Fitis
47
Al
(1) 2011
verdwenen
(bijna)
Zomertaling
De
erg
mooie
specialistische Zomertaling was
en
algemeen. Ook
tallen
den
de
intussen
en
als
in
mag
vijftiger jaren Dat
broedparen sprake.
worden
is verdwenen.
vogel vrijwel land
vóór
de
weilanden
vroeger voor
zo
rustige
verstoring,
dwenen ook Nu
“slecht
een
en
wordt
als
de
wel
trekken.
eens
aandacht handhaaft
algemeen
om
nog de
nog
over
een
voor
Zijn je
ze
hier
als
broed-
zowel
in
Neder-
voorheen
het
in
Zomertaling zich steeds terug.
het
natte
versnipin
dat
(Niger
water-
Senegal)
en
ver-
overwinteringsgebieden. Talingen zijn
maarthelft
om
kenmerkende zelf
De
recreatiedruk
blijvende veranderingen van
of
menu van
tot
mei
de bewoners!
beeld
nog,
een
Voorkeur
heeft
hebt. de
trekt
Elders
in
1994.
te-
ook
al
de
Noord-Holland
bestanden lopen
Foto C.
voor
soms
meestal
en
het
zich
over
CVD
maart
op in
hij
hij
enkel exemplaar
krikgeluid
maar
wel
nog
verschijnt bijvoorbeeld
Spaarnwoude.
gaat
is
gebied
ons
in
tien-
gewor-
behoorlijk gevoelig blijkt
die
West-Afrika
gezien,
van
In
toegenomen
het eentonige
op
zee
eend
liggen
kleiner
belangrijke oorzaak.
soort,
tweede
Zomertaling, Velserbroekpolder,
42
dat deze
daarvan
enige
van
steeds
behoorlijke randbegroeiing waarin
Meestal
meer.
in
traditionele
de plas
met
de
Door
goed.
de
een
sterk
de
rivieren
vanaf
doortrekker
of
en
aanvulling
soort
ondiepe plassen kan
geen van
verdwijnen
Kennemermeer
rug
ook
eiwitrijke
duikt
hooguit
sindsdien
polderpeilverlagingen,
deden
gebied
aard
en
hooiland”)
het polderland
staatkundige
oorzaken
het VWGZK-gebied nooit
er
Afrikaanse overwinteringgebieden.
(zgn.
van
is
aangenomen
De
verdwijnen van poldergebied
pering
aantal
in
was
van Deursen.
het
Fitis
47
(1)
2011
Mandarijneend
In
de
de
Zo'n in
Nederlandse
serie
Mandarijneend.
sterk
werkgebied
is
moeilijk nooit
geleiland
en
lijks kon
missen.
kundig
in
met
eenden te
ka), van
Kuif-
Krooneend
het resultaat Als
is
van
of
er
zonde
ergens
van
in die
de
en
Mandarijneend
op
der
doen,
waren
jaren niet en
ons
de
in
of
Elswout,
Er is
al
op
waarnemers
waar
ze
als
niet
geen
reeks
eigen
en
je
hebben
net
is
dieren uit eend
in
het
Vo-
nauwe-
mensen
Carolina-
altijd des-
probleem.
kracht
sterke
In
exotische
van
belandden. Bahama
Stekelstaarteend De
lijkt hij
verdwenen.
Chileense Smient,
redelijk korte tijd
vreemde
veel
wordt
een
genoeg als
Elswout
vaak
(Afrika).
ontsnapte
"een
zijn plaats.
want
omgeving
Rosse
Nijlgans
land
goed
eendjes zijn,
vinden.
en
vreemd
zo
plaatsen
onze
Pijstaart
en
al
ook
Zuid-Kennemerland.
Landgoed
duidelijk
losgelaten
man,
te
hier
Kokardezaagbek
in
maar
ontsnappen
loop
in
is
mooie te
beginjaren zeventig,
op
of
Chileense
dus letterlijk
argwaan
goed,
in
de
ook
soort.
de AWD
deze
want
Vlekbekeend (Azie) de
in
omgesprongen
denken
er
deze
menig grote tuinvijver ze
sinds
retour
Bij zijn verschijnen
waargenomen
Pijlstaart,
van
de Oranjekom
Zuid-Kennemerland
Wat
het
zijn
op
meldingen
handje geholpen,
eendjes,
staat,
dook hij
daarover uitspraken
om
maakten
een
later
vijfentwintig jaar deed hij
ons
Het
'exoten'
Wat
(Ameri-
uitbreiding
mogelijk
ook
deels
watervogelcollecties.
de
bijt zit"
is
wat
ge-
CVD
november
1994.
Foto C.
van
Deursen.
43
FitiS
47
(1)2011
Eider
Spaanse liefhebbers lardeerden kels was
bare
en
al
andere heel
aan
waarmee
geld
dus
werd
de Waddenzeebodem letterlijk merkten van
al
stierven
2000
sterfte
snel dat
bleef
nog
eer
overbevist
steeds
toekomst
van
de
pen
Eiders
zullen eenden
we
in
voor
consumeert
bij
de
dood
nog
naar een
zelf
voor
vergeefs
halvering
schijn-
handel
zijn
Schelpdieretende vogels
de
was.
de
In
Waddenzee.
is
het
de
snelle
44
maart
mossel-
over
kokkel-
van
en
de de
Platte
,
vogels oneetbaar zowel
in
de
is.
Op de
winter als
Van
heeft hier
1992.
die
heeft
worden
opkomst
de
's
Foto C.
van
groe-
zomers,
150.000
zeker aan
Eider-
bijgedragen.
CVD
Eidereend, paartje, IJmuiden,
winter En
Het
ondervoeding.
weinig optimistisch
wachten.
nu
met
eeuwwisseling werd
Europese druk, de mechani-
ramp
IJmuiden,
wel
lekkers
een
onderwatermosselbanken
zijn eigen groei
van
lucratieve
de
in
door
onder
Laatste
een
met kok-
dit
van
Waddenzee
verzekerd
Eiders
de
de
gezogen.
onderzoekers
maar
pieren
voorlopig 1999
Ook
voorraad
Rond
langer
niet
gingen
Eidereend.
Japanse oester, die oesterzaad
en
er
verdiend.
21.000
verbood.
in
ontstond
Rijksoverheid,
de
kokkelvisserij
ze
had
schoon
kostje
minstens
aanhouden;
lang geduurd sche
hun
Spanje's eigen
Nederland
kokkels,
dik
paella's jarenlang rijkelijk
hun
Mar".
del
overbevist.
lang
overvloed
Spanje
"Frutas
Deursen.
Fitis
47
(1)
2011
Boomvalk
Beter
dan
de
capaciteiten
die
zijn
de
allang
rond
slecht
af
en
met
De
mogelijke prooien.
hun
zullen
biedt. Zo
Dan
eind
met
de
en
zijn.
laat
maat
weten.
te
groot.
duinstrook
zijn
er
nog
libellen
dat
Een
mag
op
komt
Sperwers zelfs
dat
juli
het
conto
de
heimelijke
en
jagen
in
van
Door
stedelijk gebied
Havik
broedparen want
AWD het
duinen uit
Boomvalk, Kraansvlak,
om
mei
en
in
broedde minder
1981.
van
de
die
hun
de Buizerd
het
snel
de
Boomvalk
oude
dan is
Havik
en
nog
jonge
niet
gelukkig is
Foto C.
een
in
de
geschreven. Toch
tevens
teruggelopen. Sperwers
risicovol
als
ineens
Zuid-Kennemerland
Kennemerduinen
optreden
is
Boomvalken
van
het aantal
hij
Buizerd alles
bekijken
worden
augustusavonden (ze zijn
in
de
achteruitgang de
be-
dat
tijd de
de
ontketende Boomvalk,
een
voor
van
polderbossen)
en
behoorlijk groot.
zelfs
is,
deel
op
steeds
graafplaatsen valken
Havik
De
dat
weet
van
buurman,
jongen verdedigen zijn supersnelle furies, waartegen af
de
cirkelen
als
Havik
verdwenen
komt
juli,
nakomelingschap
snel
vogelsoort
broedtijd profiteert hij
Havik
Boomvalk,
zijn jongen
Geen
vriend!
verre
een
luidruchtige jongen groot brengt. Havik
en
dan
Boomvalk. Tijdens
schermende
zijn
buur
goede
een
beter
te kunnen
op
(be-
Boom-
trek)
nog
op
steeds
het aantal kiezen
broeden.
nu
CVD
van Deursen.
