STUBECO JAARVERSLAG 2013
ALGEMEEN ......................................................................................................................... 3 Voorwoord .................................................................................................................................... 3 Samenstelling Stubeco Bestuur ................................................................................................... 4 Rooster van aftreden Stubeco Bestuur ........................................................................................ 5 Algemene Ledenvergadering d.d. 11 april 2013 .......................................................................... 6 Jaarverslag van de secretaris ...................................................................................................... 9 Jaarverslag van de penningmeester .......................................................................................... 13 Verslag kascommissie ............................................................................................................... 16 Begroting 2012 / 2013 ................................................................................................................ 17 Studiewerk ................................................................................................................................. 18 Lopende studiecellen ................................................................................................................. 20 Overzicht studiewerk tot en met 2013 ................................................................................... 25
ALGEMEEN Voorwoord
Het jaarverslag gaat over het afgelopen jaar, het is de verantwoording van het bestuur aan de leden van Stubeco voor het gevoerde beleid in 2013. Bij het reflecteren op het afgelopen jaar worden mijn gedachten echter al snel afgeleid door de realiteit van nu en de plannen voor de het komende jaar. Voor het eerst sinds lange tijd lijkt er weer ruimte te komen voor voorzichtig optimisme in de bouwsector, eindelijk zullen velen van u denken. Veel bedrijven hebben het zwaar te verduren gehad de laatste jaren en helaas heeft niet iedereen het hoofd boven water kunnen houden. Maar een crisis is ook een bron van inspiratie voor vernieuwing en het bewandelen van nieuwe wegen. Het zijn juist de innovaties, zowel technisch als organisatorisch die de bouwsector nodig heeft om weer vitaal te worden. Stubeco heeft de ambitie hieraan haar steentje bij te dragen met studies en kennisdeling in een ontspannen en open sfeer. In het afgelopen jaar zijn weer 6 studies afgerond, een groot aantal in vergelijking met andere jaren. Wederom wil ik mijn waardering uitspreken aan de vele vrijwilligers die zich hiervoor hebben ingezet. De wel bekende kwartaalbijeenkomsten waren weer goed bezocht. De tweejaarlijkse buitenlandreis bestond vorig jaar uit een prima georganiseerd werkbezoek aan Duitsland en is door de deelnemers als zeer interessant ervaren. Eén van de beleidsdoelen van Stubeco is het bevorderen van de samenwerking met de Betonvereniging en de daaraan gelieerde verenigingen. Beleid is één ding, het ook van doen maken is echter vaak een stuk minder vanzelfsprekend in een vereniging die leunt op de inzet van vrijwilligers. Het afgelopen jaar is echter op verschillende fronten concrete voortgang geboekt, en dat zal in 2014 verder worden uitgebouwd. Ik denk daarbij aan het nieuwe Handboek Uitvoering wat samen met de Betonvereniging in digitale vorm beschikbaar komt, maar ook aan een gezamenlijke studie met Stufib en Stutech naar constructief onderwater beton en aan het symposium - over o.a. maakbare beton en 3D printen - wat samen met de VSB wordt georganiseerd in het kader van het 45 jarig bestaan van Stubeco. Kortom 2014 heeft alles in zich om weer een succesvol Stubeco jaar te worden.
Maart 2014
Jaap Balkenende voorzitter
3
Samenstelling Stubeco Bestuur Voorzitter
J (Jaap) Balkenende, Culemborg ProRail Utrecht
