Analyse woongenot supermarkt Binnenweg-Eikenlaan te Heemstede

Analyse woongenot supermarkt Binnenweg-Eikenlaan te Heemstede

Definitief

Gemeente Heemstede

Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 24 juli 2012

GM-0069204, revisie D02

Inhoudsopgave

1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Inleiding ......................................................................................................................... 4 Aanleiding ..................................................................................................................... 4 Onderzoeksopzet .......................................................................................................... 4 Criteria woongenot ........................................................................................................ 6 Werkwijze ...................................................................................................................... 6 Leeswijzer ..................................................................................................................... 7

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Huidige situatie ............................................................................................................. 8 Inleiding ......................................................................................................................... 8 Algemeen ...................................................................................................................... 8 Het binnenterrein .......................................................................................................... 8 Binnenweg .................................................................................................................... 8 Eikenlaan ...................................................................................................................... 8 Julianalaan .................................................................................................................... 9 Berkenlaan .................................................................................................................... 9 Tweede schil ................................................................................................................. 9

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Uitstraling/inpassing .................................................................................................... 10 Algemeen .................................................................................................................... 10 Geluid .......................................................................................................................... 10 Verkeer / bereikbaarheid............................................................................................. 11 Parkeren...................................................................................................................... 12 Maatregelen en resteffecten ....................................................................................... 12

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Goede ruimtelijke ordening ......................................................................................... 15 Algemeen .................................................................................................................... 15 Geluid .......................................................................................................................... 15 Verkeer / bereikbaarheid............................................................................................. 16 Parkeren...................................................................................................................... 17 Maatregelen en resteffecten ....................................................................................... 17

5 5.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.3

Openbare orde en veiligheid ....................................................................................... 20 Algemeen .................................................................................................................... 20 Afval ............................................................................................................................ 20 Aanwezigheid groepen die overlast bezorgen (minder gewenste groepen) .............. 21 Geborgenheid ............................................................................................................. 21 Identiteit....................................................................................................................... 22 (On)gemak .................................................................................................................. 22 Maatregelen en resteffecten ....................................................................................... 23

6 6.1 6.2

Conclusies en aanbevelingen ..................................................................................... 24 Conclusies................................................................................................................... 24 Aanbevelingen ............................................................................................................ 26

GM-0069204, revisie D02 Pagina 3 van 26

1

Inleiding

1.1 Aanleiding Vomar Voordeelmarkt (hierna: Vomar) heeft het voornemen om de huidige vestiging aan de Binnenweg 149 te vergroten en te verplaatsen naar een door de Binnenweg, Julianalaan, Eikenlaan en Berkenlaan omsloten terrein. Het voornemen is om op deze locatie een full service supermarkt van circa 2.000 m² te bouwen. In opdracht van de gemeente Heemstede is onlangs een distributie planologisch onderzoek (DPO) opgesteld. In dit onderzoek is aangetoond dat het economisch gezien rendabel is om op de genoemde locatie een supermarkt te realiseren. De omwonenden maken zich zorgen over wat de komst van de supermarkt betekent voor hun woongenot en welzijn. Door de bewonersvereniging Buurtgenoten Binnenweg Oost is verzocht om naast het economisch belang, ook het woonbelang (gevolgen voor het woongenot en welzijn) van de omwonenden in beeld te brengen, alvorens te beslissen over het doen van een haalbaarheidsonderzoek naar de komst van de supermarkt. De gemeente heeft begrip voor de weerstand die er heerst bij de omwonenden en faciliteert daarom de stap om het begrip ‘woongenot’ objectief te maken. Zodoende kan in het besluitvormingsproces over de mogelijke komst van de supermarkt het aspect leefbaarheid als volwaardige bouwsteen fungeren naast het economische aspect. De gemeente heeft aan Grontmij opdracht gegeven om dit woonbelang inzichtelijk te maken. 1.2 Onderzoeksopzet Voor dit onderzoek is de volgende doelstelling geformuleerd: Inzicht verschaffen in de effecten van de vestiging van een supermarkt op het woongenot van omwonenden en in de ‘resteffecten’ indien mogelijk te nemen maatregelen worden toegepast. De analyse is gericht op de direct omwonenden (de zogenaamde ‘1e schil’, ofwel de direct aangrenzende bouwblokken) en de omwonenden aangrenzend aan het plangebied (‘2e schil’, ofwel de woningen aan de overzijde van de straat) voor wie ook effecten zouden kunnen optreden die het woongenot kunnen beperken. In figuur 1 is dit weergegeven. Uitgangspunt voor de inschatting van effecten is de huidige, feitelijke situatie, niet de situatie zoals deze is opgenomen in het bestemmingsplan. Dit laatste is wel relevant voor eventuele planschade (waardevermindering woningen) maar niet voor onderhavige doelstelling.


Inleiding

Eerste schil: Tweede schil: Figuur 1: woningen onderzoeksgebied

Effecten hebben betrekking op woongenotderving (beleving) en betreffen: 1) nadelige verandering ten opzichte van de huidige situatie en; 2) zijn beredeneerd op basis van de aan ons doorgegeven gegevens van het potentiële gebouw. De onderstaande uitgangspunten t.a.v. het ontwerp zijn de door Vomar genoemde punten: hoogte: 4,25m bij uitpandig laden/ lossen en 5.30 bij inpandig; 2.000m2 bvo; vormgeving: rechthoekig gebouw; 60-65% van terrein bebouwd; entree in huisstijl Vomar; zijstraatje aan Binnenweg is entree naar hoofdingang. Dit is een smal straatje/steegje (handhaving huidige situatie); • de ingang van de parkeergarage wordt aan de Eikenlaan gesitueerd; • de parkeergarage krijgt een capaciteit van maximaal 131 parkeerplaatsen.

• • • • • •

Het geformuleerde eindresultaat is: beknopte rapportage met een overzicht van mogelijk optredende effecten, een omschrijving wat dit doet met de beleving van de bewoners, een lijst van te nemen maatregelen en een indicatie van de resteffecten nadat maatregelen zijn toegepast.


Inleiding

N.B. Wij doen geen uitgebreid kwantitatief onderzoek naar bijvoorbeeld verkeerstoenames, toenames van luchtverontreiniging en dergelijke. Dit maakt onderdeel uit van de eventuele vervolgstudie. Wél geven wij een indicatie (kwalitatief) van de consequenties van de komst van een supermarkt op het woongenot, zodat het doen van uitspraken over wat acceptabel is ten opzichte van het woongenot en wat niet, objectiever zal zijn. Vast staat dat de uiteindelijke consequenties van de komst van de supermarkt voor het woongenot van omwonenden afhankelijk zijn van het ontwerp van de supermarkt en de maatregelen die de gemeente en Vomar bereid zijn te nemen om negatieve effecten te beperken. Definitieve uitspraken over wat wel of niet acceptabel is aan de politiek. Grontmij vervult hierin een adviserende rol. Het maken van een afweging tussen het economische aspect en het aspect dat betrekking heeft op het woonbelang maakt geen onderdeel uit van dit onderzoek. 1.3 Criteria woongenot Woongenot is een belangrijk goed. Je ervaart woongenot in je eigen huis, maar zeker ook in de buurt waar je woont. Het gaat over je thuis voelen, je veilig voelen en een eigen plek hebben. Het gaat over een woonbuurt met een identiteit die bij jou past. Dit is vooral een kwestie van gevoel en van beleving. Het wordt dus individueel bepaald en daarmee is het iets subjectiefs. Desalniettemin is de ‘belevingswaarde van je woonomgeving’, het ‘welbevinden’ goed te kwalificeren en daarmee te beïnvloeden. Dit door expliciet aandacht te schenken aan een criterium als uitstraling & inpassing, een criterium ruimtelijke ordening en een criterium openbare orde en veiligheid. De wisselwerking tussen deze drie criteria is uiteindelijk bepalend is voor het woongenot. Voor het bepalen van effecten als gevolg van de komst van een supermarkt in het hierboven aangeduide gebied, objectiveren wij het begrip woongenot daarom aan de hand van de onderstaande criteria: Uitstraling/inpassing • Stedenbouwkundige inpassing (vorm, kleur, ruimtelijk). • Beeldkwaliteit (licht, materiaal). • Privacy. • Uitzicht. Goede ruimtelijke ordening Geluid (verkeer, winkelwagentjes, bevoorrading, installaties). Verkeer/bereikbaarheid. Parkeren.

