein staan turen, dat kost heel veel geld. Misschien dat u dat vanuit uw positie niet kunt begrijpen, maar in de grote buitenwereld zijn mensen ook gewoon bezig om geld te verdienen.’ Aan de andere kant van de lijn was het stil. Dat vond hij zo mogelijk nog vervelender, zat deze kerel nou ook al te treuzelen? ‘Meneer Wahlberg, ik denk dat u een ernstig sociaal probleem heeft. U bent duidelijk niet in staat het probleem in het juiste perspectief te bekijken. Ik stel voor dat ik u een schrijven doe toekomen, dan kunt u daarop reageren. Dank voor uw tijd, een fijne dag nog.’ De directeur van de basisschool hing de telefoon op. Hij hing godverdomme de telefoon op! Dirk was nu tot in het diepst van zijn tenen beledigd en geïrriteerd. Hij belde Maurice Drost, een lid van zijn Raad van Commissarissen. ‘Maurice, met Dirk, jij zit toch in dat regionaal overleg voor schooldirecteuren?’ Maurice bevestigde dit en liet het relaas 8
van Wahlberg over de belachelijke juf en nog debielere directeur van de school over zich heen komen. ‘Ik zal mijn oor te luisteren leggen Dirk, maar ik beloof niets.’ Zo, dat had hij mooi gefikst. Die sufferd zou wel op zijn flikker krijgen, problem solved. Die middag zette Bob de kinderen weer af bij school, terwijl Dirk thuis werkte. Hij las de stukken voor de vergadering van morgenvroeg en las zich in in de cijfers van het tweede kwartaal. Die zagen er niet zo rooskleurig uit, dus de RvC zou hem ongetwijfeld om uitleg vragen eind deze maand. Zijn productiemanager had bovendien een groot probleem met de transformatie van het productiesysteem en de afdeling Sales liep bijna 15% achter op de begroting. En dan zo’n schooldirecteurtje dat hem wel even de les zou lezen. Kansloos …
9
2
Hij voelde zich altijd goed als hij ’s ochtends door de grote glazen entreehal het bedrijf binnenliep. De beveiliging was als enige aanwezig, verder was het doodstil in het bedrijf. Bob begeleidde hem naar de lift, overhandigde zijn aktetas en liep naar de chauffeurslounge. Op de twaalfde verdieping stapte Dirk uit en liep naar zijn kantoor. Je had een prachtig uitzicht op de bovenste verdieping en in deze immense ruimte was het goed toeven. Toch keek hij hier niet meer van op: hij was het zo gewend. Snel startte hij zijn computer op en nam plaats achter het bureau. Een nadeel van zo vroeg beginnen was dat zijn secretaresse er nog niet was om koffie te zetten. Dan zelf maar even naar het keukentje. De machine gaf een storing aan en wilde een reinigingsprogramma doorlopen. Ongeduldig drukte hij op een knop, waarna de machine kokend water door de leiding begon te spuiten. Hij had hier geen ervaring mee en was niet op de hoogte van het feit dat er een kan onder de opening moest staan. Het gevolg was dat het lekbakje overstroomde en dat al snel de hele keukenvloer blank stond. ‘Wat een rommel’, mompelde hij, en liep terug naar zijn kantoor. Er waren bijna honderd nieuwe e-mails en hij verdiepte zich in de beantwoording ervan. Een uur later werd er op zijn deur geklopt. ‘Heb je even, Dirk?’, vroeg productiedirecteur Arnold. ‘Even dan, doe de deur dicht als je wilt.’ Ze gingen zitten in de zithoek van het kantoor. ‘Ik heb die nieuwe machines binnengekregen, maar het overzetten van de data is een drama. Het bestandsformaat komt niet overeen en de transcriptiesoftware blijkt heel veel fouten te maken. Ik krijg de productie zo nooit op peil!’ Dirk keek naar het overzicht dat Arnold had meegenomen. ‘Maar wie levert die software dan?’ De productiedirecteur noemde de naam van de leverancier: ‘Dat is Tellsoft.’ ‘Bel die mensen op, zeg dat hun factuur niet wordt betaald totdat alles hier vlekkeloos werkt. Mocht dat na aanstaande vrijdag zijn, dan 10