Secretaris
H. (Henk) Schuurman, Ermelo Movares Nederland B.V., Utrecht
Penningmeester
J.W.C. (Jos) Rooijakkers, Son en Breugel BouwQ B.V., Best
Lid
R.H.J.M. (Rene) van Zutven Peri Bekistingen en Steigers, Schijndel
Lid
A.G.G. (Aad) van Haastert, Moerkapelle Dura Vermeer Beton- en Waterbouw, Hoofddorp
Lid
C.J. (Jan) Tol, Alphen aan den Rijn Ballast Nedam Infra BV, Nieuwegein
Lid
O (Oebele) de Haan, Tiel PLAKA Nederland (Voorheen Mavotrans), Zoetermeer
Lid
A.R (Alwin) de Bondt, Dronten Volker InfraDesign , Woerden
4
Rooster van aftreden Stubeco Bestuur Jaar van (her)benoeming
Jaar aftreden
Voorzitter
2011
2014
H. Schuurman
Secretaris
2012
2015
J.W.C. Rooijakkers
Penningmeester
2011
2014
R.H.J.M. van Zutven O. de Haan A.A.G. van Haastert C.J. Tol A.R. de Bondt
Lid Lid Lid Lid Lid
2012 2011 2011 2013 2013
2015 2014 2014 2016 2016
Naam
Functie
J. Balkenende
Voorstel Voor 1 jaar herkiesbaar Aftredend Voor 1 jaar herkiesbaar Herkiesbaar Herkiesbaar
Uit : Statuten Bestuur Art. 11 Lid 1.: De Vereniging heeft een bestuur, bestaande uit tenminste vijf leden. Lid 2.: De benoeming van een lid van het Bestuur geschiedt bij besluit van de ledenvergadering, genomen op voordracht van een der volgende categorieën: het Bestuur of drie of meer leden der vereniging. Lid 5.: Het Bestuur stelt een rooster van beurtelings aftreden van alle leden vast, volgens hetwelk jaarlijks, aan het eind van de jaarvergadering, niet meer dan twee bestuursleden aftreden. Degene die tot lid wordt benoemd in plaats van iemand wiens lidmaatschap eindigt of is beëindigd, neemt diens plaats op het rooster in. Lid 6.: Elk volgens rooster aftredend lid, op voordracht gedaan conform het hierboven bepaalde, kan terstond worden herbenoemd met dien verstande echter, dat ingeval het op die voordracht te nemen besluit een tweede of volgende herbenoeming zou inhouden: a. tot de voordracht, door het Bestuur, zo zij gedaan wordt door het Bestuur, door dat Bestuur moet zijn besloten met een meerderheid van tenminste drie vijfden der stemmen. b. het benoemingsbesluit, te nemen op voordracht van tenminste drie verenigingsleden, een meerderheid behoeft van tenminste drie vijfden der stemmen. Lid 10.: Uit de leden van het Bestuur wordt op voordracht van dit Bestuur door de ledenvergadering de voorzitter benoemd. Tot die voordracht en deze benoeming kan slechts worden besloten met een meerderheid van tenminste drie vijfden der uitgebrachte stemmen. Voorts kiest het Bestuur uit zijn midden de secretaris en de penningmeester.
5
Algemene Ledenvergadering d.d. 11 april 2013
6
7
8
Jaarverslag van de secretaris
Bestuursvergaderingen In het vergaderschema van de bestuursvergaderingen voor 2013 waren 5 data opgenomen, namelijk 14 februari, 16 mei, 05 september, 10 oktober en 12 december. De vergadering in februari kon door zeer slechte weersomstandigheden (code rood sneeuw en ijzel) geen doorgang vinden. Hiervoor is op 11 maart een extra vergadering gehouden. Naast het studiewerk is er het afgelopen jaar aandacht geweest voor PR (hoe bereik ik nog meer enthousiaste (jonge) vakgenoten), voortgang Handboek Uitvoering Betonwerken, kwartaalvergaderingen en de buitenlands studiereis. In de extra vergadering op 11 maart is ook het functioneren van het bestuur geevalueerd. Hieruit bleek dat vooral de operationele activiteiten voorkomend uit de ledenadministratie ( mutaties leden, problemen met wachtwoorden, af- en aanmelden leden e.d) voor een aantal bestuursleden naast hun drukke reguliere werkzaamheden, problematisch te worden. Er is een oplossing gevonden door inschakeling van het buro IFthenELS mevr. Els de Bijl. Mede door deze bijdrage behoren de knelpunten tot de verleden tijd.
Jaarvergadering d.d. 11 april 2013 Voor de beschrijving van het middagdeel wordt verwezen naar de het hieronder beschreven onderdeel “Kwartaalvergaderingen”. Voor het avondprogramma wordt verwezen naar het verslag van de desbetreffende vergadering op bladzijden 6 t/m 8.