45
Fitis
47
(1)2011
Patrijs
Door
intensivering
van
stedelijke bebouwing, men" de
ruigte
van
kiezen.
ten en
andere
decennia 10.000
en
Kuikens
de
in
paar
ons
meer
tje
dan
zijn
met
daal)
8-10
de
en
steeds
om
in
de
is
Daarvoor
gaten
meer van
Patrijzen
46
Dat
zijn
In
de
die
verdwenen
waren
er
zwervers,
het
geval
die
IJmuiden.
en
De
er
meer
meeste
sluit
een
Najaar
Opspuitterreinen, te
houden.
heeft
nog
niet
ingrijpende
Sinds echt
tussen
aan
juli
op
te
de
aan
herstelmaatregelen
ook
dat
een
van
dat
in
de
gebied Haar-
op van
Ruurlo ,
september
1989.
de Patrijs de
stand.
Patrijsbiotopen
Foto C.
v.
ha-
waard
CVD
stoppelveld,
er
paar-
(Bloemen-
de moeite
jacht
in
Havengebied
ligt
herstel
al
mini-
hun oorspronkelijke
is
1998
is
lijkt
werd
is
zien
is
maar
nog
Parnassia
ruigte, zijn
bijgedragen
soms
Westelijk
ze
afname
duingebied
het
2006
voor
insec-
van
populatie
kwamen,
om
met veel
1
het
wegen
beetje
de
waardoor het is.
Nu
kans
van
maar
meer
hebben
ook. De
"oprui-
en
schatting
naar
stukken
lang stand,
hagen
het steeds
Patrijs
door
cultuurgrond
en
eerste weken
sommige
ze
van
bebouwd,
belang.
in
en
2007
hielden
Patrijzen.
steppe.
de
land.
hun
van
heggen
jongen maandenlang gezien
voor
verboden.
In
werkelijkheid
lemmermeerpolder; bitat,
organismen,
zuidgrens
verder
verloren
het in
zijn behoorlijke in
afname
van
onkruidveldjes krijgt
gang.
Zuid-Kennemerland
maal. Patrijzen
landbouw,
verdwijnen
moeten
kleine
aan
de
het
Deursen.
veel
Fitis
47
(1)
2011
Scholekster
Dat het
al
jaren
van
roepen
niet
2008
tot
goed gaat
met
het
van
"Jaar
gelbescherming Nederland. de lijn
bespeuren.
te
Werd
Ook in er
poldergebied, tegenwoordig Scholekster stand
te)
daken.
vaak van
's
de
brek
de
de
die
Dit
soms tot
dan
de
luid
vooral
Scholekster
bouw waardoor nen komen.
Holland"
onze
het
in
de
de
vele
De
er
naar
Rond
1990
in
de
enige plek veelal
horen te
die
vernield
te
lijden
en
jongen
verschenen
dit
Scholekster, Plasje Spaarnwoude,
het
de
niet
de
9.000
dubbele
mei 2007.
Foto C.
!
het
nog
(plat-
op
broedtijd
De
afname
voedselgezijn
groepen op
te
schelpdieren Ook
heeft
intensieve
land-
tot wasdom
kun-
"Broedvogelatlas
tussen
nog
de
kwijt geraakt. van
en
soort
deze
door
grote
Vo-
broedende
wordt in
uit-
neergaan-
een
rondvliegen. worden
en
duinen
waar
gebroed
wanneer
voedselbron
uit het
een
jarenlange overbevissing
schatting was
langer
van omwonenden
weidevogels,
nieuw
al
zeldzaamheid
waar
winterperiode
Door
is
door
veel gebroed
veroorzaakt
zijn belangrijkste
de
regio
een
stad
vooral
nesten worden
broeden
SOVON
roepende vogels
lijkt
zoals
Volgens
provincie.
wel
vroeger
is
ongenoegen
de Waddenzee.
Scholekster,
onze
genoeg,
Scholekster
in
Scholekster bleek Scholekster"
gebieden te vinden.
is, gek
nachts
en
vinden is
in
houdt
de de
-
van
11.000
Noordpaar
in
HB
van
Deursen.
47
Fitis
47
(1)
2011
Kleine
Plevier
Pionier
en
vaak
Kleine het
of nieuw
Plevier
deze 70
jaren
wel
80
en
balts
er
de
trend
soort.
Het
atieven
in
juist
in
natte
met riet
is
ringsactie" Kleine
Kleine
Kleine
48
van
is te zien
zijn
die
om
terreinen
het
een
is het
de
zou zo
in
en
Zodra een,
Werd
regio.
De in
horen.
en
regio
onze
en van
de
de
ze
naar
maar
jaar
of
Een
weer
kunnen
in de
Ruigoord,
over
waar
april
en mei
Toch laat
vooral
de
de lan-
braakliggende voor deze
natuurontwikkeling
Kleine
en
oorzaken
landelijke
Plevier
niet
de zin te maken.
initi-
van
trend in.
ingewikkeld
Als voorbeeld
verschillende wegen, bij
geleden
een ideaal
kwijt geraakt
simpele
er
de
gaat
Gruijterspolder
belangrijkste
tussen
7-8
is wil Toch
maken.
te
de AWD
waar
te
provinciale-
deze status
dicht gegroeid.
Plevier!
onze
zien, waarbij
toename
regio tegen
Buitenhuizen, dat Inmiddels
nest
komen.
locaties
moment
nog
terreintje, ingeklemd
vormde.
in
Plevier.
voorhanden
natuurontwikkelingsprojecten ideaal zijn
onze
te
zijn
plekken
tot broeden
inspanningen voor juist
en/of ingrijpend
Pont
enkele
regio zijn waarschijnlijk
onze
teruggang
het kleine
dit
op
een lichte
en
ontbreken
Toch hoeven
paren
Kleine Plevier
(bouw-)terreinen
er
de wind
voor
maar
nog
Vogelmeer zijn
van
delijke
niet
om
terrein
volop gebroed in bijvoorbeeld
nog
of hoogstens enkele
en het
een
poging wagen
fraaie steltloper
de Kleine
steltlopers;
ontwikkeld, geschikt
een
tegenwoordig zijn één
de
opportunist onder
tijdelijk
doordat
biotoop het volledig
doeltreffende "rietverwijde-
maar
leiden
tot
de hervestiging
van
de
HB
Plevier, pulli, parkeerterrein Parnassia
Plevier, Gruijterspolder,
2008. Foto B.
1978.
Foto C.
Sleeman.
van
Deursen.
Fitis
(1)
47
2011
Goudplevier
Bij
Goudpleviertellingen,
graslanden huizen
(o.a.
meer
den de
en
nog
bij
de
van
enkele
snel.
het
dat duurde paar
Ook de
Volgens
bij
die
zijn
de
deel
dat
ze
vorstinval
Frankrijk
en
Nederlandse
lijken land
de
op dat
vloedige
korte
aantal
de
door
schapen
hier
in
slaan
de
veel
Die en
ander
dat
bij langdurige regenval.
(vaak slapend
der
ophielden had misschien
ken wel
in
en
de Inlaagpolder.
naar de
Dat in
rustend)
te
Vanuit
Inlaagpolder om
in
herfst
kort
nat
rond
niet
honderd
nu
Als
wordt
kleipolder
de
zijn
geteld
bij
en
kan
een
de
die
grasover-
worden
aantal
ja-
Hekslootpol-
vogels
te kunnen
naar
Er
oud
te
dan
Verondersteld
goed
zich
van
vlogen
is over.
reizen
overwinterende
met
Inlaag-
die
verhaal.
heeft.
deel
een
nog
de
april,
hoog percentage
zuidelijk
2000 maar
verklaarbaar?
worden
die
Hooguit
trek,
in
en
hele
gegraasd
in
ver-
Goudplevieren
over,
het
karakter
Heksloot-
deze
half
minder
(wormen) is,
maken
de
staan
Kieviten
de Goudplevieren
het
in
verspreiding
niet
een
als
ongeveer
meer
aantallen
nog
vee
een
aantallen
Zweden verblijven.
dat
alle
bodemfauna
ren
de
Nederland is
waar
herfst,
er
en
zij
Toch
hebben
benut
in
weer
te
veengraslan-
een paar
nog
de
nauwelijks
Haarlemmermeer.
duizenden
de veranderde
Denemarken
wordt
nog
de
de
op
in
plevieren
Haarlemmer-
maar
zowel
Goudplevieren
van
graslandgebieden jaren.
de
de
geploegd. Vanaf
dagen
tussen
en
wegtrekken
regenval,
werd
tellingen blijken in
in
bleken
3.000
van
gezien
Hekslootpolder
Spanje/Portugal.
