Agora AGORA • Driemaandelijks tijdschrift van het HIKempen Negende jaargang • oktober 2002 • nr. 3
IN DIT NUMMER 3 Associatie K.U.Leuven 6 Diabetes Mellitus 8 Maatschappelijk verantwoord ondernemen 10 Luchtvracht 12 Campuscomité 15 Uitgewuifd 16 Prijzen 18 Even stilstaan 20 Sport 23 Informatica-KANAC 24 Internationalisation @home 26 Onderwijsvernieuwing 31 Agenda
Colofon
Woord vooraf Enthousiasme is je mooiste diploma Het is een goede gewoonte de zaterdag voor het begin van het nieuwe academiejaar even te neuzen in de krantenadvertenties. Als onderwijsproducent kun je op die eenvoudige manier de markt verkennen en de vraag toetsen aan het opleidingsaanbod van de eigen hogeschool. Op zaterdag 14 september 2002 vond ik tussen die advertenties een verrassend nieuwe vraag: een werkgever vroeg een diploma van enthousiasme. We kunnen bij de ontleding van die advertenties ook de studiekeuze van onze nieuwe studenten toetsen aan de vragen en de verwachtingen van de werkgevers. Dat is een bijzonder moeilijke oefening omdat de overgrote meerderheid van de adverteerders het gewenste diploma zelfs niet specificeert. Misschien is het opleidingsaanbod van de hogescholen en de universiteiten een zodanig ingewikkeld kluwen dat ze het niet aandurven daaruit een keuze te maken. De meeste adverteerders beperken zich dan ook tot het vermelden van het niveau en het studiegebied, zoals bij de vraag naar iemand met een hogere commerciële opleiding of met een relevante opleiding op hogeschoolniveau. Bij de profielbeschrijving gaat des te meer aandacht naar vaardigheden, attitudes en menselijke waarden. De samenleving verwacht aangename mensen, die spontaan kunnen zijn en vlot in de omgang, die kunnen luisteren naar anderen en flexibel zijn in een steeds evoluerende omgeving. Studeren is dus meer dan cursussen blokken en oefeningen oplossen. Het is daarnaast ook student zijn tussen vrienden en vooral nieuwsgierig zijn naar alles wat de hogeschool te bieden heeft. Onze docenten staan er borg voor dat die nieuwsgierigheid beloond wordt. Het onderwijs is een dynamisch product dat leeft dankzij de creativiteit van onze docenten. Flexibele leerwegen, ICT en onderwijsvernieuwing hebben geen kans zonder de grenzeloze inzet van de administratieve en de ondersteunende diensten. We zijn trots op de professionele werking van onze onderhoudsploeg en genieten dagelijks van de goede zorgen van ons keukenpersoneel. Beste studenten, ik wens jullie samen met onze medewerkers een succesvol academiejaar toe. Laat je meeslepen door de Kempense gemoedelijkheid en door het enthousiasme van onze medewerkers. De opvang van onze nieuwe studenten door de presidia is legendarisch. Laat je ook meeslepen door het enthousiasme van de voortrekkers in de studentenverenigingen. Beste nieuwe studenten, wij verwelkomen jullie in het bijzonder in onze hogeschool. Tracht er student te zijn met vooral veel enthousiasme, want dat is je mooiste diploma. Maurice Vaes algemeen directeur
2 • HIKempen
Agora
Agora is het driemaandelijkse tijdschrift van het Hoger Instituut der Kempen, de Geelse campus van de Katholieke Hogeschool Kempen Kleinhoefstraat 4, 2440 GEEL tel. 014 56 23 10 fax 014 58 48 59 e-mail:
[email protected] website: www.khk.be Verspreiding en abonnementen Agora wordt gratis verdeeld onder de studenten en personeelsleden van het Hoger Instituut der Kempen. Andere belangstellenden kunnen een abonnement nemen door € 7,50 over te schrijven op rekeningnummer 733-3099264-47 t.n.v. KH Kempen met de vermelding Abonnement Agora. Een jaarabonnement geeft recht op drie nummers, die verschijnen in de maanden januari, mei en oktober.
Redactie
Dirk De Roose Fred Goossens Paul Grauwen Lisbeth Stilman Bert Van Hirtum Marc Van Kerckhoven Luc Vanwesemael Ivo Verheyen
Redactiesecretaris Luc Damen (tel. 358)
Werkten ook mee Jurgen Basstanie Tony Bastijns Filip Bode Antoine De Vleeschauwer Wilfried Gonthier Louis Peeraer Marc Peetermans Guy Van den Eeckhaut Jef Van Sonhoven
Fotografie
Jurgen Basstanie Bert De Deken Michael De Lausnay Dirk De Roose Roger Leysen Kerry Lievens Marc Van Kerckhoven
Illustraties
Clem Verbiest
Hoofdredacteur Maurice Vaes
Eindredactie
Luc Damen Piet Lambrecht Willem Mees Jan Van Geel
Vormgeving
Positief - Vorselaar Marc Van kerckhoven
Druk
De Beurs, Antwerpen
Verantwoordelijke uitgever Maurice Vaes, HIKempen, Geel
Voorpagina:
Geel: een schot in de roos
Overname toegestaan met correcte bronvermelding
Onderwijs
Associatie K.U.Leuven een feit
Op 11 juli 2002 werd Vlaanderen wakker in een nieuwe hogeronderwijswereld. Precies 15 maanden na het eerste verkennende gesprek ging op 10 juli 2002 de vzw Associatie K.U.Leuven officieel van start. Met een nooit geziene energie kwam op die korte tijd de meest ingrijpende en toekomstgerichte herstructurering in het vrij hoger onderwijs in Vlaanderen tot stand.
Vijftien maanden overleg Een uitdaging kan de creativiteit prikkelen en mensen aanmoedigen om oplossingen te zoeken. Als een groep uitgedaagde mensen elkaar vinden, dan worden de meest constructieve oplossingen gevonden. De uitdaging kwam van de Vlaamse regering en van de Europese visie op hoger onderwijs. De totaal ontoereikende financiering van de hogescholen was aan herziening toe en zou substantieel verhoogd worden als netwerken van universiteiten en hogescholen wilden borg staan voor een optimale en gecoördineerde inzet van hun enveloppe voor onderwijs en onderzoek. De Europese uitdaging werd op 19 juni 1999 in Bologna geformuleerd door een dertigtal landen. Kernwoorden waren transparantie, flexibiliteit en mobiliteit. Antwoorden zijn de bachelor/masterstructuur, de credits en de vorming van netwerken.
pese model. Als vijftien maanden studie en overleg volstonden om het agendapunt in zoveel academische raden, onderhandelingscomités, hogeschoolbesturen en studentenraden op akkoord af te kloppen, dan is het duidelijk dat de associatie draagkracht heeft en sterk staat.
10 juli
2002
Voor de oudere K.U.Leuven-ingenieurs onder ons bracht de oprichtingsvergadering van de vzw Associatie K.U.Leuven op juli 2002 zelfs een apart romantisch gevoel mee. Voor hen was het Arenbergkasteel jarenlang het decor van deliberaties en proclamaties. Nu kwamen in datzelfde kasteel de voorzitters van elf
hogescholen samen met de voorzitter van de K.U.Brussel en de rector van de K.U.Leuven om de oprichtingsakte plechtig te ondertekenen. Onze voorzitter Louis Genoe trad op als bijzonder gevolmachtigde van de Katholieke Hogeschool Kempen. De persbelangstelling was groot. Journalisten waren verbaasd te horen dat de realiteit van de associatie nog sterker was dan de geruchten. De integratie van de instellingen gaat verder dan verwacht en daarmee neemt de associatie van vrije instellingen voorsprong op de vier andere associaties in Vlaanderen. In Gent, Antwerpen, Brussel en Diepenbeek omvatten de associaties ook officiële instellingen. Voor hen is een overdracht van autonomie aan een ge-
Met de vaste wil onze studenten alle kansen te bieden in die nieuwe Europese hogeronderwijsruimte hebben een aantal Vlaamse vrije instellingen de krachten gebundeld. De rectoren van de K.U.Leuven en de K.U.Brussel, de leden van het Gemeenschappelijk bureau van de K.U.Leuven en de algemeen directeurs van een aantal katholieke hogescholen zijn op 10 april 2001 informeel van start gegaan. Ererector Roger Dillemans sprak op die dag over een historische bijeenkomst voor de Vlaamse studenten en de start van nieuwe leertrajecten passend in het Euro-
©Michel De Lausnay
Agora
HIKempen • 3
meenschappelijk orgaan slechts mogelijk door een tweederde meerderheid in het Vlaams Parlement. Dat zij de meest creatieve soort zijn, bewezen de studenten door zich als redacteur van hun studententijdschrift voor de persconferentie in te schrijven. Van hen kregen de oprichters de meest kritische vragen in verband met de studenteninspraak en de mogelijke deelname van de studenten aan het bestuur van de associatie.
Een sterke bestuurlijke structuur
eerste twee groepen gevraagd zijn wegens hun uitstraling en hun aanzien. De Katholieke Hogeschool Kempen is zeer tevreden dat de heer Ajit Shetty gecoöpteerd werd. Hij is Executive Vice President van de Janssen Pharmaceutica Group en is beter dan wie ook geplaatst om de rol van ons kwaliteitsvol en duurzaam hoger onderwijs in de kennismaatschappij te verdedigen.
Actieplannen De strategische doelstellingen werden al vanuit een duidelijk geformuleerde missie geformuleerd. Om de concrete actie-
plannen voor te bereiden, kwamen er in de voorbije vijftien maanden een twintigtal werkgroepen. Hun werk wordt geleid door de Raad van Bestuur van de Associatie. Ook die raad is evenwichtig samengesteld uit enerzijds de elf algemeen directeurs van de hogescholen en anderzijds elf personen die de dagelijkse leiding hebben van de universiteiten. Het zijn de rectoren van de K.U.Leuven en de K.U.Brussel en de campusrector van de KULAK. Verder is de K.U.Leuven nog vertegenwoordigd door de drie vice-rectoren, de drie coördinatoren, de algemeen beheerder en ten slotte door Frank Baert, adviseur van de rector. Hij werd op de eerste vergadering van de raad van
Alleen met een kordate en efficiënte besluitvorming zal de associatie haar doelstellingen kunnen realiseren. Op de eerste plaats komt de maatschappelijke opdracht, die omschreven wordt in het nieuwe structuurdecreet. De associatie krijgt daarin duidelijk een drieledige opdracht. Zij moet het onderwijsaanbod optimaliseren en gezamenlijk plannen om de opleidingstrajecten voor de studenten en de doorstroommogelijkheden tussen de bachelor- en de masteropleidingen te verbeteren. De tweede opdracht luidt: het onderzoek en de maatschappelijke dienstverlening gezamenlijk plannen, en garanderen dat de academische opleidingen gestoeld zijn op wetenschappelijk onderzoek. Ten slotte moeten de leden van de associatie de kwaliteitszorg van onderwijs, onderzoek en dienstverlening gemeenschappelijk organiseren. De Associatie K.U.Leuven voegt daaraan nog een reeks eigen ambitieuze doelstellingen toe en wenst vanuit een coherent intern gemeenschappelijk beleid ook samenwerkingsverbanden aan te gaan met derden. Dat beleid is de taak van een algemene vergadering met een driemaal-elfsamenstelling. De eerste elf, waaronder onze voorzitter Louis Genoe, zijn de vertegenwoordigers van de hogescholen. De tweede elf zijn de vertegenwoordigers van de universiteiten. De derde groep zijn de gecoöpteerde leden: mensen die door de
4 • HIKempen
Agora
©Michel De Lausnay
bestuur benoemd tot afgevaardigd bestuurder van de vereniging.
