Dit zijn de vluchtelingen-standpunten van de politieke partijen Gepubliceerd: 16 oktober 2015
Door: NU.nl/Avinash Bhikhie
De emoties in het debat over de opvang van vluchtelingen lopen hoog op. Er is een tekort aan bedden in asielzoekerscentra terwijl bewoners zich verzetten zich tegen de komst van opvangcentra. Ook in de Tweede Kamer vindt een verhit debat plaats dat vaker over controversiele uitspraken gaat dan over de inhoud en oplossingen. Daarom somt NU.nl de standpunten van de politieke partijen in het asieldebat op.
VVD Moeten we vluchtelingen opvangen? De VVD vindt dat mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld moeten worden opgevangen. Deze vluchtelingen zijn op zoek naar veiligheid, maar hebben die al gevonden in de veilige Europese landen aan de randen van Europa. Dat de vluchtelingen doorreizen naar Nederland doen zij volgens de VVD vanwege het feit dat ze kúnnen doorreizen en vanwege "de royale sociale voorzieningen" die ons land biedt. Dat maakt ze economische vluchtelingen, stellen de liberalen en daar wil de VVD "er zo min mogelijk" van. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra stelt dat de grens van wat Nederland zowel fysiek als maatschappelijk aankan in zicht is. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) verwacht dat het aantal asielaanvragen voor dit jaar zal uitkomen tussen de 50.000 en 60.000. Wat de VVD als grens ziet, is niet bekend. De VVD wil de opvang in de regio verbeteren zodat de vluchtelingen zich niet meer genoodzaakt voelen de oversteek naar Europa te moeten maken. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? Wat de VVD betreft worden de voorzieningen voor asielzoekers met een tijdelijke verblijfsstatus (vijf jaar) versoberd. Statushouders krijgen niet langer voorrang bij de toekenning van een sociale huurwoning. In plaats daarvan worden zij ondergebracht in containerwoningen en omgebouwde kantoorpanden. De bijstand moet worden aangepast. Dat betekent dat de asielzoekers geen toeslagen (huur, zorg) meer krijgen. Die worden rechtstreeks afgetrokken van de uitkering zodat zij "een paar tientjes leefgeld" overhouden voor voedsel en kleding.
1
Hoe zit het met de integratie? Er wordt verwacht dat een groot gedeelte van de asielzoekers zal blijven. De VVD vindt dat de integratie (het leren van de taal en zoeken van een baan) van de asielzoekers met een tijdelijke verblijfsstatus de eigen verantwoordelijkheid is.
PvdA Moeten we vluchtelingen opvangen? Ja, dat heeft Nederland ook altijd gedaan, zegt de coalitiepartij. De sociaaldemocraten spreken niet van economische vluchtelingen. Die krijgen namelijk geen asiel. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? Een getal noemen kan volgens de PvdA niet. Nederland kan de stroom aan, maar er is een grens, zegt asielwoordvoerder Attje Kuiken. De PvdA wil voorkomen dat mensen de noodzaak hebben om de Middellandse Zee over te steken, door de opvang in de vluchtelingenkampen in de buurlanden te verbeteren. Daar moet Europa veel meer geld voor uittrekken. Daarnaast moeten Europese landen moeten zo snel mogelijk tot een verdelingssysteem komen waarbij de vluchtelingen die aankomen in Griekenland en Italië eerlijk verdeeld worden over Europa. In gemeenten moet er beter worden overlegd met bewoners waar en hoeveel asielzoekers er opgevangen worden om het draagvlak te vergroten. De wil om vluchtelingen op te vangen is er, alleen moet er beter overlegd worden. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? Asielzoekers met een verblijfsstatus krijgen volledige bijstand, recht op zorg en kansen op de woningmarkt, zegt de PvdA. Daar zal geen verschil in zitten ten opzichte van Nederlandse bijstandsgerechtigden. Alleen krijgen zij de toeslagen (huur, zorg) in natura uitbetaald. Betaling in natura zal de zaken makkelijker maken voor vluchtelingen, stelt de PvdA. Hoe zit het met de integratie? Daar moet zo snel mogelijk mee worden begonnen. Dat betekent dat zij direct bij binnenkomst de taal en Nederlandse normen en waarden moeten leren. De overheid moet hierbij een faciliterende rol voor vrijwilligers vervullen, maar zal geen taalcursussen of integratietrajecten betalen. De PvdA waakt ervoor niet dezelfde fouten te maken als die met de arbeidsmigranten in de jaren ’60 ’70 zijn gemaakt.
