Annual Report 2012

Jaarverslag 2012 / Annual Report 2012


1

Inhoudsopgave Algemene informatie 3 Visie, Missie en Profiel 4 Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers 2012 - 2008

5

Pre-advies van de Raad van Commissarissen 6 Verslag van de Directie 7 Jaarrekening

- Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ná voorstel winstbestemming

16

- Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 17 - Geconsolideerd kasstroomoverzicht 18 Toelichting

- Grondslagen voor consolidatie, waardering, en resultaatbepaling 19

- Toelichting op de geconsolideerde balans

23

- Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening

29

- Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 ná winstbestemming

31

- Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012 - Toelichting op de vennootschappelijke balans

32

37

- Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening

33

Overige gegevens

- Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

39

English version - Summary of the annual report 2012

2

41


Algemene informatie Raad van Commissarissen Mr. Ch. A. Calor - voorzitter Mr. A. R. Baarh M. Goede Prof. Dr. R. Lai A Fat Ir. M. P. Hindori

Directeur N.W. Lalbiharie

Onderdirecteuren M. V. Parsan, MBA Mr. M. M. Pitti R. R. R. Lalbiharie

Sectorleiders en daaraan gelijkgestelden F. Makdoembaks S. Sordjo Drs. R. Garib D. P. Sakiman

Accountants BDO Assurance N.V.

Medisch adviseur Drs. F. C. Chan Pin Jin

Herverzekeringsadviseur A. I. H. Witteveen

Juridisch adviseur Mr. S. Mangroelal


3

Visie, missie en profiel Visie

FATUM is de meest service gerichte financiële dienstverlener voor elke inwoner van Suriname.

Missie

FATUM biedt zekerheid aan personen en bedrijven. Door de financiële gevolgen van alledaagse risico’s aan ons over te dragen, kunnen onze klanten met meer zekerheid ondernemen, wonen, werken, leven en zich ontwikkelen. Wij zijn ondernemend, integer en gericht op samenwerking. Wij geven bovendien rekenschap aan de maatschappij waar wij deel van zijn.

Profiel

FATUM is een dynamische financiële dienstverlener met een ruim pakket aan verzekerings- en beleggingsproducten voor de Surinaamse markt. De middelen die uit de onderneming worden gegenereerd, worden voornamelijk geÏnvesteerd in de lokale economie. Wij zijn als oudste verzekeringsmaatschappij in Suriname een stabiele factor en een betrouwbare financiële partner. Met de enthousiaste inzet van onze deskundige medewerkers en tussenpersonen willen wij uitblinken door de excellente kwaliteit van onze dienstverlening.

Ons handelen wordt bepaald door drie kernwaarden: Ondernemend

Het vroegtijdig signaleren van kansen en/of risico’s en op grond hiervan adequaat handelen.

Integer

Het hanteren van sociale en ethische normen die algemeen aanvaard zijn. FATUM onderschrijft de tien principes van ‘The Global Compact’.

Teamwork

Het gebruik maken van elkaars kennis en van die van partners om een solide resultaat voor de klant te bereiken.

Al 131 jaar uw betrouwbare financiële partner Wat er ook gebeurt...

4


Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers 2012 - 2008 Bedragen in duizenden SRD1 m.u.v de gegevens per aandeel

Balans

2012

Balanstotaal 258.816 Beleggingen 220.233 Verzekeringstechnischeen overige voorzieningen 41.627 Eigen vermogen 123.835

Resultaten

2011

20102

2009

2008

220.292 205.632

163.105 127.528

177.666 167.398

169.173 158.081

31.320 92.630

29.160 69.578

23.680 65.396

22.733 57.715

30.458 1.927 28.939 61.324

25.674 1.931 9.537 37.142

23.172 1.523 11.979 36.674

21.748 1.522 6.273 29.543

6.233 2.312 11.416 11.896 31.857

7.328 2.982 9.732 11.427 31.469

5.351 241 8.606 11.116 25.314

3.507 1.595 7.907 8.755 21.764

5.673 513 6.186 –205 5.981 4.181 1.800

11.360 31 11.391 –309 11.082 10.182 900

7.779 –362 7.417 –248 7.169 6.669 500

Omzet

Premie-inkomen schade Premie-inkomen leven Opbrengst beleggingen

31.847 10.264 31.627 73.738

Bedrijfslasten Herverzekeringspremies Mutatie technische voorzieningen Netto geleden schade Provisie en kosten

6.927 10.289 10.399 11.919 39.534

Winst en winstbestemming

Resultaat technische rekening en beleggingen Andere baten/lasten Winst vóór belastingen Belastingen Nettowinst te verdelen -In bedrijf gehouden -Dividend

34.204 -7.488 26.716 –327 26.389 23.389 3.000

Cijfers per aandeel van nominaal SRD 0,025

Nettowinst 131,95 Dividend 15,00 Eigen vermogen 660,03

29.467 -8.418 21.049 –314 20.735 18.635 2.100

103,68 29,91 55,41 10,50 9,00 4,50 463,15 347,89 326,98

35,85 2,50 288,58

SRD = Surinaamse Dollar Vanwege doorgevoerde reorganisatiemaatregelen ter versterking van de financiële positie van het concern in 2011, zijn de vergelijkende cijfers over 2010 aangepast. 1

2


5

Pre-advies van de Raad van Commissarissen Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van FATUM Schadeverzekering N.V. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 29, lid 4 van de statuten, is het ons een genoegen u over de jaarrekening 2012 van FATUM Schadeverzekering N.V., bestaande uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening, het volgende te berichten. Wij hebben conform het bepaalde in de statuten van FATUM Schadeverzekering N.V., de geconsolideerde en vennootschappelijke balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en vennootschappelijke winst- en verliesrekening over het boekjaar 2012, alsmede de daarbij behorende toelichting, laten onderzoeken. Wij adviseren u de onderhavige jaarrekening, die de directie samen met de verklaring van BDO Assurance N.V. heeft aangeboden, conform vast te stellen. Deze vaststelling strekt tot décharge van de directie voor het bestuur en beheer en de Raad voor het gehouden toezicht. Met het voorstel van de directie om een bedrag van SRD 23.389.000 van de uit de jaarrekening blijkende nettowinst te reserveren en het restant van SRD 3.000.000 in de vorm van dividend in contanten uit te keren, hebben wij ons kunnen verenigen. Volgens het door de Raad van Commissarissen opgemaakte rooster van aftreden, zoals bepaald in artikel 20 van de statuten van FATUM Schadeverzekering N.V., is het de beurt aan Mr. A. R. Baarh om af te treden. Wij stellen u voor de aftredende commissaris, die zich herkiesbaar stelt, te herbenoemen. De Raad bedankt de directie voor de wijze waarop zij de belangen van de vennootschap in het afgelopen boekjaar heeft behartigd. Wij bedanken verder de medewerkers en de tussenpersonen voor hun inzet en bijdrage in het afgelopen boekjaar. Paramaribo, augustus 2013 Raad van Commissarissen: Mr. Ch. A. Calor - voorzitter Mr. A. R. Baarh M. Goede Prof. Dr. R. Lai A Fat Ir. M. P. Hindori

6


Verslag van de Directie Algemeen In het verslagjaar 2012 is in de Europese schuldenproblematiek opnieuw verbetering uitgebleven. De Verenigde Staten van Amerika kampen met een soortgelijk probleem waarbij zij, mede door de financiering van hun begrotingstekort door China, in een afhankelijke positie tegenover dit land komen te verkeren. Suriname Surinames economische positie vertoont een stijgende trend en in 2012 is er een groei van het bruto binnenlands product gerealiseerd van 4,5%. Een andere positieve ontwikkeling voor Suriname in het verslagjaar 2012, is de verhoging van de kredietbeoordeling door Moody’s en Fitch naar respectievelijk BB- en Ba3. Deze ratingbureaus hebben de kritische kanttekening geplaatst dat de Surinaamse economie kwetsbaar is vanwege, schommelende prijzen van grondstoffen en dat het een noodzaak blijft dat de economische basis wordt verbreed middels diversificatie van de economie. Hiermee kunnen prijsontwikkelingen van onze voornaamste exportproducten olie en goud beter worden opgevangen. Als gevolg van de koersaanpassingen in januari 2011, in het bijzonder van de Amerikaanse dollar, bedroeg de inflatie in 2011 15,3%. De inflatie in 2012 bedroeg 4,4%.

Sectoren Aardolie In 2012 is Staatsolie gestart met de uitbreiding van de olieraffinaderij te Tout Lui Faut. De kosten van deze uitbreiding zijn geraamd op circa USD 700 miljoen. De oplevering van de uitgebreide raffinaderij zal, indien allles volgens plan verloopt, ultimo 2014 plaatsvinden. Staatsolie heeft in 2012 een omzet van USD 1 miljard weten te genereren. De winst vóór aftrek van belastingen bedraagt USD 475 miljoen dollar. De Staat Suriname heeft in de vorm van dividend een bedrag van USD 320 miljoen uitgekeerd gekregen. Staatsolie levert met deze afdracht van dividend een belangrijke bijdrage aan de nationale economie. Goud Ultimo 2012 hebben de multinationals Newmont Mining Corporation en IAMGOLD overeenstemming bereikt met de overheid over voortzetting van de samenwerking. In de overeenkomst met Newmont is de naamloze vennootschap Republic of Suriname (RoS N. V.)een stille vennoot die geen actieve rol zal hebben bij de bedrijfsactiviteiten en het beheer van de mijn. De verhouding op basis van aandelen is 25% voor RoS N. V. en 75% voor Surgold (Newmont). RoS N. V. zal invloed kunnen uitoefenen op de koers, de programma’s en budgetten. Door een “Strategie commissie” waarin RoS N.V. en Surgold (Newmont) elk met twee leden zitting in hebben, zal het strategisch beleid bepaald worden. In de overeenkomst met IAMGOLD zijn zaken opgenomen als de uitbreiding van de mijnoperaties, de goudproductie en de daaraan gekoppelde kosten voor stroomlevering. De overeenkomsten met Newmont en IAMGOLD moeten nog door het parlement worden goedgekeurd. Ten tijde van de publicatie van dit verslag heeft de goedkeuring van de overeenkomst met IAMGOLD reeds plaatsgevonden. Vermeldenswaardig is ook het initiatief, om voor de raffinage van het goud in Suriname, een minthouse op te zetten. Bananen De Stichting Behoud Bananensector Suriname (SBBS) heeft in 2012 een totale productie van 85.000 ton gerealiseerd. In 2011 bedroeg de productie 70.000 ton. De SBBS wil in de toekomst een eigen kartonfabriek openen om jaarlijks ruim 4,5 miljoen dozen voor de export zelf te produceren. Het opzetten van de fabriek voor verpakkingsmateriaal zal het bedrijf een besparing van ruim USD 1 miljoen opleveren. De Commissie Privatisering SBBS (Stichting Behoud Bananensector Suriname) onderhandelt met het Belgische bedrijf Univeg over de overname van SBBS. De getaxeerde waarde van de onderneming is circa USD 30 miljoen en dit is dan ook de basis voor de Jaarverslag 2012 / Annual Report 2012

7

gestelde overnameprijs aan Univeg. In het verslagjaar heeft er een internationale aanbesteding voor de verkoop van SBBS plaatsgevonden. Uit de inschrijvers is Univeg gekozen als potentiële koper voor dit staatsbedrijf. Bij een eventuele verkoop zal de Surinaamse overheid een aandeel van 10% in SBBS behouden. Visserij In het boekjaar 2012 is het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij gestart met een visserij-survey waarbij er onderzoek zal worden gedaan naar de productiemiddelen in deze sector, het aantal landingsplaatsen en het aantal gezinnen dat in deze sector actief is. Dit onderzoek strekt zich uit van Galibi, Marowijne tot en met NieuwNickerie, Nickerie. Het is de bedoeling om aan de hand van de onderzoeksresultaten beleid te ontwikkelen om de duurzaamheid van deze sector te verbeteren. Door de overheid zijn er middelen (SRD 80 miljoen) vrijgemaakt om de Kustwacht te operationaliseren. Met het operationaliseren van deze Kustwacht zal worden getracht de overbevissing, illegale visserij en piraterij te bestrijden.