• • •

Openbare orde en veiligheid (gevoelsfactor) Afval. Ongewenste groepen. Veiligheid/ geborgenheid. Identiteit. Ongemak.

• • • • •

1.4 Werkwijze Bovenstaande lijst van criteria is tot stand gekomen door een interne gesprekronde met vakexperts bij Grontmij. Deze lijst is geaccordeerd door de gemeente Heemstede. Per criterium zijn de mogelijke optredende effecten benoemd. Deze effecten hebben puur betrekking op derving van het woongenot (en bijvoorbeeld niet op bedrijfseconomische gevolgen voor winkeliers in dit gedeelte van de Binnenweg). De effecten zullen voor veel criteria per straat en zelfs per woning verschillen. Om de inschatting van effecten af te kaderen zijn deze in zijn algemeenheid benoemd en waar nodig per straat aangegeven. Vervolgens is aangegeven wat dit ons inziens betekent voor de beleving van bewoners. Belangrijk hierbij om in ogenschouw te nemen is dat het belevingseffect iets subjectiefs is, ook voor de bewoners van de wijk zelf.


Inleiding

Een verwacht belevingseffect kan daarmee voor de één terecht zijn en voor de ander onterecht. Zo ergert de één zich aan jongeren die zich ophouden rond de supermarkt, de ander aan uitlaatgassen en weer een ander ergert zich aan uitzicht. Het is daarom onmogelijk om harde uitspraken te doen voor de hele groep. Voor dit onderzoek gaan wij dan ook uit van algemene belevingen die vervolgens per individu zullen verschillen. Omdat de daadwerkelijk optredende effecten en consequenties voor omwonenden afhankelijk zijn van de mate waarin men bereid is c.q. in staat is om maatregelen te treffen om de effecten tegen te gaan danwel te beperken, is als volgende stap per criterium een tabel opgesteld. Hierin staat aangegeven wat de kans is waarin een bepaald effect optreedt, aangevuld met mogelijke maatregelen die het effect kunnen beperken. De rapportage is met name tot stand is gekomen op basis van expertise van deskundigen op het gebied van de verschillende deelaspecten en locatiebezoek. Daarnaast is de eerste aanzet van de rapportage besproken met een vertegenwoordiging van de vereniging Buurtgenoten Binnenweg Oost en de gemeente Heemstede. 1.5 Leeswijzer In hoofdstuk 2 is de huidige situatie beschreven teneinde juiste uitspraken te kunnen doen over de optredende effecten als gevolg van de komst van een supermarkt. De mogelijk optredende effecten zijn in hoofdstuk 3, 4 en 5 per subcriterium beschreven. Elk van de drie hoofdstukken wordt afgesloten met een overzicht van optredende effecten en daaraan gekoppelde maatregelen die deze effecten kunnen beperken. De conclusies en aanbevelingen voor eventueel vervolgonderzoek zijn opgenomen in hoofdstuk 6.


2

Huidige situatie

2.1 Inleiding Effecten van de komst van een supermarkt en de consequenties hiervan voor omwonenden, kunnen pas goed worden bepaald op het moment dat de huidige situatie in beeld is gebracht. In onderhavig hoofdstuk is om deze reden een korte beschrijving opgenomen van de omgeving van de voorgenomen planlocatie. Omdat de omliggende straten grote ruimtelijke verschillen kennen en daarbij ook qua functie en karakter niet gelijk zijn, is onderscheid gemaakt in de verschillende straten. De direct aangrenzende straten worden gezien als eerste schil. Naast deze straten is ook een korte beschrijving van de tweede schil opgenomen. 2.2 Algemeen Heemstede is gelegen midden in het dichtbebouwde stedelijke gebied van de Noordvleugel van de Randstad. Kenmerkend voor het dorp is het vele groen. Rond het dorp ligt een groene rand, in de meeste straten, lanen en pleinen zijn fraai volgroeide bomen en er zijn vele buitenplaatsen en villa’s met royale tuinen. Uniek is de monumentaal beplante middenberm van de Dreef. Ook de omgeving van de Binnenweg, Julianalaan, Eikenlaan en Berkenlaan is ingebed in het groen. 2.3 Het binnenterrein De locatie waar de voorgenomen supermarkt is gepland betreft het gebied dat is gelegen tussen de Binnenweg, Julianalaan, Eikenlaan en Berkenlaan. In het noordelijk deel van dit gebied zijn garageboxen/bergingen gesitueerd. In het zuidelijk deel zijn verschillende gebouwen en garages aanwezig die in gebruik zijn bij bedrijven en winkels. Deze gebouwen hebben deels een opslagfunctie en deels worden ze gebruikt voor divers kleinbedrijf. Het terrein is goed onderhouden en heeft een tamelijk goede uitstraling, zeker bezien vanuit de genoemde functies. 2.4 Binnenweg Het deel van de Binnenweg dat grenst aan het terrein maakt onderdeel uit van het winkelgebied Raadhuisstraat-Binnenweg. Dit deel van de straat grenst direct aan het kerngedeelte van de Binnenweg. Aan weerszijden van de weg zijn hoofdzakelijk winkels gevestigd met een woonfunctie op de verdieping. Daarnaast zijn enkel solitaire woningen in het gebied aanwezig. De bebouwingstypologie is zeer divers en bestaat hoofdzakelijk uit twee lagen met een kap waarbij de winkelfunctie in de plint is opgenomen. Er geldt eenrichtingsverkeer van zuid naar noord en de toegang voor vrachtverkeer is beperkt tot gezette tijden. 2.5 Eikenlaan De Eikenlaan betreft een straat met een smal profiel waar auto’s elkaar niet goed kunnen passeren. Parkeren vindt aan de noordzijde aan één kant plaats, aan de zuidzijde aan beide kanten. De Eikenlaan wordt gekarakteriseerd door rijwoningen aan de zuidzijde en de noordzijde, variërend van jaren 30 tot jaren 50 woningen. Een deel van de woningen zijn koopwoningen, een deel zijn huurwoningen. De woningen die grenzen aan het binnenterrein staan dicht op het trottoir en de weg. Deze huizen hebben alleen een tuin van circa 8 meter diep en hebben een achterom op eigen grond, waarmee ze op het binnenterrein kunnen komen. Aan de overzijde van de weg is aan de noordzijde in een monumentaal gebouw de bibliotheek gevestigd, met de ingang aan het Julianaplein en parkeerterrein dat ligt in/aan de Eikenlaan. Het parkeerterrein wordt grotendeels gebruikt door personeel van de winkels aan de Binnenweg.


Huidige situatie

2.6 Julianalaan De Julianalaan kent een breed profiel bestaande uit een brede straat met aan weerszijden parkeergelegenheid en aan beide zijden een breed trottoir. De jaren 30 woningen zijn voorzien van een voortuintje en bestaan uit 2 lagen met kap. De huizen die grenzen aan de binnenplaats hebben allen een tuin van circa 8 meter diep. Vanuit de tuin hebben ze allen toegang tot het binnenterrein. Kenmerkend voor de laan zijn de volgroeide bomen aan weerszijden van de weg. De Julianalaan vormt een directe verbinding van de Binnenweg naar de Heemstede Dreef en is daarmee een belangrijke toevoerweg naar het dorpscentrum. 2.7 Berkenlaan De Berkenlaan betreft een smalle straat waar alleen éénrichtingsverkeer is toegestaan. Aan weerszijden van de Berkenlaan staan de relatief oude en kleine rijwoningen dicht op het trottoir. De woningen stonden enkele jaren geleden op de nominatie om te worden gesloopt, maar uiteindelijk is er voor gekozen om ze grondig te renoveren. Dit is circa 5 jaar geleden uitgevoerd. De huizen aan de Berkenlaan die grenzen aan de binnenplaats hebben allen een kleine tuin. De woningen bestaan uit één laag met kap. Parkeren vindt plaats aan beide zijden van de weg. 2.8 Tweede schil In het kader van deze analyse definiëren wij de tweede schil als de woningen gelegen aan ‘de overkant van de straat’ van de huizenblokken die grenzen aan de binnenplaats waar de ontwikkeling van de Vomar is voorzien, alsmede woonblokken die daar direct achter gelegen zijn.


