Allemaal ondergronds

Eindrapportage

‘Allemaal ondergronds’ Een onderzoek naar de keuze voor en implementatie van een nieuw systeem van afvalinzameling

Aan Rekenkamercommissie Hendrik-Ido-Ambacht Referentiecode 000214.001.01

Van Drs. Marlies Bongers Drs. Natasja Wijnen MBA Drs. Benno van Dam

Vught, 21 februari 2008

Marktveld 26 • 5261 EB Vught • Postbus 115 • 5260 AC Vught T (073) 658 7080 • F (073) 658 7081 E [email protected] • W www.partnersenpropper.nl

Inhoudsopgave Kern ......................................................................................................1 Aanpak ................................................................................................................. 2 Centrale conclusies en aanbevelingen .................................................................... 2

1

Onderzoeksaanpak........................................................................ 3

1.1 1.2 1.3

Doel- en vraagstelling ................................................................................. 3 Onderzoeksmethode .................................................................................. 4 Toetsingskader........................................................................................... 4

2

Meldingen over afval ..................................................................... 5

3

De keuze voor het systeem en de leverancier ................................. 11

3.1 3.2 3.3

Vaststellen visie en prioriteiten................................................................... 11 Keuze afvalinzamelsysteem....................................................................... 14 Keuze leverancier ..................................................................................... 14

4

De implementatie van het systeem ................................................ 19

Bijlage 1 Uitgewerkt toetsingskader ....................................................... 26 Bijlage 2 Beleidsdoelen afvalinzameling ................................................. 29 Bijlage 3 Implementatie van het afvalinzamelsysteem ............................. 36 Bijlage 4 Processtappen ......................................................................... 38 Bijlage 5 Respondenten ......................................................................... 40 Bijlage 6 Bronnenlijst.............................................................................. 41

Kern Vanaf 2005 is een nieuw systeem van afvalinzameling in de gemeente Hendrik-IdoAmbacht ingevoerd. Het nieuwe afvalinzamelsysteem, de zogenoemde MOL is, net als het vorige afvalinzamelsysteem (Conmatic), een systeem waarbij het restafval en het GFT-afval collectief én ondergronds worden ingezameld. Dat betekent dat inwoners hun afval naar de containers moeten brengen die op bepaalde punten in de gemeente zijn geplaatst. Door middel van een inwerpopening kan het afval in de container worden gedeponeerd. In Hendrik-Ido-Ambacht is ervoor gekozen om de klep van de containers door middel van een magnetisch pas te ontsluiten.

Ondergrondse afvalinzamelsystemen zijn een steeds meer voorkomend verschijnsel. In verschillende gemeenten komt deze wijze van afvalinzameling voor. Een snelle schouw van een aantal evaluaties leert dat de tevredenheid over de ondergrondse afvalcontainers verschilt: in 2 wijken van de gemeente Almelo klaagde men over de capaciteit van de containers en de stankoverlast die de containers met zich meebrachten, maar gemiddeld genomen waardeerde de burger het systeem met een 7.1. De gemeente Nieuwegein ontving enkele tientallen klachten naar aanleiding van de implementatie van het nieuwe systeem, onder meer over de geluidsoverlast die de containers veroorzaken. In Eindhoven maken drie wijken gebruik van de ondergrondse containers. Uit een evaluatie komt naar voren dat driekwart van de gebruikers tevreden is over het systeem.

Het nieuwe afvalinzamelsysteem heeft vanaf de implementatie tot de start van het onderzoek1 tot circa 1.500 meldingen geleid. Naar aanleiding van het aantal meldingen heeft de rekenkamercommissie besloten een onderzoek in te stellen naar de keuze voor en implementatie van dit nieuwe afvalinzamelsysteem. Het onderzoek richt zich op de wijze waarop het afvalsysteem is geïmplementeerd, en de wijze waarop de gemeente richting de burger over de implementatie van het afvalsysteem heeft gecommuniceerd. De rekenkamercommissie beoogt met het onderzoek suggesties voor verbetering te kunnen doen.

1

Peildatum 3 oktober 2007.

1

“Het nieuwe afvalinzamelsysteem is door ons ingevoerd omdat het oude Conmatic systeem sterk verouderd was en niet meer voldeed aan de eisen welke wij en onze inzamelaar aan een dergelijk systeem stellen. Het Conmaticsysteem was duur, gebruiksonvriendelijk en niet bevorderlijk voor het gescheiden aanbieden van afval. Wij hebben daarom besloten om op zoek te gaan naar een nieuw afvalinzamelsysteem. De inwoners van onze gemeente hebben aangegeven graag gebruik te willen blijven maken van een collectief systeem in plaats van een individueel systeem met minicontainers in de achtertuin.” (Bron: Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief aan bewoner)

Aanpak Het onderzoek richt zich op de periode vanaf het moment dat de keuze voor een nieuw afvalinzamelsysteem op de agenda stond, tot aan de implementatie ervan in 2007. Dataverzameling heeft plaatsgevonden door middel van dossierstudie waarbij het traject van de keuze voor een nieuw afvalinzamelsysteem en de implementatie ervan in kaart zijn gebracht. Daarnaast zijn gesprekken gevoerd met de projectleider/senior beleidsmedewerker milieu en de verantwoordelijke portefeuillehouder. Het onderzoek is uitgevoerd in de periode september 2007 tot en met januari 2008 door drs. Marlies Bongers, drs. Natasja Wijnen MBA en drs. Benno van Dam van Partners+Pröpper.

Centrale conclusies en aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen worden opgesteld nadat ambtelijk wederhoor heeft plaatsgevonden.

2

1

Onderzoeksaanpak

1.1

Doel- en vraagstelling

Doelstelling De doelen die met het onderzoek naar de keuze voor en implementatie van het afvalinzamelsysteem worden beoogd zijn: – Inzicht in de wijze waarop het afvalsysteem is geïmplementeerd. – Inzicht in de wijze waarop de gemeente richting de burger over de implementatie van het afvalsysteem heeft gecommuniceerd. – Het doen van suggesties voor verbetering.

Centrale vraagstelling Is de keuze voor het nieuwe afvalinzamelsysteem een juiste in het licht van de voor- en nadelen aan het systeem?

Onderzoeksvragen en onderzoeksmodel De volgende vragen geven richting aan het onderzoek: 1 Hoeveel meldingen heeft de gemeentelijke organisatie ontvangen? 2 Op welke wijze wordt omgegaan met meldingen van burgers en is op grond van de meldingen het beleid bijgesteld? 3 Waarom is er gekozen voor de aanschaf van een ondergronds afvalinzamelsysteem en hoe is dit besluit tot stand gekomen? 4 Hoe is het afvalinzamelsysteem geïmplementeerd en zijn de burgers hierover geïnformeerd? 5 Is het contract een voldoende weergave van de door de raad gestelde kaders? 6 Is er sprake van adequate uitvoeringsprestaties door leverancier van het afvalinzamelsysteem? 7 Biedt het contract voldoende sturingsmogelijkheden bij fouten, gebreken en tekortkomingen? Burger

Gemeentebestuur Raad

Wensen / voorkeuren

Tevredenheid/ meldingen

-

aders / beleid Kaders / beleid motieven / doelen Motieven voor keuze systeem College

Uitvoeringsprestaties: Uitvoeringsprestaties: communicatie technische implementatie implementatie -kwaliteit van van de de kwaliteit dienstverlening handhaving -handhaving

Figuur 1.1: Onderzoeksmodel.

3

Ten slotte moeten aanbevelingen worden gedaan om de klachten weg te nemen binnen de kaders van het contract en gegeven de aard van het gekozen systeem en, voor zover dat niet kan, moet duidelijk worden gemaakt waar de kaders aangepast dienen te worden.

1.2

Onderzoeksmethode

Door middel van dossierstudie is het traject van de keuze voor een nieuw afvalinzamelsysteem en de implementatie ervan in kaart gebracht. Daarnaast zijn in twee interviews met een ambtenaar en wethouder de bevindingen uit de dossierstudie geverifieerd en aangevuld.

1.3

Toetsingskader

Om de onderzoeksvragen adequaat te beantwoorden heeft de rekenkamercommissie gebruikt gemaakt van een toetsingskader. (A) Meldingen over afval In de eerste fase van het onderzoek zijn de meldingen geïnventariseerd en ingedeeld in categorieën. Naast de indeling van de meldingen in categorieën, beoordelen wij de meldingen onder meer op de volgende punten: – De melding is het gevolg van een inherent kenmerk van het systeem en daarmee voorspelbaar. – De melding wordt in behandeling genomen en de melder wordt geïnformeerd over de afhandeling ervan. – De gemeente stelt het beleid bij na ontvangst van een groot aantal dezelfde meldingen of houdt zich beargumenteerd aan het staande beleid. (B) De keuze voor het systeem en de leverancier Bij de motieven en doelen van de keuze voor het ondergrondse afvalinzamelsysteem en de leverancier letten wij onder meer op de volgende punten: – Er heeft een zorgvuldige afweging plaatsgevonden van de voor- en nadelen van het afvalinzamelingssysteem. – Er heeft een zorgvuldige afweging plaatsgevonden van de criteria om te komen tot een keuze voor de leverancier. – De wensen en voorkeuren van inwoners zijn bij de keuze voor het systeem meegenomen. (C) De implementatie van het systeem – De implementatie van het nieuwe afvalinzamelsysteem heeft planmatig plaatsgevonden. – Informatie aan burgers over de implementatie heeft op het juiste moment plaatsgevonden. – Contract met leverancier is een weergave van door de raad gestelde kaders – Het met de leverancier afgesloten contract biedt mogelijkheden om direct op de meldingen van de inwoners en eventuele technische problemen in te spelen. – De gemeente levert inspanningen om goed gebruik van de containers te realiseren en afvaltoerisme te minimaliseren. En treedt indien nodig handhavend op.

4

2

Meldingen over afval

Dit hoofdstuk richt zich op de volgende vragen: 1 Hoeveel meldingen heeft de gemeentelijke organisatie ontvangen? 1a Hoe kunnen de meldingen getypeerd worden? 1b In hoeverre zijn de meldingen te herleiden tot de inherente voor- en nadelen van het systeem? 2 Op welke wijze wordt omgegaan met meldingen van burgers en is op grond van de meldingen het beleid bijgesteld?

De gemeente heeft sinds de implementatie van het nieuwe afvalinzamelsysteem in 2005 plusminus 1.500 meldingen ontvangen Sinds de implementatie van het nieuwe afvalinzamelsysteem (MOL) in 2005, heeft de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht plusminus 1.500 meldingen van inwoners over het systeem ontvangen. De inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht hebben hun meldingen over de afvalinzameling in MOL-len veelal telefonisch gedaan. De behandelend ambtenaar maakt daarvan een schriftelijke aantekening. In tweede instantie zijn de meldingen digitaal bewaard.

Meldingen gaan vooral over volle containers In onderstaand overzicht zijn de meldingen gegroepeerd aan de hand van een aantal categorieën. Er is gebruik gemaakt van de indeling zoals die ook door de gemeente is gehanteerd ten behoeve van de evaluatie van de implementatie van het afvalinzamelsysteem in januari 2007.2 aantal meldingen 2005 2006 2007 vragen over plaatsing van de container

3

94

18

klep functioneert niet goed

6

160

143

mol reageert niet op pas

1

20

6

volmeldingen

14

565

349

bijvuil

0

28

8

pasje niet ontvangen/niet aanwezig

2

14

0

er zit iets klem

3

32

28

pasje verloren/defect

1

11

0

2 32

30 954

9 561

anders totaal aantal meldingen

Tabel 2.1: Meldingen over ondergronds afvalinzamelsysteem (MOL-len) van 29 augustus 2005 tot en met 3 oktober 2007 (in aantallen).

2

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Evaluatie implementatie afvalverzamelsysteem MOL, januari 2007.

5

Zoals de tabel laat zien hebben de meldingen in alle drie de jaren het vaakst betrekking op volmeldingen, op afstand gevolgd door het niet functioneren van de klep; de 3 meldingen gaan veelal over het open blijven staan van de klep. Het nieuwe ondergrondse afvalinzamelsysteem is vanaf augustus 2005 geïmplementeerd. In de loop van de tijd maken dus steeds meer huishoudens in Hendrik-Ido-Ambacht gebruik van het nieuwe systeem. Om een adequaat beeld te geven van het verloop van de meldingen is daarom informatie nodig over de hoeveelheid aangesloten huishoudens op het nieuwe afvalinzamelsysteem in een jaar. 2005

2006

2007

aantal meldingen

32

954

561

aantal opgeleverde mollen

130

283

559

gemiddeld aantal meldingen per mol

0.24

3.37

0.99

4

Tabel 2.2: Verband tussen aantal meldingen en aantal geplaatste mollen per jaar.