Een
nieuw hogeschoolbestuur voor de KH Kempen
De Algemene Vergadering van de Katholieke Hogeschool Kempen had op 23 mei 2002 al haar nieuwe statuten goedgekeurd met ingang van 10 juli 2002. De voorbije vijftien maanden was bij alle partners de overtuiging gegroeid dat de associatiebeweging niet mocht beperkt blijven tot het oprichten van een vzw om daaraan een aantal bevoegdheden over te dragen. De vrije instellingen wilden van
meet af aan de krachten echt bundelen en op 10 juli 2002 met alle deelnemers herstarten onder de leiding van nieuwe geïntegreerde besturen. Vanaf 10 juli 2002 zijn de hogeschoolbesturen van de elf hogescholen en de inrichtende overheden van de twee universiteiten op dezelfde wijze samengesteld uit twee geledingen. De eerste geleding beschikt over drie vijfden van de stemmen en is gemeenschappelijk voor alle partners. De tweede geleding met twee vijfden van de stemmen is de lokale groep. In de Katholieke Hogeschool Kempen is die tweede geleding samengesteld uit alle leden van het hogeschoolbestuur, zoals het was voor de associatie.
De
dagelijkse leiding van de KH Kempen Bij de oprichting van de associatie bleven de Raad van Bestuur en het Directiecomité van de Katholieke Hogeschool Kempen ongewijzigd. Dat betekent dat de realisatie van onze maatschappelijke opdracht meteen onze eigen verantwoordelijkheid blijft. De kwaliteit, de waarde en het succes van onze opleidingen zal net zoals voorheen bepaald worden door de inzet van onze medewerkers en onze studenten. De Associatie K.U.Leuven rekent op de vier vestigingen van de KH Kempen om in Europa een sterke onderwijs- en onderzoeksgroep te worden. Maurice Vaes
HHIIKK KKoorrtt Nieuwe voorzitter Sinds de oprichting van de Katholieke Hogeschool Kempen in 1995 was E.H. Rik Aegten, vicaris-generaal van het bisdom Antwerpen, voorzitter van het hogeschoolbestuur. Om persoonlijke redenen bood hij dit jaar zijn ontslag aan als voorzitter. Hij blijft wel lid van de raad van beheer en de algemene vergadering. Tijdens zijn vergadering van 23 april 2002 heeft de raad van beheer daarom de heer Louis Genoe als opvolger aangewezen. De heer Genoe (°1938) studeerde aan de K.U.Leuven af als Burgerlijk Elektrotechnisch Ingenieur (afdeling Elektronica). In september 1964 begon hij les te geven aan het Hoger Instituut der Kempen, waar hij opklom tot hoogleraar en afdelingsdirecteur van de afdeling Industrieel ingenieur. In 1993 werd hij vanuit Geel gedetacheerd naar het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs, waar hij secretaris-generaal werd. De banden met Geel en de Kempen werden echter nooit helemaal doorgeknipt. Bij de vorming van de KH Kempen in 1995 werd Louis Genoe lid van de raad van beheer en de algemene vergadering. Met ingang van 1 januari 2002 verliet Louis Genoe het VSKO en geniet hij in zijn woonplaats Tessenderlo van zijn pensioen.
Agora
HIKempen • 5
Wetenschap Diabetes Mellitus: een kwestie van multidisciplinair werken Diabetes, in de volksmond suikerziekte, klinkt bekend in de oren en mag daarom haast ongevaarlijk lijken. Ten onrechte, zo luidde de boodschap tijdens de studiedagen met dat thema, die op 12 en 13 april plaatsvonden aan de KH Kempen in Geel.
en gevoelsverlies, waardoor wonden kunnen ontstaan die slecht genezen. In ernstige gevallen kan dat zelfs leiden tot amputatie van tenen, een voet of een deel van een been. Wereldwijd zou naar schatting 5 à 6 procent van de bevolking in de geïndustrialiseerde landen aan diabetes lijden. In België betekent dat ongeveer een kwart miljoen patiënten en het aantal neemt jaarlijks toe.
De organisatie was in handen van het departement Gezondheidszorg en Chemie, dat het initiatief evenwel nam samen met ISPO-Belgium vzw, een onmisbare partner uit het praktijkveld om kennis en ervaringen op te doen en uit te wisselen. ISPOBelgium vzw vertegenwoordigt als wetenschappelijke vereniging namelijk de Belgische nationale afdeling van de International Society for Prosthetics and Orthotics. Het doel van ISPO is kort gezegd de levenskwaliteit van personen met een handicap te verbeteren door onderzoek, studiedagen en informatieverspreiding te stimuleren. De Geelse locatie mag overigens geen wonder heten, want het initiatief kaderde prima binnen de opleidingsprogramma’s en werkzaamheden van G&C met zijn voor België unieke opleiding Orthopedie. Een aantal jaren geleden sloot de hoge-
6 • HIKempen
Agora
school daarom een samenwerkingscontract af met de Fontys Hogeschool Eindhoven, waardoor Nederlandse studenten na een voorbereidend jaar in Eindhoven de opleiding volgen op de campus Geel. Diabetes Mellitus - de officiële honingzoete naam - is dus helemaal niet ongevaarlijk. De gevolgen op langere termijn van die chronische aandoening zijn immers niet te onderschatten. Bij diabetes gaat het om de aanmaak en/of de werking van het hormoon insuline, dat ons bloedsuikergehalte binnen de perken houdt. Wanneer dat niet goed verloopt, kunnen op termijn de kleine en grote bloedvaten aangetast worden, alsook de zenuwbanen en in het bijzonder de gevoelszenuwen. Vooral voeten en benen kunnen te lijden hebben onder een slechte doorbloeding
Diabetes wordt klassiek onderverdeeld in vier types, waarvan type II 90 tot 95% van de gevallen vertegenwoordigt: de zogenaamde non-insuline dependente diabetes mellitus (NIDDM), ook volwassenendiabetes genoemd. Risicofactoren zijn onder andere leeftijd, zwaarlijvigheid, familiale voorbeschiktheid, slechte eetgewoonten en fysieke inactiviteit. Tijdens de studiedagen lag de nadruk vooral op de meer technische aspecten van de verzorging en op de noodzakelijke samenwerking tussen de verschillende disciplines die vroeg of laat bij de behandeling van deze aandoening betrokken zijn: artsen, verpleegkundigen, orthopedisch technologen, orthopedisch schoenmakers, podologen, voedings- en dieetdeskundigen, ergotherapeuten, laboran-
Preventie en behandeling van voetproblemen kwamen eveneens aan bod tijdens workshops over drukmetingen onder de voetzool tijdens staan en gaan, het aanleggen van een totaalcontactloopgips, het fabriceren en aanmeten van een revalidatieschoen, en het gebruik van geavanceerde technieken zoals het opmeten van de voetvorm met een laserscanner en het vervaardigen van speciale steunzolen via een CAD-CAM systeem. Vermits amputaties van voet of onderbeen bij ernstige letsels soms onvermijdelijk zijn, werden ook de meest recente technieken en ervaringen op het vlak van aanmeten en fabriceren van prothesen tijdens workshops uitgebreid gedemonstreerd bij patiënt-vrijwilligers. De diabetes-studiedagen op de campus toonden duidelijk aan dat informatieverspreiding en het uitwisselen van technieken en ervaringen een belangrijke stimulans zijn om een beter inzicht te verwerven in verschillende aandoeningen. Bovendien vormen zij een onmisbaar element in een betere samenwerking tussen de verschillende disciplines die volgens hun eigen specialiteit ijveren voor een betere levenskwaliteit van onze patiënten. Louis Peeraer
ten, overheidsverantwoordelijken, en natuurlijk ook de patiënten zelf. Veel aandacht ging daarbij naar de preventie van wonden aan de voeten en de meest recente mogelijkheden op het vlak van orthopedisch technische verzorging. Verenigingen en exposanten lieten zich niet onbetuigd, zodat de agora gevuld werd met stands waar bezoekers zich zowel konden informeren over de dagdagelijkse tips voor diabeten als over speciale kousen en schoenen, basismaterialen
voor de fabricatie van steunzolen en schoeisel, prothesesystemen en dergelijke meer. Naast de lezingen, waarbij een patiënte een boeiende getuigenis aflegde over hoe diabetes haar leven beïnvloed heeft en welke beperkingen zij daar tijdens het dagdagelijkse leven van ondervindt, werden hands-on workshops gehouden waarin deelnemers de kans kregen om zich verder te bekwamen in diverse technieken.
Agora
HIKempen • 7
Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen maakt wezenlijk deel uit van de missie in de optie Personeelswerk van het departement Sociaal Werk. Want personeelswerkers moeten zowel oog hebben voor de economische als de sociale en ecologische resultaten van een bedrijf. Net daarom organizeerden de docenten en studenten van die optie op 24 mei 2002 daarover een internationaal congres. Zowel om sprekers te vinden als om deelnemers te werven, staken we de grenzen over. Het congresprogramma zocht een evenwicht tussen theorie en praktijk en wou de kloof tussen denken over en het effectief maatschappelijk verantwoord ondernemen dichten. Dat programma kaderde volledig binnen de opleiding Personeelswerk.
Zin
en doel
Bij maatschappelijk verantwoord ondernemen is het de bedoeling om naast economische winst ook sociale en ecologische vooruitgang te realiseren. Niet alleen de aandeelhouders staan centraal maar alle zogenaamde stakeholders: het personeel, de klanten, de verbruikers, de omwonenden; kortom heel de maatschappij. Maatschappelijk verantwoord ondernemen veronderstelt een persoonlijk engagement van de bedrijfsleiders. Zij moeten een aantal nieuwe praktijken invoeren in hun bedrijf om de ethische oorsprong van producten en diensten te kunnen garanderen. Heel het strategisch beleid moet gericht zijn op het halen van een aantal basisnormen inzake gezondheid, veiligheid, recht op vereniging, non-discriminatie, werktijden, lonen, communicatie, kinderrechten en mensenrechten.
Vlaamse
inbreng
Persoonlijk engagement van een aantal welwillende bedrijfsleiders volstaat niet om maatschappelijk verantwoord ondernemen overal ingang te laten vinden. Regelgeving van nationale en supranationale instellingen is nodig en daar wordt druk aan gewerkt, ook in ons land.