Kwartaalvergaderingen. Kwartaalvergadering Project VleuGel Utrecht, d.d. 11 april 2013 Op donderdag 11 april 2013 werd door Stubeco een bezoek gebracht aan project VleuGel Utrecht. De aanwezigen werden omstreeks 14:15 uur welkom geheten door Aad van Haastert namens het Stubecobestuur. Dhr Richard van der Sloot van Heijmans Beton- en Waterbouw gaf een uiteenzetting van het project. Om de regio goed bereikbaar te houden, bouwt ProRail aan Randstadspoor: een uitgebreid spoornet met meer sporen, en nieuwe en comfortabele stations. Heijmans realiseert tussen Utrecht Lunetten en Houten het deelproject Vleuten – Geldermalsen (VleuGel), contractvorm Design & Construct. De opdracht werd verstrekt in 2009, oplevering 2014. Het project omvat: - Bouw van twee dive-unders van 700m met diepwanden en inclusief sifonconstructie. - Aanleg onderdoorgang Fortweg (100m lang) ter vervanging van de huidige overweg. - Bouw hybride viaduct over de A27 bestaande uit composiet rijdek en stalen vakwerkconstructie van 140m - Verbreden van 2 sporen naar 4 sporen. - Ombouw bestaand viaduct over de A27 naar spoorviaduct - Vernieuwing station Lunetten en onderdoorgang (100 m lang) voor fietsers en voetgangers van 100m. Arno Jeurdink ging stap voor stap met sheets de handelingen doornemen voor de bouw van de 700 m lange Dive-under, waarvan 125 m gesloten was (geen tunnel). Kort samengevat: diepwanden, stempelen, nat ontgraven, trekankers, onderwater beton, leegpompen en
9
schoonmaken dive-under, constructievloer, en afbouw. Problematiek (lees uitdaging) was vanwege de 750 m lange dive-under de dilatatiewerking tussen zomer en winter. Dit werd opgelost door het maken van prefab betonnen voegen. Om de grondwaterstroom in stand te houden, dit moest worden gegarandeerd, wordt een sifon constructie onder dive-under door gemaakt. Tussen 15:30 en 17:30 werd een rondgang gemaakt over de bouw, een wandeling van ca. 5 km. Na het werkbezoek werd de borrel en maaltijd genuttigd in Aristo Utrecht. Ook de jaarlijkse ledenvergadering werd hier gehouden.
Kwartaalvergadering Openbaar Vervoers Terminal Breda, d.d. 20 juni 2013 Op donderdag 20 juni 2013 werd door Stubeco een bezoek gebracht aan OVT Breda. De aanwezige Stubeco leden werden omstreeks 14:30 uur door Aad van Haastert namens het bestuur verwelkomt. Dhr Rob van Herwijnen gaf een uiteenzetting van het project. Het project wordt uitgevoerd door BC OVT Breda, bestaande uit Ballast Nedam Bouw & Ontwikkeling Speciale Projecten en Hurks Bouw. De Combinatie bouwt een nieuw treinstation, met een lengte van 300 m, in het centrum van Breda. In opdracht van ProRail, de Gemeente Breda en NS Stations. Breda wordt opgenomen in het netwerk van hogesnelheidstreinen tussen Schiphol, Antwerpen, Brussel en Parijs. Voor de uitvoering werd een 3D model gemaakt door Ingenieursbureau Bartels voor, om fouten te voorkomen en het hele ontwerp inzichtelijk te maken. Door de ruwbouw de metselwerk buitenschil te modelleren zoals het in werkelijkheid uitgevoerd ging worden, werd tijdwinst bereikt en werden fouten ontdekt. Dhr Jeroen van Son ging in op het gebruik van BIM bij OVT Breda. Allereerst moest het bouwkundig ontwerp omgezet worden van 2D naar 3D. Gebruik maken van BIM had als doel: inzicht te krijgen in de ontwerpen van alle betrokkenen (installateurs, onderaannemers en leveranciers), het bepalen van de hoeveelheden (inzicht krijgen in betonmengsel / betonkwaliteit), een 4D planningsvisualisatie te krijgen (instructie wat er moet gebeuren van objecten in een tijdlijn), en clashcontrole uit te voeren. Rond ca. 16:00 uur werd een wandeling om het project gemaakt, bezichtiging binnen de hekken was helaas niet mogelijk. Na de rondgang was het tijd voor de borrel en maaltijd in het Apollo Hotel Breda. Het avondprogramma begon met een aantal korte bestuursmededelingen. Daarna werd door Arjan Adriaanse een boeiend verhaal gehouden over BIM (Bouw Informatie Model) in de praktijk. Aspecten in een volledige BIM zijn: 2D (gewone tekeningen), 3D (visualisatie van een bouwwerk), 4D (planning), 5D (begroting), 6D (eisen aan het management), en 7D (risico’s). Vervolgens werden een aantal projecten besproken waar gebruik van BIM werd gemaakt. Na discussie werd duidelijk dat per project uitgezocht moest worden of gebruik van BIM zinvol was. Aandachtspunten bij implementatie van BIM zijn: a) Bedenk wat je met BIM wilt bereiken en waarom. b) neem haalbare stappen die je kunt overzien. c) wees duidelijk naar andere partijen over wat je wilt, maar heb oog voor belangen en wensen van anderen. d) bereid implementatie goed voor en volg het gebruik. BIM is een complex leertraject. Het was weer zeer een geslaagde kwartaalbijeenkomst.
