Annotatie van Trassi Tantes – Yvonne Keuls
aaneenschakelen
aan elkaar vastmaken
aannaaien, iemand een oor aan naaien
iemand voor de gek houden
aanschouwen
bekijken
achteraf
nadat iets gebeurd is
de
achterkleinzoon
zoon van een kleinkind
de
adem
lucht die je door je mond naar binnen haalt
de
ader
buisje in je lichaam waardoor het bloed stroomt
afbeelden
een plaatje of tekening maken
afgetrapt
oud, veel gedragen
afkomstig
waar iets vandaan komt
afstaan
iets van jezelf aan iemand anders geven
afwassen
borden, kopjes, enz schoonmaken
alvast
vóór iets anders
de
apekop
dit wordt gezegd tegen een stout kind
de
armband
sieraad dat je om je arm draagt
de
azijn
zure vloeistof die je bijv. over de sla doet
de
baanbreekster
vrouw die iets als eerste doet
de
badjas
jas van zachte stof voor na het bad
de
bakfiets
fiets met grote bak voorop waarin je dingen kunt transporteren
het
bedevaartsoord
heilige plaats waar mensen naar toe reizen
bedisselen
beslissen zonder overleg
beeldhouwer
kunstenaar die beelden maakt
begeleiden
muziek spelen om een lied of melodiemooier te laten klinken
begrafenis
gelegenheid waarbij dode onder de grond gestopt wordt
behoedzaam
voorzichtig
behoren
moeten omdat de regels zo zijn
bejaardentehuis
huis waar oude mensen wonen
bekijks, veel bekijks hebben
het voorwerp van nieuwsgierigheid zijn
bekommeren, zich bekommeren om
zich zorgen maken om
belanden
terechtkomen
belazersnuit
gezicht waaraan je kunt zien dat die persoon mensen bedriegt
beledigen
dingen over iemand zeggen die zijn gevoelens pijn doen
beloning
iets wat je krijgt omdat je iets goed hebt gedaan, vaak geld
de
de
het
de
de
1
benefiet
voorstelling of wedstrijd waarmee je geld verzamelt voor een goed doel
benijden
iets willen hebben wat een ander heeft
beroerd
vervelend, akelig, naar
bescheiden
klein, of niet erg belangrijk
besnuffelen
aan iets ruiken
bestemming
doel
betrouwbaar
iemand die betrouwbaar is eerlijk en doet wat hij belooft
bevalling
de keer dat een vrouw een kind krijgt
bewerken
met een mes figuren in iets maken
bewonderen
iets moois bekijken
bidet
soort toilet om de onderkant van je lichaam te wassen
bijeenpersen
bij elkaar drukken
bijkomen
rusten nadat je heel druk bent geweest
bijna
haast, net niet helemaal
bikkelen
C1 - Het bikkelen is een oud spel voor kinderen dat bijna over de hele wereld werd gespeeld. We kennen al uit de Egyptische, Griekse en Romeinse tijd voorstellingen waarop meisjes aan het bikkelen zijn. Tot in de 19e eeuw was bikkelen ook in Nederland een algemeen bekend spel.
bioscoop
plaats waar men films kan zien
blond
blond haar is licht of geel van kleur
bloot
naakt, zonder kleren aan
het
boegbeeld
iemand in een organisatie die men als belangrijk voorbeeld gebruikt
de
boekenwurm
iemand die altijd met zijn neus in de boeken zit
de
boezem
borst van een persoon, vaak de borsten van een vrouw
de
bontjas
jas gemaakt van de huid van dieren
borduren
met naald en draad figuren maken
het
bot
been, hard deel van je lichaam
de
boter
vet dat uit melk gemaakt is
braaf
iemand die braaf is maakt geen fouten en geen ruzie
briesen
met veel geluid lucht uitademen
brutaal
iemand die brutaal is durft dingen te zeggen of te doen die eigenlijk niet horen
buit
wat je gestolen of gekregen hebt
bukken
je lichaam naar de grond buigen
de
capitulatie
als men toegeeft dat de vijand gewonnen heeft
de
clown
iemand die veel mensen laat lachen
het
commentaar
opmerkingen als reactie op iets
compleet
totaal, volledig
de
de
het
de
de
2
congé, iemand zijn congé geven
iemand ontslaan
daarentegen
echter, maar
de
darmstoornis
ziekte, probleem in de darm
de
decembermoorden
C2 - De Decembermoorden is de veel gebruikte naam voor het doden op 8 december 1992 van vijftien tegenstanders van het militaire regime in Suriname.