70er
meer
enkele
doortrek
langer
werden
Inlaagpolder kwamen
van
afname
grasgebieden
veranderden
bouwland
kort. Op
wel
tot
deelgebied Dijkland,
nauwelijks
internationale
wel
zijn,
in
en
er veel
maar
in
meeste in
honderd Goudplevieren
polder. Hoe
Alleen
zuidelijk
november
de jaren tachtig
voor
dagen dat
op
was
In
Nederland begonnen,
in
eind
honderden
Vijfhuizen).De
Goudplevieren nog
1975
Hekslootpolder,
Inlaagpolder.
spreiding
in
Spaarnwoude
van
Slechtvalvoorheen
foerageren.
DT
Goudplevieren, Hekslootpolder,
oktober
1998
Foto:
C.
v. Deursen
49
Fitis
47
(1)
2011
Kemphaan
Eind den
jaren negentig stierf rond
(vooral
begin mei)
werden en
tot
Spaarnwoude
broeden
komen.
maaien
grasgroei koos veel
al te
pas
was
meestal
kregen bezien
eind
toch uit
en
ver
die
in
dus
mei. teveel
het
stalmest
tijd.
Oost-Polen
van
van
tientallen dat
Kemphanen
Hoewel
dat
het
op
moeten in
het hebben
de
periode
hen de
korte
de
aangevuld de
bevatten
en
aan
omdat
ze
voor
ons
en
baltsende
de
over
want
is
en
daar
zijn
Noord-Holland
naar
50
1992.
Foto A.
van
den
de
in
lucht,
Nederland en
hen-
te wei-
Scandinavië
accent
verscho-
nog
landschappen
de
vijftiger jaren.
DT
Kemphaan, Waterland, april
uit in
haantjes
het
met
uitkomen,
graslanden
doortrekkers
De
nestplaats
Spaarnwoude
van
de doortrek
Nederlandse
land
Wit-Rusland,
Friesland
deels de
hectares
kunstmest
vegetaties
kuikens
voedingsstoffen
Kemphen. Zelfs
duizenden,
slaan
met
-hennen
onvoldoende.
de
van
dat
en
blijven hangen
(geen
toch
dat
graslan-
oostenwind
tientallen
er
waren
kennelijk
moment
de
van
harde
met
wel zouden
zij
Spaarnwoude
was
Mogelijk
voedsel
doen denken
in
broedvogel
jaren
Zelfs de kunstmestloze graslanden
oogpunt
is verleden
naar
juni)
Ze
als
die
gebeurde niet.
insecten
Europees Rusland,
ven
Dat
waarschijnlijk
en
bereikbaar
nig
enkele
graslanden
(ook Spaarnwoude!) nen,
wel
gevorderd.
ver
kruiden
Kemphaan Omdat in
verschillenden
gezien, hoopten
redelijk geschikte en
nog
de
uit.
Berg
Fitis
47
(1)
2011
Wulp
De
snelle
duinen
verdwijning
vaak wordt door
beweerd!
struiken. de
de
van
Door
lucht
verdwijning
wind
in
een
tiger jaren kuikens
nog
uit, dan
konden
vogels begeleid, het
nest,
letterlijk eten dus
op
ooit
de
van
Ook
verdwenen
weer
in
nen op
Wulp
dat
kan
er
Schiphol (6
in het
werd
Ze
omdat
paar
Kraansvlak,
jaren het
kleine in
alle
erg
heten
een
hoge
moeten,
als
de
de
volgde
werd
die
rampzalige
en
in
VHF. de
Het
zeven-
en er kwamen
meestal
worden
wel
meteen
na
niet
broedvogels,
stil in
de
broedvogel ligt
populatie
de
duinen.
stand
zonder
niet.
door het
Ze
ouder-
verlaten
niet
houdt
ons
erg
ze
te
nakomelingen
een na
Of
en
en
grassen
uniforme grassteppen weinig
kunnen
te
stikstofbemesting
de duinen gebroed werden
de
verontrusting
Myxomatosis Er
al
wegaanleg
en
met
van
maar
eigen kostje opscharrelen. Daarbij gingen
honger
enkele
van
enorme
Wulpkuikens
gevoerd.
zoals
pad-
daaraan
door
dagen
langlevende Wulpen
welkom is
niet
door
duinen
razendsnel.
in
twee
de eidooier.
maar
gin tachtiger jaren
Bijzonder
Wulpen
"bewaker"
rekening
een
Parallel
verdween
dan
voortaan hun
dood
boden.
door
ouder
teren
kwam
grazende Konijn
steeds
maar
voor
begroeide
milieu.
arm
het
van
vooral
neerslag
en
alarmerende
géén vossenwerk,
was
versnippering
schaars
kortgrazige landschap
open
van
ooit
de
Wulp,
Dat kwam
toenemende recreatie,
verruiging
uit
de
van
Zuid-Kennemerland
in
de ander.
Be-
duingebied ze voor
tussen
de
de
hand.
startba-
2005).CVD
mei
1977.
Foto: C.
van Deursen
51
(1) 2011
Fitis47
Grutto
onvoorstelbaar
Het is
derland.
Toch
dan
helft
de
de
van
lijkt ogenschijnlijk niet de
enorm
biodiversiteit
daalden.
tenland, vooral
in
is
zo
in
heel
afscheid
erg
in
Er komen
domweg
de
West-Afrika, krijgt
stuwdammen
wetten,
voor
in
is
jaagd
in
omgezet wint
in
landen
sommige
onverteerbaar.
doortrekkende
duizend
verblijven
vooral
aantallen
dalen
IJslandse
soortgenoten,
eens
op
vleugel-
laatste
en
het
overige
wel
in
maart
fanatiek
korte
jaren fors. vooral
om
op
en
Ook
in
met
rap
de
en
en
door.
ook
op
de
die ook
toe
Die
is
dan
meer
Maar af
ge-
aan,
getekend zijn. ze
krijgen
van Deursen.
van
wordt
soms
zitten
CVD
tempo
bouw
Grutto's
geef
bui-
ingrij-
Europese jacht-
langere tijd.
zicht te
Grutto's.
C.
de
zwaarder
Grutto's
meer
In het
maken
Honderden, of
Er
moe-
Grut-
jonge
tegen Spaarndam
Daartussen
roder
1998. Foto
voor
worden
ondanks
eldorado.
van "onze"
Grutto, Gruijterspolder, april
52
een
ingezet
en wee
rivieren
rijstvelden.
Gruijterspolder,
pootmerken bij
stratiemiddelen worden en
die
in
steeds
gedaald.
leefgebieden kennelijk
Grutto ook te
terrein. Dat,
nog
De
Grutto's
er
de
bouwland of
Afrika
én snel
weinig jongen groot.
te
meer
boerenland. Toch
de
van
van Ne-
broedde
landsgrenzen.
onze
overlevingskansen
pende veranderingen. Deltagebieden van ontwaterd,
het
is
nemen
1980
schrikbarend
veranderd
de
het
rond
binnen
populatie
de kwaliteit
en
aan
Nog
op.
aantal
dat
veel
waardoor
zijn veranderd,
to's sterk
Grutto
Europese
(120.000 paar) Sindsdien
ten
de
dat
het er wel
lijkt
Let
regi-
terugloop
Fitis
47
2011
(1)
Watersnip
De
"hemelgeit" heeft
ken.
