ZEEHAVENS
AMSTERDAM
Ruimte voor de haven
Het Noordzeekanaalgebied in 2040
AM STERDAM BEVERWI JK I JM UI DEN ZAANSTAD
2013/nr3
Amports
Michiel Wijsmuller treedt tevreden terug na tien jaar voorzitterschap
Energie
Zestig jaar Hemwegcentrale
MAKING THE DIFFERENCE
SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity. As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 75,000 employees, SGS operates a network of over 1,500 offices and laboratories around the world. SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification Governments & Institutions.
SGS GROUP NETHERLANDS
SGS GROUP BELGIUM
Malledijk 18 P.O. Box 200 NL-3200 AE Spijkenisse t +31 (0)181 69 33 33 e
[email protected]
SGS House Noorderlaan 87 B-2030 Antwerpen t +32 (0)3 545 44 00 e
[email protected]
WWW.SGS.COM
Inhoud Themanummer
Ruimte voor de haven 05 07 09 13 16 18 20 23 24 26 30 31 33 35
Met vertrouwen de toekomst in Korte berichten Korte berichten
10
Visie Noordzeekanaalgebied 2040 gepresenteerd
Op maandag 10 juni neemt Michiel Wijsmuller na tien jaar afscheid als voorzitter van Amports. In deze lange periode maakte hij enkele belangrijke doorbraken mee, zoals de ondertekening van het convenant voor de nieuwe zeesluis tijdens het Havengildediner in 2009. Hij is hoopvol over de toekomst van de Amsterdamse havenregio. Immers, ‘de regionale samenwerking en ook de achterlandverbindingen zijn de laatste tien jaar enorm verbeterd’.
Wethouder Freek Ossel blij met verzelfstandiging Havenbedrijf Amsterdam Cacao per trein naar Berlijn Tebodin helpt bedrijven in de Amsterdamse havenregio Ruimte en groeimogelijkheden in de IJmondhaven Rabobank is dichtbij en betrokken Nieuwe VOPAK-directeur trots op moderne terminal
Interview Michiel Wijsmuller: ‘Regionale samenwerking is enorm verbeterd’
28
Amsterdamse havenregio goed vertegenwoordigd op Intermodal
Zestig jaar Hemwegcentrale Sinds 1953 domineert de Hemwegcentrale het havengebied en de verre omgeving. Voor zijn kolen is de elektriciteitscentrale afhankelijk van OBA, terwijl binnenvaartschepen de waardevolle reststoffen afvoeren via de Jan van Riebeeckhaven.
Havenberoepen: Alex Brandjes, opleidingsadviseur/VTS Training Juridische havenzaken: Visie Noordzeekanaalgebied 2040 Foto voorpagina: De provincie Noord-Holland heeft op donderdag 23 mei haar toekomstvisie gepresenteerd op het Noordzeekanaalgebied in 2040. De havens spelen hierin een belangrijke rol. Foto: Flying Focus
Restaurant IJmond verandert mee met zijn omgeving
Colofon: Zeehavens Amsterdam is een uitgave van Amports, De Ruijterkade 7, 1013 AA Amsterdam. Tel: 020 627 37 06 E-mail:
[email protected] Twitter: @Amports Directeur: Laura Keegstra
Redactie: Bart Stam (hoofdredacteur) Samia Dif (bureauredacteur) Cees Visser (eindredacteur a.i.) Advertenties: Chris van der Deijl
[email protected]
Adverteerdersindex: 34 Amports 22 AYOP 30 BAM Industrie Service 24 Bek & Verburg 8 Blom BV 8 C.V.V. 21 Forkliftcenter
32 Holland Repair and Services 8 De Koperen Ploeg 34 KVSA 34 Libelle Service 32 Marpol Services 32 MEO B.V.
6 8 32 2 36 4 6
Rabobank Amsterdam Restaurant IJmond Machinefabriek Saedt BV SGS Specialised Tanker Services VCK Logistics Waterland Terminal
Ontwerp en opmaak: FIZZ Ondernemers in marketing en communicatie, Meppel Druk: Ten Brink, Meppel
www.amp o rts.nl
Ju n i 2 0 1 3
3
Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 -
[email protected] Port of Rotterdam +31 10 494 37 77 -
[email protected] Amsterdam Airport Schiphol +31 20 65 49 100 -
[email protected] www.vcklogistics.nl
Minister Melanie Schultz van Haegen en Michiel Wijsmuller tijdens het Havengildediner. Foto: Arend Velsink
Met vertrouwen de toekomst in Voor de laatste keer richt ik vanaf deze plek het woord tot u. Op maandag 10 juni treed ik namelijk na tien jaar af als voorzitter van Amports. De Fransen zeggen in zo’n geval ‘Partir c’est mourir un peu’ en inderdaad, afscheid nemen is altijd een beetje moeilijk. Zeker als je het voorzitterschap van Amports al die jaren met zoveel plezier hebt vervuld. Er is sinds 2003 veel gebeurd in onze geliefde havenregio. Zo werd op het Havengildediner van 2009, onder het oog van de NOS-camera’s, het convenant getekend voor de nieuwe zeesluis in IJmuiden die hopelijk in 2019 klaar is. Voorts hebben we sinds 1 april 2013 een verzelfstandigd Havenbedrijf Amsterdam NV dat hierdoor slagvaardiger kan werken in de internationale concurrentiestrijd om ladingstromen. Daarnaast hebben sectoren als de cruises en olieproducten zich sinds 2003 stormachtig ontwikkeld, waardoor Amsterdam kon uitgroeien tot de grootste benzinehaven ter wereld. Ook in de aanvoer, opslag en doorvoer van cacao zijn we nog altijd de onbetwiste wereldleider. Natuurlijk zijn er ook teleurstellingen geweest. Zo heeft de Ceres-containerterminal, later ACT,
ZEEHAVENS
AMSTERDAM
niet aan de hooggespannen verwachtingen voldaan. Dit ondanks het uitgekiende concept om een containerschip met kranen aan twee kanten te laden en te lossen. Ik ben ervan overtuigd dat er voor kleinere containerschepen wel degelijk mogelijkheden liggen om de terminal nieuw leven in te blazen.
VERBETERDE REGIONALE SAMENWERKING Met een gerust hart geef ik het stokje over aan mijn opvolger, in de wetenschap dat de Amsterdamse havenregio er momenteel goed voorstaat. Daarbij denk ik aan de sterk verbeterde regionale samenwerking langs het Noordzeekanaal. Voorbeelden zijn het succesvolle Centraal Nautisch Beheer (CNB) en de nieuwe regionale havenverordening. Maar ook bij de voorbereidingen voor de nieuwe zeesluis werken alle partijen langs het Noordzeekanaal goed samen. Ook in de ‘natte ‘en ‘droge’ infrastructuur is er de afgelopen jaren veel geïnvesteerd. Hierbij denk ik aan de komst van de Tweede Coentunnel en de Westrandweg, de elektrificatie en de rechtstreekse aansluiting van het goederenspoor in Amsterdam-Westpoort op de Betuweroute, nieuwe ligplaatsen voor de binnenvaart en het walradarsysteem op het Noordzeekanaal.
Op het gebied van innovatie en duurzaamheid behoort deze haven tot de internationale koplopers. Zonder volledig te kunnen zijn, noem ik projecten als Portbase, het gezamenlijke Port Community System van Amsterdam en Rotterdam, de energiezuinige staalproductie bij Tata Steel en de productie van milieuvriendelijke biodiesel bij Biodiesel Amsterdam (Greenmills).