het
decolleté
laag uitgesneden hals in dameskleding
het
deerntje
meisje
deinen
rustig bewegen op de golven
de
del
vrouw die teveel met mannen en seks bezig is
het
devies
regel die iemand voor zichzelf heeft
Diddle
C3 - Diddle is een getekende muis die zeer populair is bij kinderen. Je vindt plaatjes van Diddle op allerlei voorwerpen die kinderen gebruiken zoals pennen, schriften en rugtasjes.
het
dieet
regels die zeggen wat je wel en niet mag eten
het
dienblad
plateau voor het wegbrengen van eten en drinken
diverse
verschillende
doch
maar
doelwit
iemand of iets waarop gericht wordt
doof
iemand die doof is kan niet, of niet goed horen
doordrammen
aanhouden om iets gedaan te krijgen
doortrammen
met de tram verder gaan
doorzitten
het kapotgaan van de huid op je billen
draperen
mooi neerleggen
driftig
snel en wild, boos
de
druktoetstelefoon
telefoon waarbij je op knopjes moet drukken om een nummer te bellen
de
druppel
klein beetje vloeistof dat in een ronde vorm valt
het
dubbeltje
tien cent
duwen
met je hand kracht of gewicht achter iets of iemand zetten
dweilen
met een natte doek de vloer schoonmaken
eeuwig
zonder einde
ellende
vervelende toetstand
eren
waardering voor iemand tonen
de
erwt
ronde groene peulvrucht
de
euthanasieverklaring
C4 - Mensen die ernstig ziek zijn kunnen als hun lijden ondraaglijk wordt het verzoek doen om op een zelfgekozen tijdstip dood te gaan. Een arts kan aan zo’n verzoek meewerken. Een van de voorwaarden is dat de patiënt een schriftelijke wilsverklaring maakt.
de
evenaar
denkbeeldige lijn die over het midden van de aarde loopt
de
faam
mening van veel mensen dat iemand of iets heel goed is
het
de
3
fabriceren
produceren, maken
flanel
zachte katoenen stof
fluiten
een hoog geluid maken door te blazen met ronde lippen
fooi
extra geld dat je geeft in bijv. een restaurant
formuleren
in woorden uitdrukken
fragiel
niet sterk, breekbaar
de
galerij
open ruimte voor het huis
de
gangmaker
iemand die zorgt dat een vrolijke sfeer ontstaat
geacheveerd
met hele nette, formele uitspraak
gebaren
met je handen een signaal geven
geboeid
met interesse
gebundeld
bij elkaar gebonden
het
gedoe
veel ingewikkelde handelingen
het
geheugen
het vermogen om je dingen te herinneren
het
gehoorapparaat
toestel waarmee je beter kunt horen
gehoorzaam
gehoorzame mensen doen altijd wat men van hen vraagt
gehore, ten gehore brengen
laten horen, spelen of zingen
gehorig
in een gehorig huis hoor je geluiden van andere ruimten goed
gekostumeerd
met bijzondere kleding aan
de
gel
dikke vloeistof die je in je haar doet om het steviger te maken
de
geldlade
bak waarin geld bewaard wordt
geliefd
als iets of iemand geliefd is, houden veel mensen van die persoon of zaak
gemoedelijk
rustig, vriendelijk
geneesheer
arts, dokter
genoeglijk
prettig
getuige
zoals blijkt uit, dat kun je zien aan
gezind, gunstig gezind zijn
als iemand je gunstig gezind is denkt hij goed over jou
giechelen
lachen zonder veel geluid te maken
glad
op een glad vlak glijden dingen makkelijk
glittering
fonkeling, kort stralend licht
goeder, te goeder trouw zijn
geen kwaad willen doen
graaien
snel pakken
het
graf
plaats waar een dood lichaam in de grond ligt
de
hak
het hoge achterste deel aan de onderkant van een schoen
de
hal
ruimte achter de voordeur
het
hammondorgel
muziekinstrument met toetsten
de
handlezeres
vrouw die de toekomst voorspelt door naar de lijnen in je hand te kijken
het
de
de
de
4
de
hanenveer
elk van de pennen met een soort haren waarmee de huid van het mannelijk dier bij kippen bedekt is
het
hapje
lekker stukje voedsel
de
HBS
C5 - De Hogere burgerschool (HBS) was een Nederlandse onderwijsvorm d i e bestond tot 1968. Er bestonden twee soorten, de driejarige- en de vijfjarige HBS. Bij beide lag de nadruk op het onderwijs in wiskunde, exacte vakken en moderne talen.
