Alle infra bedrijven hebben het moeilijk. Ongeacht Of je groot of klein bent Arend Ringenier Algemeen directeur Roelofs

Het LEDENMAGAZINE VAN BOUWEND NEDERLAND

kwaliteit regionale wegen onder druk Gat in de begroting mag niet leiden tot gat in de weg met ar b eem k n t i u ktij pra rn kate

“A lle infra­bedrijven hebben het moeilijk. Ongeacht Of je groot of klein bent”

2012

Arend Ringenier Algemeen directeur Roelofs

mrt

Tekst xx BEELD xxx

cover Fotografie Rene van den Burg

HET LEDENMAGAZINE VAN BOUWEND NEDERLAND

UITGELICHT

Harm DRAgt

& VERDER... In dit nummer van BouwendNL staat het onderliggend wegennet centraal. Zoals bekend staat aanleg, onderhoud en beheer onder druk vanwege de bezuinigingen. In deze editie wordt uit de doeken gedaan welke acties door Bouwend Nederland ondernomen zijn en nog lopen om de aandacht voor dit belangrijke wegennet hoog op de agenda te houden van de politiek en de betrokken overheden.

kwaliteit regionale wegen onder druk Gat in de begroting mag niet leiden tot gat in de weg MET AR B EEM UITN KTIJK PRA RN KATE

Het aprilnummer van BouwendNL zal in het teken staan van ‘De Bouw in 2020’. “alle INfra BeDrIjVeN HeBBeN Het mOeIlIjk. ONgeacHt Of je grOOt Of kleIN BeNt” Arend Ringenier Algemeen directeur Roelofs

18 vakgroepen Specialistische wegenbouw en civiele betonbouw

07 Veilig en gezond werken Veiligheid bij wegwerkzaamheden

20 Bouw in Beeld Rondweg met oog voor ecologie

08 Bouw in Beeld Milieustraat in Hellevoetsluis

24 De digitale snelweg Bent u tevreden met uw website?

14 regiobijeenkomsten Bekijk welke interessante bijeenkomsten u kunt bijwonen

26 Communicatief Bouwend Nederland stuurt brandbrief aan premier Mark Rutte

2012

INHOUD

05 Actueel nieuws Van uw vereniging en uit de markt

xxxxx COLUMN

MRT

Het meerwerkblok is te bestellen via www.bouwendnederland.nl/lyreco

Copyright De, in deze publicatie, beschikbaar gestelde informatie kan worden gekopieerd voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveelvoudiging, distributie, commercialiteit of exploitatie onder derden, tenzij voorafgaande toestemming van de auteur en/ of Bouwend Nederland.

4

12 A rend Ringenier

WEEK VaN DE ONDERNEMER

BOUWEND NEDERLAND DOET IN DE BRIEF ACHT VOORSTELLEN: 1. Toetreding van starters tot de koopwoningmarkt stimuleren 2. Bestaande crisismaatregelen verlengen 3. Ontwikkeling van een middensegment huursector (650 tot 900 euro) 4. Verduurzaming van de bestaan-

adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u mailen naar ledenadministratie@ bouwendnederland.nl.

gaten n de weg

de woningvoorraad stimuleren 5. Scheiden van wonen en zorg 6. Niet verder bezuinigen op budgetten voor infrastructuur 7. Aanpassing grondprijsbeleid gemeenten 8. Verouderde schoolgebouwen aanpakken

U vindt de brief aan het kabinet via http://bit.ly/briefkabinet of scan de QR-code

Bouwend Nederland organiseert op 17 april tijdens de Week van de Ondernemer een aantal bijeenkomsten. Naast een ontbijtsessie en een middagborrel zijn de leden van harte welkom bij de sessies ‘Do’s en dont’s rond financiering in de bouw’ en ‘De bouw in 2020’. Meer informatie via www.weekvandeondernemer.nl/bouw

maart 2012

Helaas zijn er ieder jaar weer slachtoffers te betreuren onder wegwerkers. Omdat doorstroming van het verkeer belangrijk is worden wegen in principe niet afgesloten wanneer er onderhoud wordt uitgevoerd.

D

us werken wegwerkers midden in het verkeer met weggebruikers die zich te vaak niet houden aan ter plaatse geldende maximum snelheden. CROW heeft richtlijnen opgesteld waar afzettingen op rijks-, regionale en lokale wegen aan moeten voldoen. “De praktijk wijst uit dat de meeste afzettingen niet voldoen aan die richtlijnen”, zegt Marcel de Klerk. En hij kan het weten. Marcel is algemeen directeur van Traffic Service Nederland. Een onderneming die het plaatsen van verkeersmaatregelen tot haar corebusiness rekent. Gevraagd naar de reden zegt hij: “Wegbeheerders, de overheids-

opdrachtgevers, zijn bij wet verantwoordelijk voor de afzettingen en in het verlengde dus voor de veiligheid van de wegwerkers. Dit onderdeel van het werk wordt vrijwel altijd uitbesteed aan de uitvoerende aannemer. De veiligheid valt binnen de concurrentie, waardoor de prijs boven de veiligheid gaat. Dat leidt bij ons tot dagelijkse discussies tot hoe ver je verantwoord kunt gaan. Ik merk op dat overheden zich niet goed bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheid. Veiligheid is doorgeschoven en verworden tot een kostenpost, waarbij gezocht wordt naar bezuinigingen. Terwijl ik ervan overtuigd ben dat je goedko-

5

maart 2012

4

Daarom ook de oproep van Bouwend Nederland-voorzitter Elco Brinkman: “Meld gaten in de weg! Iedereen kent voorbeelden van slechte wegen en kapotte bruggen. Via de app van ‘www.verbeterdebuurt.nl’ kan iedereen een melding maken, eventueel voorzien van foto, van een onveilige of slecht onderhouden situatie of weg. Die melding komt dan binnen bij de betreffende gemeente en ook op de Facebook-pagina van Bouwend Nederland. Een goed initiatief waar al veel gebruik van wordt gemaakt.”

aaNleg mIlIeUstraat HelleVOetslUIs Lindeloof heeft in Hellevoetsluis in design & construct de nieuwe milieustraat aangelegd. Momenteel wordt de hand gelegd aan de herinrichting van het voorterrein, waar de voormalige milieustraat lag.

7

maart 2012

7

8

m

ede omdat eind 2011 de vergunning voor de ‘oude’ milieustraat afliep, was snelheid geboden bij het ontwerp en de uitvoering van het werk. Lindeloof onderzocht met haar eigen ingenieursadviesbureau vier alternatieve ontwerpen waarbij de voor en tegens werden afgewogen. Dat leidde tot het definitieve ontwerp

met de meest geschikte inrichting en de keuze van de uiteindelijke locatie. Mei vorig jaar is gestart met de uitvoering en de voorbelasting. Voorwaarden van de gemeente waren onder andere dat de oude milieustraat open zou blijven tijdens de uitvoering en dat er snel en efficiënt gewerkt moest worden. De milieustraat zelf

is begin december opgeleverd. Momenteel wordt het voorterrein aangepakt, waarbij naast de sloop van de oude milieustraat ook een grote sanering moest plaatsvinden, vanwege het feit dat op het terrein een benzinestation stond. Op het voorterrein worden ook een toegangsweg met opstelstroken gerealiseerd.

maart 2012

8

9

9

Groningen

Friesland

Drenthe Overijssel Gelderland Limburg

16% 3% DOOR DE CRISIS VIND IK DAT ER MINDER 25% WORDEN BESTEED AAN GELD MOET ONDERHOUD VAN DE PROVINCIALE EN LOKALE WEGEN?

2%

8%

76%

Mee eens Niet mee eens of oneens Oneens Weet niet/geen mening

maart 2012

Flevoland

Noord Holland

Utrecht

melD ‘gateN IN De weg’

per uit bent wanneer je het vooraf goed regelt. Daar hoort ook goede voorinformatie bij, die de weggebruiker, en dat is toch je uiteindelijke klant, helpt bij het bepalen van zijn route en reistijd. En die hem of haar behoedt voor verrassingen. Op dit terrein is nog een wereld te winnen. Aannemers die zich herkennen in de door mij geschetste situatie, raad ik aan hun opdrachtgever te wijzen op de goede aanpak van de provincie Noord-Holland. Die neemt haar verantwoordelijkheid, houdt veiligheid buiten de concurrentie, eist afzettingen volgens de CROWrichtlijnen en controleert daar ook op.”

5 6

meer eN meer HINDer De problematiek op het onderliggende wegennet bevindt zich

Weet niet/geen mening

Noord Brabant

BrUIkBaar BIj alle sOOrteN werk Het meerwerkblok bevat op doordrukpapier modellen voor meerwerkoffertes. Zowel opdrachtgever als opdrachtnemer dienen het ingevulde document te voorzien van hun handtekening. Dankzij het handzame formaat en de doordrukvellen kan het meerwerkblok zeker ook gebruikt worden op de bouwplaats om afspraken, groot of klein, direct en bindend vast te leggen. Het meerwerkblok is te gebruiken bij alle soorten opdrachten voor werken, zowel in de bouw als in de infra.

Mee eens Niet mee eens of oneens Oneens

TOP 5

Uit meldingen die door Bouwend Nederland worden bijgehouden, blijkt dat het op sommige plekken Mee eens in Nederland slecht gesteld is met het onderhoud Niet mee eens of oneens van lokale wegen. De top 5 wordt gevormd Oneensdoor: • De Atoomweg in Utrecht Weet niet/geen mening • De Westervoortse brug bij Arnhem • De N242 bij Alkmaar • De Posteldijk in Reusel • De N355 in Groningen

14%

56%

maart 2012

10

Groningen

aansprakelijkheid Bij het samenstellen van de inhoud van deze publicatie streeft Bouwend Nederland naar de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Bouwend Nederland sluit iedere aansprakelijkheid uit voor onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van het handelen op grond van informatie die door deze publicatie beschikbaar is. Voor verdere informatie kunt u zich richten tot [email protected].

DE KWALITEIT VAN DE LOKALE WEGEN BLIJFT ACHTER BIJ DIE VAN DE RIJKSWEGEN

Drenthe

www.bouwendnederland.nl

Ruim 90 procent van de automobilisten vindt dat er niet minder geld mag worden besteed aan het onderhoud van regionale wegen. Slechts de helft van de ondervraagden verwacht dat er snel onderhoud gepleegd zal worden. Navranter is, dat bijna 40 procent van de automobilisten aangeeft wel eens langzamer te rijden dan toegestaan op lokale wegen in verband met de gebrekkige kwaliteit van die weg.

zowel op het vlak van onvoldoende capaciteit als op het vlak van onvoldoende onderhoud. Elke provincie of gemeente wordt hier mee geconfronteerd. Dit wordt de komende jaren nog eens versterkt door de forse bezuinigingen op aanleg en onderhoud van wegen. Deze bezuinigingen vergroten het reeds bestaande mobiliteitsprobleem. Bouwend Nederland waarschuwt dat door onvoldoende onderhoud de komende jaren het risico op afsluitingen of beperkingen op lokale en regionale wegen, bruggen en tunnels zal toenemen. In deze tijd van dalende budgetten bij provincies en gemeenten wordt het onvermijdelijk dat de automobilist meer en meer hinder ondervindt.

maart 2012

De t den z n ast g maa k ben n et pess m st sch

Overijssel

[email protected]

c

Uitvoering: Lindeloof Projectmanager: Maarten Bakkum

van de lokale wegen sterk achterblijft. Een kwart staat vaker in de file op lokale en provinciale wegen.

Friesland

2700 AH Zoetermeer Zilverstraat 69 2718 RP Zoetermeer

O  

Opdrachtgever: Gemeente Hellevoetsluis Contract: Design & construct

nze infraleden hebben in vergelijking met hun b&ucollega’s een beperkt aantal opdrachtgevers. Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en een aantal particuliere opdrachtgevers. Daar houdt het wel zo’n beetje op. De spoeling is dun. En die spoeling wordt nog dunner wanneer je je brood als infra ondernemer moet verdienen op het onderliggend wegennet. Tel daarbij op de bezuinigingen die lagere overheden moeten doorvoeren. Bezuinigingen die in potentie twee negatieve gevolgen hebben. In de eerste plaats kunnen die gaan drukken op het budget voor aanleg, beheer en onderhoud. Een mogelijke inkrimping van het eigen overheidsapparaat kan een tweede gevolg zijn waardoor het gevaar ontstaat dat meer projecten gebundeld op de markt worden gebracht. Dat alles maakt het beeld duidelijk van een bedrijfstak die in een steeds kleinere hoek wordt gedrongen maar wel een hoek waar de klappen vallen. Gelijk wij ook voor de woning- en utiliteitsmarkt hebben gedaan zijn wij al weer enige tijd terug ook voor onze infra ondernemingen in het geweer gekomen. Wij hebben onze visie en noodzakelijke maatregelen aangedragen in het reguliere overleg dat wij met de lagere overheden hebben. Wij hebben onze zorgen ook neergelegd in Den Haag. En wij zijn een campagne gestart om de budgetten voor aanleg, onderhoud en beheer overeind te houden. Daarbij hebben wij ook de hulp ingeroepen van de weggebruikers. Met een onderzoek hebben wij hun meningen gepeild over onder meer de huidige staat van het onderliggend wegennet. Maar liefst 23 procent geeft het oordeel slecht tot zeer slecht. Alle uitkomsten zullen via de media openbaar worden gemaakt. Binnenkort presenteren wij onze sectorstudie wegen over de problematiek van de provinciale en gemeentelijke wegenbouw. Wij zullen de uitkomsten bespreken met IPO en VNG. En wij zullen blijven hameren op het feit dat slechte wegen tot onveilige situaties leiden en dat uitgesteld onderhoud altijd tot hogere kosten leidt. Ook onze infraleden kunnen blijven rekenen op onze steun.

onclusie: de kwaliteit van het ‘onderliggend wegennet’ komt steeds verder onder druk. “Ik roep alle automobilisten op om te melden waar onderhoud en/of verbetering van de doorstroming dringend gewenst zijn,” aldus voorzitter Elco Brinkman. “Het gat in de begroting van gemeenten en provincies, mag niet het gat in de weg worden.” In opdracht van Bouwend Nederland heeft TNS NIPO het onderzoek verricht onder ruim 1300 automobilisten. Een kleine 60 procent van hen geeft aan dat de doorstroming op de Nederlandse wegen de afgelopen drie jaar sterk is verbeterd. Evenzoveel mensen geeft echter ook aan dat met name de kwaliteit

Flevoland

Bouwend Nederland

Aanleg Milieustraat Hellevoetsluis, sanering oude milieustraat

Gelderland

Mag vo gens Bouwend Nede and n et e den tot

Redactieadres T.a.v. redactie BouwendNL Postbus 340

Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de door Bouwend Nederland Advies vervaardigde standaard wijzigingsopdracht, verkrijgbaar in blokvorm en als pdf te downloaden. Door dit model te gebruiken kan op eenvoudige wijze worden voldaan aan de (dwingend) wettelijke verplichting voor de aannemer om de opdrachtgever op tijd te waarschuwen voor prijsverhoging(en) in geval van gewenste toevoegingen of wijzigingen van het werk. Uit deze waarschuwingsplicht volgt overigens niet dat ook de exacte omvang van de prijsverhoging moet worden aangeven.

TNS NIPO heeft onderzoek gedaan onder automobilisten naar de kwaliteitsbeleving van het Nederlandse wegennet. De resultaten zijn overduidelijk: 90 procent van de automobilisten is van mening dat er niet beknibbeld mag worden op onderhoud van onze regionale infrastructuur. De voorgenomen bezuinigingen bij provincies en gemeenten doen echter anders vermoeden. Reden voor Bouwend Nederland om aan de bel te trekken.