MAGISCHE GRENS We hebben langs het Noordzeekanaal een breed scala aan innovatieve, dynamische bedrijven die er ongetwijfeld voor gaan zorgen dat de Amsterdamse havenregio binnenkort de magische grens van honderd miljoen ton open overslag per jaar gaat doorbreken. Ik wil iedereen danken voor de prettige en inspirerende samenwerking in de laatste tien jaar. Velen van u zal ik nog regelmatig tegenkomen op bijeenkomsten als het Havengildediner of het Amports-golftoernooi, want ik ben niet van plan om mij uit het openbare leven terug te trekken, integendeel! Het ga u allen goed! Michiel A. Wijsmuller, voorzitter Amports
AMST E RDAM BE VE RWIJ K IJ MUIDE N Z AANSTAD
ZEEHAVENS AMSTERDAM
informatieblad over het Noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfsleven van Amsterdam, Beverwijk, IJmuiden en Zaanstad, is een uitgave van Amsterdam Ports Association. Verschijnt zes keer per jaar. E-mail:
[email protected].
Mee r o v e r Ams t e r d a m Po r t s As s o c i a t i o n e n zi j n 300 l e d e n : w w w. a m p o r t s. n l Ruimte voor de haven
Het Noordzeekanaalgebied in 2040
2013/nr3
Amports:
Michiel Wijsmuller treedt tevreden terug na tien jaar voorzitterschap
Energie
Zestig jaar Hemwegcentrale
www.amp o rts.nl
Ju n i 2 0 1 3
5
Zeehavens Amsterdam treinstellen:Opmaak 1
25-04-2013
12:38
Pagina 1
Houden we het droog vandaag? In de grootste All Weather Terminal van Europa is het overslaan van kwetsbare produkten als staal, hout, papier en zelfs treinstellen voor de Olympische winterspelen niet afhankelijk van weersomstandigheden! Kijk op onze vernieuwde website en vraag de brochure of een vrijblijvend bezoek aan!
Waterland Terminal Stevedore and Terminal operator
Westpoort 4181 - Elbaweg 10 - 1044 AD Amsterdam T +31 20 44 80 620 E
[email protected] W www.waterlandterminal.eu
6
Juni 201 3
Zeehavens A msterdam
KORTE BERICHTEN Europese prijs voor Scheepvaartmuseum Samen met drie musea in Azerbeidzjan, Letland en Spanje heeft het Scheepvaartmuseum in Amsterdam een eervolle vermelding ontvangen van de European Museum of the Year Award (EMYA). De uitreiking had plaats op zaterdag 18 mei in het Gallo Romeins Museum in Tongeren (België), winnaar in 2011. De prijs wordt sinds 1977 uitgereikt aan Europese musea die op een creatieve, innovatieve manier nieuwe doelgroepen weten te bereiken. De hoofdprijs ging ditmaal naar het Riverside Museum: Scotland’s Museum of Transport and Travel in Glasgow. Het Scheepvaartmuseum
Tweede Coentunnel en Westrandweg geopend Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) heeft op donderdag 16 mei de Tweede Coentunnel en het volledige tracé van de Westrandweg (A5) geopend. Gelijktijdig gaf de minister het startsein voor de renovatie van de bestaande Coentunnel. Daarbij gaat het onder andere om nieuwe installaties voor de veiligheid, verlichting en luchtkwaliteit. “De opening van de Westrandweg en de Tweede Coentunnel verbeteren de bereikbaarheid van Amsterdam-Westpoort, een stimulans voor de bedrijvigheid in dit gebied,” aldus de minister. “De Coentunnel stond jarenlang in de top drie van hardnekkigste files van Nederland, maar dat wordt vanaf nu anders.” De Coentunnel is al jaren een verkeersknelpunt in de noordelijke Randstad. Om dagelijks zo’n 100.000 personenauto’s af te wikkelen, heeft Rijkswaterstaat naast de bestaande tunnel een nieuwe, Tweede Coentunnel laten bouwen. Voor de goede doorstroming van het verkeer dient de Westrandweg die de A10, ten zuiden van de Coentunnel, verbindt met knooppunt Raasdorp (A5/A9). De Westrandweg is met 3,3 kilometer het langste wegviaduct van Nederland. De maximale hoogte van de nieuwe snelweg, die een impuls geeft aan de ontwikkeling van Westpoort, bedraagt maximaal twaalf meter. (EB)
Afscheid Mannes Boelen Op 1 april 2013 heeft Mannes Boelen na bijna 12,5 jaar afscheid genomen als commercieel manager van Havenbedrijf Amsterdam NV. Naast stukgoed, containers en logistiek heeft hij zich sinds 2006 intensief beziggehouden met de (inter)nationale promotie van cruises in Amsterdam en IJmuiden. Op dinsdag 9 april nam Boelen afscheid van collega’s en zakenrelaties op een drukbezochte receptie in Passenger Terminal Amsterdam (PTA).
Minister Schultz van Haegen bij de officiële opening van de Tweede Coentunnel. Foto: Evert Bruinekool
Mannes Boelen bij zijn afscheidsreceptie. Foto: Alma Droog
Amsterdamse havenregio op TransRussia De Amsterdamse havenregio was van 23-26 april prominent aanwezig op de vakbeurs TransRussia in Moskou. Dit is de grootste logistieke vakbeurs in deze regio en een belangrijke ontmoetingsplek voor havens, logistieke dienstverleners en rederijen in Rusland, de Baltische staten en Scandinavië. Naast Amports en Havenbedrijf Amsterdam NV waren ook VCK Logistics, Waterland Terminal en Forkliftcenter aanwezig. De Amsterdamse havenregio vormde samen met Groningen en Zeeland Seaports de gezamenlijke HollandPorts-stand.
Duurzaamheidsprijs Havenbedrijf Amsterdam Havenbedrijf Amsterdam NV heeft tijdens de IAPH World Ports Conference in Los Angeles de zilveren Port Environment Award 2013 ontvangen. De International Association of Ports & Harbors (IAPH) is een non-profitorganisatie die wereldwijd zo’n tweehonderd zeehavens en 150 maritieme bedrijven en instituten vertegenwoordigt. IAPH stimuleert de duurzame ontwikkeling van havens en de zeescheepvaart. Het Amsterdamse havenbedrijf dankt de prijs aan het Duurzaamheid- én Innovatiefonds (DIHA) dat in 2009 van start ging. Het fonds heeft tot nu toe bijna vier miljoen euro uitgekeerd aan haalbaarheidsstudies en proefprojecten die bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van het Noordzeekanaalgebied. Deze projecten hebben al een CO2-reductie gerealiseerd van 38.000 ton per jaar. Voorbeelden zijn het afvangen en wassen van uitlaatgassen aan boord van schepen, zonnepanelen op daken van havenbedrijven en een innovatief dampretoursysteem voor het laden en lossen van olieproducten.
MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amp o rts.nl
Ju n i 2 0 1 3
7
t4MFFQCPUFO t ,PQQFM EFLTDIVJUFONFUTQVEQBMFO
t8BUFSUSBOTQPSUFO t0QFOPvFSTMBHNPHFMJKLIFEFO
t1POUPOT#FVOCBLLFO
t%VVS[BBNWFSWPFSFO
* Duurzaam aan- en afvoeren van bouwstoffen en materialen Pier Afrika 10,bv 1013 BK Amsterdam Blom S LEEPDIENST
EN DEKSCHUITENVERHUURDERIJ
Tel: 020 - 686 60 07 - 6866023 Fax: 020 - 686 60 82 www.dekschuitenenpontons.nl
8
Juni 201 3
Zeehavens A msterdam
KORTE BERICHTEN Nieuwe directeur Scheepvaart, Transport & Logistiek Arjan Nieuwenhuizen is per 1 maart de nieuwe directeur van de opleidingen Scheepvaart, Transport & Logistiek van ROC Nova College. Hij volgt Jan Wieger Hof op die directeur Bedrijfsvoering is geworden. Als opleidingsmanager Scheepvaart, Transport & Logistiek was Nieuwenhuizen de afgelopen zes jaar verantwoordelijk voor onderwijs, financiën en contacten met branchepartijen.
