José van de Klauw
AMBITIE 2020 AMBITIE 2020
‘
AMBITIE 2020
CIRCULAIR EN INCLUSIEF “Innovatieve kringloopeconomie waarin mensen en materialen slim en duurzaam worden ingezet, en iedereen naar vermogen participeert.”
WAAROM AMBITIE 2020? • MVO biedt kansen voor bedrijven
WAAROM MEEDOEN AAN AMBITIE2020?
Focus, impact en versnelling Support bij formuleren ambitie Inspiratiesessies en netwerkborrels Exposure in (social) media Gerichte matchmaking en samenwerking
PROGRAMMA
Doel: een eigen MVO-ambitie Impact bepalen Hoe formuleer je een goede ambitie? Eigen ambitie
Maar voordat we beginnen…
Hoe ziet de wereld eruit in 2020? Wat is jouw droom?
AMBITIE 2020
IMPACT URGENTIE
KANSEN
DE THEMA’S PROCESTHEMA’S
INHOUDELIJKE THEMA’S
AMBITIETHEMA’S Inhoudelijke thema’s • Water • Energie en klimaat • Voedsel • Materialen en ecosystemen • Werken • Gezondheid • Mobiliteit • Basisbehoeften en menselijke ontwikkeling
Procesthema’s • Transparantie • Financiering • ICT • Communicatie en gedragsbeïnvloeding • Kennis en onderzoek • (Sociale) Innovatie en nieuwe business modellen
WATER URGENTIE: 20% ervaart fysieke water-schaarste 5000 mensen sterven dagelijks door vervuild en schaars water 92% watergebruik agrari-sche productie Stijging aantal water-rampen door klimaatverandering
KANSEN: Waterbesparing+recycling Betere waterdistributie Energie+grondstoffen winnen uit water Deltatechnologie Waterzuivering Adaptatie aan water KPI’s:
Liters grijs water
Omvang watervoetafdruk Liters watergebruik Liters water hergebruikt Liters afvalwater Liters water gezuiverd
ENERGIE EN KLIMAAT URGENTIE 2°C: maximaal toegestane opwarming van de aarde Luchtvervuiling: fijnstof, smog etc. Risico’s: afhankelijkheid andere landen Peak oil: binnen enkele decennia is de olie op 4,4%: aandeel hernieuwbare energie in NL (Europa: 13%)
KANSEN Energiebesparing Mission Zero Hernieuwbare energie Ontwikkeling energie-innovaties en technologie Klimaatadaptatie
KPI’s: % daling energieverbruik % gebruik hernieuwbare energie % teruggeleverde energie aan energienet % daling uitstoot van CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs, SF6, NF3 Aantal ton CO2–uitstoot gecompenseerd Aantal energie-innovaties Stijging omzet in energiebesparende producten/ diensten
VOEDSEL URGENTIE 50% minder beschikbare landbouwgrond dan jaren’60 1/3 uitstoot broeikasgassen door landbouw 2% stijging landbouwproductie nodig per jaar €4,6 miljard voedselverspilling in NL per jaar 842 miljoen mensen niet in staat om in voedsel te voorzien
KANSEN Vermindering voedselverspilling Efficiente en schone productie+distributie Exporteren agri-kennis Verwaarden reststromen Markt voor duurzame en gezonde voeding
KPI’s:
%‘gezonde’/’duurzame’ producten in assortiment kg hergebruik afvalstromen kg voedselverspilling kg voedselproductie per ha Aantal ketenpartners van veld naar vork Gebruik mest per kg voedsel Gebruik bestrijdingsmiddelen per kg voedsel Gebruik water/energie per kg voedsel % minder gebruik nutriënten
MATERIALEN EN ECOSYSTEMEN URGENTIE 60% van alle grondstoffen gaat in huidige model verloren 3.5 naar 6 ha groei ecologische footprint sinds 1960 32% stijging vraag natuurlijke grondstoffen in 2050 30% afname biodiversiteit sinds jaren‘70
KANSEN Circulaire economie: $340-630 miljard besparing EU en €7 miljard en 50.000 banen NL Design for reuse, repair & recycling Afval is grondstof Producent wordt dienstverlener Circulair inkopen Biobased economy
KPI’s Aantal hergebruikte onderdelen in eindproduct % gerecycled materiaal in eindproduct % biobased grondstoffen Technische levensduur van producten Omzet circulaire producten Volume toxische materialen in product