De rekenkamercommissie heeft gegevens gekregen over het aantal opgeleverde mollen in een jaar. Hieruit blijkt een duidelijke afname in het aantal meldingen, wanneer het aantal mollen waarop de meldingen betrekking hebben in ogenschouw wordt genomen. In 2005 zijn 130 mollen geïmplementeerd, daarover zijn 32 meldingen binnengekomen. In 2006 zijn 954 meldingen binnen gekomen over 283 mollen; dat is gemiddeld ruim 3 meldingen per mol. In 2007 daalt het gemiddelde aantal meldingen per mol naar 0,99.

De meldingen zijn slechts in een beperkt aantal gevallen het gevolg van een inherent kenmerk van het systeem Omdat een nieuw systeem voor afvalinzameling ander gedrag vraagt van gebruikers, ligt het voor de hand dat er over het nieuwe afvalinzamelsysteem bij de gemeente meldingen en vragen van gebruikers binnenkomen. Zoals hierboven al aangegeven constateert de rekenkamercommissie dat de meldingen het vaakst betrekking op volmeldingen en op het niet goed functioneren van de klep. Deze meldingen staan los van het gedrag van de gebruiker. De rekenkamercommissie heeft onderzocht of de meldingen over afvalinzamelsysteem te relateren zijn aan inherente kenmerken van het systeem.5 De bij de keuze voor het nieuwe systeem bekende en onderkende kenmerken zijn als volgt:

3

4 5

Meldingen over de aanwezigheid van vliegen in de containers zijn vanwege de ‘tijdelijkheid’ van dit probleem niet opgenomen; deze meldingen doen zich alleen voor in de zomer bij hogere temperaturen. In 2006 was er sprake van 6 meldingen over vliegen, in 2007 ging het om 73 meldingen. Tot oktober 2007. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-IdoAmbacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’, versie 9, 25 augustus 2003.

6

Inherente kenmerken van het systeem Duurder door hogere kosten van inzameling Aanbod verder van huis Zwerfvuil/bijvuil Duurder door verstoring van inzameling (verstopping, bijplaatsen afval, crashteam, geparkeerde auto’s) Matig handhaafbare uitvoering Kleine inwerpopening (niet in visie als zodanig verwoord)

Gaan de meldingen hierover? Nee Nee Ja Ja Nee Ja

Tabel 2.3: Relatie tussen nadelen aan afvalinzamelsysteem en aard van de meldingen. Meldingen over bijvuil komen geregeld voor in de meldingenbestanden. Evenals verstoringen van de inzameling doordat er iets klemzit, of de container eerder vol is dan het geplande tijdstip van lediging. De meldingen over geparkeerde auto’s die lediging belemmeren zijn weliswaar opgenomen in de meldingenbestanden, maar deze meldingen worden door de inzamelaar en niet door de gebruikers gemeld. Deze tellen niet mee voor de door de gebruikers in tabel 3.1 opgenomen meldingen. Meldingen die betrekking hebben op een inherent kenmerk van het systeem, zijn lastig voor de gebruiker, maar als zodanig dus niet op te lossen, hoeveel meldingen er ook over gedaan zouden worden. De rekenkamercommissie heeft geen aanwijzingen dat het niet functioneren van de klep een inherent kenmerk aan het systeem zou zijn. Niet genoemd als inherent kenmerk, maar volgens de rekenkamercommissie wel als zodanig te classificeren, is de stankoverlast en overlast van vliegen in de zomer. Het systeem is luchtdicht en daardoor een ideale broedplaats voor vliegen. De andere gemeente met hetzelfde systeem (Ede) zamelt het afval niet gescheiden in en heeft, mogelijk daardoor, geen last van stank en vliegen.6

Er wordt actie ondernomen op een melding over het afvalinzamelsysteem Uit de door de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht ter beschikking gestelde meldingenbestanden blijkt dat de gemeente actie onderneemt op de gedane melding. Al naar gelang de aard van de melding onderneemt eerst de projectleider/senior

6

De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft in eerste instantie het probleem bij de leverancier neergelegd. De leverancier dacht dat de vliegenoverlast mogelijk werd veroorzaakt door het gebrek aan ventilatie, waardoor de temperatuur hoger werd in de MOL. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft toen een aantal MOLLEN met vliegenoverlast een ventilatierooster gegeven, maar dat heeft nauwelijks iets uitgemaakt. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft contact opgenomen met de gemeente Ede, die gebruik maakt van hetzelfde systeem. Ede heeft alleen restafval-MOLLEN, zij zamelen niet gescheiden in. Ede heeft geen overlast van vliegen. Zowel een door de gemeente ingeschakelde vliegenexpert als de collega in Ede hebben maar één verklaring voor de vliegenoverlast en dat is dat de gescheiden (en niet verpakt bij het restafval verpakt) gftafvalinzameling vliegen aantrekt. Bron: Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (via e-mail).

7

beleidsmedewerker milieu actie of geeft de melding door aan de inzamelaar (Netwerk) of de leverancier (WTS/Kliko).

Onduidelijk is of de indiener wordt geïnformeerd over de afhandeling van zijn melding Naast de van de gemeente ontvangen digitale bestanden met (overwegend telefonische) meldingen heeft de rekenkamercommissie ten tijde van het dossieronderzoek 7 geconstateerd dat er ook meldingen via een brief bij de gemeente zijn binnengekomen. Deze worden, met het antwoord van de gemeente, fysiek in dossiermappen in het archief bewaard. De inwoners die een schriftelijke melding deden, kregen van de gemeente ook schriftelijk informatie over de afhandeling van hun melding. In dit dossier kwamen onder andere de volgende meldingen met de reactie van de gemeente voor: – meldingen van stankoverlast: wordt bijvoorbeeld opgelost door reiniging container, afstellen deksel; – meldingen van vliegen: er wordt verwezen naar te ondernemen actie: testen door middel van schoonmaken container + gebruik van insecticiden. Inwoners zijn in de zomer van 2007 geattendeerd op het bestaan van biologisch afbreekbare zakjes voor GFT-afval.; – milieupas niet ontvangen
wordt alsnog toegestuurd; – technische mankementen
verholpen; – te weinig geleegd
gemeente meldt terug dat vulgraad wordt gemeten om ledigingsfrequentie te kunnen bepalen. Er is in de digitale meldingenbestanden niet standaard opgenomen wat er met de melding is gedaan. In sommige gevallen is dat wel gebeurd, bijvoorbeeld: – ‘doorgegeven aan de projectleider/senior beleidsmedewerker milieu, de inzamelaar of de leverancier’. In de meeste gevallen is een dergelijke mededeling niet op genomen; – bij een volmelding is aangeven welke actie wordt ondernomen: bijvoorbeeld: “lediging gebeurt vrijdag”; niet altijd is duidelijk of dit een reguliere lediging is of een extra lediging of “doorgegeven aan Kliko, wordt 30.3 gerepareerd”; – er is aangegeven welke actie is ondernomen en welk resultaat dat had: “doorgegeven aan kliko, geen probleem aangetroffen”. Uit de meldingenbestanden is dus meestal niet af te leiden of de melder wordt geïnformeerd over de actie die is ondernomen op zijn/haar melding. De algemene lijn van de afhandeling van meldingen is als volgt: de melding wordt in ontvangst genomen en zoveel mogelijk in 2 dagen afgehandeld. Als dat niet lukt dan krijgt de melder daar bericht over. Als een MOL defect is dan hangt een gemeenteambtenaar er een kaartje aan, dat de storing gemeld is. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is gestart met het standaard terugbellen van melders. De gemeente kreeg toen vaak te horen dat de 7

Volgens opgave van de senior beleidsmedewerker milieu/projectleider betreffen de gegevens in de meldingenbestanden alle telefonische meldingen én de e-mails die binnen komen via meldpunt en via de gemeentelijke website. De opmerkingen over de afvalverwerking die schriftelijk per brief binnengekomen worden niet als meldingen geregistreerd.

8

melders geen behoefte hadden aan het terugbelgesprek; men had het probleem gemeld en wilde dat het opgelost zou worden. Daarna is de gemeente gaan vragen of melders teruggebeld willen worden en dat wordt nog steeds gedaan; de ervaring van de 8 gemeente is dat zo’n 70 % van de melders geen behoefte heeft aan een terugbelgesprek. In de evaluatie van het afvalinzamelsysteem die de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht in januari 2007 zelf uitvoerde wordt gemeld: “Meldingen worden door de projectleider/senior beleidsmedewerker milieu en het meldpunt snel en adequaat 9 afgehandeld”.

De gemeente stelt het beleid bij na ontvangst van een groot aantal dezelfde meldingen De rekenkamercommissie constateert dat de gemeente het systeem of de informatievoorziening over het systeem aanpast naar aanleiding van door de gebruikers gedane meldingen. Zo bleek bijvoorbeeld dat de stickers die de milieupas ‘lezen’, zijn vervangen, omdat de oude stickers het zonlicht weerkaatsten, waardoor de pas onleesbaar werd. Een ander voorbeeld is het inhoudelijk aanpassen van de brieven die worden verzonden bij nieuw op te leveren containers. Deze werden steeds met de meest up-to-date-informatie gevuld, zodat nog beter gecommuniceerd kon worden over de werking en het gebruik van het systeem. Naar aanleiding van de volmeldingen past de gemeente indien noodzakelijk het legingsmoment, de legingsfrequentie en/of de capaciteit van de MOL aan. Het aanvankelijke plaatsingsplan bleek niet in één keer goed te zijn omdat de plaatsing op basis van het aantal huishoudens plaats vond, en niet op basis van het aantal personen in een huishouden of op basis van de feitelijk aangeboden hoeveelheid afval. Het gevolg was dat er diverse meldingen over volle containers werden gemeld. Met behulp van vulgraadmetingen werd dit probleem geanalyseerd. De resultaten van deze metingen konden resulteren in een wijziging van het moment van afhalen; het opvoeren van de legingsfrequentie van één naar twee keer per week; het vervangen van een GFT-container door een restafvalcontainer of als laatste maatregel; het plaatsen van een extra container. In sporadische gevallen is de locatie van de containers aangepast. In beginsel is ervoor gekozen om de nieuwe containers zoveel mogelijk op de plaats van de oude containers te plaatsen. In een aantal gevallen bleek dat niet haalbaar, bijvoorbeeld omdat het zijbeladingssysteem van de afvalinzamelauto dan niet bij de container zou kunnen komen. In de wijk Volgerlanden heeft plaatsing op basis van het Inrichtingsplan Openbare Ruimte (IPOR) plaatsgevonden. Dit was niet in alle gevallen naar volle tevredenheid van de bewoners. Om geen precedent te scheppen is van dit plan in 10 beginsel niet afgeweken. In nog een geval zou een beleidsaanpassing mogelijk geweest zijn. Zoals gezegd heeft een groot deel van de meldingen in (warme) zomers betrekking op stank- en vliegenoverlast: dit was van tevoren niet voorzien en stelde ook de leverancier voor raadsels. Hendrik-Ido-Ambacht was de tweede gemeente die gebruik maakte van de 8 9

10

Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (via e-mail). Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Evaluatie implementatie afvalverzamelsysteem MOL, januari 2007. Interview in het kader van het onderzoek.

9

MOL van WTS/Kliko. Bij de andere gemeente (Ede) is er nauwelijks sprake van stankoverlast, waarschijnlijk omdat daar het GFT niet gescheiden wordt van het restafval (daar werken ze met één container). De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft echter bepaald dat men afval wél wil scheiden. Op verschillende manieren probeert men de stank- en vliegenoverlast te bestrijden, met behoud van het gescheiden inzamelen van afval. Zo heeft de gemeente in de zomer van 2006 geëxperimenteerd met extra schoonmaakrondes. Dit heeft het probleem niet verholpen. Extra legen was ook geen oplossing. Op een aantal MOL-len zijn luchtroosters geplaatst om te zien of de toevoer van verse lucht de stank zou verminderen. Dit heeft geholpen tegen de stank maar niet tegen de vliegen. Nu werkt de leverancier aan een soort deospray, die elke keer dat de klep wordt geopend een combinatie van insecticiden en eventueel een geurtje sprayt. Tevens heeft de gemeente haar inwoners geattendeerd op een biologisch afbreekbaar zakje voor het GFT-afval. Door het GFT afval in die zakjes in de container te werpen, zou de vliegenoverlast af kunnen nemen.

10

3

De keuze voor het systeem en de leverancier

Dit hoofdstuk richt zich op de volgende vragen: 1 Waarom is er gekozen voor de aanschaf van een ondergronds afvalinzamelsysteem en hoe is dit besluit tot stand gekomen? 1a Heeft er zorgvuldige afweging plaatsgevonden tussen de voor- en nadelen van het afvalinzamelingsysteem? 1b Heeft er zorgvuldige afweging plaatsgevonden tussen verschillende leveranciers van het afvalinzamelingsysteem? 1c In hoeverre zijn - bij de keuze voor het systeem - de voorkeuren c.q. wensen van de burgers meegenomen?