3

Uitstraling/inpassing

3.1 Algemeen Dit hoofdstuk geeft een overzicht van effecten op het gebied van een goede ruimtelijke ordening die met de komst van de supermarkt kunnen optreden. Daarbij zijn we uitgegaan van de veranderingen ten opzichte van de huidige situatie. Deze effecten zijn beredeneerd op basis van de kaders over het gebouw zoals we die van de Vomar aangereikt hebben gekregen (zie hoofdstuk 1). Het tweede deel van het hoofdstuk beschrijft welke maatregelen er zijn te treffen om de effecten tegen te gaan c.q. om de effecten te verminderen. Het criterium goede ruimtelijke ordening is uit te splitsen naar de volgende subcriteria: a) geluid; b) verkeer/bereikbaarheid; c) parkeren. 3.2 Geluid Welke effecten zijn er? De komst van de supermarkt leidt per definitie tot meer bezoekers en activiteit in het gebied. Geluidhinder oftewel een aantasting van de rust kan hier het gevolg van zijn. Rust wordt aangetast door: • toename bezoekersverkeer en vrachtverkeer. De groei van verkeer op de Eikenlaan en de Julianalaan zal als gevolg van de ingang naar de voorgenomen parkeergarage naar verwachting aanzienlijk zijn (conform de CROW trekt een supermarkt op een dergelijke locatie circa 96 motorvoertuigen per 100 m² BVO = 1.820 motorvoertuigen per weekdag). De geluidhinder als gevolg van de toename aan bezoekers- en vrachtverkeer zal met name hier optreden. Mede door het feit dat de woningen dicht op de weg zijn gesitueerd; • laden en lossen. Optredend geluidhinder als gevolg van laden en lossen is volledig afhankelijk van de wijze waarop het laden en lossen gaat plaatsvinden. In het volgende hoofdstuk wordt hier nader op ingegaan; • winkelwagentjes en stemgeluid. Voor wat betreft geluidhinder als gevolg van activiteiten op het terrein vinden deze effecten voornamelijk plaats bij de ingang van het terrein en de woningen die grenzen aan het toekomstig binnenterrein. Omdat het huidige binnenterrein momenteel een ‘extensieve’ functie heeft, zal de toename van het stemgeluid (en de winkelwagentjes) aanzienlijk toenemen; • technische installaties. Geluidhinder als gevolg van technische installaties is volledig afhankelijk van de toe te passen type installaties en met name van de situering van deze installaties. Omdat de huidige functies niet met technische installaties zijn uitgerust, zal er altijd sprake zijn van tenminste een toename ten opzichte van de huidige situatie. Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? In het Activiteitenbesluit zijn normen opgenomen voor de maximale geluidbelasting als gevolg van een inrichting. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in directe en indirecte hinder. Onder indirecte hinder worden de effecten verstaan die buiten de inrichting plaatsvinden maar wel zijn toe te rekenen aan de inrichting. In het kader van deze rapportage gaat het echter niet om het feit of in de toekomst binnen deze grenzen wordt gebleven, maar over het feit of de optredende negatieve effecten voor omwonenden als gevolg van de komst van de supermarkt in zijn totaliteit acceptabel worden geacht.



Gezien de kleinschaligheid van de locatie en de relatieve rust momenteel op de binnenplaats zal in de beleving van de omwonenden het geluid toenemen. Het effect op het woongenot voor de direct omwonenden zal dan ook groot zijn. Daarbij is de vrees groot dat in de toekomst de Winkeltijdenwet wordt verruimd en dat de supermarkt zeven dagen per week geopend zal zijn, van circa acht uur ’s ochtends tot negen uur ’s avonds. De entree is gelegen aan de Binnenweg. De woningen aan de Binnenweg ondervinden in de huidige situatie ook al de geluidseffecten van winkelend publiek. Wel zal voor de woningen ter plaatse van de entree naar de supermarkt de geluidbelasting toenemen en voor hinder kunnen zorgen. Voor wat betreft de toename aan verkeer wordt een toename aan de Eikenlaan en Julianalaan voorzien. De geluidbelasting op de gevels van de woningen aan de Eikenlaan zal behoorlijk toenemen, mede gezien het kleinschalige karakter van de wijk en feit dat de woningen dicht op de weg zijn gesitueerd. Tweede schil De effecten ten aanzien van geluid zal beperkt zijn. Het geluid van technische installaties zal over deze afstand nauwelijks meer hoorbaar zijn, bezoekers zullen niet zover uitwaaieren en met winkelwagentjes zullen geen grote afstanden worden afgelegd. 3.3 Verkeer/bereikbaarheid De komst van de supermarkt zorgt voor een verschuiving van verkeersstromen. Doordat de Vomar wordt verplaatst naar het oosten en de ingang van de parkeergarage aan de Eikenlaan is voorzien, wordt er geen toename van verkeer verwacht op de Binnenweg. Verkeer zal hoofdzakelijk via de N201 en Julianalaan, de Eikenlaan bereiken. Vooral de Eikenlaan zal drukker worden. De huidige intensiteit op de Eikenlaan is laag. De groei van verkeer zal naar verwachting aanzienlijk zijn (CROW: 1.820 motorvoertuigen per weekdag). De Julianalaan als toevoerroute naar de Eikenlaan zal naar verwachting ook drukker worden en de Haemstedelaan als afvoerroute eveneens. Welke effecten zijn er? • Toename van het aantal verkeersbewegingen, gemotoriseerd en niet-gemotoriseerd. • Afname verkeersveiligheid. Meer verkeer betekent meer kans op conflictsituaties. Gevolgen voor de verkeersveiligheid zijn met name afhankelijk van de weginrichting. De Eikenlaan kent een smal profiel. • Doorstroming en bereikbaarheid. Naar verwachting leveren de toekomstige intensiteiten geen nadelig effect op voor de doorstroming op de kruispunten. Om dit goed na te gaan moet een inschatting gemaakt worden van de toename van verkeer en de effecten op de doorstroming van de kruispunten. Qua bereikbaarheid van de woningen is te verwachten dat zich voor de woningen aan de Julianalaan en de Binnenweg geen beperkingen voor zullen doen. De Eikenlaan en Berkenlaan zijn echter zo smal, dat als de rijstromen zich dusdanig gaan herzien (als gevolg van eventuele verkeersmaatregelen) en er meer verkeer door deze straten komt, er een gerede kans is dat zich vaker opstoppingen gaan voor doen. • Bouwverkeer. Overlast als gevolg van bouwverkeer. • Verhoogde geluidbelasting. Zie vorige paragraaf ‘Geluid’. • Nadelig effect luchtkwaliteit en trillingen. • Overlast door bevoorrading (geluid, geur, veiligheid, uitzicht (bij uitpandig laden/lossen zie je vrachtwagens op straat en voor de deur staan). Wat doet dit met de beleving van bewoners? De komst van een supermarkt met parkeergarage heeft vooral voor de Eikenlaan belangrijke gevolgen. Vanwege het smalle profiel leidt de ontsluiting van een supermarkt met parkeergarage op deze straat tot een ongewenste situatie. Het verkeer zal op de Eikenlaan in belangrijke mate toenemen. De woonstraat, zoals deze nu is, zal hiermee van karakter veranderen. Zonder het nemen van maatregelen, zal de verkeerstoename leiden tot een afname van verkeersveiligheid, verhoogde geluidbelasting en negatief effect op de luchtkwaliteit.



Voor de Julianalaan en Berkenlaan zal met name de toename van het verkeer en daarmee de afname van de verkeersveiligheid, de verhoogde geluidbelasting en mogelijk de verslechtering van luchtkwaliteit aan de orde zijn, zij het in mindere mate dan geldt voor de bewoners van de Eikenlaan. Dit geldt ook voor het woongenot van de bewoners van de huizenblokken in de tweede schil. 3.4 Parkeren Volgens de parkeerkencijfers (CROW) zijn er 4 parkeerplaatsen per 100 m² bvo supermarkt nodig. De supermarkt wordt 2.000 m² bvo groot. Er zijn dus 80 plaatsen nodig. De parkeergarage krijgt een capaciteit van maximaal 131 parkeerplaatsen. Het parkeertekort in het centrum van Heemstede wordt hiermee iets teruggedrongen. Aandachtspunt vormt de parkeerbehoefte als gevolg van het verdwijnen van de bestaande garageboxen. Of er een toename van de parkeerdruk ontstaat is nu niet in te schatten. Er worden in de parkeergarage voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd. In hoeverre bezoekers van de supermarkt en Binnenweg daadwerkelijk van de parkeergarage gebruik gaan maken is op dit moment moeilijk in te schatten. In de eerste plaats is dit afhankelijk van waar de parkeergarage uiteindelijk wordt gerealiseerd (afstand tot de supermarkt en afstand van de voetgangersentree tot de supermarkt).Vervolgens parkeert de één liever in een garage, de ander liever aan de weg. Het is ook mede afhankelijk van de vraag of er een ruime parkeerplek wordt geboden en er gemakkelijke in- en uitrijmogelijkheden zijn. Naast de ruimtelijke aspecten heeft het te hanteren parkeerregime in de garage en in omliggende straten een belangrijke invloed. Indien betaald parkeren wordt ingesteld voor de garage ligt het voor de hand om dit ook in omliggende straten toe te passen. Indien winkelwagens puur inpandig kunnen worden gebruikt, zal dit leiden tot meer gebruik van de parkeergarage in plaats van parkeren aan de Binnenweg. Welke effecten zijn er? Een mogelijke toename van de parkeerdruk en daarmee meer rondrijdende auto’s. Geen parkeerplaats voor de deur voor bewoners van de Eikenlaan, Julianalaan en Berkenlaan.

