Alijd bezig met ontwikkelen van nieuwe plannen

www.utnieuws.nl

Onafhankelijk magazine van de Universiteit Twente jaargang 02 - nummer 01 - februari 2012

Miriam Luizink >

Alijd bezig met ontwikkelen van nieuwe plannen Onderzoek > Pijnvrij slidings maken op kunstgras Opinie > ‘Goede wetenschap bestrijkt het hele gamma’ International > Learning Dutch, the hard way

To

el tw

% 3r2ting!

ko

super

VOORDEEL Profiteer t/m 31 december 2012 bij McDonald’s restaurants Hengelo en Enschede voor maa

2x Medium Frisdrank

3,00 r

Niet geldig in combinatie met andere McDonald’s aanbiedingen. Alléén geldig tegen inlevering van deze waardebon bij McDonald’s restaurants Hengelo en Enschede tot en met 31 december 2012.

voor maa

2x Big Mac

5,00 r

McDONALD’S ZOEKT COLLEGA’S VOOR: HENGELO WESTERMAAT, HENGELO ZUID, ENSCHEDE DRIVE EN ENSCHEDE CENTRUM Parttime en Fulltime

Ook geldig voor 2x McChicken

Ben jij gastgericht, enthousiast, flexibel en een teamplayer? Dan kunnen wij jou een leuke en afwisselende baan bieden!

Niet geldig in combinatie met andere McDonald’s aanbiedingen. Alléén geldig tegen inlevering van deze waardebon bij McDonald’s restaurants Hengelo en Enschede tot en met 31 december 2012.

voor maa

7,50 r

2x Medium Filet-O-Fish Menu Niet geldig in combinatie met andere McDonald’s aanbiedingen. Alléén geldig tegen inlevering van deze waardebon bij McDonald’s restaurants Hengelo en Enschede tot en met 31 december 2012.

X x x

Kom binnen en vraag om een sollicitatieformulier of solliciteer online op www.mcdonaldsrestaurant.nl/hengelo-westermaat www.mcdonaldsrestaurant.nl/hengelo-zuid www.mcdonaldsrestaurant.nl/enschede-centrum www.mcdonaldsrestaurant.nl/enschede-drive-woonboulevard

_000BI_120133 wervingsadvertentie 220x146 [06].indd 1

17-01-12 17:10

x x

x x

Wordt verwacht:

Studentenvoordeel is niet geldig i.c.m. andere ea acti acties ccti ct ttiies es

Topcabaret van de broertjes Guzman en Sarah Kroos

T NVOORDEEL STUDENTE Op vertoon van uw studentenkaart ontvangt u voordeel op alle Apple iMacs en Macbooks.

IEDERE WERKDAG KOOPAVOND ENSCHEDE • Klanderij 63, Winkelcentrum de Klanderij • Tel. 053 - 481 40 00 • www.mediamarkt.nl HENGELO • Het Plein 130, naast IKEA • Tel. 074 - 265 75 00 • www.mediamarkt.nl

www.mediamarkt.nl

Abonneer u nu op de mediamail!

13 en 14 maart ‘12

9 en 10 februari ‘12

Emilio Guzman

Javier Guzman

3 april ‘12

Sarah Kroos Bestel snel kaarten via www.wilminktheater.nl Tik het codewoord utnieuws in en maak kans op 2 vrijkaarten voor nog een cabaretvoorstelling!

www.wilminktheater.nl

Nieuws

In dit nummer Wetenschap | Borstkankeronderzoek > 12 – 13

Van de redactie De kop van het nieuwe jaar is eraf. Januari gleed miezerig door onze vingers. Maar toch, het heeft wel wat; zo’n kakelvers jaar dat blanco op ons ligt te wachten. Het geeft ons een ‘nieuwe ronde, nieuwe kansen-gevoel’. Kansen zijn er volop, voor wie ze wil zien.

Interview | Bertyl Lankhaar > 16 – 17

Miriam Luizink ziet ze. ‘Ik ben altijd bezig met het ontwikkelen van nieuwe plannen’, zegt ze in een persoonlijk interview op pagina 4&5 en 6&7. In ons eerste UT Nieuws

Opinie | Albert van den Berg > 20 – 21

Engels | Majid Bahrepour > 41

Miriam Luizink > 4 – 7 Writersblock > 8 – 9 Nieuwbouw CMI > 10 – 11 Slidings op kunstgras > 14 – 15 Pilot Twents onderwijsmodel > 18 – 19 Opinie > 22 – 23 Foton > 24 – 25 Brainstormen in New York > 26 – 27 Bijbaantje > 28 Duitenberg > 29 Frits Lagendijk > 30 – 31 De kracht van herinneringen > 32 – 33 NSO Hans de Man > 34 – 35 Sportfoto Gijs van Ouwerkerk > 36 Aquarobics > 37 Engels: Martien Molenaar > 38 – 39 Engels: Martin Stienstra > 40 Engels: UniTe > 42 - 43 Fotowedstrijd > 44 – 45 Promoties/oraties > 46

Colofon Onafhankelijk maandblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente. Jaargang 02. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren. Redactie-adres: Gebouw De Vrijhof Kamers 315, 316, 317, 328, 319 De Veltmaat 5, 7522 NM Enschede Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie: [email protected] Internet: http://www.utnieuws.nl of via de homepage van de UT Twitter: @UTNieuws Redactie: Ditta op den Dries (hoofdredacteur,

(053 - 489) 2030 [email protected] Elmer van Hest (053 – 489) 4854 [email protected] Paul de Kuyper (053 – 489) 4084 [email protected] Maaike Platvoet (053 – 489) 3815 [email protected] Sandra Pool (053 – 489) 2936 [email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (053 – 489) 2029 [email protected] Vaste medewerkers: Marloes van Amerom, Giels Brouwer, Rayke Derksen, Nynke Dirven, Maaike Endedijk, Robbin Engels, Egbert van Hattem, Hans van de Kolk, Simone Kramer, Ruben Libgott, Anna Migge, Mariska Roersen, Beer Sijpesteijn, Thijs Spruijt, Ingrid Szwajcer. Internetbeheer: WAME – Websites, Applicaties, Advies www.wame.nl Foto’s:

Magazine van 2012 passeren tal van nieuwe,

kans een kijkje te nemen in een gemiddeld

kansrijke ontwikkelingen de revue . Neem

UT-hoofd. Waar bent u voor? Waar bent u

de vestiging van CMI in The Gallery (14&15).

tegen? Van de antwoorden maken wij een

Daardoor is specialistische zorg binnen de

duidend artikel.

UT mogelijk. Hoopvol is ook de ontwikke-

In de eerste weken van het nieuwe jaar

ling van het PAM-apparaat van Michelle

hebben we onze redactieraad (zie ons

Heijblom, dat borstkankeronderzoek minder

colofon) nieuw leven ingeblazen. Die leed

pijnlijk maakt. Bij de opleiding biomedische

de afgelopen jaren een zieltogend bestaan.

technologie loopt een pilot om de kansen

Erwin Seydel zwaaide lange tijd als enige

van het Twents onderwijsmodel te onder-

lid de scepter. Dat deed hij met verve. Maar

zoeken (18&19).

toch, het vergadert wat lastig in je eentje.

Ook UT Nieuws wil het komende jaar

De redactieraad heeft als kerntaak het

volop kansen blijven zien. We hebben in

bewaken van de kwaliteit van UT Nieuws,

januari de testversie van onze nieuwe app

zowel in print als online. Is die kwaliteit

goedgekeurd. Binnenkort te downloaden.

volgens u in het geding? Schroom niet, maar

We houden u op de hoogte. Verder zijn we

meld u bij de redactieraad. Niet allemaal

bezig met de vorming van een lezerspanel.

tegelijk, want de eerste vergadering van

Daarvoor zoeken we UT’ers met een uitge-

de redactieraad moet eind deze maand nog

sproken mening. U kunt zich aanmelden

plaatshebben.

via de button Praat Mee op onze website www.utnieuws.nl Dit middel biedt ons de

Arjan Reef, Gijs van Ouwerkerk. Ingrid Szwajcer. Redactieraad: Prof. dr. E.R. Seydel (vz), M. Driesprong, dr. A. Heuvelman, drs. J.W.D. ter Hellen, prof. dr. A. Need, dr. O. Peters. Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com E-mail: [email protected] Advertentietarieven op aanvraag. Regionale advertenties: TwentyFifty, Postbus 652, 7500 AR Enschede Tel. 053 – 6409004. Site: www.twentyfifty.nl E-mail: [email protected] Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail: info@ utnieuws.utwente.nl. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen het UT-Nieuws magazine op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de

Ditta op den Dries, hoofdredacteur.

redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Nieuws voor het UT-Nieuws magazine en de website naar: [email protected]. Abonnementen: Jaarabonnement: 44 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/ girorekening. Abonnementen kunnen maandelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Concept, vormgeving en realisatie: Wegener SpeciaalMedia www.wegenerspeciaalmedia.nl Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, Richard van Schouwenburg en Arno Wedzinga, tel. 053-4892029. E-mail: [email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.

UT NIEUWS 01|2012 3

4 UT NIEUWS 01|2012

Interview

Miriam Luizink, zakelijk directeur van MESA+

‘Ik kan niet uit mijn rol vallen, omdat ik geen rol speel’ Als zakelijk directeur van MESA+ is Miriam Luizink (37) wel wat gewend. Sinds haar aanstelling in juni 2006 leidt ze regelmatige hoogwaardigheidsbekleders rond in het

voor een rondleiding in het NanoLab. ‘De ochtend zelf heb ik last van een gezonde spanning, zoals toen met de opening van het lab. Maar dat

ultramoderne Nanolab. Zo bleek kroonprins Willem-Alexander bovenal een heel aardige man

heeft dan meer te maken met het feit dat het

en was premier Mark Rutte uitermate geïnteresseerd. ‘Het vertellen van het algemene verhaal

gewerkt. Het was wel heel leuk om met Willem-

over MESA+, dat vind ik erg leuk om te doen. Maar er is meer. Ik ben altijd bezig met het ontwikkelen van nieuwe plannen. En ook met die vervolgens te realiseren.’

een belangrijk moment is waar je naar toe hebt Alexander en de adjudant de cleanroom in te gaan. De kroonprins was prettig en zakelijk in de omgang. Hij heeft zoveel gezien in de wereld, tegenover hem hoefde ik geen Jip en Jannekeverhaal over nanotechnologie te houden.’

Tekst: Maaike Platvoet | Foto’s: Rikkert Harink >

‘Maar het nieuws kwam toch naar buiten en ik

Rutte kwam afgelopen april op werkbezoek.

merkte van verschillende kanten dat men het erg

Pas een week van tevoren werd ze gevraagd

In de stromende regen komt ze aangefietst bij

leuk vond dat ik genomineerd was. Als dat dan

hem rond te leiden. ‘Omdat hij staatssecreta-

brasserie Willemientje in hartje Enschede. Binnen

zoveel enthousiasme oplevert, ga je nadenken

ris onderwijs is geweest, merk je dat hij weet

trekt ze haar regenpak uit. ‘Ik fiets altijd’, zegt ze

over de betekenis ervan. Anderen vonden het

waarover hij praat. Hij durfde ook uitspraken te

opgewekt. ‘Straks pak ik de trein naar Rotterdam,

blijkbaar motiverend dat ik die functie vervulde.’

doen, dat vond ik mooi. Zo zei Rutte dat hij dit

voor een bijeenkomst van Deloitte. Ik heb wel

En natuurlijk was ze trots toen ze de titel vorig

soort faciliteiten als een taak van de overheid

een rijbewijs, hoor.’ Lachend: ‘Maar autorijden

jaar toegewezen kreeg, vanwege haar ‘eigen stijl’

ziet om in te investeren. Zo’n uitspraak zouden

laat ik liever over aan anderen.’ Bij Willemien-

en omdat ze iemand is die ‘weet te inspireren en

veel ministers niet doen, en hij, als minister-pre-

tje wordt ze door het personeel begroet. Het is

ambitieus is’.

sident deed dat wel. De dag daarna volgden veel

duidelijk dat ze hier vaker vertoeft. ‘Dave (Blank,

Van dat moment - in galajurk op het podium –

reacties van mensen, ook landelijk. En hoewel

wetenschappelijk directeur van MESA+, red.)

heeft ze ook best genoten. ‘Laatst zei iemand nog

het bezoek slechts twintig minuten duurden,

en ik spreken hier wel eens af voor een werkbe-

tegen mij, ik zie jou steeds vaker in jurkjes. Voor

had het dus wel flinke impact.’

spreking. Soms is het prettig om dat soort dingen

dat soort gelegenheden vind ik het ook heel leuk,

extern te doen’, verklaart ze.

hoor. Voor de uitreiking van de titel Twentse za-

Sfeer

Vijfenhalf jaar geleden werd ze gepresenteerd als

kenvrouw 2011 zat ik in de jury en werd speciaal

MESA+ behoort op het gebied van de nano-

nieuwe zakelijk directeur van MESA+. Ze nam

daarvoor gestyled. Zo’n jurk uitzoeken vind ik

technologie tot de wereldtop. Wegens weten-

het stokje over van Kees Eijkel, de directeur van

dan prima, met make-up en kapsels heb ik weer

schappelijke prestaties, dat staat buiten kijf.

Kennispark Twente. Het is dan voor het eerst in

minder. En na afloop van de feestelijkheden wis-

Maar door buitenstaanders wordt ook wel eens

de geschiedenis van de UT dat een wetenschap-

sel ik de jurk altijd om voor een broek en fiets ik

jaloers gesproken over het ‘MESA-gevoel’. Lui-

pelijk instituut een vrouwelijke zakelijk directeur

gewoon weer naar huis’, zegt ze lachend. ‘Die jurk

zink lacht, maar herkent het wel. ‘Het bijzon-

krijgt, zo meldde het UT-persbericht dat haar

en mijn hakken gaan dan in de rugzak achterop.’

dere aan dit instituut is dat er meer dan 500

benoeming aankondigde. Luizink stelde destijds

Hoe kenmerkend voor Miriam Luizink, bekend om

mensen werken, waarvan meer dan de helft aio

voor dat te schrappen. ‘Ik vind het namelijk niet

haar nuchtere uitstraling. Ze noemt het onzin dat

is. Dat betekent dus ook dat de helft van het

echt iets om trots op te zijn dat je pas in 2006 de

ze als leidinggevende van een dergelijk instituut

personeel voortdurend ‘vernieuwd’. Het is dan

eerste vrouw op zo’n post benoemt.’ Ook in de

zich anders zou moeten gedragen.

bijzonder als je een bepaalde sfeer weet bin-

jaren daarna laat ze regelmatig blijken weinig op

‘Ik ben wie ik ben. Ik kan niet uit mijn rol vallen,

nen te houden. Daar is geen plan voor, en dat

te hebben met speciale stimuleringsmaatregelen

omdat ik geen rol speel.’

staat ook niet op papier.’ De directeur noemt

voor vrouwen of verkiezingen die het vrouwzijn

als voorbeeld de jaarlijkse MESA+ dag, die in

benadrukken. Maar in 2010 accepteert ze wel

Jip en Janneke

de titel ‘Twentse zakenvrouw van het jaar’. ‘Die

Zenuwachtig is ze nooit, zegt ze. Ook niet voor

‘Dat is een hele gave dag, ontzettend internati-

nominatie wilde ik eerst stilhouden’, bekent ze.

het hoge bezoek, dat toch regelmatig langskomt

onaal ook. >

de Grolsch Veste of CineStar wordt gehouden.

UT NIEUWS 01|2011 5

Interview lonkt echter ook. ‘Maar niet als backpacker. Pas als je ergens woont en werkt, leer je een andere cultuur ook goed kennen, vind ik.’ Frans kan voor zijn werk worden uitgezonden naar Costa Rica, Luizink probeert via KPN hetzelfde. ‘Ik was nog hartstikke jong en toog met een projectvoorstel over de aanleg van een glasvezelnetwerk in Costa Rica naar meerdere KPN-managers. Eerst kreeg ik nul op rekwest. Maar één manager zag brood in mijn ondernemende plan. Toen kon ik met twee jaar salaris ook naar Midden-Amerika.’ In Costa Rica werkt ze niet alleen voor KPN, ze doet ook vrijwilligerswerk en leert daardoor uitstekend spaans spreken. ‘Uit die tijd heb ik ook een hele goede vriendin overgehouden. In de kerstvakantie heb ik haar weer opgezocht. Deze keer voor het eerst samen met mijn gezin. Het was al lange tijd een wens om met onze twee kinderen, een jongen van 10 en een meisje van 7, opnieuw af te reizen naar Midden-Amerika. Maar pas als de kinderen zo oud waren, dat ze ook echt wat zouden opsteken van zo’n lange reis en een Op zo’n dag zie je hoe onderzoekers samenwer-

proces gewoon door kan gaan. Dat mijn ideeën

ander land.’

ken en tot prachtige gezamenlijke publicaties

gerealiseerd worden vind ik belangrijk. Betrok-

De liefde voor de Spaanse taal stamt dus uit

komen. Aio’s houden heel enthousiast de meest

kenheid in het hele traject, dat is wat ik wil. Niet

haar periode in Costa Rica. Afgelopen jaar heeft

ingewikkelde posterprestaties.’ Competitie

alleen maar iets bedenken en het vervolgens aan

Luizink zich voorgenomen om haar Spaans weer

bestaat er ook onder de wetenschappers van

anderen overlaten. Mijn voldoening haal ik uit

op te halen. ‘Ik vind het heerlijk om die taal te

MESA+, zegt ze. ‘Maar niet op een vervelende

een visie ontwikkelen en het realiseren. De hoge

spreken. En heb dat onlangs ook gedaan toen ik

manier. Competitie is gezond, je hebt het nodig

bezoeken die daarbij komen, zijn de extraatjes.’

werd uitgenodigd om op een Argentijns congres

om tot goede prestaties te komen.’

te spreken.’