Het college heeft de voorbereiding voor de keuze van een afvalinzamelsysteem ter hand genomen Op initiatief van de verantwoordelijke wethouder is vanaf 2002 beleid op afval ontwikkeld. Daaruit is de nota Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-IdoAmbacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’ 11 voortgekomen. Daarin werd het volgende stappenplan gepresenteerd om te komen tot een nieuwe afvalinzamelsysteem: 1 vaststellen visie en prioriteiten; 2 keuze afvalinzamelsysteem; 3 keuze leverancier. Een projectorganisatie met stuurgroep en projectgroep werd ingesteld, met wethouder Stoop als voorzitter van de stuurgroep. Adviesbureau K+V werd was als externe partner aangetrokken om de aanbiedingen van de leveranciers in de gunningsfase te beoordelen. In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de drie stappen uit het stappenplan.

3.1

Vaststellen visie en prioriteiten

Verschillende systemen zijn tegenover elkaar gezet De hierboven genoemde visie op afval benoemt de gemeentelijke doelen die zijn geformuleerd ten aanzien van de inzameling van afval.12 Daarnaast zijn op basis van de 13 doelen de voor- en nadelen van 2 hoofdsystemen opgenomen. De twee systemen zijn: 1 mini-containers voor restafval en composteercontainers voor gft; 2 ondergronds collectief inzamelsysteem voor restafval en composteercontainers voor gft. Het college heeft bepaald dat de keuze voor een bepaald type ondergronds inzamelsysteem afhangt van de uitkomst van een sterkte-zwakte analyse die uitging van de volgende factoren:14 11

12 13

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-IdoAmbacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’, versie 9, 25 augustus 2003. Zie bijlage 2 Beleidsdoelen afvalinzameling. Zie paragraaf 3.1.

11

–

–

–

Belang van beheerste kostenontwikkeling. Wanneer hier veel prioriteit aan wordt toegekend lijkt een keuze voor het Conmatic type IV (achterlader) voor de hand te liggen doordat in bestaand gebied de betonnen bakken en de locaties gehandhaafd kunnen blijven. Daarnaast zijn de Conmatics drie maal goedkoper in aanschaf (van een geheel nieuw systeem) dan de OMB's (zijlader). Belang van inpasbaarheid van het systeem op de reeds bestaande Conmatic locaties. Het hengelsysteem en de Conmatic IV is inpasbaar op deze locaties waardoor de invoering eenvoudiger zal zijn dan bij het zijladersysteem waarbij in grotere mate met inwoners overeenstemming zal moeten worden bereikt over nieuwe locaties en aanpassingen aan de openbare ruimte noodzakelijk zijn. De voorkeur van de inzamelaar Netwerk voor het OMB systeem.

De keuze voor het afvalinzamelsysteem past binnen door de raad vastgesteld kaders De rekenkamercommissie heeft onderzocht of de keuze voor het nieuwe afvalinzamelsysteem past binnen door de raad vastgestelde kaders. De raad heeft in 2005 15 een milieubeleidsplan vastgesteld. In dit milieubeleidsplan -dat tot stand is gekomen nà de nota Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’- wordt aangehaakt bij de genoemde nota. Er wordt onder andere in herhaald dat de gemeente in 2010 aansluiting moet hebben bij het landelijk niveau van afvalscheiding zoals dat is omschreven in het Landelijk afvalstoffen plan 2002-2012. Het niveau waarop de gemeente wil komen is vertaald naar een totale hoeveelheid afval in 2012 en de diverse hoeveelheden (percentages) gescheiden aangeboden afval. Een uitgebreide analyse van de beleidsdoelstellingen is opgenomen in bijlage 2. Hieronder zijn de beleidsdoelstellingen weergegeven. Beleidsdoelstellingen De toegankelijkheid van het inzamelmiddel sluit aan bij het gewenste gedrag dat van inwoners van de gemeente verwacht wordt. Hierbij moet het uitnodigend zijn voor de inwoner om afval op de juiste wijze aan te bieden. Daarnaast moet afvaltoerisme zowel naar de gemeente als vanuit de gemeente voorkomen worden. De middelen moeten door de gebruikers op eenvoudige en gebruiksvriendelijke wijze gebruikt kunnen worden. Belangrijke aspecten: eenvoudige en veilige bediening, aanbod momenten sluiten aan bij de wensen van de burger. De inzamelmiddelen en de directe omgeving zien er schoon en goed onderhouden uit. Risico’s op calamiteiten moeten tot een minimum beperkt worden. Wanneer calamiteiten zich voordoen worden passende maatregelen genomen om problemen op te lossen en vergelijkbare toekomstige problemen te voorkomen.

14

15

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel afvalbeleid en keuze afvalinzamelsysteem stap 2, 23 oktober 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Milieubeleidsplan 2006-2009, vastgesteld op 7 november 2005.

12

Beleidsdoelstellingen (Vervolg) Vragen en meldingen van inwoners worden adequaat behandeld. Hiervoor kan de inwoner zowel bij de gemeente als bij de inzamelorganisatie terecht. Daarnaast worden de inwoners ook actief betrokken bij en geïnformeerd over belangrijke ontwikkelingen en acties die op het gebied van afval binnen de gemeente plaats vinden. De inwoners binnen de gemeente worden opties geboden om het afval aan te bieden. Hierbij wordt met name gedacht aan verschillende mogelijkheden op het gebied van GFT afval. De gemeente zal de komende van 5 jaar werken aan het vergroten van het inzicht van de inwoners in de werking van de afvalketen en het effect van eigen handelen. Afvalscheiding moet in 2010 aansluiten op landelijke scheidingsdoelen zoals deze door het afvaloverlegorgaan (AOO) voor de Nederlandse gemeenten uitgewerkt zijn. In 2013 is de scheidingsprestatie binnen de gemeente 15% beter dan de streefwaarden zoals deze op dat moment door het AOO gesteld worden. De ontwikkelingen binnen de gemeente moeten erop gericht zijn dat scheiding van afval zoveel mogelijk aan de bron plaatsvindt. Ingezameld afval moet duurzaam verwerkt worden. Hierbij wordt aangesloten bij de ladder van Lansink. Beperking zwerfvuil: in 2003/2004 zal de gemeente een besluit nemen over de te hanteren schoonheidsklasse die de gemeente wil hanteren. Hiervoor wordt aangesloten bij het te ontwikkelen beheerkwaliteitsplan van de sector Ruimtelijke Zaken. Afhankelijk van de te maken systeemkeuze zullen begrotingsuitgangspunten en uitgangspunten voor de ontwikkeling van de afvalstoffenheffing geformuleerd worden waarbij uitgegaan wordt van verantwoorde kostenontwikkelingen. De inwoners worden na invoering van het nieuwe systeem financieel beloond voor een positieve bijdrage aan goede afvalscheiding en preventie. De gemeente zal prikkels ontwikkelen en invoeren die de inzamelorganisatie motiveren om milieu- en kostenbewust te handelen. Beleidsontwikkeling op het gebied van afvalinzameling en aansturing is een verantwoordelijkheid van de gemeente. De inzamelorganisatie is verantwoordelijk voor een juiste en tijdige uitvoering van de aan haar verstrekte opdracht. Het systeem moet goed mee kunnen met toekomstige ontwikkelingen. Handhaving van de uitvoering zal door de gemeente bewaakt worden. Deze taak zal de primaire verantwoordelijkheid zijn voor de opdrachtgever binnen het werkveld milieu, waarbij de opsporingsambtenaar belangrijke input aan de opdrachtgever zal leveren voor het uitvoeren van deze taak. Optimale hygiëne van de inzamelmiddelen waarbij het contact met afval voor zowel de aanbieder als inzamelaar van afval tot een minimum beperkt wordt.

Tabel 3.1 Beleidsdoelstellingen gemeente Hendrik-Ido-Ambacht met betrekking tot afval.

In het milieubeleidsplan wordt aangegeven dat de gemeente er zich van bewust is dat een hoog service niveau (de hoogte van de drempel om afval op de juiste wijze aan te bieden) kan leiden tot een lager resultaat op het gebied van afvalscheiding. De gemeente hecht grote waarde aan een hoog service niveau. In de periode 2005-2008 worden alle ondergrondse collectieve afvalinzamelsystemen vervangen door een nieuw systeem. De gemeente gaat, tegelijk met het invoeren van een systeem van toegangscontrole, gericht communiceren naar de gebruikers van het systeem. Dit totale

13

pakket moet, naast het behouden van het hoge service niveau, leiden tot het behalen van de afvalscheidingsdoelen zoals die in het Landelijk afvalstoffenplan zijn opgenomen. Tevens wordt aandacht besteed aan voorlichting en handhaving op het aanbiedgedrag. De rekenkamer stelt vast dat het nieuwe afvalinzamelsysteem past binnen de kaders van het milieubeleidsplan.

3.2

Keuze afvalinzamelsysteem

De keuze voor het afvalinzamelingsysteem is gemaakt door de raad aan de hand van verschillende alternatieven De rekenkamercommissie constateert dat de raad op verschillende manier en op verschillende momenten is meegenomen in het keuzeproces voor het nieuwe afvalinzamelsysteem. Zo is er voorafgaand aan de keuze in de raadscommissie (juni 2003) een presentatie geweest over verschillende systemen van afvalinzameling. Tevens zijn de raadsleden (augustus 2003) op excursie geweest naar vier verschillende afvalinzamelsystemen. De bespreking in de commissie Ruimtelijke Zaken (juni 2003) kan als volgt worden samengevat. Het college geeft aan een voorkeur te hebben voor een collectief systeem zowel voor restafval als GFT. Daarnaast vraagt het college aandacht voor het vrijwillig deelnemen aan composteren volgens de BioCom-methode. Voor de keuze van het nieuwe afvalinzamelsysteem zijn drie criteria/factoren bepalend geweest: milieu, kosten en serviceniveau. Het college heeft naar eigen zeggen het grootste belang gehecht aan het serviceniveau. Dit heeft betrekking op de toegankelijkheid, gebruiksvriendelijkheid en de kwaliteit van de openbare ruimte. De voorliggende keuze sluit volgens het college aan bij de wensen van de bevolking en de reacties van raadsleden. In de commissie is een discussie geweest over de procedure, waarbij de insteek is geweest om een proces te doorlopen waarbij de raad betrokken wordt bij o.a. de formulering van beleid, de keuze over het hoofdsysteem en de uiteindelijke systeemkeuze in relatie tot financiële gevolgen zoals die in de nota zijn verwerkt. De wethouder heeft toegezegd dat de raad betrokken wordt bij de keuze voor de 16 leverancier. De raad besluit analoog aan het collegebesluit in november 2003 unaniem om voor het inzamelen van rest- en GFT-afval gebruik te maken van een collectief ondergrond inzamelsysteem. Tevens wordt daarbij aan inwoners de mogelijkheid geboden om op individuele basis GFT-afval door thuiscomposteren te verwerken.17

3.3

Keuze leverancier

Er heeft een zorgvuldige afweging plaatsgevonden om te komen tot de keuze voor een leverancier De keuze voor een leverancier van het nieuwe afvalinzamelsysteem heeft plaatsgevonden in het kader van een Europese aanbesteding. In de commissie Ruimtelijke Zaken van juni 2004 wordt het aanbestedingsproces door de wethouder toegelicht. De wethouder geeft 16 17

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Commissieverslag Ruimtelijke Ordening c.a., 26 juni 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel Voorstel afvalbeleid en keuze afvalinzamelsysteem stap 2, 3 november 2003.

14

aan dat de keuze voor het systeem is gemaakt naar aanleiding van het afvalbeleid dat is gebaseerd op de vier peilers: milieu, kosten, service en kwaliteit. De raad heeft 18 nadrukkelijk gekozen voor kwaliteit als belangrijkste criterium. Het gebruiksgemak voor de burgers en de kosten zijn nevengeschikt. Bij een inzet op de kosten, zou voor een minicontainersysteem gekozen zijn. Daarom zijn systeem en kosten gelijkgesteld. De raad vraagt in hoeverre politieke besluitvorming nodig is? De wethouder geeft aan dat in de commissie van december en de raad van januari 2005 de politieke besluitvorming plaats zal vinden. Voorafgaand aan het aanbestedingsproces zijn selectie- en gunningscriteria opgesteld.19 Deze zijn in het collegebesluit van 2 juni 2004 vastgesteld. Conform de toezegging van de portefeuillehouder in de gemeenteraad ten tijde van het besluiten over de aanschaf van het hoofdsysteem zal de commissie Ruimtelijke Zaken betrokken worden bij de selectieen gunningscriteria. De criteria zijn voor nader advies voorgelegd aan de Commissie Ruimtelijke Zaken van 24 juni 2004. De selectiecriteria zijn ervoor bedoeld om leveranciers uit te nodigen om een aanbieding te doen. De selectiecriteria zijn:20 – oganisatie; – financiële gegevens; – ervaring; – productinformatie; – technische uitrusting; – kwaliteit; – after sales support. De geselecteerde leveranciers doen vervolgens, op basis van de door de gemeente te verstrekken omschrijvingen, een aanbieding. Deze aanbiedingen worden beoordeeld op 21 basis van de vooraf opgestelde gunningscriteria: – plan van aanpak; – systeem; – garantie en service; – kosten; – juridisch. Op basis van deze vooraf opgestelde beoordelingscriteria, scoort het systeem van WTS/Kliko ten opzichte van de overige twee (na selectie overgebleven) systemen het 18

19

20

21

Let op: dit is letterlijke tekst uit het commissieverslag, terwijl de termen niet overeenkomen met wat eerder is bepaald en opgemerkt: de raad heeft eerder niet voor kwaliteit gekozen maar voor service. Deze worden uitgebreid beschreven en van scores voorzien in de bijlagen bij: Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Selectie- en gunningscriteria aanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, vertrouwelijk, stukken ter inzage bij griffier, 27 mei 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Selectie- en gunningscriteria aanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, vertrouwelijk, stukken ter inzage bij griffier, 27 mei 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Selectie- en gunningscriteria aanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, vertrouwelijk, stukken ter inzage bij griffier, 27 mei 2004.

