e-doc
Alles wat je moet weten over de rendementsgarantie aanvullend pensioen.
2
Een akkoord onder de sociale partners omtrent de rendementsgarantie voor de aanvullende pensioenen?
3
WAP DE WET OP DE AANVULLENDE PENSIOENEN De Wet op de Aanvullende Pensioenen (de WAP) dateert van 2003. Deze wet was baanbrekend, omdat zij het mogelijk maakte om op sectoraal vlak een aanvullend pensioenstelsel in te richten. Voor de sociale partners in de metaalsectoren was dit het signaal om ervoor te zorgen dat iedere arbeider op basis van een uitgesteld loon, een aanvullend pensioen kon opbouwen.
4
De organisatie van een aanvul-
ren wordt je aanvullend pensioen
lage inflatie ook voor lage ren-
lend pensioen steunt op twee pij-
gefinancierd door een vaste bij-
dementen. Niet alleen je spaar-
lers : de inrichter en de pensi-
drage van de werkgever op je
centen leveren een laag rende-
oeninstelling. De inrichter is de
loon. De hoogte van deze bijdra-
ment op, ook obligaties (schuld-
initiatiefnemer maar tegelijk ook
ge wordt om de twee jaar onder-
bewijs voor een lening door een
de (eind)verantwoordelijke. De
handeld en vastgelegd in een
overheid of een onderneming)
pensioeninstelling beheert (be-
sectorale cao. Daarnaast kun je
scoren historisch laag. Enkel
legt) de inleg en zorgt ervoor dat
ook zelf een bijdrage leveren aan
aandelen (eigendomsbewijs van
elke deelnemer krijgt waar hij
de opbouw van je aanvullend
een onderneming) geven mo-
recht op heeft. In de metaalsec-
pensioen. In geen enkele metaal-
menteel een goed rendement.
toren zijn er 2 soorten pensioen-
sector is deze optie mogelijk.
Maar een belegging in aandelen
instellingen:
Al deze bijdragen worden voor jou
houdt heel wat risico’s in: de
opgespaard, voorzien van een
waarde van het aandeel kan op
werking en monteerders
gewaarborgd rendement tot op
een slecht moment kelderen, de
spreken we van een paritair
het moment dat je je aanvullend
onderneming kan failliet gaan.
beheerd pensioenfonds: het
pensioen kunt opvragen. Het is dit
Verzekeringsmaatschappijen be-
Pensioenfonds Metaal
‘gewaarborgd rendement’ waar-
leggen hun middelen bijna uit-
(www.pfondsmet.be);
over we het hier willen hebben.
sluitend in obligaties. Door de la-
• Voor de sectoren metaalver-
• Voor de sectoren garages,
ge rendementen (bijv. een Belgi-
cuperatie van metalen en
Het mechanisme van de rendementsgarantie (RG)
edele metalen is de pensi-
De WAP legde het gewaarborgd
van minder dan 1 %) hebben zij
oeninstelling een verzeke-
rendement vast op 3,25 % voor
het moeilijk om het minimumren-
ringsmaatschappij m.n. Se-
de werkgeversbijdrage en 3,75
dement van 3,25 % te halen.
pia (samenwerking tussen
% voor de eigen bijdrage. Dit is
Belfius en KBC-
een hoog rendement als je het
Vandaag garanderen verzeke-
verzekeringen)
vergelijkt met het rendement dat
ringsmaatschappijen als pensi-
(www.sefocam.be)
je bank momenteel aanbiedt voor
oeninstellingen bij nieuwe con-
je spaarrekening. De grote boos-
tracten, de facto al niet de 3,25
de pensioeninstelling de ver-
doener is de Europese Centrale
%. Het is de inrichter van het
zekeringsmaatschappij Axa
Bank die massaal geld tegen een
aanvullend pensioen (werkgever
(www.fbz-fse-elec.be);
lage rente in de markt pompt, om
of het Fonds voor Bestaansze-
aldus de slapende economie aan
kerheid) die in dat geval verplicht
te wakkeren. Bovendien zorgt de
moet bijpassen.