Dat
steeds
ze
meer
Haarlem
af
er
de
drukke Randstad nauwelijks
zelfs In
wonder.
een
kan
in
en toe
broeden
nog
is
de laatste restjes het
de Watersnip
net
nog
aan
ren
spelen deze bodemdierenspecialist parten,
droogt
de
weke
neden.
En
den
stand
ze
2500 deze
Waar
op
onze
niet
een
sneeuwval
nu
overal
dieren
nogal
tuinvijver
een
die
verzwakt
slecht.
snip
ook warmer
in
beide
gevallen
de
organismen
het
hebben.
In
natuurgebieden
In
1990
de
was
schatting
hier.
IJslandse en
naar
nog
worden!
populatie
er
met
omgeving,
Veel
hevige
zodat
verdwaalde
in
Watersnip, Gruijterspolder,
kou
een
en
met
stabiel.
en
doen zware
Watersnip bij
van
honger
door allerlei andere dieren gevonden.
Sperwermannetje wordt geplukt
de lucht
ruim
het
is minstens
en is
mei
alle
2002.
het moet
belagers
Foto C.
te
kan
ver-
Een
bijna alleen
schiet
vlug af.
be-
hou-
Zuid-Europa overwinteren,
komen
Er
de bebouwde
kan
een
De
wel
voorja-
trekken
of dood gevonden dier zijn. Als
razendsnel
want
rond is
vraag
wordende
zoe-
wordt
en
Engeland
in
wat in
door
hij
niveau.
dwaasde dieren worden snel
Watersnip
uit
de
ligt dat fors lager. Europees gezien gaat
dat
gezien
moet
lager
broedvogels
noordelijke
de
daarvan
broedparen, soort
snel
bovenlaag
juist
misschien
dat
natte veenweide
puur
lang nog? Ontwatering
wat te
maar
bolwerken,
hoe
en
meer
bijzonder,
een
Water-
CVD
van Deursen.
53
47
Fitis
(1)2011
Zomertortel
Thuiskomen
na
Zomertortel
een
werd
genoemd
open
bosschages,
landt
elke
het
waarneming
den
in
er
de
zich
zelf.
heeft
soort
heel
dan
ook
Nederlandse
tortels
in
de
aantal
1982
("Vogels
nog
slechts
West-Europa trieste
een
plek
nam
het
jaren zestig
jongen
der wordt
in
per
aantal naar
in
voedsel,
onder
tensieve
(illegale) bejaging tijdens
in
de
van
Het
zou
West-Europese interessant
wel
eens
Zomertortel,
54
verworven
heeft
te
zijn
om
doorzoeken
1989.
op
trek
en
en het
Zomertortels
schrikbarend
AWD
de
er
zijn.
Foto H.
Vader.
wer-
Zomer-
staat niet
Lijst
af.
De
van
de
Britse Zomerdan
gemiddeld
van
1,3.
daalde Een
en
beschikbaarheid
landbouw.
Tel
het an-
van
daar
in-
ongunstige ontwikkelingen
is
duidelijk
allerminst
dat
de
toekomst
rooskleurig
uitziet.
het voorjaar
territoriale Zomertortels. RS
2010
tempo
Tevens
naar
Zuid-Kennemerland in op
af
in
Zuid-
grootbrengen
paar
veranderde de
dat
be-
letters in
in
Rode
zien
jongen
van
snel
de
de jaren negentig.
een
dikke
afname
in
op
laten
minder
intensivering
overwinteringsgebieden bij
de
systematisch kon
door
drastische soort
wat
Tegenwoordig
waarnemingen van
de
in
voorkeur
bij
het landschap"),
broedpoging van 1,6
verband gebracht met andere
in
zeven
zonder
Tortelduif
nog
broedparen
broedpogingen per
2,1
succesvolle
Haarlem
bij
soort
zeereep.
aantal
neemt
broedvogels. Onderzoek
Zo
broedde
Deze
Waarneming.nl.
de
daarentegen met
het
tegenwoordig aanmerkelijk
voorheen. 2,9
op
In
duinen toen
-
"Hij
deze soort
440
op
de
dicht achter de
in
in totaal
regio
tortels ingevoerd op
van
Werd
Kennemerland geschat
aan
jaar geleden
tot
soms
notitieboek.
30
ondenkbaar.
bijna
-
bezoek
zomers
pakweg
was
De
eens
uitkomst
47
Fitis
2011
(1)
Kerkuil
In
broedden
2010
Twee
in
paar
er
een
schuur
boerderij
in
Dagblad'
nadat
de
dween
de
meer
groep één er
De
de
was
Kerkuil
nestkasten
het is
hulp
meer
van
dan
100
Luc
Smit
ook
leden De
het
de
het ver-
van
niet
soort
Kerkuilenwerkin
begon
Nu
Noord-Holland,
heel
in
delen
de
de Wieringermeer.
in
'Haarlems
grote
voor
victorie
oude
een
1978-79
en
uit
van
in
verschenen
1963
één
Overveen,
één
zelfs
was
leefmilieu
van
in
paartjes
van
maar
toenmalige
met
en
1990 in broeden
waaronder
in Zuid-Kennemerland.
soort is
in
kerktorens,
plaatsen Om
een
stal
of
echte
een
van
kast
bereikbaar
te
een
Dat
soort het
wel
het
Kerkuilen
zijn
niet
verwacht, zoals
cies
twee
maanden eerder
misschien
de
nesten worden
boerderijen.
jaren de
laatste
maken,
alle
vooral
maar
moet
er
soms
soort in
de
gevonden
Vooral
een
op
in
beeld
weilanden,
met
Noord-Holland van
erkende
de
gevel
de
vinkenbaan daar
's
in
nachts
en
uit de
duiken
oktober
2009.
in
van
de
en
Kerkuilen
daar Wie-
Kerkuil
op waar dat
een
vooral
kale
de
van
ook
Kennemerduinen
vliegende
Foto C.
hier
Noordbeemster
gelokt door afgespeelde vogelgeluiden.
Kerkuil, Parnassiaweg,
en
voorkeursbiotoop
zwervers
geringd nestjong
werden
akkers
goed doet
het
geholpen.
erg
opening gemaakt worden. Kerkuilen broeden
landschappen de
ringermeer heeft
Al
gebouwen heeft
afwisselende
bijgesteld.
cultuurvolger, vrijwel
oude
nestkasten
schuur
begroeiing.
men,
een bericht
winters
strenge
in
paar
paartje haalde
2010
teruggekeerd in Noord-Holland.
gemiddeld
vangen.
de
Dit
Zuid-Kennemerland!
in
één
Bennebroek
Zuid-Kennemerland,
Kennelijk
De
in
uit
soort
weer
dus vijf
landgoed in
november
Door
Kerkuilen
paren
Houtrakpolder,
een
op
in
er
geschikt.
van
de
Hekslootpolder.
"Hekslootnieuws.
Nederland.
vijf
weer
in
boerderijen
op
na
je
ze
pre-
werd
ge-
waargeno-
JS
van Deursen.
55
Fitis
47
(1)
Zwarte
2011
Specht
leek
Het
goed
zo
te
Zwarte
Specht
luid
duidelijk
en
duidelijk
werd en
speculaties
de
Havik
die
dé
van
dat
het
schuldige.
spechten,
zijn energie
er
de
veranderde.
om
er
Havik
als
heeft,
te
de
van
heeft
elke
in
prestaties
Eind
heel
"belang"
hard
om
die
prooien
op
dien
wijl
waarvan er
was
die
van
bekeken
werden
maar
vestiging de
Zwarte
3.000
Specht.
350
In
op
Specht,
plukresten
een
is
Zwarte
56
mogelijk
en
te
zwaar
uit
door eten
specht, Elswout,
sommige zijn
op
prooiresten
gevonden,
ook een
zijn jachtgebied
ook
Bergen, Begin gebrek
een
2000
een
werden
viel
het
maart
omdat
1999.
ze
Foto
voor
die
de
in
van Deursen.
de
De
Zwarte Zwarte
verruigde van
hierop foerageerden.
C.