15

hoogst. WTS/Kliko heeft op basis van deze beoordeling aan de gemeente de economisch 22 meest voordelige aanbieding gedaan. Het college stelt de raad voor kennis te nemen van de gevolgde procedure en de 23 beoordeling van de Europese aanbesteding en krediet ter beschikking te stellen. Tevens wordt voorgesteld om extra krediet beschikbaar te stellen voor de aanschaf van een 24 toegangscontrolesysteem.

Er is gekozen voor de economisch meest voordelige aanbieding Het college besluit, volgens opgave van de gemeente, dat de ingediende aanbiedingen worden gerangschikt op basis van de economisch meest voordelige aanbieding. Niet alleen de aanschafprijs maar ook de inzamelkosten en kosten voor onderhoud en afschrijving worden in de financiële beoordeling van de aanbiedingen meegenomen. Het te leveren systeem (o.a. service naar de burger) en de kosten die verband houden met de aanschaf en plaatsing van het systeem zijn in de weging van criteria van gelijk gewicht. Dit impliceert dat de gevolgde procedure ruimte liet om niet voor de goedkoopste aanbieding te gaan. “Vanuit de raad en uw college is bij het besluiten over de systeemkeuze nadrukkelijk opengehouden dat niet het goedkoopste systeem zou worden gekozen”.25 Het argument voor de uiteindelijke keuze van de leverancier is: “ondanks het feit dat dit bedrijf niet de goedkoopste aanbieding heeft gedaan is deze aanbieding op basis van de beoordelingscriteria als economisch meest voordelig gekwalificeerd. De extra 22

23

24

25

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Europese aanbesteding ondergronds afvalinzamelsysteem, 10 maart 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Europese aanbesteding ondergronds afvalinzamelsysteem, 10 maart 2005, Onderwerp t.b.v. raadsagenda: Voorstel keuze nieuw ondergrondsafvalinzamelsysteem. Het plaatsen van afsluitbare containers waarbij de inworpopening geopend kan worden met een sleutel of een pasje heeft ten opzichte van het huidige vrij toegankelijke systeem een aantal voordelen: – voorkomen wordt dat bedrijven hun afval in het afvalsysteem deponeren; – inwoners van andere gemeenten kunnen geen gebruik maken van onze systemen – gebruikers kunnen eenvoudig gestuurd worden in het gebruiken van een bepaalde container; – handhaving op verkeerd gebruik is aan de hand van registratie van gebruikers eenvoudiger; – het eventueel invoeren van een systeem waarbij betaald wordt op basis van aangeboden hoeveelheid afval is voor wat betreft de technische aspecten relatief eenvoudig op een later tijdstip uit te voeren. De kleine opening moet inwoners stimuleren om hun grof afval te brengen bij de milieustraat Noord-polder. Op deze manier kunnen inwoners zelf een bijdrage leveren aan gescheiden afvalinzameling (Bron: Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Europese aanbesteding ondergronds afvalinzamelsysteem, 10 maart 2005). Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Selectie- en gunningscriteria aanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, vertrouwelijk, stukken ter inzage bij griffier, 27 mei 2004.

16

investeringslasten worden naar verwachting gedekt vanuit de optredende besparing in 26 de hoeveelheid ingezameld afval”. De rekenkamercommissie heeft geen inzicht gekregen in de totale kosten die zijn gemoeid met de investeringen. Bij de evaluatie die naar verwachting in maart naar de raad zal gaan, zal dit inzicht worden geboden. Het is de rekenkamercommissie bekend dat de raad akkoord is gegaan met aanvullend krediet: “Nu we een aantal maanden in volle gang binnen dit project zijn, hebben we voldoende inzicht om tot een betere raming te komen voor de afwikkeling van dit project. Aanvullend krediet is nodig om het project op dezelfde voortvarende wijze door gang te kunnen laten vinden als dat het tot nu toe 27 plaatsvindt”. Deze kredietoverschrijding is terug te voeren op de volgende punten: er zouden meer MOL-len worden geplaatst, er waren hogere personele kosten en de uiteindelijke opdracht was uitgebreider dan waarvoor de raad het eerste krediet ter 28 beschikking had gesteld. De raad heeft (november 2006) unaniem ingestemd met het aanvullend krediet (een raadslid heeft een stemverklaring afgegeven).

De raad stelt zich actief op in keuze voor leverancier In de commissievergadering Ruimtelijke Zaken van april 2005 deelt de wethouder mee dat het college heeft besloten om een Europses aanbestedingsprocedure in gang te zetten om te komen tot de keuze voor een leverancier. Een raadslid wijst erop dat in de raadsvergadering van 3 november 2003 de wethouder heeft toegezegd de raad te betrekken bij de definitieve keuze voor een systeem. Nu wordt de commissie voor een voldongen feit gesteld gezet met de keuze voor een systeem en firma (als uitkomst van de aanbestedingsprocedure). De wethouder antwoordt dat in de raadsvergadering van 3 november 2003 de componenten van een nieuw systeem zijn bepaald: service, milieu, kosten en uitvoering, waarbij service het zwaarst diende te wegen. Vervolgens heeft de raad gekozen voor het hoofdsysteem van collectieve wijkinzameling in plaats van individuele inzameling. De wethouder geeft aan dat hoewel was toegezegd dat de raad betrokken zou worden bij de bepaling van een leverancier, de gemeente was gehouden aan de Europese aanbestedingsregels.29 De commissie is bij dat traject betrokken door

26

27

28 29

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Europese aanbesteding ondergronds afvalinzamelsysteem, 10 maart 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel, Voortgangsrapportage en voorstel beschikbaar stellen aanvullend krediet project ondergronds afvalinzamelsysteem project ondergronds afvalinzamelsysteem,6 november 2006. Interview in het kader van het onderzoek. Een van de betrokkenen vanuit de gemeente verwoordt het als volgt: “Na de keuze van een hoofdsysteem werd een niet-openbare Europese aanbestedingprocedure gestart. Binnen de gemeente was men zich ervan bewust dat de keuze voor een Europees aanbestedingstraject gevoelig lag omdat Netwerk, die nu al zorgde voor de daadwerkelijke inzameling, ook voor leverantie en plaatsing van een nieuw systeem zou kunnen zorgen. Maar juridische adviseurs hebben de bestuurlijk verantwoordelijken ervan verzekerd dat een niet-openbare aanbestedingsprocedure op basis van de regelgeving een juiste beslissing was. Ambtelijk en bestuurlijk leverde deze keuze wel de nodige wrijving op tussen de gemeente en Netwerk.”

17

de wegingsfactoren (de gunnings- en selectiecriteria zijn ter advies voorgelegd aan de commissie) te bepalen voor de aanbesteding.

Inwoners zijn gehoord in opinieonderzoek Het Bureau Equerya heeft in 2003 opdracht van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht een onderzoek uitgevoerd om de opinie van inwoners in kaart te brengen. Het onderzoek beperkte zich tot de tevredenheid met de collectieve ondergrondse afvalinzameling van dat moment; er zijn dus niet meerdere varianten van afvalinzameling voorgelegd. Uit het onderzoek blijkt dat bijna 92% van de inwoners tevreden is met de Conmatic (het oude 30 ondergrondse afvalinzamelingsysteem). Op basis van het tevredenheidsonderzoek zijn de wensen van inwoners doorvertaald in beleid: In het collegevoorstel bij de Europese aanbestedingsprocedure wordt bij de voorkeur van de inwoners aangehaakt: “Concreet houdt dit besluit in dat de wijze van inzameling in onze gemeente niet verandert. Het type systeem waarmee de ondergrondse inzameling plaats vindt wordt wel gewijzigd. [..] Op 3 november 2003 is door de gemeenteraad ons beleid afvalinzameling vastgesteld. Het verlenen van service aan onze bewoners rondom het aanbieden en inzamelen van afval is de belangrijkste doelstelling voor de komende jaren. [..] Vanuit de servicedoelstelling is gekozen voor de continuering van het inzamelen van huishoudelijk afval met behulp van een ondergronds afvalinzamelsysteem. Daar waar inzameling ondergronds niet mogelijk is (lintbebouwing, buitengebied) wordt afval ingezameld met behulp van minicontainers”.31 De rekenkamercommissie constateert dat de inwoners van de gemeente Hendrik-IdoAmbacht weliswaar in de gelegenheid zijn gesteld om hun gevoelen over het toenmalige afvalinzamelsysteem te laten blijken, maar niet rechtstreeks zijn betrokken bij de keuze voor het nieuwe systeem.

30

31

Bureau Equerya, Bewonersonderzoek Afval Hendrik-Ido-Ambacht, Onderzoek in opdracht van de Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, oktober 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Europese aanbesteding ondergronds afvalinzamelsysteem, 10 maart 2005.

18

4

De implementatie van het systeem

Dit hoofdstuk richt zich op de volgende vragen: 1 Hoe is het afvalinzamelsysteem geïmplementeerd en zijn de burgers hierover geïnformeerd? 2 Is het contract een voldoende weergave van de door de raad gestelde kaders? 3 Is er sprake van adequate uitvoeringsprestaties door leverancier van het afvalinzamelsysteem? 4 Biedt het contract voldoende sturingsmogelijkheden bij fouten, gebreken en tekortkomingen?

De implementatie van het nieuwe afvalinzamelsysteem heeft planmatig plaatsgevonden Zoals gezegd heeft de raad in mei 2005 krediet ter beschikking gesteld voor de aanschaf van een nieuw ondergronds afvalinzamelsysteem. Voor de implementatie van het nieuwe 32 systeem heeft het college in maart 2004 een Plan van Aanpak vastgesteld. Daaruit vloeit in april 2005 het Projectplan voort. De hoofddoelstelling is om te komen tot een nieuw systeem van ondergrondse afvalinzameling dat:33 – geplaatst is conform de eisen in het plaatsingsdocument en het plaatsingscontract; – geplaatst is binnen de daarvoor gestelde technische en financiële randvoorwaarden; – geplaatst is conform de planning; – geaccepteerd wordt door de gebruikers (afvalaanbieders en afvalinzamelaar); – bijdraagt aan het behalen van de afvalscheidingdoelstellingen; – informatie oplevert over het afvalaanbod gedrag. De werkzaamheden voor plaatsing van de containers zijn omschreven in het document “Aanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, aanvraag tot het doen van een aanbieding”. Juridisch zijn de afspraken tussen de leverancier WTS/Kliko en onze gemeente vastgelegd in het uitvoeringscontract.34 De implementatie van het project is begeleid door een interdisciplinair gemeentelijk projectteam en uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van de afdeling Bouwen, Milieu en Handhaven, werkveld Milieu. De projectleider/senior beleidsmedewerker milieu treedt vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de gemeentelijke reinigingstaken op als algeheel projectleider. Hij bewaakt de voortgang van het project. Rapportages worden via hem voorgelegd aan het college. Om de gehele implementatie gestructureerd te laten verlopen is de projectorganisatie onderverdeeld naar vier inhoudelijke deelprojecten:35

32

33

34

35

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Advies Plan van Aanpak implementeren afvalinzamelsysteem, 11 maart 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Projectplan implementatie nieuw ondergronds afvalinzamelsysteem, Opzet en taken Matrix/ Projectorganisatie, 26 april 2005. Overeenkomst Ondergrondse Afvalinzamelcontainers tussen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en Waste technology Service B.V., 15 juni 2005, behorende bij aanbesteding 2004-0023-14-F1NL. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Projectplan implementatie nieuw ondergronds afvalinzamelsysteem, Opzet en taken Matrix/ Projectorganisatie, 26 april 2005.

19

1 2

3

4

Deelproject Toezicht en Directievoering welke zich bezig houdt met het aansturen en controleren van de werkzaamheden uitgevoerd door WTS/Kliko. Deelproject Inzameling welke zich bezig houdt met het opzetten van een inzamelstructuur tijdens de overgang naar het nieuwe systeem en op het moment dat alle systemen geplaatst zijn. Deelproject Informatie en toegangscontrole welke zich bezig gaat houden met het invoeren van toegangscontrole en het opzetten van het management informatiesysteem ten behoeve van sturing en analyse van het afvalgedrag. Deelproject Communicatie welke zich bezig gaat houden met het opzetten en uitvoeren van een communicatieplan gericht op het gebruik van het systeem en het stimuleren van beter afvalscheidinggedrag.