de
heimwee
groot verlangen om thuis te zijn terwijl je ergens anders bent
hemeltergend
in hoge mate irritant
de
herdenking
officiele bijeenkomst waar men denkt aan een belangrijke gebeurtenis uit het verleden
de
heup
deel van het lichaam waar je been aan je lichaam vastzit
hoesten
speciaal geluid maken met je keel, vooral als je verkouden bent
hooghartig
arrogant, een hooghartg persoon vindt zichzelf beter dan anderen
hospita
vrouw bij wie men op kamers woont
hullen
om iemand heen doen
hutkoffer
grote bagagekist
idioot
heel gek
het
inbegrip, met inbegrip van
inclusief het genoemde
de
inboedel
alle dingen die in een huis staan
inpakken
in een koffer of tas doen
insigne
soort medaille, of teken van rang
inslaan
ergens veel van kopen
intrek, ergens zijn intrek nemen
ergens gaan wonen
intrigerend
boeiend, de aandacht vasthoudend
inwilligen
positief beslissen over een verzoek
inwrijven
met een strijkende beweging iets op de huid brengen
de
japon
jurk
het
jappenkamp
C6 - Een Jappenkamp was een kamp in Nederlandsch Indië waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederlanders door de Japanners gevangen werden gehouden.
het
jochie
jongetje
juichen
je vreugde tonen door te schreeuwen
Juliana
C7 - Juliana werd geboren op 30 april in 1909 en stierf in 2004. Van 1948 tot 1980 was zij koningin van Nederland. Zij was de dochter van koningin Wilhelmina en de moeder van Beatrix. In 1937 trouwde zij met Bernhard, prins van LippeBiesterveld. Zij was bekend om haar grote sociale betrokkenheid.
het
juweel
een ring, of ketting met hele dure stenen
de
kachel
toestel waarmee je een ruimte verwarmt
de
kam
voorwerp waarmee je je haar netjes kunt maken
de
de
het
de
5
de
kamergenoot
de
kannen, in kannen en kruiken zijn in orde zijn
het
kapsel
manier waarop je haar zit
het
katoen
zachte natuurlijke stof
kenbaar
duidelijk
het
kerkzakje
zakje dat tijdens een kerkdienst rondgaat en waarin men geld stopt
de
ketting
rij van dezelfde dingen die aan elkaar vastzitten
keurig
netjes
kieperen
omslaan naar beneden, gooien
klacht
woorden waarmee je zegt dat je niet tevreden bent
klappen
je handen opelkaar slaan omdat je iets mooi vindt
klapstoel
stoel die je in kunt vouwen,of in kunt klappen
kleden
kleren aandoen
kletsen
praten, meestal over onbelangrijke zaken
kleverig
plakkerig
klikken
een kort droog geluid maken
knapperig
knapperige dingen zijn hard en maken geluid als je ze opeet, krokant
knielen
je lichaam op je knieen laten rusten
het
knikje
een korte beweging van het hoofd als groet of om te laten weten dat je iets goed vindt
het
KNIL
C8 - Het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) was het Nederalndse koloniale leger dat in 1830 werd opgericht in Nederlandsch-Indië. Het leger bestond alleen uit beroepsmilitairen en in 1830 bestond het al voor de he lft uit Indonesische militairen.
knippen
een kort geluid maken door met twee vingers over elkaar te gaan
knoflook
bol met sterke smaak waarvan je kleine hoeveelheden aan het eten toe kunt voegen
knuffelen
iemand op een warme manier vasthouden en zoenen
knus
gezellig, warm
koekhappen
C9 - Koekhappen is een spel voor kinderen dat vaak op kinderfeestjes wordt gespeeld. Hierbij wordt koek aan een touw gebonden en moeten de kinderen proberen da koek van de draad te eten. Een van de volwassenen houdt de draad met koe vlak boeven het hoofd van de kinderen. In Indonesie wordt nog steeds een varianat van d it spel gespeeld met kroepoek.