AWD
van
Spechtresten.
doek
mieren
ter-
1980-1985
vinden. Bosomvorming (verdwijnen
oorzaak,
de
In
spoor
tussen
Zwarte
Boven-
Waarnemers
geslagen eerstejaars
grote
aan
was.
in
aan een
gaande,
Haviknesten.
zonder
zonder
van
nog
werd
waarin
uitgekiend
voorkomt.
duinen
retour
op
bekeken,
Zuid-Kennemerland
Havikshorst.
duinbossen weinig
nen)
in
Havik in
Specht
overig
vermoedelijk
enkele
de
prooiresten
enige vermelding komt Specht
een
van
plukplaatsen bij zeker
Zwarte ruim
de
terug
het meest
zijn jachtgebied voorkomen. Hij besteedt zijn energie nauwelijks soort,
kust
vogelwaarnemers
prooidierspectrum,
alle
in de
negentiger jaren
Specht. Gevoelsmatig
breed
jager,
ook
van
de
bosgebieden langs
populatie liep
Zich te richten
gaan.
Specht
de Zwarte
vocale
verdenken
Zwarte
een
van
De
broeden.
De
Opvallend vaak
verdwijnen
maar
gingen
en ze
iets
over!
De
(her-)vestiging
duinstrook.
begin 70-tiger jaren
te horen
te
ook
in
en
waren
met
met de
gaan
Zuid-Kennemerland
den-
CVD
Fitis
47
(1)
2011
Kuifleeuwerik
Ooit
-
die
ner", te
in
nog Een
vogel.
was.
aan
zee.
rond
Ze
de
schijnlijk
wisten
met
genoeg
grijpende
eten
de
want
waren
ook
ineens
op
de
de
in
van
was
de
hun
verblijf
het
weg.
Lijst
Het kan
Kuifleeuwerik, IJmuiden,
en
de
en
het
hun
leefgebied
en
ziet
er
"Roadrun-
rond de stad,
kroost. en
van
niet
wordt
nu
handhaven
te
afval
en
Na
deden
direct
op
en
vonden de
hen
ogen-
langs begroei-
ze
daar ken-
laatste
ontwikkeling
de
typische
parkeerterreinen bij
Helm
en
het
1999.
de
nodige
verging
verkeren.
maart
nog
en
langer interessant, Het
en
redelijk lang
nog
badgasten liepen
Boulevard,
Nederland
Rode
waarnemingen-site!
van
zichzelf
of niet
vogels
elders
drukte
in
alledaagse
Kuifleeuweriken zijn
want
Zeedistel,grassen
voor
Marina,
voorgoed verdwenen seling
Grote
een
Amerika's
van
Zuid-Kennemerland
Temidden
reconstructie
rond
rekten
Zandvoort-Bloemendaal
Blauwe
te
versie
bouwplaatsen,
en
jaar door,
paren
zich in
Zuidpier.
weinig.
ingsranden
wing
hele
laatste
Boulevard
IJmuiden's
nelijk
Het
De
standvogels.
de Kuifleeuwerik
was
-
verkleinde Hollandse
rommelige terreintjes
op
vinden
beginjaren zestig
soort
zeer
van
in-
bebou-
Kuifleeuwerik kennelijk rond
want
naar
deze zelfs
uit
de
dat dit
soort
slecht.
gemeld
eeuwwis-
snel
op
wijzigt,
Hij prijkt de
DBA-
CVD
Foto C.
van
Deursen.
57
Fitis 47 (1)
2011
Veldleeuwerik
Nog steeds spreken
velen
Veldleeuwerikzang.
Vanaf
Veldleeuwerikstand want nen, de
anno
in
omringende
perkftot klappen aanbod In
is
nu
de in
95%
een
is
landen
helft. Zoals
de jongen
van
zomerdagen
voor
en
van
daar
andere vogels
Vernietiging
val
land
ons
de
verdwe-
tot 35.000 de
van
onstuitbaar
paar.
teruggang
In
"be-
het boerenland vallen de
van van
weinig succesvolle
is
eindeloze
met
vrije
maar
in
700.000
weinig beter,
de
zette
de populatie
van
instorting
het
broedseizoen.
het
voor
nesten,
tweede
en
minder derde
voedsel-
broedsels.
overwinteringsgebieden zijn steeds minder stoppelvelden, omdat die
meteen
na
zomertarwe kracht
had
de
oogst worden omgeploegd.
ingezaaide, op
blijven hangen. trekken.
Er
Misschien
is
tij kunnen
Veldleeuwerik,
in
de
naair
beantwoordt en
keren.
IJmuiden
of
dat
Vandaar
een
te
het de
dat
in
de,
2008
Nederlandse
zijn
die
waaróm
vraag
rond van
welke
Veldleeuweri-
het
broedgebied
verblijven
strategie
de
beschermende wintermaatregelen
CVD
februari
2010.
met
magnetische aamtrekkings-
winter.
of standvogels
gekeken
nakomelingen oplevert lende
Houtrakpolder
Veldleeuweriken
ken blijken ofwel trek-
58
dan
meer
verrukking
begin zeventiger jaren
Onopvallend aanvankelijk,
in.
getallen
concrete
vol
Foto C.
van Deursen
of vermeeste
het
da-
Fitis
47
(1)
2011
Gele Kwikstaart
Dat Ze
de
we
Gele Kwikstaart
hebben
wei-
namelijk
of akkerland
voldoende ten te Gele
insecten
kun
je
zoals
Nederland donkere
in
de
tot de
zien.
brede
kop, passeert
dat
de meeste
wel
eens
in
De
vrouwtjes
en
elkaar
hier
de
te
vendien 70.000
is
is
de
Voor
Gele
hun
voorkomen
dan
het
staart
in
Gele
voedsel
kwikstaart,
het
naar minder
de
zo
hun
zoeken.
man,
op
ook dan
geluid
vaak
De
Omdat
50.000 wel
Dus
eenmaal is
dat.
10
onder-
uithoudings-
voorkomen
er
met
in een
zitten
kent
meestal
Al-
Van
is
een
moeilijk
favoriete
voorheen
Bo-
ruim
aanzienlijke variaties
jaarlijkse
jaar
zullen
kan
Gele
de grond
gebied
gegaan.
er
meer
tein
zijn
Kwikstaarten
bewegen (kwikken)
op
is
nog
geruide mannetjes,
achteruit
er
ene
Het
wanneer ze
nu,
dat
het
trekkende
Noordse,
hun
positief.
er
we-
(een geheel gele
in
najaarstrek zijn
niet
nu
dat
voor waarnemers
want
aanzienlijk
geldt
treden.
kenmerkend
vogels
is
dat
is
elkaar kunt vergelijken.
voorjaar,
onderscheiden.
trend
de
groot
en een
beperkt!
van
Van
Kwikstaart
met
vreemd.
vliegend
groepjes foerageren en
Kwikstaart
kunnen
geluk
je vogels in
als
het bekijken
jaar wel. Leuk
elk
losse
Kwikstaarten
Wie
missen,
verraadt
halmen
op
andere.
niet
Gele
landelijke
broedparen
rugloop.
bijna
de
te
is
voet"
verrassingen.
(20 km)
uitgevlogen jongen
houden of
inkromp
voor
Voorwaarde
flavissima aangeeft)
bijna
zodat
piepers tussen,
zowel "te
ze
met wat
duinzone hier
uit.
zoveel
is niet
landschap. Of
open
Engelse (Gele)
thans de kwikstaartmannetjes
uit
die
goed
naam
kwikstaarten
niet
zien
vaak
zo
voor
het voorjaar
eens
Latijnse
ze
zijn
gebied
ons
een aantal
vermogen
vogel,
er
Vooral
nogal
niet
voorkeur
maakt
vinden
te
bemachtigen.
gemiddeld
pure
betreft
Kwikstaarten
soorten
een
van
of tussen
de
gras-
CVD
Haarlemmermeer.
Foto
C.
van
Deursen.