• •

Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? Een toename van de parkeerdruk kan leiden tot ongewenste situaties. Nadelige effecten kunnen er uit bestaan dat bewoners verder van hun woning moeten parkeren, bezoekers verder van hun bestemming moeten parkeren en er meer zoekverkeer ontstaat. Dit zoekverkeer leidt weer tot extra geluidbelasting. Bovenstaande mogelijke effecten zullen leiden tot irritatie. Bovenstaande geldt zowel voor de eerste als tweede schil. 3.5 Maatregelen en resteffecten Voorgaande paragrafen maken inzichtelijk wat de (mogelijke) effecten zijn van de komst van de supermarkt op het woongenot van de omwonenden. De mate waarin deze effecten daadwerkelijk aan de orde zijn, is onder andere afhankelijk van de mate waarin men bereid is c.q. in staat is om maatregelen te treffen om de effecten tegen te gaan danwel te beperken. Onderstaand is een overzicht opgenomen waarin is weergegeven met welke maatregelen optredende effecten beperkt kunnen worden. Effect Geluidhinder – toename verkeer

Locatie Eerste schil (excl. Binnenweg) en tweede schil

Maatregel • ingang parkeergarage zo dicht mogelijk bij Julianaplein situeren. • onmogelijk maken dat verkeer vanuit de parkeergarage kan afslaan de Eikenlaan op. • extra isoleren van woningen.



Geluidhinder – winkelwagentjes en stemgeluid

Eerste schil

• binnenterrein ontoegankelijk maken voor bezoekers supermarkt.

• puur inpandig laten gebruiken van winkelwagentjes (in combinatie met blokkeringssysteem).

• indien winkelwagentjes ook uitpandig kunnen

Geluidhinder – laden en lossen

Eikenlaan

• • • • •

Geluidhinder – technische installaties

Eerste schil

• •

Afname verkeersveiligheid

Eikenlaan

• • • • •

worden gebruikt bestaan de maatregelen uit het gebruik van geluidarme wagentjes en keuze voor een gladde verharding op het terrein. inpandig laten plaatsvinden van laden en lossen. laden en lossen op afstand laten plaatsvinden van woonbebouwing. gebruik maken van geluidarme vrachtwagens, rolcontainers, heftrucks en pompwagens. toepassing van een vlakke ondergrond en geluidisolatie op de laad- en losplaats. bevoorrading zo efficiënt mogelijk organiseren zodat zo min mogelijk vrachtverkeer nodig is. bevoorrading in de dagperiode. het situeren van installaties op afstand van de woonbebouwing. toepassing van geluidarme condensatoren. plaatsen van geluidschermen. ingang parkeergarage zo dicht mogelijk bij Julianaplein situeren. onmogelijk maken dat verkeer vanuit de parkeergarage de wijk in gaat. het zo efficiënt mogelijk inzetten van vrachtwagens. inzetten van ‘schone’ vrachtwagens. efficiënte bevoorrading.

Negatief effect luchtkwaliteit

Eerste en tweede schil

• •

Bouwverkeer

Eerste en tweede schil Eerste en tweede schil

• afspraken maken over de routering en tijden.

Toename parkeerdruk

• voorzien in voldoende parkeergelegenheid in de garage en het aantrekkelijk maken van parkeren in de garage door tariefstelling, ruime plaatsen en goede in- en uitrijmogelijkheden. • Indien betaald parkeren wordt ingesteld voor de garage heeft het voor de parkeerdruk de voorkeur om de tariefstelling af te stemmen op omliggende straten. • Puur inpandig laten gebruiken van winkelwagens

Veel mogelijke optredende effecten zijn afhankelijk van het feit of een aantal belangrijke maatregelen worden toegepast. Zo kunnen veel effecten met betrekking tot geluidhinder als gevolg van verkeer en negatieve effecten op de verkeersveiligheid worden voorkomen danwel beperkt indien verkeer zoveel mogelijk uit de woonstraten wordt geweerd. De volgende maatregelen zijn hierbij van groot belang: • ingang parkeergarage zo dicht mogelijk bij Julianaplein situeren; • voorkomen dat verkeer vanuit parkeergarage de Eikenlaan in kan slaan.



Geluidhinder als gevolg van stemgeluid en winkelwagentjes kan grotendeels worden voorkomen indien: • het binnenterrein niet kan worden gebruikt door bezoekers van de supermarkt en winkelwagentjes het pand niet kunnen verlaten. Geluidhinder als gevolg laden en lossen kan grotendeels worden voorkomen indien: • Laden en lossen inpandig plaatsvindt en de laad- en losruimte zodanig wordt ingericht dat buiten het pand geen geluid waarneembaar is als gevolg van de activiteiten. Met de maatregelen die zijn genoemd voor de aspecten geluidhinder als gevolg van installaties, luchtkwaliteit en bouwverkeer kunnen de effecten grotendeels worden tegengegaan. Met de maatregelen die zijn genoemd voor parkeren, kan een toename van parkeerdruk in de straten worden voorkomen. Om een inschatting te kunnen geven welke effecten zich daadwerkelijk zullen voordoen, is een parkeeronderzoek benodigd. Een verkeerskundig onderzoek is eveneens nodig om definitief uitspraken te doen over de locatie van de parkeergarage en het al dan niet doorvoeren van wijzigingen in de toegankelijkheid van straten. Ten aanzien van verkeer doen wij daarom momenteel nog geen uitspraken over randvoorwaarden in het ontwerp. Ten aanzien van geluid zou het inpandig laden en lossen een randvoorwaarde moeten zijn, even als het ontoegankelijk maken van het binnenterrein voor bezoekers (en dus het binnengaan van de vestiging alleen mogelijk te maken via het steegje aan de Binnenweg). Het situeren van een parkeergarage met ingang aan de Eikenlaan zal altijd effecten hebben als gevolg van de verkeerstoename. Voor nabijgelegen woningen leidt dit tot een verhoogde geluidbelasting. Daarnaast zullen er altijd resteffecten in de vorm van extra geluidbelasting ontstaan als gevolg van de bouw.


