Amsterdams Steunpunt Wonen Ruim baan voor bewoners Jaarverslag 2008
Inhoud
1 Ruim baan voor bewoners 4 Belangenbehartiging 6 Ruimte voor grote gezinnen 7 Gedragscode splitsen 8 10 12 14
Wijkaanpak Bewoners aan het stuur Van huisvrouw tot huismeester Grijp je kans
1 6 Energie en woonlasten 18 Energie in huis 20 Koepels aan de slag met energiebesparing 2 2 Professionalisering 24 Netwerk groen 26 Grip op de ingreep 2 8 30 32 36
Stedelijke vernieuwing ASW ondersteunt kermisreizigers Vredenhofweg Zo wil ik wonen Wijksteunpunt Wonen steunt huurders bij renovatieperikelen
3 8 Bewoners en zorg 40 Als het aan mij lag… 43 Eerste Marokkaanse woongroep in Amsterdam 4 8 ASW website 48 Handige websites
Ruim baan voor bewoners Twintig jaar alweer. Op zaterdag 22 november 2008 vierden we het twintigjarig bestaan van het Amsterdams Steunpunt Wonen. Veel bewoners en relaties volgden in het Sieraad gevarieerde work shops en natuurlijk de feestelijkhe den en toespraken. De warme woorden van de toenma lige wethouder Tjeerd Herrema en AFWC directeur Hans van Harten en de aansporingen voor de volgende jaren van de voorzitter van de Raad van Toezicht Bas van Riel gingen enigszins verloren in de problema tische akoestiek en het iets te snel bestormd smakelijk buffet, maar ontgingen ons toch niet en zijn met
1
plezier ontvangen. De mededeling van de wethouder dat de stedelijke bijdrage van 1 miljoen euro aan de Wijksteunpunten Wonen vanaf 2009 structureel werd, voelde als een groot cadeau en een erkenning van het waardevolle werk van de WSWonen medewerkers. Op onze site kunt u de workshopresultaten nalezen en nog eens nagenieten van de sfeer met een leuke compi latie van de dag, op film gezet door Aziz Kwyasse met interviewster Ishane El Mourabet. Voor ons was 2008 ook weer een jaar van gestaag doorwerken aan meer ruimte voor de wensen, initi
atieven en inzet van bewoners; aan meer ruimte voor hun organisaties; aan het vergroten van de ken nis en vaardigheden, bevorderen van samenwerken en waar nodig bewoners wijzen op hun wettelijke rechten. Dat laten we in dit verslag zien. We boekten aansprekende resul taten met nieuwe werkwijzen. We noemen enkele. Zo was er het project Energie ZO, waarbij gast vrouwen/heren thuis met buren en bekenden in gesprek gaan over energiebesparing en daarbij ook een energiebesparingbox ont vangen. Maar ook een kwalitatief panelonderzoek naar de ideeën van allerlei bewoners rond zorg aan huis en in de buurt: ‘Als het aan mij lag’. En het betrekken van bewo ners bij het gebruik van groen in de buurt, zoals in de discussie over de functies en inrichting van een park of het heel concreet aanleggen en onderhouden door bewoners van moestuintjes in de vernieuwings buurten. En in opdracht van en met de vrijwilligers van de Huurders vereniging Amsterdam maakten we een start met ‘Bewoners aan het stuur’, het aanjagen van bewoners initiatieven volgens de methode van het Landelijk Samenwerkings verband Aandachtswijken (LSA). Samen aan de slag in de buurt en voor de buurt, levert niet alleen Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
2
3
ruim baan voor bewoners
tastbare resultaten op, maar is ook goed voor de onderlinge contacten. Als het naast de vele inhoudelijke resultaten, ook goed gaat met de medewerkers en met de finan ciën, is het helemaal mooi (zie hiervoor het sociaal jaarverslag en het financieel jaarverslag op de website). 2008 was verder het eerste volle jaar voor de ASW Raad van Toe zicht. Ook hun verslag vindt u op de website. (www.steunpuntwonen.nl) Wij zijn trots op het ASW-werk in 2008 en danken medewerkers, bewoners, samenwerkingspart ners en financiers voor hun inzet en bijdragen. Eef Meijerman en Jacqueline van Loon, directie
Belangenbe hartiging
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
4
5
ruim baan voor bewoners
Belangenbe hartiging
Huurders beter beschermen
Margriet Koomen Medewerker Huurdersvereniging Amsterdam
Ruimte voor grote gezinnen In 2007 werd op de bestuurlijke Een passende woning met vol conferentie ‘Bouwen aan de Stad’ doende ruimte. Voor veel grote afgesproken dat de corporaties in gezinnen is dat in Amsterdam vier jaar tijd 1.500 grote woningen moeilijk te vinden. Eind 2007 is extra gaan bouwen en dat 2.500 daarom het Aanjaagteam Grote Woningen opgericht. De Huurders grote woningen aan grote gezinnen worden verhuurd. Deze afspraken vereniging Amsterdam (onder steund door het ASW) werkt daarin worden niet of slechts moeizaam samen met centrale gemeentelijke gehaald. diensten, stadsdelen en corporaties Een extra inspanning is dan ook hard nodig. Het Aanjaagteam Grote aan het vergroten van het aanbod. Woningen bewaakt de voortgang en Ruim vijfduizend grote gezinnen, bestaand uit vijf of meer personen, spreekt corporaties hierop aan. Het wonen in Amsterdam in een woning Aanjaagteam heeft een roadshow ontwikkeld om bij corporaties en van minder dan zestig vierkante stadsdelen de huisvestingspro meter. Gezondheidsproblemen, blemen van grote gezinnen aan te ontwikkelingsachterstand en leer problemen bij de kinderen en over kaarten. Eind november vond de tweede werkconferentie ‘Ruimte last voor omwonenden zijn soms voor grote gezinnen’ plaats. het gevolg.
Niet alleen in stenen denken
Arnoud Schüller Lid van het Aanjaagteam Grote Woningen v anuit woningcorporatie Ymere ‘De les van 2008 is voor mij dat we niet alleen in stenen moeten denken. Met het bouwen van grote woningen, ben je er niet. We moeten vooral ook focussen op de grote gezinnen. Hoe krijg je deze gezinnen, vooral als ze een laag inkomen hebben, in een grote woning? Ook moeten we nadenken hoe we deze gezinnen ondertussen kunnen helpen. Dat het Aanjaagteam zo multidisciplinair is, vind ik heel belangrijk. Alle spelers worden betrokken.’ Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
6
‘Hoewel het een moeizaam proces was, is het toch gelukt een gedragscode op te stellen. Bewoners worden voortaan tijdig geïnformeerd en de verhuurder is verplicht het gesprek met de huurder aan te gaan over de aanpak van de werkzaamheden die nodig zijn voor een splitsing. Ook worden afspraken gemaakt over onkosten. Daarmee hebben we een belangrijke stap gezet in het beter beschermen van de huurders.’