59
Fitis 47 (1)
2011
Paapje
Ieder
voorjaar
het
van
de
herleeft in
ons
als
Paapje
hoop
De
weer.
duinen
nog
in
enkele
in
de duinen
gehoord, (die
Kennemerland.
broedden
eeuw
ergens
wordt
het
hoop
In
dat
tientallen
fraaie, bijna lijsterachtige is,
deze 80
de jaren
Nationaal
de
zang
soort
als
in dezelfde gebieden als zijn neef de Roodborsttapuit, in
tige kruidenrijke duinvalleien, Roodborsttapuit heeft toopjes,
maar
verdwenen. de
die
Kennemerduinen
derd
en
is de
soort
nen
enkele
gelijk
de
enkele
jaren,
zingende
jaarstrekkers zingen.
HG
Paapje,
man,
60
rond
In heel
in
We
is,
veel
zullen
terug.
is
De
maar
in
AWVaak
iets voch-
marginale uit
het
hij
Zo
dan
de
al niet
het
augustus
september.
voorjaar
Foto
C.
deze
het
De
bio-
duinen
en
vochtige
alsnog
landsgren-
als
broedvogel
landschap zijn doen
de
talrijkere
dat
Deursen
ge-
de
provincie,
wat
in
verwij-
moeten
Jammer
van
dit
reeds
is
van
erg
dat
ook buiten
voortaan
in
1987.
struweel
kans
zijn vertrek uit
doortrekkers
Kraansvlak, juli
vaak
dicht
Veranderingen in
en
1988).
open,
de eeuwwisseling
Nederland,
aanstaande.
vorige
de
bescheiden struweel.
Hoewel het Paapje
toch niet
hij
verdwenen
hoofdreden.
daar
de
en
grootschalige natuurherstelprojecten
sterk achteruitgegaan.
Noord-Holland
en
uitgevoerd, waarbij
keerde
beurt is uiterst klein. zen,
zijn
de grondwaterstand steeg.
gebieden houdt,
uit
helaas
is
tijd
hier
goed gehandhaafd,
zich
het Paapje
Sinds
met
van
in
paar
broedvogel
als
90
Zuid-Kennemerland 64
zang
vogel zelf, subtiel)
terugkeert
(bijvoorbeeld
paren
de
begin jaren
en
Park
net
die
binmo-
met
laatste
die na-
niet
Fitis 47 (1) 2011
Tapuit
Het ten.
lijkt
maar
kort
duinhellingen broedden broedsels dat
geleden
Begin tachtiger jaren
tot
ze
behoorlijk
was
In
was
er
de
met
graverij
en
zitten roepen
hebben
ontstond, de
1985
van
was
Zo
rest.
was
om
fnuikend
had
er
het
Elders
in
werd
hun
komt
er
de
en
duinen
laatste
misschien
na
een
een
het
kale
in
1978
over.
met
een
beter. Nu
In
de
nestholen
broedgevallen.
Tapuit man, Kraansvlak, april
nog
herkansing.
gemeld.
grondboor
mislukte
een
in
2009.
Foto
was
Het
het
en
in
pijp
goede
ogen
de gaten!
aan
weer
van
toe
Kraansvlak
Dat
deed
maar
te drastisch
noorden
Het
broedholen
duinen
van
Tapuiten,
nogal
de
Kennemerduinen
voor
zakte
verminderde voeren,
broedparen,
Konijnen In
Vos
territorium
vóór
gehoor
krapte
32
Het terrein
het niet
die
na het
snel
helling
de
zonder
uitkomen
uitstekend
op
Daar
aantal geslaagde
maar
net
zijn,
vinden.
van
voortgaande verruiging
een
vrijwilligers
helaas
de
was
broedgeval
2
dag
toevluchtsoord.
een
tot
op
meer
weer
2006
e
met
Kraansvlak
enkele
geen
derd.
2007
Vossen
nesten
het nesthol 12
Het
komst
Vossen,
van
naar
de
gravende Konijnen, waardoor
vincie
nemen
voer.
voerende Tapuit
een
ontbreken
blijven vanaf de
Met
de Tapui-
van
te
steevast
konijnenholen.
80-85%.
in
wemelde
de duinrooshellingen of
op
vegetatie
vestigingsfase
veel
duinen
de
ze vooral
in
veilig
gaandeweg. Jonge Tapuiten rumoerig
het in
grazige
nogal hoog
70-75%.
(1978-1981),
lage
met
dat
waren
in
veran-
de
pro-
lijken
te
werd
in
maakten leidde
in
CVD
C.
van Deursen
61
Fitis
47
2011
(1)
Grote
Grote
Soms
is
Lijster
of
al
in
Of het
moeilijk
horen.
dan
gaat
een
Dat
geldt overigens
ontdekt lawaai.
wordt door Het heeft
met
een
er
zich
62
of
Steek
veel
van
meer
niet
die
het
veel
minder
wanneer
van
dat
want
geschatte
Dan
de
is
het
grote plas
dat
over
de en
in
we
vrijwel
50
soort
kijk
in
aan
vangend
op
passanten
CVD
speelweiden
of verkeer
van
nest
want
je
nergens
nu
fors
die
nog toch
op
gelegen
te
lichte
publiek
tijd.
lijster
maken
Grote
in
en
heb-
iets
Lijs-
het Land-
gehaald worden altijd
krij-
landgoederen,
"Vogels
een
ander
die
spektakel
te
oostelijk Engeland
en
maar
te
forse
zingende
méér
paren
hier
het
voor
deze
gebied
nemen, is
soort
dan
de
onmisken-
het
deze
van
is
ons
van
zang
wel
rustpauze
uitbundig
het
hoor
begraafplaatsen
Of de
een
voorkomen
mogelijke vijand.
schijn
even
maar
duidelijk,
erg
redelijke aantallen (hoewel daar ook
wormen
anders!
heftigheid
Zuid-Kennemerland aangeeft
Merkwaardig
ze in
je
trad),
wel
voor
een
alle
is
zanger
niet
alle
doortrekkers,
om
de
in
minimumpopulatie,
tegelijk zingen.
schap"
zie
is
broedtijd
binnenduinbossen
heeft.
niet
Nog
duidelijk beeld
In de
vraag.
van Deursen
februari langs de binnenduinrand de luide
te
gen.
ters
Foto C.
toekomstige broedvogels
om
ben
1992.
Lijster
Grote
baar.
oktober
Lijster,
is
rond.
Daar
teruggang groen.
laten liggen.
de
heimelijks
Dat
op-
Zonder is
hier
FitiS
47
(1)
2011
Spotvogel
Een
opgewonden standje rond
Vlieren
is
plaatsen was
in
Bij
en
is is
ons
lem
hij
het
plassen
luid
imiterend
het wat
begraafplaatsen, aanplant
lemmermeerpolder, veld,
het zijn het
paartje ze
daar
de
een
verlaat
grenzen de
eerste
opgevallen te
je
van
geen
waar
ruimte
Dat
slechts
vonden
Spotvogel, Frankrijk.
de
in
hoorbaar
de
boven zo'n De
het
trekvogel
in
zullen
en
Haar-
parken
de kale
Jaren
hield
Steevast
razende
Haar-
rond Hage-
verkeer
op
rumoerige omgeving noordwaarts
zien
en
de
een
kwamen de
toch
opschuivende
op
termijn
laatste gaat
Orpheusspotvogels worden
Nederland
zanger.
Houtrakpolder,
in
het terrein
Stokman,
Utrechtse
tussen
tuinen
groeneilandjes
nemen.
invullen.
al in
Foto
De
andere
struikge-
en
en
de groenbuffer
golfbanen
Spotvogel.
van
veelgehoorde
Orpheusspotvogel betekenen
als
wellicht
een
onderkomen.
je uiteindelijk
en
Zuid-Hollandse
van
van
tal
bossen
de flat Haarlem-hoog.
vogel kwalijk
jaren vrijwel jaarlijks
broedgevallen
rond
in
de
is
op
je hem wel kunt horen.
bosje bij
Spotvogel nog
hem
ook
zoals
steeds
Westhoffbos,
zingen, nauwelijks
kun
de
nog
gebied
eendenkooi
plaatsen
uit in
Westelijke Randweg.
we
Het
boerenland Maar
horen
te
nog
biedt
Haarlemmermeerse Bos,
het
geliefd.
genoeg
minder.
Havengebied
vooral
erg
Rondom
rivierengebied.
het opmerkelijk
het
en
van
boerderijen zijn
gezien of gehoord
en
de
de
dat die
laatseerste
Limburg plaats.
