INITIATIEFVOORSTEL
Agendanummer 9.1
Raadsvergadering van 12 maart 2009 Onderwerp: Onderzoek naar de haalbaarheid en implementatie van gemeentebrede inzet van AED SAMENVATTING Bij het horen van AED, (Automated External Defibrillator) , herkent ieder wel iets hierover in zijn of haar omgeving. De materie – hartreanimatie- is niet nieuw en komt zelfs vertrouwt over. Hier schuilt ook gelijk een gevaar, het heeft er alle schijn van dat AED-problematiek goed is geregeld binnen onze gemeente en goed is geïmplementeerd. Toch, specifiek gevraagd naar ieders ervaring hiermee, merk je vaak dat men blijft steken bij algemeenheden. Dit voorstel beoogt de mogelijkheden onderzocht te krijgen naar gemeentebrede inzet AED-appratuur. Dit houdt in dat AED-apparatuur gemeentebreed: - structureel en gecontroleerd wordt ingevoerd; - voor een ieder toegankelijk is en bij iedereen bekend is, - met een universele gebruiksaanwijzing en aanpak. - training van vrijwilligers - adequaat onderhoud op geplaatste apparatuur zoals de noodzakelijk batterijen, elektroden en software, - gemeentelijke deelname op de alarmcentrale. Het algemene 112 nummer, kan worden uitgebreid met speciaal voor AED opgezette aedalert-dienst. (PAMS) Om voorkomende gevallen van een hartaanval goed te bestrijden, is meer nodig dan het plaatsen van hier en daar een AED-apparaat. Op dit moment is er geen beleid omtrent dit onderwerp vastgesteld. Binnen de gemeente zijn wel wat (goede) particuliere en vrijblijvende initiatieven opgezet rond het onderwerp van AED. Een georganiseerde en gereguleerde inzet van deze voorziening draagt bij aan het verhogen van de overlevingskansen van mensen die een hartstilstand krijgen.
WAT WILLEN WE BEREIKEN? Aanleiding Hart en vaatziekten vormen nog steeds de grootste levensbedreiging. Hoewel deze niet voorkomen kunnen worden gelden er de wel bekende adviezen om deze aandoeningen zo veel mogelijk te voorkomen. Naast het voorkomen van, staat dan aan de andere zijde het bestrijden van de gevolgen van deze aandoeningen. Door onze geografische ligging met ziekenhuizen op geruime afstand moeten wij zelf zorg dragen voor een zo optimaal mogelijke inzet van eerste hulp middelen zoals AED - apparatuur. Het is juist voor deze effectieve eerste hulp waarvoor er in dit voorstel aandacht wordt gevraagd. Het gecontroleerd gemeentebreed plaatsen van AED met een professionele begeleiding moet een bijdrage leveren aan het verbeteren van de overlevingskansen van mensen die hartproblemen krijgen. De vergrijzing neemt toe en sporten wordt met alle middelen gepromoot. Beide factoren vormen gelijk de noodzaak om AED breed en gecontroleerd in te voeren.
Algemeen Wekelijks worden in ons land ruim 300 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een plotselinge hartstilstand. In ongeveer 80% van de gevallen gebeurt dat thuis. In 20% vindt het plaats op straat,in het openbaar vervoer, op het werk of op het sportveld. Als bij een hartaanval niet direct wordt ingegrepen staat één ding vast: het slachtoffer overlijdt. Snelle reanimatie in combinatie met het gebruik van een Automatische Externe Defibrillator (AED) vergroot het overlevingspercentage met 60% dan wanneer zij op een ambulance moeten wachten. Hulp binnen 5 minuten maakt is de kans op volledig herstel erg groot. Waarom een AED? De ambulance doet er 15 minuten over om hier te komen, dan kan het al te laat zijn voor de getroffen patiënt. Met een AED in de buurt kan binnen 5 minuten worden gereanimeerd. Een AED is een apparaat waarmee een elektrische schok aan het hart kan worden toegediend, indien er sprake is van een levensbedreigende hartritmestoornis. Het hart kan na de stroomstoot weer zelf proberen een hartritme te krijgen. Met de komst van de AED is het voor omstanders mogelijk snel en adequaat te reageren bij een plotselinge hartstilstand. Nog voordat de ambulance ter plaatse is kan men al beginnen met reanimeren en defibrilleren. In Nederland mag sinds kort iedereen, maar bij voorkeur iemand, die een AED - training heeft gevolgd en in het bezit is van een BLS/Reanimatiediploma de AED inzetten bij een plotselinge hartstilstand. Effectieve inzet van AED-apparatuur kan worden vergroot door aanmelding voor het Public Access Melding Software (PAMS). Deze dienst komt in werking zodra 112 wordt gebeld. Er gebeuren dan twee dingen: de ambulance vertrekt en er worden twaalf sms’jes verstuurd. Zes sms’jes naar zes verschillende hulpverleners die vlakbij bij de patiënt zijn. Deze worden automatisch door de computer van 112 geselecteerd op basis van de ingegeven postcode. Ook worden er zes sms’jes gestuurd naar personen welke en dichtbij zijn en