Ajodakt
Aardrijkskunde
Topografie Wereld
Topografie Wereld Colofon
Vormgeving Lasso CS, Eindhoven – omslag Van Wermeskerken, Apeldoorn – binnenwerk
Antwoorden
Ajodakt maakt deel uit van ThiemeMeulenhoff Zelfstandig werken (Z). Dit bestaat uit een groot assor ment leermiddelen voor alle leerjaren. Op onze Z-site vindt u al onze uitgaven: www.zelfstandig-werken.nl
9 789006 643053
Opmaak PrePressMediaPartners, Wolvega
Dit antwoordenboekje hoort bij het gelijknamige werkboek van de serie Topografie van Ajodakt. Dit merk bestaat uit een verzameling gebruiksvriendelijke en voordelige oefenboekjes voor groep 3 t/m 8 waarmee de leerlingen allerlei vaardigheden efficiënt inoefenen. Met dit antwoordenboek kan de leerling zelf zijn antwoorden in het werkboek nakijken.
Groep 8
Redactie Mariska Vonk, tekst en redactie
Aardrijkskunde
Zelfstandig werken
Auteur Mariska Jeuring
Illustraties Lasso CS, Eindhoven – omslag
Deze uitgave is voorzien van het FSC-keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw voor het gebruikte papier op een verantwoorde manier heeft plaatsgevonden.
ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor Primair Onderwijs, Voortgezet Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie en Hoger Onderwijs Meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze leermiddelen: www.thiememeulenhoff.nl of via onze klantenservice (088) 800 20 17 ISBN 978 90 06 64305 3 Eerste druk, eerste oplage, 2010 © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2010 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 Auteurswet j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl., dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Taak 1
De wereld is groot
4 Rusland, Turkije en Indonesië Europa en Oceanië
Taak 2
Wereldlanden
1 Eigen antwoord 3 Eigen antwoord
5 Azië Oceanië Europa Afrika Zuid-Amerika Noord-Amerika Antarctica
Langgerekt: Chili, Togo, Benin, Vietnam Kaarsrechte grenzen: Algerije, Libië, Egypte, Sudan, Mauritanië, Mali, Niger, Tsjaad, Verenigde Staten Veel losse eilanden: Indonesië, Filipijnen, Micronesia 4 India Argentinië Frankrijk Mexico Nieuw-Zeeland Tanzania
Ecuador Zuid-Amerika
– – – – – –
Azië Zuid-Amerika Europa Noord-Amerika Oceanië Afrika
Antarctica 5 Bijvoorbeeld: a: Albanië, Algerije, b: België, Brazilië, c: China, Canada, d: Duitsland, Denemarken, e: Ecuador, Ethiopië, Egypte, f: Filipijnen, Finland, g: Gambia, Griekenland,
2
h: Honduras, Hongarije, i: Ierland, Iran, j: Japan, Jamaica, k: Kenia, Kroatië, l: Letland, Laos, m: Marokko, Mexico, n: Nederland, Nepal, o: Oostenrijk, p: Polen, Pakistan, r: Rusland, Roemenië,
3
s: t: u: v:
Suriname, Spanje, Tanzania, Turkije, Uruguay, Uganda, Verenigde Staten, Vietnam, w: Wit-Rusland, z: Zuid-Afrika, Zweden
Taak 3
De aardbol
Taak 4
1 b Zuid-Amerika, Afrika en Azië
Leertaak
Leertip 2 Oceanië, Azië, Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika Afrika
c Noordelijk halfrond: Europa, Noord-Amerika Zuidelijk halfrond: Oceanië, Antarctica 2 a Zuid-Amerika: Ecuador, Colombia, Brazilië Afrika: Gabon, Kongo, Democratische Republiek Kongo, Uganda, Kenia, Somalia Azië: Indonesië
Leertip 5 Noord-Amerika Antarctica Grote Oceaan Noordelijke IJszee
noordelijk halfrond zuidelijk halfrond beide noordelijk halfrond
Azië Oceanië Atlantische Oceaan Afrika
beide zuidelijk halfrond beide beide
Europa Zuid-Amerika Indische Oceaan
noordelijk halfrond beide beide
b Colombia − Ecuador − Indonesië Colombia − Ecuador − Polynesië Gabon − Democratische Republiek Kongo − Uganda Gabon − Kongo − Democratische Republiek Kongo 3 noordelijk halfrond zuidelijk halfrond noordelijk halfrond 4 João 5 blauw: China, Nederland, Vietnam, India, Spanje, Canada, IJsland, Thailand, Afghanistan, Mexico, Venezuela rood: Zuid-Afrika, Chili, Australië, Argentinië, Peru, Uruguay Colombia, Kenia, Indonesië, Uganda en Brazilië Ze liggen op de evenaar en hebben zowel een deel op het noordelijk halfrond als een deel op het zuidelijk halfrond.