‘In het begin, toen ik net was aangesteld, was

Costa Rica

het wennen. Na een jaar heb je de hele cyclus

Luizink groeit op in Enschede en is als scholiere

Vuurwerk

meegemaakt. Dan is het de kunst om wat regulier

gezegend met talent voor zowel technische als

Midden in het Costa Ricaanse avontuur trouwt ze

en standaard is in zo min mogelijk tijd te doen.

niet-technische vakken. ‘Een luxe, want wat moest

met haar vriend, op 13 mei 2000. Ze komt er speci-

En dan vind ik het leuk om de combi te hebben

ik nou als vervolgopleiding kiezen?’, vertelt ze. Het

aal voor terug naar Nederland. Het trouwfeest viert

een visie te ontwikkelen en dat te realiseren.

wordt natuurkunde, omdat ze dat gewoon ook

ze op de campus, waar haar schoonouders wonen.

Inmiddels staat er een prachtig gebouw: Na-

heel leuk vond op de middelbare school. En haar

Om 15.00 uur barst er vuurwerk los. ‘In eerste in-

noLab. Toen ontstond al gauw een nieuw idee;

ouders stimuleren haar. De jonge Luizink kiest

stantie werden er nog grapjes gemaakt. Zo van; dat

wat kunnen we meer doen voor spin-offs om ze

voor Twente, omdat de sfeer op de campus haar

is mooi geregeld voor jullie.’ Exact om 15.30 uur,

te faciliteren en te laten doorgroeien? Drie jaar

aanspreekt. ‘Delft leek me sowieso te ballerig, en

als de taart wordt aangesneden, volgt die enorme

geleden werd al een plan gemaakt om te kijken

met Eindhoven had ik niets.’

knal en met een drukgolf die het bruiloftspaar en

waar deze bedrijven tegenaan lopen en wat wij

Ze is in 1992 één van de drie meisjes die natuur-

alle gasten naar achteren duwt. ‘Dat moment, nee,

kunnen doen om dat voor hen op te lossen. Zo

kunde gaat studeren, maar aan het einde van dat

dat vergeet je natuurlijk nooit meer. Het was een

bleek dat er behoefte was om over eigen appara-

eerste jaar blijft ze alleen over. Ze wordt lid van

hele rare dag. In eerste instantie dachten wij aan

tuur te beschikken, maar ook over een plek om

Euros en Arago, en doorloopt een prima studietijd.

een ontploffing in een UT-lab. De werkelijkheid

dat neer te zetten. Sinds 2010 bestaat er daarom

Met een clubje van vijf heeft ze nog steeds intensief

bleek al snel anders. Veel bruiloftsgasten konden

een apparatuur fonds, mede gefinancierd door

contact. Op een zeilreis van Euros leert ze haar

ons toen ook niet meer bereiken, Enschede werd

de nationale, provinciale en regionale overheden,

echtgenoot, Frans Feil, kennen. Ook een UT-alum-

afgesloten. De volgende dag vertrokken we naar

waardoor jonge bedrijven al toegang hebben tot

nus, die chemische technologie studeerde.

Friesland voor onze trouwreis, om te zeilen.’ Eén

productieapparatuur. De oude cleanroom is nu

‘Wat ik in ieder geval al wist tijdens mijn studie,

van de gasten, de fotograaf Bram Budel, vertrok

gesloopt en wordt opnieuw opgebouwd. Vanaf het

was dat ik geen onderzoeker wilde worden. Wat

al snel naar het rampgebied. Hij won met een foto

najaar 2012 kunnen bedrijven en spin-offs ook

dan wel, was me ook lang onduidelijk. Op gegeven

van de vuurwerkramp uiteindelijk de Zilveren

daar gebruik van maken. Voor labs en kantoren

moment zag ik wel een functie voor me op een

Camera voor beste nieuwsfoto 2001.

zitten al tien bedrijven in High Tech Factory.’

onderzoeksafdeling van een groot bedrijf.’ Het

In 2001 keert Luizink hoogzwanger terug uit Costa

Luizink laat ondertussen foto’s zien die ze maakte

wordt na haar afstuderen een baan bij KPN Re-

Rica. Nu met het plan om zich weer te vestigen

van het bouwproces. ‘Ik houd zelfs het weerbe-

search, waar ze zich bezighoudt met de ontwikke-

in Nederland. Met haar echtgenoot huurt ze een

richt in de gaten, zodat ik weet dat het bouw-

lingen van het glasvezelnetwerk. Het buitenland

voormalig theehuisje in Enschede. ‘Piepklein was

6 UT NIEUWS 01|2012

het, maar we hadden het daar super. Uiteindelijk woonden we er 2,5 jaar, daarna kochten we onze huidige woning in Roombeek. Wij waren een van de eerste bewoners in het herstelde rampgebied.’ In die tijd krijgt ze een baan bij de Overijsselse Ontwikkelmaatschappij en is verantwoordelijk voor het ondersteunen van samenwerkingsverbanden ter versterking van de regionale economie. Door die baan onderhoudt ze ook contacten met de UT, en komt zo uiteindelijk in beeld voor haar huidige functie bij MESA+.

Carrière Een plan voor haar carrière heeft ze niet klaarliggen. Nooit gehad. ‘Het is mijn ambitie om me te blijven ontwikkelen. Maar vorig jaar realiseerde ik mij opeens wel dat ik alweer vier jaar bij MESA+ zat. Moet ik nu wat anders, vroeg ik mij natuurlijk af? Binnen mijn functie is er gelukkig continu ruimte voor vernieuwing en ontwikkeling, het verveelt dus zeker niet. Ook landelijk ben ik actief in allerlei netwerken. Vanaf 1 januari ben ik bovendien voorzitter van de Raad van Toezicht van Enschede Promotie. Ook in zo’n nevenfunctie vind ik uitdaging, zolang het maar bij mij past.’ ‘Wat ik een prettige omgeving vind, is een plek waar de ruimte is om jezelf te ontwikkelen. Een plek waar mensen altijd kunnen leren, en waar dat ook verwacht wordt. Dat is zeker hier, op de universiteit, met al die studenten en aio’s. Maar in de toekomst kan dat voor mij ook best ergens anders zijn. Misschien wel ergens waar infrastructuur of technische producten tot stand komen. Maar een plan? Nee hoor, helemaal niet.’ Buiten regent het minder hard, maar droog is het allerminst. Luizink moet de trein naar Rotterdam halen. Daar wacht een bijeenkomst van Deloitte, met een ‘visionair spreker uit de nano- en life sciences’. Bij Willemientje bestelt ze nog snel een ‘broodje to go’. Het regenpak gaat weer aan. Eenmaal op de fiets trekt ze een sprintje naar het station. |

Miriam Luizink 1986-1992

VWO, Scholengemeenschap Zuid, Enschede

1992-1998 Technische Natuurkunde, UT 1998-1999 researcher bij KPN Research,

groep Optische Netwerk Innovatie

1999- 2001 consultant KPN International Consultancy

(standplaats Costa Rica)

2002-2006 projectmanager bij Ontwikkelingsmaatschappij

Oost Nederland

2006- nu

technisch-commercieel directeur MESA+

2007- nu

algemeen directeur High Tech Factory BV

UT NIEUWS 01|2012 7

Studenten

Schrijfproblemen leiden tot uitstelgedrag en studievertragingen

De blokkade te lijf Langstuderen verminderen = writer’s blocks bij studenten wegnemen. Nee, Study & Career van de Universiteit Twente heeft geen stuurgroep, taskforce of adviescommissie nodig om studenten in hogere versnelling door de studie loodsen. Writer’s blocks zijn aan de orde van de dag onder studenten en oorzaak van veel vertraging, onzekerheid en frustratie. Maar nodig? Absoluut niet. Simpelweg die pen op het witte papier zetten of die eerste letter op het lege scherm tikken, opent een wereld aan inspiratie.

Indrukken, die resetknop Tjebbe van Eemeren (29), student PSTS, kwam met een tutorsessie over een writer’s block heen. ‘Het hielp als een soort resetknop; opnieuw opstarten met de juiste processen. Als je dat onder de knie hebt, is schakelen tussen wiskunde of een artikel schrijven makkelijker.’ ‘Ik liep vast op papers of artikelen voor het afronden van vakken. Op een specifieke paper liep ik keer op keer vast en dus ben ik naar de tutor gegaan. Daar kreeg ik weer zicht op verhaalstructuren die ik op de middelbare school al aangeleerd kreeg maar allang niet meer concreet had toegepast. Die kennis bleek ver weg gezakt. De writer’s block kwam deels door persoonlijke omstandigheden. Als je hoofd vol is, wordt het lastig om dingen op papier te krijgen. Een tentamen is nog wel eens met creatief antwoorden te overleven, maar een paper of een scriptie is toch iets wat helemaal van jezelf moet komen; dan moet het rustig zijn in je hoofd. Ik liep twee jaar vertraging op. Nu weet dat ik dat je ideeën kunt ordenen door gebruik te maken van een omlijnde tekststructuur; dàt werkt. Zorg dat je weet wat je wil zeggen en schrijf ook je argumenten uit. Als je dat niet in een vroeg stadium doet, loop je waarschijnlijk in een later stadium vast.’

8 UT NIEUWS 01|2012

Tekst en foto: Elmer van Hest >

Workshop

In die laatste stap gaat de tekst door de grammati-

In ieder geval leiden schrijfproblemen en uitstel-

cale mangel en is het tijd feedback te verzamelen

Smoezen, die kennen ze bij Study & Career al

gedrag tot fikse studievertragingen. Studenten

en die kritiek waar nodig te verwerken. Studenten

in alle variaties. Van kant-en-klare verzinsels als

stellen het schrijven een scriptie soms maanden-

doen er goed aan zich te realiseren dat het daad-

‘feestjes gaan voor’ tot meer hoopvolle argumen-

lang, tot meer dan een half jaar uit. Daarom kwam

werkelijke schrijven van een scriptie verhoudings-

tatie als ‘ik wacht op de juiste inspiratie’. Alles

Study & Career met de workshop ‘Schrijfblokkade

gewijs weinig tijd kost; twintig procent van de tijd

om maar niet naar een leeg scherm te hoeven

te lijf’. Belangstellenden nemen een kijkje in de

gaat gemiddeld op aan schrijfwerk. Bij een goede

staren, een leeg scherm in afwachting van een

schrijverskeuken en krijgen er tips en inzichten

planning blijft er nog ruim voldoende tijd over om

scriptie of andere studieopdracht die de schrijf-

voorgeschoteld.

de punten letterlijk op elke i te zetten.

Stappen

Niveau

Een aanzienlijk aantal UT-studenten krijgt te

Mariëlle Zeijl-Koenders van het TaalCoördinatie-

Een veelgehoorde zorg is die over het weten-

maken met schrijfproblemen; erg onhandig als

punt geeft de workshops. Succesvol en doeltref-

schappelijk niveau van een tekst. Studenten

het onderzoek is gedaan en het zaak is resul-

fend schrijven is volgens haar te bereiken in drie

achten hun tekst dikwijls niet academisch genoeg

taten te verwoorden. ‘Soms is er sprake van

relatief eenvoudige stappen. Stap 1 is het structu-

en docenten delen die zorg geregeld. Helma Vlas:

een onvervalste writer’s block; dat leidt tot veel

reren van ideeën en het selecteren van informatie.

‘Docenten lezen veel wetenschappelijke teksten

onzekerheid en frustratie. In andere gevallen is

Een onderzoek levert een stortvloed aan gegevens

en gaan er al snel vanuit dat studenten in staat

een blokkade niet de oorzaak; studenten zijn

op en het is niet iedereen gegeven die informa-

zijn op hetzelfde niveau te schrijven. Dat is een

soms ook gewoon lui en doen liever iets anders’,

tiestroom vorm te geven en selectief om te gaan

blinde vlek van die docenten en dat is lastig voor

zeggen Helma Vlas en Marije Hahnen-Florijn van

met bronnen. ‘Het is goed te brainstormen over

studenten. Er is wel een standaard jargon voor

de opzet en op te schrijven of uit te tekenen wat

wetenschappelijke publicaties en het is niet

de structuur van de scriptie of paper gaat worden.

verkeerd daar ook gebruik van te maken. Er zijn

Hoofdzaken onderscheiden zich zo sneller van de

genoeg kansen om een tekst naar het vereiste

vaardigheid beproeft.

Study & Career.

bijzaken.’

niveau te tillen.’

Stap 2 is bedrieglijk

Het servicecentrum ondersteunt ook studiebege-

effectief: ‘Begin met

leiders in hun streven studenten sneller op weg

schrijven. Studenten

kunnen helpen. ‘Begeleiders krijgen te maken met

wachten vaak op een

studenten die met een blokkade kampen, maar

of andere vorm van in-

ook met studenten die gewoon niets meer van

spiratie, maar zo werkt

zich laten horen. Met cursussen helpen wij bege-

het niet; inspiratie

leiders bij de omgang met die kwesties.’ Als het

komt door te schrijven. De workshop laat zien dat schrijven een proces

aan het servicecentrum ligt, volgt het voltallige onderwijzend personeel van de UT die cursussen. Vlas: ‘De deelname kan flink omhoog.’

is dat zichzelf in gang houdt’, aldus Zeijl-Koenders. Deelnemers krijgen

De workshop Schrijfblokkade te lijf voor studen-

onder meer de opdracht een stuk te schrijven

ten staat voor komend voorjaar en najaar op het

zonder hun pen van het papier te halen, waarbij

programma. Study & Career hoopt op veel belang-

steekwoorden vorm geven aan het verhaal. De

stelling. Voor een meer individuele benadering

resultaten zijn verrassend en leuk.

zijn er nog tutorsessies, waarin studenten in drie

Raamwerk

sessies van drie kwartier tips & tricks krijgen over tekstschrijven.

Als de eerste alinea’s zijn geschreven is het zaak om met regelmaat en onafhankelijk van stem-

Studenten kunnen ook terecht bij het online

ming, zin of inspiratie, door te gaan met schrijven.

Writing Centre van de Universiteit Twente

Het is de bedoeling dat stap 2 een raamwerk

(www.utwente.nl/so/writingcentre) voor informa-

oplevert waaraan verder kan worden geschaafd.

tie over schrijfopdrachten. Het Writing Center is

Het resultaat van stap 2 is niet het uiteindelijke

vorige zomer opgezet door Study & Career en het

product, maar een ruwe versie van de scriptie. Die

TaalCoördinatiepunt opgezet als een pilotproject

hoeft grammaticaal en op stijlgebied niet perfect

tot eind dit jaar. Bij voldoende animo blijft het

te zijn – daarvoor is er altijd nog stap 3’, aldus

Writing Center hopelijk ook na 2012 bestaan,

Zeijl-Koenders.

aldus Helma Vlas. |

UT NIEUWS 01|2012 9

Het Center for Medical Imaging North East Netherlands, afgekort CMINEN of simpelweg CMI, is een initiatief van de Universiteit Twente, het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het bedrijf Siemens Healthcare, gespecialiseerd in medische (imaging) technologie. Het samenwerkingsinitiatief is op 9 november 2011 officieel gelanceerd in Groningen met een seminar over de toekomstplannen van het centrum. De drie zogeheten founding fathers vormen samen een stichting waar subsidies en andere geldstromen binnenkomen. Eronder hangen andere participerende partijen zoals het UMC Nijmegen, het MST en inmiddels zo’n dertig kleine bedrijven. Zij voeren concrete onderzoeksprojecten uit en worden daarvoor gefinancierd door de 10 UT NIEUWS 01|2012

stichting.

Achtergrond

Nieuwbouw CMI

Alle faciliteiten voor specialistische patiëntenzorg op de campus In The Gallery, het voormalige Langezijds, is een oppervlakte van ruim 3500 vierkante meter gereserveerd voor het Center for Medical Imaging North East Netherlands

bestemd voor patiëntenzorg waar wachten kleedruimtes komen.’

(CMINEN). Wetenschappers en klinisch specialisten gaan er samenwerken aan de

Klinkt als een academisch ziekenhuis.

laatste innovaties op het gebied van medische beeldvorming. Ook patiënten krijgen

werking is nodig om klinische kennis en expertise

er een plek. Martijn Kuit, zakelijk directeur van MIRA, het onderzoeksinstituut voor

nieuwe apparatuur te gebruiken. Een uniek con-

biomedische technologie en technische geneeskunde en van CMI Twente, over de

‘Die ambitie heeft het CMI echter niet. De samenin huis te krijgen. Het MST krijgt de kans om cept waarbij de uitgangspositie het onderzoek is.’ Waarom is daarvoor gekozen?

laatste stand van zaken.

‘De gehele keten van technologie naar apparaat ontwikkeling tot aan de toepassing wordt

Tekst: Sandra Pool | Foto: Gijs van Ouwerkerk >

röntgenfotografie en echografie. Daarnaast komt

zo gedekt. Dat vereist een intensieve, fysieke

er een zogenaamde hybride operatiekamer om

samenwerking tussen universiteit, ziekenhuis en

Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen

bepaalde interventies te plegen waarvoor imaging

bedrijfsleven. In het CMI komen clinici te werken

rond het CMI op dit moment?

nodig is. Hybride wil zeggen een combinatie van

van Groningen en Nijmegen. Ook tref je er men-

‘De meeste aandacht gaat naar de huisvesting van

een operatiekamer uitgerust met imagingappara-

sen van Siemens aan die samen met UT-onder-

het CMI op de campus. Het is de lokale vestiging

tuur. Het gaat dus om klinische faciliteiten.’

zoekers werken aan technologische innovaties.’

gen en Nijmegen. Het bijzondere van de UT is de

Heb je een voorbeeld?

Hoe ziet het financiële plaatje eruit?

nieuwbouw. In The Gallery komen werkplekken en

‘Als iemand een vernauwing heeft in een ader en

‘Voor de eerste fase is 15 miljoen nodig, bedoeld

laboratoria voor onderzoek. Er is een aparte Be-

deze moet operatief verder geopend worden, dan

voor aanpassingen in het gebouw en als aanloopfi-

sloten Vennootschap opgericht die het geheel gaat

wil je zien wat er gebeurt in het lichaam. Dat kan

nanciering. De financiën komen uit verschillende

exploiteren en beheren. Het management komt

in zo’n hybride OK.’

subsidieaanvragen en de patiëntenzorg.’

hun nieuwe werkplek. In totaal gaan er 150 men-

Er komen dus patiënten naar het CMI?