8 • HIKempen
Agora
Eerste minister Guy Verhofstadt ging bijvoorbeeld de uitdaging aan te discussiëren met de antiglobalisten tijdens een tweedaags evenement in Gent. Top of the Bill was toen ex-president Clinton van de Verenigde Staten. En op Vlaams niveau promoot minister Landuyt, verantwoordelijk voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, via proefprojecten de problematiek bij zowel grote bedrijven als KMO’s
Voortrekkers De voortrekkers van maatschappelijk verantwoord ondernemen vandaag zijn vooral vooruitstrevende multinationals zoals bij ons Nike en BP. Zij waren vroeger direct of indirect betrokken bij maatschappelijke mistoestanden die hun imago schade berokkenden. Daarom beseffen zij nu ten volle dat maatschappelijk verantwoord ondernemen een troef is die niet alleen hun imago maar ook hun economische, sociale en ecologische prestaties ten goede komt.
KHK-congres Het congres maatschappelijk verantwoord ondernemen van 24 mei confronteerde de verschillende partijen. En hoewel de visies en meningen soms ver uiteenliepen, twijfelde niemand aan het belang van maatschappelijk ondernemen. De richting is duidelijk, over het te kiezen pad wordt nog geredetwist. De congresfolder vermeldde een keure van gerenommeerde autoriteiten, die zowel plenair aan bod kwamen als in workshops met beperkt aantal deelnemers. Dat laatste bood de deelnemers een persoonlijker contact en de mogelijkheid tot grondige discussies. Oliver Dudok Van Heel, senior advisor van SustainAbility, kreeg de eer het congres te openen. Via een Business Case model dat dit Londense adviesbureau hanteert, toonde hij de economische noodzaak van maatschappelijk verantwoord ondernemen duidelijk aan en hij ging dieper in op de organisatorische gevolgen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De rest van de voormiddag vonden er een aantal colloquia plaats met praktijkvoorbeelden van de multinationals en van KMO’s. Daaruit onthouden we onder andere dat maatschappelijk verantwoord ondernemen één van de middelen is tot concurrentie op zowel de lokale markt
als op de wereldmarkt. Andermaal bleek maatschappelijk verantwoord ondernemen een troef om het imago van het bedrijf in een positief daglicht te stellen en de economische prestaties te verhogen. En dat geldt trouwens ook perfect voor kleine en middelgrote ondernemingen zonder aan rendabiliteit in te boeten, aldus de KMO-bedrijfsleiders van Ecover en Fardis. In een ander colloquium trachtten werkgevers en werknemers vergeefs een consensus te vinden over de aanpak inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het ABVV benadrukte dat maatschappelijk verantwoord ondernemen, wil het niet tot mislukken gedoemd zijn, meer moet zijn dan een marketingoperatie om bij het grote publiek een beter imago te verwerven. Al te vaak zou het immers gaan om een opsmukoperatie voor bedrijven onder druk van vakverenigingen of NGO’s. Daarom een pleidooi voor een invloedrijke rol van de overheid, zoals onlangs met het goedgekeurde ‘sociaal label’. Werkgevers pleitten daarentegen voor de meer geleidelijke aanpak waarbij de overheid zich zeer voorzichtig opstelt inzake reglementering en via subsidies bedrijven motiveert tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het laatste colloquium van de voormiddag bood een forum aan Foster Parents Plan en Kauri. Uit het verhaal van beide NGO’s werd duidelijk dat de Derde Wereld het weeskindje is en blijft in het debat over maatschappelijk verantwoord ondernemen. In de workshops van de namiddag konden de deelnemers de haalbaarheid van het geboden theoretische kader toetsen aan de dagelijkse praktijk. Harry Hummels, professor organisatie-ethiek aan de Universiteit Nyenrode en directeur duurzaam beleggen ING-bank Nederland, had voor hen een een inleefoefening die duidelijk het grote verschil aantoonde tussen denken over maatschappelijk verantwoord ondernemen en het effectief doen . Harry Hummels was ook de man die het plenaire slotdebat leidde. Dat debat resulteerde in de vraag wie nu de dragers
moesten worden van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Velen wezen met een beschuldigende vinger naar de “gulzige bedrijfsleiders die ondanks hun schandalig hoge weddes voor niets en niemand terugdeinzen om de winst en hun eigen winstparticipaties te verhogen”. Bijgevolg werd ervoor gepleit om een mechanisme in te bouwen waarbij zij gedwongen zouden worden tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. Niettemin zijn we, nog volgens Harry Hummels, met z’n allen individueel mee verantwoordelijk voor de slaagkansen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Die slaagkansen worden immers in
hoge mate bepaald door ons bewust koopgedrag en onze deelname aan protestactie tegen onverantwoord handelen van ondernemingen. Filip Bode
Agora
HIKempen • 9
In de kijker
Luchtvracht
In mei mocht op onze campus het HWBK-seminarie Luchtvracht anders bekeken veel bijval genieten. Voldoende reden voor Agora om in dit nummer de plaats van het luchtvervoer in de economie en vooral in de logistiek wat ruimer te belichten.
Voor de leek betekende luchtvracht waarschijnlijk nooit meer dan het vervoer van zijn vakantiekoffers. Tot 11 september 2001 op een pijnlijke manier de luchtvervoerssector onder de aandacht bracht van heel de wereld. Recente gebeurtenissen als de botsing van een Russisch passagierstoestel met een vrachttoestel van FEDEX boven Duitsland in juni hebben dat nog versterkt. Al snel rezen er terecht vragen over de veiligheid van zowel passagiers- als goederenvervoer. Beide marktsegmenten zijn trouwens nauw met elkaar verbonden, aangezien ongeveer 60% van alle goederen meegaan met passagiersvliegtuigen. De kans is dus reëel dat alle vervoer of een gedeelte ervan zal overgeheveld worden naar alternatieve transportmodi zoals wegvervoer en in bepaalde regio’s naar hogesnelheidstreinen. Maar ondanks de desastreuze gevolgen van een vliegtuigongeval voor de passagiers en de lading, en de schade aan de grond, is en blijft luchtvervoer de veiligste transportmodus in de wereld.
10 • HIKempen
Agora
Cijfers Luchtvervoer neemt overigens in de economie cijfermatig een belangrijke plaats in. Immers, ongeveer 40% van de wereldexport verloopt via luchthavens. Om en bij 97 % van dat goederenvervoer door de lucht speelt zich af in en tussen NoordAmerika, Europa en Azië.
Indicatoren
van luchtvervoer in de wereld (periode 1995-2000) Omzet op wereldschaal ± € 300 miljard Tewerkstelling in de wereld ± 4 miljoen medewerkers Aantal vliegtuigen (internationaal) ± 18 000 Vervoerde passagiers/jaar ± 1 600 miljoen Vervoerde tonnage/jaar ± 29 miljoen ton
Internationale reglementering Vrij snel na het ontstaan van het luchtvervoer kwam er een wereldwijde organisatie die erop moest toezien dat het luchtverkeer en -vervoer ordelijk en veilig zouden verlopen. Dat leidde in 1944, naar aanleiding van de Conventie van Chicago, tot een aantal akkoorden die het internationale luchtvervoer moesten ordenen. Er kwamen zogenaamde luchtvrijheden, die in de praktijk resulteerden in landingsrechten voor luchtvaartmaatschappijen op bepaalde luchthavens. Sindsdien ziet de International Civil Aviation Organization (ICAO) in de schoot van de VN erop toe dat vliegtuigen, piloten en luchthavens en alle betrokken partijen de nodige gemeenschappelijke normen en richtlijnen naleven voor een snel en veilig luchtvervoer. De International Air Transport Association (IATA) helpt op haar beurt de luchtvaartmaatschappijen om hun operationele activiteiten volgens de gestelde ICAO-
eisen (SARP’s of Standards and Recommended Practices) te laten verlopen. In het belang van heel de sector is dat een constante evenwichtsoefening om snelheid en veiligheid met elkaar te verzoenen, wat in de huidige sfeer van terreuraanslagen niet vanzelfsprekend is. De huidige internationale regels bemoeilijken trouwens nog op een andere manier de rendabele exploitatie van luchtvervoer. Luchtvaartmaatschappijen zijn in hun beleid sterk afhankelijk van politieke en diplomatieke afspraken om landingsrechten te verkrijgen .
Impact
van luchtvervoer op de wereldeconomie In de voorbije decennia raakten de groei van het luchtvervoer en die van de wereldeconomie nauw verweven. Aan de ene kant hebben de economische groei en ontwikkeling in de wereld de vraag naar luchtvervoer doen toenemen en anderzijds stimuleerde het luchtvervoer op zijn beurt de economische groei. Uit cijfers van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) blijkt dat 1% groei van de wereldeconomie de wereldhandel met 2% laat stijgen. Daarnaast zorgt de vrijmaking van de wereldhandel op zich ook voor nieuwe kansen op het vlak van import en export. Zo zal de toetreding van China tot de WHO waarschijnlijk een impuls betekenen voor het luchtvervoer vanuit de rest van de wereld. Luchtvracht fungeert in belangrijke mate als een katalysator voor de economische ontwikkeling, de wereldhandel en mondialisering. Vrachtvervoer door de lucht biedt een snel en performant systeem voor distributie van goederen en diensten op wereldschaal. Ook zijn dankzij de introductie van nieuwe technologie de kosten van het luchtvervoer fors gedaald o.a. door de introductie van widebodyvliegtuigen en vliegtuigen met een grotere actieradius. Daardoor liggen nu nieuwe afzetmarkten tegen aanvaardbare prijzen binnen ons bereik. Verder levert luchtvracht een bijdrage aan Just In Time-productiesystemen die op wereldschaal wor-
den georganiseerd en leveringen binnen 24 uur mogelijk maken. En niet onbelangrijk: als snel en betrouwbaar transportsysteem biedt het een belangrijke logistieke ondersteuning voor de elektronische handel die anders vrijwel onrendabel is. De groei van het luchtvervoer was de laatste decennia ongeveer anderhalve keer groter dan de groei van het wereldinkomen. Volgens prognoses van Boeing mag na een daling in 2001 met 9,5 %, voor de komende jaren (2000-2020) een gemiddelde groei van het luchtvervoer van méér dan 6 % op jaarbasis verwacht worden! Andere bronnen zijn iets gematigder maar spreken toch nog van 3,6 %.
Waarom
luchtvervoer
Vandaag komt in principe elke soort goederen, met uitzondering van een beperkte categorie gevaarlijke goederen, in aanmerking voor vervoer per vliegtuig, terwijl het in de beginjaren vooral om waardevolle goederen en post ging.
Luchtvervoer kost gemiddeld tien keer meer dan zeevervoer. De keuze voor luchtvervoer is dus niet ingegeven door de transportprijs, maar veeleer een keuze voor een transportsysteem dat performant is zowel op het vlak van distributiekosten als toegevoegde waarde voor de klant. Snelheid en betrouwbaarheid zijn daarbij sleutelfactoren. Naast transportkosten moet ook rekening gehouden worden met opslagkosten, verpakkingskosten, verzekeringskosten en zeker niet te vergeten voorraadkosten van de goederen in kwestie. Vandaar dat specifieke categorieën van goederen meer kans maken om per vliegtuig te worden geleverd: o.a. bederfbare goederen - zowel fysisch als economisch - zoals voedingsmiddelen maar ook computergames, kritische goederen voor bepaalde bedrijfsprocessen, goederen met een hoge densiteit zoals farmaceutische middelen of hoogtechnologische goederen, die veel beveiliging vragen.