koetswerk, metaalhandel, re-
• Voor de sector elektriciens is
In al de bovengenoemde secto-
sche obligatielening op 10 jaar heeft vandaag een rendement
Als Assuralia, de vereniging van verzekeringsmaatschappijen, steen en been klaagt over de 3,25 %, dan is dit met een zekere hypocrisie, omdat de meeste van hun leden nergens nog dit rendement garanderen. Hun probleem is vooral dat de werkgevers (hun klanten) zich zouden afkeren van het aanvullend pensioen, omdat ze te veel moeten bijpassen. Trouwens toen destijds de rendementen ver boven de 3,25 % uitstegen, hebben wij Assuralia niet gehoord om het gewaarborgd rendement op te trekken. Erger nog, Assuralia stelde tot voor kort dat het gewaarborgd rendement moet zakken van 3,25 % naar 0,4 %. De besparingsregering-Michel I heeft, zoals we inmiddels weten, vooral oor naar de noden van het bedrijfsleven. Zo ook dhr. Bacquelaine, die er als minister van Pensioenen deel van uitmaakt. Hij wilde de rendementsgarantie naar beneden en vroeg met een grote tijdsdruk aan de sociale partners om een nieuwe regeling voor te stellen. Inmiddels hebben de sociale partners hieromtrent een akkoord gesloten. Dhr. H. Vuye, fractieleider van de N-VA, was er als de kippen bij om in het Parlement te verklaren dat de N-VA niet zomaar het akkoord zou aanvaarden. Inmiddels heeft de besparingsregering-Michel I het akkoord als dusdanig aanvaard.
5
Wij schetsen hierna de inhoud
daalt wanneer de marktrente
De rendementsgarantie heeft
van dit akkoord inzake de ren-
stijgt. We zitten momenteel met
betrekking op dit systeem.
dementsgarantie:
een historisch lage rentevoet en
Het vaste doelstelling-
aangezien de rente op een keer
systeem: je werkgever belooft je
Een nieuwe, variabele RG
wel gaat stijgen, is een progres-
om op je pensionering een wel-
Vanaf 1 januari 2016 wordt de
sief percentage een goede zaak.
bepaald bedrag uit te betalen.
RG ten laste van de inrichters
Dat bedrag (de belofte) komt
Wat gebeurt er met de RG van je bestaande reserves na 1/1/2016?
neer op ‘x’ maal je loon. Tussen
wordt verkregen door een per-
Vooraf
jaar een premie aan de verzeke-
centage te nemen van het ge-
Het leest misschien als een on-
ringsmaatschappij moeten beta-
middeld rendement over 2 jaar
derricht, maar we moeten een
len om ervoor te zorgen dat het
van de OLO’s met een looptijd
aantal zaken benoemen alvorens
juiste bedrag voor jou klaarligt op
van 10 jaar.
we ze kunnen uitleggen.
je 65/67 . Stel een loopbaan van
Los van welke instelling beheert
40 jaar, de eerste jaren zal die
De percentages werden als volgt
en belegt, zijn er grosso modo 2
premie relatief laag zijn om ‘x’
vastgelegd:
systemen om ervoor te zorgen
maal jouw loon te garanderen op
• Vanaf 2016: 65 %
dat je op pensioenleeftijd van
je pensioenleeftijd. Maar naar-
• Vanaf 2018: 75 %
een aanvullend pensioen (hetzij
mate je je pensioen nadert, is dat
• Vanaf 2020: 85 %
een kapitaal, hetzij een rente)
loon veel hoger dan bij het begin
kunt genieten.
