Analyse van de veiligheidssituatie op bedrijventerrein Vosdonk Etten-Leur. Onderzoek naar de noodzaak en haalbaarheid van collectief cameratoezicht

Analyse van de veiligheidssituatie op bedrijventerrein Vosdonk Etten-Leur

Onderzoek naar de noodzaak en haalbaarheid van collectief cameratoezicht

In opdracht van: NV Rewin West-Brabant, de Kamer van Koophandel te Breda en de Stichting Surveillance Vosdonk te Etten-Leur Auteur: Frits Neijgh van Lier van de Prins Advies Groep te Weert Versie: voorlopig definitief Datum: d.d. 1 oktober 2008

Haalbaarheidsonderzoek cameratoezicht Vosdonk_voorlopig definitief

Inhoudsopgave

1

INLEIDING................................................................................................................................................... 4 1.1 1.2 1.3

2

ONTWERP VOSDONK ............................................................................................................................... 6 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9

3

ALGEMEEN .............................................................................................................................................. 16 COLLECTIEVE SURVEILLANCE ................................................................................................................. 16 PROJECT KEURMERK VEILIG ONDERNEMEN............................................................................................ 16

STATISTISCHE INFORMATIE .............................................................................................................. 18 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

6

GEWENSTE EN ONGEWENSTE GEBRUIKERS .............................................................................................. 13 TOEZICHT ................................................................................................................................................ 14 EIGENAARSCHAP ..................................................................................................................................... 14 TOEGANGSREGULERING .......................................................................................................................... 15 BEHEER EN ONDERHOUD ......................................................................................................................... 15

BEVEILIGING VOSDONK ...................................................................................................................... 16 4.1 4.2 4.3

5

VESTIGINGSKLIMAAT ................................................................................................................................ 6 REVITALISERING ....................................................................................................................................... 6 HERSTRUCTURERING ................................................................................................................................. 6 LEEGSTAND ............................................................................................................................................... 7 LIGGING EN BEREIKBAARHEID ................................................................................................................... 7 OVERZICHT EN UITSTRALING ..................................................................................................................... 9 VOSDONK-NOORD ................................................................................................................................... 10 VOSDONK-WEST ..................................................................................................................................... 11 VOSDONK-ZUID ....................................................................................................................................... 12

GEBRUIK VOSDONK............................................................................................................................... 13 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

4

ALGEMEEN ................................................................................................................................................ 4 VEILIGHEIDSANALYSE VOSDONK .............................................................................................................. 4 DOEL HAALBAARHEIDSONDERZOEK .......................................................................................................... 5

NULMETING MKB................................................................................................................................... 18 VEILIGHEIDSTHEMA’S ............................................................................................................................. 18 INFORMATIE POLITIE ............................................................................................................................... 20 TRANSPORT EN LOGISTIEK ....................................................................................................................... 21 RAPPORTAGE BEVEILIGER ....................................................................................................................... 22

EFFECTIEVE MAATREGELEN............................................................................................................. 23 6.1 TOEGANGSREGULERING- EN CONTROLE .................................................................................................. 23 6.2 CAMERATOEZICHT .................................................................................................................................. 23 6.2.1 Reactief cameratoezicht ................................................................................................................ 24 6.2.2 Semi-proactief cameratoezicht ...................................................................................................... 25 6.2.3 Proactief cameratoezicht............................................................................................................... 26 6.2.4 Intelligent cameratoezicht ............................................................................................................. 26 6.3 EEN VIDEO-TOEZICHTRUIMTE .................................................................................................................. 26 6.4 KETENSAMENWERKING ........................................................................................................................... 27 6.5 TENSLOTTE .............................................................................................................................................. 27

Prins Advies Groep

2


7

COLLECTIEF CAMERATOEZICHT .................................................................................................... 28 7.1 DOEL CAMERATOEZICHT ......................................................................................................................... 28 7.2 NOODZAAK EN GERECHTVAARDIGD BELANG .......................................................................................... 28 7.3 EXPLOITATIEKOSTEN ............................................................................................................................... 29 7.4 INVESTERINGEN PER DEELGEBIED ........................................................................................................... 29 7.4.1 Vosdonk-Noord ............................................................................................................................. 29 7.4.2 Vosdonk-West................................................................................................................................ 31 7.4.3 Vosdonk-Zuid ................................................................................................................................ 33 7.5 TOTALE KOSTEN VOSDONK ..................................................................................................................... 34 7.6 VOORLOPIGE CONCLUSIES ....................................................................................................................... 35 7.7 EEN ALTERNATIEVE OPLOSSING .............................................................................................................. 35

8

KLEINSCHALIG CAMERATOEZICHT ............................................................................................... 36 8.1 8.2 8.3

9

EEN OPLOSSING OP MAAT ........................................................................................................................ 36 GEBIEDSGEBONDEN CAMERATOEZICHT ................................................................................................... 37 BRANCHEGEBONDEN AANPAK ................................................................................................................. 38

KOSTENVERDELING.............................................................................................................................. 40 9.1 9.2

INITIËLE INVESTERINGEN ......................................................................................................................... 40 EXPLOITATIEKOSTEN ............................................................................................................................... 40

10

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN............................................................................................ 42

11

BIJLAGE I TOELICHTING BGV-REGELING .............................................................................. 45

11.1 11.2

UITGANGSPUNTEN .............................................................................................................................. 45 DRAAGVLAK ....................................................................................................................................... 45

Prins Advies Groep

3


1 Inleiding 1.1 Algemeen Door het bedrijfsleven, gemeente en politie wordt op het bedrijventerrein Vosdonk actief gewerkt aan een goed ondernemersklimaat. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan veiligheid. Vosdonk is door de gemeente Etten-Leur ingrijpend gerevitaliseerd en geherstructureerd. De Industriële Kring Etten-Leur (IKE) en de Stichting Surveillance Vosdonk (SSV) hebben veiligheidsscans1 uit laten voeren in een aantal bedrijven en in 2007 is een veiligheidsanalyse opgesteld door het MKB2. Op grond daarvan is een pakket veiligheidsmaatregelen vastgesteld en een convenant gesloten tussen gemeente, politie, ondernemers en brandweer. Op basis van een Plan van Aanpak is Vosdonk in juni 2008 gecertificeerd met het Keurmerk Veilig Ondernemen. De maatregelen worden momenteel uitgevoerd. Omdat er vanuit het bedrijfsleven in toenemende mate wordt aangedrongen op cameratoezicht, hebben het bestuur van de SSV en de IKE besloten om een nader onderzoek in te laten stellen naar de noodzaak en de haalbaarheid ervan. Het bestuur van de SSV is er overigens voorstander van om zo mogelijk met minder ingrijpende middelen te kunnen volstaan. Uit het haalbaarheidsonderzoek moet dan ook de noodzaak en rechtvaardiging blijken om tot invoering van cameratoezicht over te gaan. Deze voornemens sluiten aan bij de ontwikkelingen in de regio Midden West-Brabant waar het bedrijfsleven in toenemende mate overgaat tot de beveiliging van zijn eigendommen met behulp van cameratoezicht. Om hierbij wildgroei en desinvesteringen te voorkomen, heeft de ontwikkelingsmaatschappij NV Rewin een toetsingskader laten ontwikkelen waarin alle aspecten van cameratoezicht op bedrijventerreinen worden omschreven3. Samen met een tien-stappenplan (roadmap) kan dit toetsingskader worden gebruikt om op een gestructureerde wijze te komen tot planvorming, besluitvorming en aanbesteding. Bovendien heeft het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Midden- en West-Brabant opdracht gegeven aan Movares Nederland B.V. om een haalbaarheidsmodel op te stellen voor een Regionale Toezicht Ruimte dat zowel voor bedrijventerreinen, kantoorlocaties, winkelgebieden en parkeervoorzieningen kan worden toegepast.

1.2 Veiligheidsanalyse Vosdonk Ten behoeve van het haalbaarheidsonderzoek Vosdonk is de veiligheidssituatie nader geanalyseerd. Daarbij is onder meer gebruik gemaakt van de beschikbaar gestelde documentatie, interviews en een uitgebreide schouw waarbij in het bijzonder is gekeken naar de omgevingsfactoren die van invloed kunnen zijn op de veiligheid. Statistische informatie en interviews In februari 2007 is door MKB Nederland een nulmeting gehouden op Vosdonk. Deze meting betrof het jaar 2006. De uitkomst kan als representatief worden beschouwd. Mede aan de hand van de enquêteresultaten is een verdieping aangebracht in de verschillende veiligheidsthema’s. De

1

Eindrapport van de veiligheidsscans Bedrijventerrein Vosdonk te Etten-Leur d.d. 18 oktober 2007; J.A. Seij, Culemborg (vertrouwelijk). 2 KVO-B Veiligheidsanalyse bedrijventerrein Vosdonk, MKB, gemeente Etten-Leur. 3 Een toetsingskader voor de invoering van regionaal cameratoezicht d.d. 1 september 2008 door de Prins Advies Groep uit Weert.

Prins Advies Groep

4


conclusies zijn getoetst aan de uitkomsten van de veiligheidsscans, statistische informatie, interviews, bevindingen van de particuliere beveiliger en common sense. Schouw Het bedrijventerrein Vosdonk is uitgebreid geschouwd. Daarbij is aandacht besteed aan de onderlinge samenhang tussen bedrijven, infrastructuur, het gebruik van het bedrijventerrein, bedrijfsvreemde functies, zichtlijnen, beheer, onderhoud en uitstraling. Een goed gebruik van de bebouwde omgeving vergroot het veiligheidsgevoel en vermindert criminaliteit en overlast. Politiecijfers Door de politie is statistische informatie over de jaren 2006, 2007 en 2008 beschikbaar gesteld. Bovendien is inzicht verschaft in de manier waarop bedrijfsinbraken zijn gepleegd. De opvattingen van de politie zijn in ruime mate van invloed geweest op de conclusies. Rapportages particuliere beveiliger Door de SSV is opdracht gegeven aan Trigion om mobiele surveillance uit te voeren op Vosdonk. Er zijn circa 125 ondernemers aangesloten bij het beveiligingscollectief. Er wordt door de surveillanten regelmatig gerapporteerd. De jaarrapportage is gebruikt voor het haalbaarheidsonderzoek.

1.3 Doel haalbaarheidsonderzoek Met dit onderzoek wordt beoogd om voldoende inzicht te bieden in de veiligheidssituatie Vosdonk om zodoende de noodzaak en rechtvaardiging van cameratoezicht te kunnen beoordelen (Hoofdstuk I t/m 6). Tevens zullen de financiële consequenties van cameratoezicht zichtbaar worden gemaakt (Hoofdstuk 7) zodat tot besluitvorming kan worden overgegaan. Het reeds genoemde toetsingskader zal daarbij leidend zijn. Om herhaling te voorkomen, zal hier regelmatig naar worden verwezen. Er zullen aanbevelingen worden gedaan voor een alternatieve aanpak (Hoofdstuk 8). Tenslotte zullen conclusies worden getrokken en aanbevelingen worden gedaan voor veiligheidsmaatregelen die kunnen worden beschouwd als een aanvulling op het al vastgestelde KVO-maatregelenpakket (Hoofdstuk 10). Deze maatregelen kunnen op een natuurlijke wijze worden ingepast in de omgeving met kernelementen als toezicht, toegangsregulatie en eigenaarschap.

Prins Advies Groep

5


2 Ontwerp Vosdonk 2.1 Vestigingsklimaat Voor het bedrijfsleven is een goed ondernemersklimaat van groot belang. De situering van Vosdonk is voor veel ondernemers een belangrijke reden geweest voor vestiging. De gemeente en het bedrijfsleven in Etten-Leur hebben een gezamenlijk ambitieniveau dat als volgt kan worden samengevat: 1. Scheppen van nieuwe economische mogelijkheden door het oplossen van ruimtelijke knelpunten zoals structurele leegstand en braak. 2. Verbeteren van kwaliteit en representativiteit conform de hedendaagse eisen op het gebied van buitenruimte en milieu. 3. Verbeteren van de veiligheid zoals die wordt ervaren door enerzijds strikte handhaving van de openbare orde en anderzijds opheffing van de leegstand. Het bedrijfsleven kan rekenen op professionele ondersteuning door de gemeente Etten-Leur. De speerpunten van het gemeentelijk economisch beleid zijn: • Revitalisering • Herstructurering • Terugdringen leegstand • Ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen

2.2 Revitalisering Vanaf 1998 is de gemeente Etten-Leur actief met de revitalisering van Vosdonk. Dat heeft geleid tot een intensieve samenwerking tussen gemeente, de Industriële Kring Etten-Leur (IKE) en het MKB afdeling Etten-Leur. Met steun van de provincie is ruim twaalf miljoen euro geïnvesteerd. Het project is inmiddels uitgevoerd en formeel afgesloten. De gemeente zal zich blijven inspannen om de kwaliteit van Vosdonk op het bereikte onderhoudsniveau te houden.