10
Kwartaalvergadering Aquaduct A4 onder Oude Rijn bij Zoeterwoude – Leiderdorp, d.d. 28 november 2013 Op donderdag 28 november 2013 werd door Stubeco een bezoek gebracht aan het project Verbreding A4 Burgerveen – Leiden. Het gehele project omvat het realiseren van de ombouw en verbreding van de Rijksweg A4 tot 2 rijbanen van 3 rijstroken. Een langlopend project gerealiseerd in 3 projectdelen: noord, midden en zuid. Projectdeel midden is gerealiseerd ten tijde van de aanleg van de HSL. Projectdeel Noord uitgevoerd is ook reeds in gebruik genomen. Het huidige projectdeel Zuid (Leiderdorp – Zoeterwoude Dorp) moet klaar zijn in 2014. De aanwezigen werden om ca. 14:15 uur door Aad van Haastert namens het Stubeco bestuur welkom geheten. Namens Combinatie A4 Burgerveen – Leiden gaf de projectleider dhr Jaap de Vries een uitvoerige presentatie van het project. De combinatie bestaat uit: BAM Civiel, BAM Wegen, VTN en Van Oord. In de eerste fase van projectdeel Zuid is de verdiepte ligging met aquaduct richting Den Haag aangelegd. De in uitvoering zijnde 2e fase omvat het verwijderen van de bestaande A4 inclusief brug Oude Rijn, en de aanleg van de oostelijke verdiepte ligging met aquaduct richting Amsterdam. Een nieuw aquaduct gaat de gaat ter hoogte van Leiderdorp de brug over de Oude Rijn vervangen. De A4 gaat dan onder de A4 door. De Oude Rijn stroomt straks door een grote stalen bak, aangelegd over de verdiepte A4. Verdiepte ligging A4 over 1400 m Dhr De Vries gaat in op het fasegewijs realiseren van de verdiepte ligging A4: 1) aanbrengen hulpdamwanden, 2) aanbrengen combi-wanden, 3) aanbrengen stempelramen op tussen combiwanden, 4) ontgraven tussen stempelramen in het water, 5) aanbrengen Gewi-ankers op, 6) storten onderwaterbeton, 7) Aanbrengen constructievloer, 8) afbouw van de westbaan, 9) Verkeerswissel, 10) realiseren combi-wand oost, 17) afbouw oostbaan. Genoemde fasen werden duidelijk in beeld gebracht met dia’s en foto’s. Aquaduct Een nieuw aquaduct gaat ter hoogte van Leiderdorp de brug over de Oude Rijn vervangen. De Oude Rijn stroomt straks door een grote stalen bak over de verdiepte A4, de A4 gaat onder de Oude Rijn door. De bouwmethode van het aquaduct was indrukwekkend, laat zich hier niet even gemakkelijk omschrijven. Er worden stalen compartimeringsschermen aangebracht evenwijdig aan de Oude Rijn (haaks op verdiepte ligging), vervolgens worden enorme stalen kespen aangebracht opgelegd op combi-wanden verdiepte ligging. De Oude Rijn wordt ontgraven tot tunnelvloernivo. Vervolgens wordt de stalen bak afgezonken, en wordt de compartimenteringswand afgebrand. Een animatiefilmpje van de bouw is voor de geïnteresseerden te vinden op Youtube. http://www.youtube.com/watch?v=am0uPK9MnzE
Vervolgens wordt het project in groepen bezocht. Na het werkbezoek was er een borrel en maaltijd in de Tulip Inn te Leiderdorp. Tijdens het avondprogramma werden 4 groene versies besproken: - Klemconstructies - Doorstempelen van vloeren - Betonkern qactivering - Organisatie van het bouwproces Al met al een weer zeer geslaagde middag en avond.