4
5
Taak 5
De wereld vanuit een satelliet
1 Voorbeeldantwoorden Werelddelen Europa Azië Afrika Noord-Amerika Zuid-Amerika Oceanië Antarctica
Oceanen Atlantische Oceaan Grote Oceaan Indische Oceaan
Landen Australië India Indonesië IJsland meer mogelijkheden, ter beoordeling van de leerkracht
satellietfoto Amsterdam Zwarte Zee Alpen Noord-Amerika en Afrika Eiffeltoren heel Australië Sardinië de Rijn
Landschappen woestijn tropisch regenwoud landijs hooggebergte
× × ×
luchtfoto × × × ×
× ×
× ×
3 Omcirkelen: telefoon, televisie, spionage, bekijken van milieuverontreiniging, weersvoorspellingen, maken van landkaarten, internet
Europa fout
2 1 2 3 4 5
Himalaya Andesgebergte Rocky Mountains Alpen Atlasgebergte
3 Er zijn grote/kleine hoogteverschillen op de aarde. Het grootste deel van het landoppervlak ligt boven/onder de 100 m boven zeeniveau. De Himalaya, het hoogste gebergte van de wereld, ligt in het werelddeel Zuid-Amerika/Azië. Een deel van/heel Nederland ligt onder zeeniveau. Nederland is het enige/niet het enige land dat voor een deel onder zeeniveau ligt. 5 1 2 3 4
Himalaya Rocky Mountains vulkaan Jakarta
lava Lava is vloeibaar gesteente dat uit een vulkaan stroomt of spuit (ín de vulkaan heet het nog magma).
4 Eigen antwoord 5 Antarctica fout
Hoog en laag
1 westkust Noord- en Zuid-Amerika, Indonesië, Himalaya, Japan, Filipijnen, Nieuw-Zeeland, Italië, IJsland, midden van de Atlantische Oceaan
2 a b c d e f g h
Taak 6
Noord-Amerika Zuid-Amerika
6
7
Taak 7
Landschappen
Taak 8
1 Een groot deel van het aardoppervlak bestaat uit water. Dat water geeft de blauwe kleur aan de aarde. 3/10 water en 7/10 land 5/10 water en 5/10 land 7/10 water en 3/10 land 9/10 water en 1/10 land 2 Egypte China Indonesië (Ind) Groenland (Gr) Canada (Ca) Duitsland (Du)
– – – – – –
Leertip 2 a Alpen: Europa, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, Italië Rocky Mountains: Noord-Amerika, Verenigde Staten, Canada Himalaya: Azië, China, India, Nepal, Pakistan, Butan Pyreneeën: Atlasgebergte: Andesgebergte:
woestijn hooggebergte tropisch regenwoud landijs toendra loofwoud
3 De belangrijkste reden van deze verschillen is de stand ten opzichte van de zon. De zonnestralen zijn rond de evenaar veel sterker dan op bijvoorbeeld de Noordpool of de Zuidpool. Hierdoor ontstaan verschillen in het klimaat en dus ook in het landschap. 4 In Australië ligt ook een woestijn.
waar
niet waar
Als het in Nederland zomer is, dan is het in Argentinië winter.
waar
niet waar
Rond de evenaar groeien geen planten en bomen.
waar
niet waar
Koeien en schapen grazen alleen op vlak land.
waar
niet waar
Hoe verder van de evenaar, hoe kouder.
