Arkemheen-Eemland in vormentaal
Dien! is een communicatieadviesbureau, gespecialiseerd in creatieve (overheids)communicatie en tekst. Voor het vervullen van deze opdracht zocht Dien! samenwerking met de in Soest gevestigde ontwerper André Postma. Postma is gespecialiseerd in het ontwerpen van decors, tentoonstellingen, objecten en inrichting van publieke ruimtes als musea en horeca-etablissementen. Opdrachtgevers van Postma zijn o.a. Spoorwegmuseum, Corpus Experience, Maritiem Museum Rotterdam, Airborne Museum, hoofdkantoor VAR (inrichting), Krijco Casino’s Wormerveer en Harderwijk (inrichting) en gemeente Den Haag (inrichting publieksbalie).
Dien! Communicatie Jerolimodreef 4 3813 WS Amersfoort (033) 470 17 27,
2
[email protected],
www.dien.nu
januari 2008
Arkemheen-Eemland in vormentaal
3
rust en ruimte vergezichten lucht en leegte wind en water zompig gras, de sloten, kreken, Eem en zelfs de Zuiderzee
4
De opdracht: • ontwikkel een concept voor informatiepunten in Arkemheen-Eemland • werk dit concept uit in een schetsontwerp van een informatiepunt voor bij de nieuwe Soester fietsbrug over de Eem.
5
Uitgangspunten 1 De te ontwikkelen objecten hebben meerdere functies: • informatieverschaffing • rustpunt • uitnodiging om de omgeving te ervaren • uitnodiging om de polder verder te ontdekken • verbinden van verschillende locaties • herkenbaarheid, profilering Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland 2
6
De te ontwikkelen objecten moeten: • passen in het landschap • de schoonheid van de polder onderstrepen • de kernwaarden van de polder benadrukken • vandalismebestendig zijn • duidelijk herkenbaar zijn • meerdere toepassingen kunnen hebben (verschillende locaties, binnen en buiten, verschillende functies) • ruimte bieden voor individuele wensen (zoals de wens voor een koe van de gemeente Soest) • relatief makkelijk te produceren zijn • relatief makkelijk te plaatsen zijn • weinig onderhoud verlangen • duurzaam zijn
De basisvorm Als idee voor de basisvorm is gekozen voor riet. Rietstengels, van cortenstaal; een onderhoudsvrij staalsoort met een natuurlijke uitstraling en een schoonheid die ontwikkelt tot een mooie, diepbruine kleur. Rietstengels van staal, die gebogen, gelast, geknikt of verjongd kunnen worden. Rietstengels, die uit de grond lijken te groeien, omdat ze geplaatst zijn in ondergronds aangelegd beton. Rietstengels, die net zo goed uit een zichtbaar frame kunnen komen. Rietstengels. die afhankelijk van de toepassingsfunctie in een frame óf in het luchtledige kunnen eindigen.
De basisvorm 7
Zoals de polder een grens vormt tussen water en hoger gelegen landen, zo groeit riet op de grens van water en land. Land dat gewonnen is, ruisen van golven werd ruisen van riet. Riet dat in dit o zo vlakke land de enige verticale richting kiest. Riet, dat water reinigt, zoals dit landschap mij. 8
Informatiepanelen Het spelen met rietstengels van staal levert luchtige constructies op. Schermen, die dienst doen als informatiepaneel, natuurgluurmuur, scheidingswand, toonbank of bar. De geprinte informatie is op trespaplaat bevestigd en met speciale lakken afgehard. Dit materiaal is redelijk weerbestendig (afhankelijk van de invloed van zonlicht ca. drie jaar kleurvast), goedkoop en makkelijk te bevestigen en te vervangen. De trespaplaten kunnen verticaal op het scherm bevestigd worden en/of horizontaal op de ‘toonbank’. De informatie op alle panelen moet volgens eenzelfde concept worden vormgegeven, aansluitend op de reeds ontwikkelde huisstijl.
9
Variaties De schermen kunnen op verschillende manieren worden opgebouwd, zonder dat dit ten koste gaat van de herkenbaarheid. Hierdoor zijn tal van varianten mogelijk en ontstaat de mogelijkheid om per locatie de meest ideale vorm te kiezen: de vorm, die het specifieke van de locatie accentueert en het beste past bij de functie van het scherm.