Drie maiden calls PTA Passenger Terminal Amsterdam (PTA) heeft in mei drie maiden calls mogen noteren. Op vrijdag 3 mei arriveerde het nieuwe cruiseschip Europa 2. Dit cruiseschip is 225 meter lang, heeft zeven dekken en biedt plaats aan circa 516 passagiers. Op dezelfde dag arriveerde ook het 175 meter lange cruiseschip Deutschland in Amsterdam. Op donderdag 16 mei kwam de ISE Exploreer aan bij de PTA. Dit passagiersschip vaart tweemaal per jaar de wereld rond en biedt plaats aan ruim tweeduizend studenten per jaar.
Herinrichting Carel Reynierszhaven Havenbedrijf Amsterdam is begonnen met de herinrichting van de infrastructuur bij de Carel Reynierszhaven, een insteekhaven van de Usselincxhaven. Deze herinrichting maakt het mogelijk bedrijventerreinen in dit gebied intensiever te gebruiken. De provincie Noord-Holland steunt het project via de HIRB-regeling (Herstructurering en Intensivering Bedrijfsterreinen). De herinrichting van de Carel Reynierszhaven, die evenwijdig ligt aan het Noordzeekanaal, past volgens Havenbedrijf Amsterdam NV uitstekend in de Havenvisie 2008-2020. Doel hiervan is de overslag op bestaande haventerreinen te laten groeien van 61 miljoen ton in 2006 naar 125 miljoen ton in 2020. “In de Carel Reynierszhaven willen we 25 tot 50 procent meer lading doorzetten,” zegt Remco Barkhuis van Havenbedrijf Amsterdam. De Carel Reynierszhaven is aangelegd in de jaren vijftig. “Door wisseling van bedrijven, groei, verplaatsingen, dempingen en nieuwbouw is er een wat losse infrastructuur ontstaan die we nu aanpassen aan de groeiende bedrijvigheid,” aldus Barkhuis. Vooral bedrijven als Van Egmond Potgrond, Beelen Recycling, EuroTank en Mondo Minerals verschepen hun lading in toenemende mate via de Carel Reynierszhaven. “Met zeventig meter is dit het smalste havenbekken van de Amsterdamse haven waardoor coasters elkaar niet kunnen passeren,” aldus Barkhuis. “Door taluds te vervangen door damwanden, verbreden we de vaarweg en kunnen schepen elkaar wel passeren. Zo kunnen we intensiever gebruikmaken van dit havenbekken.”
Alma Droog (Havenbedrijf Amsterdam) reikt het havenschildje uit. Foto: Havenbedrijf Amsterdam
Barge carrier met duwbakken bij USA Terminal Een bijzonder schip bezocht op vrijdag 5 en zaterdag 6 april de USA Terminal van Ter Haak Group aan de Amerikahaven. Het ging om de barge carrier Baco Liner-2 die naast vijfhonderd containers ook twaalf duwbakken kan vervoeren. Dit gebeurt via twee zijdeuren, waardoor een sleep- of duwboot de bakken kan wegslepen of aan boord kan plaatsen. Het schip van Baco Liner Seerederei in Duisburg vervoerde cacao in containers en duwbakken. Het schip is 201 meter lang, 28,5 meter breed en heeft een diepgang van 6,65 meter.
Een sleepboot haalt twee duwbakken (lash barges) uit de Baco-Liner 2. Foto: Ed Seeder
Aan Carel Reinierszhaven (onderin) bevinden zich bedrijven als Chemtura, Beelen Recycling, Van Egmond, Mondo Minerals en EuroTank. Foto: Peter Elenbaas
MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amp o rts.nl
Ju n i 2 0 1 3
9
INTERVIEW
Michiel Wijsmuller vertrekt na tien jaar als voorzitter Amports
‘Regionale samenwerking en achterlandverbindingen zijn verbeterd’
N
a precies tien jaar neemt ir. Michiel A. Wijsmuller (63) afscheid als voorzitter van Amports. Hij doet dit tijdens de algemene ledenvergadering op maandag 10 juni in Het Scheepvaartmuseum. Een lange periode waarin hij belangrijke doorbraken als het convenant voor de nieuwe zeesluis en de verzelfstandiging van Havenbedrijf Amsterdam NV van nabij meemaakte. “Ik ben positief over de toekomst van de Amsterdamse havenregio: de achterlandverbindingen zijn sterk verbeterd, net als de regionale samenwerking langs het Noordzeekanaal.”
Michiel Wijsmuller (links) toost samen met toenmalig minister Camiel Eurlings (Verkeer en Waterstaat) op het Havengildediner van 2009 op het convenant voor de nieuwe zeesluis. Foto: Martin Hendriksen
HEBT U HET VOORZITTERSCHAP ALTIJD GOED KUNNEN COMBINEREN MET UW EIGEN BEDRIJVEN WORLDWISE MARINE EN OFFSHORE SHIP DESIGNERS? “Ja, dat ging vrij goed. Soms kon ik activiteiten voor mijn eigen bedrijven ook goed coördineren met de buitenlandse handels- en beursmissies van Amports, zoals de logistieke vakbeurs Intermodal in São Paulo.”
Bart Stam en Samia Dif
HOE KIJKT U TERUG OP UW VOORZITTERSCHAP VAN AMPORTS? “In het algemeen heel positief, het was een boeiende periode met veel interessante dossiers. Heel prettig vond ik altijd de hechte samenwerking met het Amports-kantoor, zowel in de tijd van Wim Ruijgh als van Laura Keegstra. Ik heb altijd prettig samengewerkt met het personeel en wil ik hen daarvoor zeer hartelijk bedanken.”
WAAROM BENT U IN 2003 VOORZITTER GEWORDEN? “Omdat Sjoerd Terpstra, de toenmalige voorzitter, mij destijds had gevraagd. Ik zat vanaf het begin van de jaren negentig al in het dagelijks bestuur van Amports, met name voor de offshore, de havensleepdiensten en het bedrijfsleven in de IJmond. Ik vond – en vind – Amports een nuttige vereniging voor de promotie van de Amsterdamse havenregio.” 10
Juni 20 13
WAS DE SITUATIE BIJ AMPORTS IN 2003 ANDERS DAN NU? “Tot op zekere hoogte. De doelstellingen zijn hetzelfde gebleven, namelijk de promotie van de Amsterdamse havenregio en het aantrekken van meer ladingstromen voor de leden, maar Amports is in de loop der jaren steeds professioneler geworden. Dat moet ook wel want de omgeving stelt tegenwoordig hogere eisen dan in 2003. “De vereniging zit momenteel in een overgangssituatie en dat heeft weer te maken met die professionaliteit en die hogere eisen. Amports gaat in de toekomst werken met driejarenplannen op het gebied van internationale promotie, communicatie en netwerken. Het moet duidelijk zijn waarvoor we staan en wat we doen. Ik wens de nieuwe voorzitter daarbij alle succes toe.”
WAT BEDOELT U MET HOGERE EISEN? “Partijen stellen niet meer onbeperkt gelden of subsidies ter beschikking zonder duidelijke doelen vooraf. We worden nu meer afgerekend op wat we doen.”