Wanneer is het nieuwe centrum

sen werken, waarvan tachtig nieuwe promovendi.’

Ja. De faciliteiten zijn geschikt voor specialis-

een succes?

in Twente, net zoals de UMC’s dat zijn in Gronin-

vanuit MIRA en meerdere medewerkers vinden er

tische patiëntenzorg. Het ziekenhuis Medisch

‘Als er op alle variabelen gescoord wordt. Op het

Wat is er straks allemaal te zien

Spectrum Twente (MST) is daarom nauw betrok-

gebied van publicatie dus, maar het CMI moet ook

in het nieuwe centrum?

ken bij het CMI om een deel van de patiëntenzorg

veel interessante applicaties voortbrengen. De

‘Het grootste deel bestaat uit ruimtes waar

die zij plegen op de campus te laten plaatsvin-

nieuwe technologieën moeten ook echt toegepast

imagingapparatuur komt te staan, bedoeld voor

den. Het gaat om echte zorg. Er komt daarom

worden. Daarnaast zal eromheen bedrijvigheid

onderzoek dat zich richt op medische beeld-

een aparte ingang voor de patiënten en er is een

ontstaan in de vorm van spin-offs of licentiedeals

vorming. Denk aan PET/MRI-scans, CT-scans,

aparte parkeergelegenheid. Binnen is een deel

met bestaande bedrijven.’ |

UT NIEUWS 01|2012 11

Reportage

Borstkankerdetectie Twentse Twee ochtenden per week is Michelle Heijblom, promovenda bij de vakgroep Biomedical Photonic Imaging van het UT-instituut MIRA, in het ziekenhuis in Oldenzaal. Daar hoopt ze op

En wat zien we precies aan de tumor?’ De patiënten die Heijblom zag, hadden allemaal al een afwijking in hun borst en deden – na een

zoveel mogelijk ‘geschikte patiënten’ voor haar onderzoek naar foto-akoestieke mammografie.

normale mammografie – vrijwillig mee aan haar

Door deze patiënten te scannen met de Twentse photoacoustic mammoscope (PAM) hoopt ze

ten waar we naar keken. Straks zullen we dit ook willen vergelijken met borsten van vrouwen

borsttumoren beter in beeld te brengen. Tekst: Maaike platvoet | Foto: Arjan Reef>

onderzoek. ‘Dat betekende dus ook dat wij wis-

bij wie nog geen afwijkingen zijn geconstateerd. ultrasoondetector. De detector maakt contact

De bedoeling is om dit onderzoek stapje voor

met de huid, maar klemt minimaal. De borst

stapje op te voeren. We gaan dus van afwijking

Promoveren staat voor Michelle Heijblom pas

wordt vervolgens belicht met gepulst nabij-

naar gezond weefsel toe.’

eind 2013 gepland, maar de mediabelangstelling

infrarood laserlicht. Door de absorptie van de

De reacties van de behandelde vrouwen waren

voor haar onderzoek is groot. En dat heeft veel

laserpulsen, bijvoorbeeld door een bloedvat,

te maken met het onderwerp. ‘Want wie kent er

vindt er lokaal een lichte opwarming plaats,

nou niet iemand die borstkanker heeft of heeft

die een drukgolf tot gevolg heeft. De drukgolf

gehad?’, zegt Michelle Heijblom, in de lunch-

is vervolgens te detecteren als ultrageluid en

room van het Medisch Spectrum Oldenzaal. Bij

visualiseert op deze manier gebieden met een

haar aangeschoven is Daniele Piras, postdoc

hogere concentratie bloedvaten, die duiden op

op de UT, en nauw betrokken bij de klinische

de aanwezigheid van een kwaadaardige tumor.

metingen. ‘Dat is waarschijnlijk de belangrijkste

‘Tot dusver hebben wij 25 patiënten op deze

reden waarom mijn onderzoek, dat alles met

manier kunnen screenen, maar dat aantal moet

borstkanker te maken heeft, de aandacht trekt.

omhoog. De scantijd is best lang, zo’n 25 minu-

Maar ook omdat het maken van de traditio-

ten. Het eerste prototype van PAM kan namelijk

nele mammografie, door middel van röntgen,

een gebied van 4 bij 4 cm scannen. Nu komt een

pijnlijk is. De borst wordt dan namelijk met een

verbeterd type dat een gebied van 8 bij 8 cm

gewicht van 15 kilogram hard samengedrukt

kan scannen in 6 minuten. Dat is een hele voor-

tussen twee platen. ’

uitgang’, zegt Heijblom. Ze hoopt het komende

Voor het screenen van een mogelijke borst-

jaar nog minstens 50 patiënten te kunnen laten

tumor is de methode via de PAM veel minder

deelnemen aan het onderzoek. ‘Er is geen be-

pijnlijk en belastend. De patiënt neemt plaats

paald streefgetal, voor ons gaat het erom dat we

op een ligtafel met een opening. De borst die

alle vragen die we hebben kunnen beantwoor-

door het gat steekt hangt tussen een glasplaat

den. Zoals: hoe moeten we belichten? Kunnen

(waar het laserlicht vandaan komt) en een

we überhaupt goed meten?

12 12 UTUT NIEUWS NIEUWS 01|2012 01|2012

Archieffoto: Gijs van Ouwerkerk

mammoscope minder pijnlijk goed, zegt de promovenda. ‘Ze wilden graag

van de patiënten te horen dat ze de PAM-

per definitie de traditionele methoden vervangt,

meewerken en dat is uniek, gezien de stressvol-

methode prefereren boven de gebruikelijk echo,

maar het kan wellicht een goede aanvulling zijn

le situatie waarin zij zich bevinden. In Amerika

ondanks de langere duur. ‘Een positief geluid’,

in de toekomst. Het is nu belangrijk om op een

is het bijvoorbeeld veel lastiger om vrijwilligers

vindt Heijblom.

nieuwe manier te leren kijken naar tumoren.’

te vinden, ook omdat de patiënten daar worden

In het MST zijn de reacties van specialisten op

In september 2013 hoopt Heijblom, die tech-

overspoeld met verzoeken om deel te nemen

het PAM-onderzoek ook goed, maar kritisch.

nisch geneeskunde op de UT studeerde, te

aan dergelijke onderzoeken.

Volgens Heijblom heeft dat alles te maken met

promoveren. In het MST van Oldenzaal wordt

Het onderzoek met PAM vindt op dezelfde dag

het feit dat de röntgen een decennialange ver-

ondertussen volop gesloopt en verbouwd, over

plaats dat vrouwen ook te horen krijgen dat er

trouwde methode is om patiënten te screenen.

enige maanden zal hier een geheel nieuwe

een afwijking is geconstateerd. ‘Niet iedereen

‘En nu bestaat er voor medici opeens de moge-

mammapoli geopend worden. Heijblom hoopt

heeft dan natuurlijk zin om op zo’n ligtafel te

lijkheid om ook anders te kijken. Wat ik duide-

dat ze daar met PAM een plekje zal verwerven

gaan.’ Desondanks kreeg ze van het merendeel

lijk probeer te maken is dat fotoakoestiek niet

voor vervolgonderzoek. |

UTUT NIEUWS NIEUWS 01|2012 01|2012 13 13

Onderzoek | Wetenschap

Hoogleraar Emile van der Heide werkt aan nieuwe kunstgrasvezels

Pijnvrij slidings maken op kunstgras Een sliding op kunstgras kan leiden tot een rode plek op het been en soms zelfs tot een flinke schaafwond. In de toekomst niet meer, als het aan UT-hoogleraar huidtribologie

in samenwerking met instituut MIRA en het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen. Het kunstgrasproject is slechts een klein on-

Emile van der Heide ligt. Hij onderzoekt allerlei vormen van contact tussen producten en

derdeel van het onderzoek naar een model dat

de huid: van scheren tot doorligwonden in ziekenhuisbedden. En dus ook kunstgras: op

aan de wrijving in ziekenhuisbedden die leidt tot

zoek naar een mat die slidingvriendelijker wordt.

voor medische toepassingen) bij minimaal inva-

wrijvingsgedrag voorspelt. Je kunt ook denken doorligwonden, het inbrengen van stents (buisjes sieve chirurgische ingrepen, of iets simpels als scheren. Bij al die toepassingen heb je wrijvings-

Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Arjan Reef >

hun onderarm op een ronddraaiende schijf van

contact tussen de huid en een ander materiaal.

kunstgras. Dat leverde bij sommigen lelijke en

‘De winst van zo’n model moet zijn dat je door de

Een kostbaar tegendoelpunt voorkomen met een

pijnlijke brandwonden op.

voorspellende waarde ervan producten sneller

sliding op de bal kan een week lang pijnlijke her-

Het is niet de vorm van onderzoek die Van der

kunt innoveren. Bijvoorbeeld een stent waarmee

inneringen opleveren. Zeker als de wedstrijd op

Heide voor ogen heeft. Omdat het niet heel

je de schade aan weefsel kunt beperken of een

kunstgras wordt gespeeld. Die ondergrond biedt

academisch is. Maar ook omdat het volgens de

kunstgrasmat waarop je veilig een sliding kunt

weliswaar voordelen (slijtvast, weerbestendig),

hoogleraar weinig zin heeft proefpersonen te

maken.’

maar elke hockeyer of voetballer weet dat wan-

pijnigen op een draaiend stukje kunstgras. ‘Je

neer je een sliding inzet je er heel wat slechter

zit dan in het oncomfortabele gebied, terwijl

Testslidings

van af kunt komen op een kunstgrasveld dan op

bedrijven willen weten hoe een materiaal zich bij

Volgens Van der Heide is deze modelmatige bena-

een echte grasmat.

normaal gebruik gedraagt. Vervolgens onderzoek

dering niet alleen academischer, maar levert het

UT-hoogleraar huidtribologie Emile van der

je wel hoe je die grenzen kunt oprekken.’

ook veel meer op. ‘Er worden nu ook wel proeven

Heide, die onderzoek doet naar de wrijving tus-

De onderzoeksgroep van Van der Heide – vijf pro-

gedaan, maar die hebben als nadeel dat ze het

sen producten en de huid, beaamt dat. ‘Kunstgras

movendi en twee universitair docenten – werkt

verschil geven tussen goed en slecht kunstgras,

is de laatste jaren sterk verbeterd, maar na een

aan een wrijvingscontactmodel dat de interac-

maar je wilt juist het verschil leren tussen goed

sliding kleurt je huid nog steeds rood.’ Samen met

tie tussen de menselijke huid en producten als

en net iets beter.’

Ten Cate uit Nijverdal, onder andere producent

kunstgras kan beschrijven. ‘Elk product heeft een

Een voorbeeld van zo’n test is wat wereldvoet-

van kunstgras, onderzoekt hij hoe kunstgrasve-

eigen ruwheid en het tegenloopvlak, in dit geval

balbond FIFA doet. Met een apparaat wordt

zels zo kunnen worden gemaakt dat je veilig een

de huid, ook. De huid is bovendien een gelaagd

een stukje kunststof over kunstgras bewogen

sliding kunt inzetten. ‘Het zou mooi zijn als we

en complex systeem. Wrijving en slijtage hangen

en vervolgens wordt gekeken naar de mate van

kunnen voorkomen dat voetballers schaafwonden

af van hoe huid en product bewegen, maar ook

beschadiging. ‘Die data is weliswaar gestandaardi-

oplopen.’

van hoe oud die huid is, of er haar op groeit en of

seerd door de FIFA, maar eigenlijk niet veelzeg-

de huid nat is.’

gend. Bijvoorbeeld: als je huid nat wordt, wordt

Wrijvingscontactmodel

Over vier jaar zal een van Van der Heides aio’s

de wrijving op kunstgras erger, maar als kunststof

Ruim zes jaar geleden deden twee afstudeerders

promoveren op dit model. Om dat te kunnen

nat wordt, wordt de wrijving juist minder. Deze

van de UT (vanuit een andere leerstoel) ook al

ontwerpen en ontwikkelen is een kunststof huid

proeven zouden veel beter zijn met een kunst-

onderzoek naar de slidingvriendelijkheid van

nodig. Een zijtak van zijn onderzoek is daarom

huid die in alles op echte huid lijkt’, aldus Van der

kunstgras. Honderd studentvrijwilligers legden

het ontwikkelen van zo’n kunsthuid. Dat gebeurt

Heide.

14 UT NIEUWS 01|2012

Na proeven met kunsthuid zal hij niet ontkomen aan testen met echte mensen op echt kunstgras, realiseert de huidtriboloog zich. Waarschijnlijk zullen amateurvoetballers slidings gaan maken op het testveldje dat Ten Cate eind 2010 op de campus heeft aangelegd bij de sintelbaan. ‘Onder begeleiding van een arts’, benadrukt Van der Heide.

Smeermiddel Kunsthuid, een wrijvingsmodel en slidingtesten. Samen moeten ze leiden tot slidingvriendelijker kunstgras. Van der Heide vermoedt dat we gemakkelijk brandwonden krijgen van kunstgras doordat kunststof een slechte warmtegeleider is. ‘De temperatuur kan niet weg en daardoor ontstaat een brandend gevoel. Hetzelfde heb je als je met een teen over een judomat schuurt. In de tribologie leeft al langer het idee dat naarmate wrijvingswarmte gemakkelijker weg kan, je minder kans loopt op brandwonden.’ Volgens Van der Heide zoekt men daarom naar een vezel die beter warmte geleidt. Daarnaast wordt een oplossing gezocht in coatings. Te uitgebreid kan de hoogleraar er niet over praten, omdat dat kennis is waarvan Ten Cate liever niet ziet dat concurrenten uit Azië of het MiddenOosten ermee aan de haal gaan. In algemene termen vertelt Van der Heide: ‘Bij wrijving moet je een snelheidsverschil tussen twee loopvlakken overbruggen. Dat kan door er vet of olie tussen te smeren, een smeermiddel dus. Dan ontstaat minder makkelijk die wrijving en slijtage. Je zult op zoek moeten naar een coating die geschikt is voor de huid. Je kunt zowel coatings ontwikkelen voor kunstgrasvezels als voor medische toepassingen.’ Maar dan ben je er nog niet, erkent de huidtriboloog. Over vier jaar ligt er volgens hem wel een proefschrift, maar geen nieuwe kunstgrasmat. ‘Ons onderzoek zit tussen fundamenteel en toegepast in, maar we doen geen productontwikkeling. Dat kan nog wel een paar jaar langer duren en is een schone taak voor Ten Cate. Want stel dat het lukt de perfecte vezel te ontwikkelen voor een goede sliding, dan kan het zomaar zijn dat voetballers klagen over ballen die doorschieten. Van der Heide: ‘Naast slidingvriendelijkheid, moeten kunstgrasmatten voldoen aan een heleboel sporttechnische randvoorwaarden. Denk aan balgedrag, maar ook slijtage aan voetbalschoenen en de demping van het veld. Met ons wrijvingsonderzoek leveren we een bijdrage aan een volgende generatie kunstgras.’ |


Wie is...

‘Mijn voelsprieten worden steeds scherper’ Tekst: Maaike Platvoet | foto: Rikkert Harink > Droom: ‘Ik wilde dolgraag bij de politie, maar dat zagen mijn ouders niet zo zitten. Te gevaar-

Wie is Bertyl Lankhaar?

lijk voor een meisje vonden ze. Dus heb ik die droom op een gegeven moment losgelaten,

Naam:

Bertyl Lankhaar

hoewel het me lang heeft achtervolgd. Het

Functie:

woordvoerder en programmamanager Route’14+

werd uiteindelijk HBO-V. In mijn laatste jaar

Geboren:

5 september 1972

liep ik stage in de Bijlmerbajes. Niemand wilde

Woonachtig:

Enschede

dat, maar ik zocht die spanning van het justiti-

Opleiding:

HBO-V, master gezondheidswetenschappen en senior communicatieadviseur SRM

ële wereldje juist graag op. Ik heb daarna nog

Burgerlijke staat: woont samen

een tijdje als psychiatrisch verpleegkundige

Kinderen:

nee

gewerkt, maar kon er mijn ei niet in kwijt. Je

Tv:

‘België 2, omdat deze zender vaak van die mooie cultfilms uitzendt.’

maakt veel ellende mee, maar ik vond er geen

Film:

As it is in Heaven, een Zweedse film.

uitdaging. Na een master gezondheidsweten-

Boek:

In de schaduw van de wind, van Carlos Ruiz Zafon.

schappen in Maastricht werkte ik eerst als beleidsmedewerker ouderenzorg in Neijenborch en later als secretaris van de raad van bestuur in TBS-kliniek Oldenkotte. Ik deed de woord-

Media: ‘Een goede relatie met de pers is

veel collega’s. Vorig jaar ging echt een wens in

voering en ondersteunde het bestuur. Vooral

ontzettend belangrijk. Van beide kanten kun je

vervulling toen ik mijn eigen paard kon kopen.

bij crises – en die waren daar veel – voelde ik

veel aan elkaar hebben. Zo ben ik ooit met het

Het is een half Andalusiër. Die zijn tempera-

me als een vis in het water. Je hebt dan veel

team van Management & Bestuur op bezoek

mentvol, maar ook vrij gemakkelijk in omgang.

contacten, moet snel handelen. In situaties van

geweest bij de redactie van het Algemeen Dag-

Mijn paard is bij een pension gestald en elke

stress ben ik heel rustig, maar kan wel snel

blad. Zo’n krant weet helemaal niet dat ze wat

dag, na werktijd, ga ik daar naar toe. Gemid-

schakelen.’

aan je kunnen hebben, maar weten je na zo’n

deld ben ik dan zo’n twee uur bezig met verzor-

Communicatie: ‘Ik werd gebeld door een

bezoek toch wel te vinden. Soms is de omgang

ging en trainen. In de weekenden ben ik er ook

wervingsbureau voor de functie van hoofd

ook lastig. Bijvoorbeeld als een journalist belt

overdag. Mijn vriend gaat vaak mee en helpt

marketing en communicatie bij de faculteit

met een waslijst aan vragen, waarop ik de

dan ook. Daar hebben we het van tevoren wel

Management & Bestuur. Heel wat anders dan bij

antwoorden niet zomaar paraat heb. Het kost

over gehad, want het is natuurlijk een vrij in-

Oldenkotte, maar ik wilde mij sowieso meer op

soms flink wat uitzoekwerk om met de juiste

tensieve hobby. Als hij er niets aan zou vinden,

communicatie richten. Dat is meer mijn ding.

antwoorden te komen, en die probeer ik dan zo

zouden we elkaar amper nog zien. Nu doen we

Vergeleken met werken voor een TBS-kliniek,

eenvoudig mogelijk te verwoorden. De pers kan

het samen. Ik doe met mijn paard aan dressuur

klinkt zo’n UT-functie misschien minder span-

snel dingen verkeerd interpreteren, al verschilt

en krijg daar ook les in. Aan wedstrijden doen

nend, maar dat was het helemaal niet. Het was

dat per medium ook nog wel eens. Ik vind dat

we niet mee. Presteren zoals Anky van Gruns-

juist ontzettend leuk om met een jong team aan

de UT de laatste jaren meer en beter in het

ven, daarvoor heb ik nooit de ambitie gehad.

de slag te gaan binnen zo’n faculteit, met als

nieuws komt. Heel langzaam, maar het gebeurt

Aan gewone dressuurwedstrijden zou ik wel

belangrijkste doel om zoveel mogelijk studenten

wel. En daar moeten we ook een hoop moeite

kunnen deelnemen, maar dat is ook veel gedoe

te werven. Na tweeënhalf jaar werd ik gevraagd

voor doen. Laatst belde nog iemand namens de

en een hoop stress. Wel probeer ik zoveel mo-

als programmamanager voor Route 14’+. Daar

VARA, die op zoek was naar een deskundige.

gelijk uit mijn paard te halen, dus lees ik ook

kwam het woordvoerderschap uiteindelijk bij.