koesteren
lange tijd bij je dragen, zuinig op iets zijn
de
koets
mooie dichte wagen die door een paard getrokken wordt
de
kokarde
insigne aan het hoofddeksel gedragen
komt terecht
komt goed
koninginnedag
feestdag ter ere van de verjaardag van de koningin
de
de
de
de
persoon met wie je een kamer deelt
6
de
kont
zitvlak, de billen
de
koon
wang
de
koopvaardij
handelsscheepvaart
koppelen
met elkaar verbinden
kortweg
kort gezegd
kouwelijk
gevoelig voor kou
de
kraag
rand van een kledingstuk bij de hals
de
kraamvrouw
iemand die een gezin waarin een baby geboren is een tijdje komt helpen
krampachtig
iets wat krampachtig gaat kost veel moeite
krokodil
groot dier dat in het water en op het land leeft en een grote bek met scherpe tanden heeft
kruipen
zich op handen en knieen bewegen
kruk
een stoel zonder leuning
kuieren
op je gemak wandelen
het
kuiken
een hele jonge vogel
de
kwaal
ziekte
kwebbelen
vrolijk praten over onbelangrijke dingen
de
laan
brede straat met bomen
het
lakschoentje
schoentje van glimmend leer
de
lantaarnpaal
paal langs de weg met bovenin een lamp
lappen, schoenen lappen
schoenen repareren
lapzwans
nutteloos persoon
lastig
aan lastige mensen moet je veel tijd en energie besteden
de
lengte
hoe lang iets is
de
leugenaar
iemand die dingen vertelt die niet waar zijn
de
leuning
achterkant van een stoel waar je met je rug tegenaan zit
likken
met je tong over iets bewegen
lillen
trillen, een slappe massa die in beweging is
de
lippenstift
een zachte stift om kleur op je lippen te doen
de
loge
plaats in een theater of bioscoop
het
loket
hokje dat aan een kant open is en waar je bijv. een kaartje kunt kopen
lokken
naar je toe proberen te halen
long
elk van twee organen in je borst waarmee lucht naar binnen wordt gehaald
losbarsten
plotseling en hevig beginnen
het
lot
loop van gebeurtenissen waarop je geen invloed hebt
het
lovertje
glimmend dingetje om kleding te versieren
de
de
de
de
7
LPF
C10 - De Li jst Pim Fortuyn (LPF) is een politieke partij in Nederland. De partij deed voor het eerst mee aan de verkiezingen op 15 mei 2002 en haalde meteen 26 zetels. Dit gebeurde kort nadat Pim Fortuyn op 6 mei werd doodgeschoten. Fortuyns kijk op onder andere de islam en he vreemdelingenbeleid zorgde voor veel politieke tegenstanders. Hij was een flamboyant persoon en door de thema’s waarover hij wilde discussiëren, domineerde hij een half jaar lang het politieke toneel in Nederland.
lui
luie mensen houden niet van werken
luidruchtig
iemand die luidruchtig is, maakt veel lawaai
Malieveld
C11 - Groot stuk grond midden in Den Haag dat vaak gebruikt wordt voor feestelijkheden, evenementen en protestacties.
marmer
harde steensoort met aders erdoorheen
meesjouwen
met veel moeite dragen
melden
officieel laten weten
menigmaal
heel wat keer
de
menigte
een grote groep mensen
de
mensenheugenis, sinds
al heel lang
de
metselbeweging
C12 - De metselbeweging refereert aan de Vrijmetselaars (of maconnerie). Het is een internationale broederschap van vrijmetselaars. De besloten bijeenkomsten vinden plaats in een werkplaats of loge.