TOEN U AANTRAD ALS VOORZITTER VAN AMPORTS HAMERDE U OP EEN BETERE REGIONALE SAMENWERKING EN OP MEER PROMOTIE VOOR DE AMSTERDAMSE HAVENREGIO? BENT U NA TIEN JAAR TEVREDEN? “Voor een groot deel wel, hoewel het nog altijd lastig blijft om zowel het grote publiek als politiek Den Haag te overtuigen van het belang van onze havenregio. De buitenwacht weet vaak niet dat we de vierde haven van Europa zijn. “Tot mijn grote spijt heeft Amports enkele jaren geleden de scholenprojecten (Gave Haven voor de basisschool en de jaarlijkse HBO-dag, red.) moeten staken om
Zeehavens A msterdam
INTERVIEW
financiële redenen. Dat is jammer omdat dergelijke projecten zeker bijdragen aan de bekendheid voor onze haven, ook bij de jongste generatie. Helaas waren er aan het eind onvoldoende sponsors. “De regionale samenwerking is de afgelopen tien jaar wel flink verbeterd. De gemeenten en havens langs het Noordzeekanaal werken steeds beter samen, bijvoorbeeld bij de totstandkoming van de nieuwe zeesluis.”
IN 2003 SPEELDE DE DISCUSSIE OVER DE NIEUWE ZEESLUIS OOK AL MAAR ER WAS TOCH NOG GEEN SPRAKE VAN EEN DOORBRAAK? “Dat klopt. Ik heb onlangs nog eens mijn eerste speech tijdens het Havengildediner van 2003 teruggelezen en daarin kwam de wens voor een nieuwe zeesluis ook al nadrukkelijk naar voren. Geen wonder, de Amsterdamse havengemeenschap heeft tientallen jaren op de noodzaak gewezen. Uiteindelijk is het overheidsbesluit voor de financiering van een nieuwe zeesluis op het Havengildediner van 2009 gevallen. Minister Eurlings sprak het verlossende woord. Dat was een historisch moment voor de Amsterdamse havenregio.”
IS HET HAVENGILDEDINER EEN BELANGRIJK PROMOTIEMIDDEL VOOR DE AMSTERDAMSE HAVENREGIO? “Jazeker, het is bij uitstek een netwerkbijeenkomst, mede dankzij de aanwezigheid van vele landelijke politici, topambtenaren en natuurlijk de minister van Infrastructuur en Milieu. Dat ons Havengildediner met zo’n zeshonderd deelnemers een succesformule is, blijkt wel uit het feit dat inmiddels ook Rotterdam, Zeeland en Groningen Seaports een soortgelijk evenement hebben, zij het niet op de schaal als ons diner in het Okura Hotel.”
DENKT U DAT HET HAVENGILDEDINER DE KOMST VAN EEN NIEUWE SLUIS HEEFT VERSNELD? “Het Havengildediner heeft absoluut een positief effect gehad, daarvan ben ik overtuigd. Als de minister van Verkeer en Waterstaat, en later van Infrastructuur en Milieu, hier jaar in jaar uit hoort dat die nieuwe zeesluis hard nodig is, dan heeft dat zeker effect. Zeker als topambtenaren en politici dat nog eens benadrukken. “Het Havengildediner is zo’n moment waar iedereen uit de regionale en nationale havengemeenschap elkaar tegenkomt. Nu Havenbedrijf Amsterdam NV geen gemeentelijke dienst meer is, is het Havengildediner ook een uitstekende gelegenheid om de banden tussen de havengemeenschap enerzijds en het gemeentebestuur van Amsterdam weer eens te onderstrepen en aan te halen.”
U BENADRUKT REGELMATIG HET BELANG VAN GOEDE ACHTERLANDVERBINDINGEN. HOE DOET DE AMSTERDAMSE HAVENREGIO HET OP DIT PUNT? “Het is duidelijk dat een haven die zijn lading niet verder kan vervoeren, weinig voorstelt. Op het gebied van de achterlandverbindingen is de situatie van de Amsterdamse havenregio de afgelopen tien jaar sterk verbeterd.”
KUNT U VOORBEELDEN NOEMEN? “De aanleg van de Tweede Coentunnel en de Westrandweg en de rechtstreekse aansluiting van Amsterdam-Westpoort op de Betuweroute zijn duidelijke voorbeelden. Een recent voorbeeld is de wekelijkse goederentrein met cacaobonen van Amsterdam naar Berlijn (zie ook pagina 18 en 19). Dat transport ging tot dusver via de haven van Hamburg en daarna over de weg. Kennelijk hebben wij toch betere achterlandverbindingen. “Mede dankzij het Amsterdam-Rijnkanaal is er, met uitzondering van Rotterdam, geen haven in Europa met betere binnenvaartverbindingen naar het achterland dan wij.”
IN 2003 WAREN ER HOGE VERWACHTINGEN VAN DE CERESCONTAINERTERMINAL MAAR DIE ZIJN HELAAS NIET UITGEKOMEN? HOE VERKLAART U DAT? “De hoofdoorzaak is volgens mij dat de nieuwe zeesluis in IJmuiden niet op tijd (2019) klaar is. Want de operationele ervaring van de reders met de Ceres-terminal,
Warme woorden voor Michiel Wijsmuller tijdens het laatste Havengildediner nadat hij eerder die avond zijn aftreden bekend had gemaakt. Foto: Arend Velsink
www.amp o rts.nl
Juni 2013
11
INTERVIEW
later ACT, was helemaal niet slecht, integendeel. Daarmee bedoel ik de snelle afhandeling van de schepen op deze moderne terminal. “Door de economische crisis in 2008 gingen de belangrijkste rederijen steeds grotere containerschepen inzetten. Zij vonden het te riskant om daarmee door de Noordersluis naar Amsterdam te varen. “De aan- en afvoermogelijkheden van Amsterdam over de binnenwateren zijn echter uitstekend. Ik zie dan ook geen enkele belemmering om kleinere containerlijnen naar ACT te krijgen. Havenbedrijf Amsterdam NV trekt er in elk geval hard aan. De reders van kleinere containerlijnen zullen hier met alle egards worden ontvangen, terwijl ze in andere zeehavens achter aan de rij moeten aansluiten.”
WAT ZIET U ALS DE BELANGRIJKSTE SUCCESSEN VAN DE AFGELOPEN TIEN JAAR? “De overdekte Waterland Terminal is een groot succes. Nu hebben ook andere havens dit soort all weather terminals maar wij in Amsterdam hadden de primeur! Voorbeelden van succesvolle clusters in onze havenregio zijn verder de zee- en riviercruises, olieproducten en de agribulksector, inclusief cacao. Het heeft voor een haven als Amsterdam dus zeker zin om zich op nichemarkten te concentreren.”
MOET EEN VERSTANDIGE HAVEN ZICH UITSLUITEND RICHTEN OP SUCCESVOLLE NICHEMARKTEN OF JUIST OP ZOVEEL MOGELIJK LADINGSTROMEN? “De Amsterdamse havenregio moet qua sectoren en ladingstromen breed en gevarieerd blijven en voldoende grote ladingstromen kunnen faciliteren. Dat betekent dat we ons niet alleen op een paar topsectoren moeten richten, want dat leidt onherroepelijk tot minder scheepvaartverkeer. En dat leidt weer tot hogere kosten voor nautische diensten als loodsen en havensleepdiensten. Dan komen we in een neerwaartse spiraal terecht.”
VINDT U DE AMSTERDAMSE HAVENREGIO DIVERS GENOEG? “Meer stukgoed en meer containers zou mooi zijn. Maar verder is de bulksector in Amsterdam goed vertegenwoordigd met steenkool, ertsen en olieproducten.”
KIJKT U ALS SCHEEPSBOUWKUNDIG INGENIEUR MET DAN MET MEER DAN GEMIDDELDE BELANGSTELLING NAAR ZAKEN ALS INNOVATIE EN ICT? “Ik vind een modern haveninformatiesysteem als Portbase buitengewoon belangrijk, dat is dus een voorbeeld van innovatie en ICT in onze haven. Het is erg belangrijk dat zoveel mogelijk partijen daarbij aangesloten zijn, omdat wij in Amsterdam de beperkte ruimte zo intensief mogelijk moeten gebruiken. Dat betekent dat we de aankomst- en 12
Juni 20 13
Michiel Wijsmuller heeft altijd grote belangstelling gehad voor de scholenprojecten van Amports. Hier reikt hij de prijzen uit van het Vlettenproject voor vmbo-scholieren tijdens SAIL 2010. Foto: Martin Hendriksen
vertrektijden van schepen heel goed op elkaar moeten afstemmen. Daarvoor is een goed informatiesysteem van wezenlijk belang.”