Dan is het wel leuk als de UT ook zo iemand

veel literatuur over trainingen en dressuur. Het

Door mijn functie hoor en zie ik veel en kan

kan leveren. Tot enkele jaren geleden belden ze

is mooi om te zien dat je aan de hand van een

daardoor ook veel verbanden leggen. Bij belang-

altijd de bekende universiteiten zoals Utrecht

oefening je paard de Spaanse pas kan leren. En

rijke meetings van het bestuur ben ik aanwezig.

en Leiden, dat verandert nu wel.’

ja, dan bouw je ook echt een band op met zo’n

Mijn voelsprieten worden steeds scherper. Ik

Ontspanning: ‘Om te ontspannen na werktijd

dier. Je groeit samen verder, heel mooi is dat.

adviseer over de communicatie van bepaalde

heb ik een bijzondere hobby: mijn eigen paard.

Als ik op mijn paard rijd, dan is dat voor mij

onderwerpen, intern maar ook extern.’

Ik ben een paardenmeisje, ja. Dat weten niet

een ultiem gevoel van vrijheid.’ |



Onderwijs

Pilot Twents onderwijsmodel bij biomedische technologie

De studiecultuur moet De UT wil in 2013 een nieuw ‘Twents’ onderwijsmodel invoeren. Nu al draait een pilot bij de opleiding biomedische technologie. Zo’n tachtig eerstejaars fungeren als proefkonijn. De studie vinden ze leuk, maar de druk is hoog. Opleidingsdirecteur Heleen Miedema: ‘Als je het niet haalt, is dit misschien jouw vak niet’.

dat je nog veertig procent niet snapt. De eerste kwartielen moeten selecterend en oriënterend zijn. Als je het niet haalt, is dat misschien een teken dat dit niet jouw vak is.’

Proefkonijnen Of het nieuwe modulaire onderwijs bij biomedische technologie een succes wordt, weten we

Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Gijs van Ouwerkerk

hoe ze in het diepe werden gegooid. ‘De opdracht

pas over tweeënhalf jaar. Dan hebben de eerste

was: vervang een weefsel en zoek het uit. Op dat

studenten hun bachelor afgerond. De UT kan

‘We bieden kennis en uitdaging. Met multidiscipli-

moment wilde ik meer begeleiding hebben, maar

daar niet op wachten. Rector Ed Brinksma wil al

nair projectonderwijs laten we studenten zien dat

achteraf is het goed geweest. Elk groepje gaf het

in september 2013 het Twents Onderwijsmodel

ze in staat zijn problemen op te lossen, die van

project een eigen invulling en zo zagen we het

invoeren. ‘Voor die tijd ken je wel de kinderziek-

betekenis zijn. En dat geeft ze zelfvertrouwen.’ Zo

probleem van veel verschillende kanten. Dat was

tes en kun je andere opleidingen vertellen welke

vat opleidingsdirecteur biomedische technologie

leuk.’

dingen van belang zijn. Ze moeten op tijd tutoren

Heleen Miedema de filosofie van het vernieuwde

Het tweede project, waar de eerstejaars nu aan

werven, er moet een goede tutortraining komen,

projectonderwijs bij haar studie samen.

werken, gaat over de microscopische detectie

het Onderwijs- en Examenreglement moet wor-

De keuze om bij biomedische technologie de pilot

van kanker. Dat vindt Laura nog leuker. ‘Het is

den aangepast, je hebt een toetsmatrix nodig voor

voor het Twents Onderwijsmodel te starten, lag

praktischer, we hebben verschillende weefsels

hoe je eindcijfers bepaalt,’ somt Miedema op.

voor de hand. De opleiding stond al op het punt

onder de microscoop bekeken. In het eerste kwar-

‘Met de ervaringen die wij opdoen, kunnen andere

het tien jaar oude curriculum aan te passen. De

tiel vond ik de vakken niet echt ondersteunend

studies hun voordeel doen’, vat BMT-onderwijsco-

studie leunde sterk op vier domeinen: technische

voor het project, ik kon ook wel zonder. Nu is dat

ördinator Laura Bergmans samen. Zij organiseer-

natuurkunde, scheikundige technologie, elektro-

beter. Het vak optica hebben we echt nodig bij

de onlangs een vragenuurtje onder de eerstejaars.

techniek en werktuigbouwkunde. Volgens Mie-

dit project.’ Volgens Eiko is dat het voordeel ten

‘Ze vroegen vooral naar de reparatiemogelijkhe-

dema deed die structuur onvoldoende recht aan

opzichte van het oude curriculum. ‘Ik hoor van

den en herkansingen. Ik denk dat de studenten

de eigenheid van biomedische technologie. ‘Die

ouderejaars dat ze veel losse vakken hebben en

de grote projecten heel leuk vinden. Als ze ergens

eigenheid wilden we versterken. Niet zozeer door

niet zo goed weten wat ze daar mee moeten. Bij

ontevreden over zijn, is dat het informatieniveau.

de inhoud te veranderen, die was wel goed, maar

ons is meer samenhang.’

Het vergt nogal wat om ze over alle regelingen op

de vorm van het onderwijs. Studenten moeten

tijd te informeren.’

een biomedisch probleem kunnen aanpakken. De

Selecterend en oriënterend

rector dacht op hetzelfde moment na over meer

Niet alleen de vorm is veranderd, ook de stu-

gelden, heeft de lichting daarboven het misschien

projectonderwijs voor de hele UT. Het was logisch

diecultuur moet om, benadrukt Miedema. ‘Je

wel zwaarder, meent Miedema. ‘We stellen hoge

dat hier de pilot zou komen, we waren toch al

moet een kwartiel zien als één vak. Het bestaat

eisen aan de eerstejaars, maar we bieden ook

bezig.’

wel uit onderdelen en meerdere toetsen, maar

veel begeleiding. Eigenlijk zijn de tweedejaars

uiteindelijk wordt het één cijfer.’ Een reparatie-

de sjaak. Zij volgen het oude curriculum, maar

mogelijkheid voor een van die onderdelen zit er

we vragen van hen wel de nieuwe cultuur aan te

Elk kwartiel staat een groot project centraal, waar

niet standaard in, alleen van wiskunde wordt de

houden. Ze moeten haast wel nominaal studeren,

alle studenten in groepjes een deelonderwerp van

herkansing al in het rooster aangegeven. Andere

anders worden ze ingehaald door een nieuw cur-

uitwerken. Het eerste project ging over biomateri-

herkansingen worden bepaald in samenspraak

riculum. Maar zíj hebben geen begeleiding van

alen. ‘Je deed een literatuurstudie en op het laatst

met de tutor, gebaseerd op de individuele presta-

tutoren. Daarom nemen we de colleges op die in

koos je als groepje een biomateriaal waarin je je

ties. Op elke acht studenten is zo’n een tutor aan-

het nieuwe curriculum niet terugkomen, zodat

ging verdiepen,’ vertelt eerstejaars Eiko Wester-

gesteld, want een dergelijke studiecultuur vraagt

tweedejaars ze later kunnen terugkijken.’

beek (18). ‘Voor ons waren dat de kruisbanden.

meer begeleiding. Wekelijks organiseert de tutor,

Aan het eind moesten we een presentatie geven.

een docent, een bijeenkomst om de eerstejaars te

Paniekerige reactie

Ik vond het niet zo spannend, omdat we nog

begeleiden.

De eerstejaars zijn het daar niet helemaal mee

weinig kennis hadden en niet de diepte in konden

Miedema: ‘Met dit systeem willen we studenten

eens. Ook zij ervaren een hoge druk en zijn bo-

gaan.’

stimuleren zo efficiënt mogelijk te studeren. We

vendien bang dat het onderwijsmodel studie-

Laura de Heus (18) verbaasde zich er vooral over

willen geen zesjescultuur meer, want dat betekent

genoten afschrikt. Eiko: ‘Ik vind de opleiding

Meer samenhang


Hoewel de eerstejaars BMT als proefkonijnen

om en dat geeft stress

erg leuk, maar lastig. Ik zeg niet dat de studie

Zelf haalde ze tot nu alle vakken, maar toch

‘Ik heb vriendinnen die één vak niet hebben

niet te doen is, maar je moet er wel heel hard

maakt ze zich zorgen. ‘Het geeft stress. Ik ben

gehaald. Die hebben geen zin daarvoor volgend

voor werken.’ Laura: ‘Je kunt natuurlijk altijd

niet iemand die zegt: dan doe ik volgend jaar

jaar een heel kwartiel over te doen. Sommige

een keer je dag niet hebben. Dan moet je al een

toch een kwartiel over. Dan loop ik een jaar

studenten denken erover over te stappen naar

brief schrijven naar je tutor om een herkansing

studievertraging op. Ik zou dan liever een studie

Eindhoven en dan terug te komen om een

los te peuteren.’

doen met meer herkansingen. En dat zou jam-

master te doen. Dat is overigens een minderheid

En eerstejaars Floor Beugels zegt: ‘De druk ligt

mer zijn, want de inhoud van de studie vind ik

hoor en misschien is het wel een paniekerige

heel hoog. Dat zal best bevorderend werken,

echt leuk.’

reactie omdat veel voor ons nog onduidelijk is.

maar de stress die ik ervan krijg is echt naar.’

‘Ik hoor het ook van anderen’, vervolgt Floor.

Maar we hebben het er wel over met elkaar.’ |


Opinie

De paradox van fundamenteel onderzoek en toegepaste wetenschap

Niet óf maar én Met grote regelmaat en hardnekkigheid breekt in wetenschappelijke kringen de discussie los over de vermeende tegenstelling tussen fundamentele en toegepaste wetenschap. En

tijden van bezuiniging worden deze stereotype, Pavlov-relflex-achtige reacties in stelling gebracht om toch vooral het eigen onderzoek veilig te stel-

bij herhaling wordt op kunstmatige wijze de wetenschappelijke wereld in twee kampen

len. Mijn stelling is dat goede wetenschap het hele

verdeeld: zij die gedreven worden door nieuwsgierigheid en zij die gemotiveerd worden door

toegepast. Beide gebieden hebben elkaar nodig en

gamma bestrijkt: van uiterst fundamenteel tot zeer vullen elkaar aan, en werkelijke wetenschappelijke

het genereren en toepassen van kennis.

vooruitgang wordt bereikt door een combinatie van beide.

Tekst: Albert van den Berg | Illustratie: Bas van der Schot>

gekoppeld wordt. Zo is fundamenteel onderzoek

De ontdekking van de transistor wordt algemeen

“nergens goed voor, geldverspilling”, en heeft

gezien als revolutionair, en terecht is deze door-

Op zich is hiermee niet eens zoveel mis, ware

toegepast onderzoek “nog nooit grote doorbraken,

braak ook met een Nobelprijs bekroond. Niettemin

het niet dat er bijna altijd een waardeoordeel aan

werkelijke innovaties opgeleverd”. Met name in

is de ongelooflijke exponentiële groei van rekenca-


paciteit van chips volgens de wet, of liever wellicht de agenda, van Moore een resultaat van toegepast onderzoek van vele duizenden wetenschappers en ingenieurs over de hele wereld. Samen leveren fundamenteel en toegepast onderzoek een fantastisch resultaat.

Antibiotica De ontdekking van penicilline door Alexander Fleming in 1928 bij zijn onderzoek aan stafylokokken was toevallig en zeker geen toegepast onderzoek. De antibiotische werking bracht een revolutie in de gezondheidszorg teweeg, maar met evenveel recht heeft gericht, toegepast onderzoek naar nieuwe medicijnen mooie resultaten opgeleverd. De ontdekking van de bijzondere eigenschappen van grafeen aangebracht met simpele scotch tape kan moeilijk als toegepast worden beschouwd, maar was goed voor een Nobelprijs. Tegelijkertijd zijn nu hordes wetenschappers bezig om te kijken of er supersnelle schakelaars of andere toepassingen van dit materiaal te vinden zijn. Mijn stelling is dat bij alle grote verworvenheden van de wetenschappen goede fundamentele kennis en goed toegepast onderzoek hand in hand gaan. De keuze is dus niet fundamenteel OF toegepast onderzoek, maar goed fundamenteel onderzoek en goed toegepast onderzoek.

Kwaliteit Kwaliteit zou de enige maatstaf voor financiering van onderzoek moeten zijn. En hier ligt op dit moment het gevaar bij het huidige topsectorenbeleid, waarbij het bedrijfsleven in de lead is voor het bepalen van (toegepast) onderzoek. Natuurlijk is het goed om op de voor de BV Nederland belangrijke sectoren toegepast onderzoek te doen. Maar dan wel excellent toegepast onderzoek. En het is op zijn minst betwistbaar of je het bedrijfsleven de agenda voor (toegepast) onderzoek moet laten bepalen. Vergelijk het eens met de omgekeerde situatie, waarin topwetenschappers gevraagd zouden worden de strategie van grote bedrijven te bepalen: je moet er niet aan denken!

Onderzoeksvisitaties De huidige economisch moeilijke tijden zullen ook aan de wetenschap niet voorbij gaan. Met het verdwijnen van de FES-middelen zal er ongetwijfeld ook voor onderzoek minder te besteden zijn. En dat topsectoren van de Nederlandse economie

gehanteerd wordt is er naar mijn idee voldoende

krijgen we uiteindelijk wat goed is voor Nederland:

enige richting geven aan toegepast onderzoek is

geld om ook excellent fundamenteel onderzoek te

excellent fundamenteel EN excellent toegepast

niet meer dan logisch. Maar het zou slecht zijn als

behouden en te financieren.

onderzoek.

het uitgangspunt voor de keuzes om onderzoek te

Het universitaire instrumentarium van onder-

financieren gedicteerd zou worden door de eco-

zoeksvisitaties lijkt me een uitstekend uitgangs-

Auteur is universiteitshoogleraar en hoogle-

nomische agenda. Het enige juiste criterium voor

punt om kwaliteit mee te beoordelen, en wanneer

raar in de BIOS lab-on-a-chip group aan de

onderzoek is kwaliteit. Wanneer dit uitgangspunt

dat als criterium voor financiering wordt gebruikt

Universiteit Twente. |


Opinie

Lunchdebat bruisende Bastille

Sodexo: luxe koffietent in Vrijhof,

Een horecagelegenheid, en dan liefst een luxe koffiecorner. Dat zou de Bastille wel eens uit het

Tussen de middag is het gewoon de bedrijfskan-

slop kunnen trekken, zo werd geopperd tijdens het eerste lunchdebat dat UT-Nieuws half januari

broodjes. Na 14 uur wordt het een loungerestau-

samen met Studium Generale en de Twente Debating Society organiseerde. Op een tent met Starbucks-uitstraling komt publiek af en dat trekt wellicht ook andere winkeliers. De studenten

tine met het huidige assortiment plus extra luxe rant met banken en luxe koffiemachines. Na 16 uur kun je er ook warme maaltijden krijgen en ’s avonds is er een restaurant- en een cafégedeelte.’

waren enthousiast en campusmanager Patrick Welman ziet het zitten. Alleen cateraar Sodexo

Kan er contractueel gezien een andere

leek er niet voor te porren. Wat blijkt? Die koffietent is al gepland, maar dan in de Vrijhof.

horecapartij dan Sodexo in de Bastille? ‘Dat kan wel, maar alleen als wij iets niet zien zitten. En Sodexo heeft ook een koffieconcept, dus

Tekst: Paul de Kuyper | Foto’s Arjan Reef>

daar zeggen wij ‘nee’ tegen. Laten we eerlijk zijn: hoeveel mensen lopen er per dag over de Boule-

Waarom ziet Sodexo niets in een luxe kof-

vard? Tweehonderd? Voor een Starbucks heb je

fiecorner in de Bastille?

duizenden mensen nodig. Dat red je echt niet.’