betalen we ze überhaupt niks.’ ‘Ik weet niet of dat redelijk is, Dirk …’ ‘Niks mee te maken, je wilde mijn antwoord, hier heb je het! Succes ermee, Arnold.’ Dirk bereidde zich voor op de directievergadering van 10.00 uur, en werkte zich door alle cijferoverzichten heen. Geïrriteerd belde hij voor de derde keer zijn secretaresse. ‘Met de telefoon van Gitta, u spreekt met Thea.’ ‘Waar is Gitta? Ik wil een kop koffie, het is verdomme al halverwege de dag.’ ‘Sorry meneer Wahlberg, Gitta is vanmorgen uitgegleden in de keuken en zit beneden bij de EHBO-post met een verzwikte enkel.’ Wat een ellende: zijn secretaresse mank, de cijfers waardeloos en wie kon het weer oplossen? Hijzelf … De directievergadering begon rommelig, omdat er geen secretaresse beschikbaar was. ‘Jantina, jij kunt de notulen wel even maken toch?’, zei Dirk tegen de enige vrouw aan tafel. Het leek hem een mooie inzet van haar vrouwelijk DNA, ze mocht al blij zijn dat ze hier aan tafel zat tenslotte. ‘Sorry Dirk, maar ik geloof dat je mijn capaciteiten als CFO op dit moment wel beter kunt inzetten, aangezien we vandaag over cijfertjes gaan praten.’ Weerwoord, dat kon hij wel waarderen, en er verscheen een kleine grijns om zijn mondhoeken. ‘Prima, Mark, jij notuleert.’ Hij opende de vergadering, terwijl zijn marketingdirecteur duidelijk ontstemd meeschreef op een notitieblok. Al snel liep het fout, toen Jantina aangaf dat er een verkeerde voorraadinschatting was gemaakt. ‘Die heb jij geaccordeerd Dirk, maar het gaat hier om bijna het tienvoudige van wat we nodig hebben.’ Hij keek haar geïrriteerd aan. ‘Luister, ik onderteken dagelijks tientallen contracten en bestellingen, wil je van mij dat ik alles tot op de laatste letter controleer?’ ‘Nee, dat is niet wat ik zeg, maar de verantwoordelijkheid van deze misser staat wel op jouw naam en het gaat hier om een foutje van vier ton’, zei Jantina streng terwijl ze bij het woord ‘foutje’ haar wijs- en middelvingers liet bewegen in de lucht. Dit pikte hij niet. Wat 11
een belachelijk verwijt, hoe kon hij dit hebben gezien? ‘Nogmaals, het is ridicuul om ervan uit te gaan dat ik alles tot in detail controleer. Je zoekt de verantwoordelijke manager maar en gooit die op straat. Met incompetente mensen is dit bedrijf nooit meer winstgevend te krijgen.’ De vergadering mondde uit in een ordinaire ruzie, waarbij verwijten over en weer gingen. Het eindigde ermee dat Dirk Wahlberg zijn glas water tegen de muur kapot gooide, zijn aktetas pakte en onder luide verwensingen de boardroom verliet. Hoe haalde dat ondankbare clubje prutsers het in hun hoofd om hem te beschuldigen? Zonder zijn invloed waren ze nooit op die plek terechtgekomen, en nu een beetje een grote bek geven. Ondankbare honden waren het … Dit gevoel bekroop hem steeds vaker, een gevoel van onmacht, maar ook de ondankbaarheid van mensen die hij had gemaakt tot wat ze nu waren, stak hem. Alsof ze hem hadden gebruikt, om hem vervolgens van de troon te stoten. Hij moest even tot rust komen en liep het gebouw uit om een wandeling te maken. Hij liep om het gebouw, tussen een rij bedrijfspanden door, tot in het grote Renkema-park. Daar kon hij even tot rust komen, ademhalen en in het water turen. Zijn gedachten gleden naar zijn boosheid, maar tegelijk ook naar de spanning die zijn werk veroorzaakte. Onder zijn leiding was het bedrijf van 50 medewerkers uitgegroeid tot een internationale speler met 1100 man personeel. Maar nu leek het als een kaartenhuis in te storten en voelde hij zich machteloos. En dan al die onnozele mensen in de wereld. Jakkes, het was ook niet makkelijk om slim te zijn: hij dacht wel eens dat domheid een geschenk was. ‘Zalig zijn de simpelen van geest’, had hij zijn managers meer dan eens voorgehouden. Op dat moment ging zijn mobiele telefoon, en hij zag dat het zijn vrouw was. ‘Hi Do, met mij’, begroette hij haar vriendelijk. ‘Hi schat, luister eens: we hebben een brief gekregen 12
van de school van de kinderen, waar gaat dat over?’ Had die irritante bureaucraat dus toch doorgezet. Woede borrelde alweer naar boven, maar hij moest zich inhouden. Hij was al veertien jaar getrouwd met Dominique en als iemand niet gediend was van zijn boosheid, was zij het wel. ‘Ja sorry, maar ik had gisteren mijn dag niet en dat zootje ongeregeld wilde Max strafwerk geven.’ ‘Dat kan nu eenmaal gebeuren lieve schat, dan moet je je zoon daarop aanspreken, niet de juf.’ Hij moest helemaal niks, als zij die afspraak met de tandarts niet was vergeten was hij daar überhaupt nooit geweest. ‘Lieverd, als jij nou een agenda koopt en bijhoudt, kom ik nooit meer op die baggerschool en is het probleem definitief opgelost.’ Dat antwoord viel niet in goede aarde. ‘Speel je weer dat je god bent, Dirk? Stik er dan maar lekker in en los het zelf maar op, ik verwacht dat je je excuses aanbiedt aan die school.’ Teruggekomen in zijn kantoor kwam Gitta hem meteen een stapel nieuw ingekomen post brengen. ‘Dag meneer Wahlberg, sorry van vanmorgen maar ik was onderuit gegleden in de keuken, er lag allemaal water.’ Hij keek naar haar enkel en zag een felblauwe steunband zitten. ‘Ik loop misschien wat onhandig, maar ik zal de verloren tijd inhalen en wat langer doorgaan vanavond.’ Daar hield hij van: mensen die tenminste blij waren met hun werk en zich niet boven de rest stelden. ‘Hè wat vervelend Gitta, ik hoop dat het snel weer goed gaat. Ga vanmiddag maar wat eerder naar huis, je moet maar snel weer aansterken.’ Zolang mensen zich niet op gelijke hoogte met hem stelden, was Dirk prima in staat om zijn sociale kant te laten zien. Daarbij kwam dat Gitta een waanzinnig goede en pittige directiesecretaresse was, die bij hem heel veel credits had opgebouwd. ‘Heeft Dominique hier nog naartoe gebeld? Ze had gedoe met de school van de kinderen’, vroeg hij quasi nonchalant. ‘Ja, ze heeft de brief gefaxt. Ik heb een excuusbriefje voor je gemaakt en een bos bloemen naar de juf gezonden. Zet je even een krabbel?’ Gitta kende haar baas door 13
en door en wist dat hij zou meewerken zolang hij zijn ongelijk maar niet hoefde toe te geven. Dirk tekende de brief, waarna zij ervoor zou zorgen dat deze vandaag nog op de bus ging. Zo werden veel vlekjes bedekt met de mantel der liefde. Maar het volgende probleem kon ze niet mooier maken dan het was. ‘Meneer Wahlberg, er is nog een ander spoedverzoek binnengekomen, namelijk van de Raad van Commissarissen. Ze willen morgen al met u om tafel om een aantal actuele zaken te bespreken, is dat akkoord?’ Hmmm, vreemd, hij was benieuwd naar de aanleiding. Zou het de uit de hand gelopen ruzie zijn van vanmorgen, of waren het de tegenvallende cijfers? ‘Plan maar in hoor, ik zie het wel gebeuren’, zei hij zelfverzekerd. De rest van de middag was hij bezig met het beantwoorden van e-mails, doornemen van cijfers en lezen van voortgangsrapporten. Ergens maakte hij zich toch zorgen over de vergadering met de RvC, en dus maakte hij scherpe notities van de details. Het waren tenslotte de details die een discussie aangenaam maakten …
14
3
De Raad van Commissarissen bestond uit Hans Peter Winkelman, Sean Mather, Babette Kools-Nijman en Maurice Drost. Alle vier hadden een bewezen trackrecord in de corporate wereld en ze zaten in alle rust rondom de vergadertafel toen Dirk binnenkwam. ‘Sorry dat ik iets later ben, druk druk druk.’ Natuurlijk was dat een smoes, maar hij wilde een beetje indruk maken op deze mensen. Hij had het gevoel dat hij niet in zijn element was en dat maakte dat hij zich wilde bewijzen. ‘Ga zitten Dirk, fijn dat je op zo’n korte termijn tijd voor ons kon vrijmaken’, begon Hans Peter de bespreking. ‘Ik spreek namens de volledige Raad als ik zeg dat we ons zorgen maken.’ Hij liet een korte stilte vallen om de reactie van Dirk te peilen, die niets anders deed dan zijn wenkbrauwen optrekken en zijn mondhoeken laten zakken. ‘Los van de tegenvallende cijfers krijgen we het gevoel dat je niet in je element bent de laatste tijd.’ Dirk wilde meteen reageren, maar Hans Peter gebaarde dat hij hem moest laten uitpraten. ‘Onze grootste zorg is je houding ten opzichte van collega’s, medebestuurders en werknemers. Meer dan eens word je getypeerd als Zonnekoning en valt je bijnaam Steve Jobs de Tweede en dat heeft wat ons betreft geen positief karakter.’ Die praatjes had Dirk zelf ook al meerdere malen gehoord. ‘Kijk Hans, het is simpel: we gaan door een moeilijke tijd en ik heb mijn energie nodig om te sturen. Om veranderingen door te voeren en het bedrijf aan de gang te houden. Ik heb geen tijd voor delicate emoties en complexe gedachten van andere mensen. Daar ben ik ook niet voor, dan gaan ze maar naar Nina van P&O.’ Babette nam nu het woord. ‘Dirk, het is simpel, we hebben een dossier opgebouwd, mensen gesproken en in drie maanden tijd nu al zeven klachten over je ontvangen. We willen dit aan je meegeven, maar ook een grens stellen aan dit gedrag. Vanuit de Raad van Commissarissen stellen we je hierbij officieel voor om je te laten coachen. Daarvoor is 15