Lindeloof is een middelgroot aannemingsbedrijf dat actief is in onder meer de grond-, weg- en waterbouw, de groenvoorziening en het beheer en onderhoud van de (openbare)ruimte. Bij Lindeloof staan de toegevoegde waarde voor de eindgebruikers, de leefomgeving en welzijn centraal.

wegwIjs

Limburg

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf, Barneveld

a

Noord Brabant

Fotografie Cor Aafjes, René van den Burg, Diny Bij de Vaate

waarscHUwINgsPlIcHt BIj meerwerk

In de praktijk lijkt het nog steeds lastig om afspraken over meerwerk goed vast te leggen.

annemers gaan er nog te vaak van uit dat alles wel duidelijk zal zijn voor de opdrachtgever. Maar bij de presentatie van de aan het meerwerk verbonden uitvoeringskosten ligt een geschil op de loer en weet de opdrachtgever vaak van niets. Dat is jammer want met goede communicatie kan dit voorkomen worden.

Utrecht

art Direction & Vormgeving: Curve, Haarlem

Eind vorige week gaf Bouwend Nederland die boodschap ook al mee in een brandbrief aan het kabinet. Daarin roept Brinkman het kabinet Rutte op om de zwaar geplaagde bouwsector te ontzien bij de komende bezuinigingen. Want de bouwsector moet nog door de komende zware jaren heen en dan structureel sterker uit de crisis komen. “Tot 2020 moeten er nog minstens 500.000 nieuwe woningen worden gebouwd, om te kunnen voldoen aan de vraag naar woonruimte van het nog steeds groeiende aantal huishoudens. Zo kunnen we voorkomen dat er, met name in de Randstad, een fors woningtekort ontstaat.”

ONDERZOEK

zIe OOk HttP://www.faceBOOk.cOm/BOUweNDNl

BOUWEND NEDERLAND WAARSCHUWT:

gat IN De BegrOtINg, mag NIet leIDeN tOt gateN IN De weg

Zuid Holland

V

oorzitter Elco Brinkman is duidelijk: “Het is juist tijd om te investeren in de bouwsector, ofwel de belangrijkste motor van de economie. De bouw moet dus niet een douw krijgen, integendeel. Dat is het paard achter de wagen spannen. Willen we weer beweging in de zaak krijgen dan moeten we investeren, want er is voor de komende jaren nog een echte behoefte aan goede woningen op goede plekken. Dan heb ik het over (vervangende) nieuwbouw, maar ook over renovatie van verouderde woningen en over energiezuinigere huizen. Als je daarin investeert, werk je aan een degelijk fundament onder de economie.”

TEKST Theo Scholte BEELD Hollandse Hoogte, Curve

Nederland

Theo Scholte Coördinatie en redactiesecretariaat Sandra Roijers (079-3252190)

BOUW IN BEELD

VeIlIgHeID BIj wegwerkzaamHeDeN

Noord Holland

Eindredactie Theo Scholte Redactionele bijdragen Ank Benko, Harm Dragt, Alex Nieuwenhuis, Pim Nusselder en

TEKST Harm Dragt BEELD René van den Burg

VEILIG EN GEZOND WERKEN

WEGBEHEERDERS: NEEM UW VERANTWOORDELIJKHEID

Nederland

kaBINet, ONtzIe BOUwsectOr!

De miljarden euro’s aan extra bezuinigingen moeten niet gezocht worden in infrastructurele projecten of in de woningmarkt, vindt Bouwend Nederland in reactie op de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB).

Hoofdredactie Harm Dragt

Thomas Gaarthuis, Mieke van Weele

10 Gat in de begroting

TEKST Harm Dragt BEELD Joost van Lierop

WONINGEN MOETEN ER TOT 2020 GEBOUWD WORDEN OM AAN DE VRAAG TE VOLDOEN

Zeeland

nf abe e d p ov nc es n kaa t geb acht

H

Zuid Holland

04 Nieuws

COLUMN

elcO BrINkmaN

TEKST Theo Scholte

Winst op het onderliggend wegennet

Zeeland

NIEUWS

COLOFON TEKST xx BEELD xxx

BouwendNL is het verenigingsmagazine van Bouwend Nederland. In het magazine is informatie te vinden over activiteiten van de vereniging, ontwikkelingen in de sector en onderwerpen die van belang zijn voor de bedrijfsvoering van de leden. De inhoud geeft invulling aan de missie van de vereniging, namelijk het binden, boeien en verenigen van de leden. Het magazine verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van 5700 exemplaren. De pdf van verschenen edities is te vinden op www.bouwendnederland.nl. Naast BouwendNL ontvangen de leden tweewekelijks de digitale nieuwsbrief met actuele informatie uit de vereniging, de markt en informatie die van belang is voor hun bedrijfsvoering. Verder ontvangen de leden evenals de stakeholders van Bouwend Nederland maandelijks Podium met visies, standpunten en beschouwingen over en uit de bedrijfstak.

15 SPG INfravak Opleiden naar behoefte van de markt

11

11

16% 3% 25% Mee eens Niet mee eens of oneens Oneens Weet niet/geen mening

16 Richard Mulder

TEKST Harm Dragt BEELD René van den Burg

AREND RINGENIER, ALGEMEEN DIRECTEUR ROELOFS

“De tIjDeN zIjN lastIg, maar Ik BeN NIet PessImIstIscH”

VERENIGING

r

12

23 maart 29 maart 31 maart

Bestuurdersdag, Spant! Bussum Initiatiefcommissie Infrahuis Groningen Ledenvergadering afdeling Friesland Van der Valk, Sneek Regioledenvergadering Stenden Hogeschool Leeuwarden Overleg met RWS Noord-Nederland RWS, Assen

12 april 18 april 18 april

open te staan voor elkaars onvolkomenheden en dat partijen door een zure appel heen zullen moeten bijten. Maar doe je dat niet dan blijf je met ongewenste juridische procedures zitten en een bedrijfstak die onvoldoende kan renderen en investeren. Ik ben blij dat wij ons al midden in de jaren negentig zijn gaan bekwamen in design & construct. En dat lagere overheden steeds meer bewegen in de richting van moderne contactvormen. Als je dat 45 jaar geleden had geroepen dan had iedereen je voor gek verklaart. Wij hebben naast ons hoofdkantoor in Den Ham, vestigingen in Veenendaal, Steenwijk en Stadskanaal. In het westen zijn de opdrachtgevers het meest in beweging met nieuwe contractvormen. Hoe verder je naar het noorden gaat hoe traditioneler er nog steeds wordt aanbesteed. Maar over de hele linie zit er beweging in al gaat die naar onze zin natuurlijk nooit snel genoeg. Ik schat in dat over vijf tot tien jaar, wanneer de huidige generatie met pensioen is, nieuwe contractvormen gemeengoed zijn en dat er geen RAWbestekken meer op de markt zijn.” Voor 2012 gaat Ringenier uit van een gelijkblijvende omzet. Ondanks de bezuinigingen. “Overheden werken met langlopende budgetten. Dus zit daar toch een mate van zekerheid in. Heftige schokken zoals in de woningmarkt liggen daardoor niet voor de hand. Ik verwacht niet dat er nog

w

“kwalIteIt VaN regIONale INfra Is IN geVaar”

Bestuurdersacademie Mercure Hotel Zwolle

De bezuinigingen van overheden hebben gevolgen voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van de infrastructuur. Overheden zijn immers met 70% de grootste opdrachtgevers in de gww-sector. Om de negatieve gevolgen van deze bezuiniging zo veel mogelijk te beperken voert Bouwend Nederland een stevige landelijke en regionale lobby. Richard Mulder, senior beleidsmedewerker infrastructuur bij Bouwend Nederland, licht toe.

Netbeheerdersoverleg Infrahuis, Groningen BouwBuffet afdeling Friesland

regIO raNDstaD NOOrD WWW.BOUWENDNEDERLAND.NL/RANDSTADNOORD Omschrijving

26 maart 3 april

Ledenbijeenkomst Afd. Het Gooi en Omstreken Jaarvergadering afdeling Alkmaar

3 april

Leergang Praktisch Personeelsbeleid

4 april

Themamiddag bouwbesluit Afdeling Amersfoort

4 april

COP/Personeelsfunctionarissenoverleg Afdeling Amsterdam

5 april

Reguliere vergadering Afdeling Veenendaal

10 april

Meewerkend partner overleg Afd. NW Utrecht/Utrecht/Gooi/Amersfoort/Amsterdam

10 april

COTAD Regio Randstad Noord

14-17 april

Ledenreis Afdeling Westfriestland

17 april 19 -22 april

Leergang Praktisch Personeelsbeleid

N

Ledenreis Afdeling Alkmaar

a de woningmarkt pakken zich ook steeds meer donkere wolken samen boven de inframarkt. Door opgelegde bezuinigingen hebben overheden minder financiële middelen voor het op orde krijgen en houden van hun infrastructuur. De effecten waren in 2010 al duidelijk zichtbaar met een productieafname van 10%. Pas vanaf 2014 wordt een licht herstel verwacht. “Maar naar wij nu weten zal als we niets doen, het volume aan werk in 2017 nog steeds onder het niveau van 2009 liggen”. Een tweede effect van de bezuinigingen is dat overheden hun apparaat inkrimpen. Gemeenten zullen meer gezamenlijk inkopen en meerjaren contracten op de markt brengen. De projecten worden groter en multidisciplinair, maar daardoor zal het aantal aanbestedingsmomenten ook minder worden. Door de bezuinigingen zal de reeds ingezette trend naar ‘meer en andere markt’ dus versneld kunnen worden. Met dit scenario houden we al langer rekening. Zorgen hebben we ook door de teruglopende investeringen. Onze leden merken dat uiteraard in hun omzet, maar de burger wordt ook direct getroffen. We onderbouwen dit onder meer met

regIO OOst WWW.BOUWENDNEDERLAND.NL/OOST Datum

Omschrijving

23 maart

Landelijke Bestuurdersdag Spant! Bussem

28 maart

Ledenvergadering afdeling Raalte Bagatelle

28 maart

Ledenvergadering afdeling KAN Droom Elst

10 april

Informatiebijeenkomst Keuren arbeidsmiddelen

16 april 17 april 19 april

Jaarvergadering afdeling Enschede Cafe Sprakel, Lonneker Jaarvergadering afdeling Zuid West Veluwe Kasteel Hoekelum Bennekom Ledenvergadering afdeling Zutphen Workshop RI&E

regIO raNDstaD zUID WWW.BOUWENDNEDERLAND.NL/RANDSTADZUID

sprake zal zijn van een stroom van grote projecten in het buitengebied. Die tijd is over. Binnenstedelijk is er echter nog heel veel werk. Gemeentes zullen er alles aan doen om hun kernen niet te laten verpauperen om ook winkeliers vast te houden en daarom fors blijven investeren in centrumplannen. Werk is er ook voor levensduur verlengende activiteiten. En dan heb ik niet over het in de rondte rijden met een tonnetje teer. De tijden zijn lastig maar overall ben ik niet pessimistisch.”

maart 2012

IK BEN BLIJ DAT WIJ ONS AL MIDDEN IN DE JAREN NEGENTIG ZIJN GAAN BEKWAMEN IN DESIGN & CONSTRUCT

Datum

Omschrijving

27 maart

Leergang Praktisch Personeelsbeleid, Delft Bestuursvergadering Jong Bouwend Nederland Regio Randstad Zuid,

28 maart 2 april 3 april 4 april 5 april

Bestuursvergadering (voorber. ALV) Gemeentelijk bouw- en infra overleg gemeente Bodegraven Reeuwijk, Bodegraven Symposium Duurzaam aanbesteden / duurzaam inkopen Afd Alblasserwaard & Vijfheerenlanden, Hardinxveld – Giessendam

5 april

Gemeentelijke bouw- en infra overleg gemeente Leiden, Leiden Regiobestuur, Zoetermeer Gemeentelijk bouw- en infra overleg gemeente Den Haag, Den Haag Vierstedenoverleg, Den Haag Leergang Praktisch Personeelsbeleid, Delft Voorjaars ledenvergadering Afdeling Dordrecht, Dordrecht

18 april 19 april

Ledenvergadering Jong Bouwend Nederland Regio Randstad Zuid Algemene Ledenvergadering Afd. Zuid Holland Zuid Bestuursvergadering Afd. Alblasserwaard & Vijfheerenlanden, Hardinxveld - Giessendam

Datum

Omschrijving

22 maart

Jaarvergadering De Baronie

27 maart

Regiobestuur

28 maart

Contactgroep Financiën

29 maart

Contactgroep Personeel Brabant Noord Regieraad Bouw Limburg

2 april

Contactgroep juridisch/fiscaal Brabant-West

3 april

Aanbestedingsacademie Limburg ; bijeenkomst BrigID

3 april

17 april 17 april

19 april

regIO zUID WWW.BOUWENDNEDERLAND.NL/ZUID

29 maart

Bestuursvergadering afdeling Delft e.o., Delft

13 april 17 april

13

maart 2012

12

Zoetermeer Voorjaarsledenvergadering afd. Zuid Holland- Midden, Zevenhuizen

10 april 11 april

TEKST Ank Benko BEELD Cor Aafjes

VaKGROEPEN

TEKST Pim Nusselder BEELD ANWB

RI&E basis

4 april

Contactgroep personeel Midden-Br & Baronie

5 april

RI&E basis

12 april

RI&E Nieuw

16 april

Sociëteit Infra Zeeland

19 april

Regiocongres

maart 2012

de resultaten van een onderzoek van TNS NIPO dat in opdracht van ons recent onder de Nederlandse bevolking is uitgevoerd. 90 Procent van de respondenten geeft aan dat er niet bezuinigd moet worden op het onderhoud en het onderliggend wegennet. (zie ook pagina’s 10 en 11) ”Bouwend Nederland blijft hameren op het feit dat uitgesteld onderhoud altijd tot hogere kosten leidt en men zichzelf dus in de vingers snijdt. “Wij zien dat overheden onvoldoende gereserveerd hebben voor het noodzakelijke onderhoud en beheer en wij wijzen hen op de gevaren van de slechte staat van veel kunstwerken. Onvoldoende anticiperen, of zelfs niets doen, leidt tot het nemen van onverantwoorde risico’s qua veiligheid en bereikbaarheid. Ik mis wel eens het gevoel van urgentie bij de bestuurders hierover. De woningmarkt is ontegenzeggelijk een groot probleem, maar minstens zo belangrijk is de waarde die wegen, bruggen en riool vertegenwoordigen voor de samenleving. Dat goede infrastructuur een van de aanjagers voor de economische en sociale ontwikkeling, en het niet onderhouden kapitaalvernietiging, wordt dan ook constant ingebracht.” Uit het TNS

maart 2012

13 14

15

NIPO-onderzoek blijkt dat 24 procent van de weggebruikers meer op het onderliggend weggennet in de file staat dan op rijkswegen en 38 procent noodgedwongen langzamer rijdt dan toegestaan op lokale wegen. “Wij gaan met de resultaten van dit onderzoek de landelijke en regionale kranten in. Wat ons betreft is de rek uit de infrabudgetten. Er moet een stabilisatie komen in de budgetten waarbij ons devies is ‘meer uit minder’. Door nieuwe contractvormen op de juiste manier toe te passen moet het mogelijk zijn om andere investeerders aan te trekken en ruimte te geven aan de markt om hun slimme en efficiëntere oplossingen in te brengen. Gebruik die ruimte en kansen die daar liggen. Alleen maar ‘minder’ door te bezuinigen is niet de oplossing. In onze gesprekken met provincies en gemeentes denken wij mee over hun beleid. We wijzen hen op de noodzaak voor stabiele budgetten en indien dat voordelen oplevert de inzet van meer innovatieve contracten. Wij zijn verheugd dat de minster van Verkeer en Milieu dit ondersteunt met de instelling van het ‘PPS-Support’ loket dat begin dit jaar open werd gesteld. Daar kunnen decentrale overheden ken-

aNWB 56%

“BelaNgstellINg VakgrOePeN grOeIt”