4

Goede ruimtelijke ordening

4.1 Algemeen Dit hoofdstuk geeft een overzicht van effecten op het gebied van een goede ruimtelijke ordening die met de komst van de supermarkt kunnen optreden. Daarbij zijn we uitgegaan van de veranderingen ten opzichte van de huidige situatie. Deze effecten zijn beredeneerd op basis van de kaders over het gebouw zoals we die van de Vomar aangereikt hebben gekregen (zie hoofdstuk 1). Het tweede deel van het hoofdstuk beschrijft welke maatregelen er zijn te treffen om de effecten tegen te gaan c.q. om de effecten te verminderen. Het criterium goede ruimtelijke ordening is uit te splitsen naar de volgende subcriteria: d) geluid. e) verkeer/bereikbaarheid. f) parkeren. 4.2 Geluid Welke effecten zijn er? De komst van de supermarkt leidt per definitie tot meer bezoekers en activiteit in het gebied. Geluidhinder oftewel een aantasting van de rust kan hier het gevolg van zijn. Rust wordt aangetast door: • toename bezoekersverkeer en vrachtverkeer. De groei van verkeer op de Eikenlaan en de Julianalaan zal als gevolg van de ingang naar de voorgenomen parkeergarage naar verwachting aanzienlijk zijn (conform de CROW trekt een supermarkt op een dergelijke locatie circa 96 motorvoertuigen per 100 m² BVO = 1.820 motorvoertuigen per weekdag). De geluidhinder als gevolg van de toename aan bezoekers- en vrachtverkeer zal met name hier optreden. Mede door het feit dat de woningen dicht op de weg zijn gesitueerd; • laden en lossen. Optredend geluidhinder als gevolg van laden en lossen is volledig afhankelijk van de wijze waarop het laden en lossen gaat plaatsvinden. In het volgende hoofdstuk wordt hier nader op ingegaan; • winkelwagentjes en stemgeluid - Voor wat betreft geluidhinder als gevolg van activiteiten op het terrein vinden deze effecten voornamelijk plaats bij de ingang van het terrein en de woningen die grenzen aan het toekomstig binnenterrein. Omdat het huidige binnenterrein momenteel een ‘extensieve’ functie heeft, zal de toename van het stemgeluid (en de winkelwagentjes) aanzienlijk toenemen; • technische installaties - Geluidhinder als gevolg van technische installaties is volledig afhankelijk van de toe te passen type installaties en met name van de situering van deze installaties. Omdat de huidige functies niet met technische installaties zijn uitgerust, zal er altijd sprake zijn van tenminste een toename ten opzichte van de huidige situatie. Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? In het Activiteitenbesluit zijn normen opgenomen voor de maximale geluidbelasting als gevolg van een inrichting. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in directe en indirecte hinder. Onder indirecte hinder worden de effecten verstaan die buiten de inrichting plaatsvinden maar wel zijn toe te rekenen aan de inrichting. In het kader van deze rapportage gaat het echter niet om het feit of in de toekomst binnen deze grenzen wordt gebleven, maar om het feit of de optredende negatieve effecten voor omwonenden als gevolg van de komst van de supermarkt in zijn totaliteit acceptabel worden geacht.



Gezien de kleinschaligheid van de locatie en de relatieve rust momenteel op de binnenplaats zal in de beleving van de omwonenden het geluid toenemen. Het effect op het woongenot voor de direct omwonenden zal dan ook groot zijn. Daarbij is de vrees groot dat in de toekomst de Winkeltijdenwet wordt verruimd en dat de supermarkt zeven dagen per week geopend zal zijn, van circa acht uur ’s ochtends tot negen uur ’s avonds. De entree is gelegen aan de Binnenweg. De woningen aan de Binnenweg ondervinden in de huidige situatie ook al de geluidseffecten van winkelend publiek. Wel zal voor de woningen ter plaatse van de entree naar de supermarkt de geluidbelasting toenemen en voor hinder kunnen zorgen. Voor wat betreft de toename aan verkeer wordt een toename aan de Eikenlaan en Julianalaan voorzien. De geluidbelasting op de gevels van de woningen aan de Eikenlaan zal behoorlijk toenemen, mede gezien het kleinschalige karakter van de wijk en het feit dat de woningen dicht op de weg zijn gesitueerd. Tweede schil De effecten ten aanzien van geluid zal beperkt zijn. Het geluid van technische installaties zal over deze afstand nauwelijks meer hoorbaar zijn, bezoekers zullen niet zover uitwaaieren en met winkelwagentjes zullen geen grote afstanden worden afgelegd. 4.3 Verkeer/bereikbaarheid De komst van de supermarkt zorgt voor een verschuiving van verkeersstromen. Doordat de Vomar wordt verplaatst naar het oosten en de ingang van de parkeergarage aan de Eikenlaan is voorzien, wordt er geen toename van verkeer verwacht op de Binnenweg. Verkeer zal hoofdzakelijk via de N201 en Julianalaan, de Eikenlaan bereiken. Vooral de Eikenlaan zal drukker worden. De huidige intensiteit op de Eikenlaan is laag. De groei van verkeer zal naar verwachting aanzienlijk zijn (CROW: 1.820 motorvoertuigen per weekdag). De Julianalaan als toevoerroute naar de Eikenlaan zal naar verwachting ook drukker worden en de Haemstedelaan als afvoerroute eveneens. Welke effecten zijn er? • Toename van het aantal verkeersbewegingen, gemotoriseerd en niet-gemotoriseerd. • Afname verkeersveiligheid. Meer verkeer betekent meer kans op conflictsituaties. Gevolgen voor de verkeersveiligheid zijn met name afhankelijk van de weginrichting. De Eikenlaan kent een smal profiel. • Doorstroming en bereikbaarheid. Naar verwachting leveren de toekomstige intensiteiten geen nadelig effect op voor de doorstroming op de kruispunten. Om dit goed na te gaan moet een inschatting gemaakt worden van de toename van verkeer en de effecten op de doorstroming van de kruispunten. Qua bereikbaarheid van de woningen is te verwachten dat zich voor de woningen aan de Julianalaan en de Binnenweg geen beperkingen voor zullen doen. De Eikenlaan en Berkenlaan zijn echter zo smal, dat als de rijstromen zich dusdanig gaan herzien (als gevolg van eventuele verkeersmaatregelen) en er meer verkeer door deze straten komt, er een gerede kans is dat zich vaker opstoppingen gaan voor doen. • Bouwverkeer. Overlast als gevolg van bouwverkeer. • Verhoogde geluidbelasting. Zie vorige paragraaf ‘Geluid’. • Nadelig effect luchtkwaliteit en trillingen. • Overlast door bevoorrading (geluid, geur, veiligheid, uitzicht (bij uitpandig laden/lossen zie je vrachtwagens op straat en voor de deur staan). Wat doet dit met de beleving van bewoners? De komst van een supermarkt met parkeergarage heeft vooral voor de Eikenlaan belangrijke gevolgen. Vanwege het smalle profiel leidt de ontsluiting van een supermarkt met parkeergarage op deze straat tot een ongewenste situatie. Het verkeer zal op de Eikenlaan in belangrijke mate toenemen. De woonstraat zoals deze nu is, zal hiermee van karakter veranderen. Zonder het nemen van maatregelen, zal de verkeerstoename leiden tot een afname van verkeersveiligheid, verhoogde geluidbelasting en negatief effect op de luchtkwaliteit.



Voor de Julianalaan en Berkenlaan zal met name de toename van het verkeer en daarmee de afname van de verkeersveiligheid, de verhoogde geluidbelasting en mogelijk de verslechtering van luchtkwaliteit aan de orde zijn, zij het in mindere mate dan geldt voor de bewoners van de Eikenlaan. Dit geldt ook voor het woongenot van de bewoners van de huizenblokken in de tweede schil. 4.4 Parkeren Volgens de parkeerkencijfers (CROW) zijn er 4 parkeerplaatsen per 100 m² bvo supermarkt nodig. De supermarkt wordt 2.000 m² bvo groot. Er zijn dus 80 plaatsen nodig. De parkeergarage krijgt een capaciteit van maximaal 131 parkeerplaatsen. Het parkeertekort in het centrum van Heemstede wordt hiermee iets teruggedrongen. Aandachtspunt vormt de parkeerbehoefte als gevolg van het verdwijnen van de bestaande garageboxen. Of er een toename van de parkeerdruk ontstaat is nu niet in te schatten. Er worden in de parkeergarage voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd. In hoeverre bezoekers van de supermarkt en Binnenweg daadwerkelijk van de parkeergarage gebruik gaan maken is op dit moment moeilijk in te schatten. In de eerste plaats is dit afhankelijk van waar de parkeergarage uiteindelijk wordt gerealiseerd (afstand tot de supermarkt en afstand van de voetgangersentree tot de supermarkt).Vervolgens parkeert de één liever in een garage, de ander liever aan de weg. Het is ook mede afhankelijk van de vraag of er een ruime parkeerplek wordt geboden en er gemakkelijke in- en uitrijmogelijkheden zijn. Naast de ruimtelijke aspecten heeft het te hanteren parkeerregime in de garage en in omliggende straten een belangrijke invloed. Indien betaald parkeren wordt ingesteld voor de garage ligt het voor de hand om dit ook in omliggende straten toe te passen. Indien winkelwagens puur inpandig kunnen worden gebruikt, zal dit leiden tot meer gebruik van de parkeergarage in plaats van parkeren aan de Binnenweg. Welke effecten zijn er? Een mogelijke toename van de parkeerdruk en daarmee meer rondrijdende auto’s. Geen parkeerplaats voor de deur voor bewoners van de Eikenlaan, Julianalaan en Berkenlaan.