Gedragscode Splitsen Sommige verhuurders in de particuliere sector houden bitter weinig rekening met hun huurders wanneer ze gaan verbouwen om de woning geschikt te maken voor splitsing. Om huurders beter te beschermen heeft de Huurders vereniging Amsterdam (HA), waar van de medewerkers zijn onder gebracht bij het ASW, zich hard gemaakt voor betere afspraken. Dit resulteerde in een Gedragscode Splitsen die betrokken partijen 27 juni 2008 ondertekenden. Hier mee is een belangrijke stap gezet in het verbeteren van de positie van duizenden huurders die jaarlijks te maken krijgen met renovaties die
7
ruim baan voor bewoners
nodig zijn voor het krijgen van een splitsingsvergunning. Bij de gedragscode zit een mini male werkoverkomst. Vergoe dingen voor de huurder blijven maatwerk, maar in de werkover eenkomst is wel een boetebedrag opgenomen bij overschrijding van de termijn voor de werkzaamhe den. Bij technische noodzaak is een wisselwoning verplicht en heeft de bewoner recht op een sv-urgentie. De gedragscode is opgenomen in de woonruimteverordening zodat de gedragscode voorwaarde is geworden voor het krijgen van een vergunning voor splitsing.
Wijkaanpa k
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
8
9
ruim baan voor bewoners
Wijkaanpa k
Vastgelopen zaken aanjagen Mostafa El Filali Adviseur ASW
Bewoners aan het stuur Een fijne buurt, waar het veilig, gezellig en groen is. Bewoners kun nen daaraan bijdragen. In de Dap perbuurt, Reimerswaal en Venser polder voert het ASW het project ‘Bewoners aan het stuur’ uit. Dit gebeurt in opdracht van de Huur dersvereniging Amsterdam (HA) en samen met vrijwilligers van de HA. Doel is de bewoners niet alleen te betrekken bij de verbetering van de wijk, maar hun eigen initiatieven de ruimte te geven en uit te lokken. Een stuurgroep van het HA-bestuur en de ASW-directie begeleidt het project. Voor het project wordt drie keer € 200.000 rijksgeld ingezet van het experiment met het landelijk vouchersysteem van de LSA. De gemeente Amsterdam en het ASW dragen ook bij. Bewoners krij gen voor goede plannen vouchers (tegoedbonnen). In de wijken zijn regiegroepen van bewoners opge richt die de ingediende plannen van bewoners bekijken en bepalen welke initiatieven in aanmerking komen voor een voucher. Een advi seur vanuit de HA, het stadsdeel
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
‘Het blijkt in de praktijk voor veel bewoners lastig om ideeën te vertalen in een concreet projectplan met een begroting. Ik heb daarom een traject ontwikkeld om ze daarbij te helpen. We nodigden bewoners uit voor een inspiratiebijeenkomst. Daar kregen ze uitleg over de spelregels en aansprekende voor beelden te zien. Daarna hebben de bewoners in groepjes van vijftien om tafel samen ideeën opgesteld. In een uitwerkings bijeenkomst heb ik geholpen concrete aanvraagformulieren in te vullen. Er zitten goede ideeën tussen. Met de vouchers kunnen bewoners zaken aanjagen die eerder zijn vastgelopen en anderen prikkelen ook iets te gaan doen voor de buurt. Door wat oude toestellen te verplaatsen en een paar nieuwe aan te schaffen, lukt het een bewoner dan bijvoorbeeld toch speeltuinen te creëren in een sloopwijk. Op een onorthodoxe manier worden zo mooie plannen gerealiseerd.’
en/of de corporaties is toegevoegd aan de regiegroep om vooral ook het beheer in de toekomst te bewa ken, de adviseur stemt niet mee. De initiatiefnemer blijft verantwoorde lijk voor de uitvoering van het idee. Via het voucher kan de bewoner bewonersondersteuning inhuren. Op 1 november 2008 reikte toenma lig minister Ella Vogelaar de eerste vouchers uit. Een daarvan ging naar Ahlam Salah van het bewonersplat form Reimerswaal in Osdorp. Zij kreeg het voucher, ter waarde van € 10.000,– om een ‘Promotieteam voor Schone Buurt’ op te richten. Jongeren uit de buurt vormen een promotieteam, geven informatie en voorlichting over afval en organi seren opruimacties. In Amsterdam zijn inmiddels tientallen vouchers toegekend. De projecten lopen uiteen van promotieacties tot het realiseren van een buurttuin, en van een kook-, huiskamerproject tot het samen fietsen.
Alles zelf beslissen
Ahlam Salah Bewoner Reimerswaal
‘Het voucher die we van minister Ella Vogelaar kregen, was voor een initiatief van het bewonersplatform waar ik toen nog in zat. We willen dat de buurt op regelmatiger basis wordt schoongemaakt. Ook andere vouchers die aan mijn initiatieven zijn toegekend zijn inmiddels met succes besteed. Zo is er nu een speeltuintje in de buurt. Al voor de komst van de vouchers probeerde ik dat te regelen. Het project ‘Bewoners aan het stuur’ heeft het allemaal makkelijker gemaakt. Op initiatief van mij wordt ook een buurttuin aangelegd en dat ging echt heel gemakkelijk. Het mooie is dat je het geld krijgt en zelf alles mag beslissen. Ik heb zelf een ontwerp gemaakt, offertes aangevraagd bij hoveniers en daar zelf een keuze uit gemaakt. Vanuit het ASW kreeg ik daarbij veel bruikbare tips. Ik vind het belangrijk dat de buurt door dit soort projecten toch leefbaar blijft. Ik vind het heel fijn om de kinderen nu lekker te zien spelen in de buurt.’
Meer informatie: www.bewonersaanhetstuur.nl.
10
11
ruim baan voor bewoners
Wijkaanpa k
Stevig in je schoenen
Fatima Ibrahimi Deelnemer ‘Van huisvrouw tot huismeester’
Van huisvrouw tot huismeester In Amsterdam Noord startte vorig jaar het traject ‘Van huisvrouw tot huismeester’. Doel is vrouwen uit de wijk op te lei den tot huismeesters die gemakkelijk toegankelijk zijn voor bewoners en deze kunnen helpen bij problemen. Vier enthousiaste deelnemers aan de basiscursus Wonen en Leefbaarheid in het stadsdeel begonnen aan dit vervolgtraject. Naast drie dagdelen theorie en een dagdeel intervisie liepen zij stage. Door mee te lopen met de wijkbeheerder leerden zij in de praktijk hoe een huismeester de leefbaarheid in de buurt kan bevorderen. Doel is de vrouwen een
‘Ik ben een echte Noordeling en vind het dan ook belangrijk om bij te dragen aan de leefbaarheid in Noord. Maar als ik in een andere wijk aan de slag moet, dan doe ik dat ook. De opleiding was heel leuk. Vooral het meelopen met de beheerder. Je komt soms rare dingen tegen, urine in de gangen, dat soort zaken. Je wordt er goed op voorbereid hoe je mensen daarop kunt aanspreken. Rustig en zonder ruzie te zoeken. Als huismeester gaan wij vooral dat sociale aspect vervullen. Op problemen die je in het dagelijks leven ontwijkt, moet je nu juist afstappen. Je moet voor dit werk stevig in je schoenen staan. Ik ben eerder wel gastouder geweest, maar heb nooit echt een vaste baan gehad. Ik heb heel veel zin in om straks te beginnen.’
betaalde baan als huismeester te bezorgen. Drie vrouwen ronden de opleiding met succes af en treden in 2009 via detacheringbureau Zone 3 in dienst bij Ymere. Het traject ‘Van huisvrouw tot huis meester’ is een uitwerking van de methode die het ASW, met financiële steun van het Oranjefonds en stads deel Slotervaart, in het Informatie punt De Branding in de Westelijke Tuinsteden ontwikkelde. Daar namen betrokken deelnemers aan de basis cursus het initiatief om zelf informa tie aan wijkbewoners te gaan geven over de stadsvernieuwing.