2.3 Herstructurering Behalve de revitalisering van het openbare gebied rekent de gemeente het tot haar taak om de veroudering, verpaupering en achterstand aan te pakken. Op deze wijze verwacht de gemeente op de bestaande bedrijventerreinen in Etten-Leur op termijn weer tien hectare grond beschikbaar te krijgen om opnieuw uit te kunnen geven. Deze verwachting is opgenomen in de Structuurvisie Plus van Etten-Leur en het Uitwerkingsplan van het Provinciale Streekplan. Door het Ministerie van Economische Zaken is, op grond van de Topperregeling, in 2005 subsidie toegekend voor de herstructurering van Vosdonk. In samenwerking met de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) is in 2005 een Masterplan opgesteld dat wordt ondersteund door de Industriële Kring Etten-Leur en het MKB Etten-Leur. In dit plan worden de locaties aangeduid die in beginsel in aanmerking komen voor herstructurering. Het project Vosdonk-Noord (circa vier hectare) is nu in de laatste onderzoeksfase. Daarna zal worden begonnen met de sanering van dit projectgebied waarna de gesaneerde grond als nieuw bedrijventerrein zal worden verkocht. In het plangebied heeft de gemeente reeds de daartoe benodigde percelen aangekocht. De herstructurering heeft ook nog onverwachte positieve gevolgen. Meerdere ondernemers zijn namelijk zelf begonnen met de verbetering c.q. de uitbreiding van hun bedrijfspanden. Dat verhoogt in aanzienlijke mate de kwaliteit en de uitstraling van het bedrijventerrein en dat heeft weer positieve effecten op de veiligheid en de veiligheidsbeleving. Prins Advies Groep

6


2.4 Leegstand Door een actief promotie- en wervingsbeleid is het de gemeente gelukt om de leegstand op Vosdonk terug te dringen naar 3,3 procent. Dat is een percentage dat aanzienlijk onder de frictieleegstand ligt.

Een speciale website Etten-Leur is de eerste gemeente in Nederland die een link had naar RealNext. Dat is een website die door verschillende makelaars in bedrijfsonroerend goed is ontwikkeld. De website toont het beschikbare aanbod aan percelen en bedrijfspanden in Etten-Leur. Met dit beleidsinstrument wil de gemeente het beschikbare aanbod beter in beeld brengen met als doel de leegstand nog verder terug te dringen. Een directe link naar beschikbare bedrijfspanden

2.5 Ligging en bereikbaarheid Vosdonk is aangesloten op het provinciale wegennet en het rijkswegennet. De voornaamste verkeersbewegingen vinden plaats vanuit het zuiden via afrit 19 vanaf de Rijksweg A58, vanuit het centrum van Etten-Leur via de Roosendaalseweg en vanuit het noorden via de N641. De verbinding tussen de Rijksweg A58 en de N641 loopt over het bedrijventerrein via de N635. Er is veel doorgaand verkeer op Vosdonk terwijl de bewoners van de aangrenzende woonwijken gebruik maken van de ontsluiting naar de Rijksweg. Mede als gevolg van de uitbreiding en revitalisering kan het bedrijventerrein worden onderverdeeld in Vosdonk-Noord, Vosdonk-West en Vosdonk-Zuid4.

4

De grenzen van Vosdonk-Noord, -Zuid en -Midden, zoals besproken in dit document, vallen niet volledig samen met de grenzen zoals die zijn omschreven in de bestemmingsplannen.

Prins Advies Groep

7


Satellietfoto Vosdonk Vosdonk wordt gekenmerkt als een gemengd bedrijventerrein met een omvang van circa 340 hectare en circa 320 bedrijfsvestigingen. Het bedrijventerrein biedt vooral ruimte aan productiebedrijven (circa 40 procent) en distributiebedrijven (circa 25 procent) terwijl de volgende branches zijn vertegenwoordigd: metaalnijverheid, machinefabricage, transport en logistiek, bouwnijverheid, groothandel en distributie. Er werken op Vosdonk ruim 8.800 mensen uit Etten-Leur en omgeving. Het bedrijventerrein vervult dus een belangrijke regionale functie. Kantoren zijn niet toegestaan voor zover deze niet verbonden zijn aan de toegelaten bedrijfsactiviteit. Tot 2001 heeft de gemeente detailhandel op Vosdonk toegestaan. Het betrof vooral detailhandel die niet in winkelgebieden kon worden gevestigd, bijvoorbeeld handel in volumineuze goederen en brand- en explosiegevaarlijke stoffen. Na een wijziging in het bestemmingsplan in 2001 zijn de mogelijkheden tot vestiging beperkt. Thans worden nieuwe vestigingen niet meer toegestaan. Er staan veel bedrijfswoningen op het bedrijventerrein terwijl er een natuurlijke aansluiting is op de woongebieden.

Prins Advies Groep

8


2.6 Overzicht en uitstraling Vosdonk wordt over het algemeen gekenmerkt door een hoogwaardige uitstraling en een goed overzicht. 1. De wegen zijn breed en overzichtelijk terwijl er (nog) weinig hoge begroeiing is die het zicht op panden kan belemmeren. 2. Veel bedrijven hebben goede hekwerken terwijl de open structuur van de bedrijfslocaties een open zicht biedt vanaf de weg tot aan de gevels. 3. Daar waar geen hekwerken zijn, is er wel een goed overzicht op het bedrijfsterrein en zicht tot aan de gevels. 4. Er zijn duidelijke zichtlijnen. 5. Een groot aantal bedrijven heeft camerabewaking op eigen terrein en toegangsregulering.

Brede en overzichtelijke wegen met goede zichtlijnen Overzicht, zichtlijnen, verlichting en uitstraling zijn mede bepalend voor het veiligheidsgevoel van de gebruikers van het terrein en het objectieve niveau van veiligheid. Deze kenmerken werken in sterke mate drempelverhogend voor ongewenst gedrag. De revitalisering heeft ongetwijfeld een forse bijdrage geleverd aan het verhogen van de veiligheid en een dalende trend in het aantal bedrijfsinbraken. Grondbeleid De gemeente voert een actief grondbeleid met als doel de beschikbare ruimte zo goed mogelijk te benutten. Om deze reden heeft de gemeente in 2006 alle bedrijfskavels in kaart gebracht die niet zijn gebruikt voor het doel waarvoor ze zijn uitgegeven (strategische grondreserves). Het betreft weliswaar geen leegstand maar wel gronden die in de toekomst op een andere wijze kunnen worden aangewend. De eigenaren worden actief benaderd om te bereiken dat deze gronden opnieuw aan de markt worden aangeboden.

Prins Advies Groep

9


Ook heeft de gemeente meerdere bedrijfskavels aangekocht nadat was gebleken dat de eigenaren de voorgenomen bedrijfsactiviteiten niet konden realiseren. Deze kavels zijn opnieuw in de markt gezet.

2.7 Vosdonk-Noord Dit deel van Vosdonk is gelegen ten noorden van de Roosendaalseweg. Het wordt omsloten door Vossendaal (N635), Parallelweg, Hoevenseweg, Kattestraat, Egelhof en Heistraat. Het is een royaal opgezet gebied van in totaal circa 110 hectare met grootschalige en kleinschalige bedrijven en een breed assortiment aan bedrijfsruimte. Er zijn een aantal grootschalige vestigingen van onder meer Flowserve en Roto Smeets.

Vosdonk-Noord wordt doorsneden door de spoorlijn Breda-Roosendaal Ten noorden van de spoorlijn is een aantal grote transportbedrijven gevestigd. Een deel van Vosdonk-Noord tussen de spoorlijn en de Parallelweg wordt momenteel gerevitaliseerd. Er is een nieuwe infrastructuur aangelegd met een brede ontsluitingsweg en een grote rotonde. De raccordementen op Vosdonk-Noord, bestemd voor de aansluiting van bedrijven op het hoofdspoor, zijn niet meer in gebruik en deels verwijderd.

Prins Advies Groep

10


2.8 Vosdonk-West Vosdonk-West wordt omsloten door de (doorgetrokken) Oude Kerkstraat, de Nijverheidsweg en Vossendaal. Dit gebied is recentelijk ontwikkeld en hoofdzakelijk bedoeld voor bedrijven met een perceelsomvang van meer dan vierduizend vierkante meter. Het gaat vooral om lichte en middelzware industriële bedrijven, groothandel en distributiebedrijven. Slechts een beperkt deel is bestemd voor kleinere bedrijfskavels. De raccordementen op Vosdonk-West, bestemd voor de aansluiting van bedrijven op de openbare spoorweg, zijn niet meer in gebruik. Ten westen van de rotonde Vosdonk – Vossendaal is een Transferium aangelegd, bestaande uit onder andere een vrachtwagenparkeerplaats, een benzineverkooppunt, een halte voor het openbaar vervoer en een fietsenstalling. De vrachtwagenparkeerplaats biedt plaats aan 32 vrachtauto’s. Het terrein is geasfalteerd, voorzien van een stevig hekwerk en goede verlichting. De gemeente biedt aan vrachtwagenchauffeurs de gelegenheid om een parkeerplaats te huren.

Buiten het hek is gelegenheid voor het tijdelijk parkeren van vrachtauto’s. Daar wordt druk gebruik van gemaakt door internationale transporteurs, die daar ook overnachten. Zij maken gebruik van de voorzieningen die worden geboden door het benzineverkooppunt. Het mag duidelijk zijn dat die ontoereikend zijn voor een langer verblijf. Er is echter niets gebleken van overlast. Inmiddels is besloten het verkooppunt uit te breiden met horecafaciliteiten.

Prins Advies Groep

11


2.9 Vosdonk-Zuid Vosdonk-Zuid is gelegen ten zuiden van de Roosendaalseweg en wordt omsloten door Vosdonk, Nijverheidsweg, Grauwe Polder en de Munnikenheiweg. Dit deel van het terrein is circa 35 hectare groot en ontwikkeld in de jaren 1990 en 2000. Hier zijn ondernemingen gevestigd die 24 uur per dag in bedrijf zijn zoals Heineken en Road Air. Naast grootschalige kavels zijn er in het oostelijk deel van Vosdonk-Zuid ook verschillende kleinschalige percelen en panden met een woonbestemming. Aan de Grauwe Polder liggen woningen terwijl de bewoners van de aangrenzende woonwijken intensief gebruik maken van Vosdonk-Zuid (Mon Plaisir) om een directe aansluiting te verkrijgen met de A58.

Eind 2007 is door de gemeenteraad het bestemmingsplan ‘Bedrijventerrein Vosdonk-Munnikenhei’ vastgesteld. Dit is een gebied tussen de Munnikenheiweg, de Grauwe Polder en de Rijksweg. Dit gebied is thans in ontwikkeling.

Prins Advies Groep

12


3 Gebruik Vosdonk 3.1 Gewenste en ongewenste gebruikers

Gebruikers van en waarnemers op het terrein

Werkdagen overdag

Avond/nacht weekeinden

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Bewoners die via het bedrijventerrein van en naar de achterliggende woonwijken gaan.

X

X

X

Vrachtautochauffeurs die gebruik maken van centrale parkeerfaciliteiten.

X

X

X

Klanten van benzineverkooppunt dat tevens een horecavoorziening biedt.

X

X

X

Politie in verband met toezicht.

X

X

Particuliere beveiligingsbedrijven die surveilleren, alarmopvolging verzorgen en overige veiligheidsdiensten leveren.

X

X

Er is relatief veel bewoning op het bedrijventerrein.

X

Medewerkers van bedrijven, klanten en leveranciers. Er zijn vooral veel bedrijven die continu werken i.v.m. transport en logistiek. Doorgaand verkeer op Vosdonk, Vossendaal en Roosendaalseweg. Bestemmingsverkeer 24 uur per dag van en naar een aantal grote bedrijven, voornamelijk transport en logistiek.