onze interne coach Melinda Knoop al benaderd, en die heeft beloofd tijd vrij te maken voor een traject met jou.’ Nu sloegen de stoppen wel flink door in het hoofd van Dirk. ‘Ga toch fietsen Babette, ik ga toch niet met zo’n teefje in gesprek terwijl het bedrijf naar de kloten gaat? Wie denk je wel niet dat je bent? Sorry, maar dit weiger ik pertinent.’ In de ruimte keek niemand alsof hij deze reactie niet had zien aankomen. Sean keek hem aan en sprak met zijn half Engelse accent terwijl hij een brief naar hem toeschoof: ‘Het staat hier op papier, Dirk. Als je niet meewerkt zetten we je op non-actief, zo simpel is het. Wees verstandig en kies voor je eigen ontwikkeling, zodat het bedrijf daar voordeel van heeft.’ Terwijl ze Dirk verslagen achterlieten, stonden de leden van de RvC één voor één op en verlieten de ruimte. Hier moest hij even heel goed over nadenken. De week daarop was het zover, Dirk ging naar zijn eerste coachingsessie. Natuurlijk was hij na het gesprek met de RvC eerst in overleg gegaan met zijn advocaat, om te kijken of hij de hele Raad bij het grofvuil kon zetten. Toen dat niet zo bleek te zijn, was er maar één goede optie: meebewegen en net doen alsof hij het een goed idee vond. Melinda was een freelance coach met een praktijk aan huis, maar één dag in de week werkte ze intern bij DOC Security. Ze had altijd goede resultaten geboekt en haar cliënten waren zeer tevreden over haar kennis en kunde. Hij klopte op haar deur en meteen ging deze open. ‘Ah meneer Wahlberg, komt u binnen’, zei ze hartelijk. In de kleine ruimte was het opgeruimd en gaf de inrichting een ontspannen gevoel. Twee grote stoelen namen het grootste deel van het kantoor in beslag. ‘Als je meer ruimte wilt, kunnen we ook bij mij op kantoor afspreken’, zei Dirk voorzichtig. ‘Volgens mij bent u de enige hier, dus de twee stoelen zouden moeten volstaan’, reageerde Melinda snel. Ze namen plaats en met een notitieblok op schoot stak ze van wal. Ze spraken af dat ze elkaar zouden tutoyeren. ‘Wat brengt je hier vandaag?’, begon de coach. ‘Tja, er schijnen veel klachten te zijn 16
over mijn werkwijze, van mensen die niet snappen dat ik een functie heb waarbij emoties nu eenmaal niet belangrijk zijn. De RvC wil dat ik met jou praat om dat op te lossen’, aldus de uitleg van Dirk. ‘En toen de Raad je dat meedeelde, vond je dat meteen een prettig idee?’ Nee natuurlijk vond hij dat niet, maar het was waarschijnlijk niet bevorderlijk om te vermelden dat hij haar een teefje had genoemd. ‘Na enige zelfreflectie en door erover te praten met andere mensen heb ik ingezien dat het misschien goed zou zijn om te onderzoeken of ik mijn gedrag kan aanpassen.’ Dat was een goed begin, ze keek opgewekt en begon druk te schrijven. ‘Ik heb gewoon veel stress en ik voel een enorme druk. Omdat ik het bedrijf van de grond af aan heb opgebouwd, voel ik dat mensen nu ook verwachten dat ik het draaiende hou.’ ‘En heb je wel eens aan mensen gevraagd of ze dat ook echt verwachten?’, was haar vervolgvraag. ‘Nee, niet letterlijk, maar dat blijkt wel uit alle communicatie. Ik ben de CEO, en dus eindverantwoordelijk. In slechte tijden ben ik de gebeten hond, daar doe je niets aan.’ ‘En wat zou je in dit traject dan willen onderzoeken?’ Och jeetje, die vrouw had vast een coach-cursus van de LOI gedaan. Vage vragen, daar kreeg je vage antwoorden op. Een poging wagen dan maar: ‘Ik zou willen onderzoeken of ik op een andere manier kan omgaan met de stress, en wat het resultaat daarvan is op de beleving van mijn collega’s.’ Als dat niet politiek klonk, wist hij het ook niet meer. De sessie duurde voort, en handig ontweek Dirk de echte diepgang. Hij vond de coach vaag, slap en zeker niet in staat om hem te helpen. Daar was ze in beginsel al niet slim genoeg voor, ze had geen idee hoe iemand in zijn positie zich voelde. Een beetje de wijze coach uithangen leek een mooi techniekje, maar voor mannen in zijn positie was dat niet voldoende. Maar goed, alles om zijn RvC tevreden te houden.