Besluit Luchtvracht heeft de laatste decennia een belangrijke plaats ingenomen binnen het scala van transportmodi en zal dat in de toekomst zeker nog blijven doen. Maar de roep naar nog meer veiligheidsmaatregelen zou als een zwaard van Damocles de verdere expansie kunnen bedreigen. Ook de ontwikkeling van zogenaamde fast ships, airships en hogesnelheidstreinen vormen nieuwe bedreigingen voor de sector.
Antoine De Vleeschauwer
Agora
HIKempen • 11
Diensten
Het campuscomité
Een extra klaslokaal met netwerkaansluiting, een deur die niet meer sleept of een andere bewegwijzering: het zijn allemaal vrij onopvallende veranderingen bij het begin van een nieuw academiejaar. Maar de dakwerkzaamheden op het A-blok, daar kon niemand naast ruiken. Opdrachtgever voor al die grote en kleine werken is het campuscomité; voorzitter Eddy Van Baelen geeft tekst en uitleg.
Het campuscomité is belast met het overkoepelende beheer van de campusinfrastructuur en dat omvat een ruim gamma aan taken gaande van grote nieuwbouwprojecten en renovatie tot kleine details zoals slepende deuren, nieuwe stopcontacten of gordijnen in een klas. Daarvoor tekenen naast Eddy nog vijf personeelsleden. Maurice Thys runt de logistieke dienst, Marc Heylen beheert de technische installatie van de campus, Walter Mertens zorgt voor telefonie en databekabeling, Peter Verachtert neemt de
12 • HIKempen
Agora
omgevingsaanleg voor zijn rekening en Fons Mertens leidt het onderhoudspersoneel. En dat sinds 1996. Maar de campus is er al van 1981? Vroeger delegeerden campusdirecteurs Jaak Deleuil was de laatste - hetzelfde werk naar de juiste personen. In het hogeschooldecreet met zijn specifieke functieomschrijvingen was er echter nergens sprake van een campusdirecteur. Dat resulteerde in de huidige deelfuncties met hun eigen verantwoordelijkheid en
erkenning, decentralisatie dus. Vandaag is er weer een beetje een omgekeerde beweging. (nvdr: In september werd Eddy Van Baelen hoofd infrastructuur van heel de KH Kempen, dus ook Lier, Turnhout en Vorselaar.) We vinden je op de campus bij de facilitaire dienst. De term facilitaire dienstverlening maakt de laatste tijd opgang voor het beheer van alle ondersteunende processen in een organisatie. Het is daarbij de bedoeling -
ook bij het campuscomité - om zowel de infrastructuur als de ondersteunende processen op een gestructureerde manier te gaan beheren. De campus is met de jaren immers zo complex en groot geworden dat we die niet langer gewoon als een goede huisvader kunnen beheren. Daarom ook zijn we gestart met een Facility Management Information System, PLANON, een inventarisatiesysteem om gestructureerd een aantal van die ondersteunende processen te kunnen beheren en zo meer greep te krijgen op alles. Van elk lokaal weten we nu precies wat er aanwezig is - OHP, t.v. en video, gordijnen - en ook of er herstellingen nodig zijn. Het systeem biedt ons tegelijk een motiveringsbasis om een degelijke vijfjarenbegroting op te stellen, want het vertelt ons welke kosten we nog mogen verwachten. De KH Kempen is de eerste Vlaamse hogeschool met een dergelijk systeem, wat de ruime interesse van andere hogescholen, gemeenten en steden verklaart. Is er ook binnenshuis interesse en begrip voor jullie werk? (lacht) Niet altijd. Zoals elke technische dienst worden ook wij helaas dikwijls getypeerd met de drie te’s: te laat, te
storend en te duur. Zo zijn er veel leslokalen waarvoor niemand de eindverantwoordelijkheid draagt. Het resultaat is dat tal van docenten misschien ondervinden dat een van onze honderden deuren sleept, maar uiteindelijk niemand dat meldt. Collega’s kunnen zich dan weken en maanden aan die deur ergeren voor wij er weet van hebben en de zaak kunnen repareren. Daarom een oproep: meld problemen per e-mail aan Frans Pauwels, die ze inventariseert en naar de juiste mensen kanaliseert. Te storend? Als we ook maar ergens beginnen te boren, krijgen we meteen de vraag of die karwei niet op een ander ogenblik, liefst in een vakantieperiode, kan gebeuren. Maar dan zijn er sowieso al andere - grote werkzaamheden gepland zoals nu de nieuwe dakbedekking. Dat bracht tijdens de herexamens als tijdelijk ongemak inderdaad wat stank met zich. Een beetje meer begrip zou soms welkom zijn, zeker voor de mensen die het dagelijks moeten waarmaken zoals Fons Mertens en zijn ploeg. Trouwens, zij nemen tijdens de vakantieperiode natuurlijk ook eens graag vrijaf.
Jullie zouden ook dure vogels zijn. Op een grote campus gaan er haast onvermijdelijk grote bedragen om maar tegelijk zijn er met ieders medewerking en goodwill ook enorme besparingen mogelijk. Mocht iedereen hier - opnieuw - als een goede huisvader zoals thuis de lichten doven en ramen en deuren sluiten als hij weggaat, dan zouden we bijvoorbeeld flink kunnen besparen op de maandelijkse elektriciteitsfactuur van € 25 000 en dat geld aan nuttiger zaken besteden. En dan hebben we het nog niet over inbraakpreventie. Lang gekoesterde frustraties? Dat is te sterk uitgedrukt, want uiteindelijk geeft het een enorme voldoening dat we de campus in goede staat draaiende kunnen houden. Bovendien zijn er ook positieve reacties. Sinds de invoering van PLANON krijgt iedereen die wat meldt, automatisch een mail terug. Een paar collega’s hebben hun appreciatie over die terugkoppeling al laten blijken. Dat zijn de docenten. Hoe zit het met de studenten? Ook zij kunnen via hun campusraad bepaalde infrastructuurproblemen melden.
Agora
HIKempen • 13
Die raad had een tijd geleden trouwens de indruk dat wij geen oor hebben naar hun problemen. Dat is natuurlijk niet zo, maar ik begrijp hen. De studenten zitten hier een relatief korte tijd, terwijl wij verplicht zijn tijdrovende procedures te doorlopen. Zo moeten wij de wet op de overheidsopdrachten naleven als we grote bedragen willen uitgeven, wat vrijwel altijd het geval is. Als we binnenkort bijvoorbeeld de cilindersloten willen vervangen, spreken we over circa 2 000 deuren tegen 75 à 100 euro voor een goed slot, dus 150 000 tot 200 000 euro. Een ander voorbeeld. Iedereen op de campus heeft zich uitgesproken voor een algemeen rookverbod met als alternatief een specifiek rooklokaal. Dat vergt een voorontwerp, een definitief ontwerp en een goedgekeurde bouwaanvraag. Die aanvraag is begin september de deur uitgegaan. Bij een vorige gelegenheid hebben we acht maanden op de goedkeuring moeten wachten. Daardoor kunnen de studenten wel eens de verkeerde indruk
krijgen dat wij zaken op de lange baan schuiven. Bezorgen die studenten jullie trouwens veel werk? De afvalproblematiek is een feit: blikjes en andere verpakking in de agora, kauwgom op de vloer, … We laten elk jaar in een deel van de campus de vloer weer kauwgomvrij maken, dat kost ons voor twee dagen werk € 2 500. Verder laten studenten evenzeer deuren en ramen openstaan of lichten branden. Maar eerlijk is eerlijk: aan echt vandalisme bezondigen ze zich gelukkig niet (vaak). Op dat gebied kiezen we overigens voor een kordate aanpak. Het lokaal in kwestie wordt meteen afgesloten en krijgt voorrang van de onderhoudsdiensten. Want met enkele graffiti op een muur is de kans groot dat er snel meer volgen. Nu, de campus ziet er na twintig jaar al bij al nog goed uit. Een zwaar beschuldigende vinger naar de studenten zou ondanks kleine ongemakken dus ongepast zijn.
Is jullie takenpakket met de jaren veranderd? Ondertussen is de eerste fase van de campus zoals gezegd twintig jaar oud en staan er door slijtageproblemen dus grotere herstellings- en renovatiewerken aan te komen, zoals nu op het dak. Anderzijds hebben we de laatste jaren op de campus vijftig kilometer databekabeling getrokken voor 2 000 aansluitpunten. Het soort werk is al die jaren eigenlijk hetzelfde gebleven. Alleen zijn er nu natuurlijk meer normering en reglementering, zoals de HACCP-reglementering in de keukens, de nieuwe veiligheidscoördinator of de afvalproblematiek die meer aandacht vraagt. Maar met de medewerking van iedereen en met wat goodwill slagen we er wel in om de campus nog jaren in goede staat te houden. Een positieve noot om mee te eindigen. Bedankt voor dit interview. Willem Mees
HHIIKK KKoorrtt Bezoek van het Schepencollege Op maandag 16 september brachten de leden van het Schepencollege van Geel, onder leiding van burgemeester Frans Peeters, een bezoek aan de Geelse campus van de Katholieke Hogeschool Kempen. Ze werden er ontvangen door de directie en een afvaardiging van het hogeschoolbestuur. Het bezoek was niet alleen bedoeld om de dames en de heren schepenen te laten kennismaken met de hogeschool. Er werd ook overleg gepleegd over een aantal onderwerpen zoals de verkeersstromen rond de campus, zaal Axion, de samenwerking met CC De Werft en het starten van een regelmatig overleg tussen het stadsbestuur, de directie en vertegenwoordigers van de studenten. Een korte rondleiding langs een aantal laboratoria sloot dit bezoek af.
14 • HIKempen
Agora
Uitgewuifd
Julia en Mia
In de cafetaria van de Geelse campus is het even wennen. Twee vertrouwde gezichten zijn er sinds het begin van het academiejaar niet meer te bekennen. Julia Cools en Mia Lauwers hielden het na 21 jaar dienst voor bekeken en gingen met pensioen. Eenentwintig jaar dienst wil zeggen dat beide dames behoren tot de pioniers die in dienst kwamen in 1981, toen de campus in gebruik genomen werd. Volledig in de lijn van de traditie begonnen ze in de poetsploeg en maakten later de overstap naar de keuken. Het waren twee harde werkers, maar met een verschillend temperament. Zo was Julia (links op de foto) altijd voor een grap te vinden: als haar collega’s herinneringen ophalen, dan komen er anekdotes boven over schuren op blote voeten, emmers die in het rond vlogen, een fiets die in een container verdween en de kast van personeelslid X waar men af en toe eens van een fles proefde. Met Julia in de buurt kon er altijd wel gelachen worden. De collega’s beweren dat ze over haar een boek kunnen schrijven. Mia Lauwers (rechts op de foto) had duidelijk een ander karakter. Ze deed haar werk, kon met iedereen goed overweg, zei het ene woord niet harder dan het andere en was altijd tevreden. 'Een stille hardwerkende vrouw', zo wordt Mia door haar collega’s omschreven. En hoewel ze minder in de kijker liep, was haar engagement tegenover haar collega’s er niet minder om. Jarenlang vertegenwoordigde zij het keuken- en onderhoudspersoneel in het CPBW, het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk. 'Een goede plezante collega, waar we een boek over kunnen schrijven' en 'een stille hardwerkende vrouw'. Mooiere complimenten van je collega’s om mee op pensioen te gaan, zijn moeilijk te vinden. Die collega’s rekenen er wel op dat Julia en Mia nog vele jaren van de partij zijn voor de jaarlijkse fietstocht naar Scherpenheuvel.