Gewenst

Ongewenst

X

X

Chauffeurs van vrachtauto’s die parkeren, laden en/of lossen op niet daarvoor bestemde plaatsen.

X

X

X

Personen die vuil storten.

X

X

X

Hangjongeren.

X

X

Criminelen en vandalen.

X

X

Prins Advies Groep

13


3.2 Toezicht Toezicht kan worden uitgeoefend door alle gebruikers van Vosdonk. Het bestaat uit functioneel toezicht door politie en beveiligingsbedrijven en sociale controle door ondernemers en passanten. Aangenomen wordt dat overdag op werkdagen in voldoende mate sociale controle aanwezig is. Die neemt echter af in de avond- en nachturen en tijdens de weekeinden. Wel blijven er nog een groot aantal plaatsen over waar in verband met continue diensten voldoende toezicht aanwezig is. Veel plaatsen zijn echter geheel verlaten en lopen daarom een verhoogd risico. De politie houdt projectmatig toezicht tijdens de ‘donkere dagen’ terwijl er dagelijks mobiele surveillance wordt uitgevoerd van 23.00 uur tot 05.00 uur door Trigion. Er zijn echter nog meer beveiligingsbedrijven actief op Vosdonk voor terreinbewaking, alarmopvolging, brand- en sluitronden en surveillance. De omvang ervan is niet bekend. Het spreekt echter voor zich dat hier altijd schaalvoordelen te behalen zijn. Voorlopige conclusies 1. Op werkdagen is er overdag voldoende toezicht en sociale controle. 2. In de avond- en nachturen en tijdens de weekeinden is er op een aantal plaatsen toezicht en sociale controle. 3. Het functionele toezicht is niet of onvoldoende op elkaar afgestemd door de inzet van meerdere beveiligingsbedrijven.

3.3 Eigenaarschap Onder eigenaarschap wordt verstaan de mate waarin gebruikers verantwoordelijkheid nemen voor het optreden tegen ongewenst gebruik. Deze vorm van eigenaarschap hoeft overigens niet gekoppeld te zijn aan het juridische eigendom. Gestreefd moet worden om voor alle gebieden gebruikers te vinden die zich verantwoordelijk voelen voor het gebied en optreden bij potentiële inbreuken op de veiligheid. Ook de onmiddellijke omgeving van een gebouw kan daartoe gerekend worden. Voorbeelden van een onduidelijk eigenaarschap zijn de onderstaande situaties. Dit zijn plaatsen die uitnodigend zijn voor criminaliteit en overlast. Bovendien zijn het illegale vuilnisstortplaatsen.

Prins Advies Groep

14


3.4 Toegangsregulering Toegangsregulering is een krachtig beveiligingsinstrument. Vosdonk heeft een groot aantal toegangswegen voor gemotoriseerd verkeer. Deze ontsluitingen worden ook gebruikt door het doorgaande verkeer dat via afrit 19 de Rijksweg verlaat en via Vosdonk naar de aangrenzende woonwijken rijdt. Het is uitgesloten om deze toegangen afdoende te kunnen reguleren. Fysieke afsluiting van deze toegangswegen of een deel ervan kan niet anders dan tot veel weerstand leiden van bewoners en ondernemers die dag en nacht gebruik maken van het wegennet.

3.5 Beheer en onderhoud Door de gemeenteraad van Etten-Leur is op 13 november 2006 het Plan ‘Beheren op Niveau’ vastgesteld. Hierin wordt aan alle onderdelen van de openbare ruimte een onderhoudsniveau toegekend. Er worden drie niveaus onderscheiden: hoog, gemiddeld en sober. De gemeenteraad heeft ervoor gekozen om deze terreinen op een sober niveau te onderhouden. Er bestaat een directe relatie tussen het niveau van onderhoud en beheer en de hoeveelheid criminaliteit en overlast. Sober onderhoud kan dan ook op termijn negatieve effecten hebben op de veiligheidssituatie.

Bij een sober niveau van onderhoud ziet de openbare ruimte er hier en daar onverzorgd uit. De staat van de verharding is weliswaar nog voldoende, maar er zijn duidelijk zichtbare schades. De onkruidgroei is zichtbaar in het openbaar groen en op de verhardingen, vooral in het groeiseizoen. In het openbaar groen komen redelijk veel kale plekken voor als gevolg van afgestorven groen. Er komt vrij veel zwerfafval voor en ook posters en graffiti zijn aanwezig.

De extra kosten om de bedrijventerreinen in Etten-Leur op een gemiddeld niveau te onderhouden, worden begroot op circa € 100.000 per jaar.

Prins Advies Groep

15


4 Beveiliging Vosdonk 4.1 Algemeen Over het algemeen overschatten ondernemers de effecten van inbraakdetectie in hun panden terwijl de onderlinge samenhang tussen de organisatorische en technische maatregelen onvoldoende is. Bovendien zijn de verwachtingen over de mogelijkheden van particuliere beveiligingsbedrijven en de politie soms te hoog gespannen. Cameratoezicht wordt over het algemeen door het bedrijfsleven als een goede oplossing gezien voor de veiligheidsproblemen. Vooral aan de preventieve werking ervan wordt veel waarde gehecht. Uit de veiligheidsscans5 blijkt dat deze algemene opvattingen ook op Vosdonk van toepassing zijn.

4.2 Collectieve surveillance Er zijn ruim 125 ondernemers aangesloten bij de Stichting Surveillance Vosdonk (SSV). Deze stichting laat 365 dagen per jaar van 23.00 uur tot 05.00 uur surveillance uitvoeren op Vosdonk (circa 2200 uur). Zij heeft daarvoor een raamovereenkomst afgesloten met Trigion Beveiliging. Door Trigion worden deelcontracten afgesloten met de ondernemers. De deelnemers betalen een bedrag van ongeveer € 650, onafhankelijk van de risico’s en de wijze waarop maatregelen zijn genomen om het bedrijf te beveiligen. Het totaal beschikbare budget voor mobiele surveillance bedraagt circa € 70.000 per jaar. Deelname aan de SSV is verplicht voor bedrijven die zich nieuw vestigen op Vosdonk-West. De resultaten die door het bestuur van de SSV worden beoogd zijn: 1. Behoud en uitbreiding van de collectieve beveiliging 2. Afstemming tussen SSV en de politie 3. Terugdringen van het aantal inbraken en vernielingen 4. Terugdringen van de gevoelens van onveiligheid 5. Onderzoek naar mogelijkheden voor aanleg van glasvezel, waaraan op den duur ook camerabeveiliging kan worden aangesloten.6

4.3 Project Keurmerk Veilig Ondernemen Door het MKB Nederland is een nulmeting uitgevoerd op Vosdonk. Op grond hiervan is een Plan van Aanpak opgesteld. De publiek-private partners in het samenwerkingsverband hebben de volgende veiligheidsthema’s geformuleerd: • onveiligheidsgevoelens in het bedrijf • onveiligheidsgevoelens in directe omgeving van het bedrijf • overlast • graffiti en vernielingen • inbraak • brandveiligheid • aangifte • onderhoud en beheer.

5 6

Eindrapport van de Veiligheidscans Bedrijventerrein Vosdonk te Etten Leur 18 oktober 2007 (vertrouwelijk). Inmiddels is Vosdonk geheel ontsloten met een breedbandinfrastructuur (glasvezel).

Prins Advies Groep

16


Door de veiligheidspartners is een pakket van maatregelen vastgesteld dat is opgenomen in een maatregelenmatrix. In deze matrix zijn de afzonderlijke verantwoordelijkheden vastgelegd van de publiekprivate partijen. Het betreffen voornamelijk maatregelen op het gebied van: 1. De organisatie van interne veiligheid alsmede bouwkundige en elektronische voorzieningen 2. Aangifte- en meldingsbereidheid voor ondernemers 3. Toezicht en handhaving 4. Ketensamenwerking (politie en particuliere beveiligers) 5. Meldingsbereidheid betreffende onderhoud en beheer.

Prins Advies Groep

17


5 Statistische informatie 5.1 Nulmeting MKB In totaal 153 ondernemers hebben de vragenlijst van het MKB ingevuld. Dat is een respons van circa 45 procent. Hoewel dat niet hoog is, mag worden aangenomen dat, mede gelet op de spreiding over Vosdonk en de branchering, de uitkomsten als representatief mogen worden beschouwd. Bovendien is 83,6 procent van de respondenten langer dan drie jaar in het gebied gevestigd, van wie 52,9 procent zelfs langer dan tien jaar. Aangenomen mag worden dat deze ondernemers voldoende inzicht hebben in de aard en omvang van de veiligheidsproblematiek. Aan de hand van de uitkomsten zijn een aantal veiligheidsthema’s vastgesteld. Een aantal relevante thema’s zijn nader beschouwd en beoordeeld.

5.2 Veiligheidsthema’s

Relevante thema’s 1. Gevoelens van onveiligheid

Nadere beschouwing Een aantal ondernemers heeft te maken met onveiligheidsgevoelens in het bedrijf (17%). De gevoelens van onveiligheid doen zich vooral voor buiten openingstijden (26,9%) en bij alarmopvolging buiten werktijden (38,5%). Een aantal ondernemers heeft te maken met onveiligheidsgevoelens in de directe omgeving van het bedrijf (18,3%). Deze gevoelens van onveiligheid doen zich vooral voor bij de parkeerplaatsen (22,4%), op slecht verlichte plekken (24,2%) en aan de achterzijde van de bedrijven (22,4%). Niet uitgesloten is dat deze omstandigheden zich gelijktijdig voordoen.

2. Slachtofferkans

Opmerkelijk is dat 25,5% van de ondernemers vindt dat de kans op slachtofferschap is toegenomen. Dat is verontrustend, zeker omdat slechts 3,3% van mening is dat die kans is afgenomen. Deze beoordeling heeft ongetwijfeld effect op de gevoelens van onveiligheid. Aangenomen mag worden dat tussen beiden een direct verband bestaat. Slechts 2% van de ondernemers overweegt om zijn bedrijf om bovenstaande reden te verplaatsen of heeft dat in overweging genomen. Dat biedt kansen om de samenwerking te optimaliseren en de perceptie van het slachtofferschap te verminderen. Voorwaarde hiervoor is dat er concrete maatregelen worden voorgesteld die financieel acceptabel zijn. De kwaliteit ervan verhoogt het draagvlak.

3. Beheer en onderhoud

Er bestaat een directe relatie tussen schoon en heel en criminaliteit en overlast. Totaal 71,9% van de ondernemers blijkt tevreden met het onderhoud en beheer. Deze situatie wordt door een schouw door het MKB bevestigd. Het onderhoudsniveau is door de gemeenteraad vastgesteld op sober. Dat is een serieus punt van zorg en aandacht.

Prins Advies Groep

18


Relevante thema’s

Nadere beschouwing en analyse

4. Overlast en vernielingen

Totaal 32% van de ondernemers geeft aan overlast te hebben ondervonden. De aard en omvang van deze overlast is zeer divers. Het varieert van baldadigheid en vernielingen tot verkeersoverlast. Dit veiligheidsthema levert over het algemeen irritatie op bij ondernemers maar is moeilijk te objectiveren. De overlast wordt voornamelijk veroorzaakt door uitgaanspubliek dat zich na afloop verzamelt, onder meer in de directe omgeving van de vrachtautoparkeerplaats. Ook op andere plaatsen is soms sprake van overlast zoals op de Oude Kerkstraat waar ook sprake is van drugshandel. Deze vorm van overlast en criminaliteit behoort tot het directe aandachtsgebied van de politie. De ondernemers kunnen hier weinig aan bijdragen omdat hier geen sprake is van beveiliging maar van opsporing en handhaving van de openbare orde.