De financiële sector In 2011 is door de Centrale Bank van Suriname gestart met de vernieuwing van het toezicht op het banken verzekeringswezen en andere financiële instellingen. In 2011 vond de inwerkingtreding van de Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen plaats alsook de wijziging van de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties. In het verslagjaar 2012 heeft De Nationale Assemblee de wet Toezicht Geldtransactiekantoren aangenomen. Met de aanname van deze wet, is het nu wettelijk verplicht om de activiteiten van geldtransferkantoren (overmakingen) en cambio’s (omwisselen van geld) te scheiden en in aparte naamloze vennootschappen onder te brengen. Ook is het individuele aandeelhoudersbelang in een cambio aan een maximum gesteld. De Centrale Bank van Suriname heeft in 2012 het initiatief genomen om te komen tot het oprichten van een Kredietregistratiebureau. Het is de bedoeling dat via dit bureau een nationaal kredietregistratiesysteem wordt ontwikkeld, waarbij de spelers in de financiële sector verplicht zijn om het Kredietregistratiebureau te raadplegen voordat zij kredieten verstrekken of kredietovereenkomsten aangaan. In 2012 kondigde de Centrale Bank van Suriname aan dat er een financiële campus opgericht wordt, de Suriname Financiële Campus, welke als doel zal hebben om economisch kader af te leveren. Dit zal gebeuren door het ontwikkelen en aanbieden van twee modules aan de financiële sector. De module Financiële Dienstverlening zal ontwikkeld worden door de banken en de assurantiemaatschappijen en de module Geld- en Transactiekantoren door de geldwissel- en geldtransactiekantoren. Om deze modules te ontwikkelen is door de Centrale Bank van Suriname een samenwerking aangegaan met het Nederlandse instituut Welten Opleiding en Ontwikkeling B.V. Deze organisatie zal samen met het Trainingsinstituut en Studiecentrum van de Centrale Bank van Suriname en vertegenwoordigers van de financiële sector verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van deze modules.

De verzekeringsbranche Wetgeving In 2012 zijn de verzekeringsmaatschappijen door de Centrale Bank van Suriname voorzien van de Conceptwet Toezicht op het Verzekeringsbedrijf. De verzekeringsmaatschappijen hebben deze conceptwet bestudeerd en met commentaar en aanbevelingen geretourneerd. Het is de bedoeling dat de Centrale Bank van Suriname rekening houdende met de inbreng van de verzekeringsmaatschappijen het concept verder zal formuleren.

8


Egalisatiereserve Het gebruik van de egalisatiereserve is in 2012 door de regering nader beschouwd. De regering heeft stappen ondernomen om deze fiscale faciliteit af te schaffen. Na overleg met de Staatsraad hebben de verzekeringsmaatschappijen enkele aanbevelingen gedaan aan de Directeur der Belastingen over het voornemen tot het afschaffen van deze faciliteit en de reeds opgebouwde egalisatiereserve.

De FATUM groep In april 2012 vierden wij ons 130-jarig bestaan. Dit jubileum was voor ons aanleiding om na te denken over de toekomst van de FATUM groep, en over de toekomst van ons land. Wij hebben onze bedrijfsstrategie grondig heroverwogen en hebben ook nagedacht over de rol die wij als verzekeraar in de samenleving willen vervullen. Wij zijn al 130 jaar een belangrijke partner in de samenleving en maken deel uit van het leven van Surinamers door te zorgen voor zekerheid, hulp bij schade en opvang van financiële zorgen bij ongevallen, ziekte, brand en overlijden. Wij willen onze maatschappelijke rol uitbreiden door niet alleen als financiële en verzekeringspartner op te treden, maar ook als verantwoordelijke, maatschappelijk betrokken onderneming. Dit zullen wij doen door actief projecten te ondersteunen die te maken hebben met de verlichting van de gevolgen van klimaatverandering, zorg voor het milieu en armoedevermindering.

ISO-Certificering FATUM Schadeverzekering N.V. en FATUM Levensverzekering N.V. zijn sinds 29 april 2010 ISO 9001:2008 gecertificeerd. In 2012 heeft de certificerende instelling SGS N.V. haar activiteiten in Suriname beëindigd. Na oriënterende gesprekken met twee andere certificeringsinstellingen is ultimo 2012 gekozen voor KIWA Nederland B.V. Bij de opmaak van dit verslag waren de resultaten van de in februari 2013 gehouden externe audit door KIWA Nederland B.V. reeds bekend. FATUM Schadeverzekering N.V. en FATUM Levensverzekering N.V. zijn vanaf april 2013 wederom voor een periode van drie jaren ISO 9001:2008 gecertificeerd.

Branche Motorrijtuigen Het resultaat van de autobranche is nog steeds verontrustend door de meer dan evenredige stijging van de schadelasten ten opzichte van de premieopbrengsten. In 2013 zal de nodige aandacht besteed moeten worden aan maatregelen om deze schadelasten te beperken c.q. te doen afnemen middels screening van de huidige autoportefeuille alsook door verstrekking van informatie en voorlichting die het rijgedrag in positieve zin kunnen beïnvloeden. Als alleen wordt gedacht aan het menselijk leed dat door roekeloos rijgedrag wordt veroorzaakt, dan is het hoog tijd voor instanties in het algemeen waaronder ook verzekeraars om hierin verandering te brengen.

Branche Brand In 2012 werden we geconfronteerd met een grote brand in de binnenstad van Paramaribo. Voor een adequaat risicomanagement is het van belang dat ook de belendende gebouwen van de bij ons verzekerde risico’s in de binnenstad van Paramaribo kritisch worden bekeken. De doorlopende screening van de verzekerde commerciële risico’s is uitgebreid door nu ook de naastliggende panden mee te nemen tijdens de risico-inspecties.


9

Beleggen en beleggingsopbrengsten Het beleggingsresultaat over 2012 werd sterk beïnvloed door indirecte beleggingsopbrengsten vanwege de herwaardering van effecten, door de relatief sterke toename van de beurskoersen. In het verslagjaar zijn de twee vastgoedprojecten beëindigd. Momenteel onderzoeken we de mogelijkheden voor een vastgoedproject met een sociaal karakter, dat het woningbezit onder burgers met lagere inkomens moet helpen bevorderen. Hiervoor zal een speciaal financieringsproduct worden ontwikkeld met aangepaste aflossingen ten behoeve van de modale burger voor de financiering van de aankoop van bouwkavels c.q. de bouw van een woning In duizenden SRD Balanstotalen 2008-2012 300.000 200.000

220.292 169.173

177.666

2008

2009

258.816

163.105

100.000 0 2010(*)

2011

2012

(*) Vanwege doorgevoerde reorganisatiemaatregelen ter versterking van de financiële positie van het concern in 2011, zijn de vergelijkende cijfers over 2010 aangepast.

In deze grafiek wordt het verloop van het balanstotaal over de periode 2008-2012 weergegeven. Vanaf 2006/2007 is er een significante toename die te maken heeft met de introductie van het eerste beleggingsproduct van FATUM Investments N.V., namelijk het FATUM Suriname Fund en de daarmee gepaard gaande investeringen in beleggingsobjecten,waaronder vastgoed.

Premie-inkomen

45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000

Beleggingsopbrengsten

42.111 32.385 27.605

24.695

23.270

11.979

31.627

28.939

9.537

6.237

-

2008

2009

2010 (*)

2011

2012

(*)Vanwege doorgevoerde reorganisatiemaatregelen ter versterking van de financiële positie van het concern in 2011, zijn de vergelijkende cijfers over 2010 waar nodig dienovereenkomstig aangepast.

Deze grafiek toont het verloop van het premie-inkomen en de beleggingsopbrengsten over de periode 2008-2012. Het premie-inkomen maakt vanaf 2008 een groei door. Zoals eerder vermeld hebben de koersaanpassingen van vreemde valuta (EUR/USD) op 20 januari 2011 geresulteerd in meer dan een verdubbeling van de beleggingsopbrengsten ten opzichte van het boekjaar 2010.

10


Verdeling van de omzet 2012 Premie inkomen Opbrengst beleggingen 41% 59%

Van de omzet over 2012 bestaat 59% (2011: 61%) uit premie-inkomen en 41% (2011: 39%) uit beleggingsopbrengsten

Het levenbedrijf

In 2012 is, als gevolg van de (strategische) herstructurering, besloten om de voorgenomen internationale samenwerking met een buitenlandse partner uit te stellen. De focus zal gericht zijn op de interne ontwikkeling van levensverzekerings- en pensioenproducten ter bediening van de Surinaamse markt. De Surinaamse regering onderneemt acties voor het invoeren van een sociaal zekerheidsstelsel. Als verzekeraar kunnen wij inspelen op deze positieve ontwikkelingen door ons aanbod van levensverzekerings-en pensioenproducten uit te breiden.

Tussenpersonen

In 2012 is verder uitvoering gegeven aan het opleidingsplan voor alle actieve tussenpersonen, waarbij in ruime mate aandacht wordt besteed aan permanente educatie, kennisvergroting en verkooptechnieken. Op 28 november 2012 is onze vertrouwde tussenpersoon, de heer Oemar Amatsoemarto, ons komen te ontvallen. De heer Amatsoemarto was als agent veertig jaar aan ons bedrijf verbonden en heeft op zeer gedisciplineerde en plichtsgetrouwe wijze de belangen van onze organisatie op voorbeeldige wijze behartigd.