Richard Mulder, beleidsmedewerker infrastructuur bij Bouwend Nederland

Start Leergang Praktisch Personeelsbeleid POB Leeuwarden

5 april 12 april

16 april

oelofs heeft een eigen ingenieursbureau, een wegenbouwtak, exploiteert zandwinningsputten in Nederland en Duitsland en doet aan planontwikkeling. In het gesprek met Arend Ringenier stonden de wegenbouwactiviteiten, die goed zijn voor 70 procent van de omzet van het familiebedrijf, centraal. “Alle grote en middelgrote infra bedrijven hebben het moeilijk in dat deel van de markt waarin zij groot zijn geworden. Ook wij ondervinden de gevolgen van de crisis. In 2010 kregen wij te maken met een omzetdaling van 20 tot 25 procent, wat zorgde voor een negatieve personeelsbezetting. In 2011 hebben wij die daling gelukkig weer kunnen ombuigen naar zelfs een lichte plus ten opzichte van 2009. Dat konden wij doen door onder meer onze pen nog scherper te hanteren. Hoewel ik het prijs vechten ondertussen aardig beu ben geworden is het helaas een gegeven dat je op de wegenbouwmarkt, overigens al jaren, heel scherp, soms zelfs onverantwoord laag, moet inschrijven. Eigenlijk zouden opdrachtgevers en opdrachtnemers verstandiger met elkaar om moeten gaan. Want onder de kostprijs moeten inschrijven betekent vanaf dag één gezeur over gaten in het bestek, meer- en bijwerk en andere zaken die de relatie niet bevorderen. Zo maak je geen goed werk met elkaar. Ik ben mij ervan bewust dat het een ferme omslag betekent om

19 Guido van Woerkom

Omschrijving

Datum

INTERVIEW

BekIjk De fIlm OP www.BIt.lY/rIcHarDmUlDer

Johan Asscheman, secretaris vakgroepen Specialistische Wegenbouw en Civiele Betonbouw:

Datum

5 april

De inframarkt maakt moeilijke tijden door. Overheden, die de belangrijkste opdrachtgevers zijn, hebben te maken met bezuinigingen. Roelofs werkt veel voor deze lagere overheden. Algemeen directeur Arend Ringenier was graag bereid om toe te lichten hoe zijn onderneming deze moeilijke tijden doorstaat.

wegennet

25 Dick van Werven

BIJEENKOMSTEN

regIO NOOrD WWW.BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIONOORD

Maakt z ch zo gen ove de kwa te t van het onde ggend

ANWB beoo dee t N wegen op hun ve ghe d

INTERVIEW

areND rINgeNIer//rOelOfs

TEKST Harm Dragt BEELD Diny bij de Vaate

nis nemen van de goede ervaringen van onder meer Rijkswaterstaat met publiek private samenwerking. Tot slot wil ik dit nog wel kwijt: vaak wordt infrastructuur erg technisch benaderd. En ik geef toe, wij mogen terecht trots zijn op ‘wat’ wij gezamenlijk aangelegd en gebouwd hebben. Maar hoeveel beton of asfalt is gebruikt zegt onvoldoende. Het ‘hoe’ is in rap tempo aan het veranderen. We mogen best meer uitdragen dat de sector de infrastructuur mede helpt ontwerpen, het bouwt, en het daarna ook nog gaat onderhouden. Steeds sneller en met steeds minder overlast. Door een combinatie van, soms zelf ontwikkelde, state-of-the-art innovatieve technieken, een sterke kennis over het optimaliseren van processen en steeds meer als partners, zowel onderling als met de klant. Het hoge tempo waarin de infrabedrijven de verandering maken van puur bouw naar dienstverlener, daar ben ik trots op.”

De Vereniging Cementbeton Wegenbouwers (VCW) heeft de intentie uitgesproken om haar activiteiten onder te brengen in de Vakgroep Specialistische Wegenbouw van Bouwend Nederland (VSW). Het is een voorbeeld van de aantrekkingskracht van de vakgroepen van Bouwend Nederland, aldus Johan Asscheman.

“B

eide vakgroepen bestaan uit zo’n 40 leden. Vertegenwoordigers van gespecialiseerde bedrijven op hun vakgebied. Vakbroeders die zich samen sterk maken voor hun vakgebied en daarbij, waar nodig, kunnen terugvallen op de toegevoegde waarde van een grote belangenorganisatie”, licht Asscheman toe. Leden van de Vakgroep Specialistische Wegenbouw houden zich onder andere bezig met het plaatsen van geleiderail, geluidsschermen en wegmarkeringen en het treffen van verkeersmaatregelen of specifieke onderhoudswerkzaamheden aan het wegdek. In de meeste gevallen werken ze als onderaannemer bij

grotere infrastructurele projecten. De Vakgroep Civiele Betonbouw verzamelt leden van Bouwend Nederland die zich toeleggen op de bouw van kunstwerken, zoals bruggen en viaducten.

gezameNlIjk BelaNg Asscheman: “De vakgroepen ondersteunen het gezamenlijk belang van de leden. Dat komt op verschillende manieren tot uiting. Bijvoorbeeld in specifieke opleidingsprogramma’s. Maar ook bij het organiseren van themadagen, excursies of de deelname aan vakbeurzen. Daarnaast zorgen ze in het overleg, dat Bouwend Nederland regelmatig heeft met opdrachtgevers als Rijkswater-

staat en ProRail, voor specifieke belangenbehartiging voor deze groep leden. De delegatie van Bouwend Nederland wordt dan aangevuld met leden van de vakgroep.” Gezamenlijk optrekken onder de vlag van Bouwend Nederland biedt duidelijk voordelen hebben de leden van de beide vakgroepen intussen kunnen vaststellen. Het is daarom ook niet vreemd dat organisaties als de Vereniging van Cementbeton Wegenbouwers zich tot de vakgroepen aangetrokken voelen en besluiten om hun activiteiten in een vakgroep onder te brengen. Asscheman sluit niet uit dat andere organisaties in de toekomst dit voorbeeld zullen volgen. Behalve samen optrekken richting opdrachtgevers, is er ook onderling sprake van een grote uitwisseling van kennis en ervaring. Zo hebben de leden de afgelopen jaren veel initiatieven ontwikkeld op het gebied van procesinnovaties. Reden voor opdrachtgevers om in een aantal gevallen af te stappen van de traditionele contractvormen en samen naar nieuwe oplossingen te

zoeken, waarbij taken en verantwoordelijkheden worden aangepast. Initiatieven die eerst op kleine schaal tot stand komen, maar vervolgens ook voor andere delen van de bouw toegepast kunnen worden. Asscheman: “Je kunt leden van deze vakgroepen zien als voorlopers, die vervolgens een olievlek teweeg kunnen brengen.”

w

mm w

RED MIJN WEG Een goed voorbeeld van de initiatieven van deze vakgroepen zijn de themadagen ‘Red mijn weg’. De kosten van achterstallig onderhoud aan wegen lopen torenhoog op, zo vrezen de gezamenlijke wegenbouwers. De bezuinigingen van het kabinet zullen de situatie alleen maar verergeren. Preventief onderhoud wordt steeds vaker uitgesteld. Op drie themadagen eind maart, zullen de wegenbouwers gezamenlijk de noodklok luiden. Specialisten zullen opdrachtgevers hun visie op het wegenonderhoud geven. Behalve de themadagen is er ook een internetplatform, zie www.redmijnweg.nl

• In 1972 vielen er 3.267 verkeersdoden, ofwel gemiddeld negen mensen per dag. In 2010 vielen er 640 doden in het verkeer, terwijl er drie tot vier keer meer verkeer was dan in 1972. Per dag komen nog altijd gemiddeld bijna twee mensen per dag om in het verkeer. Bovendien neemt het aantal ernstig gewonden sinds 2006 toe. • Op 50 en 80 km-wegen vallen de meeste doden. De 80-km wegen zijn de meest onveilige wegen. • De ANWB wil dat het aantal verkeersslachtoffers in 2020 met de helft is verminderd. Er staan een aantal acties op stapel: Naast de beoordeling van 80-km wegen komen ook de beginnende verkeersdeelnemers, ouderen en nieuwe technologie aan bod.

ijf sterren is ‘veilig’, terwijl één ster ‘onveilig’ is. Met dat systeem kan een wegbeheerder makkelijker bepalen waar er wat moet g

bekijk de film op www.bit.ly/ richardmulder

“INFRASTRUCTUUR IS EEN AANJAGER VAN DE ECONOMIE. SLECHT ONDERHOUD ERVAN IS PURE KAPITAALVERNIETIGING maart 2012

16

17

17

18

maart 2012

maart 2012

18

19

19

D ngt aan op spoed ge behande ng van de Aanbested ngswet TEKST Harm Dragt BEELD Peter Willemse

BOUW IN BEELD

TEKST Theo Scholte BEELD Heijmans

MaTERIaaL EN MaTERIEEL

TEKST Pim Nusselder BEELD Shutterstock

SECTORSTUDIE WEGEN

TEKST xx

DIGITaLE SNELWEG BEELD xxx

TEKST Alex Nieuwenhuis

TEKST Dick van Werven BEELD Rene van den Burg

aaNBESTEDINGSWET

TEKST Pim xx Nusselder BEELD Rene xxx van den Burg

LIDMAATSCHAP BOUWEND NEDERLAND SCHEPT VERTROUWEN

Uw lIDmaatscHaP ONlINe

Aanleg nieuwe rondweg N348 Zutphen-Noord en Eefde

SECTORSTUDIE WEGENBOUW BIEDT VEEL MOGELIJKHEDEN

“meer INVlOeD OP je tOekOmst”

Uitvoeringstermijn zomer 2011- december 2012

“De Sectorstudie Wegenbouw van het EIB moet je zien als een structurele nulmeting. We willen antwoord op de vraag ‘waar staan we nu als sector?’. Want dat is nuttig voor de marktpartijen: weten welke ontwikkelingen er bij collega’s gaande zijn, maar ook bij opdrachtgevers. Je weet dan beter wat er op je afkomt en hoe je daarop kunt inspelen.”

Opdrachtgever: provincie Gelderland Opdrachtnemer: combinatie Strukton Civiel - Reef Infra

zIcHtBaar ONlINe

Projectmanager: Jean-Paul Adema

a

an het woord is Yuri Kiontke. Hij is landelijk voorzitter van Jong Bouwend Nederland, zowel landelijk als in Regio Randstad Zuid en in het dagelijks leven Hoofd Procesondersteuning bij BAM Wegen. “Wil zo’n nulmeting echt een goed beeld opleveren, dan moeten de uitgangspunten en methodieken kloppen. Het moet geen glazen bol zijn; je moet helder hebben wat je hoe aan wie vraagt. Dan is je antwoord op ‘waar staan we nu?’ des te meer waard.”

DYNaPac sD2500cs September 2011 had Heijmans de primeur: toen kreeg de wegenbouwer een nieuwe Dynapac SD2500CS. Deze asfaltafwerkmachine is de eerste productiemachine die werd uitgeleverd met een motor die aan de nieuwste emissie-eisen voldoet: de Stage 3B.

I

n de nieuwe Dynapac SD2500CS is een Cummins 6-cilinder motor gemonteerd die voldoet aan de laatste wettelijke eisen als het gaat om uitstoot en emissie-eisen. De gemonteerde Stage 3B motor is uitgevoerd met een roetfilter en een aangepast brandstof inspuitsysteem.

rONDweg met OOg VOOr De ecOlOgIe Om de kernen van Zutphen en Eefde te ontlasten en het bedrijfsterrein ‘de Mars’ beter te ontsluiten heeft provincie Gelderland besloten om de rondweg N348 aan te leggen.

D

e combinatie Strukton Civiel - Reef Infra kreeg het grootste van de in totaal drie bestekken gegund in een Design & Construct contract. Rond de zomer 2011 zijn ze begonnen met de aanleg van de rotonde die aansluit op de bestaande provinciale weg. Het bestek omvat 2,5 km weg tussen ZutphenNoord en Eefde, een stalen fietsbrug, een stalen verkeersbrug over het Twentekanaal, een gelijkvloerse kruising en verschillende ecopassages.

20

20 2

maart 2012

maart 2012

De wild- onderdoorgangen zijn nodig omdat het werk wordt uitgevoerd in een ecologisch gebied, waar onder meer dassen en vleermuizen voorkomen. Het nieuwe tracé kruist ook de Eefse beek waarin een bijzondere vis leeft. Voor de beek is een ondergrondse onderdoorgang voorzien met oevers waar ook de dassen gebruik van kunnen maken. De dassen hebben nog een tweede mogelijkheid om over te steken en dat is de fietsbrug die daarvoor speciaal is aangepast en ingericht. Wildrasters langs het gehele

De asfaltafwerkmachine van Heijmans heeft bijna alle denkbare opties meegekregen. Zo werd onder andere affabriek een hydraulisch verschuifbaar bedieningsplatform gemonteerd. Hierdoor hoeft de machinist niet van zijn werkplek af en kan hij met één druk op de knop het platform hydraulisch 50 cm naar links- of rechts buiten de machine schuiven. Optioneel is op deze machine het Safe Impact system geleverd. Deze optie zorgt ervoor dat de impact minimaal is wanneer een asfaltauto voor de machine komt. Achter de voorste duwrollen zijn namelijk twee

tracé verhinderen de dassen om een andere, onveilige oversteek te kiezen. De provincie stelde in de aanbiedingsfase als eisen dat de doorstroming van het verkeer gewaarborgd moest zijn, dat er aandacht zou zijn voor de leefbaarheid van de omgeving en dat de omliggende bedrijven bereikbaar moesten blijven. In de zomer van dit jaar wordt de brug over het Twentekanaal ingevaren. Het project wordt eind dit jaar opgeleverd.

maart 2012

21

22

21 22

maart 2011

cilinders geplaatst die hydraulisch in- en uitschuiven op het moment dat de asfaltauto in contact komt met de machine. Hierdoor beperkt men de afdrukken in het asfalt door de balk tot het minimum, wat het eindresultaat van het nieuwe wegdek verbetert. Heijmans paste de machine naar wens aan. Zo is de machine voorzien van hydraulisch verstelbare zijschotten, een optie die Heijmans in eigen beheer ontwikkeld heeft en zelf op de nieuwe SD2500CS gemonteerd heeft. De zijschotten zijn verwarmd, zodat het aankleven van moeilijke mengsels tegengegaan wordt. Ook heeft deze machine een lage balk voor optimaal zicht op het materiaal. De machine is hydraulisch zeer snel, wat ten goede komt op kleinere werken waarbij de machine en de bedieners veel handelingen tegelijkertijd moeten verrichten.

Vanaf januari 2011 is het verplicht om boven een motorvermogen van 129 kW te voldoen aan de Stage 3B norm. Fabrikanten hebben in 2012 nog de mogelijkheid om motoren in te bouwen die voldoen aan de Stage 3 norm. Hiervoor gelden wel strenge regels en beperkingen vanuit de Europese Unie, zodat er zo snel mogelijk wordt omgeschakeld op de nieuwe motoren die leverbaar worden vanuit de motorenbouwers.

aNDere BeNaDerINg “De sectorstudie geeft een beeld van omzetten en de verdeling daarvan, maar ook van werknemersaantallen en werkgelegenheid”, vertelt Kiontke. “Daarmee is het interessante managementinformatie. Het kan aanleiding zijn om andere taken erbij te gaan pakken, zoals ontwerp, beheer of communicatie. Dat kun je afleiden uit de toekomstverwachtingen van opdrachtgevers als Rijkswaterstaat of kleine gemeenten. In de studie staat wat zij van opdrachtnemers verwachten en hoe budgetten zich ontwikkelen.” Vanuit de vakgroep specialistische wegenbouw van Bouwend Nederland was bestuurslid Addy Klaassen van Reflectielijnen Van Velsen betrokken bij het onderzoek. “Wat wij om ons heen zien, wordt in de sectorstudie collectief bevestigd, bijvoorbeeld de trends van

nieuwe contractvormen, vergrijzing en een toename van het UTA-personeel. Als gespecialiseerde wegenbouwers werken we vaak in onderaanneming. We benaderen strategische keuzes dus net iets anders omdat de frezers, wegmarkeerders, verkeersmaatregelen- en geleiderailjongens meestal met de hoofdaannemers mee zullen bewegen. We bekijken dan ook hoe wij daarin kunnen meegaan. Natuurlijk anticiperen wij op de omvang van bedrijven, op het personeelsbestand en de gemiddelde leeftijden van werknemers. We zullen jongeren moeten trekken, binden en opleiden”, voorziet Klaassen.