5. Bedrijfsinbraken

Totaal 33,8% van de ondernemers heeft te maken gehad met inbraken en 36,2% met pogingen daartoe. Slechts 20,4% van de ondernemers beschouwt dit echter als een (zeer) ernstig probleem. Dat veronderstelt een beperkt aantal slachtoffers. Slechts 41,9% van de ondernemers is deelnemer aan de collectieve surveillance. Uit de bedrijfsscans blijkt dat de collectieve surveillance in haar huidige vorm als slecht wordt beoordeeld. De voorkeur gaat dan ook uit naar het treffen van eigen beveiligingsmaatregelen. Hoewel een collectief veiligheidsconcept niet direct een kostenreductie hoeft op te leveren, wordt dat wel als wenselijk beoordeeld. Opvallend is dat weinig ondernemers vertrouwen hebben in de pakkans van inbrekers. Die kansen worden als laag tot zeer laag beoordeeld. Derving De kosten van derving zijn moeilijk te bepalen. De totale schade wordt door het MKB getaxeerd op € 325.000 in 2006. Het aantal bedrijfsinbraken dat door de politie de afgelopen jaren op Vosdonk is geregistreerd op grond van de aangiften vertoont een constant beeld dat overeen komt met de landelijke ontwikkelingen. Aangiftebereidheid De aangiftebereidheid van de ondernemers op Vosdonk is hoog (93,4%). Dat percentage wijkt sterk af van het landelijke beeld. ‘Het landelijke gemiddelde van de aangiftebereidheid door het bedrijfsleven ligt tussen de 32% en 36%.7 Als reden wordt opgegeven dat aangifte geen effect heeft of geen resultaten oplevert. Daarnaast wordt aangegeven dat de schade vaak te gering is en binnen het eigen risico valt’.

7

Zie de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven 2006 van TNS NIPO.

Prins Advies Groep

19


Relevante thema’s 6. Gevaarlijke stoffen

Nadere beschouwing en analyse Totaal 24,4% van de ondernemers geeft aan gevaarlijke stoffen te hebben opgeslagen. Dat is een risicofactor bij de brandbestrijding. De aard en omvang van deze opslag blijkt niet uit de analyse van de MKB. Kennis van de opslag van gevaarlijke stoffen is van belang in rampen crisissituaties.

5.3 Informatie politie De statistische informatie uit het bedrijfsprocessensysteem van de politie is nader beschouwd. Alleen de aangiften van inbraken in bedrijfspanden, de diefstallen van besloten terreinen en de pogingen daartoe zijn bij de beoordeling betrokken.

Jaar

Aangiften bedrijfsinbraken

Waarvan pogingen

2006

91

Niet bekend

2007

96

21

2008

67

12

Uit bovenstaande tabel kan worden afgeleid dat de jaren 2006 en 2007 een constant beeld vertonen maar dat de doorgerekende cijfers van 2008 een forse daling laten zien (ruim 30 procent). Dit bevestigt het beeld dat het aantal vermogensdelicten met braak en/of verbreking op Vosdonk relatief laag is en bovendien sterk is afgenomen. Uit aanvullende informatie van de politie is gebleken dat er tijdens de ‘donkere’ maanden van 2007 en 2008 intensief toezicht is gehouden door de politie met gerichte controles. Volgens de politie heeft deze projectmatige aanpak veel positieve effecten gehad.

Prins Advies Groep

20


Uit een globale analyse van de modus operandi kan worden afgeleid dat er vaak snel en ruw wordt gewerkt (‘hit en run’) om de toegang tot bedrijfspanden te verkrijgen. Een veel toegepaste werkwijze is het ingooien van ruiten. Er is op Vosdonk dan ook duidelijk sprake van gelegenheidsdiefstal terwijl omvangrijke diefstallen tot de uitzonderingen zijn gaan behoren. Dat is vermoedelijk het gevolg van de maatregelen die ondernemers zelf hebben getroffen. De indruk is dat veel ondernemers de afgelopen jaren fors hebben geïnvesteerd in veiligheidsmaatregelen. Vooral de sector Transport & Logistiek heeft zich volgens de politie inmiddels goed beveiligd zodat ladingdiefstallen tot de uitzonderingen zijn gaan behoren.8

5.4 Transport en logistiek Omdat de indruk bestond dat de transportsector veel te leiden heeft (gehad) van criminaliteit, is een bijeenkomst belegd waarbij een aantal vertegenwoordigers uit deze sector zijn uitgenodigd. Tijdens deze bijeenkomst bleek dat veel ondernemers in de transportsector zich goed hebben beveiligd. Behalve de plaatsing van hekwerken en camera’s wordt ook terreinbewaking met honden uitgevoerd. Na het invoeren van deze maatregelen is het aantal incidenten sterk gedaald. De conclusie wordt breed gedeeld dat beveiliging begint bij het eigen bedrijf en dat vervolgens de vraag gerechtvaardigd is wat er samen gedaan kan worden. De bereidheid om samen te werken is groot, mits dat toegevoegde waarde heeft. Bewaking met honden en cameratoezicht worden tot de meest effectieve maatregelen gerekend. Cameratoezicht wordt alleen zinvol geacht als er sprake is van live beeldverwerking (video-toezichtruimte). Van de mobiele surveillance heeft men geen hoge verwachtingen. Overigens zijn er duidelijk verschillen waarneembaar in het niveau van beveiliging. Niet uitgesloten moet worden geacht dat de informatie tijdens de genoemde bijeenkomst een eenzijdig beeld heeft gegeven. Wel kan worden geconcludeerd dat de organisatie van de eigen veiligheid duidelijke effecten heeft. Als het laden en lossen op eigen terrein worden uitgevoerd, zal de attractiviteit voor potentiële daders er zeker door verminderen.

Laden en lossen op de openbare weg

Laden en lossen met beveiligde terminals

8

De politie wijst er overigens wel op dat rekening moet worden gehouden met mogelijke verplaatsingseffecten als gevolg van een verhoogd beveiligingsniveau op bedrijventerreinen in de omgeving.

Prins Advies Groep

21


5.5 Rapportage beveiliger Door Trigion wordt worden regelmatig rapportages opgesteld die via e-mail aan alle deelnemers worden verzonden. Ook worden jaarrapportages opgesteld waarin een specificatie van de meldingen is opgenomen. Uit de overlegde documentatie blijkt dat de beveiliger bijzonder actief is en ook regelmatig communiceert met de deelnemers aan het beveiligingscollectief. Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat de mogelijkheden van een particuliere beveiliger beperkt zijn. De belangrijkste toegevoegde waarde zit in de observatie en het informeren van de partners in de veiligheidsketen. Als deze taak goed wordt uitgevoerd, kan de totale alarmerings- en beveiligingsketen aanzienlijk worden verbeterd. In onderstaande tabel zijn de meldingen weergegeven die van belang zijn voor het beoordelen van de veiligheidssituatie en de rol van de ondernemers hierin.

2006

2007

Totaal 20079

Alarmeringen

309

454

1164

Verdachte kentekens

390

450

-

Openstaande poorten

47

30

77

Niet afgesloten poorten

31

55

141

Open ramen

4

21

54

Aard van de meldingen

Uit bovenstaand overzicht kan worden afgeleid dat het aantal alarmeringen zeer hoog is. In de meeste gevallen is er sprake van nodeloos alarm. Het terugbrengen hiervan zal tot aanzienlijke kostenbesparingen kunnen leiden. Nodeloze alarmeringen leiden tot een teruglopende motivatie en reactiesnelheid van beveiligers. Op grond van nieuwe wet- en regelgeving is het noodzakelijk om alle alarmeringen te verifiëren alvorens de politie tot inzet overgaat. Zonder een oordeel te geven over de redenen waarom ramen en poorten niet afgesloten zijn of open staan, mag worden geconcludeerd dat het soms wel bijzonder eenvoudig is om de toegang tot bedrijfspanden te verkrijgen. Het aantal verdachte kentekens biedt veel aanknopingspunten voor een structurele informatie-uitwisseling tussen beveiligers en politie en een informatiegestuurd optreden.

9

De aantallen van 2007 zijn geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedrijfsvestigingen op Vosdonk teneinde een indruk te geven van de totale omvang van het probleem.

Prins Advies Groep

22


6

Effectieve maatregelen

6.1 Toegangsregulering- en controle Toegangsregulering is een krachtig beveiligingsinstrument, zowel voor bedrijfslocaties als voor het totale bedrijventerrein. Door de toegangen tot het bedrijventerrein sterk te beperken, worden ook de vluchtwegen beperkt. Zowel de objectieve als de subjectieve pakkans wordt aanzienlijk vergroot. Gelet op het karakter van Vosdonk is toegangsregulatie slechts op kleine schaal mogelijk. Fysieke afsluiting Fysieke afsluiting van de wegen op Vosdonk behoort slechts in beperkte mate tot de mogelijkheden. Zowel de bewoners van Vosdonk, de werknemers van bedrijven waar 24 uur per dag wordt gewerkt en de bewoners van de aangrenzende woonwijken zullen een onbelemmerde toegang moeten hebben. Een fysieke afsluiting zal, mede in verband met de brede toegangswegen, tot forse investeringen leiden terwijl de vraag gerechtvaardigd is of het gemeentebestuur akkoord kan gaan met een dergelijke ingrijpende wijziging in de verkeerscirculatie. Daarnaast treedt belemmering op in de bedrijfsvoering van een groot aantal transportbedrijven. Een virtueel hekwerk Een virtueel hekwerk met behulp van camera’s kent weliswaar niet de bovengenoemde bezwaren maar het effect komt, als gevolg van de vele verkeersbewegingen op de doorgaande wegen, de ontsluiting van de woonwijken en de aan- en afvoer van transport- en distributiebedrijven, al snel te vervallen. Bovendien is het in dat geval noodzakelijk om veel camera’s te plaatsen. Deze maatregelen zijn daarom in het bijzonder geschikt voor kleinschalige toepassing op de grens van publiek en privaat terrein (virtual fencing). Kentekenregistratie en herkenning Camera’s voor kentekenregistratie en kentekenherkenning kunnen worden toegepast om alle voertuigen te registreren die zich op het bedrijventerrein bevinden. De camera’s kunnen aan een centrale database worden gekoppeld waarmee een onderscheid kan worden gemaakt tussen gewenste en ongewenste gebruikers. Met deze toepassing moet zeer selectief worden omgegaan in verband met de privacy10 van de bewoners en ondernemers die gebruik maken van de doorgaande wegen.

6.2 Cameratoezicht Cameratoezicht veronderstelt een vorm van actieve cameraobservatie. Daarom is de traditionele vorm van ‘Closed Circuit Television’ (CCTV) waarbij uitsluitend beeldmateriaal wordt verzameld en opgeslagen, buiten beschouwing gelaten. De toegevoegde waarde ervan is gering en weegt over het algemeen niet op tegen de investeringen die moeten worden gedaan. De effecten die worden toegekend aan het preventieve karakter ervan worden veelal overschat en zijn slechts tijdelijk van aard. Het voordeel is dat er geen kosten hoeven te worden gemaakt voor actieve cameraobservatie. Daar staat wel tegenover dat het beeldmateriaal na de constatering van incidenten alsnog moet worden verwerkt. In de praktijk levert dat veel organisatorische en technische problemen op. CCTV in deze vorm heeft in het verleden dikwijls geleid tot desinvesteringen en teleurstelling bij ondernemers. Dat wordt mede veroorzaakt door de hoge verwachtingen die soms

10

Het College Bescherming Persoonsgegevens heeft bezwaar gemaakt tegen de registratie en geautomatiseerde opslag van kentekens door de politie op een autosnelweg in de regio IJsselland.