HHIIKK KKoorrtt Werkmeesters DAF op bezoek Al meer dan 20 jaar zijn onze ingenieurs in spe tijdens het academiejaar welkom bij DAF in Oevel-Westerlo. Een deel van de tweedejaars komt in het assenbedrijf vijf dagen in het ploegensysteem terecht. Eerst krijgen ze er uitleg over de veiligheid en de interne organisatie van het bedrijf en dan volgt een onderdompeling in het bandwerk. Na een tijdje kunnen de studenten de CNC-machine zo bedienen dat steekas, naaf of satelliethuis binnen de nauwe toleranties vallen. Aangezien dat werk een serieuze meerwaarde oplevert voor de opleiding, zijn er al vaste uitbreidingsplannen. De begeleiding van de studenten bij DAF ligt in de vakkundige handen van Clem, Juul, Dré, Frans, Pol, Marcel …: een aantal werkmeesters. Uit dankbaarheid nodigen we hen al vele jaren uit op onze hogeschool voor een tegenbezoek. We proberen hun en enkele collega’s uit de mechanicawereld dan telkens een nuttige studiedag te bieden. De laatste twee jaren nodigden we de firma’s Balzer (snijgereedschappen) en Castrol (koelvloeistoffen) uit om ons allen de nodige kennis bij te brengen over hun gespecialiseerde materie. Speciaal dit jaar was echter dat enkele werkmeesters de pensioenleeftijd bereikt hadden en een laatste maal via deze samenwerking naar de hogeschool kwamen. Naast een lunch in de VIP-ruimte boden we ze daarom allemaal een aangepast cadeau aan. Hopelijk zien we de gepensioneerden hier of daar nog eens terug want we hebben alleen maar goede herinneringen.
Agora
HIKempen • 15
Prijzen
Prijzenkast 2002
Juni, dat betekent eindexamens, promoties en … uiteraard prijzen: tradities hebben hun recht. Dus ook nu weer mochten een aantal studenten een prijs in ontvangst nemen.
HWBK In het economische departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde viel vijftien studenten die eer te beurt. Negen bekroonde eindwerken kwamen uit de opleiding Bedrijfsmanagement. Steven Thielens uit de optie Financie- en Verzekeringswezen schreef met Hedendaags bankieren bij Dexia het beste eindwerk bankwezen en sleepte daarmee dankzij BACOB 250 euro in de wacht. De bank beloonde trouwens ook Tom De Laat uit de optie Recht; zijn eindwerk Ongewenst seksueel gedrag op het werk leverde eveneens 250 euro op. Eenzelfde bedrag had BACOB nog veil voor Sabrina Weckx als beste allround studente uit de Voortgezette Opleiding Strategisch KMO-Management. De Bedrijfsmanagementoptie Financie- en Verzekeringswezen kende nog een tweede laureate, namelijk Nathalie De Rijck, met De zorgverzekering. Milde schenker van 250 euro was ditmaal KBC. Ook twee gelukkigen in de optie Accountancy-Fiscaliteit. AC’S (Accountants en Belastingconsulenten) uit Oud-Turnhout bekroonde met 250 euro het beste accountancy-eindwerk De vzw in theorie en praktijk van Kevin Leppens. En Positief BVBA uit Vorselaar, dat tekent voor de lay-out van dit tijdschrift, bedacht het fiscaliteitseindwerk Autokosten. Directe en indirecte belastingen van Nathalie Potti met eenzelfde som. De optie Logistiek Management ontbrak evenmin op het appel. Jan Eyckmans sleepte met Performanceverbetering van warehouses de Astra Logistics Prijs 2002 - waarde 250 euro - in de wacht. In de optie Marketing mochten wel drie studenten een prijs ontvangen. An Vanbosch werd 250 euro rijker met Is het gras
16 • HIKempen
Agora
groener bij onze buren? Marktonderzoek Intratuin België, en dat dankzij DeltaLloyd Bank. Het werk Imago- en klanttevredenheidsonderzoek; Elektromic nv. van Sofie Reyns viel dan weer in goede aarde bij de firma BP, wat andermaal 250 euro opleverde. En ten slotte schonk Export Vlaanderen 300 euro voor de -eerste Manapract-prijs, in dank aanvaard door Bob Wynen met De Hongaarse markt van chocolade- en hazelnootpasta; onderzoek in opdracht van All Crump nv. Uiteraard onderscheidden zich ook twee studentes Secretariaatsmanagement met hun eindwerk. Zo leverde On sex stereotyping in the workplace Kathleen Mertens uit de optie Management Assistant een boekenbon van 250 euro op vanwege Secretary Plus Management Support. Sofie Pintjens schreef het bekroonde eindwerk in de optie Zakelijk Vertalen en Tolken, nl. De economische gevolgen van 11 september - Plato en het Strategisch Plan
Kempen. Twee Duitse vertaalprojecten. Tecnubel en Belgonucléaire beloonden haar samen met een aankoopbon voor computermateriaal t.w.v. 250 euro. Ook drie prijzen in de opleiding Toegepaste Informatica. 300 euro geschonken door NV Oracle Belgium ging naar de beste overall student, te weten Tom Thijs met EDImon - Monitoringtool voor RailEDI. Het beste eindwerk in de afstudeerrichting Systeem- en netwerkbeheer luidde Network Administration 2002 (VB & Access). Auteur was Dirk Kelgtermans, milde schenker van 250 euro was Cisco Systems, Inc. En Koen Driesen diende het beste eindwerk in de afstudeerrichting Programmatie en analyse in. Met zijn Automatisering van de telefonische permanentie bij Innotek kaapte hij de 250 euro weg, geschonken door Microsoft.
IIBT Bekroonde en genomineerde promovendi ook in het departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek. In Elektronica streken Bart Schrevens en Tom Houtmeyers vanwege NV Philips Lighting samen 620 euro op voor hun gezamenlijke eindwerk Acquisitie en analyse van longparameters bij pasgeborenen. Met eenzelfde bedrag beloonde het bedrijf uit Turnhout ook Stief Goetschalckx uit Elektromechanica. Hij had het over Ontwikkeling van een optische waterstofsensor gebaseerd op fiber Bragg grating technologie. Ook de VIK (Vlaamse Ingenieurskamer) deed weer haar duit in het zakje met twee boekenbonnen van 250 euro. Jan Claes, eveneens uit Elektronica, sleepte de eerste in de wacht dankzij zijn Geavanceerde temporeel-recursieve ruisreductie bij Philips Eindhoven en kersvers biowetenschapper Hans Muyshondt kreeg de andere voor EUREPGAP-certificaat voor de primaire productie. Veiligheids- en kwaliteitsgarantie in de landbouw. Ook Biobest bekroonde dit jaar opnieuw een biowetenschappelijk eindwerk met 250 euro. Gelukkige laureate was Leen Verbruggen met Biologische bestrijding van Meloidogyne spp. met de nematofage schimmel Verticillium chlamydosporium Goddard. Verder nomineerde de jury ook enkele kandidaten voor Vlaamse en Belgische
prijzen. Voor de BARCO-prijzen (driemaal 2 500 euro) was dat Bart Peeters uit Elektronica, die Draadloze 433 MHz link voor een energiemonitoring systeem schreef. Het leverde hem al meteen 120 euro op. Tweede kandidaat werd Ives Mertens uit Elektromechanica. Zijn eindwerk luidde Standby-controle en oproepsysteem voor brandweerkorpsen. Realisatie in LabVIEW. Kristof Loots, Rik Theys en Pieter Schiepers mogen als KH Kempen-kandidaten
meedingen naar een Information Technology Prize van 1 700 euro. Met hun drieën werkten ze aan Dynamic Network inventory and web based reservation framework. De kandidaat voor de Egemin-prijs ten slotte kan maar liefst 6 250 euro winnen als hij erin slaagt de nationale jury te overtuigen. Die opdracht kreeg Kristof Nuyts uit Elektromechanica mee met zijn eindwerk QualitySCOPE. Internettools voor kwaliteit van processen en productie.