Bijkantoor Nickerie

In 2012 zijn er, na de grote brand in het centrum van Nieuw-Nickerie ultimo 2011, wederom enkele branden geweest. Ook voor dit district geldt dat er een continue screening van de commerciële risico’s inclusief belendingen dient plaats te vinden.

Organisatie en medewerkers

Het continu trainen van medewerkers op alle niveaus is van strategisch belang in de dienstverlening. Door onze medewerkers zijn er in het verslagjaar externe opleidingen gevolgd. Er is aandacht besteed aan verhoging van de klanttevredenheid en verbetering van de interne samenwerking. Ook zijn er trainingen verzorgd over de technische aspecten van het verzekeringswezen. Verder heeft er een uitgebreid onderzoek plaatsgevonden om de tevredenheid van de medewerkers te meten. De resultaten en aanbevelingen uit dit onderzoek zijn vervat in een personeelsnota. In 2013 zal aan de aanbevelingen uit dit rapport verder uitvoering worden gegeven.


11

Jubilarissen

In het verslagjaar 2012 hebben wij twee jubilarissen mogen huldigen, beiden met een dienstverband van 30 jaar. Het betrof mevrouw C. Reid en de heer R. Gaja. Wij spreken onze waardering uit voor de jarenlange trouwe inzet van deze medewerkers.

Medewerker van het jaar en meest belovende medewerker van het jaar

Tot ‘medewerker van het jaar’ werd gekozen mevrouw S. Sontodimedjo-Ramnarain en tot ‘meest belovende medewerker van het jaar’ mejuffrouw S. Setroredjo. Wij feliciteren beide dames met deze bijzondere waardering.

Resultaat

Het bruto geconsolideerde premie-inkomen is in het verslagjaar toegenomen van SRD 32,3 miljoen in 2011 tot SRD 42,1 miljoen in 2012. De verdiende premies zijn gestegen van SRD 23,8 miljoen naar SRD 24,9 miljoen. Het nettorendement op beleggingen is als volgt samengesteld: In duizenden SRD 2012 2011 SRD % SRD Bruto rendement beleggingen 33.663 22,1 33.030 Af: resultaat verkoop beleggingen -2.036 -4.091 Netto-opbrengst beleggingen 31.627 28.939

% 25,2

In het bruto rendement zijn opgenomen de beleggingsopbrengsten die voortvloeien uit: vastgoedprojecten, dividend, hypotheekrente en rente uit leningen op schuldbekentenissen. Na aftrek van het herverzekeringsaandeel en de te betalen schaden (mutatie technische verplichting) is het eigen aandeel in de schadelast ten opzichte van 2011 met circa 9% afgenomen. De bedrijfslasten zijn ten opzichte van 2011 nagenoeg op hetzelfde niveau gebleven. Als gevolg van deze ontwikkelingen van de opbrengsten en de operationele kosten is de bedrijfswinst vóór belasting gestegen van SRD 21 miljoen in 2011 tot SRD 27 miljoen in 2012.

In duizenden SRD

Nettowinst

30.000

26.390

25.000

20.735

20.000 15.000 10.000

11.082 7.169

5.982

5.000 2008

2009

2010

2011

2012

De nettowinst over het boekjaar 2012 vertoont ten opzichte van 2011 een stijging van 27%; dit is voor een belangrijk deel veroorzaakt door de toename van de indirecte beleggingsopbrengsten te weten de ongerealiseerde koerswaarde van effecten.

12


Vooruitzichten In 2013 wordt gestart met de uitvoering van het Strategisch Bedrijfsplan 2013-2017. Hiervan maken deel uit het opzetten van de holdingstructuur van de FATUM groep en de verbetering van de managementcapaciteiten van de directe leidinggevenden. In 2013 zal er ook aandacht worden besteed aan de vaktechnische kwaliteit van de medewerkers waarbij wij zullen inspelen op het initiatief van de Centrale Bank van Suriname om een financiële campus op te richten voor de opleiding van economisch kader. Duurzaam verzekeren Met ons 130-jarig bestaan in het verslagjaar hebben wij de gelegenheid genomen om ons te beraden over de duurzame toekomst van ons bedrijf, ons personeel en onze klanten. Wij willen als oudste verzekeraar in Suriname voornamelijk de nadruk leggen op duurzaam verzekeren: bij elke handeling, elk product en elke actie zal worden gelet op de consequenties voor maatschappij, milieu en omgeving. Met onze producten moeten wij in staat zijn de kwaliteit van leven van onze klanten te verbeteren. Daarnaast willen wij actiever gaan bijdragen aan het behoud van ons milieu en zorgdragen voor de totstandkoming en de ondersteuning van “groene” projecten. Wij hebben voorbereidingen getroffen om ons aan te sluiten bij de United Nations Environmental Programme Financial Initiative (UNEP FI) en de principes die zijn vastgesteld voor deze wereldwijde organisatie te onderschrijven. UNEP FI is een uniek wereldwijd partnerschap tussen de United Nations Environment Programme (UNEP) en de wereldwijde financiële sector. De Principles for Sustainable Insurance (PSI) ofwel de principes voor duurzaam verzekeren zijn gelanceerd in juni 2012 tijdens de VN-conferentie voor duurzame ontwikkeling (Rio + 20 Conference) in Rio de Janeiro, Brazilië. Deze lancering markeerde de start van de UNEP FI Principles for Sustainable Insurance Initiative (the ‘PSI Initiative’) ter bevordering van de acceptatie en implementatie van deze principes. UNEP FI werkt nauw samen met tweehonderd financiële instellingen die de UNEP FI Statements reeds hebben ondertekend. Door het instellen van een breed draagvlak en netwerk voor samenwerking, research en training voert UNEP FI zijn missie uit om de beste principes voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen voor financiële organisaties door te voeren. In 2013 zullen wij meer bekendheid geven aan onze aansluiting bij dit veelomvattende project. Onze dank Wij betuigen onze bijzondere dank aan het personeel, waartoe wij ook ons agentenkorps rekenen, voor de inzet en loyaliteit in het afgelopen boekjaar.

N.W. Lalbiharie Directeur


13

14


Jaarrekening


15

Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ná voorstel winstbestemming In duizenden SRD

2012

Activa Beleggingen Onroerend goed Overige financiële beleggingen

2011

35.562 184.671

30.385 175.247 220.233

Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen en beleggingen Rekening-courantvordering Overige vorderingen

1.584 16.038 8.912

205.632 1.698 1.344 1.228

26.534 Overige activa Bedrijfsmiddelen Liquide middelen

1.019 4.646

Overlopende activa Overlopende rente Totale activa

780 1.748 5.665

2.528

6.384

7.862

258.816

220.292

2012

Passiva

Groepsvermogen

2011

5 14.810 3.218 105.802

Aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Beleggingsreserve Algemene reserve Voorzieningen Langlopende schulden Participaties aan deelgerechtigden in het FATUM Suriname Fund Investeringskrediet De Surinaamsche Bank n.v.

4.270

5 6.075 4.417 82.133 123.835

92.630

41.627

31.320

30.481 -

32.191 1.998 30.481

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden Schuld aan de Stichting Pensioenfonds van de FATUM Schadeverzekering N.V Overige schulden Overlopende passiva Totale passiva

16

34.189

41.139 13.859

41.224 14.260

64 6.866

183 5.431 61.928 945 258.816


61.098 1.055 220.292

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 In duizenden SRD

2012

Baten

2011

24.895 31.627

Verdiende premies Opbrengst beleggingen

23.840 28.939 56.522

Lasten

Schadelasten Bedrijfskosten (inclusief acquisitiekosten)

10.399 11.919

Resultaat technische rekening en beleggingen Andere financiële baten en lasten Resultaat vóór belasting Belasting Operationele winst Winstbestemming Dividend in contanten Toevoeging algemene reserve


52.779

11.416 11.896 22.318

23.312

34.204 -7.488 26.716 -327 26.389

29.467 -8.418 21.049 -314 20.735

3.000 23.389 26.389

2.100 18.635 20.735

17

Geconsolideerd kasstroomoverzicht In duizenden SRD

Kasstroom uit operationele activiteiten Winst vóór belasting Belasting over het resultaat Resultaat ná belasting Afschrijvingen Herwaardering beleggingen minus beleggingsreserve Vermeerdering voorzieningen Mutatie kortlopende schulden, exclusief bankkrediet Mutatie vorderingen Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en verstrekkingen in: Belegde middelen (netto) Bedrijfsmiddelen Desinvesteringen, aflossingen en verkopen Belegde middelen

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Langlopende schulden, exclusief bankkrediet Bankkrediet Mutatie overige bezittingen Dividend

Mutatie liquide middelen

2012

2011

26.716 327 26.389 771 -18.113 2.137 915 -22.264 -10.165

21.049 314 20.735 756 -22.510 2.160 3.661 21.009 25.811

-42.425 -523 -42.948

-79.546 -194 -79.740

61.437 18.489

27.893 -51.847

-1.710 -2.083 1.367 -3.000 -5.426

825 26.769 395 -2.100 25.889

2.898

-147

Bovenstaand kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de zogenoemde indirecte methode. Alleen die mutaties zijn verwerkt die een wijziging in de liquide middelen tot gevolg hebben gehad. Het effect van valutaverschillen op de saldi van liquide middelen die in vreemde valuta worden aangehouden, is als koersverschil in het resultaat verwerkt.

18


Toelichting algemeen

Grondslagen voor consolidatie en vergelijkende cijfers In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen FATUM Schadeverzekering N.V. en haar nagenoeg 100% dochterondernemingen FATUM Levensverzekering N.V. alsmede FATUM Investments N.V. Belangen van derden in het vermogen en het resultaat van de deelneming worden afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening vermeld. De vennootschappelijke jaarrekening van FATUM Schadeverzekering N.V. is in dit verslag apart opgenomen. De door FATUM Investments N.V. uitgegeven participaties in het FATUM Suriname Fund worden als schuld in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Anderzijds worden de - wat betreft de vergoeding van interest en waardemutaties - aan de deelgerechtigden van het fonds toekomende beleggingen (het fonds), die allen eigendom zijn van de FATUM groep, als bezittingen in de geconsolideerde balans opgenomen. Vreemde valutawaarderingsgrondslagen Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de onderstaande koersen per balansdatum. Baten en lasten uit hoofde van transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. De verschillen in verband met wijzigingen van wisselkoersen worden afzonderlijk in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post ‘Andere financiële baten en lasten’. De voor de omrekening in lokale valuta gebruikte koersen per balansdatum zijn als volgt:

US dollar (USD) Euro (EUR)

2012

2011

SRD 3,35 4,35

SRD 3,35 4,35

Waarderingsgrondslagen Algemene waarderingsgrondslagen Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hierna een andere waarderingsgrondslag wordt vermeld. Waar nodig is een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht.

