Antwoord van de politieke partijen op het manifest van UNICEF België: verkiezingen 2014 Vraag 5: Strijd tegen kinderarmoede en sociale uitsluiting: Is de strijd tegen kinderarmoede één van uw prioriteiten? Hoe zal u kinderarmoede en sociale uitsluiting aanpakken? (geen antwoord gekregen van
Voor CD&V is de strijd tegen kinderarmoede zeker een prioriteit, ook voor de komende legislatuur. Dit bevestigen we ondermeer in de Innesto congrestekst van november 2013 en in ons 3D-plan, gelanceerd op 28.02.2014: “Gezinnen met kinderen die in armoede opgroeien, verdienen aparte aandacht. Als je geboren wordt in een gezin dat in armoede leeft, dreig je je hele verdere leven te leiden onder een ongelijkheid van kansen: geen passende opleiding, geen goede job en een slechtere gezondheid. Het kan anders, we kunnen die vicieuze cirkel doorbreken: met aangepaste methodieken in het onderwijs, de kinderopvang, trajecten naar een job en meer lokale actie. We weten dat dit een beleid vereist dat
)
De strijd tegen armoede is Vandaag groeien veel, te voor Groen een belangrijk veel, kinderen op in een speerpunt in het programma. context van armoede. Groen is pleitbezorger van Kinderarmoede is wat N-VA een hernieuwde aandacht betreft echter niet de vlag die voor armoedebestrijding. de volledige lading dekt. Niet Groen wil minder mensen in het kind alleen is arm, het armoede. Niet op papier, groeit op in een gans gezin maar in realiteit. Niet tegen met een 2020, maar reeds tijdens de armoedeproblematiek. volgende legislatuur. Daarom moeten we focussen Groen vindt het op het helpen van het gezin onaanvaardbaar dat het in armoede. Dit doen we op beleid er ondanks alle de volgende manier: beloftes niet in slaagt om de • De N-VA ondersteunt de armoede in ons land aan te transversale aanpak van pakken. Het aandeel mensen armoede: er is een in armoede blijft met 15% noodzaak aan een breed onaanvaardbaar hoog. Het beleid rond aantal kinderen dat opgroeit armoedebestrijding op alle in armoede neemt nog toe. beleidsdomeinen. Op dit ogenblik leeft 19% van • Een beleid dat oog heeft onze kinderen in een arm voor de verschillende gezin. gezichten van armoede. Zo De overdracht van de vergt bv. incidentele kinderbijslag is voor Groen armoede en generatieeen opportuniteit om de armoede een andere
1
Open Vld wil focussen op twee punten : tewerkstelling van ouders en onderwijs. Het is duidelijk dat wanneer ouders werk hebben het armoederisico aanzienlijk daalt. Tewerkstelling is werkelijk een determinerende factor voor het armoederisico van mensen, dus ook voor het armoederisico van hun kinderen. De toeleiding en begeleiding van mensen naar een job is bijgevolg cruciaal. Daarnaast willen we focussen op onderwijs opdat kinderen uit kansarme gezinnen een opleiding kunnen afmaken en op die manier een plaats vinden op de arbeidsmarkt.
Voor sp.a is de strijd tegen kinderarmoede een absolute prioriteit van de volgende Vlaamse regering. We engageren ons voor extra budget specifiek voor de strijd tegen de kinderarmoede. We trekken daarvoor minstens 1 procent van het totale Vlaamse budget extra uit. Deze middelen komen dus bovenop de middelen voor onderwijs, kinderopvang, kinderbijslag en gezinsondersteuning. Daarnaast bestaat onze aanpak uit vier sporen: 1. Een specifiek armoedebeleid wordt altijd voorafgegaan door een beleid dat ingrijpt op de vorming en herverdeling van inkomsten en welvaart. Dit vereist het maken van de juiste, sociale beleidskeuzes inzake sociale bescherming,
beleidsniveaus – en domeinen overstijgt.”