van je loopbaan en kan bijgevolg
In 2016 zal de RG dus als volgt
Het vaste bijdrage-systeem: tij-
de te betalen premie zwaar oplo-
berekend worden: 65 % x ge-
dens je tewerkstelling wordt er
pen. In dit systeem is er geen
middeld rendement over 2 jaar
een (onderhandeld) vast percen-
sprake van een rendementsga-
(m.n. over 2014 en 2015) van de
tage op je loon berekend en ver-
rantie. Je krijgt wat je werd be-
OLO .
volgens door je werkgever over-
loofd punt uit. Omwille van de
De RG wordt in principe elk jaar
gemaakt aan een pensioeninstel-
kostprijs stappen werkgevers
aangepast tenzij de schomme-
ling (een pensioenfonds of een
meer en meer af van dit systeem
ling in de RG lager zou zijn dan
verzekeraar). Op je pensioenleef-
en schakelen over op een vaste
0,25 %.
tijd krijg je al deze bijdragen op-
bijdrage-systeem.
In 2017 zal de RG = 65 % x ge-
geteld en aan het eind van de rit
middeld rendement 2015-2016
opgerent aan het minimumren-
Wat gebeurt er nu met je
van de OLO.
dement. Je inleg is in principe al-
opgespaarde reserves?
Er is weliswaar een minimale en
tijd gegarandeerd. Wat is variabel
Zoals we in de inleiding schre-
een maximale RG, respectieve-
in dit systeem: je loon zal gedu-
ven, hebben we bij de metaal-
lijk 1,75 % en 3,75 %. M.a.w. de
rende je loopbaan verhogen, het
sectoren 2 manieren om de inleg
RG kan nooit lager zijn dan 1,75
bijdragepercentage op je loon zal
(de bijdragen op je loon) en je
% en nooit hoger dan 3,75 %.
verhogen en het minimumrende-
opgebouwde reserves te behe-
Waarom hebben de sociale part-
ment kan veranderen. In al onze
ren. Er is enerzijds het Pensioen-
ners dat progressief percentage
metaalsectoren zowel de metaal-
fonds Metaal voor de metaal-
afgesproken?
bouw als alle aanverwante secto-
bouw en de monteerders en er is
Het rendement van een obligatie
ren (garages, elektriciens, koets-
anderzijds de verzekeringsformu-
werk, metaalhandel, recuperatie
le (bij Sepia en bij Axa) voor al
en edele metalen) bestaat er een
de aanverwante sectoren. Welke
vaste bijdrage-systeem.
RG jouw opgespaarde reserves
(werkgevers of Fondsen voor Bestaanszekerheid) variabel. De hoogte van de RG
1
1
OLO = Obligation Lineaire Obligatie Belgische overheidsobligatie
het moment van deze belofte en je pensioen zal je werkgever elk
e
6
1.170
van vόόr 1 januari 2016 (datum van wijziging van de rende1.100
mentsgarantie) in de toekomst zullen krijgen, hangt samen met
● 1,75%
1.000
de beide manieren van beheer.
●
We proberen dit hierna duidelijk te maken.
● 3,25%
●
1. Het beheer via een Pensioenfonds (de verticale methode)
3,25% 1.1.2014
Het beheer van een pensioen-
1,75%
3,25%
1.1.2015
●
??%
●
● ??%
●
●
●
●
??%
1,75%
1.1.2016
●
1.1.2017
67 jaar
fonds (i.c. het Pensioenfonds Metaal) is onderworpen aan de WAP en moet werken volgens
In bovenstaand schema illustre-
een ‘middelenverbintenis’,
ren we deze verticale methode.