G&C Ten slotte kregen ook een paar laatstejaars uit het departement Gezondheidszorg en Chemie een duwtje in de rug bij het begin van hun professionele carrière. In de opleiding Chemie schreef Hanne Van de Sande HPLC, methodeontwikkeling met
Agora
HIKempen • 17
simulatiesoftware, een vergelijkende studie en werd daarmee de eerste laureate van de nieuwe UMICORE-prijs, 200 euro namelijk. En ook studenten uit de drie opties van Laboratorium- en Voedingstechnologie bestegen het erepodium. Kersvers medisch laboratoriumtechnologe Wendy Janssens onderscheidde zich met haar Vergelijking van het antibiogram met diskdiffusie en de Vitek2 voor Escherichia Coli. Haar beloning: 250 euro vanwege Roche Diagnostics. In de optie Farmaceutische en Biologische technieken legde Miek Van Loon beslag op
de nieuwe prijs die Janssen Pharmaceutica had uitgeloofd voor het beste eindwerk in die optie. Zij werd met Verhoging van de bio-beschikbaarheid van farmaca ook 250 euro en een beeldje rijker. De Vlaamse Vereniging van Voedingskundigen en Diëtisten bekroonde op haar beurt het eindwerk De Gele Balans, een educatief project over gezonde voeding en beweging voor kinderen van 10 tot 12 jaar van Kristine Hendrickx. Haar prijs: een boekenbon van 60 euro en een jaarabonnement op het tijdschrift van de vereniging (67 euro)
Ook Kim De Roy uit de opleiding Orthopedie was dankzij Objectief uitlijnen van een onderbeenprothese? bij de gelukkigen. De Foundation Jacques Van Rolleghem beloofde haar een jaarabonnement op haar tijdschrift. Ten slotte bekroonde het Vlaams Ergotherapeutenverbond nog Ruth Van Hoof met haar eindwerk Relaxatiebaden bij zwaar dementerende bejaarden, mogelijkheden, probleempunten en oplossingen. Een boekenbon van 50 euro werd haar deel. Willem Mees
Even stilstaan Kiezen ... dat is de enige keuze! Is het jou ook al opgevallen? Fax, computer, gsm, e-mail … ze zouden ons leven vereenvoudigen. De mens zou meer tijd krijgen voor zichzelf, ruim tijd waarover hij vrij zou kunnen beschikken. Maar het draaide omgekeerd uit. De mens werd slaaf van zijn eigen uitvindingen, ze groeiden hem boven het hoofd. Hij kreeg niet meer vrije tijd, maar moet nu constant beschikbaar en dus ook inzetbaar zijn. Zenuwachtig en overstrest haast hij zich van hot naar her. Voortgejaagd door het dwingend piepende geluid van de binnenkomende e-mail of het gepersonaliseerde deuntje van dwingeland gsm verliest hij de pedalen. Alles meldt zich aan als ontzettend dringend en vergt hier en nu alle aandacht. En de mens, hij berust met de stellige gedachte “Daar is nu eenmaal niets aan te doen, dat is het moderne leven.” Maar hoe we het draaien of keren, dit is niet het moderne leven. Dit is verslaving en slavernij van de bovenste plank. Dit leven is onhoudbaar en niet leefbaar. Waar is in zo’n systeem de beloofde vrije tijd gebleven? Misschien maakt de mens wel zelf die verkeerde keuzen en verkwanselt hij zo zichzelf. Want, zijn we met zijn allen zo belangrijk dat we dag en nacht bereikbaar moeten zijn? Neen ... we kiezen zonder het zelf te weten voor die verslaving, misschien zelfs zonder het zelf te willen. We laten onze mailbox overstelpen met boodschappen die we dan allemaal als even dringend behandelen. Toch kunnen we aan die drukte ontsnappen. We kunnen kiezen om anders om te gaan met onze tijd, ons leven, onszelf: kiezen tegen de verslaving. Al die middelen zoals fax en gsm zijn maar hulpmiddelen die ons werk aangenamer en vlotter doen verlopen. Maar het blijven slechts middelen. We kunnen kiezen om kritische vragen te blijven stellen aan alles wat zo vanzelfsprekend lijkt. Dat kan zich vertalen als een keuze om te ijveren anders om te gaan met werk, gezin, vrije tijd ... Het is een keuze om terug wat orde in ons leven te krijgen. Het is b.v. een keuze om ons niet dood te werken en/of om dan maar niet op reis te gaan naar verre oorden ... zoals (al?) die anderen. Het is een keuze om terug te vallen op onze assen en om onszelf niet voorbij te hollen. Het is zelf kiezen of gekozen worden. Neen, er is verder geen alternatief. Voor hen die de weg van de profeet uit Nazareth proberen te gaan is er maar één oplossing: zelf kiezen. Want hoe ga je in Gods naam met je medemens een stuk weg kunnen afleggen als je jezelf voorbijhost? Of, om het even met woorden uit het pre-telefoon, pre-fax-, pre-computer- en pre-e-mailtijdvak te zeggen: bemin uw naaste, zoals uzelf. “Zoals uzelf!” ... dat wordt onmogelijk gemaakt als we onszelf voorbijlopen, laat staan dat de andere dan nog een kans maakt.
Wilfried Gonthier
18 • HIKempen
Agora
Agora
HIKempen • 19
Sport Bart Geeraerts mikt in de roos Als laatstejaars Industrieel Ingenieur ICT gaat Bart Geeraerts’ interesse uiteraard naar de computerwetenschappen, maar daarnaast ligt ook het handboogschieten hem na aan het hart. Eigenlijk is het een familietraditie, want zowel zijn grootouders, zijn ouders en een oom zijn al jaren verwoede handboogschutters. Toch ging Barts interesse in het begin vooral uit naar modelbouw, tot hij het in 1995 eens probeerde met pijl en boog. Het beviel hem wel en begin 1996 kreeg hij zijn eerste boog en sloot hij zich aan bij de Herenthoutse schuttersvereniging De Eendracht. Zo’n boog is natuurlijk niet zomaar een boog. Bart gebruikt een composietboog, een staaltje technisch vernuft waarin glasvezel en keramisch materiaal zijn gecombineerd. Voorzien van een speciaal aluminium gefreesd handvat, stabilisatoren en een vizier lijkt die de aluminiumpijlen wel telegeleid naar het doel te sturen. Zijn eerste wedstrijden schoot Bart bij de jeugdcategorieën van de plaatselijke bonden. Dat lukte meer dan behoorlijk zodat hij in 1998 de overstap maakte naar de nationale liga. De resultaten lieten niet op zich wachten. Bart werd er tweemaal Belgisch en een keer Provinciaal Kampioen outdoor op de korte afstand en hij werd opgenomen in de nationale ploeg. In 2000 volgde de overstap naar de Heren. Dat jaar werd een overgangsjaar maar toch geraakte hij als zesde op het Belgisch Kampioenschap al bij de subtop en kon hij zijn selectie voor de nationale ploeg behouden. Vorig jaar was nog beter. Via vier speciale selectiewedstrijden kon hij een plaatsje veroveren als kandidaat voor de Europese Kampioenschappen. In die wedstrijden schoot hij zich driemaal in de finale, werd hij eenmaal winnaar en kon hij in de eindrangschikking beslag leggen op de eerste plaats. Wie uiteindelijk zou mogen vertrekken, daarover zou het Belgisch Kampioen-
20 • HIKempen
Agora
schap beslissen. Bart eindigde er tweede en hij mocht samen met de Belgisch Kampioen naar Ankara, Turkije. Op het internationale vlak kwam hij nog wel wat te kort maar de ervaring die hij er kon opdoen, was mooi meegenomen. Bart schiet zijn pijlen af op de korte afstand. Het doel staat dan op 18 meter bij de indoorwedstrijden. Zo’n doel heeft een diameter van 40 cm en is verdeeld in 10 banden van 4 cm. Op nationaal niveau worden er in die discipline per selectieronde 60 pijlen verschoten. Haal je de finaleronde, dan volgen er nog minstens twee ronden van 18 pijlen. En vanaf de kwartfinales gaan er 12 pijlen richting doel. Outdoor staat het doel van 60 cm op een afstand van 25 meter. Beter bekend is misschien de Olympische afstand waar het doel op 70 meter staat en een diameter heeft van 120 cm. Hier worden per selectieronde 72 pijlen gebruikt, vanaf de finalerondes gaat het zoals op de korte afstand. Afgelopen sei-
zoen probeerde Bart ook hier zijn geluk. Dat viel mee want in zijn eerste seizoen werd hij achtste in het eindklassement, hij kon één wedstrijd winnen en schoot een ligarecord. De stimulans om door te gaan misschien. Om de pijlen steeds zo goed mogelijk in de roos te laten terechtkomen, moet er regelmatig worden geoefend. Dagelijks probeert Bart gedurende anderhalf tot twee uur zowat 60 tot 100 pijlen te verschieten. Het belangrijkste in deze sport is je goed kunnen concentreren, weet Bart, en dat combineren met een vaste hand en de nodige spierkracht. Naast het schieten is Bart als ondervoorzitter en trainer actief bezig binnen het bestuur van de club. Bovendien heeft hij als ICT-student uiteraard ook een mooie website gebouwd over zijn vereniging en zijn sport. Wie dus meer wil weten over het handboogschieten, kan altijd een kijkje nemen op de site www.deh.be.
Hoe het balletje rolt voor
Kerry Lievens
meespelen in de interlands tegen Nederland. Zijn vier deelnames kon hij steeds als winnaar afsluiten.
In het tweede jaar Bedrijfsmanagement optie Recht studeert Kerry Lievens. En ook hij moet voor zijn sport mentaal sterk staan. Een goed biljarter moet zich immers goed kunnen concentreren en heel wat tactisch inzicht hebben. Kerry kreeg het biljarten van thuis mee. Zijn vader en een neef zijn fervente biljarters, waardoor hij zowat zeven jaar geleden ook de keu ter hand nam en de ballen liet rollen. Kerry speelt golfbiljart, misschien beter bekend als het biljart met toppen. Je krijgt vijf ballen die je aan de overkant van de tafel moet wegspelen in een gat in de tafel. Tegelijkertijd probeert je tegenstander hetzelfde te doen vanaf de andere kant. Het golfbiljart is vooral populair in België, Nederland en NoordFrankrijk. Een wedstrijd duurt meestal ruim een uur maar de langste wedstrijd die Kerry ooit speelde, duurde bijna drie uur.
Sinds zijn overstap naar de hoogste reeks is hij van club veranderd. Zes seizoenen speelde hij bij een Geelse club waar hij zich van de laagste reeks opwerkte tot eerste nationale. Sinds twee seizoenen speelt hij nu bij een club uit Everberg in erenationale. Elke vrijdag- of zaterdagavond zijn er wedstrijden te spelen, waarin steeds ploegen van zes spelers aantreden. Op het einde van het seizoen wordt de eindrangschikking opgemaakt en is de kampioenenploeg bekend. Momenteel staat Kerry met zijn ploeg zowat middenin de klassering. Op die wedstrijden zijn er vaak geldprijzen te winnen. Niet dat je er van kan leven, maar als het wat meezit,
hou je er wel een leuke vakantie aan over, weet Kerry. Zoals steeds baart oefening kunst. Dit betekent dat Kerry elke dag minstens een uurtje rond de biljarttafel te vinden is. Hij heeft er thuis eentje staan, maar soms wordt er wel geoefend met de ploeg. Naast het biljarten zelf heeft Kerry zich gespecialiseerd in het maken van biljartkeus, specifiek het topgedeelte. Hij is een van de weinige specialisten die van een blokje tropisch hardhout een mooi gedraaide keu kunnen maken waarmee je perfect kan spelen. Voor diegenen die vaak biljarten, als je een KerryLPro vasthebt, dan komt die van de hand van Kerry.