Een eigen website fungeert als uw digitale visitekaartje op internet. Heeft u nog geen website of bent u niet tevreden? Dan biedt Bouwend Nederland in samenwerking met Webstijl een effectieve oplossing. Webstijl verzorgt professionele websites en biedt daarbij verschillende abonnementen: van een site die u zelf in enkele stappen bouwt tot de mogelijkheid om alles uit te besteden. In korte tijd heeft u een effectief marketinginstrument in handen waarmee uw online zichtbaarheid gegarandeerd is. En dat tegen een aantrekkelijk ledentarief.

“WAT VERWACHTEN OPDRACHTGEVERS? HOE ZIET HUN BUDGET ER STRAKS UIT?”

Meer informatie?

Kiontke: “Als je weet hoe de markt verandert, is het makkelijker om je toekomstige doelgroepen en type werk te bepalen. Ook weet je beter of je andere competenties in huis moet halen, bijvoorbeeld op het vlak van ontwerpen. Hiermee kun je het personeelsbeleid verbeteren, en daarmee inspelen op de veranderende klantvraag. Kortom: zo krijg je als bedrijf meer invloed op je toekomst.” Dat geldt ook voor de gespecialiseerde wegenbouwers, “al merken wij de verandering van de markt vaak indirect”, vult Addy Klaassen aan. “Maar voor ons komt bijvoorbeeld duidelijk naar voren dat het – nog vaker – aankomt op werken met zware pieken.”

Aan uw lidmaatschap van Bouwend Nederland kunt u op uw website uitdrukking geven met het digitale ledenschildje of het digitale woordmerk. Het digitale ledenschildje is een variant van het schildje dat u wellicht ook op uw gevel heeft hangen en is in een

grijze en kleurenvariant beschikbaar; het digitale woordmerk bestaat uit de vermelding ‘Lid van Bouwend Nederland’ en wordt nu al vaak op briefpapier gebruikt. Beide afbeeldingen zijn te downloaden en kunt u vervolgens op uw website of bedrijfspagina plaatsen.

PrOmOtIematerIaal BOUweND NeDerlaND

klaNtVraag “Bouwend Nederland kan lidbedrijven ondersteunen bij deze strategische beleidsbeslissingen. Tegelijkertijd kan Bouwend Nederland door de sectorstudie de discussie met overheden verdiepen. Bij bezuinigingen op aanleg en onderhoud kunnen we nog beter de argumenten daartegen onderbouwen. En het helpt bij de discussie over de klantvraag, want uit het rapport blijkt dat infrabedrijven andere procesfuncties willen uitvoeren, zoals beheer en onderhoud. Als daar binnen de klantvraag ruimte voor komt, worden marktpartijen meer uitgedaagd om innovatiever te opereren” zo blikt Kiontke naar voren.

maart 2011

Wist u dat Bouwend Nederland nog veel meer promotiemateriaal te bieden heeft dan het digitale ledenschild of woordmerk? Als u nog geen gebruikmaakt van onze offline middelen om uw lidmaatschap van de vereniging te tonen, neem dan eens een kijkje op onze webpagina met een overzicht van al het beschikbare promotiemateriaal. Er zijn namelijk nog veel meer manieren om uw bedrijf een extra professionele uitstraling te geven. Overigens kunt u ook op deze pagina de digitale schildjes downloaden. Meer informatie? Zie www.bouwendnederland.nl/promotiemateriaal

23

23

24

24

maart 2012

NOODkreet BOUweND NeDerlaND

leDeNscHIlDje eN wOOrDmerk

www.bouwendnederland.nl/webstijl

cOmPeteNtIes

Infra campagne 2012 Bouwend Nederland :

VerVaNgINg kUNstwerkeN DrINgeND NODIg

Met het ledenschildje op de gevel of een verenigingssticker op de auto geven steeds meer leden uitdrukking aan hun lidmaatschap van Bouwend Nederland. Het ondernemerschap speelt zich echter in toenemende mate ook op het wereldwijde web af. Voor bedrijven uit de sector is het dus belangrijk, zo niet noodzakelijk om ook daar zichtbaar te zijn. En dus om ook op internet uw lidmaatschap van Bouwend Nederland te tonen.

Voorstel Aanbestedingswet nu in de Eerste Kamer

aaNBesteDINgswet: NIet geHeel NIeUw

In februari heeft een overgrote meerderheid van de Tweede Kamer ingestemd met het voorstel voor de Aanbestedingswet. Het voorstel ligt nu ter behandeling bij de Eerste Kamer. Bouwend Nederland dringt aan op snelle behandeling en aanvaarding van deze belangrijke wet.

“D

e Aanbestedingswet is een belangrijke wet, maar ook een wet waarin lang niet alles nieuw is. Want hoewel het voorstel voor de Aanbestedingswet 94 bladzijden beslaat, bestaat driekwart daarvan uit al bestaande regels die gelden voor de aanbesteding van Europees aan te besteden opdrachten. Dat zijn opdrachten waarvan de waarde ligt boven de Europese drempelwaarden,” aldus Dick van Werven, senior beleidsmedewerker bij Bouwend Nederland. De regels over Europees aanbesteden worden wel aangepast ten opzichte van wat nu geldt. Het wetsvoorstel houdt in dat een aanbestedende dienst bij het vragen van informatie gebruik moet maken van een model eigen verklaring en er in beginsel geen omzeteis mag worden gesteld. Behalve wanneer de aanbesteder aangeeft dat dat noodzakelijk is. Als een omzeteis

wordt gevraagd, mag die niet meer zijn dan 300% van de waarde van de opdracht. Ook wordt nu bij wet geregeld dat de gunning op basis van het emvi-criterium moet plaatsvinden, tenzij de aanbesteder motiveert waarom gunning op de laagste prijs gerechtvaardigd is. Voor opdrachten beneden de drempel kent de wet geen uitgebreide regels maar wel een aantal te hanteren uitgangspunten. Die zijn erg belangrijk. Ze gelden voor alle opdrachten, dus zowel boven als onder de drempel. Zo moet de aanbesteder op grond van de in de wet opgenomen uitgangspunten met behulp van objectieve criteria de aanbestedingsvorm kiezen en de ondernemers die tot de procedure worden toegelaten. Tevens mogen opdrachten niet onnodig samengevoegd worden en moeten administratieve lasten worden beperkt. Bij de toe te passen beginselen

maart 2012

gaat het om non-discriminatie, transparantie en proportionaliteit. Die beginselen moeten bij de aanbesteding van alle opdrachten in acht worden genomen. Deze beginselen van aanbestedingsrecht gelden overigens ook nu al. Om het proportionaliteitsbeginsel handen en voeten te geven, hebben vertegenwoordigers van bedrijfsleven en aanbestedende diensten in opdracht van het ministerie van Economische Zaken gezamenlijk de Gids Proportionaliteit geschreven. Die gids is een hulpmiddel voor het op een deskundige en proportionele manier aanbesteden van opdrachten. Het kent afwegingskaders en aanbevelingen met betrekking tot bijvoorbeeld de bepaling van de omvang van de opdracht. Bouwend Nederland zat niet alleen in de klankbordgroep die de totstandkoming van de Gids Proportionaliteit heeft begeleid, maar heeft van begin af aan ook gepleit voor verplichte toepassing van deze gids. Met succes, want anders dan oorspronkelijk gepland, is toepassing van de gids door aanbestedende diensten meteen verplicht vanaf het moment waarop de wet in werking treedt.

25

25

“Het ontbreekt aan politieke wil om daadwerkelijk de veiligheid van kunstwerken te garanderen” stelde senior beleidsmedewerker infrastructuur Richard Mulder op zaterdag 3 maart in een opinieartikel in Dagblad Cobouw.

m

et dat artikel trapte Bouwend Nederland haar voorjaarscampagne 2012 voor de infrasector af. Op de voorpagina van Cobouw werd het artikel aangekondigd, waarna de lezer door kon gaan naar een opiniestuk verderop in de krant. Daar schrijft Mulder: “Zelfs met een inspectierapport in handen houden overheden in hun begrotingen soms onvoldoende rekening met de grote vervangingsopgave die eraan zit te komen. Overheden hebben de verantwoordelijkheid voor forse aantallen kunstwerken, waarvan een behoorlijk gedeelte de komende twintig jaar aan vervanging toe is. Dat moet je niet willen blijven oplappen vanuit de teruglopende algemene middelen, dan loop je steeds verder achter de feiten aan. Want de oplossing ligt in het benoemen en reserveren van voldoende langjarig budget. Daarnaast moet worden ingezet op samenwerking met bedrijfsleven om die middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten.”

26

26

In de aanloop naar het bezuinigingsoverleg in het Catshuis stuurde Bouwend Nederland een brandbrief aan premier Mark Rutte. “Ontzie de bouw bij bezuinigingen” was de hoofdboodschap, maar natuurlijk stond er meer in de brief, die ook op onze website na te lezen is.

H

et Brabants Nieuwsblad berichtte er als een van de eerste over en focuste op het hypotheekdebat: “De bouwwerkgevers vragen het kabinet om maatregelen waardoor mensen vervroegd zullen aflossen op hun hypotheek. Daarvoor moet de overheid een deal maken met de banken, die moeten afzien van het boetebeding. Bouwend Nederland is van mening dat het kabinet de huidige hypotheekrenteaftrek geheel intact moet laten. Ze vreest dat een lagere aftrek zonder compenseren-

de maatregelen tot te veel koopkrachtverlies zal leiden. In plaats daarvan zouden er veel ruimere aflossingsmogelijkheden moeten komen. Daardoor wordt de schatkist ontzien, omdat er minder rente zal worden afgetrokken. Bovendien vermindert extra aflossen dat woningen met verlies verkocht moeten worden, wat de mobiliteit op de woningmarkt bevordert. De banken moeten de renteboete laten vervallen, en de extra aflossing dient beloond te worden met een bonus. Banken zouden ook

een lagere rente moeten hanteren voor hypotheken waarbij wordt gespaard of afgelost. Op schenkingen en erfenissen die worden gebruikt om af te lossen, moet een fiscale vrijstelling van toepassing worden. In hun brief bepleit Bouwend Nederland ook ingrepen om de huurmarkt van het slot te krijgen. Het Economisch Instituut voor de Bouw denkt dat de bouwsector dit en volgend jaar in crisis blijft, als er geen steun komt. Dat zou gepaard gaan met het verlies van tienduizend arbeidsjaren (werknemers en uitzendkrachten), nadat er sinds 2008 al ongeveer veertigduizend arbeidsjaren verloren zijn gegaan.” De brief aan de premier vindt u op www.bit.ly/ontziebouw

et hoofdwegennet en het onderliggend wegennet zijn samen het bloedvatenstelsel van ons land. Een stolsel in de ene zorgt voor een probleem bij de andere. In nagenoeg geen ander land zijn beide zo verknoopt als bij ons. In elk willekeurig dorp of stad doen de bekende blauwe borden een oproep om het onderliggend wegennet te verruilen voor het hoofdwegennet. Om die oproep te kunnen honoreren zijn er in ons dichtbevolkte landje onnoemelijk veel aansluitingen op het hoofdwegennet. Is dat mooi? Ja en nee. Ja, omdat het hoofdwegennet een veiliger gebruik garandeert. Nee omdat bekend is dat open afritten voor congestie zorgen en voor onveilige situaties. Nogmaals nee omdat de aansluitingen het voor de automobilist aantrekkelijk maken om zijn lokale of regionale verplaatsing voor een deel via het hoofdwegennet af te wikkelen. Als je van Delft Noord naar Delft Zuid wilt, zou je je zelf te kort doen om daarbij niet de A13 te gebruiken. En zo zijn er nog talloze voorbeelden. Het bewijst ook dat het regionale netwerk op veel plekken onvoldoende capaciteit heeft om de gebruikers veilig, snel en comfortabel van A naar B te brengen. Aan de lengte ligt het niet. Van de 137.692 kilometer wegen die ons land in 2011 telde behoort 132.570 kilometer tot het onderliggend wegennet. Opwaarderen met twee maal twee gescheiden rijstroken van een zeer beperkt gedeelte zou grote winst betekenen voor de capaciteit, de betrouwbaarheid en de toegankelijkheid van het hele netwerk. Dat plan dat jaren terug in eerste instantie veel, ook politieke, bijval kreeg sneuvelde echter in het zicht van de haven door tegenstrijdige belangen. Misschien toch weer eens uit de kast halen? Onze mkb-infraleden zijn vast voor.

maart 2012

27

Reageren: [email protected]

maart 2012

3

nieuws

COLOFON Tekst xx BEELD xxx

BouwendNL is het verenigingsmagazine van Bouwend Nederland. In het magazine is informatie te vinden over activiteiten van de vereniging, ontwikkelingen in de sector en onderwerpen die van belang zijn voor de bedrijfsvoering van de leden. De inhoud geeft invulling aan de missie van de vereniging, namelijk het binden, boeien en verenigen van de leden. Het magazine verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van 5700 exemplaren. De pdf van verschenen edities is te vinden op www.bouwendnederland.nl. Naast BouwendNL ontvangen de leden tweewekelijks de digitale nieuwsbrief met actuele informatie uit de vereniging, de markt en informatie die van belang is voor hun bedrijfsvoering. Verder ontvangen de leden evenals de stakeholders van Bouwend Nederland maandelijks Podium met visies, standpunten en beschouwingen over en uit de bedrijfstak. Hoofdredactie Harm Dragt Eindredactie Theo Scholte Redactionele bijdragen Ank Benko, Harm Dragt, Alex Nieuwenhuis, Pim Nusselder en Theo Scholte Coördinatie en redactiesecretariaat Sandra Roijers (079-3252190) Art Direction & Vormgeving: Curve, Haarlem Thomas Gaarthuis, Mieke van Weele Fotografie Cor Aafjes, René van den Burg, Diny Bij de Vaate Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf, Barneveld Redactieadres Bouwend Nederland T.a.v. redactie BouwendNL Postbus 340 2700 AH Zoetermeer

Elco Brinkman

Tekst Theo Scholte

woningen moeten er tot 2020 gebouwd worden om aan de vraag te voldoen

Kabinet, ontzie bouwsector!

De miljarden euro’s aan extra bezuinigingen moeten niet gezocht worden in infrastructurele projecten of in de woningmarkt, vindt Bouwend Nederland in reactie op de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB).

V

oorzitter Elco Brinkman is duidelijk: “Het is juist tijd om te investeren in de bouwsector, ofwel de belangrijkste motor van de economie. De bouw moet dus niet een douw krijgen, integendeel. Dat is het paard achter de wagen spannen. Willen we weer beweging in de zaak krijgen dan moeten we investeren, want er is voor de komende jaren nog een echte behoefte aan goede woningen op goede plekken. Dan heb ik het over (vervangende) nieuwbouw, maar ook over renovatie van verouderde woningen en over energiezuinigere huizen. Als je daarin investeert, werk je aan een degelijk fundament onder de economie.”

Eind vorige week gaf Bouwend Nederland die boodschap ook al mee in een brandbrief aan het kabinet. Daarin roept Brinkman het kabinet Rutte op om de zwaar geplaagde bouwsector te ontzien bij de komende bezuinigingen. Want de bouwsector moet nog door de komende zware jaren heen en dan structureel sterker uit de crisis komen. “Tot 2020 moeten er nog minstens 500.000 nieuwe woningen worden gebouwd, om te kunnen voldoen aan de vraag naar woonruimte van het nog steeds groeiende aantal huishoudens. Zo kunnen we voorkomen dat er, met name in de Randstad, een fors woningtekort ontstaat.”