middelen in te zetten voor aanpak. gezinnen die het echt nodig • Zowel de buitenkant hebben. Het plan van (materiële aspecten) als de In juni 2013 werd het aanpak bestaat uit drie binnenkant (bv. zelfbeeld) Nationaal elementen, en garandeert van armoede moeten Kinderarmoedeplan dat de kinderarmoede in een worden aangepakt. gelanceerd . Het plan wil klap wordt gehalveerd. • De N-VA is geen kinderarmoede aanpakken Voldoende hoge voorstander van een over de grenzen van minimumlonen en projectmatig beleid maar Gemeenschappen en minimumuitkeringen. We benadrukt de nood om deze Gewesten heen en het trekken minimumuitkeringen transversale aanpak te welzijn van kinderen en lonen op tot boven de koppelen aan structurele promoten. Dit door te werken armoedegrens. Dit is de maatregelen. Deze op 3 fundamentele eerste voorwaarde om te structurele maatregelen beleidsdomeinen: toegang garanderen dat alle kinderen volgen een dubbel spoor: tot toereikende middelen, in een omgeving kunnen preventie en bestrijding. toegang tot kwaliteitsvolle opgroeien die van armoede Hierbij wil de N-VA nog diensten en kansen en gespaard wordt. meer inzetten op participatie van kinderen. schuldbemiddeling en Een vierde strategische Kindpremie op basis van budgetbeheer. Een gezin doelstelling, horizontale en inkomen en vermogen. We zonder schulden dat kan verticale partnerschappen stellen voor om het omgaan met zijn budget, is afsluiten tussen verschillende basisbedrag voor het eerste een gezin dat beleidsdomeinen en kind in de huidige regeling armoedebestendig is. verschillende als algemene ondersteuning • We moeten ervoor zorgen bestuursniveaus, vervolledigt voor ieder kind te behouden. dat wie tegenslag heeft of al het actieplan. CD&V zal de Een kind uit een gezin dan niet buiten zijn wil om komende legislatuur verder waarvan het inkomen en/of terecht komt in een werk maken van de vermogen bij de hoogste uitkeringssituatie, zich niet uitvoering van dit actieplan. tien procent ligt, krijgt het automatisch op een glijbaan basisbedrag. Voor een kind richting armoede bevindt. Kinderarmoede kan niet los uit alle andere gezinnen De N-VA wil daarom de gezien worden van armoede wordt het basisbedrag uitkeringen verhogen bij de ouders. Armoede is aangevuld met een waardoor deze, in een complex probleem. Het degressieve inkomens- en combinatie met de sociale
2
fiscaliteit, arbeidsmarkt, onderwijs en woonbeleid. Het is op dat niveau dat een fundamenteel verschil wordt gemaakt tussen meer gelijke, sociaal rechtvaardige samenlevingen met weinig armoede en ongelijke samenlevingen. Zonder faire welvaartscreatie en herverdeling creëer je telkens opnieuw (onoverbrugbare) ongelijke kansen. Een direct armoedebeleid opereert dus steeds in de bedding van een bredere, preventieve aanpak richting meer gelijkheid ten voordele van de lagere inkomens en meer kwetsbare groepen binnen de samenleving. Kinderen in armoede zijn uiteindelijk kinderen van ouders in armoede. Met onze voorstellen op al deze domeinen hebben we krachtige hefbomen om (kinder)armoede te voorkomen of ouders uit de armoede te halen. De meerwaarde van onze sociale welvaartsstaat, die ons door heel Europa benijd wordt, is bijzonder: zonder dit
gaat om uitsluiting op verschillende levensdomeinen. We zien dat financiële moeilijkheden vaak tegelijk oorzaak en gevolg zijn van achterstelling op het vlak van tewerkstelling, onderwijs, huisvesting, gezondheid of maatschappelijke participatie. Die complexe problematiek vraagt een geïntegreerde aanpak, op Vlaams, lokaal en federaal niveau. Overheden, dienstverlenende voorzieningen, middenveldorganisaties, verenigingen van mensen in armoede en de private sector moeten de handen daarom ineenslaan. Het belangrijkste instrument om armoede te bestrijden blijkt nog steeds het hebben van werk. Daarbij vertrekken we vanuit de mogelijkheden van mensen. Voor wie op de arbeidsmarkt niet meteen een werkplek vindt, ontwikkelen we de W² (welzijn-werk) methodiek en de sociale economie. Een aangepast statuut met
zodra mogelijk vermogensafhankelijke uitkering. Zo krijgen ouders van kinderen die het meer nodig hebben een hogere uitkering. Dit voorstel onderstreept dat niet kan worden getalmd met de uitbouw van een vermogenskadaster. Zonder vermogenskadaster kan de kindpremie niet in relatie tot het vermogen staan. Op deze manier moet ook de precaire positie van kinderen uit eenoudergezinnen kunnen aangepakt worden. We voorzien geen premie voor eenoudergezinnen, maar enkel een premie voor gezinnen met lage inkomens, onafhankelijk van de gezinssituatie. Daar eenoudergezinnen vaker een risico op armoede lopen, zullen ze ook meer in aanmerking komen voor dit inkomens- of vermogensgerelateerd supplement. Kinderen uit hetzelfde gezin zijn evenveel waard. Ieder