11
Reisverslag Buitenlandreis 2013 Donderdag 19 september zijn we met een kleine 40 leden per trein naar Stuttgart gegaan voor onze 2 jaarlijkse buitenland reis. Na een voorspoedige rit kwamen we om ca. 12 uur aan alwaar we direct met de bus doorreden naar de Putzmeister fabrieken. Na een voortreffelijke lunch volgde een lezing en rondleiding door de wereld van het verpompen van beton. ’s Avonds sloten wij de dag af in een typisch duits restaurant met streekgerechten. Vrijdag ochtend werd de bouwplaats bezocht van een nieuw te bouwen winkelcentrum, en er de verbazing was dat er zoveel beton in het werk werd gestort ipv prefab. Een mooi extra uitstapje konden wij na dit bezoek maken in een museum/werkplaats van oude auto’s die naast het bouwterrein was gelegen op het voormalig vliegveld. ’s Middag werd een bezoek gebracht aan het station van Stuttgart voor een uitleg en rondleiding over het grootste infraproject van de regio n.l. Bahn21. De dag werd afgesloten met een bezoek en diner in een brouwerij/restaurant. Zaterdag ochtend na te zijn uitgecheckt volgde nog een bezoek aan het Mercedes Benz museum alwaar we een architectonisch rondleiding kregen over dit bijzonder vormgegeven museum van de Nederlandse Architect Ben van Berkel, en een korte rondleiding door de omgeving en stad. Die avond kwamen wij allen moe maar voldaan weer na een treinreis van bijna 4 uur aan in Nederland
Handboek Uitvoering Betonwerken. Een groot deel van het jaar 2013 is besteed aan het terugverdienmodel en de samenwerkingsovereenkomst tussen de Stubeco en de Betonvereniging. Wel heeft de werkgroep in de tussenliggende periode de mogelijkheden voor het herschrijven, zowel voor wat betreft de content alsmede het digitale raamwerk verkend. Op 15 november 2013 is de samenwerkingsovereenkomst door beide partijen ondertekend. De werkgroep is vanaf dat moment voortvarend van start gegaan, zodat aan het einde van het jaar de volgende aspecten waren afgerond: Planning doorlooptijd van de update + digitaliseren van het gehele boek is opgesteld. Totale doorlooptijd bedraagt ca. 1,50 jaar. Deze planning is te raadplegen op de website van Stubeco; Onderwerpen + hoofdstukindeling afgerond; Auteursinstructie is afgerond; Opdrachten m.b.t digitaliseren tekst zijn ondertekend en men is gestart met de werkzaamheden; Alle auteurs zijn benaderd. Verheugend is de bereidheid om mee te werken aan deze update; Er is gestart met de update van het eerste hoofdstuk “Wapening”.
Het aantal leden per maart 2014 bedroeg 227 personen Onderstaand is de verdeling per categorie weergegeven 4 37 164 25
12
ereleden A-leden B-leden C-leden
Ingenieurs-/adviesbureaus, opdrachtgevers en instellingen Aannemers, leveranciers, en materieeldiensten Persoonlijke leden
Jaarverslag van de penningmeester
13
14
Toelichting verlies- en winstrekening Post 8200 Opbrengst Handboeken In 2013 zijn 24 boeken verkocht. De totaal voorraad komt hiermee op 743 stuks
15
Verslag kascommissie
16
Begroting 2014 / 2015
17
Studiewerk
Voorwoord KoKo De bouw neemt een belangrijke plek in van ons dagelijkse nieuws. Soms positief sinds een paar maanden, maar al heel lang valt er weinig moois te melden in het nieuws over onze sector. Als het misgaat, niet lukt of langer duurt dan verwacht dan weet men de bouwsector te vinden. Dat doet geen recht aan de enorme inzet van zeer veel mensen die werken aan de bouw van woningen, wegen, utilitaire of industriële gebouwen, windmolens, infrastructurele werken en vele andere vormen.
De Stubeco is een verenging waar die positieve inbreng en interesse gedeeld kan worden en dat is ook terug te vinden in de inzet die wordt geleverd voor de studies die binnen onze vereniging worden uitgevoerd. Tussen alle bedrijvigheid door komen goede, gedegen rapporten tot stand waarin kennis wordt gedeeld en verspreid.
Afgelopen jaar zijn dan ook weer 6 studies afgerond in de diverse aandachtgebieden van beton, wapening, bekisting en nieuwe ontwikkelingen. Elk jaar benoemen we dit, maar het is ook elk jaar terecht: dank aan de vele vrijwilligers en de KoKo-bestuursleden die naast de eigen, noodzakelijke werkzaamheden ook tijd vrij hebben mogen, willen en kunnen maken om dit studiewerk mogelijk te maken.
Een positief jaar afsluiten met een positieve uitkomst is een goede basis voor het nieuwe jaar waarin we lopende studies continueren, nieuwe studies gaan oppakken en samen met alle leden door willen gaan met het blijven delen van de kennis van onze sector. Onze passie voor verzamelen van kennis uit de praktijk heeft ons de drive gegeven om in zware economische tijden de ontwikkelingen te blijven volgen en over te willen dragen aan de Stubeco-leden.