17
4
Een ruime maand later was de hele situatie uit de hand gelopen. Dirks opvliegerige gedrag had gemaakt dat hij zijn geduld niet kon bewaren in de coaching. Melinda had allerlei methodieken gevolgd en omdat hij die vanaf stap 1 zag aankomen was hij zich gaan vervelen. Uit pure baldadigheid begon hij haar te sarren en vanuit haar professionaliteit had de coach daarop aangegeven dat ze hem niet kon helpen. Voor haar een wijze stap, voor Dirk een euforisch moment. Totdat de RvC had gereageerd op de brief van de coach, die haar opdracht had teruggegeven. In hun reactie aan Dirk stond letterlijk dat hij nog één kans kreeg om zelf een goede coach te vinden. Zou hij dit traject niet serieus en vol inzet ingaan, dan kon hij – vrij vertaald – gaan solliciteren. Alsof dat nog niet erg genoeg was, had Tellsoft een faillissementsaanvraag ingediend omdat hun rekening niet werd voldaan. Flauwekul natuurlijk, maar het zorgde wel weer voor slechte pers. Tering-nerds met hun geek-bedrijfjes. Geen resultaten, maar wel praatjes hebben. En als klap op de vuurpijl moest hij vanavond ook nog gezellig gaan doen op het jaarlijkse personeelsfeest. Ruim duizend mensen die dronken werden, eerlijk tegen elkaar gingen doen en halfnaakt de kopieerruimte uit kwamen strompelen. Een topidee maar niet heus, maar goed: iedereen keek ernaar uit en hij moest een leuke speech geven. Gitta had iets sociaals voor hem voorbereid en hij las het nog eens kritisch door. Hij wilde het wel uit zijn hoofd doen: oplezen was zo sullig. Een talent dat hij zich al van jongs af aan eigen had gemaakt: teksten uit zijn hoofd leren. Buiten op het parkeerterrein was een grote tent opgezet, waar alle medewerkers al stonden te genieten van een of andere bekende band. Toen Dirk de tent binnenkwam, was het er stampvol en flink warm. De ergernis bekroop hem meteen, maar hij zette zijn foto-glimlach 18
op en begroette de mensen die hij tegenkwam zo vrolijk mogelijk, terwijl hij zich een weg wurmde door de menigte. Op het podium zag hij Gitta nog een kopie van zijn speech op de katheder leggen, toen hij hard tegen een man op botste. Die had een glas wijn in zijn hand en kreeg de inhoud ervan over zijn witte overhemd heen. ‘Hey man, kijk uit je doppen!’, kreeg hij naar zijn hoofd geslingerd. ‘Jongeman, heb je enig idee wie ik ben?’, schreeuwde Dirk boven het lawaai uit. Naast de man stond Nina van P&O, die met rode wangen haar man in zijn zij begon te porren. ‘Ik weet niet wie je bent, maar wel wat je bent: een arrogante eikel!’, aldus Elian, de echtgenoot van Nina. Dit leek uit te lopen op een vechtpartij, maar Nina kwam tussenbeide. ‘Elian, alsjeblieft, hou op’, probeerde ze hem te sussen. ‘Je vriendje stuurt me de rekening van de stomerij maar Nina, als hij dat zelf niet kan betalen.’ Dirk vervolgde zijn weg en liep als in een waas naar het podium. Zelfs op een feestje kreeg hij nog ruzie. Na zijn speech maakte hij dat hij wegkwam, anders liep hij die betweter ook nog tegen het lijf. Hij had best spijt van zijn actie. Natuurlijk kon het iedereen gebeuren, maar hij had niet zo arrogant hoeven reageren. Nou ja, rot voor die man, hij was tenslotte te gast bij het bedrijf, dan had je je maar gedeisd te houden. Toen hij na het weekend weer terugkwam op kantoor, was hij het voorval eigenlijk al compleet vergeten, toen Gitta binnen kwam lopen. ‘Meneer Wahlberg, uw afspraak van tien uur is er.’ Afspraak? Hij had helemaal geen afspraak. Nieuwsgierig als hij was, wuifde hij dat ze de gast kon binnenlaten. ‘Dag meneer Wahlberg, of zal ik Dirk zeggen?’, zei Elian Ruisch terwijl hij opgewekt binnenstapte. ‘Ik begreep van Nina dat ik mijn onkosten bij je kon declareren, en ik vond het wel zo netjes om dat persoonlijk te doen.’ Dirks mond viel open van verbazing. Elian legde een bonnetje op zijn bureau: ‘Stomerijkosten 25 euro.’ Doodleuk nam hij plaats op de bank in het kantoor. ‘Het leek me interessant om je wat beter te leren kennen, aangezien je re19