Prins Advies Groep

23


door leveranciers van camerasystemen worden gewekt. Achtereenvolgens zullen de vier overige vormen van cameratoezicht worden beschreven met voor- en nadelen. 1. Reactief cameratoezicht 2. Semi-proactief cameratoezicht met intelligente ICT-toepassingen 3. Proactief cameratoezicht 4. Intelligent cameratoezicht

6.2.1 Reactief cameratoezicht Bij deze vorm van toezicht worden de camera’s ingezet voor de beoordeling en registratie van feiten, omstandigheden en situational awareness zodra bij een deelnemer aan het beveiligingscollectief daartoe een directe aanleiding bestaat. De cameraobservatie wordt gestart na detectie. Doel van de observatie is in de eerste instantie alarmverificatie. Vervolgens kan een beeld worden verkregen van de betrokken personen en voertuigen en de mogelijke vluchtroute. De camerabeelden worden opgeslagen en verwerkt ten behoeve van het opsporingsonderzoek van de politie. De camera’s kunnen in een zogenaamde preset positie worden geplaatst om ook in de overige situaties een zo goed mogelijk beeld van de omgeving te krijgen. Het beeldmateriaal wordt opgeslagen en kan na vordering door de politie eventueel worden gebruikt voor opsporing en identificatie. Voordelen Deze vorm van cameratoezicht kan belangrijk beeldmateriaal opleveren voor een opsporingsonderzoek door de politie. Bovendien kunnen alarmmeldingen in veel gevallen snel worden geverifieerd en dat levert een aanzienlijke verbetering op van de reactietijd van politie en overige hulpdiensten. De alarmeringsketen wordt verbeterd.11 Nadelen Om aan de verwachtingen van de aangesloten deelnemers te kunnen voldoen, veronderstelt deze vorm van cameratoezicht een optimale dekking binnen het gebied zodat het mogelijk is om alle deelnemende ondernemers in beeld te brengen. Dat vraagt om aanpassingen zodra het aantal deelnemers uitbreidt en een mogelijke desinvestering zodra een deelnemer uittreedt. Als de conceptuele uitgangspunten wijzigen, kan het cameraplan niet zonder nieuwe, wellicht ingrijpende investeringen, worden aangepast. Een vroegtijdig signaleren van verdachte voertuigen en personen en het combineren van informatie uit andere gebieden in een regionale toezichtruimte, is met deze vorm van cameratoezicht slechts in zeer beperkte mate mogelijk. Bovendien is de effectiviteit van deze vorm van cameratoezicht nog niet aangetoond.12

11

Zie ook ‘Toetsingskader voor de invoering van regionaal cameratoezicht’ d.d. 21 juli 2008, schema pagina 9 verbetering alarmeringketen (1) 12 Zie ook effectiviteit cameratoezicht onder 2.3 van het eerder genoemde toetsingskader

Prins Advies Groep

24


6.2.2 Semi-proactief cameratoezicht Deze vorm van cameratoezicht is gebaseerd op intelligente ICT-toepassingen die door de meeste leveranciers al zijn ingebouwd in de camera’s. Afhankelijk van de noodzaak daartoe kunnen deze toepassingen worden geactiveerd. Video motion detection Deze technologie is geschikt voor situaties waarin geen bewegingen zijn waar te nemen. Zodra er een beweging optreedt, wordt het camerabeeld geactiveerd. Deze toepassing is ook in te stellen voor een bepaalde zone van het beeld, terwijl het aantal meer of minder bewegingen kunnen worden ingesteld. Er is hier nog geen sprake van patroonherkenning. Algemeen: Video Content Analyse (VCA) Deze technologie komt erop neer dat beeldinformatie wordt geanalyseerd en opgeslagen in een database. Het VCA-systeem detecteert alle bewegingen en reageert op veranderingen in het beeld op grond waarvan een alarm wordt gegenereerd. De systemen worden ingesteld door het selecteren van complexe criteria zoals objectgrootte, bewegingsrichting, snelheid etc. Virtual fencing Deze technologie (VCA) voorziet in een virtueel hekwerk dat een beeld opschakelt als een virtuele grens in het zicht van een camera wordt overschreden. Een gebied kan in zones worden verdeeld. Zodra een persoon of object de zone binnengaat, wordt een alarm doorgegeven terwijl de betreffende camera wordt opgeschakeld.13

Technologie voor specifieke situaties (virtual fencing) Overige VCA- toepassingen 1. Stopped car detectie: detectie van onbekende, stilstaande voertuigen; 2. Counting: het tellen van voertuigen of mensen; 3. Virtual gating: toegangscontrole van voertuigen op basis van objectherkenning; 4. Tail gating: detectie van ongeautoriseerde toegang tot terreinen door bumperklevers; 5. Close-up tracking: automatische close-up en tracking van mensen en voertuigen; 6. Detectie van rondhangende personen op parkeerplaatsen of objecten; 7. Kentekenherkenning.

13

Foto met virtual fencing van Observision, ontwikkeld en toegepast op vliegveld Eelde.

Prins Advies Groep

25


Audio Analyse Met deze technologie wordt geluid geanalyseerd. Voorbeelden van recente ontwikkelingen zijn bijvoorbeeld agressie- en scooterdetectie.14 In de gemeente Utrecht is ruime ervaring opgedaan met beide toepassingen.

6.2.3 Proactief cameratoezicht Live cameraobservatie in een centrale video-toezichtruimte15 kunnen de continuïteit en effecten van cameratoezicht op langere termijn borgen. Dat in tegenstelling tot de overige vormen van cameratoezicht waarbij wordt gereageerd op basis van alarmmeldingen en overige triggers. Bij proactief cameratoezicht worden actuele camerabeelden bepalend voor vervolgacties van ketenpartners zoals particuliere beveiligingsbedrijven, politie en overige hulpdiensten. Dat levert een aanzienlijke verbetering op van de ketensamenwerking, bespaart tijd en kosten en verhoogt de kwaliteit van de dienstverlening. Met behulp van een goede incidentenregistratie kunnen patronen worden geanalyseerd. Als deze informatie door de politie wordt ‘veredeld’, vormt het een goede basis voor informatiegestuurde surveillance en toezicht door particuliere beveiligers. Beelden kunnen onmiddellijk worden opgeschaald naar een Gemeenschappelijke Meldkamer (GMK) of een bestuurscentrum in crisissituaties. Op deze wijze kunnen operationele (overheids)diensten en crisisteams over actuele informatie beschikken.

6.2.4 Intelligent cameratoezicht Voor de uitvoering van intelligent cameratoezicht wordt naar een goede balans gezocht tussen semiproactief en proactief cameratoezicht. De cameraobservant wordt ondersteund door de techniek maar blijft wel leidend. Met intelligent cameratoezicht wordt een ongestructureerd aanbod van beelden omgezet in relevant beeldmateriaal. Dit is een goede ondersteuning bij de cameraobservatie zodat belangrijke informatie niet kan worden gemist. Het vergroot ook de ‘span of control’ zodat de cameraobservant in staat is om meer camera’s te bedienen.

6.3 Een video-toezichtruimte In de hiervoor omschreven vormen van cameratoezicht is live observatie in een centrale video toezichtruimte noodzakelijk. Het is aan te bevelen om rekening te houden met de ontwikkeling van een regionale toezichtruimte (RTR) in West-Brabant. Een onderzoek naar de haalbaarheid ervan wordt momenteel in opdracht van de Kamer van Koophandel uitgevoerd. Naar verwachting zullen de resultaten hiervan in het najaar van 2008 bekend worden gemaakt. Op deze toezichtruimte kunnen ondernemers van bedrijventerreinen en winkelcentra aansluiten. Als gekozen wordt voor reactief cameratoezicht behoort ook de aansluiting op een particuliere alarmcentrale (PAC) tot de mogelijkheden. De PAC’s zijn reactief van karakter en ingericht om alarmeringen te ontvangen. Zij zijn prima in staat om op basis van triggers actie te ondernemen en de camerabeelden te observeren. Dat geldt in veel mindere mate voor proactief en intelligent cameratoezicht zoals bedoeld in dit document. Dat vraagt om live observatie van de beelden en proactief handelen. PAC’s zijn daar over het algemeen niet op ingesteld. Op de kosten die verbonden zijn aan de inrichting en de operationalisering van een regionale toezichtruimte (RTR) in West-Brabant kan vooralsnog niet worden vooruitgelopen. Wel zal getracht

14 15

Ontwikkeld door Sound Intelligence en toegepast door VCS Observations uit Waalwijk Zie in dit verband het Toetsingskader Cameratoezicht d.d. juli 2008

Prins Advies Groep

26


worden om in de financiële paragrafen enig inzicht te bieden, gebaseerd op ervaringen bij andere regionale toezichtruimten in het land. Het is overigens mogelijk om aan te sluiten bij een reeds bestaande RTR, bijvoorbeeld in Zuidoost-Brabant. De kosten van beeldtransmissie kunnen nog niet definitief worden begroot omdat er een onderzoek loopt naar vraagbundeling in de regio. Dit onderzoek zal eind 2008 worden afgerond en een voorlopige kostenindicatie opleveren. Het streven is om op basis van volume gereduceerde tarieven te kunnen bedingen.

6.4 Ketensamenwerking Vanuit de video-toezichtruimte kan de ketensamenwerking worden georganiseerd en ondersteund. Beelden kunnen opgeschakeld worden naar de gemeenschappelijke meldkamer van politie, brandweer en Ghor. Daar kunnen aan de hand van videobeelden de noodzakelijke prioriteiten worden gesteld. De particuliere beveiligingsbedrijven kunnen effectiever worden ingezet. De surveillance kan worden gestuurd aan de hand van actueel beeldmateriaal. Aan de Particuliere Alarmcentrales (PAC’s) kan door de ondernemers opdracht worden gegeven om de inbraakalarmeringen direct te melden aan de medewerkers die de camerabeelden observeren. Door de camerabeelden in de directe nabijheid van de inbraaksignalering op te schakelen, kan een alarmverificatie door de PAC’s worden ondersteund. Politieoptreden kan in voorkomende gevallen aanzienlijk worden versneld.

6.5 Tenslotte De vraag of cameratoezicht voor Vosdonk een passende oplossing biedt voor de geanalyseerde veiligheidsproblematiek is in voorgaande paragrafen nog niet beantwoord. In de verwachting een verantwoord besluit hieromtrent te kunnen nemen, zal eerst een voorstel worden uitgewerkt voor cameratoezicht op Vosdonk-Noord, Vosdonk-Zuid en Vosdonk-West. Er wordt uitgegaan van proactief cameratoezicht met aansluiting op een video-toezichtruimte. Het inzicht hierin maakt het wellicht gemakkelijker om een verantwoorde afweging te kunnen maken. Het traditionele Closed Circuit Television is buiten beschouwing gelaten omdat de te verwachten effecten op termijn minimaal zullen zijn. Ook het reactieve cameratoezicht wordt niet beschreven omdat de cameraposities in dit concept mede afhankelijk zijn van het aantal deelnemers aan de collectieve beveiliging en hun vestigingsadres.

Prins Advies Groep

27


7 Collectief cameratoezicht 7.1 Doel cameratoezicht Cameratoezicht voor de beveiliging en bescherming van private en publieke eigendommen en personen op bedrijventerreinen bestaat in beginsel uit de bescherming van de veiligheid en gezondheid van personen; de beveiliging van de toegang tot gebouwen en terreinen; de bewaking van zaken die zich in gebouwen of op terreinen bevinden en het vastleggen van incidenten. Deze vorm van cameratoezicht omsluit bijna altijd ook de bewaking van de openbare weg.16 Ten eerste omdat de camera’s hier mede op gericht zijn. Maar ook omdat ‘verdachte bewegingen’ die gerelateerd kunnen worden aan de doelstelling, gevolgd zullen worden op de openbare weg. Het is dan ook een gerechtvaardigd belang voor de ondernemers om met behulp van camera’s mee te kijken op de openbare weg. Gelet op de privacybescherming is het noodzakelijk om de plaatsing van camera’s in het publieke domein met democratische waarborgen te omkleden. Het lokale bestuur is in dit geval verantwoordelijk voor de privacybescherming en het kan voorwaarden stellen aan de uitvoering van het cameratoezicht.17 Het particuliere belang en de uitoefening van de publiekrechtelijke taak gaan gelijk op en deze vorm van cameratoezicht is dan ook prima geschikt voor publiek-private samenwerking. Het doel van deze vorm van cameratoezicht moet worden omschreven en aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens op grond van de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Proactief cameratoezicht biedt een goede mogelijkheid om de ketensamenwerking te organiseren en/of te ondersteunen. De afspraken tussen de ketenpartners worden vastgelegd in samenwerkingsprotocollen

7.2 Noodzaak en gerechtvaardigd belang De noodzaak en het gerechtvaardigde belang om cameratoezicht in te voeren op Vosdonk zal afgeleid moeten worden uit de aard en omvang van criminaliteit of de prognose ervan op langere termijn. Uit de beschikbare informatie kan nog niet worden geconcludeerd dat het gehele bedrijventerrein collectief bewaakt moet worden door middel van cameratoezicht. Dan is het overigens nog wel de vraag of de inzet van dit middel en de kosten ervan in een goede verhouding staan tot de noodzaak en de effecten. Omdat de kosten een belangrijke parameter zijn voor de besluitvorming, zal ook een globaal inzicht worden gegeven in de financiële consequenties van cameratoezicht op Vosdonk. Inzicht wordt geboden in de aard en omvang van de exploitatiekosten en de initiële investeringskosten per deelgebied (Vosdonk-Noord, -Zuid en -West).18

16

‘Bij bedrijventerreinen omsluit de beveiliging bijna altijd ook de bewaking van de openbare weg. De inbreuk op belangen en rechten van bezoekers speelt hier minder een rol dan in de 'warmere buurten'. Dus is het gerechtvaardigd belang van de ondernemers op dit terrein al veel sterker om het toezicht op de openbare weg 'mee te nemen'. Maar dit betekent niet dat de overheid daarmee haar bevoegdheid kwijtraakt. Het gerechtvaardigd privaat belang en de uitoefening van de publiekrechtelijke taak gaan in deze situaties gelijk op. In het algemeen geldt dat een grens tussen het publieke en private domein niet altijd scherp valt te trekken. In de kern behoudt dit onderscheid echter zijn waarde.’ Bron CBP 17 Zie in dit verband de juridische consequenties zoals beschreven in het Toetsingskader Cameratoezicht d.d. juli 2008 18 In Bijlage II worden enkele mogelijkheden geboden voor de toerekening en verdeling van de kosten aan de deelnemers.