tegemoetkomingen, boven de Europese armoededrempel komen en blijven. • Een job is nog steeds de beste garantie om uit armoede weg te raken én te blijven. Vandaar dat we een uitgebreid activeringsbeleid voorstaan waarbij we mensen zo goed mogelijk willen begeleiden naar een job op de reguliere arbeidsmarkt. Voor wie hier niet (onmiddellijk) een plaats is weggelegd, voorzien we ook begeleiding naar de sociale economie en vrijwilligerswerk. • Al te vaak krijgen mensen in armoede de hulp niet waar ze recht op hebben omdat ze de juiste weg er naartoe niet vinden. Daarom blijft de N-VA werk maken van automatische rechtentoekenning en ziet ze een belangrijke rol weggelegd voor het OCMW in het doorverwijzen van mensen in armoede, al dan niet met behulp van ervaringsdeskundigen, naar de juiste
3
systeem zou 42 procent van de bevolking onder de armoededrempel leven. Arbeid is de motor van dit systeem. Hoe meer mensen aan de slag in een kwaliteitsvolle job, hoe sterker ons sociaal model en hoe minder armoede. 2. Een globaal specifieker kindbeleid waarbij we investeren in de opvoeding, ontwikkeling en vorming van de kinderen vormt een tweede spoor. Geen kind mag daarbij uit de boot vallen. De lat voor iedereen gelijk leggen, is dus onvoldoende. Gezinnen met een bescheiden inkomen hebben nood aan extra ondersteuning, en financiële drempels vermijden we zoveel als mogelijk. Geen enkele ouder mag immers beknibbelen op de toekomst van haar of zijn kind. Zo verhogen en verbreden we bijvoorbeeld de sociale toeslag bij de kinderbijslag, bouwen we de Huizen van het Kind uit, investeren we meer in inkomensgerelateerde
begeleiding op maat zorgt ervoor dat wie onmogelijk nog op de arbeidsmarkt terecht kan, toch een zinvolle activiteit kan uitoefenen. Zinvol werk is immers veel meer dan een economische activiteit. Op het vlak van arbeidsongeschiktheid en invaliditeit maken we (deeltijds) werk haalbaarder. Nu is het vaak kiezen tussen werken (en geen uitkering krijgen) of helemaal niet werken. We doen onderzoek naar een tussenliggende vorm van definitieve gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Mensen die een vervangingsinkomen hebben, of die alleen in staat zijn om deeltijds te werken, willen we stimuleren om deel te nemen aan herscholing in plaats van ze te straffen met het wegnemen van hun (gedeeltelijke) uitkering.
kind in het gezin staat op gelijke voet. Binnen een gezin wordt er geen onderscheid gemaakt tussen het oudste en het tweede of derde kind in de rij. We schaffen de ongelijke behandeling tussen kinderen van hetzelfde gezin af, zowel op het vlak van de fiscale vrijstellingen als bij de berekening van de kinderbijslag. Zeker bij nieuw samengestelde gezinnen en vormen van coouderschap is zo’n vereenvoudiging noodzakelijk.
instanties/organisaties.
kinderopvang en voeren we onder meer de maximumfactuur in voor de eerste graad van het secundair onderwijs. Zoals hierboven al aangehaald engageren we ons bovendien om in een volgende Vlaamse Regering 1% extra van het totale budget uit te trekken specifiek voor de strijd tegen kinderarmoede en verzekeren we de continuïteit en deze integrale aanpak door te kiezen voor één minister voor alle bevoegdheden in functie van de opvoeding, ontwikkeling en het welzijn van het kind. 3. De lokale verankering van de strijd tegen kinderarmoede werkt en willen we dan ook voortzetten. We willen dat elke Vlaamse gemeente, zonder uitzondering, een prioriteit maakt van de aanpak van kinderarmoede.
Veel chronische zieken kennen een fluctuerend ziekteverloop. Voor hen willen we een vlottere
4. We zijn in Vlaanderen bezig met een brede maatschappelijke mobilisatie. We willen alle organisaties,
4
overgang tussen volledige en gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid en werkhervatting. We waken erover dat op lokaal niveau een voldoende aanbod aan sociale arbeidsplaatsen behouden blijft. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de lokale besturen.
verenigingen, lokale besturen en burgers overtuigen om zich te engageren in de strijd tegen kinderarmoede. Momenteel heeft één of vijf Vlaamse gemeenten een coördinator armoede aangeduid. We willen ze allemaal overtuigen om die stap te zetten. Het kinderarmoedefonds moet mee een breed maatschappelijk draagvlak stimuleren.