fereerde aan je schijnbare bekendheid tijdens onze botsing.’ Dacht die clown echt dat hij hier zo kon binnenlopen? ‘Elian, ik heb hier geen tijd voor. Ik zorg dat je bonnetje wordt betaald, maar laat me verder met rust alsjeblieft, ik heb geen tijd voor dit soort onzin.’ De man keek hem geamuseerd aan. ‘Je had ook geen afspraak met mij, maar toch zit ik hier op je bank, kom erbij zitten, dat praat veel makkelijker.’ Stomverbaasd liep Dirk naar de hoek van zijn kantoor en ging zitten. Hij wist niet wat hij moest doen. Aan de ene kant was deze jongeman interessant genoeg om mee te praten, aan de andere kant wilde hij hem een schop onder zijn hol geven voor zijn brutaliteit. ‘Je moet weten Dirk, dat ik spijt heb van mijn typering. Je bent ongetwijfeld geen eikel, maar dat gedeelte over arrogantie vind ik ook achteraf nog wel kloppen helaas.’ Dus eerst liep hij zijn kantoor binnen en nu ging hij hem ook nog beledigen?! ‘Wat me raakte, was de verandering die je doormaakte toen je de tent uitstapte. Er zat veel meer ontspanning in je gezicht en je haalde ook rustiger adem. Ik dacht dat ik je misschien kon helpen om wat beter in je vel te zitten’, was het voorstel van Elian. Dirk keek hem meewarig aan. Ging deze brutale aap hem helpen met zijn stress? ‘Jongeman, ik denk niet dat je begrijpt wat ik hier doe. Een CEO is geen gemiddelde arbeider, en alhoewel ik zeker geloof dat je een of andere geweldige yoga-instructeur bent, heb ik geen interesse. Als je me nu wilt excuseren …’, zei Dirk terwijl hij opstond. Elian keek hem zwijgend aan, legde zijn kaartje neer en verliet het kantoor. ‘Fijne dag nog, Dirk’, klonk het en toen werd het stil. Hij ging op zijn stoel zitten en verzonk in gedachten. Hoe was het toch mogelijk dat hij dat mannetje nog interessant vond ook? Het was net of hij totaal niet geïmponeerd was. Ongenaakbaar en niet geïnteresseerd in zijn status en niveau. Onbewust pakte hij het visitekaartje en speelde er een beetje mee. Toen viel hem de functie op die onder de naam Elian Ruisch stond: ‘Executive Coach’. Was die man coach? En dan ook nog voor executives? Daarom was hij niet onder de indruk van Dirks houding. Was dit misschien een coach die hem 20
aankon? Die weerwoord kon bieden en zijn problemen begreep? Hij zou erover nadenken en liet het kaartje midden op zijn bureau liggen, zodat hij het niet zou vergeten.
21
5
’s Ochtends aan het ontbijt was de sfeer vrij goed. Max en Lisa zaten een croissant te eten en Dirk had de tafel gedekt voor het hele gezin. Hij had iets goed te maken na zijn gedrag van afgelopen week en zijn vrouw had ook wel wat medewerking verdiend. ‘Papa, waarom heb je de juf bloemen gestuurd, is ze ziek?’, vroeg Max opeens. ‘De juf was een beetje verdrietig omdat papa jou zomaar had opgehaald, en daarom wilde ik haar weer blij maken met bloemen.’ Max dacht erover na. Hij vond het wel aardig van zijn vader. En hij hoefde niet meer na te blijven. Lisa nam echter geen genoegen met het antwoord. ‘Maar papa, je had toch ruzie met de directeur en mama zei dat je sorry moest zeggen.’ Het was lastig als kinderen groter werden, dan begonnen ze je onder druk te zetten vond Dirk. ‘Nee, dat is het niet lieverd, de directeur had ruzie met papa omdat hij niet aardig was. Papa heeft daar wat van gezegd en nu is alles weer goed.’ Dominique keek boven de krant uit naar haar man en trok een wenkbrauw op. Terwijl de kinderen boven gingen spelen, ruimde Dirk de tafel af. Zijn vrouw zei niks en dat irriteerde hem. ‘Is er iets?’ Ze vouwde de krant op, legde die op tafel en ging recht zitten. ‘Valt het je niet op dat je zelfs tegen je eigen kinderen niet kunt toegeven dat je je als een zakkenwasser gedraagt? Ik maak me daar zorgen over Dirk, je reacties zijn soms bijna ziekelijk. Feitelijk lieg je gewoon tegen je kinderen en tegen mij!’ Dat had hij weer. Had hij zich schappelijk opgesteld en het ontbijt verzorgd, moest ze de sfeer weer verpesten met haar geneuzel. ‘Ook goedemorgen. Ik had niet ongelijk, ik heb alleen de situatie op een diplomatieke manier gesust. Via Maurice had ik er ook voor kunnen zorgen dat die lul van een directeur op straat kwam te staan, maar dat heb ik niet gedaan.’ Hij was rechter gaan staan en had zijn borstkas vooruitgestoken. Met hem viel niet te sollen en zijn vrouw moest hem niet bedreigen en zwakker maken. Dat beviel hem absoluut niet. 22