De ogen en oren van de corporatie Farzana Shams Adviseur ASW ‘Door allochtone vrouwen uit de wijk op te leiden tot huismeester willen we de toegankelijkheid voor bewoners vergroten. Het blijkt dat veel allochtone vrouwelijke bewoners niet gemakkelijk op een mannelijke huismeester afstappen om problemen te bespreken. De ervaring leert ook dat allochtone vrouwen makkelijker een kijkje achter de voordeur kunnen nemen. Zij zijn de ogen en oren van de corporatie. Speciaal voor deze vrouwen ontwikkelde wij een opleidings pakket. Ze zijn getraind in de juridische aspecten maar ook in communicatieve vaardigheden en zaken als het omgaan met andere culturen en met agressie.’
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
12
13
ruim baan voor bewoners
Wijkaanpa k
Hoge opkomst
Barbara van der Toom Coördinator Wijksteunpunt Wonen Geuzenveld-Slotermeer
Grijp je kans De kansen liggen voor het oprapen in een prachtwijk als GeuzenveldSlotermeer. Om bewoners daarvan bewust te maken, organiseerde het Wijksteunpunt Wonen GeuzenveldSlotermeer van het ASW samen met het Bewonersplatform GeuzenveldSlotermeer, de Huurdersvereniging Amsterdam en Stichting Buurtbe langen de conferentie ‘Grijp je kans’. Bijna honderd buurtbewoners kwa men op een avond in november bij elkaar om samen plannen te maken om het wonen in deze prachtwijk nog prettiger, schoner en leefbaarder te maken. Niet iedereen doet mee aan het samenleven in de buurt, een groot probleem volgens de aanwezigen. Mensen gooien rotzooi op straat, spugen voor je voeten en leven langs elkaar heen.
‘“Grijp je Kans” vond plaats in mijn eerste werkweek. Ik was blij met de hoge opkomst, maar vooral ook met de enorme interesse die buurtbewoners toonden. Ze willen graag meer betrokken zijn. Ze voelden zich vaak niet gehoord door het stadsdeel en de corporaties. Nu was er een mogelijkheid om wel mee te praten. De bijeenkomst heeft veel in gang gezet. Ter plekke is een vrouwengroep ontstaan die daarna verder is gegaan samen met iemand van SBB en het ASW. En er zijn contacten ontstaan voor een doorstart van het vernieuwde Bewonersplatform Geuzenveld-Slotermeer dat voorheen uit senioren ontstond.’
In de workshops ‘sociale cohesie’ en ‘leefbaarheid’ werd druk gesproken over oplossingen. Zo stelde een groep voor om in het NOVA-college samen Sinterklaas én het Offerfeest te vieren. Een andere groep stelde voor het zwerfafval te bestrijden met de inzet van het stadsdeel en bewoners zelf. Ook werd geopperd dat stadstoezicht overlast kan voor komen door meer in de avonden en weekeinden te handhaven. Een groep vrouwen kwam met het plan voor de Buurtvrouwen Brigade. In een andere workshop lag de nadruk op de formele invloed die bewoners kunnen uitoefenen bij de besluiten die het stadsdeel en de corporaties nemen. Door het oprich ten van een nieuw bewonersplatform willen bewoners hun invloed verbe teren.
Bewonersinvloed organiseren
Arnold Paalvast Lid Bewonersplatform
‘Ik woon al ruim dertien jaar in Geuzenveld-Slotermeer en zit sinds een paar jaar in het Bewonersplatform. We hadden een moeizame verhouding met het stadsdeelraadbestuur en langzaam maar zeker ging het platform ter ziele. Met de stadsvernieuwing in Slotermeer die op komst was, leek het ons toch belangrijk het platform nieuw leven in te blazen. Het net in ons stadsdeel opgerichte Wijksteunpunt Wonen heeft ons daarin enorm ondersteund. We hebben daar – nog steeds – veel aan. Ze leggen contacten, geven adviezen, wijzen de weg in ingewikkelde zaken. Met man en macht proberen we nu steeds meer slapende bewonerscommissies tot leven te wekken. De conferentie ‘Grijp je kans’ die we samen met het ASW organiseerden, is een hele goede beginstap geweest. Als Platform hebben we ter plekke nieuwe contacten gelegd en de interesse van bewoners gewekt.’
Samen aan de slag
Tys de Ruijter Wethouder bewonersparticipatie ‘Er gebeurt gelukkig al een heleboel in Geuzenveld-Slotermeer dat goed aansluit bij deze ideeën van bewoners, met deze nieuwe initiatieven kunnen we samen aan de slag!’ Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
14
15
ruim baan voor bewoners
Energie en woonlasten
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
16
17
ruim baan voor bewoners
Energie en woonlasten
Je doet het voor de toekomst Vicky Lindveld Bewoner en organisator van een energiebijeenkomst thuis
Energie in huis Een feestje thuis of in een klein zaaltje. Met iemand die de nieuwste en handigste producten aanprijst. Gezellig en informeel. De tupper ware-party blijft populair. ASW organiseerde in 2008 in Zuidoost zelf dit soort feestjes. Het grote verschil; geen plastic bakjes maar goede ideeën over energie en milieubespa ring gingen hier rond. Er werd voorlichting gegeven en samen spraken bewoners over hun energieverbruik. Een cadeautje was er ook: een energiebox met spaar lampen en andere energiezuinige gadgets. Verder organiseerde het ASW een tekenwedstrijd ‘Klimaat en Energie’ om kinderen op vier basis scholen bewust te maken van duur
‘Je doet het voor je toekomst en die van je kinderen. Er is nog veel van je dagelijks energieverbruik dat je niet weet. Bijvoorbeeld dat oude koelkasten zoveel meer energie verbruiken. Die dingen werden heel helder uitgelegd in een ontspannen sfeer. Ik heb vooral veel jongeren uitgenodigd, want ik vind het belangrijk dat zij er bewust mee bezig zijn. Negen van de tien zijn gekomen. Ze konden echt iets opsteken. Dat iedereen zo’n energiebox kreeg, is mooi meegenomen.’
zaamheid. Honderdtwintig kinderen namen deel. Zij bedachten soms mooie oplossingen, zoals het gebrui ken van warme lucht uit fabrieks schoorstenen voor het verwarmen van huizen. De prijsuitreiking werd opgevrolijkt met een klimaatquiz, klimaatcabaret en een energielab voor kinderen. In totaal bezochten 380 mensen de bijeenkomsten bij zelforganisaties en kwamen zeshonderd mensen bij iemand thuis op één van de vijftig ‘tupperware’-party’s in huis. Bewo ners van Zuidoost, de corporaties Stadgenoot, Rochdale, Eigen Haard en De Key zijn enthousiast over dit project.