G. Lecomte
63
Fitis
47
(1)
2011
Fluiter
beukenbos
Lindegroen die is
in
weemoed
anders.
stand
De
anno
populatie laatste
zag
zoom
jaren
de
en
het
bezig
er
ruim
15
en
De
dat
Ley-
telden
wen
om
voor
de
zorg,
de
genoeg
thuisreis
hoewel
de
een
de
Fluiter
Vinken-
niet
naar
Fluiter
in
dat
het
hun
ze
de
nu
aan
als
in
verschillen.
van
langs
midden
soms
de
duin-
tachtiger
ook
nog
niet
slecht
Afrikagangers onder zijn
reserves
op
geen
reden
tot
CVD
2005.
Foto: A.
van
den
Berg
de
Elsgaat hen.
kennelijk kunnen
beginnen. Europees gezien nog
de De
Midden-
| Middenduin,
winterkwartieren
te
verdwenen.
de
achterhoedegevecht.
bosvogels
meeste
onvoldoende
Nederland
kan
een
Woestduin,
tikje groter dan de Tjiftjaf,
dat lokaal
vrijwel
van
met
vet soppen
een opmars
nat
de Fluiter,
werkelijkheid
met tweederde
huisvestte
en
van
de
noordoostkant
het is
meeste
de
voor
triller
maar
al nooit
gezegd
aan
de
zijn,
was
maar
Fluiter, woestijngebied Marokko, april
64
de
,
Hoewel
verslechterd
Fluiter,
is
het
territoria
levensomstandigheden of
stand
Kruidberg,
uit
paartjes.
jammer
veranderd
En
Concreet
nog
naar
moeten
Koningshof bijvoorbeeld
wout/Elswoutshoek. dat
het
decennia
twee
naar
Haarlemmerhout,
geldt
zou
duinrand.
Duin
was.
luisterend
mei,
Zo
teruggevallen.
vogels houden
Herenduin Lang
laatste
1990
van
in
eindigt.
zo
bouis
er
grote
Fitis
Bonte
De
stand
de
van
Bonte
Vliegenvanger
forse knauw.
een
delijke verklaring.
Er werd
zocht.
Wanneer
Wat bleek?
kantie
in
bal
West-Afrika
startte hier
zijn piek alle
om
als
de
bekjes
warming"
nen
begon
de
zich nu
dat
veel
een
was
van
uit,
aanbod
van
te
een
tijd
gebied. meer.
Bonte
dat Nu
Bonte
insecten, aan
van
vraag
haalt hij
volgt,
blad van
te
om
veel
hadden
de
orde.
nog
te
zelfs
de
er
maar
dat
in
ritme
nog
van
steeds.
zo
dui-
ge-
wintervaonze
cyclus
de invloed
Kortlevende
omstandigheden vroeger
het
op
minder
gaan
hun
con-
bereikte
voedsel nodig
veel
aloude
doet
en
Die
zonder
de oorzaak
broeden
gaan
eten De
levenscyclus.
voedsel
komen
leek
Het
van
niet
nog
hadden
"glo-
van
de
seizoe-
De
Bonte
steeds zijn eigen "oude" broedritme,
betekent hun
naar
insecten. en
verschuiven.
ging
naar
Daardoor het beter
aan
kreeg
achteruit
fronten
ging altijd goed,
veranderende
vroeger
rende
Vliegenvangers
gingen
veranderen
en
voltooiing en
is verstoord.
niet
nog
daardoor
vroegere
de
Dat
Nederland
verschillende
op
weg
in
populatie
vogels nestjongen te vullen.
sneller
vroeger
op
De
levenscyclus
Vliegenvanger volgde, terwijl
2011
(1)
Vliegenvanger
lang geleden
treien
47
met
status
moment
groot.
insecten
aan.
voor o.a.
van
veel
zeer
schaarse
en
tussen
jonge vogels
gebeurde precies
deze vliegenvanger
van
lopen
rupsen
synchroniteit
Dat
passen
Bomen
in
ons
in
werk-
broedvogel
niet
CVD
Vliegenvanger, mannetje.
Foto C.
van
Deursen
65
Fitis
47
(1)
2011
Grauwe
Eén
Klauwier
de
van
nen is
zwart met
de
mooiste,
Grauwe
masker
een
kende
takken
De
Niet
je
gek
dat
of Bremspelder
lang
een zeer
Daarna broeden
herstel
werden
gevolgd over
de
66
dan
in
wordt
af
aan
voor
toe
en
in
Klauwier,
naar
vaak
in
In
1982
2006
of
territoriale
De
van
dat het
man,
de
de
de
Daarom
een
Klauwier
blijver
aan
Het
gaat.
soort
manier was
2007.
hij
was
het
lijkt
dat
Vanaf
in
zijn
de
nauwgezet
om
de weet
Foto B.
2007
Kenne-
zo
meer
te komen.
wordt! HG
Kennemerduinen,juli
zoals
doorn.
broedgevallen.
klauwieren
van
die
duinen
"Stichting Bargerveen"
Grauwe
weer
op
verassing. op
toon,
of uitste-
Doorndraaier
legt
onze
gemeld.
Grauwe
broedgevallen
van
Bruine
de laatste
zo'n
van
een
op
dui-
"elegant"
grote insecten,
klauwier
tijden.
met in
bruin
opgeprikt
Negendoder,
doortrekkers
AWD
nogal
de
van
een
struiktoppen
duinecosysteem de goede kant
eisen
hopen
Vanaf
Grauwe
mindere
nog
de
onderzoekers
specifieke
De
broedvogel
aangetroffen.
door
volksmond
is
Zij
rug.
prooi eindigt
de
vogelsoorten
grijsblauwe pet,
een
schublijntjes.
genoemd.
soort het
heeft
omgeving afgespeurd
broedende
nu maar
Grauwe
de
van
ook
merduinen
En
de
schaarse
werden van
met
gevangen
voedselvoorraad
een
het
buik
wordt
Junikevers.
"gruwelijkste"
Hij
diep roodbruine
en een
lichtere
ook
maar
Klauwier.
Sleeman
Fitis
47
(1) 2011
Wielewaal
De re
Wielewaal
kennen Het
jodelgeluid.
frêle het
groengele
meestal
in
kort.
achteruit Dat
Vooral
populieren van
en
toe
in
met
nog
er,
in
op
rug
en
dat
als
deze
De
een
op
het onmiskenba-
Om
niet
maar
te
vogel
het
-
in
het
waarneming
ook
dichte
zijn
vochtige
in
de
erg
en
al
in
trek.
In ons
het Pannenland duinstrook.
grote
Het
Zwarte
stond
worden uitgevoerd!
broedvogel!
gebied
de
Ook als
is
Oase
De
Populieren.
waar
zo
in
ze
het al jarenen zo
velde Vele
er
moe-
Biesbos
(AWD)
niet
af
midden
tientallen
meerjaren is
groter.
de
de
ook stonden
een
Wielewaal
niet
is
-
is ui-
loofhoutbossen.
Staatsbosbeheer
hoogte, omgezaagd reden?
en
het van
verblijven
eentonig voorjaar
net
Overijssel zijn,
in
man
spreken
Ze
wordt
magische aantrekkingskracht.
paartje
meter
van
Spreeuwgrote,
gekleurde jongen.
dito
Utrecht
Middenduinalle
één
moest
gekomen
moeilijk.
Nederland
in
of
plaatjes
Zijn doortrekperiode
de Flevopolder
ergens
van
geelzwarte,
de
de kans
in
geacht hun grootte. plan,
gegaan.
hebben
een
een
jaren tachtig werden
van
Zuid-Holland,
bossen
de
of
maakt
rassen
lang karig
de
boomtoppen. Ook
Voorkeursbiotopen
en
slechts
van
meimaand, is
wijfje
de
aanzienlijk terst
de
van
groen
velen
zien
en
on-
Beheermeer
te-
CVD
Wielewaalbalgen in depot Zoölogisch
Museum
Amsterdam
Foto: H. Schouten
67
Fitis
47
(1)
2011
Roek
in
Roeken zijn Dat
vogels. zijn
ze,
treien, kaal
zwaar
uiterst
het
gewassen
eten
gezien. de
zijn,
en
kan
het
nieuwe
vooral
soort
dat
in
kolonie
in
in
gen
in
de
Abcoude
verbreding mee
van
de kolonie.
redelijke honderd.
die
A2
Op
de
aantallen
Maar,
ze niet
Roek,
68
geen
meer.