Specifieke waarderingsgrondslagen Onroerende goederen De onroerende goederen, met uitzondering van aanschaffingen in het lopende boekjaar, worden in beginsel opgenomen tegen de actuele waarde verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. De actuele waarde van de onroerende goederen is gebaseerd op extern verrichte taxaties in 2012. Het vermogenssurplus voortvloeiende uit de vorenvermelde herwaarderingen wordt toegevoegd aan de onder het eigen vermogen opgenomen ‘Herwaarderingsreserve’. Over de herwaardering van het hoofdkantoor en filialen wordt geen voorziening voor latente inkomstenbelasting gevormd daar het niet verwachtbaar is dat deze gedesinvesteerd zullen worden. Bedrijfsgebouwen worden in 20 jaar lineair afgeschreven.


19

Overige financiële beleggingen De overige financiële beleggingen, met uitzondering van effecten, worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Effecten worden gewaardeerd tegen de marktwaarde; in principe de beurskoers. Buitenlandse effecten worden gewaardeerd tegen de koers per balansdatum zoals genoteerd op de buitenlandse effectenbeurzen. Koerswaarde mutaties tezamen met herwaarderingsverschillen van financiële beleggingen in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de omrekeningskoers in SRD per 31 december 2012 en in het resultaat verwerkt onder de post ‘Beleggingsopbrengsten’ als indirecte beleggingsopbrengsten. Ongerealiseerde waarderingsverschillen op hypothecaire leningen in vreemde valuta en leningen op schuldbekentenis worden geacht te zijn gerealiseerd naarmate de verstrekte leningen waarop zij betrekking hebben zijn afgelost. Uit dien hoofde zijn de ongerealiseerde koersverschillen opgenomen onder het groepsvermogen als ‘Beleggingsreserve’ en worden zij naarmate de aflossingen plaatsvinden overgeboekt van de ‘Beleggingsreserve’ naar ‘Beleggingsopbrengsten’. Vastgoedbeleggingen, bestaande uit in aanbouw zijnde c.q. opgeleverde woonhuizen, worden verantwoord op basis van uitgaafprijzen. Overlopende rente van depositobeleggingen - onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid - en dividend van aandelen alsmede hypotheekrente zijn opgenomen onder de post ‘Overlopende activa’. Vorderingen De hieronder opgenomen vorderingen uit directe verzekeringen hebben betrekking op tussenpersonen, uit hoofde van afgesloten verzekeringen, en op de nog te ontvangen bedragen van hypotheekdebiteuren,alsmede leningen op schuldbekentenis, uit hoofde van de verstreken aflossingstermijnen, die zijn opgenomen tegen de nominale waarde verminderd met een voorziening voor oninbaarheid. Bedrijfsmiddelen De bedrijfsmiddelen worden opgenomen tegen aanschafwaarde verminderd met lineaire afschrijvingen gebaseerd op de economische levensduur van de objecten. Het afschrijvingspercentage bedraagt voor voertuigen, automatiseringsapparatuur en overige bedrijfsmiddelen respectievelijk 20%, 33¹/3 % en 10% per jaar. Liquide middelen De liquide middelen betreffen kas- en direct opvraagbare banktegoeden en zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De onder de liquide middelen begrepen vreemde valutategoeden zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende koersen zoals vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen. De verschillen in verband met wijzigingen van wisselkoersen worden, zoals eerder vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen, afzonderlijk in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post ‘Andere financiële baten en lasten’. Beleggingsreserve Hieronder zijn verantwoord de ongerealiseerde koersverschillen op hypothecaire leningen en leningen op schuldbekentenis als gevolg van de omrekening van de beleggingen tegen de aangepaste koersen per 20 januari 2011 en het koersverloop nadien. De koersverschillen worden geacht te zijn gerealiseerd naarmate de verstrekte leningen waarop zij betrekking hebben zijn afgelost. Naarmate de aflossingen plaatsvinden worden de ongerealiseerde koersverschillen van de beleggingsreserve overgeboekt naar de beleggingsopbrengsten. Algemene reserve De algemene reserve ontstaat uit toevoegingen uit de winst, terwijl er met goedvinden van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ook onttrekkingen daaruit kunnen plaatsvinden ten bate van de winst. De fiscale egalisatiereserve maakt deel uit van de algemene reserve. De fiscale egalisatiereserve dient tot egalisatie van de aan het verzekeringsbedrijf verbonden risico’s. De omvang van deze reserve beloopt bij het schadebedrijf niet meer dan tweemaal het bedrag van de verdiende netto premies, terwijl bij het levenbedrijf de egalisatiereserve 10% van de netto premiereserve dient te bedragen.

20


Voorzieningen Premiereserve De premiereserve bij het schadebedrijf betreft een voorziening voor het nog niet verdiende gedeelte van de geboekte premies van aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies. De voorziening wordt vastgesteld op basis van het zogeheten ‘vierentwintigsten systeem’. Voorziening voor verzekeringsverplichtingen De voorziening voor verzekeringsverplichtingen van het levenbedrijf wordt actuarieel becijferd volgens de nettomethode, zijnde de verzekeringstechnische waarde van de toekomstige uitkeringen verminderd met de contante waarde van de toekomstige premies. De vaststelling van de voorziening heeft plaatsgehad met inachtneming van een rekenrente van 4% en de sterftetafel voor mannen en vrouwen gedurende 1961-1965. De aldus berekende voorziening voor verzekeringsverplichtingen is vermeerderd met een voorziening voor administratiekosten, gebaseerd op 0,25% van de contante waarde van het verzekerd kapitaal voor premievrije en koopsommenverzekeringen en 5% van de voorziening voor verzekeringsverplichtingen tegen premiebetaling. Voorts wordt een voorziening gevormd voor het verhoogd actuarieel risico in verband met de samenstelling van de levenportefeuille. Voorziening voor postemployment benefits De voorziening voor zogenoemde 'postemployment benefits' is gevormd ter dekking van de medische kosten van gepensioneerden en is bepaald als de contante waarde van de benodigde voorziening. Deze voorziening wordt ook gevormd voor actieven, waaraan gedurende de resterende diensttijd tot hun pensionering wordt gedoteerd, rekening houdende met verdere actuariële ontwikkelingen. Tevens is een pensioenvoorziening gevormd, gebaseerd op het eindloon beginsel, als aanvulling op de regulier ten laste van het pensioenfonds uitgekeerde pensioenen. De dotatie over 2010 is in het resultaat verwerkt onder het hoofd 'Personeelskosten'. In het lopend boekjaar is aan de voorziening voor postemployment benefits niet gedoteerd daar de directie de betreffende voorziening aan het evalueren is in het kader van de herstructurering van de financiële positie van de werkmaatschappijen. De actuariële vaststelling van de voorziening is onder andere gebaseerd op de geschatte medische kosten, het inflatieverloop, de ontslag- en invaliditeitskansen, het beleggingsrendement en een discontovoet van 0,92%. Langlopende schulden De waarde van de hieronder opgenomen participaties van deelgerechtigden in het FATUM Suriname Fund is tot stand gekomen door verwerking van agio, c.q. disagio, op de inleggelden in diverse valutaklassen en de herwaardering van de in vreemde valuta genoteerde participaties tegen de balanskoers. Het waarderingsverschil is tezamen met het agio/disagio en de nominale rentevergoeding op de participaties in het resultaat verwerkt onder de post ‘Opbrengst beleggingen’. Zowel de nominale inleg als de minimale rente van de deelgerechtigden in alle klassen van het FATUM Suriname Fund zijn gegarandeerd door de FATUM groep. De eveneens onder de langlopende schulden opgenomen banken overige investeringsleningen in vreemde valuta voor financiering van de vastgoedbeleggingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde en gewaardeerd tegen de per balansdatum vermelde omrekeningskoersen voor vreemde valuta. De koersverschillen uit deze hoofde zijn verantwoord onder de rentelasten van de financiële beleggingen. Grondslagen van resultaatbepaling De premies, provisies, en schade-uitkeringen zijn verantwoord onder aftrek van het aandeel van herverzekeraars en worden tezamen met de opbrengst uit beleggingen verantwoord in het boekjaar waarop zij betrekking hebben. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen gedurende het jaar wordt naar gelang de tijd afgeschreven.


21

De belastingen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen op basis van het fiscale resultaat, rekeninghoudend met toevoegingen of onttrekkingen aan de fiscale egalisatiereserve, de fiscaal vrijgestelde posten, en respectievelijk geheel of gedeeltelijk niet - aftrekbare kosten.

22


Toelichting op de geconsolideerde balans In duizenden SRD Beleggingen De beleggingen zijn als volgt onderverdeeld:

2012 Onroerend goed Bedrijfsgebouwen en terreinen Vastgoedbeleggingen Overige financiële beleggingen Hypotheken Effecten Leningen op schuldbekentenis Termijndeposito’s

Totale beleggingen

2011

30.377 5.185 35.562

16.876 13.509 30.385

61.963 75.254 37.873 9.581 184.671

52.838 72.558 42.673 7.178 175.247

220.233

205.632

Onroerend goed Onder de onroerende goederen zijn opgenomen het kantorencomplex aan de Noorderkerkstraat en de Henck Arronstraat, het kantoor te Kwatta, het filiaal in Nieuw-Nickerie en de dienstwoning voor de filiaalhouder. Het verloop in de bedrijfsgebouwen en -terreinen is als volgt:

2012

2011

Afschrijvingen Eindsaldo boekwaarde

16.876 13.988 30.864 -487 30.377

13.570 3.782 17.352 -476 16.876

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Historische boekwaarde Boekwaarde herwaarderingen Eindsaldo boekwaarde

8.936 -1.500 7.436 22.941 30.377

12.133 -1.293 10.840 6.036 16.876

Beginsaldo boekwaarde Investeringen -/- desinvesteringen

Hypothecaire leningen De hypothecaire leningen zijn verstrekt onder zekerheid van eerste hypotheek en zijn opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid. De interestpercentages van de per balansdatum uitstaande hypothecaire vorderingen in Surinaams courant variëren tussen de 17% en 23% per jaar en van de uitzettingen in vreemde valuta tussen de 9,5% en 14% per jaar.