Velen kunnen profiteren
Hans Burck Beleidsadviseur Bouwen, Wonen en Milieu in Zuidoost
‘Bij ASW kunnen ze iets wat ons als stadsdeel niet lukt: bij mensen thuis spreken over zaken die voor ons én voor hen belangrijk zijn: milieu en armoedebestrijding. Daarom zijn we heel blij met dit project en zoeken we naar een manier om het door te laten gaan. Er zijn nu wel zo’n duizend huishoudens bereikt, maar er wonen 80.000 mensen in Zuidoost, velen kunnen er van profiteren als we dit breder van opzet kunnen maken.’
Rond de huiskamertafel
Heel laagdrempelig
‘Je komt zo rond huiskamertafels om dingen te bespreken die zowel voor mensen zelf als voor de instanties belangrijk zijn. De mensen bereik je door hen een rol te geven in het geheel. Zij organiseren die bijeenkomsten. Als het op vrijdagavond moest of zondagochtend, ben ik ook gegaan. Je moet echt naar de mensen toe.’
‘Het mooie aan dit project is dat het heel laagdrempelig was, het was bij mensen thuis en zo konden ze elkaar ook helpen met advies. Dat kwam ook door de presentatie van het ASW. Je zou graag willen dat nog meer bewoners toegang hadden tot dergelijke informatie.’
Mich van Hees Uitvoerder in Zuidoost voor het ASW
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
Liesbeth Hendriksen Manager Woonzaken Rochdale
18
19
ruim baan voor bewoners
Energie en woonlasten
Energiebesparing op de agenda Ingrid Houtepen Adviseur ASW
Koepels aan de slag met energiebesparing ‘Aan de slag met energiebesparing’. Onder die noemer organiseerde het ASW samen met de Huurdersver eniging Amsterdam in oktober een themabijeenkomst voor de negen Amsterdamse huurderskoepels. Zo’n veertien deelnemers kregen van een medewerker van het koepelteam achtergrondinformatie bij de Kyoto doelstellingen en de mogelijkheden op het gebied van energiebesparing. Een belangrijke aanleiding vormde de komst van het Landelijk Conve nant Energiebesparing. Ook werd ingegaan op de inhoud en werkwijze van het Nieuw Amsterdams Klimaat, diverse experimenten op dit gebied en de mogelijke inzet van huurders
‘Met deze themabijeenkomst hebben we het onderwerp energie besparing op de agenda willen zetten. De huurderskoepels kunnen daarmee vervolgens in het overleg met hun eigen corporaties aan de slag. Ook gaven deelnemers aan de geboden informatie te kunnen gebruiken bij het enthousiasmeren van bewonerscommissies. Dat is belangrijk want zij kunnen het onderwerp op de agenda zetten van het overleg met de verhuurder. Als binnen een complex veel energie wordt verspild, is het goed dat huurders dat bespreken met de verhuurder. Wij hebben op de bijeenkomst ook gewezen op de mogelijkheid van de energievoorlichting bij mensen thuis volgens de tupperwaremethode zoals die in Zuidoost is gestart. In de zomer van 2009 kreeg het onderwerp een gezamenlijk gevolg, door een werkgroep energie op te richten.’
koepels en bewonerscommissies. Naast deze themabijeenkomst organiseerde het Koepelteam van het ASW in 2008 nog zes andere bij eenkomsten om het overleg tussen de Amsterdamse huurderkoepels te ondersteunen. Aan bod kwam daar onder andere de wijkaanpak, de samenwerking tussen huurders koepels en de Wijksteunpunten Wonen, de nieuwe Kaderafspraken voor Sociale Plannen en het omgaan met Maatschappelijk Gebonden Eigendom. ASW organiseert en ondersteunt het koepeloverleg in opdracht van de Huurdersvereniging Amsterdam.
Het begint bij de bewoners
Toos Kloppenburg Voorzitter huurdersplatform Palladion ‘Wij vinden het belangrijk bewoners een rol te laten spelen in het meedenken over dit thema. Zonder draagvlak onder bewoners krijg je dit niet van de grond. De corporatie Alliantie heeft inmiddels een advies Energie besparing en Duurzaamheid opgesteld. Daar zijn wij heel blij mee, op basis daarvan kunnen we met de bewoners in gesprek. Het is hartstikke belangrijk dat ook het ASW samen met de Huurdersvereniging Amsterdam het thema energie op de agenda houdt. Het is prettig dat wij vanuit het ASW ondersteund worden. Het komt nu vooral nog aan op het vergaren van kennis over de mogelijkheden. Daarmee kunnen we de bewonerscommissies gaan voeden. De bewoners moeten ervan doordrongen raken dat ze energie moeten besparen, voor hun eigen portemonnee maar vooral voor het milieu. In die motivatie is nog een wereld te winnen.’ Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
20
21
ruim baan voor bewoners
Professiona lisering
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
22
23
ruim baan voor bewoners
Professiona lisering
samen ontwikkelen is een uitstekend middel om de sociale cohesie te bevorderen. De moestuingroep krijgt veel mediaaandacht en andere wijken vragen nu al om soortgelijke projecten. Maar, iedere buurt is weer anders, dus misschien komen we daar weer op hele andere groenvoorzieningen uit.’
Netwerk groen Het ASW neemt deel aan het lande lijke ‘Netwerk Groen, Integratie en Stedelijke Vernieuwing’. In januari 2009 verscheen het boekje ‘samen, leven & groen’ met voorbeelden uit het hele land. Sinds het voorjaar van 2009 tuinie ren bewoners van de Wijsgeren buurt in Geuzenveld naar hartelust in hun eigen moestuintjes. Het is een prachtig voorbeeld van hoe groen in de stad buurtgenoten verbindt. Het ASW ondersteunde samen met Ymere en BuitenKans Participatieve Groenprojecten dit inspirerende project. Op het kruispunt van de Plutachus straat en de Parmendesstraat lag een binnentuin met een openbaar karakter. Een grasveld met wat struiken waar bewoners nau welijks gebruik van maakten en één illegaal moestuintje dat werd
gedoogd. Een deel van de bewoners uit deze buurt had op een inspraak bijeenkomst over vernieuwing van de buurt aangegeven ook wel een moestuin te willen en het grasveld leek daarvoor een goede plek. Het ASW begeleidde het participa tieproces. Dit leidde tot de oprich ting van een actieve moestuingroep die niet alleen ijverig tuiniert maar ook het moestuincomplex beheert en diverse activiteiten voor de buurt organiseert. Zo nam de groep deel aan een tuineninspiratiedag met een grote opkomst. Twaalf bewo ners hebben nu een eigen moes tuintje en er is al een wachtlijst van bewoners die ook graag willen gaan tuinieren. Dit is een van de inspirerende voor beelden van ‘groene participatie’. Die zijn er volop, binnen en buiten Amsterdam.