Ook zij die niet (meer) kunnen werken hebben recht op bestaanszekerheid. Daarom laten we alle minima door middel van een welvaartskoppeling mee evolueren met de levensduurte. We houden vast aan de volledige toekenning van de budgetten in de welvaartsenveloppen om zo op termijn aan elk gezin een inkomen boven de armoededrempel te verzekeren. Onderwijs vanaf drie jaar vinden we een recht voor ieder kind en een plicht voor iedere ouder. De deelname aan kleuteronderwijs willen we voor elk kind garanderen. We willen werk maken van een beter functionerende
5
leerlingenbegeleiding en alle overlappingen en versnippering in het aanbod aan leerlingenbegeleiding wegwerken. We optimaliseren de kansen van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, stappen af van een medisch deficiëntie- denken en evolueren door naar een sociaal-contextueel model, waar zowel in het buitengewoon als in het gewoon onderwijs, onderwijs- en zorgbehoeften primeren. We willen sociale rechten ook automatisch toekennen. We zetten mensen aan tot het tijdig gebruik van het preventieaanbod teneinde chronische zorg, latere complicaties en grotere kosten te vermijden. We willen komen tot één maximumfactuur voor nietmedische zorgkosten. We willen onderbescherming aanpakken door mensen bewust te maken van de maatschappelijke dienstverlening, van subsidies en van specifieke
6
voordelen waar zij recht op hebben doch geen gebruik van maken. We willen armoede actief opsporen, armoedesignalen sneller (h)erkennen en zorgen voor een lokale en proactieve dienstverlening. We willen de rol van het OCMW en andere collectieve diensten versterken, als lokaal belangrijk vangnet voor mensen in armoede. We willen personen in armoede beter ondersteunen door een optimale samenwerking tussen betrokken ondersteunende diensten. We streven naar één dossier dat voor rechtstreeks betrokken hulpverleners toegankelijk is met een heldere, begrijpelijke kennisgeving aan de betrokken cliënten. We hebben oog voor de ondervertegenwoordiging van kansengroepen in de kinderopvang. We zetten in op preventieve gezinsondersteuning met voldoende waarborgen voor betrokken cliënten, een
7
belangrijke prioriteit in de strijd tegen armoede. Ervaringsdeskundigen in armoede moeten worden ingeschakeld bij bepaalde welzijns- en gezondheidsvoorzieningen (bv. CAW, ‘Huizen van het Kind’, diensten gezinszorg, thuiszorgdiensten). We besteden bijzondere aandacht aan de woningen van slechte kwaliteit van energiekwetsbare gezinnen: een verhoogde focus van stad, gemeente of OCMW, en extra hoge premies van het gewest liggen voor de hand. We moeten zo bereiken dat in 2020 de energiearmoede aan de bron drastisch geminderd zal zijn; We koppelen het systeem van huursubsidies als tussenkomst in de huur van de laagste inkomens aan strikte inkomensvoorwaarden en op zo’n manier uitwerken dat de tussenkomst in de huur uiteindelijk niet resulteert in een verhoging van de huurprijs. Op deze manier wordt het privéaanbod mee
8
ingeschakeld om de sociale huurmarkt uit te breiden en de achterstand weg te werken. Tegelijkertijd blijven we inzetten op het bekend maken van bestaande huursubsidies bij het doelpubliek. Het doelpubliek dat er het grootste voordeel bij heeft, is vaak het minst goed ingelicht. Binnen de sociale huisvesting moeten gezinnen met een verschillende achtergrond evenveel kans hebben om een plaats te vinden. Een gemengde samenstelling van sociale woonwijken moet zowel het samenleven als de financiële leefbaarheid van de sociale huisvestingsmaatschappijen verbeteren. We werken instrumenten uit om huurdiscriminatie op te sporen en te verbaliseren. België heeft als bijkomend kenmerk dat relatief veel kinderen in een één ouder gezin opgroeien. We hebben daarbij bijzondere aandacht voor de precaire situatie van eenoudergezinnen. Bijv. in het kader van de sociale
9
huurmarkt, jobs op maat, …
10