23

Effecten De effecten betreffen binnenlandse - en buitenlandse effecten. De toename van de effectenportefeuille met circa SRD 2.696 duizend heeft betrekking op de toename van de beurswaarde ten opzichte van 2011 met SRD 16.342 duizend verminderd met verkopen minus inkopen tot een bedrag van SRD 13.646 duizend. De koerswaarde mutatie wordt ten gunste van het resultaat onder het hoofd ‘beleggingsopbrengsten’ verwerkt. Leningen op schuldbekentenis Het rentepercentage van leningen op schuldbekentenis beloopt voor SRD en leningen in vreemde valuta respectievelijk 13% tot 23% en 9% tot 15 % per jaar. Termijndeposito’s De onder dit hoofd opgenomen beleggingen in termijndeposito’s en spaarrekeningen luidende in lokale valuta renderen tussen de 6,5% en 12,5% per jaar. De eveneens onder dit hoofd opgenomen vreemde valuta termijndeposito’s met een tegenwaarde van in totaal SRD 7.932 duizend (2011: SRD 4.882 duizend) zijn belegd tegen rentepercentages van 1,9- 2% per jaar. Van de totale depositobelegging is een bedrag van SRD 570 duizend afgezonderd aangehouden bij De Surinaamsche Bank n.v.. ter voldoening aan het solvabiliteitsvoorschrift van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) voor het verzekeringsbedrijf en dat bedrag kan slechts na schriftelijke toestemming van de CBvS worden aangesproken. Vorderingen uit directe verzekeringen en beleggingen

2012 1.584 16.038 8.912 26.534

Vorderingen uit directe verzekeringen Rekening-courantvordering Overige vorderingen

2011 1.698 1.344 1.228 4.270

De vorderingen uit directe verzekeringen belopen als volgt:

2012 Agentensaldi Af: voorziening voor dubieuze vorderingen Balanswaarde

2.034 450 1.584

2011 2.188 490 1.698

De achterstallige vorderingen uit voorgaande jaren t/m het boekjaar 2011 zijn geheel voorzien voor een bedrag van SRD 260 duizend; (2011: ca. SRD 290 duizend). Daarnaast is op de dubieuze vorderingen over 2012 een voorziening getroffen van ca. SRD 190 duizend (2011: SRD 200 duizend).

24


Rekening-courantvordering Betreft de rekening-courantvordering van FATUM Vastgoed N.V. waarover 8,5% rente wordt belast over het gemiddeld uitstaand saldo. Overige vorderingen Deze post heeft betrekking op een vordering uit de verkoop van woonhuizen, personeelsvoorschotten, leningen aan agenten, vooruitbetaalde herverzekeringspremies en niet operationele deelnemingen. Bedrijfsmiddelen Het verloop van de bedrijfsmiddelen is als volgt:

2012

2011

Afschrijvingen Boekwaarde einde van het jaar

780 475 1.255 -236 1.019

866 194 1.060 -280 780

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

3.236 2.217 1.019

2.905 -2.125 780

Boekwaarde begin van het jaar Investeringen (netto)

Liquide middelen De samenstelling van deze post ziet er als volgt uit:

2012

447 4.199 4.646

Kastegoeden Banktegoeden Totaal

2011

542 4.104 4.646

De kas- en banksaldi staan ter vrije beschikking van de in de consolidatie betrokken vennootschappen. Kas- en banksaldi in vreemde valuta zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende koersen, zoals vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen. Overlopende activa Hieronder zijn overlopende beleggingsopbrengsten opgenomen van:

2012 1.305 4.565 273 211 30 6.384

Effecten Hypotheken Leningen u/g Termijndeposito’s Verhuurde gebouwen


2011 1.123 4.824 1.778 101 36 7.862

25

Groepsvermogen Het maatschappelijk en geplaatst kapitaal bestaat uit 200.000 aandelen van elk SRD 0,025 nominaal. Het verloop in de reserves kan als volgt worden weergegeven: Herwaarderingsreserve

Balanswaarde begin van het jaar Bij:- resultaat ná belastingen - herwaardering onroerend goed - dotatie aan de voorziening latente belastingverplichtingen - dividend 2012 - gerealiseerde herwaarderingen Balanswaarde einde van het jaar

Beleggingsreserve

Algemene reserve

6.075

4.417

17.185 -8.170

-

-280 14.810

-1.199 3.218

82.133 26.389 -3.000 280 105.802

Voorzieningen Het verloop in de voorzieningen is als volgt:

2012 Stand begin van het jaar Toevoeging in het jaar Stand einde van het jaar

31.320 10.307 41.627

2011 29.160 2.160 31.320

De herwaardering van de onroerende goederen bedraagt in het verslagjaar SRD 17.185 duizend. Op de herwaardering van vaste eigendommen is er een voorziening van SRD 8.170 duizend voor latente belastingverplichtingen gevormd. Onder de voorzieningen zijn naast de technische voorzieningen voortvloeiende uit het schade- en levenbedrijf ook opgenomen een voorziening voor postemployment benefits van ca. SRD 8,9 miljoen (2011: SRD 17,1 miljoen). Naast de reguliere voorziening voor technische verplichtingen van het levenbedrijf van SRD 2.074 duizend (2011: SRD 1.971 duizend) is een extra voorziening gevormd in verband met de samenstelling van de levenportefeuille van SRD 2.546 duizend (2011: SRD 2.546 duizend) op basis van actuariële berekeningen. De premiereserve heeft betrekking op de onverdiende premie van het schadebedrijf van aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies tot een bedrag van SRD 10,6 miljoen (2011: SRD 10 miljoen). De voorzieningen voor postemployment benefits omvatten een voorziening voor geneeskundige kosten voor gepensioneerden en actieven na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd voor een bedrag van SRD 6,3 miljoen alsmede een voorziening ter aanvulling op de reguliere ten laste van het pensioenfonds uitgekeerde pensioenen voor een bedrag van ca. SRD 10,8 miljoen.

26


Langlopende schulden

Participaties van deelgerechtigden in het FATUM Suriname Fund (FSF) Overige investeringsleningen

2012

2011

30.481 30.481

32.191 1.998 34.189

Het verloop in participaties van de deelnemers in het FSF is als volgt:

2012 (in duizenden SRD)

SRD klasse

Beginsaldo Aantrekking Uitbetaling Agio / (disagio)

5.812 -610 5.202

Herwaardering Eindsaldo

5.202

USD klasse

12.361 -372 11.989 11.989

2011

Euro klasse

14.018 -728 13.290 13.290

Totaal

SRD klasse

32.191 -1.710 30.481 30.481

USD klasse

6.068 -256 5.812 5.812

10.680 84 -475 10.289 2.072 12.361

Euro klasse

14.618 1.467 -3.045 13.040 978 14.018

Totaal

31.366 1.551 -3.776 29.141 3.050 32.191

De inleggelden in de verschillende valutaklassen zijn gewaardeerd tegen de in de dagbladen door de uitgever van de participatiebewijzen in het FATUM Suriname Fund (FSF) gepubliceerde koersen per balansdatum voor coupures van 1.000 voor SRD en 100 voor USD- en EUR-participaties. De omrekeningskoers naar SRD voor de EUR-participaties is conform het vermelde onder de grondslagen van vreemde valuta omrekening; resulterende in 2011 tot een nadelig koersverschil van SRD 3.050 duizend. Investeringskrediet De Surinaamsche Bank (DSB) Het investeringskrediet bij DSB Bank is in het boekjaar 2012 vervroegd afgelost. Kortlopende schulden

Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden Rekening-courantschuld aan Stichting Pensioenfonds van de FATUM Schadeverzekering N.V. Overige schulden


2012

2011

41.139 13.859

41.224 14.260

64 6.866 61.928

183 5.431 61.098

27

Schulden aan kredietinstellingen Betreffen rekening-courantfaciliteiten alsmede kortlopende investeringskredieten waarvoor specifieke hypothecaire dekking en overige zekerheden zijn verstrekt. Te betalen schaden

Te betalen schaden Af: aandeel herverzekering Te betalen schaden eigen rekening

2012

2011

23.637 9.778 13.859

22.132 7.872 14.260

De te betalen schaden betreffen de voorziening voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden. De vaststelling is geschied hetzij post voor post, hetzij als benadering hiervan op grond van ervaringscijfers. De te betalen schaden hebben, evenals voorgaande jaren, voornamelijk betrekking op de branches branden motorrijtuigenverzekering. Overige schulden Hieronder zijn opgenomen:

2012 Schulden uit verzekeringen Belastingen Overige te betalen schulden Totaal

2.417 1.640 2.809 6.866

2011 3.443 500 1.488 5.431

Onder ‘Schulden uit verzekeringen’ zijn onder meer opgenomen herverzekeringspremies en schadeverzekeringen alsmede af te dragen toeslagen waarborgfonds uit hoofde van de motorrijtuigenverzekering. Onder de belastingen zijn voornamelijk opgenomen de per saldo nog af te dragen omzetbelasting en te betalen inkomsten- en loonbelasting en sociale premies. Onder overige te betalen schulden zijn voornamelijk opgenomen vooruit ontvangsten, waarborgsommen en te betalen rente aan deelnemers in het FATUM Suriname Fund. Overlopende passiva

2012 Accountants- en actuariskosten Te betalen dividend

28

192 753 945


2011 186 869 1.055

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening In duizenden SRD Netto verdiende premies

2012

2011

Schadebedrijf Brutopremie Herverzekeringspremie Mutatie technische voorziening Verdiende premie

31.847 -6.927 -668 24.252

30.458 -5.921 -1.832 22.705

Levenbedrijf Brutopremie Herverzekeringspremie Mutatie technische voorziening Verdiende premie

10.264 -9.621 643

1.927 -312 -480 1.135

24.895

23.840

Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat de verdiende premie van het schadebedrijf ten opzichte van 2011 met circa 6,8% is gestegen. In 2011 waren de verdiende premies t.o.v. 2010 met circa 27% gestegen hetgeen voornamelijk veroorzaakt was door de relatief hogere valutakoers van verzekeringspremies in vreemde valuta. De afname van de verdiende premie van het levenbedrijf kan enerzijds worden toegeschreven aan de koopsompremie van de pensioenverzekering en anderzijds aan de pensioenverzekering gerelateerde hogere dotaties aan de voorziening voor verzekeringsverplichtingen. Opbrengst beleggingen De opbrengst van beleggingen is als volgt:

Bruto beleggingsopbrengsten Af: verlies waardering / verkoop aandelen Netto opbrengst beleggingen

2012

2011

33.663 -2.036 31.627

33.030 -4.091 28.939

De opbrengst op de beleggingen is ten opzichte van 2011 marginaal gestegen van SRD 33 miljoen naar SRD 34 miljoen in 2012. Schadelast en uitkeringen De per saldo schadelast is als volgt samengesteld:

2012 358 10.041 10.399

Levenbedrijf Schadebedrijf


2011 165 11.251 11.416

29

Provisie en kosten Acquisitiekosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

2012

2011

3.068 3.931 770 4.150 11.919

3.154 3.664 755 4.323 11.896

De acquisitiekosten hebben voor SRD 2.821 duizend betrekking op het schadebedrijf, overeenkomend met 9% van het premie-inkomen en het restant op het levenbedrijf. Andere financiële baten en lasten Renteparticipaties in het FATUM Suriname Fund Bankrente en kosten Rekening-courantrente Koersverschillen

2012

2011

2.057 3.713 -654 2.372 7.488

2.362 3.916 -809 2.949 8.418

N.W. Lalbiharie Directeur

30


Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 (ná winstbestemming) In duizenden SRD

2012

Activa Beleggingen Onroerend goed Deelnemingen Overige financiële beleggingen

30.377 9.058 137.571

Voorraden Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen Vorderingen groepsmaatschappijen Overige vorderingen

2011 16.876 10.246 126.011 177.006

153.133

1.719

–

1.584 23.858 429

1.697 12.305 2566 25.871

Overige activa Bedrijfsmiddelen Liquide middelen

1.019 4.409

Overlopende activa Overlopende rente Totale activa

780 1.536 5.428

2.316

5.752

7.002

215.776

179.019

2012

Passiva

Eigen vermogen

Geplaatst en gestort aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Beleggingsreserve Algemene reserve

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden Schulden aan groepsmaatschappijen R/C Schuld aan pensioenfonds Overige schulden

2011

5 14.810 3.218 105.802

Voorzieningen

5 6.075 4.417 82.133 123.835

92.630

27.765

27.079

34.614 13.433 11.075 64 4.151

Overlopende passiva Totale passiva


16.568

40.266 13.925 – 183 3.961 63.337

58.335

839

975

215.776

179.019

31

Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012 In duizenden SRD

2012 Bedrijfsopbrengsten Verdiende premies Opbrengst beleggingen

24.252 25.652

Bedrijfskosten Acquisitiekosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Af: doorberekend naar dochtermaatschappijen

32

22.705 18.671 49.904 10.041 39.863

Schadelast

Resultaat technische rekening Resultaat deelnemingen Andere financiële baten en (-) lasten Resultaat vóór belastingen Belasting lopend jaar Resultaat ná belastingen

2011

2.690 3.931 770 4.080 11.471 2.218

41.376 11.251 30.125 2.821 3.664 756 5.188 12.429 1.725

9.253 30.610 -1.191 -2.703 26.716 327 26.389


10.704 19.421 3.860 -2.232 21.049 314 20.735

Toelichting op de vennootschappelijke balans In duizenden SRD Algemeen De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde zoals hierna is vermeld. De overige grondslagen van waardering en resultaatbepaling van de vennootschappelijke jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die zijn vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

BALANSPOSTEN Onroerend goed Het verloop is als volgt:

2012

2011

Afschrijvingen Eindsaldo boekwaarde

16.876 13.988 30.864 -487 30.377

13.570 3.782 17.352 -476 16.876

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Historische boekwaarde Boekwaarde herwaarderingen Eindsaldo boekwaarde

8.936 -1.500 7.436 22.941 30.377

12.133 -1.293 10.840 6.036 16.876

2012

2011

Beginsaldo boekwaarde Investeringen -/- desinvesteringen

Deelnemingen Het verloop in de deelnemingen is als volgt:

FATUM Levensverzekering N.V. - Saldo begin van het jaar - Resultaat lopend jaar - Saldo einde van het jaar FATUM Investments N.V. - Saldo begin van het jaar - Resultaat lopend jaar - Saldo einde van het jaar Totaal


7.759 3.476 11.235

3.698 4.060 7.758

2.488 -4.665 -2.177 ----9.058

2.686 -198 2.488 ----10.246

33

Overige financiële beleggingen

Hypothecaire leningen Effecten Leningen op schuldbekentenis Termijndeposito’s Totaal

2012

2011

45.034 45.510 37.771 9.256 137.571

35.521 41.102 42.535 6.853 126.011

De hypothecaire vorderingen en leningen op schuldbekentenis zijn uitgezet tegen rentepercentages variërend tussen de 17% en 23% per jaar voor SRD-beleggingen en tussen de 10% en 14% per jaar voor beleggingen in vreemde valuta. De termijndeposito’s in lokale valuta renderen tussen de 6,5% en 12,5% per jaar en de vreemdevalutabeleggingen tegen de 1,9-2% per jaar.

2012 1.584

2011 1.697

Vorderingen uit directe verzekeringen Betreft agentenvorderingen onder aftrek van een voorziening voor dubieusheid van circa SRD 450 duizend (2011: SRD 490 duizend). Vorderingen op groepsmaatschappijen Onder vorderingen op groepsmaatschappijen zijn opgenomen de rekening-courantvordering op FATUM Investments N.V. van SRD 7.820 duizend en de vordering op FATUM Vastgoed N.V. van SRD 16.038 duizend. Ultimo 2011 bedroeg de vordering op FATUM Investments N.V. SRD 15.383 duizend en vordering op FATUM Vastgoed N.V. SRD 24 duizend.

2012 429

2011 2.566

Overige vorderingen De overige vorderingen hebben voornamelijk betrekking op personeelsvoorschotten en leningen aan derden alsmede herverzekeringsdebiteuren. Bedrijfsmiddelen De kantoorinventarissen en automatiseringsapparatuur zijn tegen brandschade verzekerd voor USD 500 duizend. De bedrijfsvoertuigen zijn allriskverzekerd.

2012 4.409 Liquide middelen De hieronder opgenomen kas- en banksaldi staan ter vrije beschikking van de vennootschap. Overlopende activa Hieronder zijn de overlopende beleggingsopbrengsten opgenomen.

34


2011 1.536

Eigen vermogen Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Voorzieningen De voorzieningen zijn als volgt:

Premiereserve Latente belastingverplichtingen Postemployment benefits

2012

2011

10.652 8.170 8.943 27.765

9.984 17.095 27.079

De premiereserve heeft betrekking op de onverdiende premies van het schadebedrijf van aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies. Voor een toelichting op de voorziening voor latente belastingverplichtingen en postemployment benefits wordt verwezen naar de toelichting terzake bij de geconsolideerde jaarrekening.

Schulden aan kredietinstellingen

2012

2011

34.614

40.266

Als dekking voor kredietfaciliteiten bij de kredietinstellingen heeft de vennootschap hypothecaire en secundaire zekerheden verstrekt.

2012 Te betalen schaden

13.433

2011 13.925

De te betalen schaden hebben, evenals voorgaande jaren, voornamelijk betrekking op de branches branden motorrijtuigenverzekering. De toename van de te betalen schaden en het daarmede samenhangende herverzekeringsaandeel heeft voornamelijk betrekking op branden motorrijtuigenschaden.


35

Overige schulden Hieronder zijn opgenomen:

2012 2.417 1.734 4.151

Schulden uit verzekeringen Overige te betalen schulden Totaal

2011 3.443 518 3.961

De ‘Schulden uit verzekeringen’ hebben betrekking op herverzekeringspremies en schadeverrekeningen alsmede af te dragen toeslagen waarborgfonds uit hoofde van motorrijtuigenverzekeringen. Onder ‘overige te betalen schulden’ zijn onder meer opgenomen de per saldo nog af te dragen omzetbelasting alsmede de vooruit ontvangen huren en waarborgsommen. Overlopende passiva Betreft het te betalen dividend en de voorziening voor accountantskosten.

36


Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening In duizenden SRD Verdiende premies De mutaties in de premiebaten over 2012, met vergelijkende cijfers over 2011, zijn als volgt weer te geven:

Bruto premie-inkomen Herverzekering Premie eigen rekening Mutatie technische voorziening Verdiende premies

2012

2011

31.847 -6.927 24.920 -668 24.252

30.458 -5.921 24.537 -1.832 22.705

Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de verdiende premie t.o.v. 2011 met ca. 6,8% is gestegen. Opbrengst beleggingen De beleggingsopbrengsten alsmede de gemiddelde rendementspercentages zijn als volgt:

2012

2011

%

%

4.999 981 5.980

12,4 2,4 14,8

3.830 1.645 5.475

11,7 5,0 16,7

4.334 13.917 18.251

10,0 32,1 42,1

390 12.216 817 13.423

1,3 39,6 2,6 43,4

Rente leningen op schuldbekentenis Gerealiseerde herwaardering

348 239 587

4,7 3,3 8,0

1.880 442 2.322

24,3 5,7 30,0

Rente deposito’s en spaargelden Gerealiseerde herwaardering

179 179

2,2 2,2

247 803 1.050

3,9 12,6 16,5

24.997

25,2

22.270

28,6

655 655

10,2 10,2

490 490

7,5 7,5

25.652

24,3

22.760

27,0

Rente hypothecaire leningen Gerealiseerde herwaardering Effecten - dividendopbrengsten - koerswaarde mutatie - gerealiseerde herwaardering

Subtotaal Verhuuropbrengst na aftrek van exploitatiekosten Boekverlies verkoop onroerende goederen

Af: resultaat op verkoop beleggingen Netto-opbrengst beleggingen

25.652


4.089 18.671

37

De nettoschadelast is als volgt samengesteld:

2012 12.197 1.649 10.548 -507 10.041

Bruto schade Herverzekeringsuitkeringen Nettoschade Mutatie technische verplichtingen Schadelast

2011 9.148 8 9.140 2.111 11.251

Na aftrek van het herverzekeringsaandeel en bijtelling van de mutatie technische verplichting (toevoegingen aan te betalen schaden) is het eigen aandeel in de schadelast, door de ontwikkeling van de schaden van de verschillende branches t.o.v. 2011 met ca. 11% afgenomen (2011: toename t.o.v. 2010 met ca. 17%). Overige bedrijfskosten De overige bedrijfskosten zijn als volgt samengesteld:

2012 Acquisitiekosten Personeelskosten Afschrijvingen Diensten van derden Huisvestingskosten Kantoorkosten Productiekosten Overige algemene kosten Af: doorbelast aan groepsmaatschappijen Netto

2.690 3.931 771 593 284 422 868 1.912 11.471 2.218 9.253

2011 2.821 3.664 756 370 253 348 881 3.336 12.429 1.725 10.704

Resultaat deelnemingen

2012 FATUM Levensverzekering N.V. FATUM Investments N.V. Af: minderheidsbelang van derden

38

3.476 -4.665 -2 -1.191


2011 4.060 -198 -2 3.860

Overige gegevens Aan: De Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van FATUM Schadeverzekering N.V.