Lekker in de aarde wroeten
Clemens Bokel Voorzitter moestuingroep
‘Toen er bij mij een brief in de bus viel, heb ik me meteen ingeschreven. Ik hou van lekker in de aarde wroeten en vind het leuk om mijn eigen groente biologisch te verbouwen. Toen er eenmaal een ontwerp was gekozen hadden we als bewoners inspraak over bijvoorbeeld het soort afscheidingen. Ook het schelpenpad erlangs is onze eigen keuze. Mostafa el Filali speelde daarin een belangrijke rol. Hij zorgde ervoor dat we met elkaar gingen nadenken over wat we wel en niet willen in de tuin. Zo hebben we regels kunnen opstellen om problemen te voorkomen. Deze tuinen bevorderen de contacten tussen buurtgenoten. Er zijn veel Turkse bewoners die hier tuinieren en het is leuk dat ik daar nu ook mee in gesprek raak.’
Een geslaagd project
Marjan Kootwijk Projectleider wijkaanpak Ymere
‘Dit project was samen met een soortgelijke moestuin in Osdorp onze eerste ervaring met het op deze manier betrekken van bewoners. Het leek ons een goede manier om bewoners van verschillende culturen bij elkaar te brengen. Als Ymere vinden we het belangrijk bewoners te betrekken zodat ze zich ook verantwoordelijk voelen voor hun woonomgeving. De invulling daarvan is intensief en we werken daarin graag samen met het ASW. Mostafa heeft het betrekken van bewoners goed aangepakt door te beginnen met het polsen van omwonenden. Vaak zie je van daaruit immers wat weerstand. De tuinen zien er prachtig uit, de tuinders zijn enthousiast en de omwonenden zijn tevreden. Al met al een zeer geslaagd project.’
De kracht van de natuur
Mostafa El Filali Adviseur groen, diversiteit en participatie ASW ‘Het is mijn overtuiging dat je veel kunt bereiken door de kracht van de natuur in de stad te benutten. Veel binnentuinen zijn vooral kijktuinen. Zij worden nauwelijks benut. En dat terwijl er juist in de vernieuwingswijken zoveel tekort is aan speelruimte voor kinderen. Samen nadenken over groen in de buurt en het Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
24
25
ruim baan voor bewoners
Professiona lisering
Grip op de ingreep Onder treffende titel ‘Grip op de ingreep’ verzorgde het Stedelijk Bureau Wijksteunpunten Wonen in 2008 een intensieve training voor de nieuwe bewonersondersteuners van de Wijksteunpunten Wonen. In Amsterdam wordt veel gesloopt en gerenoveerd. Om problemen te voorkomen is het belangrijk dat de bewonersondersteuners bewoners weten te betrekken en organiseren.
En dat zij op professionele wijze bewoners kunnen ondersteunen in het opkomen voor hun belangen. Na de basiscursus volgden zes bij eenkomsten waarbij het uitwisse len van ervaringen centraal stond. Het ASW wil hiermee bijdragen aan een verdere professionalisering van de in 2007 opgerichte Wijksteun punten Wonen.
Problemen voorkomen
Hoe pakken anderen het aan?
Tjerk Dalhuisen Adviseur Stedelijk Bureau Wijksteunpunten Wonen Amsterdam
Anouk Clabbers Anouk Clabbers, bewonersondersteuner Wijksteunpunt Wonen De Baarsjes / Bos en Lommer en deelnemer aan Grip op de Ingreep
‘Maar al te vaak gaat er bij sloop en renovaties van alles mis en moet je achteraf puin ruimen. Door de bewonersondersteuners goed voor te bereiden op hun taak willen we problemen voorkomen. De ondersteuning van bewoners bij renovaties vormt een heel complex traject. Niet alleen krijg je te maken met heel veel wettelijke regelingen maar ook moet je als bewoners ondersteuner de neuzen van bewoners één kant op zien te krijgen én recht doen aan de wensen van de verschillende bewoners. Je krijgt te maken met bewoners van allerlei soorten achtergrond en visie. Als het lukt om bewonerscommissies heldere afspraken te laten maken met verhuurders, is er veel gewonnen.’
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
26
‘In stadsdeel De Baarsjes zijn de afgelopen jaren veel woningen ‘gesplitst’ en samengevoegd, het was voor mij heel nuttig om hierover tijdens de training alle ins en outs te horen. Wat ik heel handig vond, was dat we een overzicht kregen van alle afspraken die je van te voren moet maken. Tijdens de training en de inter visiebijeenkomsten daarna was ook veel aandacht voor hoe we bewonerscommissies kunnen ondersteunen. Ik vond het interessant om ideeën uit te wisselen en eens te horen hoe bewonersondersteuners in andere stadsdelen het aanpakken. Ik vond het heel leerzaam.’
27
ruim baan voor bewoners
Stedelijke v ernieuwing
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
28
29
ruim baan voor bewoners
Stedelijke v ernieuwing
dreigen soms af te haken. Ik hou belrondes en loop maandelijks een rondje over het terrein. Dan praat ik alle bewoners bij. Het is belangrijk dat ze zich niet tegen elkaar uit laten spelen en rekening houden met elkaars wensen. Voor alle vergaderingen met de gemeente maak ik met de bewoners afspraken en organiseer ik voorbesprekingen. We komen altijd vooraf bij elkaar zodat de ergste hitte er even af is. Ondertussen proberen we ook de leefbaarheid op het terrein goed te houden. Ik hoop voor de bewoners dat er snel een einde aan de onzekerheid komt en dat ze in familieverband op een goede locatie hun leven verder kunnen oppakken.’
ASW ondersteunt kermisreizigers Vredenhofweg Bewoners van woonwagens zijn soms in ellenlange onderhandelin gen met de gemeente verwikkeld over hun standplaats. Complexe trajecten waarbij de bewoners ondersteuning vanuit het ASW hard kunnen gebruiken. Het kermis exploitantenterrein Vredenhofweg in het stadsdeel Westerpark vormt hiervan een voorbeeld. Gelukkig ziet het stadsdeel Westerpark het belang van ondersteuning ook in. Sinds vier jaar helpt Cathy Kabalt van het ASW de bewonerscommissie bij het behartigen van de belangen.
Al ruim 40 jaar wordt de locatie Vredenhofweg die met name kermis reizigers woonruimte biedt, gedoogd. Zo’n zeventig exploitanten hebben hier (sommigen een deel van het jaar) hun onderkomen. De belangen van bewoners en het stadsdeel liggen ver uit elkaar. Waar de bewoners liefst willen blijven en een betere indeling van het terrein wensen, wil de gemeente dat de bewoners verhuizen naar een andere locatie. De ruimte voor alternatieve locaties is daarbij zeer beperkt.