waar
niet waar
Leertaak
Europa, Frankrijk, Spanje Afrika, Marokko, Algerije Zuid-Amerika, Chili, Argentinië, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia
b Azië / China: Europa / Zwitserland / Oostenrijk / Frankrijk / Spanje / Italië: Zuid-Amerika / Ecuador / Peru / Bolivia / Chili: Afrika / Marokko / Algerije: Noord-Amerika / Verenigde Staten:
Himalaya Alpen Andesgebergte Atlasgebergte Rocky Mountains
Leertip 4 2 keer
5 C A E D B
8
9
Taak 9
Klimaat
Taak 10
1 Onderstrepen: zon, zeeën, bergen
Bevolking en religies
1 2,3 per seconde
2
Nee minder dan -10 °C
Nederland Indonesië Verenigde Staten Sudan Italië Rusland
-10−0 °C
0−10 °C
10−20 °C
×
× ×
20−28 °C
28 °C of meer
× × ×
×
×
×
× ×
3 46,3 °C 57,7 °C 68,1 °C
China Europa Verenigde Staten 2 China: Verenigde Staten: India: Europa: Zuid-Amerika:
Indonesië India
Beijing, Tianjin, Shanghai, Hongkong, Shenyang New York, Los Angeles, San Francisco, Chicago Mumbai, Kolkata, Delhi, Hyderabad, Bangalore, Chennai Londen, Parijs, Moskou, Sint Petersburg Rio de Janeiro, São Paulo, Buenos Aires, Santiago, Lima, Bogotá, Caracas
4 waar
-33,7 °C -58,6 °C -89,2 °C
De islam is groter dan het christendom. Natuurgodsdiensten komen alleen in Afrika en Zuid-Amerika voor. Bijna alle hindoes wonen in India. In Europa wonen de meeste katholieken in het zuiden. Boeddhisme vind je vooral in Oceanië.
4 Zuid-Amerika, Afrika en Azië Zuid-Amerika: Brazilië, Colombia, Peru, Suriname Afrika: Liberia, Sierra Leone, Nigeria, Kameroen Azië: Indonesië, Maleisië, Thailand, Myanmar, Vietnam 5 rood: Jakarta, India, Lagos, Brazilië geel: Egypte, Saudi-Arabië, Libië, Somalia, Afghanistan blauw: Noorwegen, Vancouver, Verenigd Koninkrijk paars: Rusland, Groenland, Canada
5 1 2 3 4 5 6
boeddhisme Los Angeles islam Moskou Indonesië Israël
moskee een gebedshuis van de islam
klimaatverandering
10
11
niet waar × ×
× × ×
Taak 11
Arm en rijk
Taak 12
1 rijk
1 Marokko
arm Nigeria Tanzania Bangladesh
minder arm Marokko Oekraïne
minder rijk Thailand Argentinië Irak Turkije
rijk Saudi-Arabië Zwitserland Nieuw-Zeeland
Afrika minder arm 20−28 °C islam
2 Doordat er veel (burger)oorlogen en bijvoorbeeld hongersnoden zijn (als de oogst mislukt), zijn de landen en veel inwoners ervan arm. 3 1 2 3 4
Klimaat, bevolking, religies, arm en rijk
Wieke Carina Wieke Leonie
2 Zuid-Amerika Brazilië Chili Colombia Suriname
Azië India Israël Japan Turkije
Afrika Kongo Nigeria Marokko Ethiopië
rood: Nigeria en Ethiopië groen: Israël en Japan omcirkeld: Colombia, Kongo, Nigeria, Ethiopië
4 Suriname is een rijk land Je kunt niet op vakantie gaan naar arme landen Nederland geeft ontwikkelingshulp aan landen in Afrika In rijke landen bestaat geen armoede De landen in Europa zijn niet allemaal rijk
niet waar niet waar
→ →
dr in
3 Nigeria en Ethiopië Ja, als het bijvoorbeeld heel lang droog blijft en er geen neerslag valt. De grond is dan niet vruchtbaar of de oogst mislukt. Daardoor is er niet genoeg voedsel.
waar niet waar waar
→ → →
kw at er
4 Dichtbevolkte gebieden zijn rijk. Dichtbevolkte gebieden hebben een heet klimaat. Indonesië is voor een groot deel islamitisch. In Nederland wonen alleen moslims (aanhangers van de islam) en christenen.