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 15 tot en met 38 opgenomen Jaarrekening 2012 van FATUM Schadeverzekering N.V. te Paramaribo gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2012, de geconsolideerde winst- en verliesrekeningen het geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2012 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De vennootschappelijke jaarrekening bestaat uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2012, de vennootschappelijke winst en verliesrekening over 2012 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, die het vermogen en het resultaat getrouw dienen weer te geven, in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controle standaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouw beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.


39

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het geconsolideerde en vennootschappelijke vermogen van FATUM Schadeverzekering N.V. per 31 december 2012 en van het geconsolideerde en vennootschappelijke resultaat en de kasstromen over 2012 in overeenstemming met de algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Paramaribo, augustus 2013 BDO Assurance N.V. Namens deze L. Bhawanie AA Drs. R. Abrahams RA Manager Partner

40


Summary of the annual report 2012

FATUM Schadeverzekering N.V. FATUM Levensverzekering N.V. FATUM Investments N.V.


41

Vision, Mission and Profile

Vision

FATUM is the most service-oriented financial services provider for every resident of Suriname.

Mission

FATUM offers security to private individuals and businesses. By transferring the financial consequences of everyday risks to us, our customers are able to pursue their lives in terms of business, home, work and personal development with greater peace of mind. We undertake our activities in a spirit of entrepreneurship, integrity and teamwork, while always taking account of the local communities in which we are active.

Profile

FATUM is a dynamic financial services provider that offers a wide range of insurance and investment products to the Suriname market. Customer-entrusted funds are primarily invested in the local economy. As the oldest insurance company in Suriname, we are a stable factor and a trusted financial partner. Drawing on the enthusiastic efforts of our expert employees and intermediaries, we aim to distinguish ourselves by the excellent quality of our service.

Our actions are guided by three core values: Entrepreneurship

Identifying opportunities or potential risks at an early stage and responding effectively.

Integrity

Adhering to generally accepted social and ethical standards. FATUM endorses the ten ‘Global Compact Principles’

Teamwork

Benefiting from each other’s knowledge and that of partners to achieve a solid result for the customer.

More than 131 years your reliable financial partner Whatever happens...

42


Key data 2012 - 2008 Amounts in thousands of SRD3 , except for the per share data

Balance sheet

2012

2011

2010

2009

2008

Total assets Investments

258.816 220.233

220.292 205.632

163.105 127.528

177,666 167,398

169,173 158,081

Insurance and other provisions Shareholders’ equity

41.627 123.835

31.320 92.630

29,960 69,578

23,680 65,396

22,733 57,715

31.847 10.264 31.627 73.738

30.458 1.927 28.939 61.324

25.674 1.931 9.537 37.142

23.172 1.523 11.979 36.674

21.748 1.522 6.273 29.543

6.927 10.289 10.399 11.919 39.534

6.233 2.312 11.416 11.896 31.857

7.328 2.982 9.732 11.427 31.469

5.351 241 8.606 11.116 25.314

3.507 1.595 7.907 8.755 21.764

Profit and profit appropriation Underwriting result Other income/expenses Profit before taxes Taxes Distributable net profit - Retained profit - Dividend

34.204 (7.488) 26.716 (327) 26.389 23.389 3.000

29.467 (8.418) 21.049 (314) 20.735 18.635 2.100

5.673 513 6.186 (205) 5.981 4.181 1.800

11.360 31 11.391 (309) 11.082 10.182 900

7.779 (362) 7.417 (248) 7.169 6.669 500

Figures per share of SRD 0.025 nominal value Net profit Dividend Shareholders equity

131,95 15,00 660,03

103,68 10,50 463,15

29,91 9,00 347,89

55,41 4,50 326,98

35,85 2,50 288,58

Income statement Income General premium income Life premium income Investment income Operating expenses Reinsurance premiums Addition to premium reserve Net claims paid Commissions and expenses

3

SRD = Suriname Dollar Jaarverslag 2012 / Annual Report 2012

43

Report of the Supervisory Board To the General Meeting of Shareholders of FATUM Schadeverzekering N.V. Pursuant to the provisions in article 29.4 of the Articles of Association, we are privileged to report as follows in respect of the financial statements of FATUM Schadeverzekering N.V. The statutory balance sheet as at 31 December 2012 and the income statement for the 2012 financial year as well as the accompanying notes have been audited at our request in conformity with the provisions in the Articles of Association of FATUM Schadeverzekering N.V., and we recommend that you adopt these financial statements as presented to you by the Management Board together with the auditor’s report of BDO Assurance N.V. The adoption of the financial statements serves to ratify the actions of the Management Board and the Supervisory Board. We have agreed with the proposal of the Management Board to add SRD 23,389,000 from the profit stated in the financial statements to the reserves and to pay out the remainder of SRD 3,000,000 in the form of a cash dividend. According to the schedule of retirement drawn up by the Supervisory Board in accordance with article 20 of the Articles of Association of FATUM Schadeverzekering N.V., Mr. A. Baarh is due to retire. We propose that you reappoint this resigning member of the Supervisory Board who has made himself available for reappointment. We thank the Management Board for the manner in which they represented the company’s interests in the past financial year. Furthermore, we thank our employees as well as the intermediaries for their contribution in the past financial year. Paramaribo, August 2013 Supervisory Board: Ch. A. Calor - Chairman A. R. Baarh M. Goede R. Lai A Fat M. Hindori

44


Report of the Management Board General The European financial crisis failed to show an improvement in the 2012 reporting year. The United States of America is faced with a similar problem and, partly owing to its budget deficit being financed by China, finds itself in a dependent position with respect to the latter country. Suriname Suriname’s economy has shown a growing trend and its GDP grew 4.5% in 2012. Another positive development for Suriname was the raising of the credit rating by Moody’s and Fitch to BB- and Ba3 respectively in the 2012 reporting year. These rating agencies have noted, however, that the Surinamese economy is vulnerable because of fluctuating prices of raw materials and that there is still a need to widen the economic basis through diversifying the economy. By doing so it may be easier to cope with the price movements of our chief export products oil and gold. As a result of the exchange rate adjustments in January 2011, in particular of the US dollar, inflation amounted to 15.3% in 2011. In 2012 inflation was 4.4%.

Sectors Oil In 2012 Staatsolie began to expand its oil refinery at Tout Lui Faut. The costs of this extension are estimated at about USD 700 million. The extension of the refinery will be completed at the end of 2014, if everything goes according to plan. Staatsolie managed to generate a turnover of USD 1000 million in 2012. Profit before tax was USD 475 million. The State of Suriname was paid a sum of USD 320 million as dividend. By paying this dividend Staatsolie made a substantial contribution to the national economy. Gold At the end of 2012 the multinationals Newmont Mining Company and IAMGOLD reached agreement with the authorities on continuing their cooperation. With respect to the agreement with Newmont agreement, the Republic of Suriname public limited company (RoS N.V.) is a sleeping partner that will not play an active role in the operations and management of the mine. The shareholding structure is 25% for RoS N.V. and 75% for Surgold (Newmont). RoS N.V. will be able to influence the strategy, programmes and budgets. The strategic policy will be determined by a Strategic Committee, for which RoS N.V. and Surgold (Newmont) will each provide two members. The agreement with IAMGOLD includes matters/issues like the expansion of the mining operations, the gold production and the cost involved in supplying electricity. The agreements with Newmont and IAMGOLD still have to be approved by Parliament. At the time this report is published the agreement with IAMGOLD has been approved. It is worth noting that an initiative has been taken to set up a mint house to refine gold in Suriname. Bananas The Stichting Behoud Bananensector Suriname (SBBS) produced a total of 85,000 tons in 2012. The production amounted to 70,000 tons in 2011. The SBBS intends to set up a plant of its own in the future to produce the 4.5 million boxes it needs to export its bananas. Setting up a factory for packing material will save the company more than USD 1 million. The committee on privatizing SBBS (Stichting Behoud Bananensector Suriname) is engaged in negotiations with the Belgian Univeg company for the takeover of SBBS. The established value of the company is about USD 30 million and this is the basis for the acquisition price asked of Univeg. During the reporting year, an international call for tenders was made for the sale of SBBS. Univeg has been chosen from the bidders as a potential buyer of this state-owned company. If the company is sold, the Surinamese government will retain a 10% interest in SBBS.


45

The insurance sector Fishing industry In the 2012 reporting year, the Ministry of Agriculture, Animal Husbandry and Fisheries initiated a fisheries survey to carry out an investigation into the production resources of this industry, the number of landing stages and the number of families active in this industry. This survey extends from Galibi, Marowijne in the east as far as Nieuw Nickerie, Nickerie in the west. It is the intention, on the basis of the findings of the survey, to formulate a policy aimed at improving the sustainability of the industry. The government has released funds (SRD 80 million) to make the Coast Guard operational. This will be done in an attempt to combat overfishing, illegal fishing and piracy.

The financial services sector In 2011 the Central Bank of Suriname started to review the supervision of the banking and insurance industry and other financial institutions. The Banking & Credit System Supervision Act took effect and the Disclosure of Unusual Transactions Act was amended in 2011. In the 2012 reporting year, the National Assembly adopted the Money Services Businesses Supervision Act. Under this law it is now required by law to separate the activities of money transfer businesses and currency exchange businesses and place them in separate publicly held companies. Moreover, the shareholders’ interest in a currency exchange business is subject to a maximum. The Central Bank of Suriname took the initiative in 2012 to establish a Credit Registration System. It is the intention to develop, through this agency, a national credit registration system which will compel the players in the financial services sector to consult the credit registration agency before they provide credit or enter into credit agreements. The financial services sector includes credit institutions, non-banking financial institutions and other institutions or persons who provide credit or enter into credit agreements with borrowers. In 2012 the Central Bank of Suriname announced that a financial campus would be set up, the Suriname Financial Campus, which will be aimed at turning out economic senior managers. This will be done by developing and offering two modules to the financial services sector. The Financial Services module will be developed by the banks and the insurance companies and the Money Transfer and Transaction Businesses module by the currency exchange and money transaction businesses. With a view to developing these modules, the Central Bank of Suriname has entered into a collaborative arrangement with the Dutch Welten Opleiding en Ontwikkeling B.V. institute. Together with the Central Bank of Suriname Training Institute and Study Centre, and representatives of the financial services sector, this organization will be responsible for developing these modules.

The insurance industry Legislation In 2012 the Central Bank of Suriname presented the bill on the supervision of the insurance industry to the insurance companies. They studied the bill and returned it with comments and recommendations. The Central Bank intends to continue to work out the formulation of the bill in consultation with the insurance companies. Equalization reserve In 2012 the Government gave further consideration to the equalization reserve. It took steps to abolish this tax facility. Following consultations with the Staatsraad the insurance companies made some recommendations to the Head of the Tax Department in respect of the intention to abolish this facility and the equalization reserve built up so far.