Sodexomanager Rob Eggenkamp: ‘Er komt een

5

koffiecorner, maar in de Vrijhof. En om nou in de

Wat moet er dan komen om de Bastille

Bastille een exacte kopie te vestigen. De teke-

weer te laten bruisen?

ningen voor de verbouwing van de Vrijhof zijn al

‘Wat wij tekortkomen zijn grote feesthallen en

goedgekeurd, het wachten is op het rondkrijgen

een ruimte voor recepties. Daar is de Bastille

van de financiën met het college van bestuur. We

heel geschikt voor. Waar ik ook wel wat in zie is

pakken niet alleen het Theatercafé aan, maar ook

een doorlopende expositie in de oude mensa, een

de foyer.

soort museum.’ |

vragen over:

De UT en de economische crisis Bijna zeven miljoen verlies heeft de UT voor dit jaar begroot. Dat kan zelfs oplopen tot 12,7 miljoen als de kosten voor Route14+ tegenvallen. Kees van Ast, de financiële man uit het college van bestuur , beantwoordt vijf

maar die proberen we zo beperkt mogelijk te houden door mensen elders in te zetten, bijvoorbeeld bij de onderwijsvernieuwing.’ 2.) Hoelang wordt betaald voor de kosten van de reorganisatie? ‘In 2014 moet alles verwerkt zijn. De schatting van de eenheden zelf is dat de

vragen over hoe de UT zich beweegt in economisch moeilijke tijden.

kosten in 2012 zes miljoen euro bedragen, in 2013 4,5 miljoen en in 2014 nog

Tekst: Paul de Kuyper >

de kunst om daar weer enkele tonnen van terug te verdienen, door mensen die

drie miljoen. Dat geld halen we uit de reserves van de eenheden. Voor hen is het hun gewone werk niet meer kunnen uitvoeren in te zetten op andere projecten.’

1.) Volgens de meerjarenbegroting maakt de UT pas in 2016 weer winst. Komt dat omdat de komende jaren alles op de kop gaat door Route14+?

3.) Wat kosten bijvoorbeeld een University College en een

Onze aanpak is erop gericht zo spoedig mogelijk evenwicht te krijgen in de nor-

nieuw onderwijsmodel?

male bedrijfsvoering. Zo kunnen de eenheden zich snel aanpassen aan de situatie

‘De voorbereidingskosten voor het University College bedragen een half miljoen

na de reorganisatie. Daarom hebben we Route14+ uit de normale bedrijfsvoering

euro tot de start in september 2013. Aan een nieuw onderwijsmodel zitten meer

gehaald. Daarmee zijn die kosten natuurlijk niet verdwenen. In totaal is het zo

onzekerheden, maar in totaal gaat het om zo’n 10,5 miljoen euro tot 2014. We

dat we pas in 2016 winst boeken, maar de normale bedrijfsvoering is al vanaf

hebben het geluk dat we hiervoor 3TU-middelen voor onderwijsvernieuwing kun-

2013 in evenwicht. Daarnaast hebben we nog 13,5 miljoen reorganisatielasten,

nen gebruiken. We moeten dan nog 1,5 miljoen euro uit eigen middelen inzetten.’


niet in Bastille

Column | Beer Sijpesteijn Tentamenweek Aan het begin van tentamenweken ben ik altijd een beetje in spanning. Steeds weer kom ik tot de conclusie dat er de acht weken ervoor toch eigenlijk niet zoveel gebeurd is. Gelukkig zijn er dan die twee weken waarin ik geen last heb van colleges, waarin ik in kan halen wat ik de weken ervoor nagelaten heb. Het eerste dat ik in tentamenweken doe, is mijn agenda pakken en daarin de ochtenden blokkeren. Niet kopjes koffie drinken met medestudenten of anderszins socialen. Nee,

staan op het punt met trillende handen

tot twaalf uur blijf ik in mijn nest liggen.

hun boek open te slaan, nee, dit is hulp van

Want misschien ga ik zo nog wel studeren en

professionals. Dit is altijd het spannendste

daar moet je goed uitgerust voor zijn.

moment van een tentamenperiode: welke aan de UT gerelateerde club zal het studeren

Als ik dan eenmaal opgestaan ben, ontbeten

deze keer onmogelijk maken?

heb en met een kopje koffie erbij de krant gelezen heb, wordt het wel tijd om aan de

Zijn het de werklieden van het Facilitair

slag te gaan. Tijdens de collegeweken heb ik

Bedrijf die voor mijn raam met hun blazers

net iets te vaak gedacht dat ik dingen later

rondjes gaan lopen achter een hoopje

wel zou bekijken of lezen, maar daar is nu

blaadjes? Als die nou echt die week moeten

geen ontsnappen meer aan. Films, series en

worden opgeruimd, kan dat dan niet

duizend-en-één artikeltjes die ik gebook-

gewoon met een bezem?

markt heb, ik moet ze allemaal langsgaan. Want misschien ga ik zo nog wel studeren en

Of wordt het weer ICTS? Het enige moment

daar moet je hoofd wel leeg voor zijn.

dat ik Blackboard echt gebruik is tijdens de tentamens, maar ICTS slaagt erin om net

Overigens, mijn kamer en mijn bureau zijn

dan upgrades en onderhoud te plannen,

eigenlijk ook een bende. Daar heb ik sinds

die altijd gepaard gaan met een paar dagen

die vorige tentamenperiode niet meer naar

onbereikbaarheid.

omgekeken, dus laat ik ze maar gaan oprui4.) Nu voelen UT’ers de pijn. Wanneer merken studenten en

men. En als ik dan toch bezig ben ook nog

Maar vlak ook Acasa niet uit hoor! Ik ben erg

medewerkers de baten van de bezuinigingsmaatregelen?

maar wat wasjes draaien. Want misschien

blij dat eens in de zoveel tijd mijn ramen

‘Studenten moeten de baten ervaren doordat ze kwalitatief goed onderwijs

ga ik zo nog wel studeren en dat gaat het

gewassen worden en dat verfwerk wordt

krijgen terwijl de studeerbaarheid toeneemt. Zij verwachten van ons dat

beste in een omgeving die proper en rein is.

bijgehouden, maar dat kan echt wel een

we er alles aan doen dat zij hun studie zonder langstudeerboete kunnen

Maar goed, er moet wel echt gestudeerd

weekje wachten. Liever heb ik dat dat ge-

doorlopen, los natuurlijk van de eigen keuzes die ze daarbij maken.

worden. Even kijken of Wikipedia een paar

beurt in perioden dat ik overdag niet thuis

Voor medewerkers zouden de baten moeten zijn dat ze snel merken dat

interessante lemmata heeft die met dit vak

zit, want er is maar een x-hoeveelheid tijd

de nieuwe situatie goed werkt. We moeten op korte termijn een nieuw

te maken hebben. Ah, ja, die heeft Wikipe-

dat ik de piratenmuziek die blijkbaar nodig

evenwicht zoeken. Vergeet niet dat de begroting vijftien miljoen lager is

dia, wat handig. En laat ik die honderden

is voor dit werk aankan en dat is ongeveer

dan vorig jaar. Zeker op het gebied van onderwijs moeten we goed kijken

andere artikelen die ik in nieuwe tabs heb

tien seconden.

hoe we mensen niet te veel belasten.’

geopend ook maar lezen. Want misschien ga ik zo nog wel echt studeren en het is goed de

Altijd spannend dus, die tentamenweken,

5.) Lig je er wel eens wakker van de boodschapper te zijn

superbrede context van een vak te kennen.

en ze breken het jaar zo lekker in kwarten.

van financiële malaise?

Tot de dag voor een tentamen lukt het

Ik hou daar wel van. Nog maar twee maan-

‘Ik slaap gelukkig goed, maar het is nooit leuk om bezuinigingen te verkon-

gemakkelijk dit vol te houden, maar na een

den tot ik weer mag!

digen en te vertellen dat je mensen moet ontslaan. Het is wel onderdeel

tijdje begin ik echt gewetenswroeging te

van dit portefeuillehouderschap en daar moet je voor staan. Het is belang-

krijgen en pak ik er een studieboek bij. Dat

Beer Sijpesteijn is

rijk dat je het zorgvuldig en netjes doet. Maar als je benodigde aanpas-

is het moment dat de hulp van buitenaf

student Technische Informatica.

singen niet doet, ben je niet goed bezig voor de organisatie. We moeten de

komt. Niet van mijn vrienden of huisgeno-

continuïteit bewaken.’ |

ten, die zitten ook achter hun bureau en

Reageren? www.utnieuws.nl


AFVD Foton


Krijtje Amateur Fotografen Vereniging Drienerlo (AFVD) Foton hield onlangs een workshop macrofotografie. Fotograaf Joris Oosterhuis gebruikte een krijtje als inspiratiebron. Hij legde het voorwerp op de rand van een krijtbord. Het bord werd aan de achterkant belicht door de lichtbundel van een ouderwetse overheadprojector. ‘Dat zorgt voor sterke schaduwen’, licht Joris toe. ‘De gekleurde lijnen worden veroorzaakt door de lens van de overheadprojector, die langs de rand van het bord een blauw/groene zweem laat zien. Dat maakt de foto net iets boeiender en legt de nadruk op de voorgrond’. |

Foto: Joris Oosterhuis, AFVD Foton.


Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Keihard Kairos De handelaren van Wall Street kijken er niet van op, wéér een wereldwijde beroemdheid die de dagelijkse openingsbel van de stock exchange luidt. Misschien kijken zij in de eerste week van februari wél op als een afvaardiging van internationaal studentennetwerk Kairos Society de aandelenhandel opent door de bel te luiden. Onder de 350 studenten die in februari in New York debatteren over wereldwijde problematiek, zijn twee UT’ers; Allard de Jong en Giels Brouwer, beiden student Technische Bedrijfskunde. Een weekje New York is leuk, maar ze gaan er vooral ‘keihard werken’. Tekst en foto: Elmer van Hest


Studenten

P

raten over urgente, internationale thema’s,

VentureLab Waren De Jong – ‘die stad slaapt écht nooit!’– en

dat is wat – naast een bezoek aan Wall Street – de

Brouwer al enthousiast over hun trip naar New York,

Kairos Society gaat doen tijdens de Kairos Global

een bezoek aan VentureLab Twente deed daar nog

Summit 2012 in New York. Vanuit de Verenigde

een schepje bovenop. Met twee gesponsorde tickets

Staten en diverse Europese landen komen studen-

richting de States stonden de twee na een goed

ten naar de Big Apple, maar ook uit opkomende

gesprek weer op de stoep. ‘We zijn nu ambassadeurs

economische grootmachten als China en India. Op

van VentureLab en brengen Twents ondernemer-

de agenda staan kwesties die niet nieuw zijn op de

schap onder de aandacht in New York’, klinkt het

internationale probleemagenda, maar nog steeds

tevreden. Omdat de twee ook nog wat zakgeld

wachten op een oplossing; energie, drinkwatervoor-

meekrijgen van HOPE, betalen ze per persoon slecht

ziening, veiligheid en vervuiling. Ook gezondheids-

ongeveer honderd euro voor een tripje New York,

zorg en onderwijsvernieuwing komen langs.

inclusief ticket, diners en overnachtingen. Toch niet slecht bedacht door twee 22-jarige studenten.

Kairos hanteert het principe dat achter grote problemen grote oplossingen en mogelijkheden schuil

Overgewaaid

gaan. Het netwerk bestaat dan ook ondernemende

Brouwer kwam eerder al via Kennispark Twente in

studenten die innovatieve oplossingen voor ogen

contact met Kairos. ‘De organisatie is nog vrij jong.

staan. Dat jonge studenten een serieuze bijdrage

Het idee voor een netwerk aan ondernemende

kunnen leveren, blijkt wel uit de belangstelling die

studenten is een paar jaar geleden ontstaan op

de studententop trekt; vorig jaar zag oud-president

onder meer Harvard en MIT en vanuit de States

Bill Clinton genoeg reden om langs te gaan bij de

via Engeland naar Europa en de rest van de wereld

verzamelde studenten. Executives uit het interna-

overgewaaid. Inmiddels telt het gezelschap 700

tionale bedrijfsleven gaan dit jaar in New York het

studenten uit twintig landen. Dit is de vierde stu-

gesprek aan met de deelnemers.

dententop van Kairos.’

Bedrijf

De organisatie van de studententop in New York

UT’ers Allard De Jong (22) en Giels Brouwer (22)

is mede in handen van de Verenigde Naties. Op

gaan naar New York om de Kairos Global Summit

het programma staan – naast het bezoek aan Wall

bij te wonen, onder meer dankzij een succesvolle

Street om daar de handelsdag in te luiden – ook

pitch bij Holland Program on Entrepreneurship

toonaangevende sprekers, al waren de namen afge-

(HOPE) – een samenwerking tussen de Erasmus

lopen januari met nogal wat geheimzinnigheid om-

Universiteit Rotterdam, TU Delft en de Universiteit

geven. De Jong: ‘Ik ga uit van inspirerende sprekers

Leiden. De Jong: ‘De pitch ging over ons nieuw

en hoop eigenlijk een beetje op Mark Zuckerberg

opgerichte bedrijf Seniora Groep, dat werkt aan in-

van Facebook.’

novatie in de gezondheidszorg. De zorgsector moet een kwalitatief hoogwaardig product gaan bieden

De Kairos Global Summit 2012 betekent vier

tegen lagere kosten, maar innovatie blijft er achter

dagen praten – veel praten. Deelnemers hebben

bij andere sectoren. Dat past goed bij een van de

van tevoren hun interessegebieden aangegeven en

thema’s van Kairos.’

kunnen er voor kiezen deel te nemen aan break out- en break through sessies. In die laatste catego-

Deelname aan de studententop is goed voor het

rie bewijst Kairos naar eigen zeggen haar waarde;

startende bedrijf, stelt Brouwer. ‘Kairos wil niet

generatie-, sectoren grensoverschrijdend.

alleen met blijvende oplossingen komen, het stelt deelnemers ook in staat gebruik te maken van

Er blijven drie dagen over om vast te stellen of New

elkaars kennis en innovatie; zo bouwen wij ook

York inderdaad The City That Never Sleeps mag

over de grens een netwerk op.’Activiteiten buiten

worden genoemd. De Jong en Brouwer houden

de collegebanken acht Brouwer cruciaal voor een

op verzoek van VentureLabs een blog bij over hun

succesvolle studie. ‘Dat zal ik in gesprekken over

bezoek aan New York. De blog is te vinden op de

onderwijsvernieuwing ook naar voren brengen.’

site www.venturelab.nl. |


Blackjack Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Arjan Reef > ‘Mensen die voor het eerst in het casino komen, of groepen die een arrangement hebben geboekt, geef ik speluitleg’, vertelt Ilse Bal (23). De studente psychologie is ruim een jaar host bij Holland Casino, vestiging Enschede. ‘Ik leg uit hoe het er in het casino aan toe gaat, en leg de meest gespeelde spellen uit: Blackjack, Amerikaanse roulette en Poker. Die laatste vind ik het leukst. Het wordt alleen niet zoveel gespeeld door gasten die voor het eerst komen omdat je jezelf voor een vrij groot bedrag moet inkopen.’ ‘Ik werk gemiddeld een nacht per week. Meestal van acht tot half vier ’s nachts. Om drie uur gaat het casino dicht. Aan het eind van de avond zie je gasten heel blij of juist teleurgesteld vertrekken. Vaker dat laatste trouwens. In het casino werken veel studenten. Er wordt gezegd dat het een goed betaald studentenbaantje is.’ ‘Voor ik bij het casino solliciteerde, was ik er nog nooit geweest. Ik ben toen een keer met mijn broertje gegaan. Wonnen we gelijk 600 euro. Superleuk. Daarna heb ik nooit meer gespeeld. Er geldt een verbod voor werknemers om zelf te spelen bij Holland Casino tot een jaar na je uitdiensttreding. Door het werk kun je een verkeerd beeld krijgen van het omgaan met grote hoeveelheden geld en gokken.’ |


Studentenleven | Economie

Duitenberg altijd op zoek naar pareltjes

‘Beleggen in crisistijd is vervelend!’ Studentenbeleggingsvereniging Duitenberg analyseert elke dinsdagmiddag en woensdagavond de beurskoersen, op zoek naar nieuwe pareltjes voor in hun

winsten mee boeken, maar er zitten ook grote risico’s aan, te groot voor een studentenbeleggingsclub, vindt Jurjen.

beleggingsportefeuille. Die zijn hard nodig, want door de kredietcrisis verloor hun

In de jaren negentig werd nog wel in afgeleide

aandelenpakket al veertig procent van de waarde. ‘Het ziet er niet rooskleurig uit.’

duizenden guldens in rook opgegaan. Sindsdien

Tekst: Paul de Kuyper | foto: Gijs van Ouwerkerk >

de voorspellers van de AEX’, licht voorzitter

in dat soort producten wordt gehandeld. ‘We heb-

Jurjen toe.

ben er te weinig verstand van. We praten er wel

Op bestuursfoto’s aan de muur gaan de studen-

producten (turbo’s) gehandeld, maar toen zijn staat in de statuten van Duitenberg dat niet meer

over, maar hebben ze niet meer in de portefeuille’,

ten van Duitenberg strak gekleed: pak inclusief

Grote verliezen

stropdas. Deze dinsdagmiddag is het casual.

