DE Slechtvalk
Hoe ziet de slechtvalk eruit Algemene weetjes over de Slechtvalk Situatie vroeger en nu in België Broedvogels in België De Slechtvalk als overwinteraar in Gavere Algemene vaststellingen vraagstellingen Wat brengt de toekomst ?
Algemene weetjes over de Slechtvalk Grote valk 38 à 45 cm groot Vrouwtjes (1100 gr) zijn duidelijker groter dan mannetjes (750 gr) Kosmopoliet: wereldburger (17 ondersoorten), ontbreekt enkel op noord en zuidpool, centraal Azië, Tropisch Afrika, Tropisch ZuidAmerika en midden Amerika Een luchtjager die met snelheden tot 300km/u vogels vangt tussen 20gr en 1 kilo Natuurlijk broedbiotoop zijn nissen in steile rotswanden Noord- en Noordoostelijke vogels overwinteren in West en Midden Europa Zeer sterk geleden van pesticiden gebruikt in de landbouw midden de jaren zestig met als gevolg dat deze vogel een zeer zeldzame vogel werd in de jaren ‘60 tot ‘80
Situatie vroeger en nu in België
Laatste broedgeval in Vlaanderen in 1912 Zeer sterk vervolgd door jagers, eierverzamelaars en duivenliefhebbers Vanaf de jaren 50/60 gebruik van pesticiden in de landbouw die de soort op de rand van uitsterven bedreigde Werd een zéér zeldzame vogel in de jaren ’60 tot ’80 Wettelijke bescherming van alle roofvogels in 1966 Langzaam herstel in onze buurlanden In de jaren ’80 nam de soort weer toe met een paar broedgevallen in Wallonië In begin de jaren ’90 werden in onze buurlanden nestkasten geplaatst die werden bekroond met succes in Nederland (1993) en in het Ruhrgebied met 20 koppels In 1994 werd de éérste nestkasten geplaatst door het FIR
Broedvogels in België • De Oehoe was een spelbreker in Wallonië (toegenomen populatie en nestconcurrent van de Slechtvalk) • Eerste bezetting van een nestkast in Doel in 1995 maar geen succesvol broedgeval • Het jaar daarop werd het éérste jong in een nestkast geboren • Er werden vele nestkasten bijgeplaatst en het aantal broedgevallen nam jaar na jaar toe
Aantal broedkoppels en totaal aantal jongen in België
Aantal paren
120
Aantal jongen 100
80
60
40
20
0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Type broedplaats van de Slechtvalk in 2007 in België
Industriële sites 33%
Rotsen en steengroeves 22%
centrales 27%
Kerken en gebouwen 18%
De Slechvalk in Gavere Van 1972 tot 1990 waren er slechts 23 waarnemingen in onze werkingsgebied ‘Van overwintering is er nog lang geen sprake. Maar misschien komt dat nog wel, want de jongste jaren wordt de Slechtvalk op zijn vroegere traditionele overwinteringplaatsen hier en daar in West-Europa toch weer meer opgemerkt’ Het was wachten tot de winter van 2004/05 voor er weer een echte overwinteraar kwam opduiken te Gavere
Aanwezigheid van de Slechvalk in Gavere 1ste waarneming
laatste waarneming
winter 2003/04
?
dinsdag 12 april 2005
winter 2004/05
vrijdag 5 november 2004
?
winter 2005/06
vrijdag 11 november 2005
zeker tot 19 maart 2006
winter 2006/07
zondag 12 november 2006
maandag 16 april 2007
winter 2007/08
woensdag 7 november 2007
donderdag 10 april 2008
Gemiddelde eilegbegin van de Slechvalk in Nederland 2/apr
28/mrt
23/mrt
18/mrt
13/mrt
8/mrt
3/mrt
27/feb
22/feb
17/feb
van 1996 tot 2006
Algemene vaststellingen Noordelijke vogel, die veel later broedt dan de Midden Europese vogels De vogel zit steeds uit de wind en indien het windstil is zit hij regelmatig gans bovenaan Stoort zich niet aan geluiden en werkzaamheden op de grond Zit niet op een vensterbank indien het licht aan is in de toren Nooit een succesvol aanval uitgevoerd van op de toren zelf Gebruikt het platvorm van het voorste gedeelte van de toren die lager is als plukplaats
Vraagstellingen ► Waar
heeft deze vogel het eerste jaar overwinterd? ► Waar vindt deze vogel zijn voedsel en waar is de vogel overdag? ► Functie en betekenis van de toren als slaapplaats? ► Zou deze vogel tot broeden kunnen komen te Gavere? Er werd een nestkast geplaatst…
Aankomst/Aanwezigheid van de Slechvalk op de toren in februari 2004 en 2008 18:43
18:28
18:14
18:00
17:45
17:31
17:16
Zonsondergang
17:02
feb/04 feb/08
16:48
16:33 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11
12 13
14
15 16
17 18
19 20
21 22
23 24
25 26
27 28
29
De toekomst Deze vogel zal waarschijnlijk nooit broeden in Gavere…(?) In theorie kan hij nog 10 jaar komen overwinteren Kunnen we achterhalen vanwaar deze vogel juist komt? Broedt er ooit een Slechtvalk te Gavere? Gericht onderzoek?