De locatiekeuze voor het plaatsen van de afvalcontainers heeft weloverwogen plaatsgevonden De locatie van de nieuwe containers is gekozen op basis van de locaties van het al aanwezige ondergronds afvalinzamelsysteem. Indien de oude locatie ongeschikt is, dan zal de nieuwe locatie in principe binnen een straal van 5 meter van de huidige locatie worden ingericht. Als een container niet op de ‘bestaande’ plek geplaatst kon worden, werd een alternatieve locatie gezocht. Als er bezwaren waren over de nieuwe locatie, 36 werd in overleg met omwonenden een nieuwe locatie gezocht. In de vinexwijken (zoals de Volgerlanden) is de keuze voor de locaties ingegeven door het Inrichtingsplan Openbare Ruimte (IPOR).37

Informatie aan burgers heeft veelal op het juiste moment plaatsgevonden De rekenkamercommissie is van mening dat de informatie aan burgers veelal op het juiste moment heeft plaatsgevonden. Ten behoeve van de plaatsing van de nieuwe containers is een communicatieplan opgesteld.38 Volgens dit communicatieplan zijn de inwoners bij de start van de werkzaamheden en bij de daadwerkelijke plaatsing van de containers geïnformeerd met een brief.39In dit plan is de uit te dragen boodschap als volgt verwoord:

“u krijgt een nieuw c.q. vernieuwd afvalinzamelsysteem en we willen u uitleggen hoe u voortaan uw afval moet aanbieden”.

Daarnaast wordt de boodschap met behulp van verschillende media uitgedragen (het communicatieplan spreekt van ‘geïntegreerd uitgevoerde’ communicatie): de gebruikers 36 37 38

39

Interview in het kader van het onderzoek. Interview in het kader van het onderzoek. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Communicatieplan introductie nieuw afvalinzamelsysteem, 22 december 2004 (intern stuk). Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Communicatieplan introductie nieuw afvalinzamelsysteem, 22 december 2004 (intern stuk).

20

worden persoonlijk geïnformeerd (via: persoonlijke brief, folder met gebruiksaanwijzing, 40 internetsite en bereikbaarheid voor vragen, informatiebijeenkomst (indien gewenst) , evenement bij eerste installatie, free publicity door persbericht). De overige bewoners worden bediend via massamediale middelen (gemeentepagina, informatiemap nieuwe bewoners, bijeenkomst nieuwe bewoners, evenement bij eerste installatie, free publicity door persbericht, internetsite). Daarnaast vindt de communicatie in drie fasen plaats: 1 Bij de start van het project. 2 Bij de start van de werkzaamheden. 3 Bij de start van de installatie (dus bij de ingebruikname van het systeem). Het doel van fase 1 en 2 is om aan kennis en houding te werken en dat in fase 3 (voornamelijk) aan gedragsverandering wordt gewerkt. De gemeente trad op als zender, de leverancier van het nieuwe afvalinzamelsysteem bood daarin ondersteuning.41 Onderstaande tabel laat zien dat de inwoners actief via verschillende kanalen, op verschillende momenten en gedurende verschillende fasen van het project zijn geïnformeerd: Middel Kick-off campagne Stoppers Free publicity Brief oud papier Actie scholen Website Vlag Freecard Extra: Tekenwedstrijd Bas de Bij Extra: mailing GFT zakje

Frequentie 24 augustus 2005 Maandelijks op pagina Kombinatie Wanneer er iets te melden valt, kick-off, goede resultaten, evaluatie na een jaar, et cetera Mei 2005 Variabel Continu Permanent op ABS, verder bij evenementen Permanent Zomerdag 2006 eenmalig Eenmalig

Tabel 4.1: Informatie van gemeente Hendrik-Ido-Ambacht.

De rekenkamercommissie constateert dat de communicatie aan inwoners goed is verlopen. De rekenkamercommissie is bekend met twee voorbeelden waarbij de communicatie niet zo goed ging. Het eerste voorbeeld had betrekking op verkeerde informatie: In het begin stuurde de leverancier van het nieuwe systeem een brief naar de bewoners met de mededeling dat het oude systeem was afgesloten, op het moment dat het nieuwe systeem nog niet werkte.42 En het tweede voorbeeld behelst het niet of te laat aankomen van brieven: “Bij het plaatsen van een nieuw MOL-systeem krijgen omwonenden een persoonlijke brief. Bij de start van het project in 2005 kwamen brieven 40

41

42

De gemeente besloot geen informatieavond per wijk te organiseren, maar in te zetten op persoonlijke communicatie via brieven. Later werd ook de afvalscheidingscampagne aangegrepen als extra informatiemoment over het nieuwe afvalinzamelsysteem (Bron: interview in het kader van het onderzoek). Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Communicatieplan introductie nieuw afvalinzamelsysteem, 22 december 2004 (intern stuk). Interview in het kader van het onderzoek.

21

niet aan of werden te laat bezorgd. Door de aannemer, die de brieven verzorgd, strakker 43 aan te sturen zijn deze startproblemen verholpen.”

Contract met leverancier is een weergave van door de raad gestelde kaders Op 3 november 2003 heeft de gemeenteraad het beleid afvalinzameling vastgesteld. De kaders die hierin zijn opgenomen heeft de rekenkamercommissie als uitgangspunt genomen voor de beoordeling van het contact met de leverancier. Voor de raad is het verlenen van service aan de bewoners rondom het aanbieden en inzamelen van afval de belangrijkste doelstelling voor de komende jaren. Daarnaast worden de doelstellingen in het Milieubeleidsplan, als uitwerking van de door de raad vastgestelde kaders, meegenomen in de beoordeling van het contract met de leverancier. Deze doelen zijn: 1 Afvalscheidingsresultaten moeten in 2010 minimaal op het landelijk niveau zijn zoals omschreven in het LAP 2002-2012. De afvalstromen papier, grof huishoudelijk afval en glas moeten in 2008 op het landelijk niveau [..] zijn gebracht. 2 In de periode 2005-2008 moet met behulp van communicatie en handhaving het afval aanbiedgedrag van onze burgers aansluiten bij deze doelstelling. Daarom moeten burgers zich bewust worden van hun eigen verantwoordelijkheid op het gebied van afvalinzameling. In de periode 2005-2008 worden alle huidige ondergrondse collectieve afvalinzamelsystemen vervangen door een nieuw systeem. Samen met het invoeren van een systeem van toegangscontrole en het gericht informeren van de gebruikers van het systeem moet dit naast het behouden van het hoge service niveau leiden tot het behalen 44 van de afvalscheidingsdoelen zoals die in het Landelijk afvalstoffenplan zijn opgenomen. Volgens opgave van de leverancier voorziet het systeem in een zodanig kleine inwerpopening dat grof vuil bij de milieustraat ingeleverd moet worden en het afval dus gescheiden aangeboden moet worden. Tevens zorgt toegang tot de containers met een pasjessysteem ervoor, dat alleen bezitters van pasjes (inwoners) hun afval kunnen aanbieden. Het totale aanbod van afval (door minimalisatie van het aanbod van bedrijfsafval en afvaltoerisme) zal hierdoor dalen. De rekenkamercommissie stelt dat het systeem volgens opgave van de leverancier in principe in overeenstemming is met de door de raad gestelde kaders. Bijlage 2 bevat een uitgebreid overzicht van de beleidsdoelstellingen voor afvalinzameling en de middelen die daartoe kunnen worden aangewend. De rekenkamercommissie heeft deze beleidsdoelstellingen beoordeeld op evalueerbaarheid en resultaatgerichtheid. De mate waarin resultaten gehaald worden, is beter controleerbaar naarmate doelstellingen meer evalueerbaar zijn. Evalueerbaar betekent: 1 specifiek: dat wil zeggen eenduidig te interpreteren doelen;

43

44

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Evaluatie implementatie afvalverzamelsysteem MOL, januari 2007. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Milieubeleidsplan 2006-2009, vastgesteld op7 november 2005.

22

2 3

meetbaar: de doelbereiking kan aan de hand van eenduidige normen worden getoetst en vastgesteld; tijdgebonden: de precisie waarmee wordt aangegeven wanneer de doelstelling moet zijn gerealiseerd.

De algemene conclusie is dat de beleidsdoelstellingen slechts in beperkte mate evalueerbaar; ze zijn in beperkte mate specifiek, meetbaar en tijdgebonden geformuleerd. Omdat evalueerbaarheid een voorwaarde is voor resultaatgerichtheid, is ook de resultaatgerichtheid van de doelstellingen beperkt. Zie voor een uitgebreidere beschrijving bijlage 2. Het financiële kader dat de raad had meegegeven bij de kredietvotering op 9 mei 2005 bleek niet toereikend. Op 6 november 2006 is de raad alsnog akkoord gegaan met 45 aanvullend krediet. Volgens de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is de verwachting nog steeds dat de afvalstoffenheffing naar beneden kan, de inzamelkosten en de verwerkingskosten dalen nog steeds.46 De rekenkamercommissie heeft nog geen zicht op de totale kosten van het nieuwe inzamelsysteem, en in hoeverre deze zijn veranderd ten opzichte van de eerdere jaarlijkse vuilnisophaalkosten, omdat de gemeente werkt aan een eigen evaluatie die volgens de planning in maart 2008 naar de raad gaat.

Er is sprake van adequate uitvoeringsprestaties door de leverancier De rekenkamer heeft de volgende uitvoeringsprestaties, die allen betrekking hebben op service, beoordeeld: – De afvalcontainer is gebruiksvriendelijk – De afvalcontainer veroorzaakt geen geluidsoverlast – De afvalcontainers bieden de burger de mogelijkheid hun afval kwijt te kunnen binnen een aanvaardbare afstand van hun woning. – De afvalcontainers zijn qua capaciteit berekend op het aantal burgers dat van één container gebruik maakt. De rekenkamercommissie heeft de adequaatheid van de uitvoering (door de leverancier) beoordeeld op basis van meldingenbestanden en op de opgave van de leverancier in de aanbieding ten tijde van de Europese aanbesteding.47

DE AFVALCONTAINER IS GEBRUIKSVRIENDELIJK De meldingen van inwoners over het afvalinzamelsysteem gaan hoogst zelden over het gebruiksgemak.

45

46 47

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel, Voortgangsrapportage en voorstel beschikbaar stellen aanvullend krediet project ondergronds afvalinzamelsysteem project ondergronds afvalinzamelsysteem, 6 november 2006. Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (via e-mail). Aankoop en plaatsing inzamelsystemen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanbesteding: 2004-002314-FI-NL, WTS, Aanbieding WTS/Kliko in het kader van aanbesteding.

23

48

Volgens opgaaf van de leverancier: – beschikt de container over een inwerpsegment dat geschikt is voor het doorlaten van een standaard KOMO huisvuilzak; – beschikt de container over een gasveer in de deksel: deze zorgt ervoor dat de deksel handmatig slechts een klein stukje hoeft te worden geopend, waarna het restant van het openen door de gasveer wordt uitgevoerd; – is de veiligheid gewaarborgd doordat tijdens het openstaan van het inwerpdeksel de onderzijde van de zuil is afgesloten; – zijn het voetgangersbordes en inwerpsegment tevens toegankelijk voor minder validen; – opent het deksel geheel automatisch bij gebruik van de contactloze kaart; Daarnaast voorziet het systeem in de mogelijkheid om verloren passen op een zwarte lijst te plaatsen zodat ze niet meer functioneren.

DE AFVALCONTAINER VEROORZAAKT GEEN GELUIDSOVERLAST De meldingen van inwoners over het afvalinzamelsysteem hebben geen betrekking op geluidsoverlast. Wel wordt in de zomer relatief veel stank- en vliegenoverlast gemeld. Zie hoofdstuk 3.

DE AFVALCONTAINERS BIEDEN DE BURGER DE MOGELIJKHEID HUN AFVAL KWIJT TE KUNNEN BINNEN EEN AANVAARDBARE AFSTAND VAN HUN WONING. De meldingen van inwoners over het afvalinzamelsysteem gaan zelden over de afstand tot het inzamelsysteem. De locatie voor het nieuwe afvalinzamelsysteem is gekozen op basis van de locatie van het al aanwezige ondergronds afvalinzamelsysteem. In vinexwijken (zoals de Volgerlanden) is keuze voor locaties ingegeven door IPOR.49 Volgens de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht zijn, volgens de wettelijke eisen, de containers binnen 80 m loopafstand van elk huishouden te bereiken.50

DE AFVALCONTAINERS ZIJN QUA CAPACITEIT BEREKEND OP HET AANTAL BURGERS DAT VAN ÉÉN CONTAINER GEBRUIK MAAKT

De meldingen van inwoners gaan relatief vaak over volle containers. In eerste instantie is de capaciteit van de hoeveelheid te plaatsen MOL-len berekend op basis van het aantal huisaansluitingen. Op basis van vulgraadmetingen is de capaciteit na verloop van tijd opnieuw ingesteld.51

48

49 50 51

Overeenkomst Ondergrondse Afvalinzamelcontainers tussen Gemeente Hendrik-IdoAmbacht en Waste technology Service B.V., 15 juni 2005, behorende bij aanbesteding 2004-0023-14-F1-NL. Interview in het kader van het onderzoek. Interview in het kader van het onderzoek. Interview in het kader van het onderzoek.