Prins Advies Groep

28


7.3 Exploitatiekosten De jaarlijkse exploitatiekosten van cameratoezicht zijn voor rekening van de lokale gebruikers. In onderstaand overzicht zijn de exploitatiekosten inzichtelijk gemaakt. Als uitgangspunt is gehanteerd één werkplek met 75 camera-aansluitingen. Dat maakt het mogelijk om de exploitatiekosten per camera per jaar vast te stellen. Met dit kengetal kan een business case worden opgesteld voor collectief cameratoezicht.

Kostensoorten cameratoezicht 1.

2. 3. 4.

Exploitatiekosten19

Jaarlijkse exploitatiekosten centrale video-toezichtruimte, bestaande uit huur, servicekosten, communicatiemiddelen, meubilair, kantoorautomatisering, koeling, brandblusmiddelen, kantoorartikelen en p.r. Huur breedband (10Mb) voor beeldtransmissie circa € 250 per maand per camera20 Jaarlijkse kosten van beheer en onderhoud camerasystemen, systeem- en applicatiebeheer, aanpassingen ICT-systemen en licentiekosten Jaarlijkse kosten van cameraobservatie tijdens de huidige surveillance-uren Vosdonk (2200) circa € 78.750 per jaar Totale exploitatiekosten per camera per jaar

€

650

€ 3.000 € 1.520 € 1.050 € 6.220

7.4 Investeringen per deelgebied Intelligent cameratoezicht kan modulair worden opgebouwd. Er worden drie schaalniveaus onderscheiden: de eigen panden en bedrijfslocaties (privaat), de onderdelen van het bedrijventerrein (straten) en de daarop aansluitende omgeving (grens bedrijventerrein). Deze benadering sluit goed aan bij het Plan van Aanpak van het MKB dat ook van een geografische benadering uitgaat. De onderstaande cameraposities zijn opgebouwd vanuit de buitenring met als doel om de toegang te controleren. Per deelgebied Vosdonk-Noord, -Zuid en -West zal een indicatie worden gegeven van de investeringskosten. De keuze van het aantal camera’s, de intelligentie etc. is afhankelijk van de omstandigheden en financiële draagkracht van de aangesloten ondernemers. Voor live cameratoezicht is aansluiting op een centrale video-toezichtruimte noodzakelijk. Tenslotte zal een totaaloverzicht worden gegeven van de initiële investeringskosten en de exploitatie voor geheel Vosdonk.

7.4.1 Vosdonk-Noord Op de onderstaande afbeeldingen zijn cameraposities weergegeven voor Vosdonk-Noord. De posities zijn indicatief en zullen in overleg met de ondernemers en de leveranciers (zichtmetingen) definitief kunnen worden gemaakt. Vanzelfsprekend onder voorwaarde dat voor deze optie wordt gekozen. In onderstaand cameraplan is uitgegaan van tien vaste camera’s (rood) met kentekenherkenning (LPR) en vier dome camera’s (groen). Deze camera’s zijn standaard uitgerust met motion detection. Kentekenregistratie en herkenning zijn voor dit gebied een passende oplossing. Op alle toegangswegen worden rondom het bedrijventerrein of een deel ervan camera’s

19 20

De kosten zijn indicatief en gebaseerd op de ervaringsgegevens uit de gemeente Utrecht. Wel is een vraagbundelingstraject aan te bevelen om de tarieven te kunnen reduceren.

Prins Advies Groep

29


geplaatst die kentekens van voertuigen kunnen herkennen en de data verzenden naar een centrale server. Het is mogelijk om de geregistreerde kentekens te vergelijken met een database. Er zijn camera’s op de markt die gelijktijdig een overzichtbeeld kunnen bieden. In dat geval kan volstaan worden met één vaste camera voor twee rijbanen. De dome camera’s kunnen 360 graden draaien en maken het mogelijk om het verkeer te volgen. Daarvoor is vanzelfsprekend actieve cameraobservatie noodzakelijk of tracking software.

Cameraplan Vosdonk-Noord

Initiële kosten21

Kostensoorten Vosdonk-Noord Tien vaste camera’s, kantelbare masten, straatkasten, civieltechnische werken en software. Richtprijs € 15.000 per camerapositie.

€ 150.000

Vier dome camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 10.000 per camerapositie.

€ 40.000

Aansluiting op glasvezelinfrastructuur, richtprijs per camera € 1.500.

€ 21.000

Kosten aansluiting op video-toezichtruimte, richtprijs € 2.000 per camera.

€ 28.000

Stroomaansluiting per straatkast, richtprijs € 750 per camerapositie.

€ 10.500

Exploitatiekosten voor veertien camera’s per jaar.

€ 87.080 Totaal

21

Exploitatie

€ 249.500

€ 87.080

De kosten zijn indicatief en gebaseerd op de ervaringsgegevens

Prins Advies Groep

30


7.4.2 Vosdonk-West Op de onderstaande afbeeldingen zijn camera posities weergegeven voor Vosdonk-West. De posities zijn indicatief en zullen in overleg met de ondernemers en de leveranciers (zichtmetingen) definitief kunnen worden gemaakt. Vanzelfsprekend onder voorwaarde dat voor deze optie wordt gekozen. In onderstaand cameraplan is uitgegaan van vijf vaste camera’s (rood) met kentekenherkenning (VCA) en zeven dome camera’s (groen). Deze camera’s zijn standaard uitgerust met motion detection.

Cameraplan Vosdonk-West Kentekenregistratie en -herkenning zijn ook voor dit gebied een passende oplossing. Op alle toegangswegen worden rondom het bedrijventerrein of een deel ervan camera’s geplaatst die kentekens van voertuigen kunnen herkennen en data verzenden naar een centrale server. Het is mogelijk om de geregistreerde kentekens te vergelijken met de database. Er zijn camera’s op de markt die gelijktijdig een overzichtbeeld kunnen bieden. In dat geval kan volstaan worden met één vaste camera per toegangsweg. De dome camera’s kunnen 360 graden draaien en maken het mogelijk om het verkeer te volgen. Daarvoor is vanzelfsprekend actieve cameraobservatie noodzakelijk of tracking software.

Prins Advies Groep

31


Initiële kosten22

Specifieke kostensoorten Vosdonk-West Vijf vaste camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 15.000 per camerapositie (kentekenherkenning).

€ 75.000

Zeven dome camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 10.000 per camerapositie.

€ 70.000


€ 18.000

Kosten aansluiting op regionale toezichtruimte, richtprijs € 2.000 per cameraaansluiting.

€ 24.000


€

9.000

Exploitatiekosten voor twaalf camera’s per jaar.

€ 74.640 Totaal

22

Exploitatie

€ 196.000

€ 74.640

De kosten zijn indicatief en gebaseerd op de ervaringsgegevens.

Prins Advies Groep

32


7.4.3 Vosdonk-Zuid Op de onderstaande afbeeldingen zijn camera posities weergegeven voor Vosdonk-Zuid. De posities zijn indicatief en zullen in overleg met de ondernemers en de leveranciers (zichtmetingen) definitief kunnen worden gemaakt. Vanzelfsprekend onder voorwaarde dat voor deze optie wordt gekozen. In onderstaand cameraplan is uitgegaan van acht vaste camera’s (rood) met kentekenherkenning (VCA) en zes dome camera’s (groen). Deze camera’s zijn standaard uitgerust met motion detection.

Cameraplan Vosdonk-Zuid Kentekenregistratie en -herkenning zijn ook voor dit gebied een passende oplossing.23 Op alle toegangswegen worden rondom het bedrijventerrein of een deel ervan camera’s geplaatst die kentekens van voertuigen kunnen herkennen en data verzenden naar een centrale server. Het is mogelijk om de geregistreerde kentekens te vergelijken met een database. Er zijn camera’s op de markt die gelijktijdig een overzichtbeeld kunnen bieden. In dat geval kan volstaan worden met één vaste camera per toegangsweg. De dome camera’s kunnen 360 graden draaien en maken het mogelijk om het verkeer te volgen. Daarvoor is vanzelfsprekend actieve cameraobservatie noodzakelijk.

23

De Mon Plaisir is een doorgaande weg naar de achterliggende woonwijk. Bovendien zijn veel woningen gevestigd in Vosdonk-Zuid. Dat maakt de plaatsing van camera’s discutabel in verband met de privacybescherming van de bewoners.

Prins Advies Groep

33


Initiële kosten24

Specifieke kostensoorten Vosdonk-Zuid Acht vaste camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 15.000 per camerapositie (kentekenherkenning).

Exploitatie

€ 120.000

Zes dome camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 10.000 per camerapositie.

€ 60.000


€ 21.000

Kosten aansluiting op regionale toezichtruimte, richtprijs € 2.000 per camera-aansluiting.

€ 28.000


€ 10.500

Exploitatiekosten voor veertien camera’s per jaar.

€ 87.080 Totaal

€ 239.500

€ 87.080

7.5 Totale kosten Vosdonk

Specifieke kostensoorten Vosdonk totaal

Initiële kosten25

Exploitatie

Totaal aan investeringen Vosdonk-Noord

€ 249.500

€

87.080

Totaal aan investeringen Vosdonk-West

€ 196.000

€

74.640

Totaal aan investeringen Vosdonk-Zuid

€ 239.500

€

87.080

€

70.000

Mobiele surveillance particuliere beveiliger Totale aan initiële kosten en exploitatie

€ 685.000

€ 318.800

Uitgaande van 320 bedrijfsvestigingen op Vosdonk zullen de ondernemers gemiddeld € 1000 moeten bijdragen om de exploitatie van het cameratoezicht mogelijk te maken. Als de initiële investeringen niet vanuit publieke middelen kunnen worden gefinancierd, zal dit bedrag met minimaal € 500 per ondernemer verhoogd moeten worden, rekening houdend met een afschrijvingstermijn van vijf jaar. Deze bijdrage is exclusief de kosten van mobiele surveillance die noodzakelijk is om voor opvolging te zorgen bij het constateren van incidenten.

24 25

De kosten zijn indicatief en gebaseerd op de ervaringsgegevens. De kosten zijn indicatief en gebaseerd op de ervaringsgegevens.

Prins Advies Groep

34


7.6 Voorlopige conclusies Voorgaande cameraplannen zijn een minimumvariant en geven slechts beperkt dekking in de deelgebieden. Uitbreiding ervan tot een schaalniveau dat voldoende zicht geeft op alle straten en aansluit bij de individuele bedrijven zal tot evenredige kostenverhogingen leiden. Vooralsnog wordt geconcludeerd dat beveiliging door middel van collectief cameratoezicht niet is aan te bevelen is en wel om de volgende redenen: 1. Het bedrijventerrein Vosdonk is vanwege zijn open karakter en vele doorgaande wegen moeilijk collectief te beveiligen met cameratoezicht. 2. Een minimumvariant voor collectief cameratoezicht, zoals omschreven in voorgaande paragrafen, vraagt al om onevenredig hoge investeringen. 3. De hoge investeringskosten staan niet in relatie tot de te verwachten effecten. Gelegenheidsdiefstallen, die meestal gekenmerkt worden door ‘hit en run’, zijn moeilijk te voorkomen met cameratoezicht. Vooral als gebruik wordt gemaakt van andere voertuigen dan motorvoertuigen is kentekenherkenning niet zinvol. 4. Getwijfeld mag worden aan het gerechtvaardigde belang en de noodzaak van cameratoezicht in verband met de omvang van de criminaliteit op Vosdonk. Gelet op de beperkte slachtoffergroep is een algemene maatregel zoals collectief cameratoezicht een minder geschikt middel voor het te bereiken doel. 5. Het is mogelijk dat ondernemers die hun eigen beveiliging niet op orde hebben, profiteren van het collectieve toezicht. Dat kan ze weerhouden van het nemen van eigen veiligheidsmaatregelen.