Zilverstraat 69 2718 RP Zoetermeer [email protected] www.bouwendnederland.nl Aansprakelijkheid Bij het samenstellen van de inhoud van deze publicatie streeft Bouwend Nederland naar de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Bouwend Nederland sluit iedere aansprakelijkheid uit voor onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van het handelen op grond van informatie die door deze publicatie beschikbaar is. Voor verdere informatie kunt u zich richten tot [email protected]. Copyright De, in deze publicatie, beschikbaar gestelde informatie kan worden gekopieerd voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveelvoudiging, distributie, commercialiteit of exploitatie onder derden, tenzij voorafgaande toestemming van de auteur en/ of Bouwend Nederland.

4

1. Toetreding van starters tot de koopwoningmarkt stimuleren 2. Bestaande crisismaatregelen verlengen 3. Ontwikkeling van een middensegment huursector (650 tot 900 euro) 4. Verduurzaming van de bestaan-

maart 2012

Waarschuwingsplicht bij meerwerk

In de praktijk lijkt het nog steeds lastig om afspraken over meerwerk goed vast te leggen.

A

annemers gaan er nog te vaak van uit dat alles wel duidelijk zal zijn voor de opdrachtgever. Maar bij de presentatie van de aan het meerwerk verbonden uitvoeringskosten ligt een geschil op de loer en weet de opdrachtgever vaak van niets. Dat is jammer want met goede communicatie kan dit voorkomen worden. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de door Bouwend Nederland Advies vervaardigde standaard wijzigingsopdracht, verkrijgbaar in blokvorm en als pdf te downloaden. Door dit model te gebruiken kan op eenvoudige wijze worden voldaan aan de (dwingend) wettelijke verplichting voor de aannemer om de opdrachtgever op tijd te waarschuwen voor prijsverhoging(en) in geval van gewenste toevoegingen of wijzigingen van het werk. Uit deze waarschuwingsplicht volgt overigens niet dat ook de exacte omvang van de prijsverhoging moet worden aangeven.

Bruikbaar bij alle soorten werk Het meerwerkblok bevat op doordrukpapier modellen voor meerwerkoffertes. Zowel opdrachtgever als opdrachtnemer dienen het ingevulde document te voorzien van hun handtekening. Dankzij het handzame formaat en de doordrukvellen kan het meerwerkblok zeker ook gebruikt worden op de bouwplaats om afspraken, groot of klein, direct en bindend vast te leggen. Het meerwerkblok is te gebruiken bij alle soorten opdrachten voor werken, zowel in de bouw als in de infra. Het meerwerkblok is te bestellen via www.bouwendnederland.nl/lyreco

Week van de Ondernemer

Bouwend Nederland doet in de brief acht voorstellen:

Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u mailen naar ledenadministratie@ bouwendnederland.nl.

column

de woningvoorraad stimuleren 5. Scheiden van wonen en zorg 6. Niet verder bezuinigen op budgetten voor infrastructuur 7. Aanpassing grondprijsbeleid gemeenten 8. Verouderde schoolgebouwen aanpakken

U vindt de brief aan het kabinet via http://bit.ly/briefkabinet of scan de QR-code

Bouwend Nederland organiseert op 17 april tijdens de Week van de Ondernemer een aantal bijeenkomsten. Naast een ontbijtsessie en een middagborrel zijn de leden van harte welkom bij de sessies ‘Do’s en dont’s rond financiering in de bouw’ en ‘De bouw in 2020’. Meer informatie via www.weekvandeondernemer.nl/bouw

Wegwijs

O

nze infraleden hebben in vergelijking met hun b&ucollega’s een beperkt aantal opdrachtgevers. Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en een aantal particuliere opdrachtgevers. Daar houdt het wel zo’n beetje op. De spoeling is dun. En die spoeling wordt nog dunner wanneer je je brood als infra ondernemer moet verdienen op het onderliggend wegennet. Tel daarbij op de bezuinigingen die lagere overheden moeten doorvoeren. Bezuinigingen die in potentie twee negatieve gevolgen hebben. In de eerste plaats kunnen die gaan drukken op het budget voor aanleg, beheer en onderhoud. Een mogelijke inkrimping van het eigen overheidsapparaat kan een tweede gevolg zijn waardoor het gevaar ontstaat dat meer projecten gebundeld op de markt worden gebracht. Dat alles maakt het beeld duidelijk van een bedrijfstak die in een steeds kleinere hoek wordt gedrongen maar wel een hoek waar de klappen vallen. Gelijk wij ook voor de woning- en utiliteitsmarkt hebben gedaan zijn wij al weer enige tijd terug ook voor onze infra ondernemingen in het geweer gekomen. Wij hebben onze visie en noodzakelijke maatregelen aangedragen in het reguliere overleg dat wij met de lagere overheden hebben. Wij hebben onze zorgen ook neergelegd in Den Haag. En wij zijn een campagne gestart om de budgetten voor aanleg, onderhoud en beheer overeind te houden. Daarbij hebben wij ook de hulp ingeroepen van de weggebruikers. Met een onderzoek hebben wij hun meningen gepeild over onder meer de huidige staat van het onderliggend wegennet. Maar liefst 23 procent geeft het oordeel slecht tot zeer slecht. Alle uitkomsten zullen via de media openbaar worden gemaakt. Binnenkort presenteren wij onze sectorstudie wegen over de problematiek van de provinciale en gemeentelijke wegenbouw. Wij zullen de uitkomsten bespreken met IPO en VNG. En wij zullen blijven hameren op het feit dat slechte wegen tot onveilige situaties leiden en dat uitgesteld onderhoud altijd tot hogere kosten leidt. Ook onze infraleden kunnen blijven rekenen op onze steun.

maart 2012

5

nieuws

Tekst Theo Scholte

Infrabeleid provincies in kaart

In verband met de bezuinigingen die lagere overheden moeten doorvoeren staan aanleg, onderhoud en beheer van het onderliggende wegennet in ons land onder toenemende druk. Voor Bouwend Nederland reden om aandacht te vragen voor dit opkomende probleem en decentrale overheden structureel meer budget voor infrastructuur te laten reserveren.

E Lagere btw stuwde omzet kleine bouwer

De tijdelijke verlaging van het btw-tarief op arbeid heeft kleine bouwondernemingen aan een flinke omzetplus geholpen. Dat concludeert het Economisch Bureau van ING.

D

e kleinere bouwbedrijven, die zich vooral richten op verbouwingen, zagen hun omzet het afgelopen jaar met 8 procent stijgen. Het overgrote deel daarvan zou te danken zijn aan de btw-verlaging. In het derde kwartaal, het laatste dat de regeling van kracht was, groeide de omzet van de kleine bouwers jaar op jaar met ruim 14 procent. Een kwartaal later was sprake van een omzetdaling op jaarbasis.

6

Goede daad Bouwend Nederland heeft zich met succes ingezet voor de maatregel en voor verlenging. “De tijdelijkheid was de oorzaak dat de regeling een succes werd”, constateert Joep Rats, directeur Economische Zaken van Bouwend Nederland. “Het bestedingseffect was groot. Verbouwingsplannen werden naar voren gehaald. Met het verla gen van de overdrachtsbelasting heeft de overheid opnieuw een goede daad verricht.”

maart 2012

erst is van alle provincies het infrastructuurbeleid voor de komende jaren in kaart gebracht en hebben de regiokantoren van Bouwend Nederland de regionale knelpunten geïdentificeerd die aangepakt moeten worden. Deze informatie is overgenomen door het IPO. Op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau vindt met Bouwend Nederland nader overleg plaats over de consequenties en te ondernemen acties. Ondertussen is Bouwend Nederland gestart met het agenderen van dit onderwerp in columns en

in de eigen media. Podium van oktober 2011 stond daarom al in het teken van de problematiek op het onderliggend wegennet. De boodschap werd toen direct opgepikt door nieuwszenders en de ANWB. Ook is een samenwerking aangegaan met de app ‘verbeterdebuurt’. Met deze app wordt het grote publiek gestimuleerd om problemen in de provinciale en gemeentelijke infrastructuur te melden. De meldingen zijn ook waardevolle input voor de gemeentelijke bouwoverleggen die Bouwend Nederland met gemeenten voert.

nieuwe leden per maart 2012 Bouwbedrijf G.C.Burgers

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

W.T.O. Wim Traa Onderhoud B.V.

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

RS Bouw & Metselwerken

Bouw Klein

Regio Zuid

Bouwbedrijf M. Schinkel

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

Aannemersbedrijf Warmerdam B.V.

Bouw Klein

Regio Randstad Zuid

SenS Bouwonderneming

Bouw Klein

Regio Randstad Zuid

Aannemersbedrijf Westbouw.nl

Bouw Klein

Regio Randstad Zuid

Zandenbouw B.V.

Bouw Klein

Regio Zuid

Zandwinning Gebr. Beugel B.V.

Infra Klein

Rego Noord

Broersen en van der Plasse B.V.

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

Jos van der Graaf B.V.

Infra Klein

Regio Randstad Zuid

Aannemers- en Bouwbedrijf J. van Dijk

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

Engelsma R&B B.V.

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

Bouw en Timmerbedrijf D.A. Verkerk

Bouw Klein

Regio Randstad Noord

Bouwbedrijf van der Schelde V.O.F.

Bouw Klein

Regio Zuid

Tekst Harm Dragt BEELD Joost van Lierop

veilig en gezond werken

Wegbeheerders: neem uw verantwoordelijkheid

Veiligheid bij wegwerkzaamheden

Helaas zijn er ieder jaar weer slachtoffers te betreuren onder wegwerkers. Omdat doorstroming van het verkeer belangrijk is worden wegen in principe niet afgesloten wanneer er onderhoud wordt uitgevoerd.

D

us werken wegwerkers midden in het verkeer met weggebruikers die zich te vaak niet houden aan ter plaatse geldende maximum snelheden. CROW heeft richtlijnen opgesteld waar afzettingen op rijks-, regionale en lokale wegen aan moeten voldoen. “De praktijk wijst uit dat de meeste afzettingen niet voldoen aan die richtlijnen”, zegt Marcel de Klerk. En hij kan het weten. Marcel is algemeen directeur van Traffic Service Nederland. Een onderneming die het plaatsen van verkeersmaatregelen tot haar corebusiness rekent. Gevraagd naar de reden zegt hij: “Wegbeheerders, de overheids-

opdrachtgevers, zijn bij wet verantwoordelijk voor de afzettingen en in het verlengde dus voor de veiligheid van de wegwerkers. Dit onderdeel van het werk wordt vrijwel altijd uitbesteed aan de uitvoerende aannemer. De veiligheid valt binnen de concurrentie, waardoor de prijs boven de veiligheid gaat. Dat leidt bij ons tot dagelijkse discussies tot hoe ver je verantwoord kunt gaan. Ik merk op dat overheden zich niet goed bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheid. Veiligheid is doorgeschoven en verworden tot een kostenpost, waarbij gezocht wordt naar bezuinigingen. Terwijl ik ervan overtuigd ben dat je goedko-

per uit bent wanneer je het vooraf goed regelt. Daar hoort ook goede voorinformatie bij, die de weggebruiker, en dat is toch je uiteindelijke klant, helpt bij het bepalen van zijn route en reistijd. En die hem of haar behoedt voor verrassingen. Op dit terrein is nog een wereld te winnen. Aannemers die zich herkennen in de door mij geschetste situatie, raad ik aan hun opdrachtgever te wijzen op de goede aanpak van de provincie Noord-Holland. Die neemt haar verantwoordelijkheid, houdt veiligheid buiten de concurrentie, eist afzettingen volgens de CROWrichtlijnen en controleert daar ook op.”

maart 2012

7

tekst Harm Dragt beeld René van den Burg

bouw in beeld

Lindeloof is een middelgroot aannemingsbedrijf dat actief is in onder meer de grond-, weg- en waterbouw, de groenvoorziening en het beheer en onderhoud van de (openbare)ruimte. Bij Lindeloof staan de toegevoegde waarde voor de eindgebruikers, de leefomgeving en welzijn centraal. Aanleg Milieustraat Hellevoetsluis, sanering oude milieustraat Opdrachtgever: Gemeente Hellevoetsluis Contract: Design & construct

Uitvoering: Lindeloof Projectmanager: Maarten Bakkum

Aanleg milieustraat Hellevoetsluis Lindeloof heeft in Hellevoetsluis in design & construct de nieuwe milieustraat aangelegd. Momenteel wordt de hand gelegd aan de herinrichting van het voorterrein, waar de voormalige milieustraat lag.

8

maart 2012

M

ede omdat eind 2011 de vergunning voor de ‘oude’ milieu­ straat afliep, was snelheid geboden bij het ontwerp en de uitvoering van het werk. Lindeloof onderzocht met haar eigen ingenieursadviesbureau vier alternatieve ontwerpen waarbij de voor en tegens werden afgewogen. Dat leidde tot het definitieve ontwerp

met de meest geschikte inrichting en de keuze van de uiteinde­ lijke locatie. Mei vorig jaar is gestart met de uitvoering en de voor­ belasting. Voorwaarden van de gemeente waren onder andere dat de oude milieustraat open zou blijven tijdens de uitvoering en dat er snel en efficiënt gewerkt moest worden. De milieustraat zelf

is begin december opgeleverd. Momenteel wordt het voorterrein aangepakt, waarbij naast de sloop van de oude milieustraat ook een grote sanering moest plaatsvinden, vanwege het feit dat op het terrein een benzinestation stond. Op het voorterrein worden ook een toegangsweg met opstelstroken gerealiseerd.

maart 2012

9

Tekst Theo Scholte BEELD Hollandse Hoogte, Curve

onderzoek

Zie ook http://www.facebook.com/BouwendNL

Drenthe Overijssel Limburg

Noord Brabant 76%

Niet mee eens of oneens Oneens

14%

Flevoland

Mee eens

56%

d

maart 2012

Groningen

8%

Top 5

Uit meldingen die door Bouwend Nederland wor­ den bijgehouden, blijkt dat het op sommige plekken Mee eens in Nederland slecht gesteld is met het onderhoud Niet mee eens of oneens van lokale wegen. De top 5 wordt gevormd Oneensdoor: • De Atoomweg in Utrecht Weet niet/geen mening • De Westervoortse brug bij Arnhem • De N242 bij Alkmaar • De Posteldijk in Reusel • De N355 in Groningen

Drenthe

2%

maart 2012

Overijssel

3% Door de crisis vind ik dat er minder 25% worden besteed aan geld moet onderhoud van de provinciale en lokale wegen?

Friesland

16%

Weet niet/geen mening

10

Gelderland

Utrecht

Meld ‘Gaten in de Weg’ Daarom ook de oproep van Bouwend Nederland-voorzitter Elco Brinkman: “Meld gaten in de weg! Iedereen kent voorbeelden van slechte wegen en kapotte bruggen. Via de app van ‘www.verbeterdebuurt.nl’ kan iedereen een melding maken, eventueel voorzien van foto, van een onveilige of slecht onderhouden situatie of weg. Die melding komt dan binnen bij de betreffende gemeente en ook op de Facebook-pagina van Bouwend Nederland. Een goed initiatief waar al veel gebruik van wordt gemaakt.”

Flevoland

Noord Holland

Weet niet/geen mening

t

Meer en meer hinder De problematiek op het onderliggende wegennet bevindt zich

Oneens

Noord Holland

Ruim 90 procent van de automobilisten vindt dat er niet minder geld mag worden besteed aan het onderhoud van regionale wegen. Slechts de helft van de ondervraagden verwacht dat er snel onderhoud gepleegd zal worden. Navranter is, dat bijna 40 procent van de automobilisten aangeeft wel eens langzamer te rijden dan toegestaan op lokale wegen in verband met de gebrekkige kwaliteit van die weg.

zowel op het vlak van onvoldoende capaciteit als op het vlak van onvoldoende onderhoud. Elke provincie of gemeente wordt hier mee geconfronteerd. Dit wordt de komende jaren nog eens versterkt door de forse bezuinigingen op aanleg en onderhoud van wegen. Deze bezuinigingen vergroten het reeds bestaande mobiliteitsprobleem. Bouwend Nederland waarschuwt dat door onvoldoende onderhoud de komende jaren het risico op afsluitingen of beperkingen op lokale en regionale wegen, bruggen en tunnels zal toenemen. In deze tijd van dalende budgetten bij provincies en gemeenten wordt het onvermijdelijk dat de automobilist meer en meer hinder ondervindt.