24

Het met de leverancier afgesloten contract biedt mogelijkheden om direct op de meldingen van de inwoners en eventuele technische problemen in te spelen. De leverancier heeft volgens eigen opgave een eigen service en technische dienst. Deze wordt ingezet voor preventief onderhoud en storingen, zowel op basis van contracten (binnen 24 uur na schriftelijke melding wordt actie ondernomen om storing te verhelpen) als op verzoek. Na melding aan planner wordt monteur aangestuurd om storing te verhelpen. Gereedgekomen werkzaamheden worden teruggemeld aan planner die de storing gereed meldt aan opdrachtgever (gemeente). De containers waarin het afval wordt ingezameld worden in eigen beheer geproduceerd, dus de leverancier is niet 52 afhankelijk van derden voor de levering van onderdelen. Nazorg (garantie) is als bepaling in de overeenkomst tussen gemeente en leverancier 53 opgenomen. Deze bepalingen zijn heel summier. Volgens de gemeente Hendrik-IdoAmbacht is de overeenkomst zo ruim, dat het voldoende sturingsmogelijkheden biedt bij fouten, gebreken en tekortkomingen.

De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht levert inspanningen om goed gebruik van de containers te realiseren en afvaltoerisme te minimaliseren De gemeente zorgt voor een goed gebruik van de containers en voor het minimaliseren van afvaltoerisme. De kleine inwerpopening zorgt voor een goed gebruik van de containers met het oog op afvalscheiding: door deze opening kunnen alleen standaardhuisvuilzakken en gft. De gemeente is overgegaan tot de aanschaf van een pasjessysteem. Deze pasjes worden per huishouden uitgereikt, hierdoor wordt het afvaltoerisme (door bedrijven en niet-inwoners) tegengegaan. Daarnaast treedt de gemeente handhavend op tegen het plaatsen van huishoudelijk afval 54 naast de containers.

52

53

54

Aankoop en plaatsing inzamelsystemen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanbesteding: 2004-002314-FI-NL, WTS, Aanbieding WTS/Kliko in het kader van aanbesteding. Overeenkomst Ondergrondse Afvalinzamelcontainers tussen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en Waste technology Service B.V., 15 juni 2005, behorende bij aanbesteding 2004-0023-14-F1NL.

Interview in het kader van het onderzoek.

25

Bijlage 1 Uitgewerkt toetsingskader A

Meldingen over afvalinzamelsysteem

In de eerste fase van het onderzoek zijn de meldingen geïnventariseerd en ingedeeld in categorieën. Naast de indeling van de meldingen in categorieën, beoordelen wij de meldingen onder meer op de volgende punten: – De melding is het gevolg van een inherent kenmerk van het systeem en daarmee voorspelbaar. – Er wordt door de gemeente actie ondernomen op een melding door een inwoner, eventueel wordt de melding doorgestuurd naar de leverancier van de afvalcontainers of de uitvoerder van de afvalinzameling. – De melder wordt geïnformeerd over de afhandeling van de melding. – De gemeente stelt het beleid bij na ontvangst van een groot aantal dezelfde meldingen of houdt zich beargumenteerd aan het staande beleid.

B De keuze voor het systeem en de leverancier Er heeft een zorgvuldige afweging plaatsgevonden van de voor- en nadelen van het afvalinzamelingssysteem. – – – – –

Het college heeft de voorbereiding voor de keuze voor een afvalinzamelingsysteem ter hand genomen. Verschillende systemen zijn tegenover elkaar gezet. De keuze voor het afvalinzamelsysteem past binnen de door de raad vastgestelde kaders. De keuze voor het afvalinzamelsysteem is gemaakt door de raad aan de hand van verschillende alternatieven. De raad stelt zich actief op.

Er heeft een zorgvuldige afweging plaatsgevonden om te komen tot de keuze voor een leverancier –

De keuze voor de leverancier heeft op basis van vooraf gestelde criteria plaatsgevonden.

De wensen en voorkeuren van inwoners zijn bij de keuze voor het systeem meegenomen – – –

De burgers zijn gehoord door de gemeente. De wensen van de burgers zijn doorvertaald in beleid, dan wel beargumenteerd afgewezen. De burgers zijn op de hoogte gesteld van de wijze waarop hun input is verwerkt.

C De implementatie van het systeem De implementatie van het nieuwe afvalinzamelsysteem heeft planmatig plaatsgevonden – – –

Er ligt een uitvoeringsplan ten grondslag aan de implementatie van de afvalcontainers Er is een interdisciplinair gemeentelijk projectteam dat belast is met de implementatie van de afvalcontainers. De locatiekeuze voor het plaatsen van de afvalcontainers is weloverwogen gebeurd.

26

–

De burger is betrokken – op zijn minst geïnformeerd – over de locatiekeuze van de afvalcontainers.

Informatie aan burgers over de implementatie heeft op het juiste moment plaatsgevonden – – –

–

De burger is betrokken c.q. gehoord bij de implementatie van het afvalinzamelsysteem, bijvoorbeeld via inspraakavonden. Er is actief richting de burger gecommuniceerd over de implementatie van het afvalinzamelsysteem via o.m. de gemeentelijke website, de lokale krant, folders. Er is sprake van een continue informatie- en communicatiestroom over de implementatie van het afvalinzamelsysteem. Dit wil zeggen: gedurende het gehele project, en niet alleen bij de start van het project. De gemeentelijke communicatie richting de burgers was zowel gericht op de plaatsing van de containers als de wijze waarop de containers werken.

Contract met leverancier is een weergave van door de raad gestelde kaders – –

Het contract met de leverancier is een weergave van de door de raad gestelde kaders (de hoofdpunten van de kaders zijn vertaald in uitvoeringsactiviteiten). Er is sprake van adequate uitvoeringsprestaties door de leverancier: – De afvalcontainer is gebruiksvriendelijk, dat wil zeggen: eenvoudig in het gebruik, het openen van kleppen gaat gemakkelijk en is licht, de kleppen zitten op een voor iedereen toegankelijke hoogte, geen tot beperkte technische storingen et cetera. – De afvalcontainer veroorzaakt geen geluids- en/of stankoverlast. – Het contract met de leverancier is een weergave van de door de raad gestelde kaders. – Het met de leverancier afgesloten contract biedt mogelijkheden om direct op de klachten van de burger en eventuele technische problemen in te spelen. – Er ligt een uitvoeringsplan ten grondslag aan de implementatie van de afvalcontainers. – Er is een interdisciplinair gemeentelijk projectteam dat belast is met de implementatie van de afvalcontainers. – De plaatsing van de afvalcontainers heeft fasegewijs en, na informeren van de burgers, plaatsgevonden. – De afvalcontainers bieden de burger de mogelijkheid hun afval kwijt te kunnen binnen een aanvaardbare afstand van hun woning. – De afvalcontainers zijn qua capaciteit berekend op het aantal burgers dat van één container gebruik maakt.

Het met de leverancier afgesloten contract biedt mogelijkheden om direct op de meldingen van de inwoners en eventuele technische problemen in te spelen. –

Het met de leverancier gesloten contract biedt mogelijkheden om direct op de klachten van de burger en eventuele technische problemen in te spelen (er zijn afspraken over service, storingen worden binnen aanvaarbare termijn verholpen et cetera).

27

Handhaving – –

De gemeente levert inspanningen om goed gebruik van de containers te realiseren en afvaltoerisme te minimaliseren. De gemeente treedt handhavend op tegen het plaatsen van huishoudelijk afval naast de containers.

28

Bijlage 2 Beleidsdoelen afvalinzameling EVALUEERBARE DOELSTELLINGEN De mate waarin resultaten gehaald worden is beter controleerbaar naarmate doelstellingen meer evalueerbaar zijn. Evalueerbaar is: 1 specifiek: dat wil zeggen eenduidig te interpreteren doelen; 2 meetbaar: de doelbereiking kan aan de hand van eenduidige normen worden getoetst en vastgesteld; 3 tijdgebonden: de precisie waarmee wordt aangegeven wanneer de doelstelling moet zijn gerealiseerd. Specifiek Score 1 = onvoldoende

Indelingsregels Zeer vage formulering

2 = matig

Vage formulering waarop doel betrekking heeft Reikwijdte niet helemaal helder

3 = vrij goed

4 = goed

Eenduidig, heldere ambitie en afbakening/reikwijdte helder

Voorbeeld Om alle ruimtelijke ontwikkelingen die gewenst en/of noodzakelijk zijn mogelijk te maken moet vroegtijdig rekening worden gehouden met allerlei milieuaspecten. Beheersen van alle ernstige gevallen van bodemverontreiniging in 2030. Inkomensondersteuning ter voorkoming van armoede en bevordering van maatschappelijke participatie. Instroombeperking: 35% van de aanmeldingen bij het CWI.

Meetbaar Score 1 = onvoldoende 2 = matig

3 = vrij goed

4 = goed

Indelingsregels Algemeen – bevorderen of actualiseren van iets Ordinale aanduiding – meer dan nu / algemene kwaliteit. Het verbeteren van de kwaliteit. Kwantitatieve aanduiding aspect doelstelling / Specifieke kwaliteit aspect doel (nominaal resultaat) Kwantitatieve aanduiding voor kern doelstelling / Kwantiteit ook werkelijk vast te stellen / Specifieke kwaliteit geheel doel (nominaal resultaat) / Verwijzing naar 0-meting indien een verschil bereikt moet worden.

Voorbeeld De handhaving in de openbare ruimte is integraal georganiseerd. De feitelijke onveiligheid, criminaliteit en overlast zijn verminderd. Minimaal 1 meerdaagse bestuurlijke oefening en daarnaast per deelproces minimaal 1 oefening. Minimaal 99% van de toegekende bijstandsaanvragen wordt rechtmatig verstrekt.

29

Tijdgebonden Score 1 = onvoldoende 2 = matig

Indelingsregels Geen tijdsbepaling Middenlange termijn / lange termijn Binnen marge van aantal jaren

3 = vrij goed

4 = goed

Jaartal/ datum Alle activiteiten die dit jaar gepland zijn

Voorbeeld 550 WSW-plaatsen Beheersen van alle ernstige gevallen van bodemverontreiniging in 2030. In 2010 is het dodelijk aantal slachtoffers in de stadsregio Rotterdam 30% lager dan het gemiddelde in de jaren 1997-1999 en het aantal ziekenhuisgewonden is gedaald met 25%. Vlaardingen levert daaraan een proportionele bijdrage. Uitstroomtaakstelling van 130 cliënten in 2006.

RESULTAATGERICHTE DOELSTELLINGEN Evalueerbaarheid is een noodzakelijke voorwaarde voor resultaatgerichtheid. Het gaat dan echter wel alleen om de evalueerbaarheid van de doelbereiking en dus niet zozeer om de evalueerbaarheid van de (maatschappelijke) effectiviteit. Niet of nauwelijks

Groot

Ter beschikking stellen van geld 0

Activiteiten 1 globale omschrijving aard activiteiten

voor personeel verzorgen van en accommoinburgeringsdatie inburge- cursussen rings-cursussen Middel


Uitvoeringsprestaties 2

3

kwantificerend: niveau 2 + hoeveel kwaliteitseis activiteiten activiteiten

inburgeringscursus van x uur voor x aantal personen

niveau 2 + verzorgd door leraren met onderwijsbevoegdheid Tussendoel


4 niveau 3+ evalueerbaar eindresultaat uitvoering (direct resultaat van omvattende activiteit) niveau 3 + aantal geslaagden inburgeringscursus

Maatschappelijke effecten 5 evalueerbaar gevolg in de samenleving/ indirecte gevolgen van activiteiten stijging arbeidsparticipatie cursisten met x procent Einddoel

Voldoende resultaatgericht (score 2, 3, 4 of 5) heeft twee voorwaarden: – de aspecten specifiek (S) en meetbaar (M) hebben samen een waarde van 6 punten of meer (gemiddeld dus 3 of meer); – én de aspecten specifiek, meetbaar en tijdgebonden (T) hebben samen een waarde van 8 punten of meer. Nagegaan wordt in welke mate gestuurd kan worden: is er alleen geld ter beschikking gesteld, worden globale activiteiten genoemd of kan worden gestuurd op maatschappelijke effecten. De resultaatgerichtheid van het beleidsveld wordt gemeten op een schaal van ‘niet of nauwelijks (0)’ tot ‘hoge mate van resultaatgerichtheid (5)’. 30

Gemeentelijke beleidsdoelen:55

Goede service en kwaliteit van de dienstverlening De toegankelijkheid van het inzamelmiddel sluit aan bij het gewenste gedrag dat van inwoners van de gemeente verwacht wordt. Hierbij moet het uitnodigend zijn voor de inwoner om afval op de juiste wijze aan te bieden. Daarnaast moet afvaltoerisme zowel naar de gemeente als vanuit de gemeente voorkomen worden. De middelen moeten door de gebruikers op eenvoudige en gebruiksvriendelijke wijze gebruikt kunnen worden. Belangrijke aspecten: eenvoudige en veilige bediening, aanbod momenten sluiten aan bij de wensen van de burger.