het
middenpad
plaats in het midden van het theater waar je kunt lopen
de
mier
een kruipend insect dat meestal in grote groepen leeft
de
militie
militaire organisatie
mollig
een beetje dik
de
mouw
deel van een jas of trui waar je je arm insteekt
de
multo(map)
map waarin losse blaadjes papier door ringen bij elkaar gehouden worden
het
mum, in een mum van tijd
heel snel
de
munt
plat, rond stukje metaal waarmee je kunt betalen
de
muze
naam van de godin van de kunst
de
naaister
vrouw die kleding maakt of repareert
de
nabestaande
iemand die familie is van iemand die doodgegaan is
nafluiten
naar iemand fluiten om de aandacht van die persoon te trekken
de
nagel
het harde gedeelte van je vinger of teen
het
nageslacht
de generaties die na iemand leven
de
neef
zoon van je oom of tante of de zoon van je broer of zus
de
nek
deel van het lichaam tussen je hoofd en je rug
nestelen
lekker gaan zitten of liggen
de
nicht
dochter van je oom of tante of de dochter van je broer of zus
de
nonsens
onzin
het
8
de
nostalgie
verlangen naar vroeger
oer
van heel lang geleden
de
offerande
geschenk dat men aan de goden geeft
het
oksel
de plaats onder je arm waar die aan het lichaam vastzit
omstandig
uitgebreid
omtrent
over
onbehouwen
niet beschaafd
onbevlekte ontvangenis
C13 - De onbevlekte ontvangenis is een dogma (idee) van de Roomskatholieke kerk. Het dogma geeft Maria een bijzondere status door te zeggen dat zij een onbevlekte (schone) ziel heeft gekregen. Vaak wordt dit dogma echter onjuist verwisseld (ook in het gebruik in deze tekst) met een ander dogma: de geboorte van Jezus uit een maagd (persoon die nog nooit seks heeft gehad).
onderdak
een plek om te wonen
ondergaan
een behandeling of verandering meemaken
ongemak
iets waarvan je last hebt
ontbieden
iemand zeggen dat hij of zij moet komen
ontdoen
zorgen dat iets verdwijnt
ontkennen
zeggen dat iets niet waar is
ontlokken
met moeite te horen krijgen, met veel moeite iemand iets laten zeggen
ontsnappen
weggaan zonder dat dat eigenlijk mag
ontspringen, de dans ontspringen
iets vervelends niet meemaken
ontwerpen
bedenken hoe iets eruit gaat zien
onwrikbaar
heel vast
opdonder
klap
opdringerig
opdringerige mensen doen dingen zonder dat daarom gevraagd is
openklikken
met een kort geluidje opgengaan
opmaken uit
concluderen, begrijpen
opname
een plaats krijgen in een ziekenhuis of tehuis
oprapen
van de grond pakken
opstapelen
op elkaar leggen
optrommelen
bij elkaar roepen
opvangen
eerste hulp aan mensen met problemen geven
opvoeden
verzorgen en zorgen dat iemand goed gedrag ontwikkelt
opvullen
vol maken
opwachting, zijn opwachting maken
naar een gebeurtenis gaan, langskomen
opzij leggen
bewaren voor later
ouwejaar
oudjaar, de laatste dag van het jaar
het
het
de
de
de
het
9
overeind
rechtop
overhandigen
geven
overkant
de andere kant
overreden
overtuigen
de
paillet
reepje zilveren of gouden stof op een kledingstuk
de
palm
boom die vooral in warme gebieden groeit
de
pap
moes, product met melk dat je als ontbijt eet
pardoes
plotseling
het
parket
rang in theater of bioscoop
het
part, voor mijn part
wat mij betreft
de
passant
iemand die langsloopt
passeren
voorbijgaan
het
pedaal
deel van een piano dat je met je voet bedient
het
pension
huis waar je tegen betaling kunt slapen en eten
piepen
een hoog geluid maken
pil
soort medicijn dat een vrouw neemt om niet zwanger te raken
plassen
urine uit je lichaam laten komen
plateauzool
hoge zool onder een schoen
plechtig
officieel, ernstig
plek
plaats
pluizig
zacht en wollig, op dons lijkend
de
pols
het stuk tussen je arm en je hand, dat je kunt bewegen
het
poosje
tijdje
de
poot, iemand een poot uitdraaien
iemand veel laten betalen
de
portier
iemand die bij de deur van een gebouw staat om te controleren wie er binnenkomt
presenteren
laten zien of laten horen
prijzen
over iets of iemand zeggen dat het/hij heel goed of slim is
prikken
met een pin vastzetten
Prinsjesdag
C14 - Op Prinsj esdag spreekt de koni ngin de leden van het parlement (de Eerste en de teede Kamer) toe. In de toespraak vertelt de koningin wat de aplannen van de regering zijn voor het komende jaar. Prisnjesdag is altijd op de derde dinsdag in september.