Niet mee eens of oneens

Nederland

van de lokale wegen sterk achterblijft. Een kwart staat vaker in de file op lokale en provinciale wegen.

Mee eens

Zuid Holland

C

onclusie: de kwaliteit van het ‘onderliggend wegennet’ komt steeds verder onder druk. “Ik roep alle automobilisten op om te melden waar onderhoud en/of verbetering van de doorstroming dringend gewenst zijn,” aldus voorzitter Elco Brinkman. “Het gat in de begroting van gemeenten en provincies, mag niet het gat in de weg worden.” In opdracht van Bouwend Nederland heeft TNS NIPO het onderzoek verricht onder ruim 1300 automobilisten. Een kleine 60 procent van hen geeft aan dat de doorstroming op de Nederlandse wegen de afgelopen drie jaar sterk is verbeterd. Evenzoveel mensen geeft echter ook aan dat met name de kwaliteit

De kwaliteit van de lokale wegen blijft achter bij die van de rijkswegen

Zeeland

TNS NIPO heeft onderzoek gedaan onder automobilisten naar de kwaliteits­ beleving van het Nederlandse wegennet. De resultaten zijn overduidelijk: 90 procent van de automobilisten is van mening dat er niet beknibbeld mag worden op onderhoud van onze regionale infrastructuur. De voorgenomen bezuinigingen bij provincies en gemeenten doen echter anders vermoeden. Reden voor Bouwend Nederland om aan de bel te trekken.

Friesland

Gat in de begroting, mag niet leiden tot gaten in de weg

Groningen

Bouwend Nederland waarschuwt:

11

Tekst Harm Dragt BEELD René van den Burg

interview

arend ringenier//Roelofs

Arend Ringenier, algemeen directeur Roelofs

“De tijden zijn lastig, maar ik ben niet pessimistisch” De inframarkt maakt moeilijke tijden door. Overheden, die de belangrijkste opdrachtgevers zijn, hebben te maken met bezuinigingen. Roelofs werkt veel voor deze lagere overheden. Algemeen directeur Arend Ringenier was graag bereid om toe te lichten hoe zijn onderneming deze moeilijke tijden doorstaat.

R

oelofs heeft een eigen ingenieursbureau, een wegenbouwtak, exploiteert zandwinningsputten in Nederland en Duitsland en doet aan planontwikkeling. In het gesprek met Arend Ringenier stonden de wegenbouwactiviteiten, die goed zijn voor 70 procent van de omzet van het familiebedrijf, centraal. “Alle grote en middelgrote infra bedrijven hebben het moeilijk in dat deel van de markt waarin zij groot zijn geworden. Ook wij ondervinden de gevolgen van de crisis. In 2010 kregen wij te maken met een omzetdaling van 20 tot 25 procent, wat zorgde voor een negatieve personeelsbezetting. In 2011 hebben wij die daling gelukkig weer kunnen ombuigen naar zelfs een lichte plus ten opzichte van 2009. Dat konden wij doen door onder meer onze pen nog scherper te hanteren. Hoewel ik het prijs vechten ondertussen aardig beu ben geworden is het helaas een gegeven dat je op de wegenbouwmarkt, overigens al jaren, heel scherp, soms zelfs onverantwoord laag, moet inschrijven. Eigenlijk zouden opdrachtgevers en opdrachtnemers verstandiger met elkaar om moeten gaan. Want onder de kostprijs moeten inschrijven betekent vanaf dag één gezeur over gaten in het bestek, meer- en bijwerk en andere zaken die de relatie niet bevorderen. Zo maak je geen goed werk met elkaar. Ik ben mij ervan bewust dat het een ferme omslag betekent om

12

maart 2012

open te staan voor elkaars onvolkomenheden en dat partijen door een zure appel heen zullen moeten bijten. Maar doe je dat niet dan blijf je met ongewenste juridische procedures zitten en een bedrijfstak die onvoldoende kan renderen en investeren. Ik ben blij dat wij ons al midden in de jaren negentig zijn gaan bekwamen in design & construct. En dat lagere overheden steeds meer bewegen in de richting van moderne contactvormen. Als je dat 45 jaar geleden had geroepen dan had iedereen je voor gek verklaart. Wij hebben naast ons hoofdkantoor in Den Ham, vestigingen in Veenendaal, Steenwijk en Stadskanaal. In het westen zijn de opdrachtgevers het meest in beweging met nieuwe contractvormen. Hoe verder je naar het noorden gaat hoe traditioneler er nog steeds wordt aanbesteed. Maar over de hele linie zit er beweging in al gaat die naar onze zin natuurlijk nooit snel genoeg. Ik schat in dat over vijf tot tien jaar, wanneer de huidige generatie met pensioen is, nieuwe contractvormen gemeengoed zijn en dat er geen RAWbestekken meer op de markt zijn.” Voor 2012 gaat Ringenier uit van een gelijkblijvende omzet. Ondanks de bezuinigingen. “Overheden werken met langlopende budgetten. Dus zit daar toch een mate van zekerheid in. Heftige schokken zoals in de woningmarkt liggen daardoor niet voor de hand. Ik verwacht niet dat er nog

sprake zal zijn van een stroom van grote projecten in het buitengebied. Die tijd is over. Binnenstedelijk is er echter nog heel veel werk. Gemeentes zullen er alles aan doen om hun kernen niet te laten verpauperen om ook winkeliers vast te houden en daarom fors blijven investeren in centrumplannen. Werk is er ook voor levensduur verlengende activiteiten. En dan heb ik niet over het in de rondte rijden met een tonnetje teer. De tijden zijn lastig maar overall ben ik niet pessimistisch.”

Ik ben blij dat wij ons al midden in de jaren negentig zijn gaan bekwamen in design & construct maart 2012

13

bijeenkomsten

vereniging

Omschrijving

23 maart 29 maart 31 maart

Bestuurdersdag, Spant! Bussum Initiatiefcommissie Infrahuis Groningen Ledenvergadering afdeling Friesland Van der Valk, Sneek

5 april

Start Leergang Praktisch Personeelsbeleid POB Leeuwarden

5 april

Regioledenvergadering Stenden Hogeschool Leeuwarden

12 april

Overleg met RWS Noord-Nederland RWS, Assen

12 april

Bestuurdersacademie Mercure Hotel Zwolle

18 april

Netbeheerdersoverleg Infrahuis, Groningen

18 april

BouwBuffet afdeling Friesland

“W ij leiden op naar de behoefte van de markt” De infrasector in ons land telt tien opleidingsbedrijven. Vijf ervan zijn lid van de vakgroep opleidingsbedrijven van Bouwend Nederland, waaronder SPG Infravak. Directeur en bestuurslid van de vakgroep Sander Gerdes over zijn opleidingsbedrijf.

regio randstad noord www.bouwendnederland.nl/randstadnoord Datum

Omschrijving

26 maart 3 april

Ledenbijeenkomst Afd. Het Gooi en Omstreken Jaarvergadering afdeling Alkmaar

3 april

Leergang Praktisch Personeelsbeleid

4 april

Themamiddag bouwbesluit Afdeling Amersfoort

4 april

COP/Personeelsfunctionarissenoverleg Afdeling Amsterdam

5 april

Reguliere vergadering Afdeling Veenendaal

10 april

Meewerkend partner overleg Afd. NW Utrecht/Utrecht/Gooi/Amersfoort/Amsterdam

10 april

COTAD Regio Randstad Noord

14-17 april

Ledenreis Afdeling Westfriestland

17 april

Leergang Praktisch Personeelsbeleid

19 -22 april

Ledenreis Afdeling Alkmaar

regio oost www.bouwendnederland.nl/oost Datum

Omschrijving

23 maart

Landelijke Bestuurdersdag Spant! Bussem

28 maart

Ledenvergadering afdeling Raalte Bagatelle

28 maart

Ledenvergadering afdeling KAN Droom Elst

10 april

Informatiebijeenkomst Keuren arbeidsmiddelen

16 april

Jaarvergadering afdeling Enschede Cafe Sprakel, Lonneker Jaarvergadering afdeling Zuid West Veluwe Kasteel Hoekelum

16 april 17 april

Bennekom Ledenvergadering afdeling Zutphen

19 april

Workshop RI&E

regio randstad zuid www.bouwendnederland.nl/randstadzuid Datum

Omschrijving

27 maart

Leergang Praktisch Personeelsbeleid, Delft Bestuursvergadering Jong Bouwend Nederland Regio Randstad Zuid,

28 maart 2 april

Zoetermeer Voorjaarsledenvergadering afd. Zuid Holland- Midden, Zevenhuizen

3 april

Bestuursvergadering (voorber. ALV)

4 april 5 april

Gemeentelijk bouw- en infra overleg gemeente Bodegraven Reeuwijk, Bodegraven Symposium Duurzaam aanbesteden / duurzaam inkopen Afd Alblasserwaard & Vijfheerenlanden, Hardinxveld – Giessendam

5 april

Gemeentelijke bouw- en infra overleg gemeente Leiden, Leiden

10 april

Regiobestuur, Zoetermeer

11 april

Bestuursvergadering afdeling Delft e.o., Delft

13 april

Gemeentelijk bouw- en infra overleg gemeente Den Haag, Den Haag

17 april

Vierstedenoverleg, Den Haag

17 april

Leergang Praktisch Personeelsbeleid, Delft

17 april

Voorjaars ledenvergadering Afdeling Dordrecht, Dordrecht

18 april

Ledenvergadering Jong Bouwend Nederland Regio Randstad Zuid

19 april 19 april

14

Algemene Ledenvergadering Afd. Zuid Holland Zuid Bestuursvergadering Afd. Alblasserwaard & Vijfheerenlanden, Hardinxveld - Giessendam

maart 2012

SPG INFRAVAK

Sander Gerdes, SPG Infravak

regio noord www.bouwendnederland.nl/regionoord Datum

Tekst Harm Dragt BEELD René van den Burg

regio zuid www.bouwendnederland.nl/zuid Datum

Omschrijving

22 maart

Jaarvergadering De Baronie

27 maart

Regiobestuur

28 maart

Contactgroep Financiën

29 maart

Contactgroep Personeel Brabant Noord

29 maart

Regieraad Bouw Limburg

2 april

Contactgroep juridisch/fiscaal Brabant-West

3 april

Aanbestedingsacademie Limburg ; bijeenkomst BrigID

3 april

RI&E basis

4 april

Contactgroep personeel Midden-Br & Baronie

5 april

RI&E basis

12 april

RI&E Nieuw

16 april

Sociëteit Infra Zeeland

19 april

Regiocongres

I

n 2002 is SPG Infravak met haar activiteiten gestart na het samen gaan van zes in Overijssel en Gelderland actieve kleine opleidingsbedrijven. Per jaar worden 40 à 50 nieuwe leerlingen aangenomen, waardoor de totale populatie aan leerlingen op 120 à 130 komt. “Wij stemmen de instroom en het aantal dat wij in totaal opleiden af op de behoefte van de 42 bij ons aangesloten ondernemingen. 70 procent leiden wij op tot vakman gww, ook wel grondwerker genoemd. De overige 30 procent is gelijk verdeeld over de beroepen straatmaker en machinist. Wij hebben door die afstemming ook geen problemen met het uitplaatsen van de leerlingen. Ook niet in deze moeilijke tijden hoewel de garantie diploma = baan niet in alle gevallen meer haalbaar is. Alle aangesloten bedrijven zien nadrukkelijk het belang van voldoende goed gekwalificeerde mensen, nu en in de toekomst. Dus nemen ze zonder uitzondering hun verantwoordelijkheid voor het opleiden zelf.” Het binnenhalen van voldoende gemotiveerde jongeren blijkt een lastig traject. “Omdat ze met uitzondering van de maanden november tot en met februari - dan hebben ze twee dagen in de week theorie - vijf dagen in de week werken wordt er veel van hen geëist ook op sociaal vlak. Zij moeten ’s morgens vroeg, als het busje vertrekt, er wel zijn. Ze worden verder gezien als een normaal meedraaiende medewerker op het project met een serieus salaris en zo’n positie valt voor een 16- en 17-jarige leerling, die wij ook hebben, niet altijd mee. Veel leerlingen halen wij binnen via personeelsadvertenties. Mond op mond reclame is een goede tweede. Wij blijven als SPG Infravak ons uiterste best doen om te voldoen aan de personeelsbehoefte van onze bedrijven. Daarom een hartenkreet tot slot. Laten wij er met alle betrokkenen voor zorgen dat ons mooie opleidingsstelsel duurzaam en betaalbaar blijft.”

maart 2012

15

Tekst Harm Dragt BEELD Diny bij de Vaate

interview

bekijk de film op www.bit.ly/richardmulder

Richard Mulder, beleidsmedewerker infrastructuur bij Bouwend Nederland

“kwaliteit van regionale infra is in gevaar” De bezuinigingen van overheden hebben gevolgen voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van de infrastructuur. Overheden zijn immers met 70% de grootste opdrachtgevers in de gww-sector. Om de negatieve gevolgen van deze bezuiniging zo veel mogelijk te beperken voert Bouwend Nederland een stevige landelijke en regionale lobby. Richard Mulder, senior beleidsmedewerker infrastructuur bij Bouwend Nederland, licht toe.