Paul Grauwen
Het eerste jaar dat hij speelde was voor hem een leerschool. Hij was blijkbaar wel een goede leerling want de volgende twee seizoenen werd hij Belgisch Kampioen bij de jeugd en daarna in 1999 en 2000 ook bij de beloften. Samen met een clubgenoot sleepte hij toen ook de Belgische titel bij de duo’s in de wacht. Ondertussen is Kerry overgestapt naar de hoogste categorie. Hij is er een van de jongste spelers maar kon dit seizoen toch weer met de Belgische titel staan prijken. De laatste jaren mocht Kerry eveneens
Agora
HIKempen • 21
HHIIKK KKoorrtt Nieuw departementshoofd in Turnhout Het nieuwe academiejaar begon het departement HWBK in Turnhout ook met een nieuw departementshoofd: de heer Trudo Breesch. We maken even kennis. Welke drijfveer heeft u er uiteindelijk toe aangezet om voor deze functie te kiezen? Enerzijds ben ik al sinds mijn begin in het departement in 1992 gecharmeerd door zijn sfeer en zijn stille kracht: het oprechte streven om onze studenten zo goed mogelijk op te leiden. En daarvoor wil ik me ook inzetten. Anderzijds heb ik altijd naar een zo groot mogelijke job satisfaction gestreefd. Daarom veranderde ik telkens van job wanneer ik voelde dat ik niet meer kon groeien in mijn werk. Zo was ik 7 jaar assistent aan de TEW-faculteit van de UFSIA, 13 jaar uitgever van juridische werken en 8 jaar advocaat. Tegelijk ben ik ook na mijn UFSIA-periode les blijven geven aan een aantal hogescholen. En nu Karel Deroy als departementshoofd opvolgen, leek me een mooie uitdaging voor de laatste periode van mijn loopbaan. Wat wenst u in uw departement in de eerste plaats te bereiken? Zoals de KH Kempen in haar geheel, staat ons departement voor een aantal ongetwijfeld boeiende jaren: de uitwerking van de Bologna-verklaring en de accreditering, de doorgedreven aandacht voor de kwaliteitszorg op alle vlakken, en het bouwen van de nieuwe campus op de terreinen van de Blairon-kazerne, dat alles met behoud van ons eigen karakter. Met welke kenmerken wilt u uw beleid graag getypeerd zien? Mijn beleid - om een gewichtige term te gebruiken - zou ik willen typeren als een streven naar plezierige ernst. Ernst, door het samenwerken met het personeel en de studenten in de overtuiging dat we allen onze verantwoordelijkheid dragen: de studenten tegenover zichzelf (het gaat om hun toekomst), tegenover hun ouders en de hele gemeenschap die fors in hun toekomst investeren; het personeel - mijzelf inbegrepen - tegenover de studenten, de collega’s, het departement en de KH Kempen. Het plezier staat dan voor de wens dat een en ander zo aangenaam en collegiaal mogelijk kan: wie met genoegen studeert en samenwerkt, studeert en werkt beter. Als er iets is dat u onze hogeschool toewenst, wat is het dan? Mijn wens voor de KHK: met rustig zelfvertrouwen onze plaats in het onderwijslandschap blijvend bevestigen, ook in het kader van de associatie met de K.U.Leuven en de andere aangesloten hogescholen.
Zustertijdschrift Uit tal van artikels bleek de voorbije jaren meermaals hoe onze campus in Geel ook internationaal behoorlijk uit de hoek komt. Studenten- en docentenuitwisseling, de International Business Module, reizen naar Londen en Parijs maar evenzeer naar New York en Sint-Petersburg: u las er (bijna) alles over in Agora. En nu blijkt ook dit eigenste tijdschrift internationaal een lichtend voorbeeld te zijn … in Finland. Agora is namelijk ook de titel die Satakunta Polytechnic uit Rauma koos voor zijn campusblad. En we moeten het toegeven: met artikels zoals Kaksoistutkinto kansainvälissessä koulutusohjelmassa en Väestö ikääntyy, mitä siitä seuraa? komen onze Finse collega’s aardig in de buurt van de inhoud en stijl van ons blad. Sympathieke jongens, die Finnen!
22 • HIKempen
Agora
Informatica KANAC of Kan alles wel beter? Toen vorig jaar het netwerk van de Geelse campus integraal herzien werd, was dat slechts een eerste stap in een plan om betere netwerkvoorzieningen aan te bieden. Dankzij een gezamenlijk initiatief van de Vlhora, Belnet, het Departement Wetenschap en Innovatie en de KH Kempen is ondertussen de tweede stap sneller en beter gerealiseerd.
Tot mei 2002 had de KH Kempen een 768 Kbit/sec-internetconnectie via UUNET. Op dit moment worden onze internetdiensten geleverd door Belnet en zorgt Telenet voor de glasvezelverbinding. Belnet is het Belgische wetenschappelijke netwerk dat de universiteiten, wetenschappelijke en onderzoeksinstellingen, musea, overheidsinstellingen en sinds kort een aantal hogescholen gebruiken. Het is een Belgische bijdrage in een wereldwijd wetenschappelijk netwerk. De hogeschool beschikt nu dus over een 34 Mbit/sec-verbinding naar het wetenschappelijke netwerk. Voor het commerciële internetverkeer is de verbinding ‘maar’ 10 Mbit. Tegelijk met deze veranderingen verhoogden we ook de veiligheid naar het Internet. Dat hield een heleboel activiteiten in zoals reorganisatie van het data center, graafwerken, installatie, configuratie, firewall, projectopvolging en allerhande afspraken. Maar het kon nog beter. Als een onderdeel van het Europese wetenschappelijke netwerk Géant was het Belnet-netwerk de laatste tijd immers naar capaciteit een vrij blinde vlek. Er was echter een plan, een groots plan zelfs, dat ondertussen volop in uitvoering is, zeker ook aan de KH Kempen. Tegen het einde van dit jaar zal de backbone-capaciteit van het Belnet netwerk moeten zijn opgewaardeerd tot maar liefst 2,5 Gigabit. Vermits de hogeschool bereid was om een knooppunt van het Belnet-netwerk te huisvesten, kunnen we binnenkort ten volle gebruik maken van de capaciteit van het nieuwe netwerk dat door Belnet met de naam Giganet bedacht werd. De verbinding is in handen van B-Telecom en Belgacom, wat borg staat
voor een verregaande redundantie en dus een betrouwbaar netwerk. En dat vraagt weer een boel denkwerk om de nieuwe mogelijkheden zo doelgericht en toekomstgericht mogelijk te benutten. Op de KHK hebben we het project Kanac of Kempens Academisch Netwerk gedoopt; het ac-suffix is er als een knipoog aan toegevoegd. Enerzijds is deze evolutie interessant omdat surfen, mailen, ftp-en, telnetten enz. op het Internet nu tegen een comfortabele snelheid kan, maar de oplossing creëert ook een kader waarbinnen op een ernstige manier kan worden gedacht aan e-learning. Blackboard, Bridged, Question Mark en soortgelijke omgevingen worden mogelijk, zowel binnen de hogeschoolmuren als daarbuiten. Voor deze toepassingen kan de volledige bandbreedte van Giganet trouwens gebruikt worden. En ook voor toepassingen zoals Remote Access naar gegevens op
netwerkschijven hoeven we niet meer terug te deinzen. De volgende stap is weldra een verhoging van de capaciteit van de lijnverbindingen naar de andere campussen van de hogeschool. Het idee is om binnen de hogeschool te komen tot één transparant netwerk. Waar tot voor kort de campus in Geel onbereikbaar was met glasvezel, is de hogeschool nu in zeer hoge mate ontsloten met dergelijke verbindingen van drie telecomoperatoren. En de burger mag ook tevreden vaststellen dat door de samenwerking van het federale Belnet met de Vlaamse overheid de netwerken efficiënt worden gebruikt. Jef Van Sonhoven hoofd Dienst Informatica
Agora
HIKempen • 23
Internationalisering
Internationalisation @ home: the Business Module
Studentenmobiliteit zit in de lift. Die trend kun je opmerken bij de meeste Vlaamse hogescholen. Ook bij de Handelswetenschappers van de campus Geel is de interesse om in het buitenland stage te lopen, flink toegenomen. Niet minder dan 55 laatstejaars namen vorig academiejaar deel aan een Socrates- of Leonardoprogramma. HWBK werd vertegenwoordigd op 22 locaties in 11 Europese landen.
Ook dit academiejaar krijgen de derdejaarsstudenten de unieke kans om drie maanden te wonen, studeren en werken in het buitenland. De Europese mobiliteitsprogramma’s impliceren echter dat je niet alleen studenten wegstuurt maar ook studenten met gelijkaardige opleidingen van partnerscholen ontvangt. Met de International Business Module hebben we een programma dat buitenlandse studenten de mogelijkheid biedt aan de KH Kempen een intensief bedrijfsprogramma te volgen. De Module was oorspronkelijk ontwikkeld als een Engelstalig bedrijfsprogramma dat buitenlandse studenten bedrijfseconomie voorbereidde op een stage bij een Belgische onderneming. De groep was aanvankelijk beperkt tot zes studenten van vier Europese partnerhogescholen. De studenten volgden gedurende zes weken talen, marketing, logistiek en boekhouden. Daarna gingen ze op stage bij bedrijven in de Kempen. Nog steeds trekken we met de Module studenten marketing, logistiek, secretariaatsmanagement en accountancy aan. Vorig jaar was de interesse een waar succes: 17 studenten namen deel aan de Module en nog eens 14 andere liepen enkel stage via onze school. Zo kregen we Finnen, Fransen, Ieren en Denen op bezoek. De 17 gaststudenten profileerden zich al gauw als een hechte groep en zorgden voor een internationalere sfeer op de campus, maar ook in de stad Geel. De Flore op de markt werd hun stamcafé en ook sommige van onze studenten volg-
24 • HIKempen
Agora
den hen tot daar. Nadou Lawson, een Parijse studente van Togolese afkomst, was voor haar stage tewerkgesteld bij de stad Geel, waar ze de voorbereidingen van de Geelse Eurofeesten verzorgde. Omdat haar stage einde mei afgelopen was, is Nadou op vraag van het stadsbestuur in augustus haar werk komen voortzetten als jobstudente. Het was dan ook heel leuk haar na twee maanden in Geel terug te zien. Globaal waren de studenten tevreden over de organisatie van de uitwisseling, het lesprogramma en de bedrijven die hun een stageplaats aanboden. De appreciatie bij die laatste was duidelijk wederzijds. Sommige studenten vonden de Module te sterk gericht op België en soms te theoretisch. Anderen betreurden dat
er maar zes lesweken ingeroosterd waren. Een aantal citaten van de studenten: I’m very pleased and satisfied about these very interesting courses. It allowed me to improve my English and to learn more about Belgium and marketing. The module was a good preparation before beginning my placement. (Karine Delanis-Hamitouche, Cachan, Frankrijk) The teachers are very competent. I really appreciated the organisation of the module and the way we were followed. I have really enjoyed my time here at the HIK. I think I will miss the school and its organisation. Dank u. (Keltoum Faidi, CergyPontoise, Frankrijk) It would be good to make the programme
even more international and for example to focus on the EU institutions. That would be relevant for all European students. (Minna Komulaisen, Vantaa, Finland)
De feedback van de studenten leerde ons dat we nog meer konden doen om de contacten tussen de modulestudenten en de Vlaamse studenten te bevorderen en zo ook voor ‘internationalisation at home’ te zorgen. Voor de vierde editie werd de hele formule dan ook herbekeken. Uitgangspunt nu is dat de International Business Module geïntegreerd is in de voortgezette opleiding Strategisch KMO-management, waarvan ze een van vier keuzemodules in het tweede semester is. Dat betekent dat we voor het eerst een Engelstalig bedrijfsprogramma openstellen voor Vlaamse studenten én studenten van buitenlandse partnerscholen. Het programma gaat in op verschillende aspecten die voor bedrijfseconomisten relevant zijn: marketing, logistiek, Europese handel en topics, management, communicatie en recht. We bieden de studenten een kader aan om op kritische wijze België te situeren in een internationale realiteit. Lesgevers zijn een team van HWBK-docenten
die voor de gelegenheid in het Engels werken. Jan Agten van Sociaal Werk zal het team vervolledigen als specialist in cross-cultural business behaviour. We verwachten veel van de wisselwerking die zal ontstaan door studenten in gemengde teams aan projecten te laten werken. Bedrijfsproblemen zullen vanuit verschillende invalshoeken benaderd worden: de deelnemers hebben verschillende nationaliteiten, verschillende vooropleidingen en hun eigen specialisaties en interesses. Een vakoverschrijdende aanpak in de module is dan ook noodzakelijk. Die aanpak komt onder andere tot uiting in de Integrated Business Simulation, een bedrijfsspel waarin de studenten een bedrijf runnen en daarbij een beroep moeten doen op hun kennis van de verschillende bedrijfsdomeinen. Verder nodigen we ook een aantal bedrijfsmensen en gastdocenten van andere Vlaamse en buitenlandse hogescholen uit om seminaries voor de groep te verzorgen. Collega Raf Waeyaert zal als gecertificeerde havengids de studenten rondleiden in de haven van Antwerpen. We plannen ook een bezoek aan het Europese Parlement en proberen de studenten
te laten deelnemen aan de studentenreizen van het voorjaar 2003. Om de International Business Module ook voor de Vlaamse studenten zo internationaal mogelijk te maken, geven we de geïnteresseerden de kans in het buitenland stage te lopen. De gaststudenten kiezen natuurlijk voor een stage in de Kempen, Antwerpen of Brussel. Het is duidelijk de bedoeling van de vernieuwde Module om zoveel mogelijk projectmatig te werken in een internationale omgeving. Misschien zijn we met de formule al goed voorbereid op de veranderingen die het hoger onderwijs te wachten staan. Met de Bologna-akkoorden zal de mobiliteit van studenten aan Europese hogescholen en universiteiten alleen maar toenemen. Daarom zullen opleidingen zoveel mogelijk projectmatig moeten worden opgebouwd. De Vlaamse deelnemers aan de International Business Module kennen we al. Nu nog wachten op onze gaststudenten. Tot in het tweede semester!