46


Fire insurance At year-end 2011, a large fire in the Nickerie District destroyed several large commercial buildings, including a hotel. This fire once again underlines the paramount importance of the continuous screening of such commercial risks. We have an ongoing arrangement with an external risk manager to inspect our risks and provide us with detailed advice, including recommendations for improvements. Investments and investment income The investment result for 2011 was strongly influenced by indirect investment income due to the revaluation of securities, the relatively strong rise in stock exchange prices, and the revaluation of foreign currency investments as a result of the exchange rate adjustment of the USD and EUR in January 2011. The year under review saw the completion of two property projects, namely the Hermitage Residence project and the Wanicaweg project. We are seeking to take optimal advantage of the significant financing and insurance spin-off opportunities resulting from the completion and sale of these two projects.

The FATUM Group In April 2012 we celebrated our 130th anniversary. This anniversary prompted us to reflect on the future of the FATUM group, and on the future of our country. We have thoroughly reconsidered our business strategy and have thought about the part we as an insurance company wish to play in the community. We have been a major partner in the community for 130 years and have been part of the lives of many Surinamese by providing security, assistance in case of damage and relief from financial worries in case of accidents, disease, fire and death. We wish to expand our role in society by not only acting as a financial and insurance partner but also as a responsible, socially conscious company. We will achieve this by actively supporting projects related to the alleviation of the effects of climate change, to care for the environment and the reduction of poverty. ISO certification FATUM Schadeverzekering N.V. and FATUM Levensverzekering N.V. have been ISO 9001:2008 certified since 29 April 2010. The certifying agency SGS N.V. ended its activities in Suriname in 2012. After exploratory discussions with two other certifying institutions, KIWA Nederland B.V. was selected at the end of 2012. When drawing up this report, the results of the external audit conducted by KIWA Nederland B.V. in February 2013 were known. FATUM Schadeverzekering N.V. and FATUM Levensverzekering N.V. have been ISO 9001:2008 certified once again for a period of three years since April 2013. Motor vehicle insurance The result of the motor vehicle insurance continues to be a cause for concern as a result of the more than proportional increase in the costs of claims in relation to the income from premiums. In 2013 due attention will have to be paid to measures to reduce or decrease these costs by means of screening the present car portfolio as well as giving information that may have a positive effect on driving behaviour. If human suffering caused by reckless driving is taken into account, it is high time that the authorities in general and insurance companies in particular did something to change it. Fire insurance In 2012 we were confronted with an extensive fire in the town centre of Paramaribo. With a view to adequate risk management, it is of importance to have a critical look at the adjacent premises of risks insured with us in the centre of Paramaribo. Constant screening of the insured commercial risks has been extended by including the adjacent premises in risk inspections.


47

Investments and investment income The investment result over 2012 was greatly affected by indirect investment income as a result of the revaluation of securities, owing to the relatively sharp rise of the share prices on the stock exchange. The two property developments were ended. We are currently exploring the possibilities of a property development of a social nature, which should help to promote homeownership among lower-income people. To this end a special financing product will be developed with progressive payments for the modal citizen to finance the purchase of a plot of land and/or building a house.

in thousand of SRD

Balanssheet totals 2008-2012

300,000 200,000

258,816

220,292 169,173

177,666

2008

2009

163,105

100,000 0 2010(*)

2011

2012

(*) Owing to reorganization measures taken to strengthen the financial position of the concern in 2011, the comparative figures over 2010 have been adjusted.

This graph shows the movements of the balance sheet totals over the period 2008-2012. From 2006/2007 there has been a significant increase that is related to the introduction of the first investment product of FATUM Investments N.V., viz. the FATUM Suriname Fund, and the investments it entails including property. in thousand of SRD Premium income

45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000

Investment income

42,111 32,385 27,605

24,695

23,270

11,979

31,627

28,939

9,537

6,237

-

2008

2009

2010 (*)

2011

2012

(*) Owing to reorganization measures taken to strengthen the financial position of the concern in 2011, the comparative figures over 2010 have been adjusted accordingly wherever necessary.

48


This graph shows the movements of the premium income and the investment income over the period 2008-2012. The premium income has grown since 2008. As stated before, owing to the exchange rate adjustments of foreign currency (EUR/USD) on 20 January 2011, the investment income in relation to the financial year 2010 has more than doubled. Break down of turn over

2012 Premie inkomen Opbrengst beleggingen 41% 59%

Of the turnover over 2012, 59% (2011: 61%) is made up of premium income and 41% (2011: 39%) of investment income. Life business As a result of the (strategic) restructuring, it was decided in 2012 to postpone the intended international cooperation with a foreign partner. Attention will be focused on the internal development of life insurance and pension products for the Surinamese market. The Surinamese Government is in the process of introducing a social security system. As an insurance company, we may respond to these positive developments by expanding our range of life and pension products. Intermediaries In 2012 the training plan for all active intermediaries continued to be carried out, devoting ample attention to permanent education, broadening of knowledge and salesmanship. On 28 November 2012 our trusted intermediary, Mr. Oemar Amatsoemarto, passed away. Mr. Amatsoemarto had been an agent of our company for forty years and attended to the interests of our organization in an exemplary manner with discipline and a sense of duty. Nickerie branch office After the great fire in the centre of Nieuw-Nickerie at the end of 2011, there were some more fires in 2012. Constant screening of the commercial risks should be carried out in this district too.


49

Organization and staff Constant training of employees at all levels is of strategic importance in providing services. Our employees attended external training courses in the reporting year. Attention was paid to increasing client satisfaction and improving internal cooperation. Technical aspects of the insurance industry were also included in the mentioned training courses. In addition, an extensive survey was conducted to measure the satisfaction of the employees. The findings and recommendations of this survey have been included in a HRM statement. The recommendations of this survey will be further implemented in 2013. Persons celebrating their anniversaries We were pleased to honour two persons celebrating their anniversaries in the reporting year 2012, both after 30 years of employment. They were Mrs. C. Reid and Mr. R. Gaja. We express our appreciation of the lasting loyal efforts of these employees. Employee of the year and most promising employee of the year Mrs. S. Sontodimedjo-Ramnarain was elected employee of the year and Mrs. S. Setroredjo was elected most promising employee of the year. We congratulate both of them on this special token of appreciation. Result The gross consolidated premium income increased in the reporting year from SRD 32.3 million in 2011 to SRD 42.1 million in 2012. The premium earnings rose from SRD 23.8 million to SRD 24.9 million.

The net return on investments is as follows: (in thousand of SRD)

2012 2011

SRD % SRD Gross return on investments 33.663 22,1 33.030 Less: result of sale of investments -2.036 -4.091 Net return on investments 31.627 28.939

% 25,2

The gross return includes the investment income from: property developments, dividend, mortgage interest and interest from loans. After deducting the reinsurance share and outstanding claims (the movement in technical provision), the company’s own share in the cost of claims decreased by about 9% in relation to 2011. The operating costs virtually remained at the same level in relation to 2011. As a result of these developments of the income and operating costs, the operating profit before tax increased from SRD 21 million in 2011 to SRD 27 million in 2012.

50


Netprofit

30,000

26,390

25,000

20,735

20,000 15,000 10,000

11,082 7,169

5,982

5,000 2008

2009

2010

2011

2012

The net profit over the financial year 2012 shows an increase of 27% in relation to 2011; this was mainly caused by the increase in the indirect investment income, i.e. the unrealized market price of securities. Prospects The implementation of the Strategic Business Plan 2013-2017 will start in 2013. This includes setting up the holding structure of the FATUM groupand improving management strength and capacities at all management levels. In 2013 attention will also be paid to the employees’ technical qualities, while anticipating the initiative of the Central Bank of Suriname to establish a financial campus for the training of economic managerial staff. Sustainable insurance On the occasion of our 130th anniversary in the reporting year, we took the opportunity to deliberate about the sustainable future of our company, our staff and our clients. As the oldest insurance company in Suriname, we wish to emphasize insuring in a sustainable manner: each act, each product and each activity will take into account the consequences for society, the environment and surroundings. We must be able to improve the quality of the lives of our clients with our products. Furthermore, we wish to make a more active contribution to the conservation of the environment and to see to the creation and support of ‘green’ projects. We have made preparations to join the United Nations Environmental Programme Financial Initiative (UNEP FI) and to endorse the principles established for this worldwide organization. UNEP FI is a unique global partnership between the United Nations Environment Programme (UNEP) and the financial services sector throughout the world. The Principles for Sustainable Insurance (PSI) were launched in June 2012 during the UN Conference for Sustainable Development (Rio + 20 Conference) in Rio de Janeiro, Brazil. The launching marked the start of the UNEP FI Principles for Sustainable Insurance Initiative (the PSI Initiative) to further the acceptance and implementation of these principles. UNEP FI closely cooperates with two hundred financial institutions that have already signed the UNEP FI Statements. By establishing a broad basis and network for cooperation, research and training, UNEP FI carries out its mission to introduce the best principles for sustainable and socially responsible undertaking for financial organizations. We will give greater publicity to our joining this wide-ranging project in 2013. Our thanks We express our special thanks to the employees, among whom we include our insurance agents, for their effort and loyalty in the past financial year. N.W. Lalbiharie Managing director Jaarverslag 2012 / Annual Report 2012

51

Consolidated Balance Sheet as at December 31, 2012 (after profit appropriation) In thousands of SRD

Assets Financial assets Real estate Investments

2012

2011

35.562 184.671

16.876 188.756 220.233

Current assets Accounts receivable Cash

33.937 4.646

205.632 12.912 1.748

Total assets

38.583 258.816

14.660 220.292

Liabilities Shareholders’ equity Insurance and other provisions Current liabilities

132.005 33.457 93.354

92.630 31.320 96.342

Total liabilities

258.816

220.292

Consolidated Profit and Loss Account for 2012

In thousands of SRD

2012 Revenues Net premium income Return on investments Total revenues

42.111 31.627

Expenses Reinsurance premiums Claims incurred Increase insurance provisions Commissions and expenses Other income Total expenses

6.927 10.399 10.289 11.919 7.488

Operating profit before taxes Taxes Operating profit after taxes

52

2011 32.385 28.939 73.738

61.324

6.233 11.416 2.312 11.896 8.418 47.022

40.275

26.716 -327 26.389

21.049 -314 20.735


Redactie / Editors:

IR Publicaties & Evenementen Grafische vormgeving / Graphic design

Layout binnenwerk: Mirella Klas Omslag ontwerp: Studio TMC CTP & Druk / CTP & Printing

Drukkerij Leo Victor

Annual Report 2012

Recommend Documents