2
SP Moeten we vluchtelingen opvangen? Ja, en heel veel mensen vinden dat ook, zegt de SP. Bovendien heeft Nederland verdragen ondertekend die haar hiertoe verplicht. De manier waarop vluchtelingen worden opgevangen levert nodige weerstand op, constateert SP-asielwoordvoerder Sharon Gesthuizen. De communicatie naar de bewoners toe moet verbeteren. Op een aantal plaatsen gaat dat niet goed, en op aantal plaatsen wel. Inspraakavonden kunnen de zorgen wegnemen. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? De huidige aantallen kan Nederland aan, maar dit kan niet tien jaar aanhouden. Daarom moet er werk gemaakt worden van opvang in de regio, stelt de SP. Die moet snel verbeterd worden. Maar om de vluchtelingenstroom een halt toe te roepen is stabiliteit in de regio essentieel en moeten westerse landen afzien van agressieve interventiepolitiek, zoals de inval in Irak wat geleid heeft tot het ontstaan van IS, zegt de SP. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? De partij vindt dat iedereen recht heeft op een woning, maar die zijn er simpelweg niet. Al voor deze verhoogde asielinstroom waren er te weinig woningen. Nederlanders stonden soms wel tien jaar op een wachtlijst, en dat komt door het VVD-beleid van Rutte I en II, vinden de socialisten die door de verkoop van huurwoningen en de verhuurdersheffing gezorgd heeft voor de schaarste op de woningmarkt. Daarnaast heeft iedereen recht op bijstand, maar moet iedereen die dat kan werken voor zijn geld. De SP waakt voor verdringing op de arbeidsmarkt. Aan de gezondheidszorg moet niet worden getornd, anders krijg je een groep tweederangsburgers, denkt de partij. Hoe zit het met de integratie? Voor de SP is het belangrijk dat vluchtelingen zo snel mogelijk de kans krijgen iets te maken van hun leven. Het gaat niet zozeer om integreren, maar eerder om het gevoel bij vluchtelingen dat ze een zinvol leven kunnen leiden waar zij weer regie over hun eigen toekomst krijgen.
CDA Moeten we vluchtelingen opvangen? Het CDA vindt het een morele plicht om vluchtelingen een veilige haven te bieden in tijden van oorlog. Dit betekent tegelijkertijd dat Nederland de huidige vluchtelingen niet altijd de normale asielprocedure moet laten doorlopen met uitzicht op permanent verblijf, maar tijdelijk een veilige onderkomen moet bieden. Deze vluchtelingen krijgen geen asielstatus, maar een ontheemdenstatus dat hen minder rechten geeft. Dat moet de vluchtelingen duidelijk maken dat zij moeten terugkeren. 3
Voor de vluchtelingen die mogen blijven moet voor de opvang lokaal draagvlak en draagkracht als voorwaarden gelden. De opvang moet kleinschalig gebeuren. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? Volgens het CDA komen er meer aan dan Nederland aankan. Daarom moet de asielprocedure versneld worden om te bepalen wie een echte vluchteling is en wie niet. Vanaf de eerste dag moet het de vluchtelingen duidelijk worden gemaakt dat zij uiteindelijk terug moeten naar land van herkomst als de situatie daar wee veilig is. Een concreet aantal, kan niet worden genoemd. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? Ja, maar dat kan soberder. Vluchtelingen die een verblijfsstatus hebben, hebben nu voorrang bij de toekenning van een sociale huurwoningen. Het CDA pleitte eerder voor de afschaffing van deze urgentiestatus en steunt het kabinet in het voornemen de voorrangsregeling uit de wet te schrappen. Hoe zit het met de integratie? Werk en scholing moeten gericht zijn op een succesvolle terugkeer naar land van herkomst. Tegelijkertijd moeten vluchtelingen zich houden aan de wetten en regels van Nederland. Het CDA wil daarom dat iedere vluchteling een samenvatting van de Nederlandse grondwet in eigen taal krijgt. Wie zich hier niet aan houdt en een misdrijf pleegt, verspeelt automatisch z'n recht op verblijf.
PVV Moeten we vluchtelingen opvangen? Nee, zegt de PVV. De vluchtelingen die zich melden in Nederland hebben een reis afgelegd door verschillende veilige landen (via Turkije, Griekenland, door Europa naar Nederland), dus zijn zij niet op de vlucht voor oorlog en geweld. "Echte vluchtelingen kunnen altijd in de eigen regio, zoals in de steenrijke Golfstaten, worden opgevangen", zegt asielwoordvoerder Sietse Fritsma. Asielzoekers die een verblijfstatus krijgen, krijgen die altijd tijdelijk zodat zij kunnen terugkeren naar land van herkomst zodra het daar veilig is. Nu krijgen asielzoekers een tijdelijke status (vijf jaar) die daarna wordt omgezet in een permanente verblijfsvergunning als de situatie onveilig blijft. Voor de asielzoekers die tijdelijk mogen blijven geldt wat de PVV betreft dat zij hun verblijfsstatus verliezen als zij een strafbaar feit plegen, of als asielzoekers uit islamitische landen weigeren een anti-sharia verklaring te tekenen en na te leven. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? "0", aldus Fritsma.