55

56

57

58

56

S

M

T

evalueerbaar

resultaatgericht

doel bereikt?

2

1

4

beperkt

globale activiteiten

ja

57

3

1

4

beperkt

globale activiteiten

ja

58

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’, versie 9, 25 augustus 2003. De rekenkamercommissie veronderstelt dat de genoemde doelen op het moment waarop de implementatie van het afvalinzamelsysteem afgerond moet zijn, moeten zijn behaald. Daarmee is de tijdgebondenheid goed (score 4). Indien een doel een tijdsaanduiding in zich heeft, wordt deze tijdgebondenheid gescoord. Inwerpsegment is uitsluitend geschikt voor een huisvuilzak (of afval van kleiner formaat). Afvaltoerisme wordt voorkomen doordat klep geopend wordt met een per huishouden uitgereikte milieupas. Zo veel mogelijk is op een locatie zowel een mol aanwezig voor restafval als voor GFT-afval. Er zijn geen klachten over de gebruiksvriendelijkheid bekend. En volgens opgave van de leverancier heeft de deksel een gasveer. Indien de deksel handmatig een klein stukje wordt geopend, wordt het restant van het openen door de gasveer uitgevoerd (Bron: Aankoop en plaatsing inzamelsystemen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanbesteding: 2004-002314-FI-NL, WTS, Aanbieding WTS/Kliko in het kader van aanbesteding). De term ‘calamiteiten’ is zo weinig specifiek dat de rekenkamercommissie niet kan nagaan of het doel wordt bereikt.

31

De inzamelmiddelen en de directe omgeving zien er schoon en goed onderhouden uit. Risico’s op calamiteiten moeten tot een minimum beperkt worden. Wanneer calamiteiten zich voordoen worden passende maatregelen genomen om problemen op te lossen en vergelijkbare toekomstige problemen te voorkomen. Vragen en meldingen van inwoners worden adequaat behandeld. Hiervoor kan de inwoner zowel bij de gemeente als bij de inzamelorganisatie terecht. Daarnaast worden de inwoners ook actief betrokken bij en geïnformeerd over belangrijke ontwikkelingen en acties die op het gebied van afval binnen de gemeente plaats vinden.

59

60

61

59

S

M

T

4

evalueerbaar beperkt

resultaatgericht globale activiteiten

doel bereikt? 60 deels

2

1

3

1

4

beperkt

globale activiteiten

ja

61

De rekenkamercommissie veronderstelt dat de genoemde doelen op het moment waarop de implementatie van het afvalinzamelsysteem afgerond moet zijn, moeten zijn behaald. Daarmee is de tijdgebondenheid goed (score 4). Indien een doel een tijdsaanduiding in zich heeft, wordt deze tijdgebondenheid gescoord. Er wordt relatief veel melding gemaakt van bij de mollen geplaatste zakken indien de mol vol is. Volgens opgave van de leverancier: Afvalzakken die naast de container zijn geplaatst kunnen eenvoudig na het openen van het automatische klapdeksel met behulp van de voet in de container gedeponeerd worden (Bron: Aankoop en plaatsing inzamelsystemen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanbesteding: 2004-002314-FI-NL, WTS, Aanbieding WTS/Kliko in het kader van aanbesteding). Gemeente heeft Volgens opgave van leverancier: WTS heeft eigen service en technische dienst. Ingezet voor preventief onderhoud als ook storingen, zowel op basis van contracten (binnen 24 uur na schriftelijke melding wordt actie ondernomen om storing te verhelpen) als ook op verzoek. Na melding aan planner wordt monteur aangestuurd om storing te verhelpen. Gereedgekomen werkzaamheden worden teruggemeld aan planner die de storing gereed meldt aan opdrachtgever (gemeente). Containers worden in eigen beheer geproduceerd, dus WTS is niet afhankelijk van derden voor levering van onderdelen (Bron: Aankoop en plaatsing inzamelsystemen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanbesteding: 2004-002314-FI-NL, WTS, Aanbieding WTS/Kliko in het kader van aanbesteding). O.a. via huis-aan-huisblad vindt informatie aan inwoners plaats.

32

De inwoners binnen de gemeente worden opties geboden om het afval aan te bieden. Hierbij wordt met name gedacht aan verschillende mogelijkheden op het gebied van GFT afval. De gemeente zal de komende van 5 jaar werken aan het vergroten van het inzicht van de inwoners in de werking van de afvalketen en het effect van eigen handelen. Continuïteit van de dienstverlening 65 Milieuverantwoorde uitvoering Afvalscheiding moet in 2010 aansluiten op landelijke scheidingsdoelen zoals deze door het afvaloverlegorgaan (AOO) voor de Nederlandse gemeenten uitgewerkt zijn. In 2013 is de scheidingsprestatie binnen de gemeente 15% beter dan de streefwaarden zoals deze op dat moment door het AOO gesteld worden.

62

63

64 65

62

S

M

T

2

1

4

evalueerbaar beperkt

3

2

4

beperkt

3

4

4

(vrij) goed

resultaatgericht globale activiteiten globale activiteiten

doel bereikt? 63 ja

evalueerbaar eindresultaat

nvt

ja

64

De rekenkamercommissie veronderstelt dat de genoemde doelen op het moment waarop de implementatie van het afvalinzamelsysteem afgerond moet zijn, moeten zijn behaald. Daarmee is de tijdgebondenheid goed (score 4). Indien een doel een tijdsaanduiding in zich heeft, wordt deze tijdgebondenheid gescoord. Zoveel mogelijk is op een locatie zowel een mol aanwezig voor restafval als voor GFT-afval. Vanwege de slechte kwaliteit van het ingezamelde gft afval is in 2006 maar weinig composteerbaar gft aangeboden aan de composteerder. In samenspraak met de Netwerk, HVC en de composteerder Delta Milieu heeft de gemeente in 2007 kunnen komen tot een oplossing waarbij de goede fractie gft gescheiden wordt van de slechte fractie gft. De slechte fractie krijgt voor en na het composteren een extra behandeling zodat toch schoon compost ontstaat. Hierdoor wordt de milieudoelstelling toch haalbaar ondanks het moeilijk beïnvloedbare aanbiedingsgedrag van de bewoners. Bron: Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (e-mail). Communicatieplan voorziet daarin. In hoeverre dat volledig is uitgevoerd is nog niet duidelijk. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht maakt gebruik van inzamelwagens die allemaal volgens de nieuwste milieu eisen opereren met roetfilters et cetera. De inwoners scheiden steeds beter het afval, wat bijdraagt aan de milieudoelstellingen en dit levert weer lagere verwerkingskosten op want gescheiden afval hoeft niet te worden nabewerkt voordat het wordt gerecycled/gecomposteerd/verbrand. Bron: Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (e-mail).

33

De ontwikkelingen binnen de gemeente moeten erop gericht zijn dat scheiding van afval zoveel mogelijk aan de bron plaatsvindt. Ingezameld afval moet duurzaam verwerkt worden. Hierbij wordt aangesloten bij de ladder van Lansink (bijlage A). Beperking zwerfvuil: in 2003/2004 zal de gemeente een besluit nemen over de te hanteren schoonheidsklasse die de gemeente wil hanteren. Hiervoor wordt aangesloten bij het te ontwikkelen beheerkwaliteitsplan van de sector Ruimtelijke Zaken. Verantwoorde tariefsontwikkeling/Kostenbeheersing Afhankelijk van de te maken systeemkeuze zullen begrotingsuitgangspunten en uitgangspunten voor de ontwikkeling van de afvalstoffenheffing geformuleerd worden waarbij uitgegaan wordt van verantwoorde kostenontwikkelingen. De inwoners worden na invoering van het nieuwe systeem financieel beloond voor een positieve bijdrage aan goede afvalscheiding en preventie.

66

67

68 69 70

66

S

M

T

2

1

4

evalueerbaar beperkt

resultaatgericht globale activiteiten globale activiteiten globale activiteiten

doel bereikt? 67 ja

3

1

4

beperkt

3

4

4

beperkt

3

1

4

beperkt

2

1

4

beperkt

ja

68

ja

69

globale activiteiten

ja

70

globale activiteiten

geen info

De rekenkamercommissie veronderstelt dat de genoemde doelen op het moment waarop de implementatie van het afvalinzamelsysteem afgerond moet zijn, moeten zijn behaald. Daarmee is de tijdgebondenheid goed (score 4). Indien een doel een tijdsaanduiding in zich heeft, wordt deze tijdgebondenheid gescoord. Het huidige systeem is gericht op het gescheiden aanbieden van restafval en GFT afval door de inwoners. Andere afvalstromen kunnen niet in de Mollen worden aangeboden, dus die zullen op een andere manier (Milieustraat) worden verwerkt. Bedrijfsafval wordt geweerd in Mollen doordat bedrijven geen milieupas krijgen uitgereikt. Bedrijven moet zelf voor afvalverwijdering zorgen. Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (e-mail). Het MOL project heeft hier aan bijgedragen doordat minder bijvuil is gerealiseerd dat zou kunnen verwaaien en daardoor zwerfvuil zou kunnen worden. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft met de leverancier een flinke onderhandeling achter de rug over het ledigingstarief. De uitkomst is een tarief dat goedkoper is dan het oude tarief bij het oude systeem en goedkoper dan het tarief dat de gemeente Ede heeft, dus marktconform (Ede is de enige gelijke partij). Bron: Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (e-mail).

34

De gemeente zal prikkels ontwikkelen en invoeren die de inzamelorganisatie motiveren om milieu- en kostenbewust te handelen. Uitvoering Beleidsontwikkeling op het gebied van afvalinzameling en aansturing is een verantwoordelijkheid van de gemeente. De inzamelorganisatie is verantwoordelijk voor een juiste en tijdige uitvoering van de aan haar verstrekte opdracht. Het systeem moet goed mee kunnen met toekomstige ontwikkelingen. Handhaving van de uitvoering zal door de gemeente bewaakt worden. Deze taak zal de primaire verantwoordelijkheid zijn voor de opdrachtgever binnen het werkveld milieu, waarbij de opsporingsambtenaar belangrijke input aan de opdrachtgever zal leveren voor het uitvoeren van deze taak. Optimale hygiëne van de inzamelmiddelen waarbij het contact met afval voor zowel de aanbieder als inzamelaar van afval tot een minimum beperkt wordt.

71

72

73

66

S

M

T

4

evalueerbaar beperkt

resultaatgericht globale activiteiten

doel bereikt? 71 ja

2

1

-

-

-

-

-

-

2

1

4

beperkt

ja

-

-

-

-

globale activiteiten -

3

1

4

beperkt

globale activiteiten

ja

72

-

73

De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht probeert de prikkels vast te leggen in het contract. Hierdoor wordt de afvalinzamelaar scherp gehouden op milieu- en kostenbewustzijn. Bron: Informatie vanuit gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (e-mail). Is als aspect meegenomen in onderzoek naar mogelijke nieuwe inzamelsystemen: (Bron: Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Vergelijkend onderzoek afvalinzameling in Hendrik-Ido-Ambacht, 1 oktober 2002. Aanbieder opent klep met pasje. Inzameling gebeurt automatisch met zijbelader.

35

Bijlage 3 Implementatie van het afvalinzamelsysteem Implementatie systeem:74 (1) Voorbereiding tweede helft 2003 (2) Implementatie opgeleverde delen Volgerlanden januari - februari 2004 (3) Implementatie bestaand gebied met tijdelijke oplossingen januari - april 2004 (4) In bestaand gebied – Keuze voor minicontainers 2005 – Keuze voor collectieve containers 2005 - 2008 (5) Evaluatie eerste fase 2005 (6) Eindevaluatie 2009 ad (1) Voorbereiding In deze fase wordt het detail implementatieplan opgesteld. Hierin zullen de volgende aspecten nader uitgewerkt worden: – Activiteitenplanning; – Projectorganisatie; – Locatieplan van aanbiedplaatsen; – Communicatieplan met inwoners; – Afspraken met Netwerk over aanpassing werkplan en financiële vergoedingen; – Detailcalculatie en budget; – Nadere uitwerking van inzameling rondom met inpandige containers; – Opstellen opruimplan Conmatics. ad (2) Implementatie opgeleverde delen Volgerlanden De tijdelijke bakken in de Volgerlanden zullen in deze fase bij de opgeleverde woningen vervangen worden voor het nieuwe systeem. Bij nieuw op te leveren woningen zal het nieuwe systeem vanaf dat moment conform een standaard procedure direct ingevoerd worden ad (3) Implementatie bestaand gebied met tijdelijke oplossingen Vorig jaar is de proef met het OMB systeem stopgezet. Deze proef had voornamelijk betrekking op bestaand gebied waar met tijdelijke oplossingen ingezameld werd (zie inleiding). De proef was ingegeven om deze tijdelijke oplossingen te professionaliseren omdat er nog geen definitief besluit was genomen over het nieuwe systeem. Daarnaast speelde mee dat de gemeente dan ervaring kon opdoen met het OMB systeem. Het voorstel is om deze proef definitief niet meer uit te voeren maar direct over te gaan tot implementatie van het nieuw te kiezen systeem. Ervaring opdoen met het OMB systeem ter ondersteuning van de besluitvorming is niet meer noodzakelijk omdat er inmiddels voldoende ervaring is opgedaan in andere gemeenten (Dordrecht en Alblasserdam) die in dit rapport verwerkt is.