2. Het beheer via een verzekeringsmaatschappij (de horizontale methode)
aangeslotene volgens eigen
Begin 2014 werd er 1.000 voor
Wanneer de inrichter het beheer
kennis en naar best vermogen
jou gespaard, die wordt opgerent
toevertrouwt aan een verzeke-
zal beleggen en beheren zonder
aan 3,25 % tot begin 2015. Begin
ringsmaatschappij dan is er
zich daarbij vast te pinnen op
2015 wordt er 1.100 voor jou ge-
sprake van een ‘resultaatsver-
een resultaat.
spaard die wordt opgerent aan
bintenis’. De inrichter (werkge-
De WAP stelt wel dat er een mi-
3,25 % tot begin 2016. De opge-
ver of een Fonds voor Bestaans-
nimumrendement van 3,25 %
rente 1.000 van 2014 wordt ver-
zekerheid indien een sector) sluit
moet zijn op het opgespaarde
der opgerent aan 3,25 % tot be-
een contract met verzekerings-
bedrag (de verworven reserves)
gin 2016. Op begin 2017 werd er
maatschappij waarbij een ge-
dat opgenomen wordt bij pensio-
1.170 voor jou gespaard, die
waarborgd percentage (momen-
2
d.w.z. dat zij de inleg van iedere
3
nering of bij uittreding (sector of
wordt opgerent aan 1,75 % tot
teel nog 3,25 %) op de verwor-
het bedrijf verlaten). Let wel die
begin 2017. De opgerente 1.100
ven reserves gegarandeerd
3,25 % (de rendementsgarantie)
van oorspronkelijk 2015 wordt
wordt. Een wijziging van dat ge-
is van toepassing op de inleg en
verder opgerent aan 1,75 % tot
waarborgd percentage heeft
de verworven reserves tot op
begin 2017. De opgerente 1.000
slechts impact op de toekomstige
het moment dat die RG wijzigt
van oorspronkelijk 2014 wordt
premies.
(hier dus op 1/1/2016).
verder opgerent aan 1,75 %. Op
Dit heet in vakjargon de vertica-
1/1/2017 zal de rendementsga-
le methode.
rantie aangepast worden (??).
2
Overgenomen uit de nieuwsbrief van Gras Savoye consulting 3 We weten dat de rendementsgarantie op 1/1/2016 1,75 % zal bedragen, maar dit is het minimum, indien de waarde OLO stijgt zal het resultaat van de formule (65-75-85 % van de gemiddelde waarde over 2 jaar van een OLO) toegepast worden.
7
4
We illustreren dit andermaal met
en markten” (FSMA - de waak-
onderstaand schema:
hond van de pensioenfondsen) tikte op onze vingers met boodschap 1.170
dat we gunstiger waren voor de aangeslotenen dan hetgeen de
1.100
●
1.000
● 1,75%
●
● 3,25%
● 3,25% 1.1.2015
1.1.2016
gedwongen om vanaf 2014 ons pensioenreglement aan te passen. Momenteel (sinds 2014) krijgt elke aangeslotene 80 % van het reëel
●
1.1.2014
wet ons oplegde. Aldus werden wij
rendement met een maximum van 3,25 % en een minimum van 0 %. Al wat meer is vloeit naar de col-
67 jaar
lectieve reserve, een spaarpotje voor als het slecht gaat. Bijv. in jaar x was het reëel rendement van het Pensioenfonds Metaal 6 %. 4,8 % (80 %) ging
Begin 2014 werd er 1.000 voor
breiden (toevoegen van secto-
naar de aangeslotene maar afge-
jou gespaard, dit bedrag wordt
ren, fusie met andere plan-
roomd tot 3,25 %. Al de rest van
opgerent aan 3,25 % tot aan je
nen,…) wordt niet beschouwd als
het reëel rendement zijnde de 1,2
pensioen. Begin 2015 werd er
een ‘nieuw’ plan.
% (overige 20 %) en de 1,55 % (gedeelte boven de 3,25 %) ging
1.100 voor jou gespaard, dit be-
naar de collectieve reserve.
wordt er 1.170 voor jou gesp-
Wat is de situatie in de metaalsectoren nu en na dit akkoord?
aard, dit bedrag wordt opgerent
Pensioenfonds Metaal
eerste jaar alvast 1,75 %), zal de
aan 1,75 %.