Dit is mijn leven
Annette Bamberger Lid bewonerscommissie Vredenhofweg ‘Wij leven in constante onzekerheid, het is een intense en onduidelijke periode. Binnenkort word ik veertig. Ik ben hier komen wonen toen ik een half jaar was. Natuurlijk wil ik niet weg. Dit is mijn leven. Mijn ooms en tantes, nichten en neven wonen hier. Ik ben al vijftien jaar met de gemeente in gesprek. Je wordt er gek van. Iedere vier jaar zit er vanuit de politiek weer iemand anders. De plannen veranderen steeds. Eerst zouden alleen de kermisreizigers mogen blijven en zij zouden dan loodsen krijgen om de boel in op te knappen. Toen moest we ineens weer allemaal weg. Sommige buren willen niet meer praten, maar ik vind dat je het niet los moet laten. Veel vertrouwen in een goede afloop heb ik niet, maar je moet op z’n minst proberen inspraak te hebben. Het is toch je leven! Dat Cathy Kabalt van het Amsterdams Steunpunt Wonen ons in het overleg steunt, is geweldig. Het is alleen al goed om iemand te hebben die het jargon van de gemeente voor ons vertaald. Wij spreken die taal niet. Nutsvoorzieningen zijn voor ons gewoon water en stroom. Heel fijn dus dat zij mee gaat naar de besprekingen met de gemeente. Zij staat achter ons en wijst ons op onze rechten. Zo weten we nu dat we kunnen eisen dat bij een eventuele nieuwe locatie wel scholen en winkels in de buurt zijn.’
Rechten en mogelijkheden
Cathy Kabalt Consulent woonwagenzaken Wijksteunpunt Wonen ‘Het onderhandelen met het Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam (OGA) vergt een harde kop en een hele lange adem. Ze komen niet met acceptabele alternatieve locaties, alleen met een zak geld om bewoners uit te kopen. Er zijn nu tien gezinnen uitgekocht, met vier lopen er onderhandelingen. Maar de harde kern wil helemaal niet weg. In het getouwtrek licht ik de bewoners voor over hun rechten en mogelijkheden. Ik probeer de commissie zo gemotiveerd te houden, want soms dreigt de wanhoop te gaan overheersen. Ik kijk met bewondering naar het doorzettingsvermogen van de leden. Mijn taak is ook om de boel bij elkaar te houden. De commissie zit inmiddels goed in het zadel, maar de andere bewoners Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
30
31
ruim baan voor bewoners
Stedelijke v ernieuwing
Plannen zijn bruikbaar Eric van Kaam Regiodirecteur Ymere
Zo wil ik wonen ‘Zo wil ik wonen!’ Onder die veel zeggende titel verzamelde Ymere samen met het Stadsdeel OostWatergraafsmeer de toekomst plannen van bewoners van de Tugelawegblokken. Ruim zeventig bewoners vertel den in acht werkgroepen wat hun ideeën zijn voor het opknappen of vernieuwen van de 452 woningen en de woonomgeving van de vijf woonblokken in de Transvaalbuurt. De werkgroepen werden begeleid door een onafhankelijke voorzitter, een bewonersondersteuner (ASW en lokaal opbouwwerk), een notu list en een medewerker van Ymere en/of het stadsdeel. Een tekenaar zette het gesprek in beelden om. De groepen kwamen drie keer bij elkaar. Op 26 juni lichtten de bewoners hun plannen toe aan Ymere en het stadsdeel. De ideeën gaan onder meer over de gewenste diversi
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
‘Als verhuurder van de woningen vinden we dat we de Tugela wegblokken moeten verbeteren, zodat mensen prettig in deze buurt blijven wonen. Maar we gaan niet zelf bedenken wat er moet gebeuren. Ymere wil luisteren naar de wensen en ideeën van bewoners. Daarom nodigden we alle bewoners uit om mee te denken over de toekomst. We zijn erg blij met de ideeën. De plannen zijn reëel en dus bruikbaar.’
teit in de buurt, de indeling van de woningen, de inrichting van de binnentuinen en de speelplekken in de buurt. Stuk voor stuk hadden de bewoners een uitgesproken mening en veel bruikbare en creatieve ideeën die zoveel mogelijk werden meegenomen in het basisplan dat het stadsdeel en de woningcorpo ratie in november presenteerden. Over het slopen of renoveren liepen de meningen van bewoners uiteen. De een ziet meer in nieuwe grotere woningen, de ander wil liever in een opgeknapt huis terugkeren. In het basisplan is uiteindelijk gekozen voor het slopen van twee blokken en het ingrijpend reno veren van de rest. De Tugelaweg wordt verplaatst richting het spoor zodat er brede stoepen komen, waarop de kinderen veilig kunnen spelen. In 2009 buigen werkgroe pen zich over de verdere uitwerking van de plannen.
32
Zoveel inspraak niet verwacht Saad Attia Bewoner
‘Ik vind het belangrijk als bewoner mijn mening te geven. Een aantal blokken ziet er van binnen heel slecht uit. Er moet echt wat gebeuren. In de werkgroep kon ik goed mijn ideeën uitspreken. Ik had het gevoel dat Ymere goed luisterde en de plannen van bewoners serieus neemt. Dat wij zoveel inspraak kregen, had ik van te voren niet verwacht. Inmiddels ben ik ook buurtvoorlichter. Ymere heeft uit elke werkgroep iemand gevraagd om de bewoners informatie te blijven geven. Ik doe dat met plezier. Zelf hoop ik straks weer terug te kunnen keren in de wijk. Ik woon hier graag.’
33
ruim baan voor bewoners
Stedelijke v ernieuwing
Recht op terugkeer
Jan Jacobs Adviseur ASW
‘In de Transvaalbuurt is een belangrijke stap gezet in een verbeterde communicatie en participatie waarbij bewoners meer te zeggen hebben over hun woning en woonomgeving. Dit zal de sociale cohesie en (toekomstige) tevredenheid over het wonen en de buurt zeker ten goede komen. Uniek is dat Ymere in een vroeg stadium bewoners heeft betrokken en het gelukt is om juist ook allochtone bewoners mee te laten praten. Doordat Ymere de uitvoering grotendeels in handen van externen had gelegd konden de bewoners zich onafhankelijker en vrijer opstellen. Heel belangrijk is ook dat Ymere het recht op terugkeer van de bewoners gegarandeerd heeft. Dat maakt het voor bewoners interessant hun invloed op de planvorming aan te wenden.’