Peter Kraaijeveld, voorzitter
18
Samenstelling KoKo-bestuur 2013 Voorzitter
P.H. (Peter) Kraaijeveld, Barendrecht Doka Nederland B.V., Oss
Secretaris
tot 25 oktober: F. (Fred) Gast, Dordrecht B+Btec Boor- + Bevestigingstechniek B.V., Zevenbergen vanaf 25 oktober: R.J. (Rob) Cornelis, Arnhem Hakron Nunspeet B.V., Nunspeet
Lid
M. (Martin) van der Meijden, Nieuwegein MVM Betonstaal B.V., Raamsdonksveer
Lid
L. (Leen) Verboom, Delft Era Contour B.V., Zoetermeer
Lid
M. (Maurice) van Heesch, Cuijk Wagemaker B.V., Rosmalen
Lid
A.J. (Arno) Jeurdink, Leusden Heijmans Civiel B.V. Rosmalen
Lid en bestuursafgevaardigde
C.J. (Jan) Tol, Alphen aan den Rijn Ballast Nedam Infra Speciale Projecten B.V., Nieuwegein
19
Lopende studiecellen
A. BEKISTINGEN
Cel A06
Doorstempeling vloeren
Probleemstelling Voor een in beton uitgevoerd bouwproject blijkt dat een tijdsbepalende factor in het opstarten van de ruwe afbouw de doorstempeling van de betonvloeren is. Om na te gaan of deze factor te beïnvloeden is, moeten diverse betonsoorten en onderstempelingssystemen worden onderzocht; o.a. traditionele systemen en systeemonderstempelingssytemen. Dit is nodig om een verantwoorde keuze te kunnen maken in technisch en financieel opzicht.
Leden:
A.J. Jeurdink G. Joordens H. Kleijer R. Bekhof R. Cornelis P. Bruineberg L. Verboom
Coördinator:
Voortgang: Studie is uiteindelijk, na een lang traject, afgerond dit jaar. Groene versie is op 28 november 2013 in kwartaalvergadering gepresenteerd.
Cel A07
Bekistingsvormen
Onderzocht wordt of er nu een cel opgestart gaat worden die zich onder de vlag van VC 18 “Uitvoering Betonconstructies” (nieuwe norm) intensiever met het onderwerp ‘Stortdruk en stortsnelheid van hoog-vloeibaar beton’ gaat bezighouden. Hierin zal de “oude” A07 (“Bekistingsvormen”) in bepaalde vorm terugkomen. Contact loopt met Alwin de Bondt. Coördinator:
Cel A12/2
Peter Kraaijeveld
Updaten klemconstructies
Probleemstelling Het oude rapport wordt herzien. Foto’s zijn ge-update en grafieken zijn omgezet in Excelbestanden. De omwerking naar actuele uitgangspunten en normen toont slechts marginale verschillen. Goede groene versie is in de kwartaalvergadering van 28 november 2013 gepresenteerd.
20
B. WAPENING EN VOORSPANNING
Cel B08
BIM in relatie tot wapening
Maurice van Heesch is voor algemene BIM-doelstellingen clubje (ca. 6 mensen) aan het vormen. Van de softwarekant komt daar mogelijk iemand van Revit bij. “BIM in relatie tot …..” kan als overkoepelende kapstok dienen, waar deelgebieden onder kunnen worden gehangen. Voortgang: Moet nog verder worden opgezet. Misschien een speciale avond voor organiseren. Coördinator:
Maurice van Heesch
C. BETON Cel C09
Constructieve Onderwaterbeton
Probleemstelling Het toepassen van constructieve onderwaterbeton is nog vrij onbekend en nieuw. Wel is de belangstelling ervoor groot, want het toepassen kan aanzienlijke besparingen opleveren en/of kortere uitvoeringstijden. Dit is reden genoeg om de uitvoeringsaspecten hiervan nader te beschouwen. Deze aspecten hebben wel direct relatie met andere aspecten zoals o.a. betontechnologie en wapening. Oriëntatie m.b.t. dit onderwerp heeft geleid tot een vooronderzoek waarbij de KOKO en bestuur overleg hebben gehad met o.a. Stufib. Bij dit overleg waren ook TNO en TU betrokken. Gebleken is dat het onderwerp dusdanig “zwaar” is, dat samenwerking met eerder genoemde partijen gewenst is. Voortgang: Inmiddels is contact gelegd met Robbert Jan Jansen als cellid. Coördinator:
Cel C10
Jan Tol
Betonkern-activering
Probleemstelling Binnen de aanneemsom nemen installaties de laatste jaren een steeds belangrijker rol in. Als gevolg daarvan neemt het belang van de installateur op de bouwplaats toe. Bij sommige projecten heeft dat zelfs geleid tot het apart aanbesteden van de installaties. De installateur promoveert dan van onderaannemer tot nevenaannemer. Om ervoor te waken dat het gezamenlijke projectbelang in de knel komt, is overeenstemming in de werkmethodiek noodzakelijk op het gebied waar de bouwkundige en installatietechnische werkzaamheden in elkaar grijpen. Zeker omdat beide penvoerders ook nog eens gebruikmaken van aparte leveranciers en op onderdelen verschillende onderaannemers aansturen.