WERKEN URGENTIE Mismatch vraag en aanbod arbeidsmarkt 7% hogere werkloosheid allochtonen dan autochtonen Slechte arbeidsomstandigheden in de keten 43% naar 37% daling participatie arbeids-gehandicapten 37% voelt zich verbonden met werkgever
KANSEN Markt voor eerlijke producten Talentontwikkeling Investeren in vitaliteit Samenwerking met onderwijs Voorsprong bij gunningen en aanbestedingen Het nieuwe werken Slimme ICT-oplossingen KPI’s: % daling ziekteverzuim Aantal arbeidsgerelateerde ongevallen % medewerkerbetrokkenheid % mensen in dienst met een afstand tot de arbeidsmarkt % vrouwen in hogere managementlagen Aantal stage- en of opleidingsplaatsen Personeelsverloop % leveranciers dat voldoet aan standaarden arbeidsomstandigheden
GEZONDHEID URGENTIE 2.5 miljard mensen geen toegang tot basiszorg 30.000 kinderen sterven dagelijks aan te voorkomen ziektes Stijging aantal (chronisch) zieken De helft van ons inkomen in 2040 naar zorg KANSEN Focus op preventie Groeiende markt gezonde producten Technologie en ICT Paradigmashift, integrale zorgconcepten
KPI’s Aantal ‘gezonde’ producten in assortiment % zout/vetten in receptuur % patiënt/cliënttevredenheid % patiënten dat zich gezond voelt Investeringen in preventie t.o.v. zorgkosten Omzet gerealiseerd in innovatieve zorgconcepten
MOBILITEIT URGENTIE 22% CO2-uitstoot veroorzaakt door mobiliteit 31% fijnstof, 23% koolmonoxide, 62% stikstofoxide emissies door mobiliteit €900 miljoen-1.2 miljard kosten files jaarlijks KANSEN Minder vervoerskilometers Innovatieve mobiliteitsconcepten Markt duurzame voertuigen Van bezit naar gebruik Alternatieve brandstoffen
KPI’s: %daling CO2 en broeikasgassen, fijnstof, stikstofoxide en kool-monoxide Aantal gemaakte vervoerskm % duurzame auto’s in wagenpark % medewerkers dat Het Nieuwe Rijden toepast % medewerkers dat gebruik maakt van het mobiliteitsbudget
BASISBEHOEFTEN URGENTIE 1 miljard mensen leven van minder dan $1.25 per dag 863 miljoen mensen leven in sloppenwijken 61 miljoen kinderen gaan niet naar de basisschool Rijkste 10% NL’ers verdient 8 keer meer dan armste 10% 8% van de Nederlanders is zeer eenzaam KANSEN Meervoudige waarde-creatie i.s.m. (lokale) gemeenschap Groei anders meten Base of the Pyramid Betrokken medewerkers License to operate
KPI’s:
% leveranciers dat voldoet aan mensenrechtencriteria Aantal audits afgenomen bij leveranciers Geld/ tijd/ middelen ingezet in gemeenschap of productieland % van het productassortiment dat een bijdrage levert aan de levenskwaliteit van mensen aan ‘the base of the pyramid’ Hoeveelheid investeringen in sociaal kapitaal binnen en buiten de organisatie Beoordeling ‘geluk’ door personeel
PROCESTHEMA’S
TRANSPARANTIE •
Aanspreekbaar Door inzicht te geven in de dilemma’s gevolgen van hun keuzes, zijn bedrijven beter aanspreekbaar op hun activiteiten.
•
Innovatie Stakeholders kunnen meedenken over oplossingen voor maatschappelijke thema’s. Resultaat: onverwachte ideeën, samenwerkingsverbanden en innovatie.
•
Inzicht in impact Voor een circulaire en inclusieve economie moeten bedrijven meer geïntegreerd sturen op hun maatschappelijke impact. Hiervoor is inzicht nodig in de invloed van de bedrijfsactiviteiten op de maatschappij. Dit kan onder meer bereikt worden door ook over niet-financiële informatie te rapporteren.
FINANCIERING •
Financieringsbeslissingen. Door duurzaamheidsoverwegingen bij hun beslissingen te betrekken, stimuleren financiers waardecreatie en groei van bedrijven op lange termijn.
•
Inzicht in werkelijke prijs. Banken en andere geldverstrekkers passen modellen toe die de werkelijke prijs inzichtelijk maken, inclusief de ecologische en sociale kosten die nu nog niet in prijzen zijn verwerkt.
•
Nieuwe financieringsvormen. Nieuwe financieringsvormen, zoals crowdfunding, koppelen financiering aan maatschappelijke relevantie.