beschikken over een AED-apparaat. Beide groepen kunnen snel ter plaatste zijn en met een AED beginnen met de reanimatie. PAMS is inmiddels met succes getest. De gemeente moet voor deze dienst wel abonnement afsluiten. Deze dienst is zeker nog niet uit geëvalueerd en mogelijk zal later gebruik gemaakt kunnen worden van andere mogelijkheden en diensten. Ook de AED locator, nu nog een gratis dienst, kan door de gemeente worden ingezet. www.aedlocator.com Doelstellingen Dit initiatiefvoorstel moet er uiteindelijk toe leiden dat in de gemeente Moerdijk de risico’s van hartproblemen worden verminderd. Dit willen wij bereiken door gemeentebrede invoering van AED. Hiervoor willen wij dat: - eenmalig de structurele behoefte per kern wordt geïnventariseerd - eenmalig de benodigde infrastructuur wordt opgezet, - eenmalig voldoende en geschoolde vrijwilligers worden geworven - de gemeente zich aansluit bij de alarmcentrale voor het PAMS. - zorg wordt gedragen voor algemene informatie aan alle inwoners van de gemeente Moerdijk, - bekendheid wordt gegeven aan dit onderwerp, - jaarlijks het onderhoud voor deze apparaten wordt geregeld. Beleidsmarges Gezondheidszorg is één van de kerntaken van de gemeente. Het realiseren van een AED-voorziening valt onder autonoom beleid van de gemeente. Op dit moment is er geen vast omlijnt beleid omtrent dit onderwerp vastgesteld. Binnen de gemeente zijn wat particuliere initiatieven opgezet rond het onderwerp van AED. Om het geheel van deze initiatieven wat inzichtelijker te maken is de actuele status, binnen onze kernen, gemeentebreed uitgezocht. Dit slechts voor zover dit mogelijk is. Enkele voorbeelden: - In Klundert is AED geregeld via de huisartsenpost. Geld voor dit apparaat is door privé - initiatief bijeengebracht. - De kruisvereniging uit Zevenbergen heeft in het kader van haar jubileum een aantal AED apparaten beschikbaar gesteld. De voor opleiding van vrijwilligers/bedieners benodigde financiële middelen zijn door haar vrijgemaakt. - De kernen Langeweg en Zevenbergsche Hoek mochten naast Zevenbergen ook meedelen, waardoor er ook hier een aanvang is gemaakt met het plaatsen en opleiden. Dit alles natuurlijk op bescheiden schaal. Door dit resultaat ben ik tot de conclusie gekomen dat het noodzakelijk en wenselijk is om vast te
2
stellen dat de bredere noodzaak om AED-inzet gemeentebreed in te voeren aanwezig is. Uitgangspunten en randvoorwaarden Uitgangspunt is het realiseren van een dekkend netwerk van AED – apparaten over de gehele gemeente. Hiervoor gelden de volgende randvoorwaarden: - er moeten voldoende plaatsen beschikbaar zijn om de apparaten te plaatsen - er moeten voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn om de apparaten te bedienen - er moet worden voorzien in structureel onderhoud van de apparaten - er moet worden voorzien in voldoende opleidingsmogelijkheden voor de vrijwilligers - vrijwilligers moeten adequaat worden verzekerd - begeleiding van vrijwilligers na inzet moet geregeld zijn, - De gemeente moet aansluiten bij de meldkamer op PAMS. Betrokken partijen Bij het organiseren van dit project zijn vele organisaties betrokken. Te denken valt aan organisaties die met het gezondheidswerk te maken hebben zoals: het Rode Kruis; de EHBO-verenigingen, de huisartsen en de GGD. Ook andere maatschappelijke instanties, zoals sportscholen, sportverenigingen, buurthuizen, horecagelegenheden etcetera, spelen een rol bij het organiseren van dit project. Er zijn zoveel partijen bij dit project betrokken dat het zaak is om goed te onderzoeken op welke manier dit project succesvol georganiseerd kan worden. Hiervoor is het raadzaam dat het college de vele betrokken partijen uitnodigt voor een bijeenkomst waar in gezamenlijkheid een organisatiestructuur tot stand komt om dit project te realiseren en vervolgens voor continuïteit te zorgen, waarbij het vrijwilligerskarakter voorop staat. WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Voorgesteld wordt samen met alle betrokken groeperingen te onderzoeken op welke wijze optimaal invulling gegeven kan worden aan dit project. Hierbij zou tevens onderzocht moeten worden naar de benodigde financiële middelen voor de invoering en gemeentebrede plaatsing van AED. Hierbij gaat het om de eenmalige kosten van aanschaf en om de jaarlijkse kosten voor onderhoud, scholing en werving van vrijwilligers en dergelijke. De randvoorwaarden die hiervoor gelden zijn hierboven reeds genoemd. WAT MAG HET KOSTEN? Personeel Voor de begeleiding van het proces zal een beroep worden gedaan op ambtelijke ondersteuning. Hoeveel tijd hiermee is gemoeid is voor mij moeilijk in te