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
34
35
ruim baan voor bewoners
Stedelijke v ernieuwing
Het is om radeloos van te worden
Wijksteunpunt Wonen steunt huurders bij renovatieperikelen Splitsen, samenvoegen, sloop en nieuwbouw; in De Baarsjes / Bos en Lommer zijn het roerige tijden op de woningmarkt. Het Wijksteunpunt Wonen kreeg in 2008 dan ook veel vragen over renovaties. Het Wijksteunpunt richt bewoners commissies op en ondersteunt bestaande commissies bij renova tieprojecten, zodat bewoners actief meedenken over de plannen van corporaties en particuliere eigena ren. In 2008 had het Wijksteunpunt 2455 keer contact met bewoners waarin advies werd gegeven over huurprijzen en onderhoud. Er liepen 436 procedures voor huurverlaging,
Marion Vonk Bewoonster Bos en Lommer ‘Ik zit in een verschrikkelijke rotsituatie. Doordat op het dak allemaal bouwafval lag, heb ik grote lekkages. Mijn ramen waren al jaren hartstikke rot. Bij de afbraak van panden aan de overkant is er een barst in mijn raam getrild. Het tochtte vreselijk en het water liep zo naar binnen. De verhuurder plakte provisorisch nieuwe ramen voor de oude, met grote klodders siliconenkit. Dat zou tijdelijk zijn. Het duurde en duurde en toen ben ik naar het Wijksteunpunt Wonen gegaan. Het zaakje is toen gaan rollen. Zij bedongen dat ik 40% huurverlaging kreeg. Toen ik eindelijk nieuwe ramen kreeg, voldeden ze niet aan de eisen van Bouw & Woningtoezicht. Gingen de ramen er weer uit. Al met al zit ik al jaren in de rotzooi. Alsmaar bouwvakkers over de vloer, mijn behang is helemaal kapot, het is één zooitje. Nog steeds zit ik zonder kozijnen en is het binnenwerk niet geschilderd. Het lijkt wel een kraakpand. Zonder het Wijksteunpunt Wonen zou ik radeloos zijn. Zij doen echt hun uiterste best. Ze gaan overal achteraan en schakelden een advocaat in.’
toetsing en servicekosten. Zo’n negentig procent van de huurders kreeg gelijk. Bewoners zijn blij met de hulp. Zo kreeg het Wijksteunpunt het voor elkaar dat de huurprijs van een bewoner omlaag ging van € 560,– naar € 350,–. Een ander kreeg een schadevergoeding omdat de eige naar de zolder had ingepikt om er een woning van te maken. Verhuurders die ongewenst verhuur gedrag vertonen omdat ze hun panden graag leeg willen verkopen, meldt het Wijksteunpunt aan bij het Meldpunt Ongewenst Verhuur gedrag.
Problemen voorkomen
Eva Boer Coördinator Wijksteunpunt Wonen De Baarsjes / Bos en Lommer ‘Zodra het stadsdeel bewoners een brief stuurt omdat de verhuurder een vergunning heeft aangevraagd, benaderen wij de huurders actief om ze op hun rechten te wijzen. Zo proberen we problemen te voorkomen. Er wordt volop gerenoveerd in de wijk. Het aantal zaken waarmee we ons bezig houden is enorm. Ik heb het gevoel dat we veel kunnen betekenen voor de bewoners.’ Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
36
37
ruim baan voor bewoners
Bewoners e n zorg
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
38
39
ruim baan voor bewoners
Bewoners e n zorg
Sociaal netwerk is cruciaal
Jacqueline van Loon Directeur ASW
Als het aan mij lag… Hoe zou jij willen wonen als je – nu of in de nabije toekomst – zorg nodig hebt? Die vraag stond centraal in de klantenpanels die het ASW in opdracht van de Dienst Wonen en de Dienst Zorg en Samenleving in het najaar 2008 organiseerde. Doel was de wensen van de huidige en toe komstige gebruikers van wonen en zorg in kaart te brengen. In totaal dertig mensen vertelden wat hun wensen en dromen zijn als het gaat om het combineren van wonen met zorg voor zichzelf of voor anderen. De deelnemers (Neder lands, Surinaams, Turks, Marok kaans, Afghaans en in leeftijd vari ërend van 37 tot 74 jaar) dachten na over acute oplossingen of over hoe het ‘straks moet’. Ze schetsten een beeld van wat de ideale oplossing zou zijn, wanneer ze het voor zich zelf optimaal konden regelen. Ook reageerden zij op vier innovatieve woonvormen, zoals die in binnenen buitenland voorkomen.
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
‘Ik vind het heel goed dat de gemeente op zoek is gegaan naar meer inzicht in wat mensen zelf willen. We denken vaak in hele strikte categorieën om te kunnen in schatten hoeveel aangepaste woningen van welk type je nodig hebt, maar het is heel verhelderend om ook eens dieper te kijken. De panels lieten een enorme variatie zien in wat bewoners nodig hebben. Opmerkelijk was daarbij de gehechtheid van mensen aan hun eigen buurt en hoe cruciaal het sociale netwerk is in het houden van regie over je eigen leven. De les die we daaruit kunnen trekken is dat we wel veel nadenken over nieuwbouw, maar dat een grote groep zich met kunst en vliegwerk staande houdt in de eigen buurt en daar veel liever wil blijven. Door creatieve renovaties waarbij de bewoner zelf kan meedenken, valt veel winst te boeken.’
Openhartig werd gesproken over kwaliteit van leven, regie, zelfbe schikking en afhankelijkheid. Een eenduidig antwoord op de vraag wat goed wonen is als je zorg nodig hebt, is er niet gekomen. Dat viel ook niet te verwachten; zoveel mensen, zoveel wensen. Wel is er overeenstemming over een aantal uitgangspunten. Iedereen wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen; voor zichzelf en anderen kunnen (blijven) zorgen en het liefst in de eigen vertrouwde omgeving blijven. Een van de aanbevelingen die het ASW doet in het verslag ‘Als het aan mij lag… klantenpanels over wonen en zorg’ is om in het proces van plannen, bouwen, ontwerpen en aan passen de klant in de verschillende stadia te betrekken. Het verslag ‘Als het aan mij lag’ is te downloaden op de ASW-site: www.steunpuntwonen.nl
40
Ook mét beperking heb je recht op een goede woning Willie Holvast Deelnemer klantenpanel ‘Met heel veel plezier heb ik deelgenomen aan het klantenpanel. Het ijs was snel gebroken, er was een goede gespreksleiding. Wat ik heel goed vond, was dat we niet werden behandeld als mensen die zielig zijn, maar als ervaringsdeskundigen. Het is prettig om je mening te kunnen geven en met elkaar te kunnen praten over hoe je in de toekomst het wonen met zorg ziet. Ik vind dat je ook mét een beperking recht hebt op een kwalitatief goede woning. Fysiek heb ik in het leven wat meer uitdagingen dan de meeste anderen. Ik zit nu niet in een rolstoel maar dat is wel mijn voorland. Een van de dingen die ik in het panel heb ingebracht is dan ook dat ik vind dat alle woningen – niet alleen de aangepaste – drempelvrij moeten worden. Waar zijn die helse drempels voor nodig?’