7.7 Een alternatieve oplossing Gelet op de voorlopige conclusies wordt aanbevolen om af te zien van collectief cameratoezicht voor het gehele bedrijventerrein Vosdonk. Wel is het zinvol om kleinschalige vormen van cameratoezicht te introduceren waarbij aangesloten wordt op de noodzaak en het draagvlak onder de ondernemers. Bij het opstellen van de cameraplannen voor de Vosdonk is zoals gebruikelijk geredeneerd vanuit de collectieve gedachte en zijn de cameraposities vanuit de buitenring naar binnen opgebouwd. Zoals al eerder aangegeven is dat een algemene collectieve oplossing voor specifieke problemen. Het is echter ook mogelijk om het cameratoezicht van binnen naar buiten op te bouwen en direct aan te sluiten op de maatregelen die reeds per bedrijf zijn genomen. Deze oplossing wordt mede ingegeven door de bereidheid van de ondernemers in de transportsector om samen te werken. Deze benadering sluit goed aan bij het uitgangspunt dat ondernemers primair verantwoordelijk zijn voor de beveiliging van hun eigen bedrijf. Bovendien kunnen ondernemers die niet mee willen doen geen voordeel verkrijgen zoals bij de collectieve benadering. Naar verwachting zal als gevolg hiervan het draagvlak voor een financiële participatie in kleinschalig cameratoezicht aanzienlijk worden vergroot. In plaats van een collectieve benadering wordt dus in overweging gegeven om te kiezen voor een kleinschalige oplossing.

Prins Advies Groep

35


8 Kleinschalig cameratoezicht 8.1 Een oplossing op maat Op grond van de voorlopige conclusies wordt aanbevolen om af te zien van collectief cameratoezicht. Wel is het zinvol om kleinschalige vormen van cameratoezicht te onderzoeken waarbij aangesloten wordt op de directe behoefte van de ondernemers. Bij het opstellen van de cameraplannen voor de deelgebieden Vosdonk-Noord, -Zuid en –West is, zoals gebruikelijk, geredeneerd vanuit de collectieve gedachte en zijn de cameraposities vanuit de buitenring naar binnen opgebouwd. Dat is echter een collectieve oplossing voor specifieke, bedrijfsgebonden problemen. Voor de volgende groep ondernemers is dit wellicht een passende oplossing. 1. De groep ondernemers (20,4 procent) die bedrijfsinbraken als een (zeer) ernstig probleem beschouwt; 2. De groep ondernemers die reeds veel heeft geïnvesteerd in veiligheidsmaatregelen. Voor deze groep kan de effectiviteit van de veiligheidsmaatregelen worden vergroot en/of de kosten ervan worden gereduceerd met collectieve maatregelen; 3. De groep van ondernemers die de surveillance in de huidige vorm als slecht of onvoldoende beoordeelt; 4. De groep ondernemers die de kans op slachtofferschap vindt toegenomen (25,5 procent). Collectieve maatregelen kunnen het gevoel van onveiligheid reduceren. Overigens een niet te onderschatten reden om tot collectieve beveiliging over te gaan. Deze verschillende doelgroepen zijn moeilijk te traceren. Daarom wordt aanbevolen om, zodra bereidheid aanwezig is om te investeren in (collectief) kleinschalig cameratoezicht en exploitatie ervan te bekostigen, tot invoering hiervan over te gaan. Deze bereidheid zal door individuele ondernemers zelf moeten worden onderzocht, eventueel ondersteund door de IKE of SSV.

de de de de

Omdat Vosdonk geheel is ontsloten met breedband (glasvezel van KPN) is het mogelijk om op iedere gewenste plaats een camera direct hierop aan te sluiten. De kostenindicaties zoals omschreven in Hoofdstuk 7 kunnen worden gebruikt voor het opstellen van een begroting. Voor de aanvullende informatie wordt verwezen naar het Toetsingskader voor de invoering van regionaal cameratoezicht.

Prins Advies Groep

36


8.2 Gebiedsgebonden cameratoezicht Een oplossing op maat kan worden geboden voor een beperkt gebied, zoals een straat of een aaneengesloten gebied met een sterke onderlinge samenhang. Ter illustratie zal het gebied gelegen tussen de Slikstraat, Zwarthoofd en Tussendonk worden uitgewerkt. Dit gebied kan volledig worden beveiligd met kentekenregistratie en kentekenherkenning. Alle voertuigen die zich op dit terrein begeven of het verlaten worden geregistreerd terwijl een ‘trigger’ onmiddellijk aanleiding kan geven tot reactie, bijvoorbeeld door een particuliere beveiliger. Ook kunnen de data worden verzameld en gekoppeld worden aan een database met voertuigen met een plaatselijke bestemming. De direct betrokken ondernemers in dit gebied betalen de exploitatiekosten van dit collectieve concept. De individuele beveiliging van de aangesloten bedrijven kan nog verder worden vergroot met de installatie van camera’s op strategische posities waarmee deze bedrijven direct kunnen worden geobserveerd. Met Video Content Analyse (VCA) kan de beveiliging van deze bedrijven worden geoptimaliseerd (bijvoorbeeld virtual fencing). Bovendien is het in principe mogelijk om de camerasystemen van de individuele bedrijven aan te sluiten op het netwerk en eveneens te verbinden met een centrale video-toezichtruimte.

Specifieke kostensoorten kleinschalige aanpak

Initiële kosten26

Vier vaste camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 15.000 per camerapositie (kentekenherkenning)

€ 60.000

Aansluiting op glasvezelinfrastructuur, richtprijs per camera € 1.500

€

6.000

Kosten aansluiting op regionale toezichtruimte, richtprijs € 2.000 per cameraaansluiting

€

8.000

Stroomaansluiting per straatkast, richtprijs € 750 per camerapositie

€

3.000

Exploitatiekosten voor vier camera’s per jaar à € 6.220

€ 24.880 Totaal

26

Exploitatie per jaar

€ 77.000

€ 24.880


Prins Advies Groep

37


8.3 Branchegebonden aanpak Een andere oplossing op maat kan worden gevonden in directe samenwerking tussen branches, bijvoorbeeld ‘transport en logistiek’. Het ligt voor de hand om bedrijven te selecteren die vergelijkbare problemen kennen en die aantrekkelijk zijn voor bepaalde dadergroepen. Onderlinge relaties tussen verdachten personen, voertuigen en incidenten springen dan gemakkelijk in het oog. Ook is gebleken is dat veel transportbedrijven reeds cameratoezicht hebben naast terreinbewaking. De collectiviteit kan hier tot kostenbesparingen leiden of tot meer kwaliteit tegen dezelfde kosten. Voor deze aanpak zal kentekenregistratie en -herkenning geen voor de hand liggende optie zijn. De oplossing zal hier gezocht kunnen worden in het plaatsen van camera’s op strategische posities waarmee een goed zicht kan worden verkregen op de aangesloten bedrijfspanden en aansluitende terreinen of opslagplaatsen. Camera’s met VCA zoals virtual fencing kunnen hier een goede totaalbeveiliging bieden. Ook de aansluiting van individuele camerasystemen behoort hier tot de mogelijkheden. Ter illustratie kan het volgende voorbeeld dienen. De onderlinge afstand tussen de bedrijven speelt hier geen rol.27

Fictief voorbeeld van branchegebonden aanpak

27

Volledigheidshalve moet wel worden geattendeerd op de noodzaak om een contract te hebben met een particuliere beveiliger die zorg kan dragen voor incidentopvolging op basis van actuele camerabeelden.

Prins Advies Groep

38


Specifieke kostensoorten kleinschalige aanpak

Initiële kosten28

Vijf dome camera’s op kantelbare masten inclusief straatkasten, software, civieltechnische werken. Richtprijs € 15.000 per camerapositie (kentekenherkenning).

€ 75.000


€

Kosten aansluiting op regionale toezichtruimte, richtprijs € 2.000 per cameraaansluiting.

€ 10.000


€

7.500

3.750

Exploitatiekosten voor vijf camera’s per jaar à € 6.220.

€ 31.100 Totaal

28

Exploitatie per jaar

€ 96.250

€ 31.100


Prins Advies Groep

39


9 Kostenverdeling 9.1 Initiële investeringen Slechts weinig ondernemers zijn in staat om de volledige investeringskosten van cameratoezicht zelf te financieren. Daarom komt de (lokale) overheid vaak tegemoet door de initiële kosten voor haar rekening te nemen of als co-financier op te treden. Dit is vanzelfsprekend afhankelijk van de financiële mogelijkheden van zowel de private als de publieke partijen. In West-Brabant wordt door N.V. Rewin een beroep worden gedaan op Europese financieringsbronnen. Bij het afronden van deze rapportage was nog geen zicht op een eventuele toekenning ervan.

9.2 Exploitatiekosten De uitvoering van cameratoezicht ter beveiliging van eigendommen van ondernemers is geen publieke taak. Daarom zullen de exploitatiekosten door het bedrijfsleven moeten worden gefinancierd vanuit het beginsel ‘de gebruiker betaalt’. Vrijwillige deelname De collectieve beveiliging van een bedrijventerrein berust in de meeste gevallen op de vrijwillige deelname door een beperkt aantal ondernemers. Bij de beoordeling m.b.t. de haalbaarheid van veiligheidsmaatregelen is het van belang om na te gaan welke ondernemers willen participeren. Als de kosten namelijk worden verdeeld op basis van bedrijfsklasse of veiligheidsrisico’s, is de deelname door een beperkt aantal grote bedrijven financieel vaak aantrekkelijker dan de deelname door veel kleine bedrijven. De ondernemers die niet bereid zijn om bij te dragen (free riders) vormen echter meestal een bron van irritatie voor hun collega’s. De onderlinge verdeling van de exploitatiekosten stuit mede om deze reden op veel problemen. De kosten zijn als gevolg van een beperkte deelname ook vaak onevenredig hoog zodat uiteindelijk bezuinigd wordt op de veiligheid. Bovendien zijn de verschillen in veiligheidsrisico tussen de bedrijven onderling groot. Een groothandel in elektronica loopt nu eenmaal meer kans op een bedrijfsinbraak dan een distributiebedrijf in levensmiddelen. Daarom is het redelijk om voor de collectieve beveiliging een tariefbepaling te hanteren die gebaseerd is op de veiligheidsrisico’s van de aangesloten bedrijven. Deze veiligheidsrisico’s kunnen worden geobjectiveerd door de volgende factoren: 1. De oppervlakte van het terrein 2. Het bebouwde oppervlak 3. Waarde van het bedrijfsinventaris 4. Attractiviteit van de opgeslagen goederen 5. Aantal personeelsleden 6. Aard en ligging van het bedrijfsgebouw 7. De gevelbreedte langs de openbare weg. Per onderdeel worden punten toegekend. De uitkomst leidt tot een indeling in categorieën waaraan een bijdrage per jaar kan worden gekoppeld.29 De parameters kunnen eenvoudig worden aangepast op grond van de lokale behoeften zodat maatwerk kan worden geleverd. De preventieve maatregelen die een ondernemer al heeft genomen, kunnen een extra parameter vormen. Een bedrijfsscan kan hiervoor de basis vormen.

29

Door de Prins Advies Groep is een eenvoudig softwareprogramma ontwikkeld waarmee de bijdrage snel kan worden berekend.