GAAT U ZICH NA UW AFTREDEN ALS VOORZITTER VAN AMPORTS WEER HELEMAAL RICHTEN OP UW BEDRIJVEN WORLDWISE MARINE EN OFFSHORE SHIP DESIGNERS OF BLIJFT U IETS DOEN OP HET GEBIED VAN HAVENPROMOTIE? “Ik heb geen plannen voor een nieuwe functie op het gebied van havenpromotie. Wel ben ik nog een tijdje lid van het algemeen bestuur van Amports, dus zodoende blijf ik betrokken bij het wel en wee van het Noordzeekanaal.” www.amports.nl
CURRICULUM VITAE MICHIEL WIJSMULLER Naam: Michiel Adriaan Wijsmuller Geboortedatum: 15 mei 1950 te Baarn Burgerlijke staat: Gehuwd, drie kinderen Opleidingen: 1962 – 1968, Gymnasium ß 1968 – 1977, TU Delft, Scheepsbouwkunde/Rederijkunde Werkervaring: 1978 - 1979: Planner Lijndiensten Koninklijke Nederlandse Stoomboot Mij (KNSM); 1980 - 1983: Corporate Planner Wijsmuller Holding BV; 1983 - 1988: Directeur Wijsmuller International NV Curaçao; 1988 - 2002: Algemeen Directeur Wijsmuller Groep Holding BV; 2002 - heden: Directeur WorldWise Marine Holding BV; 2007 - heden: President Offshore Ship Designers BV; Nevenfuncties: (tot 10-6-2103): Voorzitter Amsterdam Ports Association (Amports); Lid Raad van Commissarissen Zeehaven IJmuiden NV; Bestuurslid van de stichting “Het Nationale Ballet Fonds”
Zeehavens A msterdam
RUIMTE VOOR DE HAVEN Visie 2040 voor het Noordzeekanaalgebied gepresenteerd
Plannen maken voor de toekomst
Een mogelijke ontwikkeling van het Noordzeekanaalgebied in 2040. Bron: Provincie Noord-Holland
Eveline Papa
E
r kan veel in het Noordzeekanaalgebied. De combinatie van wonen, werken en recreëren is zelfs de charme. Maar hoe ziet het gebied eruit in 2040? Er is geen glazen bol nodig om te zien dat de druk op de ruimte hoog is en blijft, zeker als de regio zich in dit tempo blijft ontwikkelen. Het is dus nodig om ver vooruit te kijken en plannen te maken. ‘Zeehavens Amsterdam’ sprak met drie betrokkenen van het eerste uur over de Visie 2040 voor het Noordzeekanaalgebied.
In 2012 zijn het Rijk, de provincie NoordHolland en de vijf gemeenten langs het Noordzeekanaal (Amsterdam, Beverwijk, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Velsen en Zaanstad) begonnen om de eerste contouren te schetsen voor wat nu de Visie Noordzeekanaalgebied 2040 is. Dat heb- INTENSIVEREN ben deze overheden niet alleen gedaan. Om functies als wonen en werken met elkaar te mengen, wordt er gedacht aan Ook diverse belanghebbenden, zoals intensiveren als oplossing. Dit houdt in dat men in het bestaande industriegebied bedrijven, maatschappelijke organisaties de ruimte efficiënter moet benutten, en dat er moet worden gezocht naar oplosen bewoners, zijn betrokken bij dat proces. singen voor het dichterbij elkaar plaatsen van woningen en bedrijven. Daarvoor “Dit maakt de Visie moet wel de geluidszone worden aangepast. Een gevolg daarvan 2040 een breed gedrais meer geluidsoverlast in de (nieuwe) woongebieden. gen plan,” zegt proDaar staat echter wel tegenover het wonen op een aantrekkelijke ‘Op dit moment stagneren jectleider Ton Bossink. locatie, waarbij ook maatregelen nodig zijn om de hinder binnen ontwikkelingen doordat “De combinatie wonen, de perken te houden. Denk aan het gebruik van gebouwen als werken en recreëren geluidswering en aan woningisolatie. Bossink: “We verwachten er gewoon te weinig draagt bij aan de vervan de toekomstige bewoners dat zij zich realiseren dat er bij milieuruimte is’ sterking van de condie nieuwe locaties een bepaalde geluidsbelasting hoort. Daarbij currentiepositie van de hoort natuurlijk ook voortdurend overleg tussen de bewoners en Metropoolregio Amsterde veroorzakers van die geluidsoverlast. De haven van Hamburg dam (MRA). Op dit moment stagneren geldt hierbij als een succesvol voorbeeld. Dit idee gaan we verder uitwerken als het de ontwikkelingen doordat er te weinig bestuurlijke proces rond de Visie 2040 is afgerond.”’ milieuruimte is. Nieuwe bedrijven moeten Volgens Borssink ligt er een aantal opgaven in het Noordzeekanaalgebied. “Enerzich hier gemakkelijker kunnen vestigen zijds is dat de vraag naar ruimte en naar groei van de haven en de industrie, anderen woningbouwlocaties zouden iets min- zijds gaat het om een prettige leefomgeving voor de huidige bewoners. Daarbij der beperkingen moeten hebben. Eén ding moeten we goed kijken naar de milieubelasting en daarvoor een oplossing zoeis duidelijk: we moeten kunnen inspelen ken. In de Visie 2040 zoeken we naar manieren om de diverse kwaliteiten van het Noordzeekanaalgebied met elkaar te verbinden. Alleen op die manier kunnen we op de toekomstige vraag naar ruimte.”
www.amp o rts.nl
Juni 2013
13
RUIMTE VOOR DE HAVEN
een wezenlijke bijdrage leveren aan een betere internationale concurrentiepositie van de Metropoolregio Amsterdam, de regionale en nationale economie. Gelukkig kunnen we daarover nadenken met alle partijen die bij de Visie zijn betrokken. Iedereen heeft er baat bij om het beste eruit te halen.”