74

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-IdoAmbacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’, versie 9, 25 augustus 2003.

36

ad (4) Implementatie in bestaand gebied met Conmatics In deze fase zal het nieuwe systeem in het bestaand gebied, waar momenteel met Conmatics ingezameld wordt, ingevoerd worden. Wij stellen voor om deze invoering projectmatig uit te voeren. ad (5) Evaluatie eerste fase Aan het eind van de eerste fase zal een evaluatie uitgevoerd worden. Hierbij zal gekeken worden naar de implementatie kosten, gehanteerde planning en geleerde lessen, realisatie van doelstellingen op het gebied van inzameling, preventie en scheiding als naar de ervaringen van inwoners. Deze evaluatie zal gebruikt worden voor het opzetten van de implementatie van de tweede fase. ad (6) Eindevaluatie Tijdens deze evaluatie zal het eindresultaat beoordeeld worden.

37

Bijlage 4 Processtappen –

–

–

–

– –

–

–

–

–

75

Commissie RO 22 juni 2000 – Keuze voor ondergrondse inzameling in De Volgerlanden – Opstarten voorbereidingen proef met nieuw inzamelsystem (OMB) in bestaand gebied (De Schoof, Vijverhof, Havenkade) Commissie RZ 26 september 2002 – Mondeling: mededeling mbt stopzetten OMB-proef ivm forse kostenoverschrijding Commissie RZ november of december 2002 – Mondeling: mededeling dat stopzetten OMB-proef leidt tot heroriëntatie in 3 stappen: – Ontwikkeling visie op afvalbeleid en afvalinzameling – Keuze hoofdinzamelsysteem – Daadwerkelijke keuze voor een systeem Commissie RZ 26 juni 2003 – stemt in met visie – Tevens bespreking van scenario’s mbt afvalinzameling Commissie RZ 27 augustus 2003 – Excursies naar 4 afvalinzamelsystemen Commissie RZ 23 oktober 2003 – Bespreking/evaluatie excursie van 27-08; bespreking uitkomst bewonersonderzoek, voorkeur college en voorkeur raadsleden Raad 3 november 2003 – Besluit unaniem om het inzamelen van rest- en GFT-afval gebruik te maken van een collectief ondergrond inzamelsysteem (en inwoners de mogelijkheid te bieden om op individuele basis GFT-afval door thuiscomposteren te verwerken)75 Commissie RZ 22 april 2004 – Mondeling: nav collegebesluit mededeling dat college kiest voor volgen van Europese aanbestedingsprocedure + inhuur van K+V voor begeleiding. Toezegging aan commissie dat commissie-raad betrokken worden bij invulling stap 3 door (vertrouwelijke) bespreking van selectie- en gunningscriteria in commissie RZ. Commissie RZ 24 juni 2004 (besloten) – Op basis van B&W-nota en pp-presentatie bespreking selectie- en gunningscriteria aanschaf ondergronds inzamelsysteem + bespreking waardering selectiecriteria en weging gunningscriteria. Commissie stemt in met gunnings- en selectiecriteria alsmede de voorgestelde waardering en weging. Commissie RZ 21 april 2005 – Na presentatie bespreking B&W-nota en raadsvoorstel (kredietaanvraag) mbt keuze nieuw systeem.

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel Voorstel afvalbeleid en keuze afvalinzamelsysteem stap 2, 3 november 2003.

38

Memo met nadere info gezonden op 28 april 2005 (over toegangscontrolesysteem) Raad 9 mei 2005 – Raad stemt stemt met 16 voor en 1 tegen in (+ stemverklaring raadslid Gemeentebelangen tegen kredietverstrekking) met gekozen 76 systeem/leverancier en stelt gevraagde krediet beschikbaar. Commissie RZ in oktober 2005 – Informatie over mogelijkheden software op systeem (zowel basis als opties). Commissie RZ 26 oktober 2006 – Bespreking voortgangsrapportage implementatie nieuwe systeem + aanvullende kredietaanvraag (kredietoverschrijding door meer MOL-len en meer personele kosten, en doordat de uiteindelijke opdracht uitgebreider was dan waarvoor de raad het eerste krediet ter beschikking had gesteld) – Memo met aanvullende informatie dd 2 november 2006. Raad 6 november 2006 – Raad stemt met16 voor en 1 tegen (met stemverklaring van raadslid van gemeentebelangen) in met aanvullend krediet. Commissie RZ 1 maart 2007 – Bespreking tussentijdse evaluatie implementatie nieuw afvalinzamelsysteem –

–

– –

–

–

76

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsnotulen: Kredietaanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, 9 mei 2005.

39

Bijlage 5 Respondenten dhr/ mevr, voorletter, naam Mw. S. Don Dhr. T. Stoop

Functie Senior beleidsmedewerker milieu /projectleider Portefeuillehouder Milieu en huisvuilinzameling

40

Bijlage 6 Bronnenlijst Aankoop en plaatsing inzamelsystemen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanbesteding: 2004002314-FI-NL, WTS, Aanbieding WTS/Kliko in het kader van aanbesteding. Bureau Equerya, Bewonersonderzoek Afval Hendrik-Ido-Ambacht, Onderzoek in opdracht van de Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, oktober 2003. Europese Unie, Aankondiging van opdracht, SIMAP-6843124, 5 juli 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aan de bewoners van dit pand: Openstellen ondergronds afvalinzamelsysteem, 6 april 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aan de bewoners van dit pand:Start werkzaamheden ondergronds MOL afvalinzamelsysteem, 7 maart 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Aanvang plaatsingswerkzaamheden ondergronds afvalinzamelsysteem MOL op de locaties rondom de Schoof en op de Havenkade, zonder datum. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Ambtelijk advies over Vergelijkend onderzoek, 21 november 2002. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief aan bewoner die twijfels heeft over wijze van besluitvorming Reden van vervanging Het nieuwe afvalinzamelsysteem is door ons ingevoerd omdat het oude Conmatic systeem sterk verouderd was en niet meer voldeed aan de eisen welke wij en onze inzamelaar aan een dergelijk systeem stellen. Het Conmaticsysteem was duur, gebruiksonvriendelijk en niet bevorderlijk voor het gescheiden aanbieden van afval. Wij hebben daarom besloten om op zoek te gaan naar een nieuw afvalinzamelsysteem. De inwoners van onze gemeente hebben aangegeven graag gebruik te willen blijven maken van een collectief systeem in plaats van een individueel systeem met minicontainers in de achtertuin, 12 december 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief aan bewoners i.g.v. vervanging container, oktober 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief aan de bewoners van De Berk en De Linde. WTS Kliko heeft per abuis brief gestuurd over plaatsing van het nieuwe afvalinzamelsysteem. In april wordt eerste nog een ledenvergadering georganiseerd waar het onderwerp besproken wordt, Na deze vergadering wordt overlegd over locatie en tijdstip van het plaatsen van nieuwe containers. Daarover worden bewoners later bericht, 20 februari 2007. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief aan de bewoners van: Aelbert Cuyplaan. Plaatsing van nieuwe container op oude locatie bleek niet mogelijk. Samen met bewoners is naar alternatieve locatie voor container gezocht. Met deze brief worden de overige bewoners over de plaatsing van een extra container op de alternatieve locatie geïnformeerd. “Wij bieden u onze excuses aan voor het ongemak en de onduidelijkheid van de afgelopen weken”, 24 oktober 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief aan de bewoners van: Aelbert Cuyplaan. Tegen plaatsing van extra container op alternatieve locatie van S10 is opnieuw bezwaar gemaakt. Extra container komt te vervallen, bestaande locaties worden, bij capaciteitsproblemen, extra geleegd, 6 november 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief over alternatieve oplossing, oktober 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, brief over milieupas, zonder datum. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Brief van B&W aan de raad met onderwerp: “excursie afvalinzamelsysteem”, 1 augustus 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegebesluit Onderhoud afvalinzamelsysteem, 7 december 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Advies Plan van Aanpak implementeren afvalinzamelsysteem, 11 maart 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Afvalbeleid en keuze afvalinzamelsysteem stap 2, 23 oktober 2003.

41

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Europese aanbesteding ondergronds afvalinzamelsysteem, 10 maart 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Selectie- en gunningscriteria aanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, vertrouwelijk, stukken ter inzage bij griffier, op 24 juni 2004 in Commissie besloten, raadsbehandeling: n.v.t. Criteria worden voor nader advies voorgelegd aan de commissie RZ van 24 juni 2004, 27 mei 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Commissieverslag Ruimtelijke Ordening c.a., 26 juni 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Commissieverslag Ruimtelijke Ordening c.a., 23 oktober 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Commissieverslag Ruimtelijke Zaken (besloten), 24 juni 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Commissieverslag Ruimtelijke Zaken, 21 april 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Commissievoorstel Tussentijdse evaluatie implementatie nieuw afvalinzamelsysteem MOL, 19 januari 2007. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Communicatieplan afvalscheiding, 15 juni 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Communicatieplan introductie nieuw afvalinzamelsysteem, 22 december 2004 (intern stuk). Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Evaluatie implementatie afvalverzamelsysteem MOL, januari 2007. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Inzamelen huishoudelijk afval Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht ‘Keuze inzamelsysteem: ondergronds of mini-containers voor restafval’, versie 9, 25 augustus 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Inzameling huishoudelijk afval, afdeling BMH, 4 juni 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Collegevoorstel Voorstel afvalbeleid en keuze afvalinzamelsysteem, 3 juni 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Memo aan Stuurgroep aanschaf afvalinzamelsysteem van O. Damen, Economisch gunstige aanbieding afvalinzamelsysteem, 16 februari 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Memo aan Stuurgroep aanschaf afvalinzamelsysteem van O. Damen, Economisch gunstige aanbieding afvalinzamelsysteem, 8 december 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Memo aan Stuurgroep project “aanschaf afvalinzamelsysteem” van O. Damen, Stukken bijeenkomst 26 mei 2004, 24 mei 2004. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Milieubeleidsplan 2006-2009, 3 oktober 2005 vastgesteld op7 november 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Programmabegroting 2005-2008, zonder datum. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Programmaverslag 2005, zonder datum. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Projectplan implementatie nieuw ondergronds afvalinzamelsysteem, Opzet en taken Matrix/ Projectorganisatie, 26 april 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsbesluit: Kredietaanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, 9 mei 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsbesluit: voor het inzamelen van rest en GFT afval gebruik te maken van een collectief ondergronds inzamelsysteem en inwoners de mogelijkheid te bieden om op individuele basis GFT-afval door thuiscomposteren te verwerken, 7 november 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsnotulen: Kredietaanschaf ondergronds afvalinzamelsysteem, 9 mei 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel aanvullend krediet project ondergronds afvalinzamelsysteem, 6 november 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel Voorstel afvalbeleid en keuze afvalinzamelsysteem stap 2, 3 november 2003. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Raadsvoorstel, Voortgangsrapportage en voorstel beschikbaar stellen aanvullend krediet project ondergronds afvalinzamelsysteem project ondergronds afvalinzamelsysteem, 6 november 2006.

42

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Schriftelijk antwoord op raadsvragen over toegangscontrolesysteem, zonder datum. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Stuk DK voortgang MOL systemen, 8 mei 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Tien vragen MOL systeem voor internet, 19 juni 2006. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Toelichting resultaat Europese aanbesteding en systeem keuze, Powerpointpresentatie, zonder datum. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Vergelijkend onderzoek afvalinzameling in Hendrik-Ido-Ambacht, 1 oktober 2002. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Verslag Commissievergadering Ruimtelijke zaken, 25 augustus 2005. Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Werking afvalsysteem, http://hendrik.waxtrapp.com/hia?waxtrapp=cmkjzDsHwqOxqOnHDkccBjccBDQ (uitgeprint op 13 augustus 2007). Interne mailwisseling op “bezwaarschrift dhr. Scheerens”, 17 maart 2006. NVRD, vereniging voor afval en reinigingsmanagement, Evaluatie Front-/Zijbeladingssystemen, juni 2002. NVRD, vereniging voor afval en reinigingsmanagement, Evaluatie ondergrondse inzamelsystemen, 7 februari 2001. Overeenkomst Ondergrondse Afvalinzamelcontainers tussen Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en Waste technology Service B.V., 15 juni 2005, behorende bij aanbesteding 2004-0023-14-F1-NL Projectbureau De Volgerlanden, brief aan bewoner, 10 september 2003. Projectbureau De Volgerlanden, brief aan bewoner, zonder datum. Projectvoorstel Aanbesteding inzamelsysteem, K+V, 19 januari 2004.

43