10
11
Uitwerkingsmogelijkheden Spelen met rietstengels, staal en beton levert eindeloos veel mogelijkheden op. Al schetsend ontstaan diverse toepasbare elementen: • informatiepanelen • afscheidingen • natuurgluurwanden • richtingwijzers • banken • tafels • zetels • speeltoestellen • fietsenstallingen • toonbank, bar, kiosk • en zelfs een paviljoen
12
De materialen • Staal, corten of gemoffeld • Beton in gegoten vormen, al dan niet (i.v.m. gebruiksvriendelijkheid) gegroefd of geperforeerd • Trespaprints (voor de informatiepanelen) • RVS (als accent)
13
14
15
16
17
18
19
Midden in die weilanden
dringt het woord
weidsheid
pas echt tot mij door
krijgt
platteland
diepgang
20
Natuurgebied
Aanlegsteiger Fietsboot
Fietsbrug
De fietsbrug over de Eem Op dit moment wordt hard gewerkt aan de realisatie van een fietsbrug over de Eem; een
brug bij de Malesluis. Vermoedelijke datum van oplevering: mei 2008.
21
Het informatiepunt bij de fietsbrug over de Eem De fietsbrug is meer dan verbinding tussen Amersfoort en Soest. De brug vormt een snellere en mooiere verbinding met Bunschoten/ Spakenburg; verbindt Soest nog meer met Arkemheen-Eemland; verhoogt de toegankelijkheid van zowel nationaal landschap als Soest; is van waarde voor beider recreatieve en toeristische aantrekkelijkheid. Voor de aanleg van de brug moest natuur worden opgeofferd. Soest heeft dit gecompenseerd door vlakbij de brug een nieuw natuurterrein te realiseren; een aantrekkelijk gebied voor vogels, planten, insecten en reptielen. Het ziet er mooi uit en er valt veel over te vertellen, want ook een stukje geschiedenis van dit de polder is hier nu duidelijk zichtbaar.
Geschikte locaties Al met al zijn er in de buurt van die nieuwe fietsbrug, drie locaties, die extra aandacht en daardoor een markering verdienen: • de brug • het nieuwe natuurgebied • de ca. 400 meter verderop gelegen aanlegsteiger van de fietsboot
Locatie en aard informatiepaneel Het nieuwe natuurgebied ligt verscholen en vraagt om de meest opvallende markering. Zowel vanaf de aanlegplaats als vanaf de fietsbrug is het natuurgebied onzichtbaar en zelfs voor voorbijgangers kan het natuurgebied onopgemerkt blijven. Daarom verdient dit natuurgebied een duidelijke markering; een transparante,
22
hoge natuurgluurmuur met informatiepanelen over wat op dit punt te zien en te beleven valt. In het kader van het project Jongleren aan de Eem, vroeg de gemeente Soest middelbare scholieren een informatiebord voor bij de nieuwe fietsbrug te ontwerpen. Scholieren reageerden enthousiast en kwamen onder meer met het idee van een koe. Om de inbreng van de scholieren te honoreren wil de gemeente Soest in het informatiepaneel daarom een koe verwerkt zien: de koe van Soest.
Elementen voor bij aanlegsteiger en fietsbrug Bij de aanlegsteiger en de fietsbrug passen elementen die het informatiepaneel versterken. De aanlegsteiger bij de fietsboot is een plek waar mensen zich automatisch verzamelen om met de boot mee te gaan. Het is een plek waar mensen wachten, of waar mensen aankomen om verder te gaan. Wie op de aanlegsteiger staat heeft een schitterend uitzicht over Eem en polder en ziet straks ook het uitnodigende informatiepaneel bij het ca. 400 meter verderop gelegen natuurgebied. Bij de aanlegsteiger past dan ook een element met fietsenrek en verwijzing naar Soest. Ook de brug is bijna vanzelfsprekend een punt waar je goed om je heenkijkt. Daarom volstaat hier een klein element, een element dat de natuurlijke behoefte om om je heen te kijken versterkt: een bank of stoel, die je uitnodigt meer tijd daarvoor te nemen. De meest geschikte locatie voor dit element is aan de andere kant van de Eem, op grondgebied van de gemeente Amersfoort. De verschillende elementen zijn dan beter verspreid, wat hun verbindende én identiteitgevende functie versterkt.
Concept met ruimte voor individuele wensen De gemeente Soest wil in het informatiepaneel een koe verwerkt zien. Individuele wensen kunnen in dit concept makkelijk worden verwerkt, maar vereisen een aangepaste, duidelijke vormentaal. De koe van Soest is daarom geabstraheerd, verworden tot een bijna grafisch beeldmerk: een beeld dat het ruimtelijke van Arkemheen-Eemland onderschrijft.
23
Deze nieuwe vertaling van ‘de koe van Soest’ levert mogelijkheden op voor interactieve elementen. Vanwege de vandalismegevoeligheid is dit echter
24
niet geschikt voor een onbewaakte locatie in de buitenlucht.
Maar zo past ‘de koe van Soest’ heel mooi in de natuurgluurmuur voorbij het nieuwe natuurgebied.
25