De
de
dat
met
spaarzaam eer
er
tot
2006
2009
In
In
om
Hard
bewijs
maar
hersteld.
en
werden
's winters
Bos, februari
er
weer
voor
die
Er gaan wor-
aanwezig
zeker.
"ergens"
losse
twee
de
beide
Utrecht.
met
van
totaal
Foto C.
afslade
Met
en
daar-
meer
blijven
nog
kennelijk
tot
zo
maar
4
tegen-
CVD
Deursen.
in
dan
geteld,
veranderd
te komen.
van
ze
in
grote
jaren geleden
enkele
Fraters,
een
nesten
laatste
De
stand bij
aan de kost
2001.
lo-
uit-
van
Roeken
kolonies
ze tot enkele
groepen
Kraaien
2009
Roeken
complete boombeplanting
trokken
kust.
con-
ze
vertegenwoordigd is,
zich
nooit
omstandigheden zijn
Haarlemmermeerse
er
in
vogels
hield
de
dat
nauwelijks geen
onze
waardoor
uit
nooit
duidelijk grensgeval
Bonte
bij
reizen
ervan
omgeving
duren
najaarstrek
van ons.
meer hoeven
ging
luidruchtig
ook in
tuinders,
omgeving
onze
verdween
als
en
want
ze,
nauwelijks geleverd,
Zo waren
een
langs
net
woordig noordelijk daarna
A2,
herrie,
peulvruchten opaten.
directe
wijdere omgeving de
Men
werd
kunnen
gaat vestigen.
in
boeren
Noord-Holland
heel
lang
door
Zuid-Kennemerland
onze
Hoofddorp. Gelukkig weetje kolonie
en
echter in
er
steeds redelijk algemene
nog
ontlasting. Lang zijn door
granen
er
eens
Nederland
tot overlast
zijn geworden.
zich
Omdat
wel
hun
als
ze
jaren voorbij
den
door
die kiemplanten
hebben
klappen nu
van
eens
vervolgd,
schaars
van
wel
nog
vervuiling
en
lopende
grote delen
leidt
dat
Fitis
(1)
47
2011
Ringmus
Tussen soms,
de
in
vangstmeldingen
vet weergegeven, in
topdag! Nog
een
1981
voor
een
hij
was
of
rond.
ze
al
was
dat doortrekt
schien
helemaal
langer
uiterst
trek-
en
ook
al
maar
de
te
hier
noot
weinig peil is
hij
in
op
stadsvogels, te
Chinese
de Ringmus
trekken,
telpost
maar
want
stadsparken
aandacht.
Deze
van
dat
te
dan
je
westelijk werd
vinkenbanen
alge-
zo
"Broedvogels
Nu
is
het
van
aantal
In
Engeland
bewijzen.
vo-
mis-
werd
Het
is
dit nü
vinden. Blijft de trekstroom uit noordoosen
Denemarken
Bloemendaal
steeds minder migrerende Ringmussen ren
zo.
juist standvogel?
Duitsland
van
heb
Nederlandse Ringmussen
ringgegevens blijken
in
telreeksen
Waren
Op
Volgens
steeds
1990 nog
laag.
bewijs ook hier
telijk Europa nialange
zwierven
dat rond
nooit
vermoed
dat
moeilijk
door,
ringer
dichtgeslagen,
net
heel
"Trektellen"prijkt
broedvogel
broedvogels". geen
Noord-Holland"
gels
en
talrijke
een
handjevol Ringmussen
trokken
meen
op
Ringmus als vangst. Als
Nederland, volgens "Randstad toen
ringstations
van
de
worden
hangen?
aan
Zee
Uit
blijkt
decendat
gezien. Ringmussen
cultuurvolgers langs stadsranden. waarde
heel
mooie
Ringmus, Haaksbergen, september
hier
Ringmus
algemeen.
Nu
vogel
verdient
1996.
Foto C.
hij dat.
stadskernen in
de
min
zit
er
wa-
Er is
mijdt krijgt
CVD
van Deursen
69
Fitis
47
(1)
2011
Frater
Vraag
een
ters ziet.
Bij
willekeurige
Kijkt hij/zij
een resoluut
decennia
vink,
met
in de winterse
gors
soms,
zeldzame
heel
Ze
wat
lijks
nog
deze
was
er
waren
meestal
van
er
gevangen
als
alle
aan
en
soms
gezien,
eens
en
te
overal
in
grote
op
de
een
later
jaar
op
miljoen paartjes.
en
het
een
Daaraan
winterkwartier
Frater, IJmuiden, januari
ligt
het
het
Foto C.
Nu
Op
was
lichtgestreepte
is
dat
Sneeuw-
voorbij,
en
langs
de
een
was
kust te
vinkenbanen zijn
hun plaats trouw.
er
Ge-
dezelfde vinkenbanen terug de Wadden
Fraters
dus
niet.
noorden
van
Drie
de Zuid-
bij
stuit, scharrelend
worden
hebben
Europese broedpopulatie
naar
1998.
kleine
Wadden
op
niet.
er
vogelaar!
Kneuachtige getwitter
de dag gelijk! Op
veel zijn
Fra-
eens
combinatie met
aantallen.
soms
wel
geen
"pietenkijker".
roze
groep.
Het wat
al:
het strand
die
In
treffen.
nog
het
ware
op
om
hij
u
een mooi
geringd. Merkwaardig
tot
maar
met de
kans
of
weet
ongemengde
november
"ineens"
werden
Heel
hun grens van
70
nog
oog
nogal
vraag
geel kegelsnaveltje
groot verspreidingsgebied kwart
in
oog
maar
dan
aan
uitzondering daargelaten.
ringde vogels gevangen.
meewarig
aanspoelsellijn
maar
de eerste weken
horen.
strandwandelaar
staat u
werd
Toen
pier gehoord. bruine
nee
geleden
u
is
Het
een
van
lijkt
wel
of de
opgeschoven.
Deursen
ze
jaar-
extreem drie-
zuid-
CVD
Fitis
47
(1)
2011
Geelgors
Bollenvelden: kleurig, ooit wel
anders.
gelse gele het
de Witte
en
bollengebied
teelgebied dekstro ven
dat
en
nadat
dekriet
met
de
te
wind
heel
wat
voor
productie
wordt of
soorten
die
opschaling
van
de
vooral van
winter
breken.
er
die
niet
van
meer
In
Nu
en
tussen
teelt
Geelgors,
vrouw,
wezenlijk
Texel,
elke
meter
2010.
en
Met
dure
geen
waar
rietschel-
her
en
der om
bollengrond
plek
Resultaat;
De
super
opvoer
van
producties
Maar
wie
of
Geelgorzen?
Foto L.
wat
de
meer.
geen
bollen broedende vogel.
Zelfs niet
het
de
en
aanzien
materieel,
bepaalt
Er
nest-
bollenteelt
heeft
veranderd. Financieel,
verdwenen
mei
opgeslagen.
bestreden.
zijn.
naar
jaarrond
hooibergen
gediend
Enwas
lage schermhagen rondom,
telt
onkruid
voor
Toen
het
was
de
kleinschalige landschap voelden
dat
specialistisch
paartjes
werd en
niet
nog voor
had
zelfs
Kieviten.
en
"storende" elementen
landschappelijk ingrijpend. 10-25
ruimte
Dat
vogelarm.
regelmatig
er,
Sassenheim
nog
weer
thuis.
voor
kleine
Bollenstreek
en
er
onkruiden
regelmatig gespoten
aasmogelijkheden
voor
de
is
meestal
afdekmateriaal
als
zich
diersoorten en
Was
het
de
na
nu
broedden
vrijwel zeker Geelgorzen
werd.
kleine "overrandjes" teisterende
maar
soms,
Egmond
tussen
het
belande
waar
fleurig
Gele Kwikstaarten
maar
waarde
CVD
Buckx.
71