drinkwater Inwoners van rijke landen krijgen drinkwater meestal gewoon uit de kraan. In arme landen is lang niet al het water schoon genoeg om te drinken. Soms moeten mensen kilometers lopen om aan drinkwater te komen. 5 1 2 3 4 5
5 2 3 1
Pakistan − 20-28 °C − islam − minder arm Argentinië − 0-20 °C − christendom/natuurgodsdienst − minder rijk Zweden − 0-10 °C − christendom − rijk Australië − 10-28 °C − christendom − rijk China − 0-25 °C − boeddhisme − minder arm
China Eigen antwoord 12
13
Taak 13
Verkeer
Taak 14
2 Bloemen: vliegtuig, omdat het snel gaat en de bloemen dan goed blijven. Auto’s: schip, omdat er veel auto’s tegelijk op het schip meekunnen. Dat maakt het vervoer uiteindelijk goedkoper. Gas: pijpleiding, omdat dat het snelst en veiligst is. Boeken: vrachtauto, omdat die vaak in een winkel of bij scholen moeten worden afgeleverd. Dan is een vrachtauto het makkelijkst. 3 1 De wegen zijn slecht, er zitten veel gaten en scheuren in. 2 Het is er erg druk. Ook fietsers en wandelaars maken gebruik van de weg. Het zou gevaarlijk zijn om zo hard te rijden. 5 4 Kolkata – 6 Jakarta – 3 Bagdad – 1 Montreal – 5 Bangkok – 7 Sydney – 2 Rome
1 aardolie: aardgas: steenkool:
Energie
Verenigde Staten, Saudi-Arabië en Rusland Verenigde Staten en Rusland Verenigde Staten en China
2 a Verenigde Staten, Europa, Japan en China b China en Japan Er wonen veel mensen en veel mensen hebben bijvoorbeeld ook een auto. Voor benzine is olie nodig. 3 a zon, wind en water Zonne-energie, windenergie, waterkracht. Samen noem je dat duurzame energie. b 1 fiets − Je produceert geen uitlaatgassen. Je zorgt zelf voor de energie die nodig is. 2 trein − De trein vervoert veel mensen tegelijk. Daardoor is de vervuiling per persoon minder groot. 3 auto − Een auto gebruikt benzine en stoot uitlaatgassen uit. 4 vliegtuig − Een vliegtuig de lucht in krijgen en daar houden kost heel veel energie. De uitlaatgassen (een vliegtuig gebruikt kerosine) zijn heel vervuilend. 5 1 2 3 4 5 6 7
pijpleiding kerosine aardolie Mexico China Polen Australië
diamant 14
15
Taak 15
Toerisme
Taak 16
1 Eigen antwoord. Eigen antwoord. Eigen antwoord.
1 Onderstreept: Chicago, Mexico-Stad, Los Angeles, Montréal. 2
1 auto, trein, vliegtuig 2 auto, boot, fiets 3 auto, trein
4 vliegtuig 5 auto, trein 6 vliegtuig
2 Indonesië, Maleisië, Thailand, Myanmar, Bangladesh, India, Sri Lanka en zelfs landen in Afrika 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Colloseum, Pantheon, Sint-Pieterskerk Acropolis, verschillende tempels, strand piramides, Abu Simbel, strand Jama Masjid-moskee, Rode Fort van Lal Qila Chinese muur, Plein van de Hemelse Vrede Borobudur, strand Sydney Opera House, Sydney Aquarium, strand strand, tropisch regenwoud, Christus de Verlosser (standbeeld in Rio de Janeiro) Witte Huis (woning president), Capitool (regeringsgebouw) Marrakesh (mooie stad), strand Camp Nou (voetbalstadion FC Barcelona), Sagrada Família (beroemde kerk), strand tulpen, molens, Deltawerken, musea, strand
4 Europa, Azië en Noord-Amerika tussen 800.000 en 1 miljoen tussen 10 en 20 miljoen tussen 60 en 70 miljoen 5 Taj Mahal: Piramide van Cheops: Machu Picchu: Eiffeltoren: Golden Gate Bridge:
Op reis of aan het werk?