N

a de woningmarkt pakken zich ook steeds meer donkere wolken samen boven de inframarkt. Door opgelegde bezuinigingen hebben overheden minder financiële middelen voor het op orde krijgen en houden van hun infrastructuur. De effecten waren in 2010 al duidelijk zichtbaar met een productieafname van 10%. Pas vanaf 2014 wordt een licht herstel verwacht. “Maar naar wij nu weten zal als we niets doen, het volume aan werk in 2017 nog steeds onder het niveau van 2009 liggen”. Een tweede effect van de bezuinigingen is dat overheden hun apparaat inkrimpen. Gemeenten zullen meer gezamenlijk inkopen en meerjaren contracten op de markt brengen. De projecten worden groter en multidisciplinair, maar daardoor zal het aantal aanbestedingsmomenten ook minder worden. Door de bezuinigingen zal de reeds ingezette trend naar ‘meer en andere markt’ dus versneld kunnen worden. Met dit scenario houden we al langer rekening. Zorgen hebben we ook door de teruglopende investeringen. Onze leden merken dat uiteraard in hun omzet, maar de burger wordt ook direct getroffen. We onderbouwen dit onder meer met

16

maart 2012

de resultaten van een onderzoek van TNS NIPO dat in opdracht van ons recent onder de Nederlandse bevolking is uitgevoerd. 90 Procent van de respondenten geeft aan dat er niet bezuinigd moet worden op het onderhoud en het onderliggend wegennet. (zie ook pagina’s 10 en 11) ”Bouwend Nederland blijft hameren op het feit dat uitgesteld onderhoud altijd tot hogere kosten leidt en men zichzelf dus in de vingers snijdt. “Wij zien dat overheden onvoldoende gereserveerd hebben voor het noodzakelijke onderhoud en beheer en wij wijzen hen op de gevaren van de slechte staat van veel kunstwerken. Onvoldoende anticiperen, of zelfs niets doen, leidt tot het nemen van onverantwoorde risico’s qua veiligheid en bereikbaarheid. Ik mis wel eens het gevoel van urgentie bij de bestuurders hierover. De woningmarkt is ontegenzeggelijk een groot probleem, maar minstens zo belangrijk is de waarde die wegen, bruggen en riool vertegenwoordigen voor de samenleving. Dat goede infrastructuur een van de aanjagers voor de economische en sociale ontwikkeling, en het niet onderhouden kapitaalvernietiging, wordt dan ook constant ingebracht.” Uit het TNS

NIPO-onderzoek blijkt dat 24 procent van de weggebruikers meer op het onderliggend weggennet in de file staat dan op rijkswegen en 38 procent noodgedwongen langzamer rijdt dan toegestaan op lokale wegen. “Wij gaan met de resultaten van dit onderzoek de landelijke en regionale kranten in. Wat ons betreft is de rek uit de infrabudgetten. Er moet een stabilisatie komen in de budgetten waarbij ons devies is ‘meer uit minder’. Door nieuwe contractvormen op de juiste manier toe te passen moet het mogelijk zijn om andere investeerders aan te trekken en ruimte te geven aan de markt om hun slimme en efficiëntere oplossingen in te brengen. Gebruik die ruimte en kansen die daar liggen. Alleen maar ‘minder’ door te bezuinigen is niet de oplossing. In onze gesprekken met provincies en gemeentes denken wij mee over hun beleid. We wijzen hen op de noodzaak voor stabiele budgetten en indien dat voordelen oplevert de inzet van meer innovatieve contracten. Wij zijn verheugd dat de minster van Verkeer en Milieu dit ondersteunt met de instelling van het ‘PPS-Support’ loket dat begin dit jaar open werd gesteld. Daar kunnen decentrale overheden ken-

nis nemen van de goede ervaringen van onder meer Rijkswaterstaat met publiek private samenwerking. Tot slot wil ik dit nog wel kwijt: vaak wordt infrastructuur erg technisch benaderd. En ik geef toe, wij mogen terecht trots zijn op ‘wat’ wij gezamenlijk aangelegd en gebouwd hebben. Maar hoeveel beton of asfalt is gebruikt zegt onvoldoende. Het ‘hoe’ is in rap tempo aan het veranderen. We mogen best meer uitdragen dat de sector de infrastructuur mede helpt ontwerpen, het bouwt, en het daarna ook nog gaat onderhouden. Steeds sneller en met steeds minder overlast. Door een combinatie van, soms zelf ontwikkelde, state-of-the-art innovatieve technieken, een sterke kennis over het optimaliseren van processen en steeds meer als partners, zowel onderling als met de klant. Het hoge tempo waarin de infrabedrijven de verandering maken van puur bouw naar dienstverlener, daar ben ik trots op.”

bekijk de film op www.bit.ly/ richardmulder

“infrastructuur is een aanjager van de economie. slecht onderhoud ervan is pure kapitaalvernietiging maart 2012

17

Tekst Ank Benko BEELD Cor Aafjes

vakgroepen

Tekst Pim Nusselder BEELD ANWB

ANWB

Johan Asscheman, secretaris vakgroepen Specialistische Wegenbouw en Civiele Betonbouw:

“Belangstelling vakgroepen groeit” De Vereniging Cementbeton Wegenbouwers (VCW) heeft de intentie uitgesproken om haar activiteiten onder te brengen in de Vakgroep Specialistische Wegenbouw van Bouwend Nederland (VSW). Het is een voorbeeld van de aantrekkingskracht van de vakgroepen van Bouwend Nederland, aldus Johan Asscheman.

“B

eide vakgroepen bestaan uit zo’n 40 leden. Vertegenwoordigers van gespecialiseerde bedrijven op hun vakgebied. Vakbroeders die zich samen sterk maken voor hun vakgebied en daarbij, waar nodig, kunnen terugvallen op de toegevoegde waarde van een grote belangenorganisatie”, licht Asscheman toe. Leden van de Vakgroep Specialistische Wegenbouw houden zich onder andere bezig met het plaatsen van geleiderail, geluidsschermen en wegmarkeringen en het treffen van verkeersmaatregelen of specifieke onderhoudswerkzaamheden aan het wegdek. In de meeste gevallen werken ze als onderaannemer bij

grotere infrastructurele projecten. De Vakgroep Civiele Betonbouw verzamelt leden van Bouwend Nederland die zich toeleggen op de bouw van kunstwerken, zoals bruggen en viaducten.

Gezamenlijk belang Asscheman: “De vakgroepen ondersteunen het gezamenlijk belang van de leden. Dat komt op verschillende manieren tot uiting. Bijvoorbeeld in specifieke opleidingsprogramma’s. Maar ook bij het organiseren van themadagen, excursies of de deelname aan vakbeurzen. Daarnaast zorgen ze in het overleg, dat Bouwend Nederland regelmatig heeft met opdrachtgevers als Rijkswater-

staat en ProRail, voor specifieke belangenbehartiging voor deze groep leden. De delegatie van Bouwend Nederland wordt dan aangevuld met leden van de vakgroep.” Gezamenlijk optrekken onder de vlag van Bouwend Nederland biedt duidelijk voordelen hebben de leden van de beide vakgroepen intussen kunnen vaststellen. Het is daarom ook niet vreemd dat organisaties als de Vereniging van Cementbeton Wegenbouwers zich tot de vakgroepen aangetrokken voelen en besluiten om hun activiteiten in een vakgroep onder te brengen. Asscheman sluit niet uit dat andere organisaties in de toekomst dit voorbeeld zullen volgen. Behalve samen optrekken richting opdrachtgevers, is er ook onderling sprake van een grote uitwisseling van kennis en ervaring. Zo hebben de leden de afgelopen jaren veel initiatieven ontwikkeld op het gebied van procesinnovaties. Reden voor opdrachtgevers om in een aantal gevallen af te stappen van de traditionele contractvormen en samen naar nieuwe oplossingen te

Slimmer wegonderhoud door ANWB-sterren

zoeken, waarbij taken en verantwoordelijkheden worden aangepast. Initiatieven die eerst op kleine schaal tot stand komen, maar vervolgens ook voor andere delen van de bouw toegepast kunnen worden. Asscheman: “Je kunt leden van deze vakgroepen zien als voorlopers, die vervolgens een olievlek teweeg kunnen brengen.”

ANWB-leden willen dat wegen veiliger worden. “Dat moet en dat kan! Daarom zijn we nu bezig met het toekennen van sterren aan provinciale ofwel N-wegen”, meldt hoofddirecteur Guido van Woerkom.

Red mijn weg Een goed voorbeeld van de initiatieven van deze vakgroepen zijn de themadagen ‘Red mijn weg’. De kosten van achterstallig onderhoud aan wegen lopen torenhoog op, zo vrezen de gezamenlijke wegenbouwers. De bezuinigingen van het kabinet zullen de situatie alleen maar verergeren. Preventief onderhoud wordt steeds vaker uitgesteld. Op drie themadagen eind maart, zullen de wegenbouwers gezamenlijk de noodklok luiden. Specialisten zullen opdrachtgevers hun visie op het wegenonderhoud geven. Behalve de themadagen is er ook een internetplatform, zie www.redmijnweg.nl

“V • In 1972 vielen er 3.267 verkeersdoden, ofwel gemiddeld negen mensen per dag. In 2010 vielen er 640 doden in het verkeer, terwijl er drie tot vier keer meer verkeer was dan in 1972. Per dag komen nog altijd gemiddeld bijna twee mensen per dag om in het verkeer. Bovendien neemt het aantal ernstig gewonden sinds 2006 toe. •O  p 50 en 80 km-wegen vallen de meeste doden. De 80-km wegen zijn de meest onveilige wegen. •D  e ANWB wil dat het aantal verkeersslachtoffers in 2020 met de helft is verminderd. Er staan een aantal acties op stapel: Naast de beoordeling van 80-km wegen komen ook de beginnende verkeersdeelnemers, ouderen en nieuwe technologie aan bod.

hoe groot is de kans op een ongeval? 18

maart 2012

 ijf sterren is ‘veilig’, terwijl één ster ‘onveilig’ is. Met dat systeem kan een wegbeheerder makkelijker bepalen waar er wat moet gebeuren, op die 5500 kilometer aan N-wegen in het hele land. Alle rijkswegen zijn eerder getest, de snelwegen kregen 3 en 4 sterren (toen was 4 sterren het maximum) wat zonder meer veilig genoemd mag worden. Hoe meten we die veiligheid? We kijken niet naar de statistieken van aantallen ongelukken per weg of kruispunt. Het sterrensysteem is onafhankelijk van gedrag. Met de objectieve methode European Road Assessment Programme (EuroRAP) brengen we de harde gegevens in kaart. Dat gaat aan de hand van vragen als: hoe breed en overzichtelijk is een weg, hoe zijn ze gemarkeerd, hoe zijn kruispunten geconstrueerd, staan er bomen of andere afscheidingen pal naast de weg of niet? De uitkomst zegt: hoe vergevingsgezind is een weg en hoe groot is het risico op een ongeval?” 

Aansporen “We weten dat een weggebruiker dat graag wil weten. Maar bovenal willen we met dit systeem de provincies aansporen tot actie, zodat ze gevaarlijke wegen structureel veiliger laten maken. Als ANWB

maart 2012

kunnen we dat niet afdwingen, maar we doen dit wel in samenwerking met de provincies. We helpen hen met oplossingen: welke maatregelen zou je bij deze weg of dat kruispunt kunnen nemen, tegen welke kosten. Ofwel: hoe zet je het beschikbare budget zo optimaal mogelijk in om het maximale effect op de veiligheid te krijgen?” Veiligheid heeft al jaren de aandacht en met de groei van het wegverkeer zal dat niet minder worden. In 2009 is door de toenmalige minister Eurlings de wegverbetering in gang gezet voor de Rijkswegen, met het doel om in 2020 alles op minimaal driesterrenniveau te krijgen. De lagere scores deden zich voor op de rijks N-wegen. Van Woerkom: “Rijkswaterstaat is daarmee heel goed aan de slag gegaan voor de rijkswegen. Daarom richten we ons nu op de provinciale N-wegen.” “Het duurt tot begin 2013 voordat de veiligheid van alle provinciale wegen is uitgedrukt met een ster. In Overijssel en Gelderland hebben we al het nodige gedaan; dat evalueren we nu, zodat we snel met de overige provinciale wegen door kunnen gaan. De resultaten worden op de ANWB-website geplaatst.”

19

tekst Harm Dragt beeld Peter Willemse

bouw in beeld

Aanleg nieuwe rondweg N348 Zutphen-Noord en Eefde Uitvoeringstermijn zomer 2011- december 2012 Opdrachtgever: provincie Gelderland Opdrachtnemer: combinatie Strukton Civiel - Reef Infra Projectmanager: Jean-Paul Adema

rondweg met oog voor de ecologie Om de kernen van Zutphen en Eefde te ontlasten en het bedrijfsterrein ‘de Mars’ beter te ontsluiten heeft provincie Gelderland besloten om de rondweg N348 aan te leggen.

D

e combinatie Strukton Civiel - Reef Infra kreeg het grootste van de in totaal drie bestekken gegund in een Design & Construct contract. Rond de zomer 2011 zijn ze begonnen met de aanleg van de rotonde die aansluit op de bestaande provinciale weg. Het bestek omvat 2,5 km weg tussen ZutphenNoord en Eefde, een stalen fietsbrug, een stalen verkeersbrug over het Twentekanaal, een gelijkvloerse kruising en verschillende ecopassages.

20

maart 2012

De wild- onderdoorgangen zijn nodig omdat het werk wordt uitgevoerd in een ecologisch gebied, waar onder meer dassen en vleermuizen voorkomen. Het nieuwe tracé kruist ook de Eefse beek waarin een bijzondere vis leeft. Voor de beek is een ondergrondse onderdoorgang voorzien met oevers waar ook de dassen gebruik van kunnen maken. De dassen hebben nog een tweede mogelijkheid om over te steken en dat is de fietsbrug die daarvoor speciaal is aangepast en ingericht. Wildrasters langs het gehele

tracé verhinderen de dassen om een andere, onveilige oversteek te kiezen. De provincie stelde in de aanbiedingsfase als eisen dat de doorstroming van het verkeer gewaarborgd moest zijn, dat er aandacht zou zijn voor de leefbaarheid van de omgeving en dat de omliggende bedrijven bereikbaar moesten blijven. In de zomer van dit jaar wordt de brug over het Twentekanaal ingevaren. Het project wordt eind dit jaar opgeleverd.

maart 2012

21

Tekst Theo Scholte BEELD Heijmans

Materiaal en materieel

Tekst Pim Nusselder BEELD Shutterstock

sectorstudie wegen

Sectorstudie Wegenbouw biedt veel mogelijkheden

“Meer invloed op je toekomst” “De Sectorstudie Wegenbouw van het EIB moet je zien als een structurele nulmeting. We willen antwoord op de vraag ‘waar staan we nu als sector?’. Want dat is nuttig voor de marktpartijen: weten welke ontwikkelingen er bij collega’s gaande zijn, maar ook bij opdrachtgevers. Je weet dan beter wat er op je afkomt en hoe je daarop kunt inspelen.”

A

an het woord is Yuri Kiontke. Hij is landelijk voorzitter van Jong Bouwend Nederland, zowel landelijk als in Regio Randstad Zuid en in het dagelijks leven Hoofd Procesondersteuning bij BAM Wegen. “Wil zo’n nulmeting echt een goed beeld opleveren, dan moeten de uitgangspunten en methodieken kloppen. Het moet geen glazen bol zijn; je moet helder hebben wat je hoe aan wie vraagt. Dan is je antwoord op ‘waar staan we nu?’ des te meer waard.”

Dynapac SD2500CS September 2011 had Heijmans de primeur: toen kreeg de wegenbouwer een nieuwe Dynapac SD2500CS. Deze asfaltafwerkmachine is de eerste productiemachine die werd uitgeleverd met een motor die aan de nieuwste emissie-eisen voldoet: de Stage 3B.

I

n de nieuwe Dynapac SD2500CS is een Cummins 6-cilinder motor gemonteerd die voldoet aan de laatste wettelijke eisen als het gaat om uitstoot en emissie-eisen. De gemonteerde Stage 3B motor is uitgevoerd met een roetfilter en een aangepast brandstof inspuitsysteem. De asfaltafwerkmachine van Heijmans heeft bijna alle denkbare opties meegekregen. Zo werd onder andere affabriek een hydraulisch verschuifbaar bedieningsplatform gemonteerd. Hierdoor hoeft de machinist niet van zijn werkplek af en kan hij met één druk op de knop het platform hydraulisch 50 cm naar links- of rechts buiten de machine schuiven. Optioneel is op deze machine het Safe Impact system geleverd. Deze optie zorgt ervoor dat de impact minimaal is wanneer een asfaltauto voor de machine komt. Achter de voorste duwrollen zijn namelijk twee

22

maart 2011

cilinders geplaatst die hydraulisch in- en uitschuiven op het moment dat de asfaltauto in contact komt met de machine. Hierdoor beperkt men de afdrukken in het asfalt door de balk tot het minimum, wat het eindresultaat van het nieuwe wegdek verbetert. Heijmans paste de machine naar wens aan. Zo is de machine voorzien van hydraulisch verstelbare zijschotten, een optie die Heijmans in eigen beheer ontwikkeld heeft en zelf op de nieuwe SD2500CS gemonteerd heeft. De zijschotten zijn verwarmd, zodat het aankleven van moeilijke mengsels tegengegaan wordt. Ook heeft deze machine een lage balk voor optimaal zicht op het materiaal. De machine is hydraulisch zeer snel, wat ten goede komt op kleinere werken waarbij de machine en de bedieners veel handelingen tegelijkertijd moeten verrichten.

Vanaf januari 2011 is het verplicht om boven een motorvermogen van 129 kW te voldoen aan de Stage 3B norm. Fabrikanten hebben in 2012 nog de mogelijkheid om motoren in te bouwen die voldoen aan de Stage 3 norm. Hiervoor gelden wel strenge regels en beperkingen vanuit de Europese Unie, zodat er zo snel mogelijk wordt omgeschakeld op de nieuwe motoren die leverbaar worden vanuit de motorenbouwers.