4
Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? Oplossingen voor deze problemen hoeft de PVV niet te geven, want de partij wil de grenzen sluiten en geen enkele asielzoeker meer toelaten, laat Fritsma weten. Hoe zit het met de integratie? Oplossingen voor deze problemen hoeft de PVV niet te geven, want de partij wil de grenzen sluiten en geen enkele asielzoeker meer toelaten, laat Fritsma weten.
D66 Moeten we vluchtelingen opvangen? Ja, zegt D66, want dat is de "morele verplichting" die een land als Nederland heeft om mensen die op de vlucht zijn voor repressieve dictaturen veiligheid te bieden Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? D66 denkt niet dat er een grens te trekken valt. "De instroom die we nu zien, kunnen we aan. De Nederlandse maatschappij kan dat aan", zegt asielwoordvoerder Sjoerd Sjoerdsma. De politiek moet wel op zoek eensgezind op zoek naar oplossingen, de zorgen in de maatschappij serieus nemen en werken aan draagvlak, in plaats van elkaar bestrijden met holle retoriek. Daarbij is het belangrijk dat er ruimte komt voor kleinschalige opvang en mogen afspraken met gemeenten niet geschonden worden. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? D66 maakt geen onderscheid tussen vluchtelingen en Nederlanders. Dat betekent dat vluchtelingen dezelfde rechten hebben, ook op het gebied van de bijstand, zorg, onderwijs en woning. Maak je dat onderscheid wel, dan werkt dat de integratie tegen en dat zal Nederland op termijn meer geld kosten, stelt D66. "We hebben geleerd dat gettovorming moet worden voorkomen. Deze mensen moeten direct meedraaien in Nederlandse samenleving." Hoe zit het met de integratie? Wat D66 betreft begint de integratie op de eerste dag. Dat begint bij vluchtelingen die aankomen en waarvan nog niet bepaald is of ze asiel krijgen. Dat maakt niet uit, want 80 procent zal blijven, zegt D66. Hoe sneller ze Nederlands leren, des te sneller ze aan een baan komen. Dat verkleint de kans dat de asielzoekers in de bijstand terecht komen.
ChristenUnie Moeten we vluchtelingen opvangen? Ja, zegt de ChristenUnie. De vluchtelingen uit met name Syrië die hier een veilig heenkomen zoeken moeten "met een warm hart" verwelkomd worden.
5
Zij moeten zich hier houden aan de normen en waarden van de Nederlandse rechtstaat. Doen zij dat niet, dan moeten zij vervolgd worden en waar kan worden uitgezet. Arbeidsmigranten moeten aan de EU-buitengrenzen geweerd worden. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? De vluchtelingenstroom zal niet ineens stoppen, denkt de ChristenUnie en een getal is niet te noemen. Belangrijker is dat er naar de draagkracht in de samenleving gekeken wordt. Er moet gezorgd worden dat Nederland niet overvraagd wordt. Daarom moet het mogelijk zijn om kleinere aantallen vluchtelingen op te vangen. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? Ja. De partij stelt dat zij vluchtelingen behandelt zoals zij zelf behandeld willen worden. Hoe zit het met de integratie? Dat noemt de ChristenUnie van "groot belang" en de integratie moet snel beginnen. De vluchtelingenstroom zal niet zomaar ophouden en verwacht mag worden dat de Syriërs hier de komende jaren zullen blijven. Nederland moet gebruik maken van de capaciteiten van de vluchtelingen en ze aan werk zetten zodat er een basis wordt gelegd voor het moment dat ze terugkomen naar land van herkomst.
GroenLinks Moeten we vluchtelingen opvangen? Ja, oorlogsvluchtelingen horen een veilig onderkomen te krijgen. Dat kan in Europa, maar dat moet eerlijk gebeuren en daar hoort een verplichte verdeelsleutel bij. De opvang in Nederland moet kleinschaliger. Dat vergroot niet alleen het aantal beschikbare locaties, maar ook het draagvlak onder inwoners. Bovendien moeten gemeenten meer regie krijgen. Hoeveel vluchtelingen kan Nederland aan? Volgens GroenLinks gaat het er niet om of Nederland het aankan, maar of Nederland het wil aankunnen. GroenLinks wíl vluchtelingen opvangen. De partij vindt dat het kabinet een realistisch verhaal moet vertellen over de vluchtelingen, en niet de angst over hen moet aanwakkeren. Krijgen vluchtelingen een woning, bijstand en zorg? Dit zijn basisvoorzieningen waar vluchtelingen absoluut recht op hebben, zegt de partij. GroenLinks denkt dat het een illusie is om te denken dat het versoberen van deze voorzieningen vluchtelingen zal afschrikken om naar Nederland te vluchten. Hoe zit het met de integratie? Integratie door werk en scholing moet vanaf de eerste dag. De meeste vluchtelingen blijven hier, dus kunnen ze daarom het beste meteen deel laten nemen aan onze maatschappij. 6