• •

Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? Een toename van de parkeerdruk kan leiden tot ongewenste situaties. Nadelige effecten kunnen er uit bestaan dat bewoners verder van hun woning moeten parkeren, bezoekers verder van hun bestemming moeten parkeren en er meer zoekverkeer ontstaat. Dit zoekverkeer leidt weer tot extra geluidbelasting. Bovenstaande mogelijke effecten zullen leiden tot irritatie. Bovenstaande geldt zowel voor de eerste als tweede schil. 4.5 Maatregelen en resteffecten Voorgaande paragrafen maken inzichtelijk wat de (mogelijke) effecten zijn van de komst van de supermarkt op het woongenot van de omwonenden. De mate waarin deze effecten daadwerkelijk aan de orde zijn, is onder andere afhankelijk van de mate waarin men bereid is c.q. in staat is om maatregelen te treffen om de effecten tegen te gaan danwel te beperken. Onderstaand is een overzicht opgenomen waarin is weergegeven met welke maatregelen optredende effecten beperkt kunnen worden.

Effect Geluidhinder – toename verkeer

Geluidhinder – winkelwagentjes en stemgeluid

Locatie Eerste schil (excl. Binnenweg) en tweede schil Eerste schil

Maatregel

• ingang parkeergarage zo dicht mogelijk bij • • • •

Julianaplein situeren. onmogelijk maken dat verkeer vanuit de parkeergarage kan afslaan de Eikenlaan op. extra isoleren van woningen. binnenterrein ontoegankelijk maken voor bezoekers supermarkt. puur inpandig laten gebruiken van winkelwagentjes (in combinatie met blokkeringssysteem).



• indien winkelwagentjes ook uitpandig kunnen

Geluidhinder – laden en lossen

Eikenlaan

• • • • •

Geluidhinder – technische installaties

Eerste schil

• •

Afname verkeersveiligheid

Eikenlaan

• • • • •

worden gebruikt bestaan de maatregelen uit het gebruik van geluidarme wagentjes en keuze voor een gladde verharding op het terrein. inpandig laten plaatsvinden van laden en lossen. laden en lossen op afstand laten plaatsvinden van woonbebouwing. gebruik maken van geluidarme vrachtwagens, rolcontainers, heftrucks en pompwagens. toepassing van een vlakke ondergrond en geluidisolatie op de laad- en losplaats. bevoorrading zo efficiënt mogelijk organiseren zodat zo min mogelijk vrachtverkeer nodig is. bevoorrading in de dagperiode. het situeren van installaties op afstand van de woonbebouwing. toepassing van geluidarme condensatoren. plaatsen van geluidschermen. ingang parkeergarage zo dicht mogelijk bij Julianaplein situeren onmogelijk maken dat verkeer vanuit de parkeergarage de wijk in gaat. het zo efficiënt mogelijk inzetten van vrachtwagens. inzetten van ‘schone’ vrachtwagens. efficiënte bevoorrading.

Negatief effect luchtkwaliteit

Eerste en tweede schil

• •

Bouwverkeer

Eerste en tweede schil Eerste en tweede schil

• afspraken maken over de routering en tijden.

Toename parkeerdruk

• voorzien in voldoende parkeergelegenheid in de garage en het aantrekkelijk maken van parkeren in de garage door tariefstelling, ruime plaatsen en goede in- en uitrijmogelijkheden. • Indien betaald parkeren wordt ingesteld voor de garage heeft het voor de parkeerdruk de voorkeur om de tariefstelling af te stemmen op omliggende straten. • Puur inpandig laten gebruiken van winkelwagens.

Veel mogelijke optredende effecten zijn afhankelijk van het feit of een aantal belangrijke maatregelen worden toegepast. Zo kunnen veel effecten met betrekking tot geluidhinder als gevolg van verkeer en negatieve effecten op de verkeersveiligheid worden voorkomen danwel beperkt indien verkeer zoveel mogelijk uit de woonstraten wordt geweerd. De volgende maatregelen zijn hierbij van groot belang: • ingang parkeergarage zo dicht mogelijk bij Julianaplein situeren; • voorkomen dat verkeer vanuit parkeergarage de Eikenlaan in kan slaan. Geluidhinder als gevolg van stemgeluid en winkelwagentjes kan grotendeels worden voorkomen indien: • het binnenterrein niet kan worden gebruikt door bezoekers van de supermarkt en winkelwagentjes het pand niet kunnen verlaten. Geluidhinder als gevolg laden en lossen kan grotendeels worden voorkomen indien: laden en lossen inpandig plaatsvindt en de laad- en losruimte zodanig wordt ingericht dat buiten het pand geen geluid waarneembaar is als gevolg van de activiteiten.

•



Met de maatregelen die zijn genoemd voor de aspecten geluidhinder als gevolg van installaties, luchtkwaliteit en bouwverkeer kunnen de effecten grotendeels worden tegengegaan. Met de maatregelen die zijn genoemd voor parkeren, kan een toename van parkeerdruk in de straten worden voorkomen. Om een inschatting te kunnen geven welke effecten zich daadwerkelijk zullen voordoen, is een parkeeronderzoek benodigd. Een verkeerskundig onderzoek is eveneens nodig om definitief uitspraken te doen over de locatie van de parkeergarage en het al dan niet doorvoeren van wijzigingen in de toegankelijkheid van straten. Ten aanzien van verkeer doen wij daarom momenteel nog geen uitspraken over randvoorwaarden in het ontwerp. Ten aanzien van geluid zou het inpandig laden en lossen een randvoorwaarde moeten zijn, even als het ontoegankelijk maken van het binnenterrein voor bezoekers (en dus het binnengaan van de vestiging alleen mogelijk te maken via het steegje aan de Binnenweg). Het situeren van een parkeergarage met ingang aan de Eikenlaan zal altijd effecten hebben als gevolg van de verkeerstoename. Voor nabijgelegen woningen leidt dit tot een verhoogde geluidbelasting. Daarnaast zullen er altijd resteffecten in de vorm van extra geluidbelasting ontstaan als gevolg van de bouw.


5

Openbare orde en veiligheid

5.1 Algemeen Het criterium openbare orde en veiligheid is onder te verdelen in: a) afval; b) hangjongeren/-ouderen; c) geborgenheid; d) identiteit; e) ongemak. 5.2 Afval Afval bestaat uit distributieafval, containerafval en zwerfafval. Het distributieafval is het domein van de Vomar en toeleverancier. De aanname is dat de toeleveringsplek inpandig zal zijn en dat er zal worden gewerkt volgens een afvalroutesysteem. Dit betekent dat dagelijks het grootafval wordt geretourneerd via de vrachtwagens die bevoorrading komen brengen. Dit alles gebeurt inpandig en daarmee is het effect op het woongenot van deze afvalstroom nihil. Containerafval betreft het gedeelte van het terrein waar de afvalverzamelpunten voor glas, papier, plastic, kleding en dergelijk zijn geplaatst. Ook de ‘gewone’ prullenbakken direct nabij de supermarkt vallen hier onder. Afvalverzamelpunten zijn normaliter bij supermarkten aanwezig, omdat het in de logistiek van het huishouden het meest voor de handliggend is om grotere hoeveelheden afval van glas, papier, plastic e.d. bij een supermarktbezoek in te leveren. De afvallocaties zijn veelal deels ondergronds (glas) en deels bovengronds (plastic, kleding). Leging van de containers gebeurt wekelijks met een verschillende frequentie per locatie en per afvalstroom met behulp van vrachtwagens. Zwerfafval. Dit vindt plaats in openbare ruimte. De veroorzakers van zwerfafval zijn de algemene bezoekers supermarkt, meer specifiek de groepen (o.a. jeugd) die zich in omgeving supermarkt gaan ophouden. Het zwerfafval is terug te vinden in: • directe omgeving (binnen 200m); • route waar jongeren fietsen/lopen (1ste 800m). Welke effecten zijn er? De komst van een supermarkt leidt onherroepelijk tot meer afval. Effecten die kunnen optreden bestaan uit: • geluidsoverlast door het legen van de grote containers door vrachtwagens; • beperking doorstroming verkeer bij het legen van de grote containers door vrachtwagens ; • overlast (geluid, fijnstof) door gemeentelijke afvalwagens die prullenbakken komen legen; • rondslingerend glas, papier e.d. als de containers vol zijn (en mensen toch hun spullen naast de container zetten) en uitpuilende vuilnisbakken; • viezigheid op straat c.q. vieze bestrating. Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? In de huidige situatie kent het parkeerterrein aan de Eikenlaan al twee containers (glas en papier), die tweemaal per week worden geleegd. Een uitbreiding van aantal containers en een verhoging van het aantal bezoekers in dit gebied zal dus zeker een toename van bovenstaande nadelige effecten met zich meebrengen.