prop
kort dik persoon
proppen
iets in elkaar drukken om het kleiner te maken
de
proppen, op de proppen komen met iets
beginnen te praten over iets wat men niet verwachtte
de
rang
plaats waar je zit in het theater
het
ratjetoe
allemaal dingen doorelkaar
de
de
de
de
de
10
het
recept
tekst waarin staat hoe je een gerecht moet maken
het
receptencahier
schrift om recepten in op te schrijven
de
receptie
een feestje met veel mensen waarbij men de gelegenheid heeft om iemand te feliciteren
rechtstreeks
direct, zonder omweg
de
regelmaat
het verschijnsel dat er steeds dezelfde hoeveelheid tijd tussen gebeurtenissen zit
de
regent
C15 - In het koloniale Nederlands-Indie was een regent een bestuurder op plaatselijk niveau. Regenten waren afkomstig uit de Indonesische adel en stonden onder controle van een Europese resident of assistent-resident.
de
rel
ruzie waarbij veel mensen boos zijn
de
resident
C16 - De resident was in Nederlands-Indie een bestuursambtenaar die aan het hoofd van een deel van het land (een gewest) stond.
resoluut
vastberaden, zonder aarzeling
restaureren
een kapot gebouw of kunstwerk weer in de vroegere toestand brengen
reumatiek
ziekte waarbij je gewrichten pijn doen
riant
ruim en groot
rijgen
aan elkaar vastmaken door er een draad doorheen te halen
roerend, het roerend eens zijn
het helemaal eens zijn
de
rollator
rijdend rekje waarmee oude mensen zich voortbewegen om niet te vallen
de
rommel
een heleboel spullen die door elkaar liggen
rommelen
zoeken en daardoor veroorzaken dat spullen door elkaar gaan
ronduit
op een eerlijke open manier
ronselen
werven, bij iets betrekken
de
rouge
make up waarmee je je wangen kleur geeft
de
rouwclown
C17 - Persoonlijke rituelen kunnen helpen bij het accepteren van de dood van een geliefd persoon. Sinds enige tijd is het mogelijk een rouwclown op een begrafenis te vragen. De rouwclown probeert de soms formele, gespannen sfeer te laten verdwijnen, zodat de mensen die aanwezig zijn ruimte krijgen om hun emoties te laten zien.
ruiken
met je neus waarnemen
ruilen
iets geven en er iets anders voor terug krijgen
ruimen, uit de weg ruimen
iemand doodmaken
ruw
ruwe producten zijn producten zoals ze uit de aarde gehaald worden
saai
eentonig, het verveelt gauw
schamen, zich
een vervelend gevoel over jezelf hebben als je iets raars of verkeerds doet
schapenvacht
huid van een dier dat wol geeft
de
de
11
de
scheet
vieze lucht die met een geluidje via je billen uit je lichaam komt
de
schmink
spullen om je gezicht geschikt te maken voor tv of theater
de
schoonzuster
zus van de persoon met wie je bent getrouwd of de vrouw van je broer
de
schotel
groot bord
schrapen
met een scherp voorwerp het bovenste laagje van iets afhalen
schuifelen
langzaam lopen terwijl je nauwelijks je voeten optilt
het
schuifje
soort bak in een tafel of kast die je eruit kunt trekken
het
schuim
massa van kleine belletjes die door zeep en water ontstaan
schuin
iets wat schuin is gaat niet recht van beneden naar boven of van links naar rechts
de
schwung
beweging, snelheid
de
secondant
helper
sieren
eer geven
signeren
je handtekening eronder zetten
slaken, een zucht slaken
diep zuchten
slang
dier zonder poten dat over de grond kruipt
slepen
moeizaam bewegen
slijm
dikke vloeistof die door het hoesten omhoog komt
slobberen
te wijd zijn
sloeber
zielig persoon
sloven
hard werken
smekkerig
plakkend
smelten
vloeibaar worden
smerig
heel vies
smiezen, in de
in de gaten
smoezen
zachtjes, stiekem praten
snufje