21
Een voorbeeld van deze afstemming is bij het toepassen van betonkernactivering de wijze waarop de watervoerende leidingen in het vloerpakket worden aangebracht. Wordt dit in de prefab-betonelementen ingestort of op het werk aangebracht? En gebeurt dit laatste door prefab registers aan het wapeningsnet of de tralieliggers te knopen of de leidingen vanaf de rol tussen de reeds aangebrachte wapening te vlechten? En in hoeverre zijn deze installatietechnische werkzaamheden afgestemd op de werkzaamheden van de ruwbouw? Hoe verhoudt zich bijvoorbeeld het afpersen van de leidingen tot het storten van beton? Leden:
Coördinator:
H. Wapperom (vz) A. Fuchs J. Cederhout C. Manshanden F. Verlaan G. Kreunen G. Ververs R. Jaarsma C.J. Tol
Voortgang De groene versie is in de kwartaalvergadering van 28 november 2013 gepresenteerd.
D. STURING, INFORMATIE EN KENNISMANAGEMENT Cel D03
Signaleren nieuwe ontwikkelingen
De vele nieuwe ontwikkelingen zijn soms moeilijk te signaleren ofwel blijvend te volgen. Bovendien is niet altijd vast te stellen welke ontwikkelingen werkelijk nieuw of vernieuwend zijn, welke werkelijk interessant en/of relevant zijn. Doelstelling van deze 'doorlopende' studiecel was daarom: het signaleren, verzamelen en distribueren van interessante, mogelijk nieuwe ontwikkelingen op het gebied van betonconstructies. (Mogelijk nieuwe ontwikkelingen, omdat deze voor de één wel en voor de ander nog niet bekend zijn.) Publicaties van de cel zullen via de vernieuwde website van Stubeco onder de aandacht gebracht gaan worden. Leden:
Coördinator:
Marja Bijkerk Bertjan Paalman Rob Cornelis Jan Heuveling Fred Gast
Voortgang In de huidige tijd, waarin informatie steeds meer en steeds sneller digitaal beschikbaar komt voor iedereen, is het vrijwel niet meer haalbaar gebleken om noviteiten te blijven verzamelen en op deze wijze te publiceren. In overleg met de celleden, heeft Stubeco dan ook in het afgelopen jaar besloten om deze studiecel op te heffen. Er komt, gelet op het karakter van de cel, geen eindrapportage.
22
Cel D09
Organisatie van het Bouwproces
Het werkveld waarin Stubeco zich beweegt groeit als gevolg van ontwikkelingen in de bouwsector. Lag in het verleden het accent van de studies van Stubeco bij hulpconstructies zoals bekisting en ondersteuning, in de huidige tijd is de doelstelling: een platform te zijn voor studies gericht op innovatie, kennisontwikkeling en kennisoverdracht op het gebied van het praktisch bouwen. Het is de ambitie van Stubeco nieuwe thema’s naast techniek als studieonderwerp op te pakken. Kwaliteit, duurzaamheid, veiligheid etc. zijn onderwerpen welke meer en meer de wijze van uitvoering beïnvloeden en maken dat een bredere aandacht binnen de vereniging noodzakelijk is geworden. De vraag is: “Hoe geven wij deze thema’s nu inhoud die specifiek is afgestemd op de Stubeco-behoefte?”. Nadere afstemming van het onderwerp: I. samenwerking moet beter worden geregeld Kunnen faalkosten in de sector gereduceerd worden door een betere overdracht te formaliseren tussen de verschillende fasen in de bouw? II. partijen moeten meer investeren in methoden van proces- en projectbeheersing Investeer in welke methoden van proces- en projectbeheersing kunnen worden ingezet. Leden:
Leo den Brabander Jaap van Beek, Marjolein van Beek, Hennie Nijrolder, Bertjan Paalman, Eugene van Mechelen, Geert Koppes, Maurice van Heesch,
Coördinator:
Strukton Mobilis BAM Ballast Nedam Rijkswaterstaat Prorail Wagemaker
Voortgang Ook van dit rapport is de groene versie in de kwartaalvergadering van 28 november 2013 gepresenteerd.
Cel D10
Tijdelijke ondersteuning hout
Probleemstelling: Medio jaren ’90, met de invoering van NEN 6760 - 1991 (TGB 1990 Houtconstructies) is het voor tijdelijke constructies (bekistingen en ondersteuningen) nagenoeg onwerkbaar gebleken om te rekenen met de in de norm gegeven rekenregels en uitgangspunten. Dit gerelateerd aan de toen gangbare sterktewaarden toegekend aan de gebruikte houtmaterialen. Met name sterkteklasse-indeling voor baddinghout en plaatmaterialen leken niet eenduidig te zijn vastgelegd, onduidelijkheid in de te hanteren modificatiefactoren en een te lage toelaatbare schuifsterkte gaven problemen. Destijds is dit door een studiecel van de Stubeco onderzocht, hetgeen geresulteerd heeft in rapport D07. Ze heeft wel een conclusie geformuleerd, gepubliceerd in het vakblad “Cement” (nr.5-1996), waarin werd geadviseerd de oude norm (TGB1972) en sterktewaarden (zie ook Stubeco-handboek “Uitvoering Betonwerken) te blijven hanteren, zolang de aangegeven onduidelijkheden zouden blijven bestaan.