Tom Bossink, projectleider Visie 2040. Foto: Provincie Noord-Holland
BEHOEFTE AAN HELDERHEID Rein Aarts, adjunct-directeur van ondernemersvereniging ORAM, zegt over de Visie 2040: “Wat ons betreft zijn er drie dingen belangrijk: helderheid, helderheid en helderheid. Dat blijkt ook uit het recente onderzoek dat we samen met de Kamer van Koophandel hebben laten uitvoeren (zie kader). Helaas ziet niet iedereen hoe belangrijk de economie is van de haven en van het Noordzeekanaalgebied. “De Visie 2040 schetst contouren maar sommige harde beslissingen ontbreken. “De visie maakt de combinatie van werken, wonen, natuur en Dat is misschien bestuurrecreëren mogelijk en biedt ruimte voor groei en ontwikkeling lijk onvermijdelijk, maar van wonen, recreëren èn de haven, met goede afspraken voor voor het vestigingsklimaat ‘De nauwe de omgeving. De haven zet zich via een zogeheten Omgevingsis dat ook schadelijk. Veel samenwerking met programma in voor zo goed mogelijke leefbaarheid in de omgebedrijven die nu voor allerlei investeringsbeslissingen alle partijen werpt z’n ving. Uit de nieuwe transformatiestrategie Haven-Stad blijkt dat de waardevolle havenbedrijven op hun waarde worden staan, zitten in een soort vruchten af’ geschat als belangrijke banenmotor van de stad. Woningbouw mist. Kijk bijvoorbeeld naar heeft tot 2030 plaats rond en niet in de haven. Het verplaatsen de erfpacht. De gemeente van havenbedrijven is op termijn, gelukkig en terecht, niet Amsterdam kan bij het zomaar aan de orde. Wij hebben vraagtekens of de haven en deze locatie een aflopen van het huidige contract zomaar oplossing kunnen zijn voor dit vraagstuk. Het is niet voor niets dat de behoefte besluiten om die niet te verlengen. Bedrijven als Cargill, IGMA en ICL Fertilizers weten niet waar ze aan toe zijn.” “Volgens de Visie 2040 kan het gebied TAUW ONDERZOEKT ONDERNEMERSKLIMAAT EN rond de Coen- en Vlothaven vanaf 2029 MILIEURUIMTE transformeren. Natuurlijk mag je dromen in een visie maar als je het sommetje De Visie 2040 maakt dat bedrijven in het Noordzeekanaalgebied behoefte maakt, en dat is gelukkig nu gedaan, hebben aan duidelijkheid en zekerheid. Dit blijkt uit een recent onderdan zie je dat dit de duurste bouwkavels zoek van adviesbureau TAUW in opdracht van ORAM en de Kamer van worden van Amsterdam. Als je dit inzicht Koophandel. Het onderzoek geeft inzicht in het ondernemersklimaat en eenmaal hebt, verbindt daar dan ook conin de specifieke knelpunten op het gebied van milieu en ruimte. clusies aan. Schuif de datum uit de Visie Bedrijven ervaren knelpunten bij inhoudelijke vraagstukken en proce2040 tien jaar op naar 2039, dan kunnen dures om een vergunning te krijgen. Deze procedures zijn volgens het bedrijven toekomstplannen maken. De bedrijfsleven te lang en leiden in enkele gevallen tot onrealistische voorgemeente Amsterdam kan toestemming waarden. Zij wensen een betere samenwerking met de overheid. geven om erfpacht voor een bepaalde Toch is het vertrouwen van het bedrijfsleven groot in de toekomst van het periode te verlengen. Bedrijven kunnen dan voor een langere termijn investeren Noordzeekanaalgebied om zich te vestigen in dit gebied. Zo hebben de en zitten niet op een tijdbom. Deze helderbedrijven de afgelopen vijf jaar voor minimaal vijfhonderd miljoen euro heid vragen wij nu voor onze achterban.” geïnvesteerd in dit gebied. Ruim de helft van de geïnterviewde ondernemingen heeft plannen om uit te breiden. Om hun investeringen terug te RUIMTE VOOR GROEI verdienen – doorgaans dertig à veertig jaar - is het belangrijk voor bedrijven “We zijn heel blij met het initiatief van de om te weten waar ze aan toe zijn. Bedrijven hebben een duidelijke vraag naar provincie Noord-Holland om een visie te overheden met meer inhoudelijke kennis en helderheid over de toekomst. Voor de zomer van 2013 nemen Provinciale Staten van Noord-Holland en ontwikkelen op de toekomstige haven,” de betrokken gemeenteraden een beslissing over de Visie 2040. Zij moeten zegt Wim Vlemmix, Directeur Regionale de plannen beoordelen als basis voor toekomstig beleid om zo een goede Ontwikkeling van Havenbedrijf Amsterregionale afstemming te kunnen garanderen voor de ontwikkelingen in het dam NV. “En ook dat de Visie 2040 voor Noordzeekanaalgebied. Na goedkeuring van de betrokken overheden volgt in de hele regio geldt én een gezamenlijke, 2014 de uitwerking van Visie 2040 tot een zogeheten uitvoeringsprogramma. dus breed gedragen visie is. De nauwe samenwerking met alle partijen werpt www.visie-nzkg.nl. haar vruchten af. We weten elkaar goed te vinden en kunnen sneller schakelen. 14
Juni 20 13
Zeehavens A msterdam
RUIMTE VOOR DE HAVEN
Wim Vlemmix (links), Directeur Regionale Ontwikkeling van Havenbedrijf Amsterdam NV. Foto: Reinder Weidijk
aan woningen en de financiële haalbaarheid onomstotelijk vast moeten staan, voordat er van verplaatsing van bedrijven sprake zou kunnen zijn. De gemeente Amsterdam neemt daarover pas in 2025 een beslissing.”’
GELUIDSZONE WESTPOORT Vlemmix vervolgt: “Voor ons als Havenbedrijf Amsterdam NV is het vaststellen van de nieuwe geluidszone Westpoort een belangrijk element in de Visie 2040. De bestaande geluidszone geeft op een aantal punten geen ruimte meer voor nieuwe bedrijven. Er zijn wel vrije terreinen in de haven maar er is geen milieuruimte. De zone wordt straks uitgebreid naar Zaanstad en een heel klein stukje in Haarlemmerliede. Rein Aarts, adjunct-directeur van ORAM. Foto: ORAM
“We waarderen het heel erg dat de gemeenten daaraan willen meewerken. Samen met hen gaan we de bewoners daar zorgvuldig bij gaan betrekken. Een eerste bewonersbijeenkomst hebben we al gehouden in Westzaan. Bij een aantal woningen zullen isolatiemaatregelen noodzakelijk zijn. In overleg met de bewoners gaan we een ruimhartig isolatieprogramma opzetten. “Straks kunnen we in het bestaande havengebied 125 miljoen ton lading doorzetten. In 2012 was dat 75 miljoen ton (achter de sluizen). Voor de verdere uitbreiding hebben we deze nieuwe geluidszone dus erg hard nodig. Het is een uitdaging om in het bestaande gebied, op de huidige vierkante meters, 125 miljoen ton goederen per jaar te verwerken, en daar gaan we zeker ons best voor doen. Maar op enig moment is de haven echt vol, zeker als we zo doorgroeien als nu.” De vraag is dan: kunnen we nog uitbreiden en waar kunnen we dat dan doen? Het noordelijk deel van de Houtrakpolder zou daarvoor geschikt zijn en is een logische keuze, want het grenst aan het bestaande havengebied. Uitbreiding daar is met zorgvuldige afspraken relatief gemakkelijk te realiseren.” www.portofamsterdam.nl www.noord-holland.nl www.oram.nl
www.amp o rts.nl
Juni 2013
15
RUIMTE VOOR DE HAVEN
Wethouder Freek Ossel blij met verzelfstandiging Havenbedrijf Amsterdam NV
‘De kogel is door de kerk’
I
n de werkkamer van de Amsterdamse havenwethouder Freek Ossel klinkt klassieke muziek. Er hangt een rustige sfeer. Het is enkele dagen na 1 april, de officiële datum van de verzelfstandiging van Havenbedrijf Amsterdam NV. Freek Ossel: “Ik ben er trots op dat de kogel door de kerk is, want de verzelfstandiging is goed voor de stad én de haven. Het voelt als een belangrijk moment want het is een langdurig proces geweest. Het kind gaat op kamers wonen. We geven het nog wel leefgeld maar het gaat echt op eigen benen staan. Dat geeft een goed gevoel.”
Eveline Papa
U BENT AL LANG BEZIG MET DE VERZELFSTANDIGING VAN HET HAVENBEDRIJF. MOET U WENNEN AAN UW NIEUWE ROL?
Freek Ossel vlak voor de ondertekening van het zogeheten Havenmeesterconvenant op donderdag 21 maart in Ruigoord die de verzelfstandiging van Havenbedrijf Amsterdam NV bekrachtigde. Foto: Max Dijksterhuis
om te laten zien of de gemaakte financiële afspraken solide genoeg zijn, en of we alles goed hebben geregeld.”
WAT MOETEN DE VOLGENDE STAPPEN ZIJN VAN HAVENBEDRIJF AMSTERDAM NV?