Zonder iets te zeggen stond Dominique op, liep van tafel, pakte haar jas en trok de voordeur achter zich dicht. Wat een kutdag was het nu meteen alweer. Hij was liever op zijn werk, maar Bob was vrij en hij had geen zin om met de Renault Twingo van Do naar de zaak te rijden. Zonder waarschuwing trok er ineens een koude rilling door zijn lijf en voelde hij de spanning door zijn spieren trekken. Misschien had hij een griepje te pakken, al die lange dagen hadden natuurlijk invloed op zijn weerstand. Dirk liep naar boven, liet het bad volstromen en pakte een boek. Na een uurtje badderen en ontspannen probeerde hij de afgelopen weken voor zichzelf te evalueren. Misschien was het wel goed dat hij hulp kreeg om beter te communiceren met zijn medewerkers. Maar die hulp hadden zijn collega’s harder nodig dan hij. Waarom begreep niemand dat hij nu eenmaal de grote beslissingen moest nemen en het zich niet kon veroorloven om eindeloos te gaan theeleuten met Jan en alleman? Hij dacht na over zijn coaching met Melinda en voelde de irritatie alweer opborrelen in zijn maagstreek. Wat een muts was dat zeg. Die dacht met een standaardmethode een complexe man zoals hij te kunnen helpen. En dat was uiteraard kansloos. Misschien moest hij die Elian maar eens bellen, want dat was wel een excentrieke snuiter. Een broekie, maar hij hield wel van een beetje tegenspraak en hij moest tenslotte toch iets doen om de Raad van Commissarissen tevreden te houden. Die stonden hijgend in zijn nek te blazen, en hij zat niet te wachten op een ontslagprocedure. ‘Elian, met Dirk Wahlberg spreek je’, zei Dirk toen hij na zijn bad, aangekleed en wel, in zijn werkkamer zat. Met een verse espresso in zijn hand draaide hij wat op de leren bureaustoel. ‘Hi Dirk, goed om van je te horen, hoe is het?’ Het was toch irritant als mensen hem zomaar met zijn voornaam aanspraken. Maar goed, het was voor een goed doel, even doorzetten nu. ‘Ja, daar bel ik voor, jij bent toch coach? Ik 23
wil graag een afspraak maken voor een traject bij jou.’ Aan de andere kant van de lijn hoorde hij even niets. ‘Hallo, ben je daar nog?’, vroeg Dirk meteen. ‘Ja, ik ben er nog, maar ik ben even verbaasd dat je in het weekend belt en ben tegelijk aangenaam verrast door je initiatief. Waarmee kan ik je helpen in het traject?’ Daar had hij helemaal niet over nagedacht. Hij wilde gewoon door die coaching heen en dan verder met de orde van de dag. Maar dat ging dat mannetje natuurlijk niet accepteren. ‘Ik wil een manier vinden om mijn medewerkers beter te laten luisteren en hen te laten inzien dat ze mijn beslissingen moeten accepteren’, was zijn zorgvuldig geformuleerde antwoord. Aan de andere kant van de lijn begon Elian hard te lachen. ‘Je wilt dat ik iedereen coach behalve jou, bedoel je? Dat is wel een monsteropdracht, jullie hebben 1100 medewerkers toch?’ Het gesprek verliep niet zoals Dirk had gehoopt. Hij was eindelijk zover dat hij die ellendige coaching wilde aangaan, lachte die vent hem midden in zijn gezicht uit. ‘Ja luister, ik wil je toch gewoon inhuren, wil je zaken doen of niet?’, reageerde hij wat intenser dan daarvoor. ‘Dirk, ik wil je met alle plezier helpen, maar volgens mij wil jij helemaal niet geholpen worden. Zolang je denkt dat andere mensen een probleem hebben en jij niet, is er toch geen enkele reden om aan de slag te gaan? Dan kun je beter doorgaan zoals je altijd doet. Maar ik heb redenen om aan te nemen dat het helemaal niet goed gaat, anders belde je me niet toch?’ Jakkes, begon hij nu al kritisch te doen, het was zaterdag verdorie. ‘Het gaat misschien niet perfect, maar ik heb niet het idee dat ik in een crisis zit Elian, wil je dat van me horen?’ ‘Ik kan je niet helpen, sorry. Zolang jij geen urgentie voelt om te veranderen, heeft coaching geen enkele zin. Bekijk mijn website maar, lees de inhoud en laat het me weten als je toe bent aan een goed gesprek. Dan ben ik er zeker weten voor je. Maar de energie moet van jou komen, ik laat me niet voor je karretje spannen Dirk, sorry.’ Brutale kerel was het, en die website interesseerde hem geen reet. ‘Ik denk dat het een vergissing was om te bellen, fijn weekend’, sloot Dirk af en hij beëindigde het gesprek. 24