De meeste leden van de beleggingsclub beleggen

Ze komen net uit college of moeten er straks

ook met eigen geld, maar in de portefeuille van

Pareltje

heen. Hun boterhammetjes eten ze op in de

Duitenberg zit alleen geld van de vereniging. Dat

Aan het eind van de lunchpauze komt nog kort

verenigingskamer (Bastille 316) en ondertus-

geld werd ooit door een sponsor, een bank, be-

het aandeel Fugro ter sprake, een bedrijf dat

sen bespreken ze de macro-economische cijfers

schikbaar gesteld. De leden (ruim honderd, maar

gegevens over aardoppervlak en zeebodem

(inflatie, werkloosheid, consumentenvertrou-

twintig echt actief) lopen zelf geen risico’s. Op dit

interpreteert en advies geeft aan de olie- en

wen, huizenmarkt) van Nederland. Op een

moment heeft de club van twee bedrijven aande-

gasindustrie. ‘Een pareltje’, oppert student

flatscreen tovert student natuurkunde Jan-

len in bezit. ‘En nog een paar honderd euro in kas

technische bedrijfskunde Roel Gijzen, omdat de

Willem Jansen grafieken en tabellen.

om nieuwe aankopen te doen’, aldus Jurjen. ‘We

koers van het aandeel laag staat en het bedrijf

‘Hier hebben we de voorraden afgezet tegen

proberen in verschillende sectoren te beleggen.

goede winstverwachtingen heeft. ‘In ieder geval

de AEX’, laat Jan-Willem zien. ‘Die voorraden

Voor de risicospreiding. Gaat een sector onderuit,

de moeite waard om in de gaten te blijven hou-

vormen een mooie indicator voor de beurs. Als

dan zit daar tenminste niet al je geld.’

den’, nuanceert Jurjen.

de AEX top is zien we een minimum aan voor-

Door de kredietcrisis is de Duitenberg-portefeuil-

Die conclusie trekken de beleggers een dag la-

raden en andersom.’ Zijn collega Jurjen Oud,

le de afgelopen vier jaar veertig procent in waarde

ter tijdens de analyseavond ook. ‘Fundamenteel

student bedrijfskunde en tevens voorzitter van

gedaald. ‘Of de huidige eurocrisis het voor ons

ziet het aandeel er goed uit’, oordeelt Jurjen.

de beleggingsvereniging, reageert: ‘Dat ziet

extra interessant maakt? Eerder extra vervelend’,

‘De koers is laag genoeg, we willen alleen meer

er niet rooskleurig uit. De voorraden lopen nu

vindt Jurjen. ‘Een neergaande beurs is voor een

voorspellende informatie verzamelen over hoe

hard op. Dan gaat de AEX dus naar beneden.’

beleggingsvereniging niet leuk. Als aandelen niet

het zich zal ontwikkelen. Tot die tijd zetten we

Het consumentenvertrouwen stemt de studen-

stijgen, zullen wij ook niet veel handelen.’

het aandeel op onze watchlist. We wachten op

ten niet veel vrolijker. ‘Die loopt voor op de

Weliswaar kun je ook in een neerwaartse beurs

een geschikt instapmoment.’ |

AEX, maar bijna een-op-een. Gaat het con-

geld verdienen, maar dan moet je handelen in

sumentenvertrouwen omlaag, dan kopen we

zogenaamde afgeleide producten. Je kunt er forse

aldus Jurjen.

Meer weten: www.duitenberg.nl

minder en daalt de beurs’, doceert Jan-Willem aan de hand van een nieuwe grafiek. En Jurjen concludeert: ‘Als die koopbereidheid laag blijft, krijgen we dus ook geen herstel.’ Zo zitten ze elke dinsdag een uurtje in de lunchpauze, een man of vijf van de beleggingscommissie van Duitenberg. In kleine kring bereiden ze de analyseavond voor die ze elke woensdag houden. Op die avonden komen vaak twaalf tot vijftien leden af. Dan wordt besloten of er aandelen uit de verenigingsportefeuille moeten worden verkocht of dat er nieuwe worden aangekocht. ‘Meestal bespreken we op dinsdag alleen een bepaald aandeel waarover we op woensdag verder discussiëren. Nu wilden we ook naar de macro-economische cijfers kijken, om meer inzicht te krijgen in


Reorganisatie

Universiteitsraad draait overuren in reorganisatie

‘We spelen geen spelletjes’ Een reorganisatie, gedwongen ontslagen, een nieuw onderwijsmodel en financiële tekorten. Voor de Universiteitsraad is het zelden zo druk en roerig geweest als in dit collegejaar. De leden van de Uraad

‘Tussen oktober en december is er heel veel achter de schermen onderhandeld en gesproken tussen Uraad en CvB, ook over de indivi-

krijgen zware kost voor de kiezen, maar ook de kans om het nut van de medezeggenschap hoogtij te

duele gevallen. Daar was ook het OPUT (het

laten vieren. De vraag luidt: slaagt de Uraad daarin? Voorzitter Frits Lagendijk vindt van wel.

betrokken. Door deze onderhandelingen achter

overlegorgaan voor het personeel, red.) bij de schermen is het gelukt om de gevolgen van de reorganisatie zoveel mogelijk te beperken.

Tekst: Maaike Platvoet | Foto: Gijs van Ouwerkerk

en brengt ons in een spagaat.’

Heeft de Universiteitsraad het gevoel

Maar dan opereer je toch op dezelfde

gaat het nog om 13 personen voor wie ontslag

dat hij voldoende kan betekenen voor UT-

manier als het college van bestuur?

dreigt. Ook is er met het CvB een akkoord

medewerkers en studenten?

‘Ja, als Uraad zijn we sparringpartner van het

gesloten over ‘van werk naar werk begeleiding’,

‘Ja en nee. Dat behoeft wat uitleg, want het

CvB. Maar we zijn geen medebestuurder, we

voor personeel dat met ontslag wordt bedreigd.

gaat ook om het verwachtingspatroon van de

zijn beperkt tot medezeggenschap. Eigenlijk

Dat resultaat is trouwens vooral te danken aan

kiezer. Slechts eenmaal in de twee jaar kan

zouden de faculteitsraden in dit geval de in-

de inzet van het OPUT.’

het UT-personeel een stem uitbrengen op een

stemming moeten doen, zij staan namelijk veel

kandidaat voor de Uraad. Gaandeweg die twee

dichter bij de achterban. Deze reorganisatie is

Kortom, op individueel niveau is wel wat

jaar raak je als kiezer al snel kwijt waar die-

echter opgelegd door het CvB en dan ligt de

bereikt. Maar daarover treedt de raad

gene voor stond en kan er een spanningsveld

instemmingsvraag bij de URaad.’

niet naar buiten?

In eerste instantie werd immers gesproken over het verlies van 140 arbeidsplaatsen. Nu

ontstaan tussen het belang van de instelling

‘Dat klopt.’

en het persoonlijke belang. Toch is het wel de

Wat is dan de rol van de Uraad?

bedoeling dat de Uraad de meningen verte-

‘De Uraad toetst het beleid van het CvB. En

genwoordigt die in de UT-gemeenschap leven.

daarvoor hebben wij drie rechten: ongevraagd

kant dus ook niet zichtbaar voor de bui-

De Uraad vormt dus een afspiegeling van die

advies, advies en instemming.’

tenwereld?

gemeenschap, maar daarbij kunnen individuen

Dan zijn die inspanningen van jullie

‘Nee. Maar de mensen om wie het gaat, weten het

– zoals in het geval van deze reorganisatie - de

In het reorganisatieplan gaat het om

wel. En mensen die het willen weten, kunnen de

klos zijn. De Uraad wordt namelijk geacht het

gedwongen ontslagen, maar jullie mogen

besluiten altijd opzoeken. Maar daar moeten ze

instellingsbelang boven het individuele belang

niet op individueel niveau handelen. Hoe

zelf wel een actieve houding in hebben.’

te plaatsen. Dat maakt het dus soms erg lastig

ga je daar dan mee om als Uraad?

Voor de UT-gemeenschap lijken de

De stand van zaken: Reorganisatieplan RoUTe 14+ Op 21 december stemde de URaad in met het reorganisatie-

alternatieven zijn. Bij GW speelde vooral onduidelijkheid over

plan. De raad en het college kwamen overeen niet 15 maar 11

het voortbestaan van de bachelor onderwijskunde en de nieuw

miljoen te bezuinigen: hierdoor kunnen de promotiepremies

te vormen vakgroep onderwijskunde. In december werd een

gehandhaafd worden en de onderwijsbudgetten minder

duidelijker invulling van de vakgroep onderwijskunde gepre-

gekort. Bij EWI en TNW kan de reorganisatie verder zonder

senteerd, maar ook hiermee was de faculteitsraad het niet

gedwongen ontslagen worden uitgevoerd. Bij CTW zijn er 2

eens. De Uraad zag echter geen redenen meer de besluitvor-

(mogelijk) gedwongen ontslagen, de faculteitsraad adviseerde

ming uit te stellen, en stemde in.

positief. Bij MB is de bezuinigingstaakstelling met 3 miljoen

In totaal 13 personen worden nu nog met ontslag bedreigd.

het grootst door tekorten op lopende begrotingen. De facul-

Het CvB heeft toegezegd alles in het werk te stellen deze

teitsraad MB kwam tot de conclusie dat er geen substantiële

mensen te herplaatsen, binnen of buiten de UT.


discussies tussen CvB en Uraad soms op één groot spel. Is dat ook zo? ‘Spelletjes zijn niet gespeeld, onderhandeld werd er wel. Tussen de Uraadsleden werd in die periode soms tot ’s nachts met elkaar gemaild. We moesten toch een standpunt bepalen.’ Wat hebben jullie tot dusver bereikt? ‘Ten aanzien van de reorganisatie heeft de raad het proces veel zorgvuldiger laten verlopen dan oorspronkelijk door het CvB beoogd. Het aantal voorgenomen ontslagen is fors afgenomen. Al is elk ontslag er één te veel. De korting op de promotiepremies is van de baan. Ook hebben we geprobeerd om transparant te werken. Dat is niet altijd goed gelukt. Zo waren de faculteitsraden vanaf het begin betrokken, maar zijn ze niet altijd goed geïnformeerd door hun bestuur en management.’ Waar lag dat aan? ommercieel ‘Aan individuele personen. De bestuurders gingen verschillend om met de informatieverschaffing en afgelopen juni werden in alle faculteiten nieuwe raden geïnstalleerd, waarbij de overdracht met de oude raad soms niet goed was. Verder waren de instructies van het universitaire management team ook niet altijd duidelijk, die communicatie verliep moeizaam. Het is in de afgelopen maanden wel gebleken, en ik vind persoonlijk, dat de adviesrol van de faculteitsraden daardoor te beperkt was.’ Terugkijkend, wat had de Uraad beter gekund? ‘Er had nog meer druk uitgeoefend moeten worden om eerder van individuele gevallen op de hoogte te worden gesteld. Dat hadden we harder kunnen spelen. Wel is het goed dat nu het besluit genomen is om in te stemmen met de reorganisatie, zodat de eenheden aan de slag kunnen.’ Wat staat voor de komende maanden op de rol? ‘Het onderwijsmodel is natuurlijk een heikel punt. Hier geldt ook weer voor dat de Uraad reageert op wat het CvB doet. Daardoor komen wij relatief laat in het proces om de hoek kijken, en reageren dan met vragen over het hoe en waarom. De Uraad ziet het nieuwe onderwijsmodel niet als dé oplossing, in de ogen van het CvB is dat het wel. Daar moeten we samen zien uit te komen. De Uraad wil in ieder geval ontwerpeisen toevoegen aan dit model en het college heeft toegezegd ons beter bij het proces te betrekken.’ |


Onderzoek | Wetenschap

Ernst Bohlmeijer en Gerben Westerhof over narratieve psychologie

De kracht van positieve herinneringen Je zult maar veel verdrietige dingen hebben meegemaakt in je leven. Als je dan op hoge leeftijd bent gekomen heb je ineens alle tijd van de wereld om over je levensverhaal na te denken. In verzorgingshuizen in den lande weet men uit ervaring dat een mens daar

hem ligt wordt de therapie ‘Dierbare Herinneringen’ in elk verzorgingshuis in Nederland geïmplementeerd.

Cursussen

somber van kan worden. Maar er is een remedie; de kijk op je levensverhaal kan worden

De Universiteit Twente heeft inmiddels bij ZonMw,

beïnvloed. En dat heeft positieve effecten op de geestelijke gezondheid.

zoek en zorginnovatie, een aanvraag ingediend voor

de Nederlandse organisatie voor gezondheidsondersubsidie. Wordt die toegekend, dan gaat een wens in vervulling. ‘Wij willen heel graag cursussen voor

Tekst: Ditta op den Dries | Foto: Arjan Reef >

‘Psychologie van de Levenskunst’. Voor oudere

vrijwilligers geven, zodat zij goed toerust zijn voor

mensen ontwikkelden ze een therapie die ‘Dierbare

het afnemen van de gesprekken met ouderen in

Ernst Bohlmeijer en Gerben Westerhof, beiden

Herinneringen’ heet. Aan de hand van zorgvuldig

verzorgingshuizen. Die vaardigheid is aan te leren.

verbonden aan de vakgroep Psychologie, Gezond-

samengestelde vragenlijsten worden ouderen

In de zorg moet vanwege het kostenaspect efficiënt

heid en Technologie van de Universiteit Twente,

geprikkeld om mooie herinneringen uit hun leven

gewerkt worden, maar dat gaat ten koste van de

doen onderzoek naar levensverhalen. Ze schreven

op te halen.

mensen. Veel tijd voor hun verhaal blijft er niet over.

samen het zelfhulpboek ‘Op verhaal komen’ en

‘We delen het leven van mensen in vier fasen in; hun

We zijn in onze maatschappij doorgeschoten naar

kindertijd, hun adolescentie, hun arbeidzame jaren

een klachtgerichte benadering in de zorg. Wij willen

met werk en gezin en het leven als geheel. In vier

een pleidooi houden voor een persoonsgerichte be-

Levensverhalenlab

sessies wordt getracht om de waardevolle periodes

nadering. Onze therapie kan daaraan bijdragen. Als

met goede herinneringen weer naar boven te halen’,

vrijwilligers de methode ‘Dierbare Herinneringen’

vertelt Westerhof. Wetenschappelijk is vastgesteld

kunnen hanteren, bereiken we ermee dat ouderen

Het levensverhalenlab (www.levensverhalenlab.nl)

dat het autobiografisch geheugen van mensen die

veel beter in hun vel zitten. Ouderen die zingeving

werd 12 januari 2012 geopend en is een online ken-

somber zijn niet goed werkt. ‘Ze kúnnen niet meer

ervaren, vragen minder om aandacht. Het is moge-

niscentrum met informatie over onderwijs, onder-

bij de details van hun positieve herinneringen

lijk dat mensen die zich gehoord voelen autonomer

zoek en trainingen op het gebied van narratieve psy-

komen. Ze weten niet hoe dat moet. Tenzij ze met

worden en minder beroep doen op zorg. Er zitten

chologie en geestelijke gezondheid. Bezoekers van

hulp van anderen hun dierbare herinneringen weer

dus ook nog economische belangen aan vast.’

de site krijgen een schat aan informatie aangeboden.

op weten te rakelen, wakker te schudden. En dan

De therapie ‘Dierbare Herinneringen’ is één van de

Ze kunnen onder meer meedoen aan fundamenteel

blijkt dat het levensverhaal na die gesprekken om-

onderdelen van het levensverhalenlab (zie kader),

onderzoek. Het eerste project dat wordt ingezet heet

gebogen kan worden en een ander plot kan krijgen.

dat Westerhof en Bohlmeijer met hun collega An-

‘Verhalen van de toekomst’, een onderzoek dat An-

Sombere mensen laten bijvoorbeeld de ‘slachtoffer-

neke Sools twee weken geleden openden. Ze zijn

neke Sools, samen met een aantal masterstudenten

rol’ los, als ze zich weer herinneren hoeveel mooie

daarin voorloper in Nederland. Resultaten van hun

uitvoert. De beste tien toekomstverhalen worden ge-

dingen en talenten het leven hen geboden heeft. En

onderzoek werden in veel goede tijdschriften gepu-

publiceerd. Ook is er met regelmaat een column over

na verloop van tijd lukt het hen ook zelf weer om in

bliceerd. ‘Over narratieve psychologie, zeg maar de

narratieve psychologie te vinden. Er worden virtuele

overpeinzingen op hun kamer bij de mooie dingen

psychologie die zich bezighoudt met hoe mensen

communities gestart waarin mensen in groepjes van

van het leven uit te komen.’

betekenis geven aan hun leven en hun identiteit

vier elkaars levensverhaal delen. Nieuwe technologie

Ernst Bohlmeijer heeft deze therapie samen met de

vormgeven, kwamen pakweg 25 jaar geleden de

wordt op deze manier ingezet voor de geestelijke

Vrije Universiteit te Amsterdam ontwikkeld, in de

eerste boeken uit. De afgelopen tien jaar versche-

gezondheidzorg, want de zelfhulpmethode ‘Op

periode dat hij bij het Trimbosinstituut werkte. ‘De

nen er vrij veel studies, maar het blijft binnen de

verhaal komen’ helpt tegen depressie. ‘Autobiogra-

methode is effectief. Er zijn redelijk wat verzor-

psychologie een onderstroom’, zegt Bohlmeijer.

fisch schrijven is verwerken’, geven Westerhof en

gingshuizen die ermee werken, vooral in Noord-

‘Narratieve psychologie gaat over de meest alledaag-

Bohlmeijer aan.