“De markt waarin de Amsterdamse haven opereert is internationaal. Om een Ossel: “Het is een natuurlijk proces speler van formaat te zijn, moet je slagkracht hebben. Dan ben je één van de geweest. Toen ik in 2008 aantrad als wetgrote verantwoordelijke bedrijven die iets bijdragen aan de stad. Dat kan nu, houder Haven, vroeg ik me al snel hardop onder andere door samen te werken. Maar de publieke taken moeten gewaaraf of het niet verstandig was om na te borgd blijven. Er zal dus altijd overheidsdeelname in het havenbedrijf zijn. Ik denken over de verzelfstandiging. Veel heb twee keer een ronde gehouden bij de provincie en gemeenten in het Noordmensen moesten wennen aan dat idee, zeekanaalgebied, en zelfs bij het Rijk en de gemeente Rotterdam, om te polsen of maar een jaar later zijn we er toch mee ze op termijn zouden willen deelnemen. begonnen. Daarbij waren veel mensen “De gemeenten zijn voorzichtig maar reageren overwegend positief. Ik hoop dat betrokken: ambtenaren, bedrijven, Rotterwe in de regio nog meer gaan samenwerken, want dan heb je een combinatie van dam, de regio, het ministerie en natuurlijk medeverantwoordelijkheid en meebeslissen. Dan kunnen we de lusten en lasten de haven zelf. Iedereen had er wel een delen. We hebben overigens een goede verstandhouding met Rotterdam, daar mening over. werken we al een tijd mee samen. Ik verwacht bijvoorbeeld een intensivering van “Nu nemen we wat meer afstand van de samenwerking op het gebied van acquisitie en duurzaamheid. Alles zal met de elkaar. Zo heb ik bijvoorbeeld een streep verzelfstandiging wat gemakkelijker gaan.” gezet door alle perioU GEBRUIKT ‘DUURZAAMHEID’ EN ‘HAVEN’ dieke werkoverleggen. IN ÉÉN ADEM. BESTAAT ER ZOIETS ALS EEN Havenbedrijf Amster‘Het kind gaat op kamers DUURZAME HAVEN? dam NV heeft een wonen. We geven het nog wel “Maatschappelijk verantwoord ondernemen is één van eigen raad van comde eisen. Dat hebben we geleerd van de verzelfstandiging missarissen en is een leefgeld maar het gaat echt op van de haven van Rotterdam. Havenbedrijf Amsterdam zelfstandig bedrijf met eigen benen staan’ NV heeft een strategisch plan. Zo wil het een duurzame een eigen financiering haven zijn en intensiveren op het huidige terrein. Dat is en één aandeelhouder, nodig, terwijl we gelijktijdig zien dat met dit groeitempo de gemeente Amsterhet gebied rond Amsterdam op een bepaald moment te klein wordt. Daarom dam, althans de komende tijd. We komen moeten we dus onze regionale samenwerking versterken. natuurlijk wel een aantal keer per jaar “Daarnaast willen we graag dat ook andere typen bedrijven zich hier gaan langs om de vorderingen te bespreken en vestigen. Gelukkig is daarvoor ook animo. We zien dat het gebied aan het stellen eisen aan wat we van hen verwachverkleuren is. Er zitten al aardig wat creatieve bedrijven (met name aan de ten. Het havenbedrijf heeft drie jaar de tijd 16
Juni 20 13
Zeehavens A msterdam
RUIMTE VOOR DE HAVEN
Houthavens en de Minervahaven, red.). Je hebt bijvoorbeeld het REM-eiland en de kunstenaarskolonie Ruigoord. In de toekomst zullen we nog meer op zoek gaan naar de ideale mix van bedrijven en de relatie met woonlocaties rondom het havengebied.”
IS ER ANIMO VOOR WONEN IN HET HAVENGEBIED? “Jazeker. We zien dat er steeds meer aandacht is voor woningbouw en werkfuncties. Hamburg laat zien dat het mogelijk is om met goede afspraken (haven)bedrijfsactiviteiten en woningen te combineren. Ik geloof erg in het mengen van die functies maar dan moeten er wel duidelijke regels zijn. Amsterdam-Westpoort is daar met hotels, studentenwoningen en binnenkort zelfs een moskee een voorbeeld van. “Er zouden in de Metropoolregio Amsterdam tot 2040 nog 300.000 woningen moeten worden gebouwd. Een deel daarvan zou kunnen worden gebouwd in het stedelijk deel van het Noordzeekanaalgebied. Daarvoor zou je kunnen kijken naar één van de polders, bijvoorbeeld de Wijkermeerpolder of de Houtrakhaven. Maar deze discussie speelt al enige tijd. Er zit spanning in het gebied, laat dat duidelijk zijn. Maar daarover praten we wél met alle betrokken partijen. De gemeenten Amsterdam, Velsen, Zaanstad, Beverwijk, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, de provincie Noord-Holland, Havenbedrijf Amsterdam NV en het Rijk. “Sommige functies, zoals het groen, zijn belangrijk voor gemeenten, dat wordt niet zomaar weggegeven. Daar kijken we dus ook nadrukkelijk naar en proberen we samen uit te komen. Op dit moment wordt er in kaart gebracht wat de gevolgen zijn van de verschillende scenario’s. We gaan niet zomaar uitbreiden, omdat dat ons goed uitkomt. Daar gaan we zorgvuldig mee om.”
UW INZET VOOR DE AMSTERDAMSE HAVEN EN HET NOORDZEEKANAALGEBIED IS NIET ONOPGEMERKT GEBLEVEN. U ONTVING IN NOVEMBER 2012 DE HAVENPENNING. JE ZOU BIJNA ZEGGEN DAT UW WERK EROP ZIT?
Het is heel prettig om deze erkenning te krijgen en het geeft extra energie om te werken voor de haven en de stad. Tegelijkertijd zie ik het als een erkenning voor alle ambtenaren die samen met mij hebben gewerkt aan de verzelfstandiging en de toekomst van het havenbedrijf. Maar eigenlijk begint het echte werk nu pas. “Ik zie een netwerk van Nederlandse havens voor me. Het is er al wel maar dat kan sterker. Veel havens maken de stap naar verzelfstandiging, dus dat zou het gemakkelijker moeten maken. “De volgende grote stap is de tweede zeesluis in IJmuiden. Als dat project doorgaat, zou dat echt de kroon op het werk zijn. Dit is een majeur besluit voor het hele gebied en het bedrijfsleven. Dan kan de haven weer honderd jaar door!” www.amsterdam.nl www.portofamsterdam.nl
“Ik was zeer vereerd toen ik de Havenpenning in ontvangst mocht nemen.