Prins Advies Groep

40


Verplichte deelname De ministerraad heeft eind juni 2007 ingestemd met het voorstel van de staatssecretaris van Economische Zaken om te komen tot de Experimentenwet Bedrijfsgerichte Gebiedsverbetering (BGV).30 Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk voor ondernemers om te experimenteren met gezamenlijke investeringen om zo hun bedrijfsomgeving ‘schoon, heel en veilig’ te houden. De ondernemers stellen zelf een plan van aanpak op met een begroting. Als er sprake is van voldoende draagvlak (een ruime meerderheid) worden alle ondernemers in een aangewezen BGV-zone verplicht om mee te werken en dus ook om mee te betalen. Deze heffing wordt gebaseerd op een door de gemeenteraad vastgestelde belastingverordening. Deze treedt in werking als blijkt dat er voldoende steun is onder de bijdrageplichtigen.31 De BGV-bijdrage wordt geïnd door de gemeente waarna de inkomsten vervolgens, in de vorm van een subsidie, aan het samenwerkingsverband ter beschikking worden gesteld. De wetgever gaat uit van een gemiddelde BGV-bijdrage van circa € 500 per bedrijf per jaar. Om de uitvoeringslasten voor de gemeenten zo laag mogelijk te houden, wordt aangesloten bij de WOZsystematiek aangezien gemeenten hier al een administratie voor bijhouden. Het heffingsobject is, evenals bij de OZB, de gebruiker van een pand dat niet tot woning dient. Als heffingsgrondslag kan gekozen worden voor een vast bedrag of kan een tarief worden vastgesteld dat gebaseerd is op een indeling in waardeklassen aan de hand van de WOZ-waarde van het pand. Op deze wijze kunnen de kosten op een evenwichtige wijze tussen de ondernemers worden verdeeld.

30 31

Zie de Bijlage I Hoofdstuk 11, De experimentenwet BGV. Dit wetsvoorstel, nummer 31 430, is inmiddels aangeboden aan de Tweede Kamer.

Prins Advies Groep

41


10 Conclusies en aanbevelingen

Conclusies

Aanbevelingen

1.

Vosdonk is een open terrein met een aantal doorgaande wegen, meerdere ontsluitingen voor de aangrenzende woonwijken en veel verkeersbewegingen, zowel op werkdagen, weekeinden als overdag, ’s avonds en ’s nachts. Er zijn veel toegangs- en vluchtwegen.

Hoewel toegangsregulatie een krachtig instrument is om het aantal ongewenste gebruikers van het bedrijventerrein terug te dringen, worden fysieke maatregelen niet aanbevolen. Elektronische beveiliging (virtual fencing) kan slechts bij kleinschalige toepassing een oplossing bieden. Zie hiervoor de alternatieve oplossing zoals beschreven in Hoofdstuk 8.

2.

Een beperkt aantal bedrijven heeft problemen met criminaliteit in het algemeen en bedrijfsinbraken in het bijzonder (20,4 procent). In veel gevallen zijn de risico’s terug te voeren op de attractiviteit van de goederen en inboedel in relatie met het gebrek aan voldoende organisatorische, elektronische en bouwkundige maatregelen. Er is in veel gevallen sprake van gelegenheidsdiefstal.

Een bedrijfsgerichte aanpak wordt aanbevolen. Deze aanpak sluit aan op de maatregel 5.2 uit de KVO maatregelenmatrix. Wel is het aan te bevelen om de aanpak meer specifiek te maken en de betreffende bedrijven nazorg te bieden vanuit de SSV of IKE. Gerichte advisering in samenwerking met de particuliere beveiliger kan deze potentiële slachtoffergroep wellicht reduceren. Bovendien kan d.m.v. deze aanpak een begin worden gemaakt met kleinschalig cameratoezicht.

3.

De slachtofferkans op Vosdonk is niet groot en beperkt zich tot een kleine groep bedrijven die gevoelig is voor gelegenheidsdieven.

Het terugdringen van het aantal gelegenheidsdiefstallen is slechts te realiseren door middel van maatregelen op organisatorisch, bouwkundig en elektronisch gebied. Het is de verantwoordelijkheid van de individuele ondernemer er zorg voor te dragen dat deuren, ramen en poorten gesloten zijn. Ook moeten inbraakvertragende maatregelen worden getroffen. Zeker zo belangrijk is het belemmeren van een snelle aftocht met de buit door middel van bouwkundige voorzieningen zoals hekken. Door de SSV kan worden bemiddeld bij het aanbieden van goede, objectieve adviesondersteuning. Deze aanbeveling sluit aan bij maatregel 5.5 uit de KVO maatregelenmatrix.

Prins Advies Groep

42


Risico’s

Aanbevelingen

4.

Verval, verpaupering en achterstallig onderhoud heeft een aanzuigende werking op criminaliteit en overlast. Dat geldt zowel voor de openbare ruimte als de bedrijfsgebouwen en percelen.

De vermindering van het onderhoud en beheer op Vosdonk tot een sober niveau kan op termijn negatieve effecten hebben. Een gerichte aanpak ‘schoon en heel’ zal de aantrekkingskracht op criminaliteit en overlast zeker verminderen. Het wordt dan ook aanbevolen om de kwaliteit en uitstraling van Vosdonk te continueren. Maatregelen 5.8, 6.1 en 6.2 uit de Maatregelenmatrix zijn reactief van aard en beogen actie te ondernemen na constatering van achterstallig onderhoud, beheer en verlichting. Gelet op de beperkte mogelijkheden om Vosdonk in voldoende mate collectief te kunnen beveiligen, zal onderhoud en beheer een speerpunt moeten vormen in het veiligheidsbeleid. Het opwaarderen van het onderhoudsniveau wordt daarom dringend aanbevolen.

5.

De beveiligings- en alarmeringsketen zijn onvoldoende georganiseerd. De politie, particuliere beveiligingsbedrijven en particuliere alarmcentrales verrichten ieder voor zich een forse inspanning terwijl aan de kwaliteit ervan niet hoeft te worden getwijfeld. De samenwerking in de keten is echter volstrekt onvoldoende. Beveiligers en politie delen nog onvoldoende hun informatie terwijl de tijd die verstrijkt tussen alarmdetectie, alarmopvolging, alarmverificatie en politie-inzet te lang is.

Met de rapportages van de particuliere beveiliger komt veel informatie beschikbaar die op een structurele wijze kan worden benut voor toezicht. Als de politie bereid is om de informatie van de private partijen te veredelen, dan kan de surveillance gerichter worden uitgevoerd in de vorm van informatiegestuurde beveiliging.

De betrokkenheid van de ondernemers bij de collectieve beveiliging is te gering (circa 40 procent) om voldoende budget te genereren voor een effectievere collectieve beveiliging. Uit reacties van ondernemers, zowel tijdens de nulmeting als tijdens interviews, blijkt dat er geen hoge verwachtingen zijn van de mobiele surveillance. Dat kan de reden zijn dat het aantal deelnemers aan het beveiligingscollectief (nog) te gering is.

Er wordt aanbevolen om het beveiligingsaanbod te variëren. Er kan naast de mobiele (collectieve) surveillance ook kleinschalig cameratoezicht worden ingevoerd. Op deze wijze kan de effectiviteit worden vergroot door een betere ketensamenwerking.

6.

Prins Advies Groep

Cameratoezicht met een aansluiting op een centrale video-toezichtruimte kan een belangrijke ondersteuning bieden aan vroegtijdig ingrijpen, alarmverificatie en opsporing van de daders aan de hand van relevant beeldmateriaal. Omdat collectief cameratoezicht niet wordt aanbevolen, kan in gebieden een begin worden gemaakt met een kleinschalige aanpak.

Kleinschalig cameratoezicht kan gefaseerd worden ingevoerd, afhankelijk van de veiligheidsproblemen en het draagvlak voor de exploitatie ervan. Vanuit deze kleinschalige aanpak kan gewerkt worden aan het verbreden van het collectief (zie Hoofdstuk 8). Voor de financiering van cameratoezicht en surveillance kan gebruik worden gemaakt van de tariefstelling zoals omschreven in Hoofdstuk 10.

43


7.

Risico’s

Aanbevelingen

Er zijn teveel nodeloze alarmeringen terwijl de zorg voor de beveiliging van eigen bedrijfspanden en percelen op organisatorisch gebied kan worden verbeterd (open poorten en ramen).

Een analyse van het aantal nodeloze alarmeringen met daarop gebaseerde verbeteringen kan het aantal nodeloze alarmeringen en de kosten ervan aanzienlijk reduceren. De SSV en/of IKE kan daarbij ondersteuning bieden in de vorm van nazorg. Dat zal het draagvlak onder de ondernemers om te participeren in de collectieve beveiliging wellicht vergroten. Zie ook de aanbeveling onder 2.

Prins Advies Groep

44


11 Bijlage I Toelichting BGV-regeling 11.1 Uitgangspunten De uitgangspunten van het wetsvoorstel kunnen als volgt kort worden samengevat. 1. Een BGV-zone is van, voor en door de ondernemers. Het initiatief ertoe wordt genomen door de ondernemers die zelf bepalen welke activiteiten zij in de BGV-zone willen ontplooien. Zij richten daartoe een vereniging op of een stichting, organiseren het draagvlak op het bedrijventerrein en treden in overleg met de gemeente over de vervolgstappen. 2. De instelling van een BGV-zone dient zowel het gezamenlijke belang van de ondernemers als het algemeen belang. 3. In een BGV-zone worden aanvullende activiteiten ontwikkeld ten opzichte van de diensten die de gemeente verricht. De activiteiten van de ondernemers liggen dan ook in het verlengde van de publieke taak. 4. Een BGV-zone kan alleen opgericht worden als er een aantoonbaar draagvlak is onder de ondernemers. 5. De organisatie van de BGV-zone moet transparant zijn en kostenefficiënt. Over een verantwoorde besteding van de middelen wordt verantwoording afgelegd aan de ondernemers op het bedrijventerrein. 6. De BGV-zones hebben een duur van maximaal vijf jaar. Om de BGV-zone te verlengen, moet de procedure herhaald worden. Door de gemeente wordt een nieuwe verordening vastgesteld en een draagvlakonderzoek uitgevoerd.

11.2 Draagvlak Een verordening kan pas in werking treden als uit een draagvlakmeting blijkt dat een representatieve meerderheid van de ondernemers de instelling van een BGV-zone ondersteunt. Deze draagvlakmeting wordt door de gemeente georganiseerd. Omdat het initiatief voor de BGV-zone bij de ondernemers berust, zijn zij zelf verantwoordelijk voor het organiseren van de betrokkenheid en het draagvlak. Zij zullen daar de noodzakelijke acties voor moeten ondernemen. De gemeente zorgt ervoor dat de bijdrageplichtigen de gelegenheid krijgen om zich uit te spreken over de wenselijkheid van een BGV-zone. Zij informeert de ondernemers over de inhoud van de verordening en de gemaakte afspraken. Er kan van voldoende draagvlak worden gesproken bij een 2/3 meerderheid met een respons van minimaal 50 procent van het aantal bijdrageplichtige ondernemers. Bovendien moeten de ondernemers die zich positief uitspreken over de BGV-zone, meer dan de helft van de WOZ-waarde vertegenwoordigen van de groep die heeft gereageerd. Op deze wijze kan gesproken worden van een representatieve meerderheid. Bij onvoldoende steun of een te lage respons op de draagvlakmeting kan de verordening niet in werking treden. Als er voldoende draagvlak is dan treedt de verordening in werking en voert de gemeente de bestemmingsheffing uit. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de WOZ-systematiek.

Prins Advies Groep

45


Stappen

Activiteiten

1

De ondernemers stellen een plan van aanpak op voor de gewenste (beveiligings)activiteiten met een begroting.

2

De ondernemers richten een vereniging of stichting op.

3

De ondernemers organiseren de betrokkenheid voor hun plannen en de vaststelling van een BGV-zone.

4

Er wordt tussen de gemeente en de vereniging of stichting een uitvoeringsovereenkomst opgesteld. Daarin worden de beoogde activiteiten omschreven en de wijze van samenwerking tussen gemeente en ondernemers vastgelegd.

5

De gemeenteraad stelt op basis van het gevoerde overleg een verordening vast. Deze treedt niet eerder in werking dan bij een bepaald representatief draagvlak.

6

De gemeente voert een draagvlakonderzoek uit met een vereiste respons van minimaal 50 procent. Van deze groep respondenten ondersteunt een meerderheid van 2/3 de instelling van de BGV-zone. Zij vertegenwoordigen bovendien meer dan de helft van de WOZ-waarde van alle respondenten.

7

De verordening wordt bij voldoende draagvlak van kracht en de gemeente voert de bestemmingsheffing uit.

8

De gemeente keert de inkomsten in de vorm van een subsidie uit aan de BGV-organisatie die de omschreven activiteiten uitvoert.

Prins Advies Groep

46

Analyse van de veiligheidssituatie op bedrijventerrein Vosdonk Etten-Leur. Onderzoek naar de noodzaak en haalbaarheid van collectief cameratoezicht

Recommend Documents