W W W punt E L I A N, Dirk had nooit kunnen wennen aan computers. Hij redde zich wel tegenwoordig, maar makkelijk was het niet. De website van Elian Ruisch zag er netjes uit. Chic ook, en dat gaf hem het gevoel dat de man klasse had. Hij las de filosofie en achtergrond van de executive coach. Een coachtraject begon volgens hem met een pijn en een mate van urgentie. Daaruit konden twee zaken voortvloeien: berusting of verandering. Wat daartussen gebeurde, kon op allerlei niveaus plaatsvinden. Op gedragsniveau, zijnsniveau, ze konden praten over overtuigingen. Uiteindelijk kwam het erop neer dat je jezelf beter leerde kennen en daardoor bewuster ging handelen. Dirk kende zichzelf door en door vond hij, maar die pijn vond hij interessant. Want hij voelde helemaal geen pijn, alleen de mensen om hem heen voelden dat. Dat gaf hem een goed gevoel: hij had helemaal geen coaching nodig. Misschien moest hij die Melinda nog maar eens bellen, een paar middagen meekletsen met haar softe geneuzel en dan was iedereen weer blij. Tevreden met zichzelf sloot hij zijn computer af en liep de kamer in. Dominique was nog steeds niet terug. Nou ja, die redde zich wel. ‘Maaaax, Liiiiisa, willen jullie naar de bioscoop?’ Geen reactie. Hij riep nog eens. Weer niks. Snel liep hij de trap op naar boven. De kinderkamers waren leeg. Nog een trap op naar de speelzolder. Ook niks. Het zweet liep over zijn rug: er zou toch niets gebeurd zijn? Snel liep hij de keuken in en vond daar het briefje. ‘Ben met de kinderen naar mijn moeder, heb tijd nodig om na te denken, liefs Do.’ Och jeetje, ook dat nog. Zijn benen voelden slap en het duizelde hem. Dirk ging op een hoge kruk zitten aan het barretje in de keuken en staarde naar het briefje. Zou ze wegblijven? Was dit een soort signaal dat hij te ver was gegaan? Alles was leuk en aardig en de stress op zijn werk kon hij wel aan. Maar dit was andere koek: hij kon het niet verkroppen als hij thuis ook problemen kreeg. Ook voelde hij irritatie: waar haalde ze het lef vandaan om hem zo toe te spreken? Hem af te keuren, te veroordelen. Nu viel het hem ook op dat er meerdere paren schoenen ontbra25
ken in het schoenenrek. Ze was dus inderdaad van plan om een tijdje weg te blijven. Stomme trut! Ze kon het nergens beter krijgen dan bij hem, met haar bijbaantje kon ze zich geen enkele luxe veroorloven. En ze waren niet in gemeenschap van goederen getrouwd, dus een dikke alimentatie kon ze ook op haar buik schrijven. Dirk transformeerde zijn geschrokken reactie vrijwel direct in een strijdlustige modus. Hij belde zijn advocaat en vroeg wat nu wijs was. ‘Wat wijs is, Dirk? Zou je niet eerst eens met haar praten en proberen om alles goed te maken?’ Daar zou hij later wel over nadenken, eerst moest hij alles in stelling brengen voor als ze hem zou verlaten. Want hij kon en mocht niet beschadigd worden door deze actie. Daar was het het moment niet naar. Een paar uur later zat hij in zijn werkkamer en pakte een glas wodka. Hij sloeg het snel achterover en voelde de drank branden in zijn keel. Drinken deed hij niet veel, en zeker geen sterke drank. Maar nu had hij het nodig om tot rust te komen, de spanning in zijn lijf was enorm en hij voelde zich ellendig. Paniekerig bijna. Nog een glas. Zijn hoofd gaf al snel aan dat de drank begon te werken. Hij voelde zich rustiger worden en ontspande wat meer. Na een klein halfuur was de fles bijna voor de helft leeg en voelde hij zich helemaal niet meer ontspannen. Hij voelde zich beroerd. Emoties gierden door zijn lijf en hij begon spontaan te huilen. Eerst een paar tranen die over zijn wangen gleden, maar al snel ging het over in een hysterisch snikken. Hij deed zo zijn best om alle ballen in de lucht te houden en nu overkwam hem dit. Iedereen leek tegen hem te zijn. Zijn trouwe bestuursleden, die hij nota bene zelf aan die baan had geholpen. De oude vertrouwde RvC, die hem altijd vol waardering had geprezen. En nu zelfs zijn bloedeigen vrouw. Er bleef weinig over zo en die eenzaamheid sneed door zijn ziel. Hij nam nog een slok rechtstreeks uit de fles en keek naar het ding. In een vlaag van woede, en het gevoel oneerlijk behandeld te zijn, smeet hij de fles tegen de muur. Een lui26
de knal, overal glas, maar een seconde later was het ook weer stil. Als een echo van eenzaamheid. Hij was alleen …
27