Andere benadering

nieuwe contractvormen, vergrijzing en een toename van het UTA-personeel. Als gespecialiseerde wegenbouwers werken we vaak in onderaanneming. We benaderen strategische keuzes dus net iets anders omdat de frezers, wegmarkeerders, verkeersmaatregelen- en geleiderailjongens meestal met de hoofdaannemers mee zullen bewegen. We bekijken dan ook hoe wij daarin kunnen meegaan. Natuurlijk anticiperen wij op de omvang van bedrijven, op het personeelsbestand en de gemiddelde leeftijden van werknemers. We zullen jongeren moeten trekken, binden en opleiden”, voorziet Klaassen.

“De sectorstudie geeft een beeld van omzetten en de verdeling daarvan, maar ook van werknemersaantallen en werkgelegenheid”, vertelt Kiontke. “Daarmee is het interessante managementinformatie. Het kan aanleiding zijn om andere taken erbij te gaan pakken, zoals ontwerp, beheer of communicatie. Dat kun je afleiden uit de toekomstverwachtingen van opdrachtgevers als Rijkswaterstaat of kleine gemeenten. In de studie staat wat zij van opdrachtnemers verwachten en hoe budgetten zich ontwikkelen.” Vanuit de vakgroep specialistische wegenbouw van Bouwend Nederland was bestuurslid Addy Klaassen van Reflectielijnen Van Velsen betrokken bij het onderzoek. “Wat wij om ons heen zien, wordt in de sectorstudie collectief bevestigd, bijvoorbeeld de trends van

Kiontke: “Als je weet hoe de markt verandert, is het makkelijker om je toekomstige doelgroepen en type werk te bepalen. Ook weet je beter of je andere competenties in huis moet halen, bijvoorbeeld op het vlak van ontwerpen. Hiermee kun je het personeelsbeleid verbeteren, en daarmee inspelen op de veranderende klantvraag. Kortom: zo krijg je als bedrijf meer invloed op je toekomst.” Dat geldt ook voor de gespecialiseerde wegenbouwers, “al merken wij de verandering van de markt vaak indirect”, vult Addy Klaassen aan. “Maar voor ons komt bijvoorbeeld duidelijk naar voren dat het – nog vaker – aankomt op werken met zware pieken.”

“Wat verwachten opdracht­gevers? Hoe ziet hun budget er straks uit?”

Competenties Klantvraag “Bouwend Nederland kan lidbedrijven ondersteunen bij deze strategische beleidsbeslissingen. Tegelijkertijd kan Bouwend Nederland door de sectorstudie de discussie met overheden verdiepen. Bij bezuinigingen op aanleg en onderhoud kunnen we nog beter de argumenten daartegen onderbouwen. En het helpt bij de discussie over de klantvraag, want uit het rapport blijkt dat infrabedrijven andere procesfuncties willen uitvoeren, zoals beheer en onderhoud. Als daar binnen de klantvraag ruimte voor komt, worden marktpartijen meer uitgedaagd om innovatiever te opereren” zo blikt Kiontke naar voren.

maart 2011

23

Tekst xx

Digitale snelweg BEELD xxx

Tekst Alex Nieuwenhuis

Tekst Dick van Werven beeld Rene van den Burg

Aanbestedingswet

Lidmaatschap Bouwend Nederland schept vertrouwen

uw lidmaatschap online Met het ledenschildje op de gevel of een verenigingssticker op de auto geven steeds meer leden uitdrukking aan hun lidmaatschap van Bouwend Nederland. Het ondernemerschap speelt zich echter in toenemende mate ook op het wereldwijde web af. Voor bedrijven uit de sector is het dus belangrijk, zo niet noodzakelijk om ook daar zichtbaar te zijn. En dus om ook op internet uw lidmaatschap van Bouwend Nederland te tonen.

Zichtbaar online Een eigen website fungeert als uw digitale visitekaartje op internet. Heeft u nog geen website of bent u niet tevreden? Dan biedt Bouwend Nederland in samenwerking met Webstijl een effectieve oplossing. Webstijl verzorgt professionele websites en biedt daarbij verschillende abonnementen: van een site die u zelf in enkele stappen bouwt tot de mogelijkheid om alles uit te besteden. In korte tijd heeft u een effectief marketinginstrument in handen waarmee uw online zichtbaarheid gegarandeerd is. En dat tegen een aantrekkelijk ledentarief. Meer informatie?

Ledenschildje en woordmerk Aan uw lidmaatschap van Bouwend Nederland kunt u op uw website uitdrukking geven met het digitale ledenschildje of het digitale woordmerk. Het digitale ledenschildje is een variant van het schildje dat u wellicht ook op uw gevel heeft hangen en is in een

grijze en kleurenvariant beschikbaar; het digitale woordmerk bestaat uit de vermelding ‘Lid van Bouwend Nederland’ en wordt nu al vaak op briefpapier gebruikt. Beide afbeeldingen zijn te downloaden en kunt u vervolgens op uw website of bedrijfs­pagina plaatsen.

www.bouwendnederland.nl/webstijl

Promotiemateriaal Bouwend Nederland

Wist u dat Bouwend Nederland nog veel meer promotiemateriaal te bieden heeft dan het digitale ledenschild of woordmerk? Als u nog geen gebruikmaakt van onze offline middelen om uw lidmaatschap van de vereniging te tonen, neem dan eens een kijkje op onze webpagina met een overzicht van al het beschikbare promotiemateriaal. Er zijn namelijk nog veel meer manieren om uw bedrijf een extra professionele uitstraling te geven. Overigens kunt u ook op deze pagina de digitale schildjes downloaden. Meer informatie? Zie www.bouwendnederland.nl/promotiemateriaal

24

maart 2012

Voorstel Aanbestedingswet nu in de Eerste Kamer

Aanbestedingswet: niet geheel nieuw

In februari heeft een overgrote meerderheid van de Tweede Kamer ingestemd met het voorstel voor de Aanbestedingswet. Het voorstel ligt nu ter behandeling bij de Eerste Kamer. Bouwend Nederland dringt aan op snelle behandeling en aanvaarding van deze belangrijke wet.

“D

e Aanbestedingswet is een belangrijke wet, maar ook een wet waarin lang niet alles nieuw is. Want hoewel het voorstel voor de Aanbestedingswet 94 bladzijden beslaat, bestaat driekwart daarvan uit al bestaande regels die gelden voor de aanbesteding van Europees aan te besteden opdrachten. Dat zijn opdrachten waarvan de waarde ligt boven de Europese drempelwaarden,” aldus Dick van Werven, senior beleidsmedewerker bij Bouwend Nederland. De regels over Europees aanbesteden worden wel aangepast ten opzichte van wat nu geldt. Het wetsvoorstel houdt in dat een aanbestedende dienst bij het vragen van informatie gebruik moet maken van een model eigen verklaring en er in beginsel geen omzeteis mag worden gesteld. Behalve wanneer de aanbesteder aangeeft dat dat noodzakelijk is. Als een omzeteis

wordt gevraagd, mag die niet meer zijn dan 300% van de waarde van de opdracht. Ook wordt nu bij wet geregeld dat de gunning op basis van het emvi-criterium moet plaatsvinden, tenzij de aanbesteder motiveert waarom gunning op de laagste prijs gerechtvaardigd is. Voor opdrachten beneden de drempel kent de wet geen uitgebreide regels maar wel een aantal te hanteren uitgangspunten. Die zijn erg belangrijk. Ze gelden voor alle opdrachten, dus zowel boven als onder de drempel. Zo moet de aanbesteder op grond van de in de wet opgenomen uitgangspunten met behulp van objectieve criteria de aanbestedingsvorm kiezen en de ondernemers die tot de procedure worden toegelaten. Tevens mogen opdrachten niet onnodig samengevoegd worden en moeten administratieve lasten worden beperkt. Bij de toe te passen beginselen

maart 2012

gaat het om non-discriminatie, transparantie en proportionaliteit. Die beginselen moeten bij de aanbesteding van alle opdrachten in acht worden genomen. Deze beginselen van aanbestedingsrecht gelden overigens ook nu al. Om het proportionaliteitsbeginsel handen en voeten te geven, hebben vertegenwoordigers van bedrijfsleven en aanbestedende diensten in opdracht van het ministerie van Economische Zaken gezamenlijk de Gids Proportionaliteit geschreven. Die gids is een hulpmiddel voor het op een deskundige en proportionele manier aanbesteden van opdrachten. Het kent afwegingskaders en aanbevelingen met betrekking tot bijvoorbeeld de bepaling van de omvang van de opdracht. Bouwend Nederland zat niet alleen in de klankbordgroep die de totstandkoming van de Gids Proportionaliteit heeft begeleid, maar heeft van begin af aan ook gepleit voor verplichte toepassing van deze gids. Met succes, want anders dan oorspronkelijk gepland, is toepassing van de gids door aanbestedende diensten meteen verplicht vanaf het moment waarop de wet in werking treedt.

25

tekst Pim Nusselder beeld Rene van den Burg en ANP

Infra campagn ­e 20 Bouwen 12 d Nederlan d:

Vervanging kunstwerken dringend nodig

communicatief

Onderhoud kunstwerken slim: De politieke aandacht voor de problematiek van kunstwerken is onvoldoende

Noodkreet Bouwend Nederland

ArchiNieuws 5 maart

Elco Brinkman in Profiel

“Het ontbreekt aan politieke wil om daadwerkelijk de veiligheid van kunstwerken te garanderen” stelde senior beleidsmedewerker infrastructuur Richard Mulder op zaterdag 3 maart in een opinie­ artikel in Dagblad Cobouw.

M

et dat artikel trapte Bouwend Nederland haar voorjaarscampagne 2012 voor de infrasector af. Op de voorpagina van Cobouw werd het artikel aangekondigd, waarna de lezer door kon gaan naar een opiniestuk verderop in de krant. Daar schrijft Mulder: “Zelfs met een inspectierapport in handen houden overheden in hun begrotingen soms onvoldoende rekening met de grote vervangingsopgave die eraan zit te komen. Overheden hebben de verantwoordelijkheid voor forse aantallen kunstwerken, waarvan een behoorlijk gedeelte de komende twintig jaar aan vervanging toe is. Dat moet je niet willen blijven oplappen vanuit de teruglopende algemene middelen, dan loop je steeds verder achter de feiten aan. Want de oplossing ligt in het benoemen en reserveren van voldoende langjarig budget. Daarnaast moet worden ingezet op samenwerking met bedrijfsleven om die middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten.”

26

maart 2012

Vanavond voorzitter geworden van de afdeling Amersfoort en omstreken van @BouwendNL. Ik ga mijn best doen Rob van Bekkum 27 februari

In januari en februari volgde documentairemaaktster Dorothee Forma Elco Brinkman met een cameraploeg. Op zondagavond 26 februari was om 23.30 uur het resultaat te zien in de serie ‘Profiel’ op Nederland 2.

F

In de aanloop naar het bezuinigings­ overleg in het Catshuis stuurde Bouwend Nederland een brandbrief aan premier Mark Rutte. “Ontzie de bouw bij bezuinigingen” was de hoofdboodschap, maar natuurlijk stond er meer in de brief, die ook op onze website na te lezen is.

H

et Brabants Nieuwsblad berichtte er als een van de eerste over en focuste op het hypotheekdebat: “De bouwwerkgevers vragen het kabinet om maatregelen waardoor mensen vervroegd zullen aflossen op hun hypotheek. Daarvoor moet de overheid een deal maken met de banken, die moeten afzien van het boetebeding. Bouwend Nederland is van mening dat het kabinet de huidige hypotheekrenteaftrek geheel intact moet laten. Ze vreest dat een lagere aftrek zonder compenseren-

de maatregelen tot te veel koopkrachtverlies zal leiden. In plaats daarvan zouden er veel ruimere aflossingsmogelijkheden moeten komen. Daardoor wordt de schatkist ontzien, omdat er minder rente zal worden afgetrokken. Bovendien vermindert extra aflossen dat woningen met verlies verkocht moeten worden, wat de mobiliteit op de woningmarkt bevordert. De banken moeten de renteboete laten vervallen, en de extra aflossing dient beloond te worden met een bonus. Banken zouden ook

een lagere rente moeten hanteren voor hypotheken waarbij wordt gespaard of afgelost. Op schenkingen en erfenissen die worden gebruikt om af te lossen, moet een fiscale vrijstelling van toepassing worden. In hun brief bepleit Bouwend Nederland ook ingrepen om de huurmarkt van het slot te krijgen. Het Economisch Instituut voor de Bouw denkt dat de bouwsector dit en volgend jaar in crisis blijft, als er geen steun komt. Dat zou gepaard gaan met het verlies van tienduizend arbeidsjaren (werknemers en uitzendkrachten), nadat er sinds 2008 al ongeveer veertigduizend arbeidsjaren verloren zijn gegaan.” De brief aan de premier vindt u op www.bit.ly/ontziebouw

orma bezoekt met Brinkman een van zijn favoriete bouwlocaties en spreekt hem en zijn vrouw thuis in hun schitterend verbouwde herenhuis. Ook kijkt hij terug op zijn rol in de bouwfraude-affaire, waarover ook Adri Duivesteijn aan het woord komt, destijds lid van de enquêtecommissie. Ook Hans Wiegel blikt terug, omdat hij eind jaren zeventig VVDminister van Binnenlandse Zaken was, die Brinkman als piepjonge ambtenaar op zijn ministerie meemaakte en direct ‘épris’ van hem was. Uiteraard komt ook het functioneren binnen het CDA, toen en nu, aan de orde, evenals zijn gevecht met kanker. “Net als eerder knokt hij zich met succes terug naar het volle leven en werkt hij weer gewoon 70 uur per week.” De uitzending is nog te bekijken via het gelijknamige nieuwsbericht op bouwendnederland.nl of scan de QR-code.

bekijk de uitzending op bouwendnederland.nl

2 juni Dag van de Bouw. Leuke projecten, zoals A4 Steenbergen. Leuk uitje voor gezin! Marleen van Dijk 9 maart

Ik ga afscheid nemen van KvK. Per 1 mei ga ik aan de slag bij #Bouwend Nederland als accountmanager Bouw & Infra regio Oost. #Zinin Herald Immink

Nu crisis, straks schreeuwende vraag Omdat de crisis nog steeds hard toeslaat in de bouw, wilde het NCRV Radio 1 programma Lunch! op vrijdag 3 maart weten hoe Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland de toekomst ziet.

C

onsumentenvertrouwen is cruciaal, aldus Brinkman. Daarom roept hij het kabinet op om economische beweging te stimuleren. “Veel mensen zitten te wachten tot er eindelijk eens een keer zekerheid ontstaat en het zure bij dat alles is, dat er straks weer een schreeuwende inhaalvraag komt. We

weten dat er toekomst is. In ieder geval moeten we nu niet de prijzen van huizen verder naar beneden praten.” De uitzending is te beluisteren via het gelijknamige nieuwsbericht op bouwendnederland.nl

maart 2012

27

UW ledenVOORDEEL Bedrijfsmatige schadeverzekeringen

“Dankzij de ledenvoordelen verdiénen we zelfs op het lidmaatschap van Bouwend Nederland” Met de Bouwend

Nederland ledenvoordelen realiseren wij voor u mantelcontracten met betere

­condities, voorwaarden en substantiële kortingen. Kwaliteit, continuïteit en betrouwbaarheid zijn naast afstemming op de dagelijkse bouw- en infrapraktijk belangrijke uitgangspunten. Door gebruik te maken van

ledenvoordelen

­profiteert u maximaal van uw lidmaatschap. 82% van onze MKB leden maakt al gebruik van de ledenvoordelen, waarvan ruim 550 leden hun gehele contributie

terugverdienen. Kijk, Vergelijk en Profiteer!

Meer weten? Kijk op de website of neem contact met ons op.

079-3252166 / [email protected]

www.bouwendnederland.nl/ledenvoordeel