iets wat nieuw en interessant is
soezen
half slapen
sokkel
voetstuk
sonoor
helder, aangenaam
de
soos
sociëteit, plaats waar mensen elkaar ontmoeten
het
span
twee personen die bij elkaar horen
sparen
geld bewaren voor later
het
speelgoed
dingen voor kinderen om mee te spelen
de
spekkoek
Indonesische koek van twee verschillende kleuren cake in laagjes
spelden
met een kleine scherpe pin iets vastzetten
spreiden
uitelkaar doen, breed maken
de
het
de
het
de
12
het
sprookje
verhaal voor kinderen dat niet echt gebeurd is, maar dat al heel lang verteld wordt
spuiten
een vloeistof met kracht door een nauwe opening laten gaan
statig
voornaam, deftig
ster
een figuur met punten die naar alle kanten uitsteken
stijf
iemand die stijf doet, doet beleefd zonder gevoelens te tonen
stinken
niet lekker maar vies ruiken
stoelgang
regelmatige productie van poep
storten
hard vallen
strelen
zacht met je handen over iets of iemand gaan
stromen
een vloeistof gaat in een richting
de
stroop
dikke vloeistof gemaakt van suiker
het
struikelblok
een probleem waardoor iets niet goed gaat
de
stuurman
iemand die een schip bestuurt
het
sujet
persoon, figuur
het
tafelkleed
stuk stof dat over de tafel gelegd wordt
het
tafereel
gebeurtenis die mooi of interessant is om te zien
de
talk
poeder
de
TBC
tubercoluse, ziekte van de longen
tegelijkertijd
op hetzelfde moment
het
tehuis
huis waar mensen wonen die verzorging nodig hebben
de
tentoonstelling
expositie
het
testament
verklaring waarin staat wie iemands bezit krijgt als hij of zij dood is
tevoorschijn halen
zichtbaar maken
tikken
een zacht kort geluid maken
tillen
met je handen omhoog brengen
toevoegen
erbij doen
tollen
draaien
tongval
accent, manier waarop je een taal uitspreekt
toonaangevend
iemand die of iets wat toonaangevend is, is een voorbeeld voor anderen
toque
ronde dameshoed zonder rand
totdat
niet langer dan het moment dat
de
toverrijst
rijst die snel klaar is
de
tres
gevlochten goud of zilverdraad
treurig
treurige mensen hebben verdriet
triest
heel verdrietig
trillen
heen en weer gaan met korte snelle bewegingen
triomftocht
het rondlopen of rondrijden na een grote overwinning
de
de
de
de
de
13
trommelen, uit zijn bed trommelen
iemand uit zijn bed halen
trotseren
iets doen ondanks gevaarlijke, of vervelende omstandigheden
uitdossen
feestelijk of grappig kleden
uitdraaien, een poot uitdraaien
iemand veel laten betalen
uiterlijk
hoe iets of iemand eruit ziet
uitgelaten
vrolijk
uitgieten
uit een fles of kan laten stromen
uitglijden
door glijden vallen
uitpakken
uit een koffer of tas halen
uitsterven
ophouden te bestaan
de
uitvaart
gelegenheid waarbij iemand die dood is begraven wordt of gecremeerd
de
uitverkoop
periode waarin artikelen van het voorbije seizoen goedkoper worden verkocht
de
uitvinding
iets wat als eerste gemaakt of bedacht is
het
uitzicht
dingen die je kunt zien vanaf een bepaalde plaats
uitzonderlijk
iets wat uitzonderlijk is komt niet vaak voor
het
vaandel
vlag
het
vakmanschap
heel goed in je beroep of vak zijn
het
valies
koffer
de
valreep, op de valreep
op het laatste moment
vandoor, er vandoor
weg
vastklampen
stevig vastpakken
vastleggen
vastmaken
vat, vat hebben op
controle hebben over
veiling
plaats waar dingen verkocht worden aan mensen die er het meest voor willen betalen
verblijven
ergens zijn
verdragen
iets vervelends meemaken en er niet boos om worden
vereisen
beslist nodig hebben
vergenoegd
tevreden
vergeven
besluiten dat je niet meer boos bent
vergiffenis
de daad van vergeven