Holland en Oost-Nederland’, vertelt hij. Als het aan

se dingen, die zich tussen mensen afspelen. Deze


zijn dus niet alleen in het brein terug te vinden, zoals

levensverhalen. Reumapatiënten met een goede

elektrode in bepaalde hersengedeelten wordt in-

dat bij neuropsychologie het geval is. Het laat zich

geestelijke gezondheid bleken significant vaker te

gebracht. Dat wordt nu ingezet bij de behandeling

daardoor minder goed in tabelletjes stoppen. Le-

vertellen over hun leven in termen van groei. Ze

van bijvoorbeeld dwangstoornissen. De klachten

vensverhalen gaan over de vraag naar zingeving, die

vertellen over hun leven en ziekte als een transfor-

worden minder, maar je persoonlijkheid kan erdoor

ons tot mens maakt. Er bestaan geen toverstokjes of

matie van een negatieve situatie naar een positieve

veranderen. Waarom accepteert de ene patiënt

pillen, die ons de zin van het leven doen inzien. Maar

situatie. Het heeft ons bevestigd dat kenmerken van

zo’n ontwikkeling onmiddellijk en zegt een ander:

systematisch onderzoek naar de kenmerken van

levensverhalen een relatie hebben met de geeste-

‘dat past echt niet bij mij?’. Daar doen wij graag

levensverhalen en daarmee naar hoe mensen hun

lijke gezondheid van een mens. De groep die over

onderzoek naar.’

identiteit vormgeven is wetenschap, een hele mooie

een positieve ontwikkeling praat kan makkelijker

Bohlmeijer en Westerhof hebben veel ideeën

vorm van wetenschap.’

met de ziekte omgaan. Ze hebben het een goede

voor projecten. De robottechnologie binnen de

plek gegeven in hun leven en kijken vaak naar wat

UT maakt het mogelijk dat mensen die verlamd

Reumapatiënten

ze nog wél kunnen.’

zijn weer kunnen bewegen. ‘Voor een technische

Recent hebben Westerhof en Bohlmeijer met een

Volgens Bohlmeijer kan de UT zich duidelijk profile-

universiteit als de UT is het óók belangrijk om

masterstudent een onderzoek onder reumapatiën-

ren met de onderzoeken binnen hun vakgroep. ‘We

te onderzoeken wat deze vinding betekent voor

ten afgerond, dat ze uitvoerden in samenwerking

willen de ‘harde’ wetenschap met de ‘softe’ weten-

het levensverhaal van mensen. Hoe integreert de

met de poli van het Medisch Spectrum Twente.

schap verenigen. In een maatschappij die steeds

patiënt de vinding in zijn of haar leven, in zijn of

Welke invloed heeft het levensverhaal van patiënten

sneller verandert en die steeds meer technologie

haar identiteit? En hoe sterk wordt de kwaliteit van

op de wijze waarop ze met de ziekte reuma omgaan?

biedt wordt de mens veelvuldig gedwongen tot iden-

het leven erdoor beïnvloed? Er zijn nog veel vragen

Westerhof: ‘Dat was onze insteek. We hebben twee

titeitskeuzes. Hoe meer innovatie, hoe meer vragen.

waar we een antwoord op willen krijgen. We willen

groepen geformeerd, reumapatiënten met een

Ga ik hier in mee? Wil ik dit wel? Welke persoon wil

onze onderzoeken naar levensverhalen linken aan

goede geestelijke gezondheid en reumapatiënten

ik eigenlijk zijn?

ander, meer technisch onderzoek op de UT. Of we

met een slechte geestelijke gezondheid. Beide

Neem het voorbeeld van diepe hersenstimulatie.

een einddoel voor ogen hebben? Nee. De mens als

groepen hebben we uitvoerig geïnterviewd over hun

Dat is een vorm van neuromodulatie waarbij een

verhaal is een oneindig project.’ |



Cultuur

TBK-student Hans de Man speelt tweede viool in Nederlands Studenten Orkest

Vijftig keer leuker dan Radio 4 Student technische bedrijfskunde Hans de Man (21) staat in februari op alle grote concertpodia van Nederland, met als hoogtepunt een optreden in het Concertgebouw en vervolgens als toetje twee

het zo zeggen: als ik mijn pols breek en de arts weet hem in dezelfde stand terug te zetten, dan nog heb ik minstens een jaar nodig om

concerten in Rome. Hij werd als violist geselecteerd voor het Nederlands Studenten Orkest (NSO).

te revalideren en weer op hetzelfde niveau te

‘Van tien tot tien repeteren is ridicuul, maar door de muziek houd je het vol.’

de violist zo nu en dan last van kleinere bles-

kunnen spelen.’ Elke muzikant heeft volgens sures. ‘Ik ook, dan voel ik het bovenin mijn rug, of in mijn schouders. Dan zeg ik tegen

Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Gijs van Ouwerkerk >

anderen. Daarnaast telt het orkest nog zestien

mezelf: denk aan je houding. Maar een pijntje

eerste violen, twaalf altviolen, tien cello’s, acht

is geen reden om te stoppen, je wilt door.’ Dat

‘Het Nederlands Studenten Orkest is een

contrabassen en ‘een hele bak met blazers’.

zal straks tijdens de repetities en concertreeks

maand fulltime muziek maken, of eigenlijk

Zijn instrument stamt van rond 1900. ‘Ge-

van het NSO niet anders zijn. ‘Van tien tot tien

meer dan dat’, legt Hans uit. Jaarlijks vormen

maakt door een anonieme Duitse bouwer’,

repeteren is ridicuul. Iedereen krijgt pijn. Op

studenten uit heel Nederland het NSO. De au-

specificeert hij. ‘Ik heb hem op mijn dertiende

dag twee zal het in het laatste uur zijn, op dag

dities zijn in november, het orkest zelf bestaat

gekregen van mijn overbuurman die popmuzi-

drie al een uurtje eerder. Maar door de muziek

eigenlijk alleen in de maand februari.

kant is. Elke viool is anders, het is handwerk.

houd je het vol.’

Maar dan staat de agenda ook propvol. Van 2

Ik ben helemaal gewend aan dit instrument.

Het meest kijkt Hans uit naar het optreden in

tot 11 februari komen de 95 student-muzikan-

Ik weet wat ik er mee kan, en wat niet.’

het Concertgebouw. ‘Misschien wel het mooi-

ten bij elkaar in het Brabantse Someren om

Hans begon op zijn tiende bij Jeugd Symfo-

ste podium in de wereld.’ Ook het optreden

de stukken in te studeren. ‘Dat is van tien tot

nieorkest Rijnstreek in Leiden met leeftijds-

in Enschede, op 18 februari, zal bijzonder

tien spelen’, vertelt Hans. ‘Elke avond hebben

genootjes. Op dit moment is hij lid van Musica

worden, verwacht hij. ‘Waarom studenten

we feest, en dan de volgende dag gewoon weer

Silvestra Orkest (het studentensymfonieorkest

moeten komen kijken? Zelfs als je niks met

verder.’ Aansluitend geeft het NSO elf concer-

van de UT) en het Oost-Nederlands Symfonie

klassieke muziek hebt is dit perfect. We spelen

ten op grote podia in Nederland – op 18 febru-

Orkest. ‘Af en toe speel ik met andere orkes-

vier stukken met heel verschillende stijlen.

ari in het Muziekcentrum in Enschede – en aan

ten mee als ik word gevraagd. Normaal heb ik

Niet iets dat je vaak hoort in een concertzaal.

het eind van de maand ook nog twee in Rome.

zo’n acht tot tien optredens per jaar.’

En het is echt vijftig keer leuker dan naar een

Volgens Hans, de enige UT-student in het

‘Hoeveel ik thuis oefen, hangt erg van de peri-

saaie piet luisteren op Radio 4.’

orkest, is het NSO ‘redelijk ambitieus’. ‘Denk

ode af. Daar ben ik heel eerlijk in. Nu studeer

‘We zijn geen professionals, maar de eerdere

maar niet dat we in Someren komen om eens

ik elke dag, een half uur tot twee uur per dag.

keren dat ik als bezoeker ben geweest, klonk

te kijken hoe het gaat. Nee, iedereen heeft zijn

Ik woon in een studentenhuis op de campus

het geweldig’, besluit Hans. ‘Als je komt, zie je

stukken dan al hartstikke goed gerepeteerd.

en tijdens mijn kamerzoekgesprek heb ik

leeftijdsgenoten die vol passie muziek maken.

Het mooie van de repetities is dat je daar

aangegeven dat ik viool zou gaan spelen. Dat

We zitten in het orkest voor één maand en wil-

zoveel met elkaar speelt dat je echt een eigen

vonden ze goed. Gelukkig zeggen mijn huisge-

len alles geven. Dat enthousiasme hoor je hoe

klank krijgt als orkest. Die 95 man groeien naar

noten dat ze er geen last van hebben. Ik kan

dan ook in de muziek.’

elkaar toe.’ Of tien dagen repeteren daarvoor

me voorstellen dat het irritant is als ik tien

genoeg is, weet Hans niet. ‘Ik denk dat je ook

minuten lang hetzelfde stukje herhaal om het

nog een paar concerten nodig hebt. In een con-

te verbeteren.’

certzaal met publiek weet je pas echt hoe iets

Er is niets dat Hans laat om het viool spelen,

Kijk voor alle concertdata en kaartjes

klinkt. En hoe iedereen met stress omgaat.’

maar zoals pianisten voorzichtig zijn met hun

(studenten betalen in Enschede 10 euro)

Hans speelt tweede viool, net als dertien

vingers, let Hans wel een beetje op. ‘Laat ik

op www.nso.nl |


Flitsen op vol vermogen

‘

Ik probeer sporters zoveel mogelijk met hun attribuut te fotograferen. Van Freek

Fotograaf Gijs van Ouwerkerk legde de afgelopen drie jaar voor UT-Nieuws diverse sportende UT-studenten en –mede-

wist ik dat hij zelf geen plank had. Wat doe

werkers vast. Hij exposeert zijn sportportretten op dit moment in de Vrijhof en later in het sportcentrum. Aan de hand

je dan? Ik wilde hem laten balanceren om

van deze foto van golfsurfer Freek van Capelle licht hij zijn werkwijze toe.

het surfen uit te beelden. Links van de foto staat een gemetseld muurtje, daar heb ik hem eerst op

’

gezet. Dat deed hij goed, dus ik vroeg of hij ook op

gaan ze met hun ogen knijpen. Het liefst houd ik

onthoud. Het moet in ieder geval kort genoeg zijn

de reling van het bruggetje durfde te staan.

de zon achter de geportretteerde. Nadeel is dat het

om het zonlicht te temmen, maar wel zo lang dat

Ik ben veel met compositie bezig. Ik vind het mooi

gezicht dan donker wordt. Dat los ik op met een

de flitser zijn vermogen kwijt kan. Die moet

dat links en rechts bomen staan. Was dat alleen

extra flitser.

namelijk op volle kracht tegen het zonlicht

lucht geweest, dan krijg je een heel lege foto. En

Als je naar de schaduw van de reling van de brug

opboksen. |

dat Freeks rechterarm naar de hoek wijst, is ook

kijkt, zie je dat de zon van achter komt. Ik heb erop

geen toeval. Een ander aandachtspunt was dat het

gelet dat de zon mooi achter hem staat, je ziet ‘m

De sportportretten van Gijs van Ouwerkerk

been vrij staat van de hoek van het gebouw. Zou de

nog net onder zijn oksel. Bekijk je de schaduw van

zijn nog tot 6 februari te zien in de kleine

Spiegel half achter zijn been staan, dan wordt de

Freeks arm en been, dan zie je dat er nog een zon

expositieruimte van de Vrijhof. Daarna ver-

foto rommelig.

is. Het statief met de extra flitser staat links.

huizen de foto’s naar de centrale hal van het

Een van de grote uitdagingen bij het maken van

Ik denk dat ik een sluitertijd van 1/300 seconde

Sportcentrum waar ze een permanente plek

foto’s is een felle zon. Als je mensen daarin zet,

heb gebruikt, maar dat zijn geen dingen die ik

krijgen.


Sport

Een frisse duik in je middagpauze

Aquarobics zet alle spieren aan het werk

De mogelijkheden om op de campus een sportieve prestatie neer te zetten zijn legio. Van schaken tot schermen, van taekwondo tot tafeltennis. De redactie van UT Nieuws hijst zich in sportkleding en gaat het aanbod aan den lijve ondervinden. Participating journalism heet dat. Deze maand aflevering 2: Aquarobics

Hop, hop, hop! Zweminstructeur Margriet Jongsma springt op en neer aan de rand van het

is aquarobics uitermate geschikt voor mensen met

binnenbad. Muziek met een stevige beat schalt door de ruimte. In het water doen de deelnemers

knie is geopereerd kan aquarobics prima gebruiken

aan aquarobics haar bewegingen na. ‘Supergoed! Ga door!... 4, 3, 2, 1…….en stop!’.

blessures. Wie door z’n enkel is gezakt of aan z’n als hersteltraining. In het water worden gewrichten wel getraind maar amper belast.’ Ze voegt de daad bij het woord. Hoogste tijd voor

Tekst: Ditta op den Dries | Foto’s: Arjan Reef >

het water met armen en benen zwaait. ‘Ik moest er

wat actie. De muziek gaat aan, de volumeknop

wel een beetje om lachen toen collega’s me op deze

omhoog. De deelnemers binden een wetbelt om hun

Samen met drie andere deelnemers heb ik me

sport wezen. Maar nu vind ik het heerlijk. En ik heb

middel. ‘Strak aansnoeren, anders drukt de wetbelt

zojuist in het bad laten zakken. De temperatuur

zéker het idee dat ik veel spieren in beweging zet.’

je omhoog’, adviseert Laura. Margriet heeft er zin

van het water is 27 graden en dat valt helemaal niet

Zweminstructeur Margriet bevestigt dat. ‘’ Wie hier

in. Fanatiek roept ze vanaf de kant instructies. ‘We

tegen. Het is donderdagmiddag, even voor enen en

in het water ligt traint alle spieren in het lijf, óók de

gaan joggen naar de overkant. Hup, hup, hup. Ar-

we trekken nog wat baantjes. ‘Lekker hoor, even in

spieren waarvan je niet eens weet dat je ze hebt.

men voor je uit. Jaaa…….super!!’ Even later krijgen

de middagpauze achter je computer vandaan’, zegt

Dat komt omdat je in diep water ligt. Je lichaam

we dumbells aangereikt. We worden geacht de dum-

Laura Staman. ‘Ik heb op donderdag altijd make-

zoekt constant naar balans. Zonder dat je het zelf

bells onder water te drukken, zodat de armspieren

up en een föhn in mijn tas, zodat ik straks op m’n

merkt doe je dus heel veel. En je verbrandt er ook

flink aanspannen. ‘En nu lange passen maken. Alsof

werkplek weer een beetje toonbaar ben.’

nog eens veel calorieën mee.’ Margriet werkt sinds

je aan het langlaufen bent’.

Laura is één van de vaste deelnemers en haakt als

anderhalf jaar in het Sportcentrum, daarvoor was ze

De oefeningen zijn leuk om te doen. En ook nuttig,

het even kan elke week aan. In tegenstelling tot

zweminstructeur bij De Scheg in Deventer. Ze geeft

dat voelt mijn lijf meteen. De sfeer in het bad is

Kirsten Voncker, die pas voor de tweede keer aan

behalve aquarobics ook zwemlessen aan buiten-

gezellig, met die stevige muziek erbij. En dat half

de les meedoet. ‘Ik wist niet dat aquarobics op de

landse studenten en medewerkers. Ook Margriet

uur flink bewegen? Dat stroomt als water door je

UT werd gegeven. Collega’s wezen me erop. Zij gaan

kent het ietwat oubollige karakter van aquarobics.

vingers. Voor je het weet is het tijd om weer aan het

normaal gesproken met een groepje naar de les,

Mannen heeft ze nog niet in haar lessen gezien. ‘En

werk te gaan. Maar wel met frisse moed! |

maar hadden vandaag ergens een borrel.’ Kirsten

dat is echt onzin. Dat imago zou aquarobics niet

kreeg bij aquarobics altijd het beeld van een groep

hoeven hebben. Iedereen die zijn of haar conditie

bejaarde dames, die in een groot Spaans resort in

op peil wil houden is welkom in deze les. Bovendien

Wanneer? Meedoen aan Aquarobics kan elke donderdag van 13.00 tot 13.30 uur. De lessen worden gehouden in het binnenbad van het Sportcentrum. Vanaf half mei wordt uitgeweken naar het buitenbad. Vooraf inschrijven is niet nodig. Wie aan wil haken kan een kwartier voor aanvang van de les een kaartje halen bij de receptie van het Sportcentrum. Meer info: [email protected]


International

Economic crisis gnaws at education funding Last year’s reductions in governmental spending for international development cooperation was less than what most analysts expected. But what lies ahead? Professor Martien Molenaar weighs out the situation for students coming from developing countries who rely on financing from ‘revocable governmental subsidies’ that are doled out by the Dutch Ministry of Development Cooperation and the Ministry of Education. TExt:Robbin Engels | Photo: Gijs van Ouwerkerk >

time were the administrative systems. But full integration takes time. We are still in the pro-

While on one side of the scale, twenty-two

cess of integrating administrative systems and

wealthy countries around the world have vowed

academic systems,’ said Molenaar.

to spend 0.7 percent of their GNP on development cooperation, the stability of future educa-

Budget cuts

tional funding is on somewhat shaky grounds.

The implication of the 2012 national bud-

Last year, the Directorate for International

get (rijksbegroting) announcement that was

Cooperation of the Ministry of Foreign Affairs

published on Prinsjesdag was not as drastic as

wanted to cut the budget by 50% on develop-

expected. Nonetheless it put a crimp in spend-

ment cooperation spending. Fortunately for

ing. ‘Most of our current funding comes from

educational institutes in the Netherlands this

the Ministry of Education and is ODA-labeled

never happened. Instead, they agreed to cut

money, so the Dutch Minister of Foreign Affairs

the budget by 10% for 2012. ‘We are still in

has a say in how it should be spent. Now in

limbo, but the present official national budget

these economic times, the Ministry of Foreign

prognoses indicate a stable budget from 2012

Affairs in the government coalition agreement

onwards, for at least the next four or five years.

is obliged to reduce on spending of develop-

The fight is still going on and nothing is yet de-

ment money.’ In this context, he said budget

cided for the extended future,’ said Molenaar,

cuts are taking place in the spending budget for

who agreed the current situation doesn’t pose

development cooperation in five institutes in

any immediate threats.

the Netherlands. The ministries have made an

Merge to thrive

agreement to cut the budget by 10% in 2012.

Back in 2009, Professor Martien Molenaar,

Besides the official funding ITC Faculty re-

former two-term rector of the ITC, signed

ceives from the Ministry of Education, there

documents with Anne Flierman, president

are some fellowship and international coop-

of the university’s executive board, officially

eration funds that are provided through the

merging the Institute for Geo-information Sci-

Ministry of Foreign Affairs. Sadly enough,

ence and Earth Observation with the University

this budget has also been slashed by 30% and

of Twente, giving it a new status as the sixth

indicates the search is on to find alternative

faculty but one with a sui generis of its own

types of funding for the UT’s biggest reservoir

kind. Although the change hasn’t always been

of overseas students.

considered smooth sailing, the merger was a pivotal change of course in order to survive

Vie for market share

a changing educational landscape. ‘What was

Not yet explored in the context of Route ’14

not yet completed and fully integrated at that

plans said Molenaar is the concept for a School


of Professional Education. Most of today’s grad-

and recognized countries. ‘Not much has been

to help support further economic develop-

uates will have a career span lasting for around

done in the area of professional education. Our

ment. Another possibility he mentioned was to

40 years and mid-stream they might have the

average student has completed their Bachelor’s

explore the Peri-european regions. For ex-

need to find re-education opportunities. ‘The

degree and worked for four to six years in their

ample, chances could be discovered in Northern

professional development market is not yet

profession before starting a Master’s program.’