41
ruim baan voor bewoners
Bewoners e n zorg
Eerste Marokkaanse woongroep in Amsterdam In september 2009 betrekken zeven alleenstaande Marokkaanse vrou wen en twaalf echtparen met een leeftijd tussen de 55 en de 70 jaar een woning in de nieuwe woon groep Andalus. Far West leverde het nieuwbouw Atelier aan de Post jesweg op voor deze eerste Marok kaanse woongroep in Amsterdam. ASW ondersteunde de realisatie en verzorgde in 2008 een training voor de bewoners. In 2004 opperde een groep Marok kaanse vrouwen tijdens een bewo nersbijeenkomst over vernieuwings plannen in Slotervaart het idee voor de woongroep. Om draagvlak te creëren en mensen te mobiliseren gaf het ASW diverse presentaties voor vertegenwoordigers van zelf organisaties en moskeeën. Aanvan kelijk meldden zich veertig gezinnen. De potentiële bewoners zijn thuis bezocht en hun wensen zijn in kaart gebracht. Met het Stadsdeel Slotervaart, toekomstige bewoners en een aan
Zoveel mensen, zoveel wensen Iris Westerterp Beleidsadviseur Dienst Wonen van de gemeente Amsterdam
‘We weten eigenlijk nog weinig van de verhalen achter de groep van mensen die zich op de Amsterdamse markt van wonen met diensten en zorg aandienen. Die verdieping zochten we. Meer vraaggericht in plaats van aanbodgericht willen bouwen, klinkt als een open deur. Maar het is ontzettend ingewikkeld. Uit de panels bleek dat er inderdaad “zoveel mensen, zoveel wensen” zijn. Het is goed je daarvan bewust te zijn. Als centrale stad proberen we in contacten met corporaties en stadsdelen telkens het boekje ‘Als het aan mij lag’ onder de aandacht te brengen. We laten zien dat dit de bril is waarmee we naar het vraagstuk kijken. Met elkaar moeten we een soort van tweede natuur ontwikkelen om potentiële klanten een rol te geven bij het plan- en ontwerpproces. Als centrale stad hebben we een themacafé georganiseerd waarin we met professionals hebben gebrainstormd over de aanbevelingen uit ‘Als het aan mij lag’. Wij willen het handen en voeten geven van dit klantperspectief graag verder faciliteren.’
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
42
43
ruim baan voor bewoners
tal sleutelfiguren werd in 2007 een verkennende excursie georganiseerd naar de Marokkaanse woongroep Dar Salam in Den Haag. Far West bleek bereid het proces te faciliteren en woonruimte voor de groep te creëren. In 2008 werd duidelijk wie de negen tien woningen zouden gaan betrek ken. Ouderen die nog inwonende schoolgaande kinderen hadden, vielen onder andere af. Meerdere malen nam ASW met de bewoners een kijkje bij de nieuwbouw. Om de leden van de toekomstige Marokkaanse woongroep te onder steunen bij de oprichting van de vereniging en toe te rusten met de nodige vaardigheden heeft het ASW een kadertraining in hun eigen taal verzorgd. Aan bod kwamen onder meer de wensen voor het gebruik en beheer van de gezamenlijke ruimte en de tuin, het opzetten van een bewonersvereniging en de mogelijk heden om de buurt bij de woongroep te betrekken.
Bewoners e n zorg
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
44
45
ruim baan voor bewoners
Bewoners e n zorg
De samenwerking met het ASW liep uitstekend. Fatima Ouaziz had een hele persoonlijke benadering en was bereid ook in het weekeinde te werken. Voor Amsterdam is dit project uniek. Aanvankelijk was er best veel weerstand. Kinderen dachten dat ze hun ouders wegstopten in een bejaardenhuis en ook vanuit de moskeeën was er weerstand. Doordat iedereen steeds welkom was op de rondleidingen hebben we negatieve beelden kunnen wegnemen.’
Ook de kinderen zijn enthousiast Fatima Ouaziz Adviseur wijkontwikkeling ASW ‘Ik heb zelf drie keer een rondleiding gedaan op het bouwproject. Dat was ontzettend leuk. De opkomst was telkens enorm. De ouderen namen vaak de kinderen en ook de kleinkinderen mee. Ze toonden zich heel enthousiast. Ook de kinderen vinden het prettig om te zien dat hun ouders daar straks mooi en rustig kunnen wonen. Ik ben er heel erg trots op dat het is gelukt. De leden van de woongroep slaagden er in om te onderhandelen met Far West en Stadgenoot over een vergoeding voor de inrichting van de gemeenschappelijke ruimte. Het ging soms moeizaam, er kwam veel bij kijken. Maar ik doe het graag nog een keer. Het is fantastisch dat deze ouderen straks in Andalus rustig hun oude dag kunnen doorbrengen.’
Hartstikke goed idee Fatima Zekkari Toekomstig bewoonster
‘Ik vind het een hartstikke goed idee om een Marokkaanse woongroep te starten. Zeker als je ouder wordt, is het prettig om in je eigen taal te kunnen praten met mensen die ook dezelfde cultuur hebben. Daarbij vind ik het wel belangrijk dat er verder in het blok ook mensen van andere nationaliteiten en leeftijden wonen. Ik woon al twintig jaar in deze buurt en mijn man en ik willen hier graag blijven. Nu weet ik zeker dat dat kan, ook als we ouder worden. Het idee is dat de bewoners van de woongroep elkaar helpen als dat nodig is. De training die we kregen was heel nuttig. Ik heb veel kennis verworven en er is goed gesproken over hoe we met elkaar en de gemeenschappelijke ruimte om willen gaan. Ook is een huurderscommissie opgesteld waarvan ik lid ben geworden. Ons nieuwe huis is even groot als ons huidige huis, maar is prettiger ingedeeld. Zo heb ik straks een afgesloten keuken, dat vind ik fijner. Ik heb heel veel zin om in de woongroep te gaan wonen.’
We kijken naar wat bewoners willen Fatma Khottoul Medewerker Far West ‘Als Far West huisvesten we al verschillende woongroepen, dus waarom niet ook een groep voor Marokkaanse ouderen? We kunnen meer dan alleen maar bouwen. We willen graag goed kijken naar wat bewoners willen. Naast de negentien woningen is er een gezamenlijke ontmoetingsruimte gecreëerd. Wij financieren als Far West de stoffering daarvan en er zijn Marokkaanse meubels aangeschaft. Zo ontlasten we deze ouderen die ook al hun eigen huis opnieuw moeten inrichten. Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
46
47
ruim baan voor bewoners
ASW website Op www.steunpuntwonen.nl vindt u meer informatie over de projecten en activiteiten van het ASW. Ook vindt u hier het verslag van de Raad van Toezicht, de financiële jaarcijfers en het sociaal jaarverslag.
Handige websites www.bewonersaanhetstuur.nl www.bewoners.net www.bodem.info www.delatei.nl www.huurders.info www.huurnietteduur.net www.woongroep.info www.wswonen.nl
Amsterdams Steunpunt Wonen 2008
48
Contact Amsterdams Steunpunt Wonen Nieuwezijds Voorburgwal 32 1012 RZ Amsterdam www.steunpuntwonen.nl
[email protected] telefoon (020) 523 01 30 fax (020) 638 29 76
Redactie Annemarie Geleijnse Ontwerp Philip Stroomberg Fotografie Mostafa el Filali (p. 8-9, p. 22-23) Jan Mast (p. 2) Henri Smeets (p. 44-45) Maarten Tromp (omslag, p. 4-5, p. 16-17, p. 28-29, p. 34, p. 38-39) Druk Drukkerij Mart.Spruijt bv Amsterdam, november 2009
In de buurt en voor de buurt