Hierbij is het de vraag waar de grote inzamelcontainers moeten komen, omdat de meest logisch plek, op het binnenterrein, mogelijk niet bereikbaar is voor vrachtwagens. De mate waarin rondslingerend afval ontstaat zal vermoedelijk nog iets groter zijn wanneer de containers niet direct naast de supermarkt staan. Voor de bewoners betekent dit een confrontatie met rondslingerend vuil en uitzicht op volle vuilnisbakken. Zij zullen hun woonomgeving als minder schoon en minder aantrekkelijk ervaren. In hun beleving zal er sprake zijn van verloedering. Of deze aantasting van het woongenot voor de 1e schil groter is dan voor de 2e schil zal mede afhankelijk zijn van de locaties waar afvalverzamelplaatsen worden geplaatst. 5.2.1 Aanwezigheid groepen die overlast bezorgen (minder gewenste groepen) Wie zijn de ongewenste groepen. • Jongeren (vaak in groepen, geven gevoel van groepsdreiging); komen naar de supermarkt voor snelle tussendoor inkopen. Jongeren komen voornamelijk tijdens schoolpauzes en na schooltijd als supermarkt op fietsroute school-huis ligt (gelegenheidsbezoek). Jongeren uit directe omgeving komen na schooltijd en tijdens openingstijden voor snelle tussendoor inkopen. • Reuringjongeren (jongeren die na schooltijd vertier zoeken op straat/pleinen); zoeken levendige plekken. Reuringjongeren kunnen, mede gezien het feit dat de nieuwe supermarkt deel gaat uit maken van een winkelgebied (er is reuring), deze plek als vertierplek bezoeken. Dit zal voornamelijk zijn na schooltijd en eventueel in de avonduren bij openstelling supermarkt. Een supermarkt an sich is niet per definitie een plek waar reuringjongeren zich ophouden, het heeft echter wel aantrekkingskracht. • Hangjongeren (verkeren in openbare ruimte); komen hier alleen als ze deze specifieke plek gaan benoemen tot ontmoetingslocatie. Hangjongeren kiezen zelf hun plek. Afhankelijk van verschillende factoren als aanwezigheid alternatieven, aantrekkelijkheid omgeving supermarkt wordt deze plek al dan niet uitgekozen. Een supermarkt an sich is niet per definitie een plek waar hangjongeren zich ophouden. Als hangjongeren de omgeving tot voorkeursplek kiezen, dan zal de plek ook na sluitingstijd bezocht worden. Welke effecten zijn er? Effecten die kunnen optreden bestaan uit: • groepsdreiging (angst om langs groep te moeten lopen). • overlast fietsparkeren (op gezette tijden). • verloedering (reuringjongeren, hangjongeren). • geluidsoverlast in de avonduren (hangjongeren). • aantasting privacy. Momenteel heeft het binnenterrein van de Eikenlaan, Binnenweg, Julianalaan en Berkenlaan geenszins aantrekkingskracht tot ongewenst groepen. Het is een echte doelbestemming voor mensen die gebruik maken van de aanwezige bebouwing en soms is het speelterrein voor jonge kinderen. Daarmee is het voor jongeren in de huidige situatie niet aantrekkelijk om hier te zijn. Door de ligging van de supermarkt direct aan de Binnenweg (doorgangsroute) ligt een toestroom van jongeren (niet gewenste groepen) wel in de lijn der verwachtingen en daarmee dus ook de kans dat bovenstaande effecten zich voordoen. Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? De bewoners zullen door de komst van meer mensen de buurt als minder gemoedelijk, minder veilig en minder ‘van zichzelf’ ervaren. Het geluid dat groepen bezoekers of groepen reuring c.q. hangjongeren met zich meebrengen zal in de ogen van de bewoners een flinke aantasting van hun huidige rust betekenen. 5.2.2 Geborgenheid Het gaat om de beleving van een verandering in het gevoel van geborgenheid die de huidige omgeving geeft. De komst van de supermarkt leidt tot fysieke veranderingen en nieuwe bezoekers en daarmee ook tot gevoelsmatig veranderingen (geborgenheid = integriteit = ‘feel safety’).



Welke effecten zijn er qua geborgenheid als gevolg van de komst van de supermarkt? • Transformatie naar openbaar gebied en daarmee meer bezoekers (meer mensen maakt de omgeving onrustiger en geeft de wijk meer een gevoel van massaliteit). • Nieuwe uitstraling door nieuw gebouw (zie ‘identiteit’) tast gevoel van geborgenheid aan. Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? In de huidige situatie zijn de Eikenlaan, Berkenlaan en Julianalaan echte woonstraten. Men voelt zich veilig in de buurt en ervaart de buurt ook als integer. De buurt is een echte ‘buurt’ die mede wordt veroorzaakt door de afgesloten wijze waarop de bebouwing is geplaatst. Met de komst van een supermarkt gaat dit gevoel van geborgenheid verloren omdat er niet meer alleen bekenden zullen rondlopen. Ook het gevoel van veiligheid neemt af door bijvoorbeeld de aanwezigheid van groepjes jongeren, maar ook omdat gevoelsmatig het gevaar voor brand of andere calamiteiten toeneemt en daar ogenschijnlijk geen goede vluchtplannen c.q. preventie op van toepassing lijkt. 5.2.3 Identiteit De identiteit van een wijk is een complex samenhangend systeem van elkaar beïnvloedende ankerpunten (identiteitsdragers). Het gaat dan zowel om (groen)structuren als om functies (gebouwde voorzieningen), maar ook om karakteristieke bewoners in de buurt. Welke effecten zijn er op het gebied van wijkidentiteit? • veranderingen in het gebruik van de wijk (van verblijfplek naar doorgangslocatie). • wegvallen van kleinschalige bedrijvigheid in huidige bebouwing. • wegvallen van speelfunctie op binnenplaats. De buurt van de Julianalaan, Eikenlaan, Binnenweg en Berkenlaan is een karakteristieke jaren dertig (jaren 50) wijk. De sociale structuur van de buurt is hier op aangepast. De huidige identiteit van de wijk waarmee men zich zo graag identificeert, de rust en de jaren dertig sfeer zal met de komst van de supermarkt veranderen. Wat betekent dit voor de beleving van de bewoners? Bewoners zijn bang dat men niet meer trots kan zijn op zijn eigen wijk door mogelijke veranderingen in gebruik (verandering in geluid, verkeer, overname door anderen, verloedering, sociaal) en beeld van de ruimte (karakteristieken omgeving). In de beleving van veel bewoners zal het woonplezier aanzienlijk afnemen en ook de mate waarin men zich kan identificeren met zijn/ haar woonomgeving. Dit effect zal groter zijn voor de omwonenden van de eerste schil dan voor de bewoners van de tweede schil. 5.2.4 (On)gemak In de voorgaande criteria is een opsomming gegeven van zich mogelijk voordoende ongemakken. Hieronder zijn nog enkele ‘overige’ ongemakken genoemd. Ongemakken • Verdwijnen huidige bebouwing (wat betekent het voor de betrokkenen van huidige functies: garages en dergelijke). • Bouwperiode (en overlast bouwtransport, afsluiting wegen en voetpaden, bouwput, schade aan auto’s). • Nieuwe (extra) straatverlichting. • Mogelijke schade, bij realisatie (fundering parkeergarage) en tijdens exploitatie (vrachtverkeer). • Wegvallen recht van overpad.



5.3 Maatregelen en resteffecten Voorgaande paragrafen maken inzichtelijk wat de (mogelijke) effecten zijn van de komst van de supermarkt op het woongenot van de omwonenden. Onderstaand is een overzicht opgenomen waarin is weergegeven met welke maatregelen optredende effecten beperkt kunnen worden Effect Zwerfafval/ volle vuilnisbakken

Locatie Eerste en tweede schil

Maatregel • hoge frequentie van het ophalen van het afval. • het frequent laten opruimen van zwerfafval overdag door supermarktmedewerkers, et cetera. • frequent schoonmaken van bestrating.

Overlast door niet gewenste groepen

Eerste schil

• binnenterrein ontoegankelijk maken voor bezoe-

Aantasting van gevoel van geborgenheid (verloedering)

kers.