•
Financiële ondersteuning door overheden. De overheid stimuleert innovatie en duurzame activiteiten met subsidies, risicogaranties of fiscale maatregelen.
ICT •
Verbindende systemen. ICT kan complexe samenwerkingsvormen tussen huisvesting, mobiliteit, energie, water en afvalbeheer, faciliteren. Slimme waarschuwingssystemen, gecombineerd met het continu monitoren van ontwikkelingen en risico’s op alle niveaus worden cruciaal.
•
Ondersteunende systemen. ICT-oplossingen kunnen bijdragen aan duurzaamheid door het coördineren van logistieke stromen, het verbeteren van ons zorg- en onderwijssysteem, en het bieden van transparantie aan consumenten.
•
Versnelde innovatie en economische groei. ICT en toegang tot snel en betrouwbaar internet kunnen wereldwijd zorgen voor een versnelde innovatie en economische groei. Zeker in ontwikkelingslanden en opkomende economieën is hier veel winst te behalen.
COMMUNICATIE EN GEDRAGSBEINVLOEDING •
Duurzaamheidsscholing voor jongeren. Al vanaf jonge leeftijd kunnen kinderen op school en andere educatieve settings de kennis en vaardigheden opdoen die nodig zijn voor een duurzame leefstijl.
•
Communicatie en bewustwording. Burgers kunnen constant en op verschillende plekken in aanraking komen met duurzaamheidsvraagstukken. Goede voorlichting is dan belangrijk. Media en communicatie spelen hier een belangrijke rol.
•
Duurzame leefstijl vergemakkelijken voor consument. Door duidelijke informatievoorziening en door ervoor te zorgen dat duurzame producten qua prijs en kwaliteit niet onderdoen voor andere producten.
KENNIS EN ONDERZOEK •
Kennisontwikkeling. Voor duurzame ontwikkeling is kennis nodig op een breed terrein, variërend van technologische kennis tot kennis over economie, bestuur en gedrag.
•
Samenwerken. In slimme samenwerkingsverbanden van bedrijven, onderwijs en wetenschap worden innovatieve oplossingen bedacht voor maatschappelijke vraagstukken.
•
Kennisdeling. Door verkregen inzichten en kennis te delen en beschikbaar te stellen aan andere bedrijven en organisaties, ook in ontwikkelingslanden en opkomende economieën, wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan wereldwijde verduurzaming.
INNOVATIE EN NIEUWE BUSINESSMODELLEN •
Technologische innovatie. Innovatie zorgt voor zuinigere, snellere en slimmere producten, meer efficiency, standaardisatie en schaalvergroting.
•
Sociale innovatie. Slim georganiseerde bedrijven gaan flexibel om met de snel veranderende omgeving. Zij binden getalenteerde medewerkers aan zich en ontdekken nieuwe marktkanalen en businessmodellen om klanten te activeren.
•
Leiderschap. Co-creatie en participatief leiderschap staan centraal. Verantwoordelijkheid en zelfsturing i.p.v. traditionele hiërarchieën.
•
Cross-sectoraal. Veel duurzaamheidsuitdagingen kunnen alleen in gezamenlijk verband en met meerdere sectoren tegelijk worden aangepakt.
THEMA TOP 3
Op welke thema’s heeft uw bedrijf de grootste impact? • •
5 min: leg eigen top 5 op tafel 5 min: discussie en terugbrengen naar top 3
AMBITIETHEMA’S Inhoudelijke thema’s • Water • Energie en klimaat • Voedsel • Materialen en ecosystemen • Werken • Gezondheid • Mobiliteit • Basisbehoeften en menselijke ontwikkeling
Procesthema’s • Transparantie • Financiering • ICT • Communicatie en gedragsbeïnvloeding • Kennis en onderzoek • (Sociale) Innovatie en nieuwe business modellen
QUIZ
AMBITIE-QUIZ – VRAAG 1
• “Transportbedrijf Lexman wil in 2020 alleen nog maar dubbelzijdig printen”
• “X&Y-mode gebruikt in 2020 alleen nog maar biologisch katoen”
IMPACT
• “Transportbedrijf Lexman wil in 2020 alleen nog maar dubbelzijdig printen”
• “X&Y-mode gebruikt in 2020 alleen nog maar biologisch katoen”
AMBITIE-QUIZ – VRAAG 2
“In 2020 drinkt iedereen ter wereld fairtrade koffie van De Boon”
“In 2020 zijn de vrijwilligers van De Verbinding actief in 20 regio’s”
AMBITIEUS+INSPIREREND, MAAR OOK HAALBAAR+ REALISTISCH
“In 2020 drinkt iedereen ter wereld fairtrade koffie van De Boon” “In 2020 zijn de vrijwilligers van De Verbinding actief in 20 regio’s”
AMBITIE-QUIZ – VRAAG 3
• “In 2020 heeft productiebedrijf Karelsen de CO2-footprint met 50% gereduceerd t.o.v. 2014”
• “Het motto van AA&X-advies is: iedereen doet mee!”