verkondigen
in het openbaar vertellen
verliefd
als je verliefd bent op iemand vind je die persoon heel lief en wil je graag bij hem of haar zijn
verlossen
bevrijden
vermanen
iemand waarschuwen dat hij iets moet doen of laten
het
de
de
14
verontwaardigd
verontwaardigde mensen zijn boos omdat ze iets niet goed of niet eerlijk vinden
verpleegster
vrouw die zieken verzorgt voor haar beroep
verplegen
zieken verzorgen
verrassend
iets wat verrassend is verwachtte je niet
verrotting
het bederf van iets
verrukkelijk
heerlijk
verschansen
verbergen
versieren
mooi maken
verslag
bericht of een verhaal over een toestand of gebeurtenis
verslijten
kapot gaan doordat het veel gebruikt wordt
vervaardigen
maken
verzekering
overeenkomst met een bedrijf waaraan je elk jaar geld betaalt en die jou betalen als er een probleem is
verzinnen
bedenken
de
verzolen
het onderste deel van je schoen vernieuwen
het
vest
kledingstuk voor je bovenlichaam dat van voren sluit
vet
dik
Viljalied
C18 - Bekend muziekstuk uit de operette 'Die Lustige Witwe' van Franz Lehár (1870-1948).
vlakbij
dichtbij
volgzaam
gewillig, je wilt leiding of bevelen volgen
het
voorschrift
regel die zegt wat iemand wel of niet moet doen
de
voorvechter
iemand die voor een idee vecht
vouwen
iets dubbelslaan en de delen tegen ervan tegenelkaar drukken
vroom
vrome mensen geloven sterk in God
de
vuilnisbak
bak waarin je afval stopt
de
waaier
schermpje in de vorm van een halve cirkel om koelte toe te waaien
waarachtig
dit woord gebruik je om met nadruk te zeggen dat iets zo is
het
wachtgeld
geld dat een ambtenaar krijgt die ontslagen is
de
wal
land, niet op zee
de
wals
dans
de
wanhoop
toestand waarin men geen oplossing voor zijn problemen ziet
wankel
niet vast, heen en weer bewegend
wapperen
met je hand heen en weer bewegen
de
wartaal
onzin
de
waterpomp
apparaat om water mee uit de grond omhoog te halen
de
weemoed
zacht, treurig gevoel
de
de
het
de
het
15
weerstreven
tegenspreken
het
weeshuis
huis waar kinderen wonen die geen ouders meer hebben
de
wekker
apparaat dat je om een bepaalde tijd wakker maakt
wijden aan
besteden aan
wikkelen
eromheen draaien
de
wirwar
een ingewikkeld geheel waarbij alles door elkaar loopt
de
wiskunde
de leer van getallen, mathematica
het
wisselgeld
geld dat je terugkrijgt als je teveel hebt gegeven
de
wol
het zachte dikke haar van schapen
de
wolk
witte of grijze massa in de lucht die bestaat uit kleine druppels
wuiven
zwaaien met je hand
het
zakcentje
zakgeld
het
zakgeld
geld voor kleine uitgaven vooral door ouders aan kinderen gegeven
zaklopen
C19 - Zaklopen is en spel, bijna een sport zelfs, dat vooralop Koninginnedag en buurtfeesten wordt gespeeld. De deelnemers moeten een bepaalde afstand afleggen waaarbij hun benen in een (aardappel)zak zijn gestoken.
zangerig
als zang klinkend, harmonieus
zeevaartschool
school waar je een opleiding krijgt als zeeman
zelfverzekerd
zelfverzekerde mensen hebben veel vertrouwen in zichzelf
zeulen
met moeite dragen
zeuren
op een vervelende manier steeds over iets klagen
ziekenfonds
verzekering tegen ziektekosten
zijwaarts
naar de zijkant
zogen
met moedermelk voeden
zolder
ruimte in een huis vlak onder het dak
zonde
als iets zonde is , is het jammer dat het gebeurt
zwaaien
groeten door je hand heen en weer te bewegen
zwanendons
zachte veren van een grote watervogel
zwanger
een vrouw is zwanger als ze een kind in haar buik draagt
zwellen
dikker worden
zwikken
niet stevig op je enkels staan
de
het
de
het
16