In het Pensioenfonds Metaal is
drag wordt opgerent aan 3,25 % tot aan je pensioen. In 2016
het reëel rendement de laatste ja-
Wat zegt dit akkoord over hoe het verleden moet worden beheerd (verticale of horizontale methode)?
ren hoger dan 3,25 %. De midde-
Bij de wijziging van de rende-
oenfonds Metaal aan zijn aange-
mentsgarantie wordt aan de be-
slotenen een tariefgarantie van
staande contracten niet geraakt.
3,25 %. D.w.z. dat aan elke inleg
De bestaande methodes (verti-
voor de aangeslotene een ren-
caal of horizontaal) blijven naast
dement van 3,25 % werd vastge-
elkaar bestaan zoals voorheen.
koppeld. Tijdens de periode van
Wanneer een werkgever of een
de bankencrisis van 2008 tot
FBZ als inrichter een nieuw pen-
2010 ging het minder goed met
sioenplan start mag hij kiezen
de financiële gezondheid van het
welke methode hij wil gebruiken.
Pensioenfonds Metaal. “De auto-
Een pensioenplan dat zijn
riteit voor de financiële diensten
toepassingsgebied wenst uit te
len van het Pensioenfonds Metaal zijn divers belegd, in obligaties, maar ook in aandelen en infrastructuur. Tot 2014 gaf het Pensi-
Met de gewijzigde rendementsgarantie vanaf 1/1/2016 (voor het toekenning van het reëel rendement verdergezet worden, enkel de afroming zal gebeuren boven 1,75 % (in plaats van boven de 3,25 %). Dit betekent dat bij een goed positief rendement van het Pensioenfonds Metaal, deze collectieve reserve sterk kan aangroeien. Er kan dan beslist worden dat vanuit deze collectieve reserve een deelname in de winst wordt toegekend. Aldus zouden wij het rendementsverlies voor een stuk kunnen compenseren. Dit is een piste maar breken ons sectoraal hoofd over andere mogelijkheden.
4
www.fsma.be
8
De groepsverzekering in de
Wat staat er na dit akkoord
aanverwante sectoren
nog op stapel?
Sepia is de pensioeninstelling
Momenteel kun je je pensioen-
van de aanverwante metaalsec-
kapitaal of –rente op SWT-leeftijd
toren behalve de elektriciens.
ten vroegste vanaf 60 jaar en op
Hier hebben de inrichters m.n. de
het moment van het (vervroegd)
Fondsen voor bestaanszekerheid
pensioen opvragen. De bespa-
van elke sector een beheers-
ringsregering-Michel I wil af van
overeenkomst voor 5 jaar met
dit vervroegd uitkeren. Zij zet de
Sepia gesloten. Ook hier wordt
sociale partners onder druk om
de afspraak over het gewaar-
daaromtrent advies te geven, zo
borgd rendement van 3,25 % ge-
niet regelt de regering het zelf.
respecteerd. Eind 2016 loopt de beheersovereenkomst ten einde en moet dus vernieuwd worden. Met een aanbod van Sepia van 0,5 % of iets meer, met bloedende Fondsen voor Bestaanszekerheid, moeten we als sociale partners overwegen of we dezelfde weg zullen inslaan. Axa is verzekeringsmaatschappij voor het sectoraal pensioen van de elektriciens. De beheersovereenkomst met Axa voorzag een gewaarborgd rendement van 3,35 %. Vorig jaar stelde Axa dat zij voor de laatste bijdrageverhoging van 0,1 % (afgesproken in het sectoraal akkoord 20132014) niet meer het vereiste rendement wilden garanderen. Met als gevolg dat het Fonds voor Bestaanszekerheid van de elektriciens moest bijpassen. Als je weet dat Axa in 2014 een nettowinst van 5,02 miljard euro boekte, hetzij 12 % meer dan in 2013, dan laat bij deze gewaarborgd rendementsdiscussie toch een wrange nasmaak achter.