• bij de inrichting van het openbaar terrein geen

Eerste schil

faciliteiten maken waar groepen kunnen neerstrijken (geen bankjes, afdakjes, hekjes en dergelijke), blokkades maken voor fietsers/ bromfietsers, intensief handhaven. • meedenken door omwonenden in ontwerpvoorwaarden voor inpassing en beeldkwaliteit. • maatregelen op gebied van verkeer (waardoor de stroom aan supermarktbezoekers in de straten wordt beperkt). • ontoegankelijk binnenterrein. .

Verandering wijkidentiteit

Eerste schil

Zie hierboven.

Daar waar het gaat om de impact die de transformatie van een binnenplaats met garageboxen naar een druk bezocht openbaar gebied met zich meebrengt, zijn weinig maatregelen van toepassing. Hier zal in de beleving van de bewoners altijd sprake zijn van derving van het woongenot. Echter, ook hier geldt dat het ontoegankelijk maken van het binnenterrein voor bezoekers het effect wel kan beperken. Daarmee is het ook ten aanzien van dit criteria een belangrijke randvoorwaarde voor het ontwerp. Overige genoemde maatregelen zijn ons inziens eenvoudig toe te passen en hoeven niet te stuiten op onoverkomelijke bezwaren. Bij de eventuele komst van de supermarkt kunnen voor deze maatregelen duidelijke afspraken worden gemaakt, zodat het resteffect voor de bewoners acceptabeler wordt. Het ontoegankelijk maken van het binnenterrein is van grote invloed op de effecten die wij geschaard hebben onder het criterium ‘openbare orde en veiligheid’. Resteffecten die altijd zullen optreden bestaan uit het niet meer gebruik kunnen maken van de huidige bebouwing en extra geluidbelasting als gevolg van de bouw. Andere effecten die meer persoonlijk zijn. hebben betrekking op aantasting van het gevoel van geborgenheid en identiteit in het gebied.


6

Conclusies en aanbevelingen

6.1 Conclusies De Vomar heeft het voornemen om een full service supermarkt van circa 2.000 m² te bouwen op een door de Binnenweg, Julianalaan, Eikenlaan en Berkenlaan omsloten terrein. De entree van de supermarkt is gepland aan de Binnenweg, de winkelstraat van Heemstede en de entree voor de parkeergarage aan de Eikenlaan. In deze rapportage hebben wij toegewerkt naar het geven van een antwoord op de vraag wat de komst van de supermarkt voor effect heeft op het woongenot van de bewoners van deze buurt. Effecten die zich voordoen op deze punten zijn afgezet tegen de huidige situatie ter plaatse. Daarna zijn maatregelen en randvoorwaarden aangegeven die deze effecten kunnen beperken. Met deze maatregelen en randvoorwaarden kan rekening worden gehouden in de vervolgstap van dit lopende traject. Het begrip woongenot hebben wij specifiek gemaakt op basis van onderstaande criteria: • uitstraling/inpassing: stedenbouwkundige inpassing (vorm, kleur, ruimtelijk); beeldkwaliteit (licht, materiaal); privacy. • goede ruimtelijke ordening: geluid (verkeer, winkelwagentjes, bevoorrading); verkeer/bereikbaarheid; parkeren. • openbare orde en veiligheid (gevoelsfactor): afval; ongewenste groepen; geborgenheid; identiteit ongemak Effecten De buurt van de Julianalaan, Eikenlaan, Berkenlaan, is een kleinschalig opgezette wijk. Het is een echte woonbuurt. De komst van een full service supermarkt maakt het gebied van een woonbuurt tot een gebied met een doelbestemming, namelijk boodschappen doen. Hiermee verandert de identiteit van de buurt. De impact is voor de direct omwonenden dan ook aanzienlijk. Zeker als in de toekomst de openstelling van de supermarkt wordt uitgebreid tot ’s avonds en op zondag. Naast een verandering van de identiteit van de wijk, heeft de komst van de supermarkt ook gevolgen qua uitstraling en inpassing. Van aangrenzende diverse bebouwing van circa drie meter hoog, wijzigt de bebouwing in één massief gebouw van aanzienlijke hoogte. Voor de lichtinval en voor het uitzicht is dit voor bewoners nadelig. Ook op gebied van geluid, verkeer en parkeren wijzigt er voor de bewoners veel. Door een toename van geluid en een toename van verkeer en parkeerdruk in de straten, is er sprake van derving van het woongenot voor de bewoners. De derving van het woongenot wordt ook nog bepaald door aspecten als toename van afval, toename van ongewenste groepen jongeren en het wegvallen van het gevoel van geborgenheid in de wijk.



Ten dele zijn de negatieve effecten op het woongenot van de bewoners te beperken. Dit door randvoorwaarden te stellen aan het ontwerp en door maatregelen te treffen. Randvoorwaarden voor ontwerp Belangrijke randvoorwaarden voor het ontwerp zijn: • niet bouwen direct grenzend aan erfgrens; • binnenplein ontoegankelijk voor bezoekers (supermarkt dus alleen toegankelijk via steegje aan de Binnenweg); • inpandig laden en lossen; • ingang parkeergarage dusdanig localiseren dat de toename van verkeer in de Eikenlaan wordt voorkomen; • maximale bouwhoogte alleen daar doorvoeren waar strikt noodzakelijk is. Op overige delen bouwhoogte zo laag mogelijk houden. Met het toepassen van de randvoorwaarden kan een deel van de effecten al aanzienlijk worden teruggebracht. Daarnaast zijn er ten aanzien van de criteria nog verschillende maatregelen te treffen om de nadelige effecten verder terug te brengen. Bijvoorbeeld: • winkelwagentjes blokkeren zodat ze de winkel niet kunnen verlaten; • geluidsarme vrachtwagens; • afspraken over frequentie afval ophalen; • betrekken bewoners bij bepalen beeldkwaliteitseisen; • openbaar terrein onaantrekkelijk maken voor hangjongeren; • beperken tijdstippen laden en lossen; • isoleren woningen; • geluidsarme installaties; • et cetera. Resteffecten Ondanks toepassing van de genoemde randvoorwaarden en maatregelen blijft gelden, dat ten opzichte van de huidige situatie, er voor de direct omwonenden van het binnenterrein altijd sprake zal zijn van een derving van het woongenot c.q. een vermindering van de leefbaarheid als de supermarkt wordt gerealiseerd. Hieronder wordt per criterium inzicht gegeven in de zogenaamde resteffecten die blijven bestaan. Uistraling/inpassing De resteffecten die kunnen optreden hebben betrekking op verlies van uitzicht en openheid en verlies van zon- en lichtinval. In welke mate deze effecten kunnen optreden is uiteindelijk afhankelijk van het ontwerp c.q. de inpassing van de supermarkt. Wel kan nu al worden gesteld dat de inpassing van een platte doos van 4,25 meter en gedeeltelijk 5,30 meter voor verschillende omwonenden zal leiden tot een negatief belevingseffect in vergelijking tot de huidige situatie. Goede ruimtelijke ordening Resteffecten met betrekking tot parkeren zijn afhankelijk van zowel het ontwerp als het te hanteren parkeerregime. Geadviseerd wordt om dit door middel van een verkeerskundig onderzoek nader te bepalen. Het situeren van een parkeergarage met ingang aan de Eikenlaan zal altijd effecten hebben als gevolg van de verkeerstoename. Voor nabijgelegen woningen leidt dit tot een verhoogde geluidbelasting. Openbare orde en veiligheid Het ontoegankelijk maken van het binnenterrein is van grote invloed op de effecten die wij geschaard hebben onder het criterium ‘openbare orde en veiligheid’. Resteffecten die altijd zullen optreden bestaan uit het niet meer gebruik kunnen maken van de huidige bebouwing en extra geluidbelasting als gevolg van de bouw. Andere effecten die meer persoonlijk zijn hebben betrekking op aantasting van het gevoel van geborgenheid en identiteit in het gebied.



6.2

• • • •

Aanbevelingen Randvoorwaarden voor ontwerp vaststellen. Concretiseren set van overige maatregelen en onderzoeken op haalbaarheid (financieel, technisch, ruimtelijk, doelmatigheid). Verkeerskundig onderzoek (inclusief parkeren). Betrekken bewoners bij formuleren beeldkwaliteitseisen en ruimtelijke inpassing.


Analyse woongenot supermarkt Binnenweg-Eikenlaan te Heemstede

Recommend Documents