Africa, Eastern European and Arab countries.

developed in education,’ explained Molenaar.

The absolute remedy for filling the holes left

That being said, the ITC alumni network and

Peri-european regions

current student population represent 160-170

When Molenaar served as acting rector from

be found and the exact panacea will take time

different countries which cover a consider-

2001-2009, he recognized the need to develop

to formulate. ‘I think we could do a lot in the

able amount on a world map. When looking at

a larger profile within the university context

borders of Europe. But I leave the task to my

the statistics, there are around 200 existing

and said many programs in Brussels are in place

successor.’ |

behind from governmental budget cuts is yet to

Professor Martien Molenaar stands in the center of the Kronkel statue on the Hengelosestraat. The statue, sculpted by Charles Hammes in 1954, shows a broad continuous strip symbolizing the Earth, around which a figure is flying, that can be seen as a bird or an airplane following its path. Thought to symbolize the range of science in its worldwide scope (the bird) and photogrammetry (the airplane), students still hold the tradition on graduation day of being photographed in front of it.


International

When in Rome, do as the Romans do…

Knowing the cultural context Some Dutch venture seekers, in the know, are shifting into another gear when working in a cultural context outside their own. Assistant Professor Rainer Harms and Lecturer Martin Stienstra rolled up their academic sleeves to explore if Western textbook models are hitting the mark, Robbin Engels reports. Text: Robbin Engels | Photo’s: Gijs van ouwerkerk >

EPICC project takes root Her remarks triggered Stienstra, along with his

Associate Professor Saras D. Sarasvathy, a leading

colleague Harms, to delve into research, validating

scholar in entrepreneurship and ethics, has taught

if her opinion that culture played an insignificant

and written textbooks on the ‘effectuation ap-

role in how an entrepreneur succeeds is true or not.

proach’. Her work explains how expert entrepre-

As a result, last year the birth of the EPICC Project

neurs use the logic of effectuation to solve prob-

(Entrepreneurial Processes in a Cultural Context)

lems in highly uncertain market environments.

came to fruition, as part of the degree program in

proposes to discover patterns in the decision-mak-

She discovered in her case studies, entrepreneurs

International Business Management.

ing processes of an entrepreneur and how this has

are not always operating in practice in the same

As co-leader in the research project and a Ger-

an effect on how domestic entrepreneurs behave in

way they are being taught in modern textbooks.

man native, Harms was eager to understand

different countries based on their own cultural set

They are acting more on an intuitive level and

patterns that begin to emerge which may lead to

of beliefs.

using the means available to them. Stienstra said,

new theories. ‘Our current students see under the

The research team said once the publication results

‘It’s never 100% clear cut how entrepreneurs actu-

magnifying glass on how causation and effectuation

were brought to a wider scientific audience, text-

ally operate.’

decision-making processes affect how an entrepre-

book theories may just have to be slightly tweaked,

The causation approach in business management,

neur behaves.’

allowing room for a broader discussion on the topic.

on the other side of the coin, is more a planned

If an entrepreneur discovers they are causational

Turning to a former student, 22-year-old Marc

way of developing a venture, focused on fixed

in their approach, it might be necessary for them

Huijsing (MSc Strategic Management), who says

goals and targets. But how are domestic entrepre-

to think also in an effectual way, particularly if their

the modern entrepreneur is a person possessing

neurs behaving in different countries?

decision-making style is rooted deeply in their

the ability to ‘move outside their own comfort zone’.

A few years back at an academic conference in

own national culture. To raise awareness, Harms

What he learned after taking the course last autumn

Masstricht, Stienstra listened to Saravathy speak

suggest research in this area will aid in ‘unearthing’

was that entrepreneurship was not as ‘generic’ as

on the subject. ‘I asked her afterwards, “So, how

entrepreneurs, helping them make conscious and

he’d previously assumed but depends on the cul-

do you view the impact of culture in current

valuable decisions about their venture.

tural context. ‘You can never make the assumption

literature and theories?” She answered succinctly,

Although too early to draw any concrete conclu-

that people in other cultures will behave similar to

“In my opinion, it has a relatively small influence”.’

sions, the EPICC project – still in its fledgling stages,

people in your own culture,’ Huijsing concluded. |

Lecturer Martin Stienstra

Help wanted: nascent entrepreneurs

Dr Rainer Harms 40 UT NIEUWS 01|2012

The term nascent entrepreneur can be anyone engaged in the

he wanted to prevent a language barrier block in communications.

creation of a new venture, be it of a commercial or social nature.

‘We’d like people who can go through the cases in their native

Student entrepreneurs fall in this category and can often be de-

language, at least to make sure we are properly interpreting

fined as people who are seriously interested in eventually starting

interviewees.’

their own business, becoming in turn self-employed.

Both researchers want to hear from a wide range of student

After receiving the preliminary data results from their first case

entrepreneurs. ‘We still need protocol candidates from

study, Steinstra and Harms plan to continue building international

Australia and South America, and then we can happily say that

networks. ‘Now we are happy to have formed collaboration for our

we succeeded in full representation on every continent where

research project with Saxion Hogeschool.’

entrepreneurs might decide to start a venture.’ Interested

As a consequence, four natives from Russia, Sudan, Indonesia and

student entrepreneurs, enrolled in any academic discipline,

Iran, who follow the Saxion MBA degree program supervised by

can contact the project leaders to participate in the qualitative

Adrienn Erös, will contribute to their resulting data. Steinstra said

research project, [email protected]

Learning Dutch, the hard way! Majid Bahrepour is a 28- year-young PhD student, as he puts it, studying at the University of Twente in the pervasive systems research group. He comes from Mashhad, Iran and is here developing wireless sensor networks and also going through a little bit of a culture shock. Guest Contributor: Jenna DeLong | Photo: Gijs van Ouwerkerk >

ExpatLens It wasn’t long afterwards when I started to under-

a coffee shop is a place where people actually

stand and had a good feeling about their construc-

drink coffee or tea, relaxing with good friends.

tive criticism. It taught me how the culinary flavors

My first experience inside a Dutch coffee shop

here are different, and the frank, direct feedback

was one I will never forget. I went to a local coffee

has also improved my cooking skills.

shop just down the street from my house and

Another cultural difference I encountered was at a

was surprised when the waiter asked me to show

colleagues wedding. I have gone to many wed-

identification to prove I was over 18 years old. This

ding parties in my life time, and they are always

took me aback but I complied, while I simultane-

‘Dutch is a very dangerous language! It’s damag-

elegant events where people dress for the occa-

ously took a look around the room. What I began

ing to the throat to pronounce so many “Chs” and

sion. So naturally, I wore an expensive suit and

to notice was many strange faces. As I started to

hard “Gs” (khei) in every sentence. I sometimes

tie, attempting to look my best. I arrived early and

interact with the people my brain made the con-

feel afraid to speak because I know if I change one

waited for the other guests to arrive, and as they

nection between the 18 and under rule and the

vowel sound then I could really destroy a sentence.

did I began to think I was at the wrong event, as

wired faces. It didn’t take me a long time to learn

I have learned – the hard way, that the words yel-

everyone was wearing their causal home and work

that a coffee shop in The Netherlands is a place for

low (geel) and horny (geil) are precariously similar,

attire. I even saw some classmates who had on the

serving soft drugs, not necessarily coffee or tea.

and easily mispronounced.

same outfits they had worn to class earlier that

I have always been generally impressed by the

I appreciate the frankness and directness of the

day. As I remember it, the groom and I were the

quality service and good interaction I have had with

Dutch. For example, I spent a good amount of time

only ones wearing a tie. I felt a bit shy and over-

the Dutch. When I face a problem, I can almost al-

preparing a meal that I hoped my Dutch friends

dressed, but luckily nobody confused the groom

ways solve my problem with just one phone call or

would compliment. But, to my surprise, they hon-

for me or vice versa!

email. The assertive, blunt nature of the people is a

estly said they didn’t like my food! That wasn’t the

Coffee shops are a wee bit different back home

constructive quality, one that I have really grown to

reaction I was looking for, and at first I felt insulted.

compared to here in The Netherlands. Back home,

appreciate.’ |


International

Unite: a highly diverse platform

Internationalization by and for students Anyone involved in internationalization at the UT will have heard of UniTe. But outside this circle the network is still relatively unknown. A pity, for this platform made up of student associations

International Office has set up specific working groups in which internationals get the chance to offer their input on international issues,’

and the International Office plays a pivotal role in promoting internationalization at the

explains Backhaus.

student level. Exploring UniTe’s aims and strategies, Marloes van Amerom chats with Steering

Not without consequences or action. ‘Inter-

Committee members Mareike Backhaus (UniTe President), Hanneke van der Horst (Student Union Communications Officer) and Karin Paardenkooper (Head of the International Office).

national students’ concerns and questions have greatly raised our awareness of the type of information internationals need,’ confirms Paardenkooper. ‘From the decision-making stage of choosing the UT as a study destina-

Text: Marloes van Amerom | Photo: Arjan Reef >

are also welcome to join UniTe’s discussions.

tion through to the time spent enrolled at the

One immediate benefit of this network, which

UT, students are guided through the process.’

’In essence, UniTe aims to further international-

meets twice a month, is perhaps obvious. In a

These days, the International Office contrib-

ize the campus, by stimulating and supporting

nutshell, the platform represents far-reaching

utes - through the voice of German students in

the integration of foreign students into the UT,’

internationalization and integration on campus.

UniTe - to the handbook for incoming German

says UniTe President Backhaus. ‘To that end

‘By attending UniTe’s meetings, Dutch students

students handed out by the D-Team, the UT

UniTe is a highly diverse platform, comprised of

learn more about the issues that internationals

organization recruiting and welcoming German

representatives of student associations that are

may encounter at the UT,’ Van der Horst notes.

students, for example.

either international or internationally oriented.

The network also aids in structuring student

From Latin American student association La

association integration, advising newly founded

In response to issues raised by its international

Voz and Turkish TUSAT to AEGEE and AIESEC,

international associations on how to get on with

affiliates, UniTe also undertook other actions,

which mainly have Dutch members,’ adds Van

paperwork and formation procedures. No small

including pushing for lower fees for UT lan-

der Horst. To make the voices of PhD students

task, it seems: in the past five years alone seven

guage courses. More recently, representatives of

heard, P-NUT, an organization which exists of

new international student associations were

Enschede’s municipality were invited to a UniTe

both Dutch and international PhD candidates

created at the UT. The International Office and

meeting, hearing more about the needs of local

also frequents meetings, just like many other or-

Student Union also jointly created a Handbook

internationals.

ganizations. While essentially a student organi-

for Student Associations” in English. Moreover,

zation, UT employees involved in internalization

UniTE’s Steering Committee doesn’t just talk

While these efforts clearly assist in making inter-

internalization and integration; it embodies its

nationals feel more at home, at the end of the day

essence. Besides “Dutchies” Van der Horst and

the contours of internalization at the UT are drawn

Paardenkooper and German national Backhaus,

at higher policy levels. And even the best policy

it counts two males: a German with Russian

intentions in the realm of internationalization go

roots and an Iranian ITCer.

awry, when failing to reflect reality on the ground.

UniTe was founded by the International Office in 2005 to create a platform for UT student

To prevent such a gap, UniTe has established itself

associations focused on internationalization. At

But UniTe would fail in its goals if the network’s

as a key advisory actor to the UT Executive Board.

that time it was still known as “Platform for In-

activities solely concentrated on UT student

‘We’ve advised on the marketing and recruitment

ternational Twente Student Associations”. Various

associations’ needs. Over the past years it has,

of international students, the integration of ITC,

pro-active students played a role in the network’s

thanks to its international “advisers”, also aided

all the way up to giving elaborate input on the UT’s

growth, including Dimensie member Thomas

internationalization at the UT in an even more

Vision on Internationalization 2010-2015, including

Ziehmer. He was awarded the Henk Zijm Prize for

“hands on” manner. ‘We involve international

on admission procedures,’ elaborates Paarden-

his efforts in 2009.

students in UT internationalization efforts. The

kooper.


‘Intercultural communication is not just highly constructive, it’s often also plain fun,’ say Paardenkooper (left), Backhaus (middle) and Van der Horst. At the same time, UniTe’s student associations’

expectations of international students,’ Backhaus

from the contact with internationals, as they

roots remain pivotal in the organization’s strategy.

explains.

encounter different perspectives and habits.

‘Further integration of Dutch and international

Furthermore, they get confronted with their own

students through associations is our key priority

With its strong internalization agenda UniTe’s

culture. This makes you more adaptable to new

for the future,’ reveals Paardenkooper. Trying to

activities can clearly benefit internationals. What

situations.’ |

make UT activities and associations more acces-

about Dutch students? Backhaus is convinced

sible to internationals, UniTe is already in touch

that UniTe’s internalization and integration ef-

with the UT Sports Council and Cultural Centre.

forts will benefit “Dutchies” likewise. ‘In today’s

Interested in joining UniTe? Visit

‘To jointly explore ways to bring the Dutch sports

society it’s increasingly important to be open to

www.studentunion.utwente.nl/unite

and cultural associations closer to the needs and

diversity. I think Dutch students greatly benefit

for further information.


Prijsvraag Verdwaald op de campus? Dan kom je de mooiste plekjes tegen. Maar ook op je dagelijkse fietstocht of wandeling naar collegezaal of laboratorium valt er genoeg te zien. Bijvoorbeeld de objecten op deze foto’s. Beschrijf zo nauwkeurig mogelijk waar deze plaatjes zijn geschoten en wie weet win jij een strip van onze cartoonist Ruben Libgott met jezelf in de hoofdrol. Stuur je oplossing uiterlijk 17 februari naar [email protected]. Foto één is gemaakt door Joris Oosterhuis van fotografievereniging Foton. De andere foto’s door de redactie.

Raad-je-plaatje

1

Antwoorden: 1) ............................................................ 2) ............................................................ 3) ............................................................ 4) ............................................................ 5) ............................................................ 6) ............................................................ 7) ............................................................

2


3

4

6 5

7

UTUT NIEUWS NIEUWS 01|2012 02|2011 45 45

Service

Promoties/oraties februari 2012 PROMOTIES: Donderdag 2 februari 12.45 uur: Mw. Drs. T.W. Schaap – Construerende Technische Wetenschappen. 14.45 uur: Ir. A.J. de Roo – Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica / Centre for Telematics and Information Technology. Vrijdag 3 februari 14.45 uur: Mw. Drs. C.J. Gervedink-Nijhuis – Gedragswetenschappen. Woensdag 8 februari 16.45 uur: N. Ismail – Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Vrijdag 10 februari 14.45 uur: Mw. M. Fledderus – Gedragswetenschappen.

Donderdag 16 februari 14.45 uur: Yijian Zeng – Internationaal Instituut voor Geo-Informatie Wetenschappen en Aardobservatie (ITC). Vrijdag 17 februari 12.45 uur: Mw. J. Doorn – Technische Natuurwetenschappen / MIRA, Institute for biomedical technology and technical medicine. 14.45 uur: Mw. drs. J. Gulmans – Management en Bestuur. 16.45 uur: S. Sedghi – Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Donderdag 23 februari 14.45 uur: T. Dimkov – Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica / Centre for Telematics and Information Technology.

Vrijdag 24 februari 14.45 uur: Ir. J.W. Bemelmans – Construerende Technische Wetenschappen. 16.45 uur: M. Akram Raza – Technische Natuurwetenschappen. Woensdag 29 februari 14.45 uur: H.V. Unadkat – Technische Natuurwetenschappen / Research Institute: Institute for Biomedical Technology.

ORATIES : Donderdag 2 februari 16.00 uur: Mw. prof.dr. B.R. Dorbeck-Jung – Management en Bestuur. Donderdag 16 februari 16.00 uur: Prof.dr.ir. A. Brinkman – Technische Natuurwetenschappen.

Alle promoties zijn in de Prof.dr. G. Berkhoffzaal, gebouw de Waaier. Alle oraties zijn in de Prof.ir. M.P. Breedveld-zaal en Foyer, gebouw de Waaier. 46 UT NIEUWS 01|2012

Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers!

Hier i r rijdt id u u toch o h ook o g graag a g een e stukje u j v voor o om ? ? kinderdagverblijf de Vlinder & bso de Reuzenvlinder Midden in de bosrijke omgeving van de UT Calslaan 35 (gebouw 60)| 7522 MJ | Enschede| T 035-4332722

16 & 17 maart Amsterdam RAI www.carrierebeurs.nl

IEDERE DINSDAG 20:00 UUR LOCATIE: WOLFF CINEAST KOSTEN: € 6,- P.P.

OOK EEN EIGEN MENING? Laat hem luid en duidelijk horen!

www.abductionthemovie.nl

Ga naar onze website www.utnieuws.nl en klik op de button PRAAT MEE! De resultaten van de peilingen worden door de redactie van UT–Nieuws verwerkt in artikelen.

met een Laat je verrassen aaaiitt in ﬁlm die nog niet dr oscopen. de Nederlandse bi er de ﬁlm Geef je mening ov n!! en en win mooie prijz

www.wolff.nl Nieuwsgierige mensen willen alles weten WWW.STUDIEREIZEN.NL

Het Nederlands Instituut voor Studiereizen helpt de wereld te ontdekken……. zoals deze is

Nieuwsgierig ? Bezoek de website en kijk wat er allemaal kan en mogelijk is

en zoals deze kan gaan worden Of bel of mail ons…. Tel: 040 - 223 3063 [email protected]


CAMPUS, DE PLEK VOOR: -

SPORT CULTUUR EVENEMENTEN VERGADEREN LOGEREN STUDEREN

WWW.UTWENTE.NL/RESERVERINGEN

Alijd bezig met ontwikkelen van nieuwe plannen

Recommend Documents