schatten. Organisatie Het organiseren / opzetten van een bijeenkomst in de Moerdijkzaal waarbij alle betrokken partijen aanwezig kunnen zijn. Samen met betrokkenen moet een plan van aanpak worden opgezet dat resulteert in het starten van het project voor het einde van 2009. Financiën Vooruitlopend op de resultaten van het onderzoek, ga ik uit van een norm van één AED apparaat op 1000 inwoners. Naast deze getallenwaarheid komt dan nog de praktische haalbaarheid en invulling. Door onze uitgestrektheid van onze gemeente zal er per kern, in overleg met de stads - en dorpsraden, een plan opgesteld dienen te worden. Bij een aanschafprijs van gemiddeld € 1.700,00 en een aantal apparaten van 50, instructie van steeds 8 personen á € 35,00 per apparaat en twee jaarlijks onderhoud en vervanging batterijen zal een startbudget van € 150,000,00 afdoende zijn. Dit los van mogelijk benodigde ophangvoorzieningen. Hiernaast nog een bedrag van ongeveer € 50.000,00 benodigd voor voorlichting en foldermateriaal. Risico’s De vrijwilligers onderbrengen in de reeds bestaande gemeentelijke vrijwilligersverzekering. Hier naast
3
is het ook vaak nodig om de apparatuur zelf, (vandalisme) te beveiligen en te verzekeren naar behoefte. OVERIG Juridische consequenties Voor zover ik kan nagaan zijn er verder geen juridische gevolgen aan dit voorstel verbonden. Communicatie Groeperingen moeten worden uitgenodigd voor een bijeenkomst. Verder moet de gemeente diverse oproepen plaatsen voor het werven van vrijwilligers. Er zal informatie over de AED-voorzieningen moeten worden verstrekt en er zullen folders etc. opgesteld moeten worden. Het is zaak dat inwoners van de gemeente straks bekend zijn met de wijze waarop de gemeente invulling heeft gegeven aan het AED-project. ICT Niet van toepassing. Planning In dit voorstel ga ik er van uit dat het project uiterlijk vanaf december 2009 gaat lopen. Om dit mogelijk te maken moet het college de raadsvergadering juni a.s. een uitgewerkt plan van aanpak, met een raming van de bijbehorende middelen aan de raad voorleggen.
VOORSTEL Samenvattend kom ik tot het volgende voorstel: 1. het college op te dragen uiterlijk in de raadsvergadering van juni 2009 een uitgewerkt voorstel met implementatieplan voor te leggen voor het realiseren van het AED-project daarbij rekening houdend de volgende uitgangspunten: o aanvang van de realisatie uiterlijk in december 2009, o er moeten voldoende plaatsen beschikbaar zijn om de apparaten te plaatsen, o er moeten voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn om de apparaten te bedienen, o er moet worden voorzien in structureel onderhoud van de apparaten, o er moet worden voorzien in voldoende opleidingsmogelijkheden voor de vrijwilligers, o vrijwilligers moeten adequaat worden verzekerd, o begeleiding van vrijwilligers na inzet moet geregeld zijn, o de gemeente is aangesloten op het Public Access Melding Software (PAMS) van de meldkamer. 2. vooruitlopend op dit onderzoek het jaarlijkse onderhoudsbudget voor het op basisniveau houden van de aan te schaffen apparatuur te berekenen en verder een startbudget vrij te maken van de geprognosticeerde € 200,000,00
Langeweg, januari 2008. Fractie Onafhankelijk Moerdijk, Namens Fred Wozniak, als fractieassistent, de indiener: Chiem de Vos, Raadslid van Onafhankelijk Moerdijk.
4
RAADSBESLUIT Raadsvergadering van 12 maart 2009 De raad van de gemeente Moerdijk, gelet op het initiatiefvoorstel van de fractie van Onafhankelijk Moerdijk
BESLUIT: 1. het college op te dragen uiterlijk in de raadsvergadering van juni 2009 een uitgewerkt voorstel met implementatieplan voor te leggen voor het realiseren van het AED-project daarbij rekening houdend de volgende uitgangspunten: o aanvang van de realisatie uiterlijk in december 2009 o er moeten voldoende plaatsen beschikbaar zijn om de apparaten te plaatsen o er moeten voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn om de apparaten te bedienen o er moet worden voorzien in structureel onderhoud van de apparaten o er moet worden voorzien in voldoende opleidingsmogelijkheden voor de vrijwilligers o vrijwilligers moeten adequaat worden verzekerd o begeleiding van vrijwilligers na inzet moet geregeld zijn o de gemeente is aangesloten op het Public Access Melding Software (PAMS) van de meldkamer 2. vooruitlopend op dit onderzoek het jaarlijkse onderhoudsbudget voor het op basisniveau houden van de aan te schaffen apparatuur te bereken en verder een startbudget vrij te maken van de geprognosticeerde € 200,000,00
Vastgesteld in de vergadering van de raad d.d.12 maart 2009. de griffier,
de voorzitter,
J.A.M. Hereijgers
drs. W.M.J. Denie
5