Een trotse Freek Ossel (rechts) neemt tijdens Havengildediner van november 2012 de Havenpenning in ontvangst uit handen van Amports-voorzitter Michiel Wijsmuller. Foto: Arend Velsink
www.amp o rts.nl
Juni 2013
17
R A I LT R A N S P O R T I N B E E L D
aar. rs broederlijk naar elk De drie initiatiefneme Gijs ), tie Na n toe (Ka molen V.l.n.r. Eugene Bleeke Haak). r (Te s Pieter Bas Brediu Vorstman (Cargill) en
CACAO PER TREIN NAAR BERLIJN Na maandenlange voorbereidingen was het op vrijdag 19 april dan eindelijk zover. Cargill Cocoa & Chocolate, Katoen Natie en Ter Haak Intermodal gaven samen de feestelijke aftrap voor een wekelijkse railshuttle tussen de USA Terminal en de cacaofabriek van Cargill in Berlijn. Het gaat om het transport van zo’n duizend ton cacaobonen uit West-Afrika in 30-voets containers. Cargill koopt de cacaobonen in in West-Afrika die per zeeschip naar Amsterdam gaan. Vervolgens zorgt Katoen Natie voor
18
Juni 20 13
de gespecialiseerde opslag op een steenworp afstand van de USA Terminal. Ter Haak regelt vervolgens de gehele logistiek naar Berlijn. Tot dusver gingen de cacaobonen eerst per zeeschip naar Hamburg, waarna vrachtwagens zorgden voor het natransport. De railshuttle vervoert echter hetzelfde volume als vijftig vrachtwagens, waardoor het transport voortaan veel duurzamer verloopt. Bovendien versterkt het de positie van Amsterdam als grootste cacaohaven ter wereld. Foto’s: Reinder Weidijk
Zeehavens A msterdam
R A I LT R A N S P O R T I N B E E L D
Richard ter Haak
(links) luistert aa
ndachtig toe
Met een ferme zwaai zet Gijs Vorstman het project bijna letterlijk in beweging
Enkele second
estelijke do en voor de fe
www.amp o rts.nl
op van de ni
euwe railshu
ttle
Juni 2013
19
RUIMTE VOOR DE HAVEN
Ingenieursbureau Tebodin helpt bedrijven in de Amsterdamse havenregio
Spelen met de schaarse ruimte Cees Visser Ruimte voor de haven. Of beter: de beperkte ruimte voor de haven. Een onderneming die daarmee geregeld te maken heeft, is Tebodin Velsen. Het multidisciplinaire ingenieursbedrijf is gespecialiseerd in het ontwerpen en bouwen van fabrieksinstallaties. Hiervoor heeft het kantoor in Velsen ruim honderd technische professionals in dienst op het gebied van consultancy en engineering. Het zwaartepunt van de opdrachten ligt in de chemische industrie, de voedingsmiddelenindustrie, farmacie, olie en gas. Grote regionale klanten zijn Cargill, Tata Steel, Chemtura, Orgaworld, MSD en Bluewater. Naast een home-office in Velsen, beschikt Tebodin sinds kort over een strategische vestiging in Amsterdam-Westpoort.
HOGE EISEN Wouter van Gerwen, Department Manager Industrial Projects van Tebodin, licht toe dat het werken op de vierkante meter voor hem en zijn collega’s dagelijkse kost is. Zowel de fysieke als de milieuruimte. “Wij
A
lways close luidt het credo van Tebodin. Een slogan die niet helemaal strookt met de internationale activiteiten van het ingenieursbureau dat alleen al in Nederland negen kantoren telt. In de Amsterdamse havenregio zijn dat Velsen-Noord en Westpoort.
doen veel opdrachten voor bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie en daar gelden hoge eisen voor milieu en hygiëne. Dat beperkt je bewegingsvrijheid in hoge mate.” Ook aanwezig bij het gesprek is projectmanager Gerben de Wit. Hij merkt op dat niet alleen bestaande bedrijven in de haven met de milieuruimte worstelen maar zeker ook bedrijven met vestigingsplannen. De Wit: “Omdat we veel kennis in huis hebben, kunnen we in een vroege fase van het project hulp bieden. Bijvoorbeeld door lopende processen anders in elkaar te zetten, nieuwe procestechnieken te gebruiken of door te kiezen voor duurzame oplossingen. De techniek snelt vooruit. Juist omdat wij projecten multidisciplinair kunnen bekijken, kunnen wij passende oplossingen bieden. Zodat een project opeens wel past in de beschikbare (milieu)ruimte.” De werkzaamheden van Tebodin richten zich vooral op fabrieken van de foodbedrijven in de haven, om deze naar een hoger niveau te tillen. “Door de bestaande productieomgevingen aan te passen, hopen deze bedrijven nieuwe marktsegmenten aan te boren. Maar vaker zijn die omgevingen domweg verouderd,” aldus De Wit.
De productie van vruchtensappen bij Wild Flavors. Tebodin was betrokken bij de verplaatsing van twee productielijnen. Foto: Tebodin
20
Juni 20 13
Zeehavens A msterdam
RUIMTE VOOR DE HAVEN
EERST REKENEN
LIEVER LANGDURIGE RELATIE
met de aanwezigheid van Tata Steel in IJmuiden. “Om dezelfde redenen heeft Tebodin een vestiging in Groningen, want daar zit de Gasunie, en in Hengelo waar de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) zetelt.” Opmerkelijk is dat Tebodin, met kantoren in heel Nederland, geen grote naamsbekendheid geniet. De Wit zegt hierover: “Wij denken klein en zijn niet uit op grote projecten die flink kunnen bijdragen aan de naamsbekendheid. We zijn eerder geïnteresseerd in een langlopende relatie met de klant.” Van Gerwen vult aan: “Langetermijnrelaties betalen zich uit. Vanuit bestaande fabrieken, zoals Tata Steel in IJmuiden, zien wij steeds nieuwe opdrachten binnenkomen. Dat onderscheidt ons van bijvoorbeeld Fluor Daniel dat projecten uitvoert van een miljard euro. Als dat ingenieursbureau zo’n project misloopt, dan ligt daar meteen alles stil. Dat willen we voorkomen met onze organische van-klusje-naarklusje-aanpak.”
Van Gerwen benadrukt dat Tebodin enerzijds een landelijk bedrijf is maar anderzijds een lokale focus heeft. Dat het bedrijf in Velsen zit, heeft alles te maken
www.tebodin.nl
Als we vragen hoe een project bij Tebodin doorgaans verloopt, legt Van Gerwen uit dat veel klanten eerst willen weten of ze iets wel of niet moeten doen, voordat ze geld gaan uitgeven. “Eigenlijk moeten wij al heel snel en heel grof uitrekenen of iets kan. We starten in een conceptuele fase en gaan geleidelijk naar een gedetailleerde fase. Hoe nauwkeuriger een klant iets wil weten, des te meer we op papier ontwerpen. Hiervoor hanteren wij een systematiek die de klant helpt om een beslissing te nemen.” Om te illustreren dat ruimte schaars is in de Amsterdamse havenregio, herinnert Van Gerwen zich een project in de fabriek van Wild Flavors (Cargill) in Amsterdam-Westpoort. Hier moesten twee productielijnen voor de verwerking van bevroren vruchtensappen worden verplaatst naar een nieuwe ruimte op het bestaande terrein. Van Gerwen: “Niet alleen moesten we de apparatuur verhuizen maar dat moest ook nog eens zo snel mogelijk gebeuren. Het productieproces mocht niet te lang stilliggen. We hebben toen het leidingwerk vooraf aangelegd, de rollenbanen erin gelegd en vervolgens het hart van de installatie verhuisd. Plus een nieuwe nieuwe aroma-unit geplaatst om het eindproduct op de juiste smaak te brengen. Dat gebeurde allemaal in één weekend!” De Wit: “Tegelijkertijd moest ook hier alles binnen de milieucontouren passen. Dan praat je over emissies, schone productielijnen, voedselveiligheid et cetera. Zoiets stelt hoge eisen aan de apparatuur maar ook aan de wanden en vloeren waarop geen water mag blijven staan. Dan hadden we ook nog te maken met luchtbehandeling, en dus met temperaturen, luchtvochtigheid en de aanwezigheid van stofdeeltjes.”
Advertentie
www.amp o rts.nl
Juni 2013
21
AMSTERDAM IJMUIDEN OFFSHORE PORT CONTACT DETAILS
ING M O UPC NTS: EVE
s
[email protected]
OM/ C . P .AYO GENDA/ W W W OP-A Y A / NL
EN
!IRBORNE #OMPOSITE 4UBULARS s !MPORTS s !/. .EDERLAND "6 s !3#/ (OLLAND ,OGISTICS "6 s !9/0 s "ALLAST .EDAM )NFRA .OORD 7EST "6 s "OON 4RANSPORT "6 s #-&