23
Nu, ruim 15 jaar later, met de geleidelijke invoer van de verschillende onderdelen van Eurocode 5, rijst dezelfde vraag. Stubeco onderzoekt momenteel de mogelijkheden voor het instellen van een studie die op basis van onderzoek kan komen met een rapport dat invulling geeft aan de bestaande onduidelijkheden en dat kan worden gehanteerd als uitgangspunt voor het berekenen van tijdelijke hulpconstructies in hout. Vraag die daarbij opkomt is de juridische status van zo’n rapport (bij eventuele afwijking van de norm). Leden:
Coördinator:
Jurgen Clephas Maurice van Heesch Frans Meijer Joost van de Nouweland Arno Jeurdink Leen Zwetheul Jan Tol
Voortgang Het rapport is inmiddels op de Stubeco-website gepubliceerd. Jan Tol bekijkt of dit in “Cobouw” kan worden opgenomen. Een vervolg-studiecel D10-2 is inmiddels gestart. Deze cel richt zich op het berekenen van houten systeemdragers in relatie tot de Eurocode.
Cel D11
Richtlijn Betonbekistingen en Ondersteuningen
KOKO heeft haar medewerking toegezegd aan de commissie van de VSB, die een richtlijn voorbereidt. D11 zal zich op dit gebied beperken tot meelezen en medenken. Dit loopt. Redactieronde aan de gang; deelgebieden mogelijk samenvoegen, dan mogelijk een nieuwe opzet / indeling. Coördinator:
24
Peter Kraaijeveld
Overzicht studiewerk tot en met 2013 A. Bekistingen A 12/2 Klemconstructie op funderingspalen Cel 17 Overzicht tunnelbekistingen Cel 24 Valkop bekistingsystemen (in A03) A01 Belastingoverdracht op bevestigingsmiddelen in verhardend beton A02 Systeemkeuze wandbekistingen A03 Systeemkeuze vloerbekistingen A04 Betondruk bij nieuwe betonsoorten A04-2 Stortbelasting bij nieuwe betonsoorten (vervolg) A05 Systeemkeuze bij verticaal bouwen A06 Doorstempeling vloeren A07 Bekistingsvormen B. Wapening en voorspanning Cel 26 Ingelijmde staven als stekwapening (in B06) Cel B/07 Doorkoppelen wapeningsstaven (in B05) Cel 29 Gepuntlaste wapeningsnetten Cel 30 Buigdoorn middellijnen in B07 B03 Toleranties voor wapeningsconstructies B04 Prefabriceren van wapening, niet-standaard constructies B04-2 Prefabriceren van wapening (vervolg) B05 Doorkoppelsystemen B06 Ingelijmde staven als stekwapening B07 Dwarskrachtwapening B08 BIM in relatie tot wapening C. Beton Cel 27 Uitvoering stortnaden in C07-2 Cel C03 Verhardingsbeheersingssystemen C04 Eisen te stellen aan afstandhouders C05 Uiterlijk van beton in relatie tot bestekeisen C06 Onderwaterbeton C07-1 Nabehandelen van beton C07-2 Uitvoering stortnaden C07-3 Dilatatievoegen C08 Koude en warme gietbouw C09 Onderwaterbeton C10 Betonkern-activering D. Sturing, informatie en kennismanagement Cel 6 Woordenlijst D01 Standaard werkinstructies D03 Signalering nieuwe ontwikkelingen D04 Herziening Handboek Bekistingen D05 Berekeningsgrondslagen tijdelijke constructies
25/26
In studie
Vervallen
Verschenen
Bijwerken
X X X
X X X X X X X X
X
X X
X X X X X X
X X
X X X X X X
X X X X X X X X X
X X
X
X X (X) X (X)
X
D07 D09 D10 D11
Tijdelijke ondersteuningen in relatie tot nieuwe staalvoorschriften Organisatie van het bouwproces Tijdelijke ondersteuning hout Richtlijn Betonbekistingen en Ondersteuningen X Noot: De rapporten met het kruisje 'bijwerken' worden niet meer verstrekt totdat geactualiseerd.
26
X X X deze zijn