TOEKOMSTGERICHT
“In 2020 heeft productiebedrijf Karelsen de CO2-footprint met 50% gereduceerd t.o.v. 2014”
• “Het motto van AA&X-advies is: iedereen doet mee!”
AMBITIE-QUIZ – VRAAG 4
• “Wij worden het 1e volledig duurzame bedrijf - met nul komma nul negatieve invloed op het milieu. We noemen dit onze Mission Zero en we zullen deze doelstelling vóór 2020 bereiken.”
• “In 2020 rijden meer chauffeurs van taxibedrijf Jansen elektrisch”
CONCREET EN MEETBAAR
• “Wij worden het 1e volledig duurzame bedrijf - met nul komma nul negatieve invloed op het milieu. We noemen dit onze Mission Zero en we zullen deze doelstelling vóór 2020 bereiken.”
• “In 2020 rijden meer chauffeurs van taxibedrijf Jansen elektrisch”
AMBITIE-QUIZ – VRAAG 5
• “Wij opereren in 2020 klimaatneutraal”
• “Bakkerij Koek&Deeg wil in 2020 100% biologische grondstoffen inkopen”
HELDERE EN BEGRIJPELIJKE KOP
• “Wij opereren in 2020 klimaatneutraal”
• “Bakkerij Koek&Deeg wil in 2020 100% biologische grondstoffen inkopen”
WAT IS EEN GOEDE AMBITIE? •
Impact: Op welke MVO-thema’s heeft uw bedrijf de grootste invloed?
•
Stel uzelf kritische vragen: Ligt uw ambitie hoog genoeg? Is de ambitie inspirerend? Maar ook: is hij haalbaar en realistisch?
•
Toekomstgericht: Formuleer een ambitie voor de langere termijn. Waar staat u nu, en waar wilt u naartoe richting 2020? Het helpt om uw ambitie te starten met “In 2020…”
•
Formuleer uw ambitie concreet en meetbaar: Gebruik eventueel Key Performance Indicators (KPI’s)
•
Inspiratie: Laat u inspireren door de ambities van anderen
•
Helder en begrijpelijk: Zorg dat de kop van uw ambitie (die op de tegel verschijnt) in een keer duidelijk is voor een lezer
VOORBEELDAMBITIE
“BMA Ergonomics heeft in 2020 de levensduur van bureaustoelen verdubbeld van 10 naar 20 jaar.” Harmen Leskens (BMA)
VOORBEELDAMBITIE
“Verstegen Spices & Sauces BV levert 100% duurzame witte peper in 2020” Marianne van Keep, Verstegen Spices & Sauces BV:
VOORBEELDAMBITIES
EIGEN AMBITIE Wat is uw ambitie? •10 min: formuleer een eerste aanzet voor uw ambitie •5 min: samen ambitie aanscherpen m.b.v. scherpe vragen
SCHERPE VRAGEN •Als er geen belemmeringen zouden zijn, hoe zou je ambitie er dan uitzien? •Ligt het ambitieniveau hoog genoeg? •Welke acties zijn er allemaal denkbaar om de ambitie te behalen?
•Zorgt deze ambitie wel voor voldoende impact? •Kun je de ambitie meten of meetbare doelstellingen formuleren? •Is dit wel een realistische en haalbare ambitie? •Is de ambitie concreet en helder geformuleerd? •Kun je deze ambitie in je eentje behalen? •Welke kennis of vaardigheden zijn nodig om het doel te bereiken? •Met wie zou je kunnen samenwerken om de ambitie (beter/sneller) te realiseren? •Wat ga je doen om deze hulp te krijgen?
SUPPORT
Lara Simons (technische vragen) Marije Klomp (inhoudelijke vragen) En: binnenkort een vernieuwde site voor meer informatie over thema’s, voorbeelden en registratie
ACTIVITEITEN
13 november Themasessie ‘Werk’ Ambitiecafé