China en Rusland Saudi-Arabië en Australië China en Australië Rusland en Saudi-Arabië 3 San Francisco ligt in de staat Californië San Francisco ligt aan de Atlantische Oceaan Het gebergte vlak bij San Francisco heet het Andesgebergte Vanaf Nederland is het langer vliegen naar San Francisco dan naar New York
RO SEN
niet waar
→
VE
waar
→
LT
4 India, Indonesië, Iran, Irak, Israël Zuid-Afrika, Peru, Australië, China, de Verenigde Staten, Rusland, Indonesië, Canada China Rusland België Egypte Australië
Nederland
16
→ →
Roosevelt Er zijn twee presidenten van de Verenigde Staten geweest met de naam Roosevelt: Theodore Roosevelt en Franklin Delano Roosevelt
5 Marokko, Zuid-Afrika, Suriname, Nederland
India Egypte Peru Frankrijk Verenigde Staten
waar waar
− Azië − Afrika − Zuid-Amerika − Europa − Noord-Amerika 17
Taak 17 1 1 2 3 4 5 6
Herhalingstaak A
Noord-Amerika Afrika Noordelijk IJszee Oceanië Indische Oceaan Zuid-Amerika
2 a Himalaya b Andesgebergte c Rocky Mountains
7 8 9 10 11
Europa Atlantische Oceaan Azië Grote Oceaan Antarctica
d Alpen e Atlasgebergte
3 evenaar 4 groen: China, Mexico, India rood: Chili, Australië, Zuid-Afrika geel: Brazilië, Kenia, Indonesië 5 1 2 3 4 5 6 7 8
Taak 18 1 1 2 3 4 5
China Indonesië India Brazilië Rusland
2 a b c d e
Turkije: Vietnam: Australië: Egypte: Portugal:
3 E C A D B
India Noorwegen Frankrijk Nigeria Rusland
Herhalingstaak B 6 7 8 9 10
rijk arm rijk arm rijk
Verenigde Staten Saudi-Arabië Marokko Canada Zuid-Afrika
− islam − boeddhisme − christendom − islam − christendom
4 Voorbeeldantwoorden Aardolie: Rusland, Saudi-Arabië, Verenigde Staten, Mexico, China, Iran. Aardgas: Rusland, Verenigde Staten, Iran, Canada. Steenkool: Verenigde Staten, China, Australië, India. Windenergie: Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken. Zonne-energie: Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken.
Noord-Amerika euro Indische Oceaan Indonesië China Antarctica Andesgebergte satelliet
mondiaal Over de hele wereld genomen, wereldomvattend.
5 1 2 3 4
Java Australië Kaapstad India
5 Tokyo 6 Polen 7 Antarctica
Jupiter Een van de planeten (de grootste) uit ons zonnestelsel. De aarde is ook een van die planeten.
18
19
Toets 1
Toets 2
2 1 Azië/Mongolië 2 Noord-Amerika/ Verenigde Staten 3 Zuid Amerika/Brazilië
4 Oceanië 5 Azië/China 6 Antarctica
2 1 Egypte 2 Canada 3 Zuid-Afrika
4 Indonesië 5 IJsland 6 India
4 a Caribische Zee b Zwarte Zee
4 a Indische Oceaan b Atlantische Oceaan 5 Europa − Atlantische Oceaan Zuid-Amerika − Grote Oceaan Oceanië − Indische Oceaan Afrika − Atlantische Oceaan Zuid-Amerika − Europa (Zuid-Amerika bezocht hij dus 2 keer!)
− − − −
5 Bord 1: Afrika, op het meest westelijke puntje Bord 2: Australië, aan de westkant in het midden Bord 3: Europa, ongeveer ter hoogte van Moskou
Brazilië Chili Australië Zuid-Afrika
20
21
Toets 3
Toets 4
2 1 China 2 Nieuw-Zeeland 3 Tanzania
4 Mexico 5 Finland 6 Turkije
3 bruin: China, India en Europa rood: het midden van Noord-Afrika, en eventueel het oosten van India en een deel van Saudi-Arabië en Jemen 4 Egypte Verenigde Staten India China
− − − −
2 1 Saudi-Arabië 2 Suriname 3 Australië
4 Chili 5 Polen 6 Rusland
3 rood: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, China, Japan en Frankrijk blauw: Nederland, Rusland, Verenigde Staten 4 Indonesië: Borobudur − Java China: Chinese muur − Beijing Italië: Sint-Pieterskerk − Rome Verenigde Staten: Witte Huis − Washington
islam christendom hindoeïsme boeddhisme
5 China, Vietnam, Thailand, Laos, Cambodja, Japan
5 Zilver: Mexico, Peru, Indonesië, China en Australië Strandvakantie: diverse mogelijkheden. Schiphol: diverse mogelijkheden.
Ethiopië, India, Nigeria, Tanzania Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland, Polen, Rusland, Estland, Letland, Litouwen, Oekraïne, Wit-Rusland, Canada
22
23
Toets
Eindtoets
1 b Frankrijk 2 a Atlantische Oceaan 3 d Noord-Amerika 4 a Canada (Ca) 5 c Brazilië 6 b Indonesië 7 c India 8 a China 9 d Egypte 10 c Marokko 11 b Spanje 12 c België Nee Oceanië en Antarctica
24