Jurgen Basstanie coördinator International Business Module
Agora
HIKempen • 25
Onderwijsvernieuwing Kwaliteit door vernieuwing Zowel afgestudeerden, studenten, als het werkveld waarderen het onderwijs in onze hogeschool. Maar wat goed is, kan natuurlijk nog beter. En daarom trekt het departement Sociaal Werk voluit de kaart van de onderwijsvernieuwing. Er zijn trouwens voldoende evoluties in onze maatschappij en in de bedrijfswereld die voor een grondige onderwijsvernieuwing pleiten.
In de eerste plaats is er de verschuiving van kennis naar competentie. Kennis was overzichtelijk, beheersbaar en mededeelbaar en werd ontsloten en doorgegeven door de ‘meester’. De professional werd in de eerste plaats beoordeeld op zijn hoeveelheid kennis. Tegenwoordig is kennis per definitie onoverzichtelijk, als geheel niet meer beheersbaar en nergens gecentraliseerd. Professionals worden nu vooral beoordeeld op hun competentie om uit de bestaande kennis juist dat deel op te duikelen, dat bruikbaar is voor de oplossing van specifieke problemen. Bovendien worden de klassieke beroepscompetenties met algemene competenties uitgebreid. In bijna elke vacature worden werknemers gezocht die zelfstandig en in team kunnen werken, dynamisch en communicatievaardig zijn … Dat zijn competentiegebieden die in het klassieke onderwijs fragmentarisch in beeld komen. Bovendien zijn er verschuivingen in de inzichten in leerprocessen en bijgevolg ook in de onderwijsdidactiek. Zo groeit het besef dat mensen geen passieve recipiënten zijn van kennis, maar hun werkelijkheid voortdurend construeren in interactie met anderen en hun omgeving. In de onderwijsdidactiek vertaalt zich dat in het ontwerpen van ‘krachtige leeromgevingen’. Dat zijn leeromgevingen waarin lerenden samenwerken aan zo authentiek mogelijke taken, met een duidelijk zicht op de functionaliteit van het leren en het geleerde.
26 • HIKempen
Agora
Onderwijs vernieuwen is een proces … Het departement Sociaal Werk heeft een jarenlange traditie van voortdurend bijsturen en verbeteren van het onderwijs. Maar de laatste vijf jaar is er meer aan de hand. Het departement heeft van onderwijsvernieuwing bewust een topprioriteit gemaakt. Een proces van grondige en doordachte verandering, waarbij iedereen betrokken is en waarin bijna elke traditie voorwerp kan worden van bespreking en hertekening.
Startpunt:
een visie op leren en onderwijs
Na een verkenningsfase wordt samen een visie op leren en onderwijs ontworpen. Het resultaat van dit proces is een visietekst, die voortdurend als leidraad moet functioneren bij het ontwerpen en evalueren van nieuwe onderwijssituaties. In onze visie moet de opleiding gebouwd zijn op het vertrouwen dat studenten gaandeweg zelf zullen leren hun eigen leren doelgericht te managen. Studenten zullen leren om zelf kennis te construeren, waarbij ze voortbouwen op wat ze al kunnen. Dat wordt enkel mogelijk in leeromgevingen waarin studenten zowel samen als individueel kunnen werken aan taken die relevant en authentiek zijn voor de beroepssituatie en die er rekening mee houden dat niet iedereen op dezelfde wijze leert.
Die visie op leren leidt tot vijf grondprincipes waaraan de vernieuwde opleiding zal moeten voldoen. In de eerste plaats moet de hele opleiding in zinvolle en consistente gehelen georganiseerd worden (modules), zodat telkens één duidelijk herkenbare (beroeps)competentie of gebied van (beroeps)competenties centraal staat. De opleiding moet bovendien gericht zijn op hoogwaardige leerresultaten. Actieve kennis integreren, toepassen, synthetiseren en inzetten in nieuwe contexten wordt duidelijk en aantoonbaar veel hoger gewaardeerd dan loutere reproductie. Het derde grondprincipe stelt dat de opleiding moet bestaan uit een doordacht geheel van afwisselende werkvormen, zodat alle leerstijlen en competentiegebieden aan bod komen en gestimuleerd kunnen worden. De opleiding moet ook de zelfsturing en activering van de studenten mogelijk maken en optimaliseren, en daarbij moet ze rekening houden met de leerstijl en de actuele competentie. Ten slotte moet de opleiding gericht zijn op een evenwichtige evaluatie, waarbij ze geen enkele van de in het opleidingsprofiel vereiste competenties en houdingen uit het oog mag verliezen.
Bedenken, praten en experimenterend leren Na het schrijven van de visietekst volgde er een incubatietijd van ongeveer twee jaar. In die periode werden allerlei deelas-
pecten uitgewerkt in werkgroepen en werd de visie geconcretiseerd in veranderingsvoorstellen. Het was een tijd van vallen en opstaan, van voorstellen en teruggefloten worden. Halverwege het vorige academiejaar is alles in een stroomversnelling gekomen. Docenten vroegen zelf een paar concrete experimenten in de steigers te zetten om al doende te leren. Voor het academiejaar 2002-2003 werden twee grote experimenten gepland. Enerzijds was dat de realisatie van één grote module in het eerste jaar en anderzijds de volledige modularisering van het derde jaar. Als dit meevalt, wordt de hele opleiding in de volgende jaren systematisch gemodulariseerd.
vooral het aangeven van de grote lijnen alvorens studenten met zelfstudie beginnen, het opstarten van de leeropdrachten en het synthetiseren van de leerstof na de individuele verwerking en de groepsverwerking. Meer belang wordt ook gehecht aan individuele studie-opdrachten. De leerstof moet door de studenten zelf verwerkt worden aan de hand van oefeningen, opdrachten als het maken van mind-maps, het bewerken van cases, enz. De groepsopdrachten gebeuren in vaste groepjes van vijf en per vak worden twee tot drie grotere opdrachten afgewerkt (casussen, diepgaande studievragen). De
resultaten van deze opdrachten worden nabesproken in klasgroepen van een dertigtal studenten. Erg belangrijk zijn ook de monitoraten, waarvoor studenten zich vrijwillig kunnen inschrijven. Bij die monitoraten worden ze ondersteund bij het verwerken van de leerstof. En ten slotte komen er vier examens: één per vakgebied en één integraal examen. Guy Van den Eeckhaut
Persoonsgerichte module Waartoe deze vernieuwingen nu concreet kunnen leiden, wordt duidelijk aan de hand van een beschrijving van de ‘persoonsgerichte module’ in het eerste jaar. In die Pmodule draait alles rond één groot competentiegebied: het individuele handelen van mensen leren begrijpen en verklaren. De module duurt negen weken, examens inbegrepen. In die negen weken staan alleen maar enkele praktijk- en methodiekgerichte vakken geprogrammeerd. Doelstellingen en inhouden zijn voor de drie vakgebieden ongeveer dezelfde gebleven. De veranderingen hebben vooral betrekking op de onderwijsmethodiek. Het aantal contacturen tijdens hoorcolleges daalt voor de drie vakken samen van ongeveer 120 tot ongeveer 35 uren. De functie van die hoorcolleges is
Agora
HIKempen • 27
t r o K r o K K I HHIK t Presidium Een nieuw academiejaar betekent ook een nieuw presidium. Deze ploeg van het Atomos-Verbond onder leiding van verbondspreses Geert Naudts leidt dit academiejaar het bruisende studentenleven in Geel in goede banen.
European University Championship Football
HHIIKK KKoorrtt
Voor de vierde keer op rij plaatste het herenteam van de KH Kempen-studentenvoetbalploeg zich voor de finaleronde van het European University Championship Football. Die competitie voor teams van universiteiten en hogescholen uit heel Europa vond dit jaar plaats in Barcelona. In mei werden de heren groepswinnaar in een pool met de Universiteit van Milaan, de Universiteit van Barcelona, de ISCA de Aveiro (Portugal) en de Luliu Hatiecanu-University (Roemenië). Begin september trokken onze jongens opnieuw vol zelfvertrouwen naar de Spaanse zon voor de finalereeks, waarin de beste Europese studententeams het tegen elkaar opnamen. Het herenteam trad in vergelijking met de kwalificaties in mei aan in een volledig nieuwe opstelling. Noodgedwongen. Onze Kempense topclubs zijn blijkbaar niet bereid hun spelers bij het begin van de competitie te laten deelnemen aan een studentenvoetbaltoernooi op het hoogste Europese niveau. Jammer, vooral omdat dit elders in Europa blijkbaar wel kan. Toch trok de alternatieve ploeg zich zeer behoorlijk uit de slag. Ze slaagden er niet in zich te kwalificeren voor de reeks van de allerbesten, de Philips Cup, maar plaatsten zich wel voor de Philips Plate. In die competitie bereikten de Kempenaars de halve finale, die ze echter met 0-2 verloren van de Portugese Universiteit van Minho. De wedstrijd voor de derde plaats tegen de Hogeschool Gent werd een waar spektakelstuk dat door de Katholieke Hogeschool Kempen gewonnen werd met 7-3. Zoals vorig jaar stuurde de KH Kempen niet alleen een herenploeg, maar ook een damesteam. In de voorronde van mei bleven de dames sportief op hun honger zitten. Door het forfait van twee tegenstanders werden ze groepswinnaar zonder één match te spelen. In september kregen de dames de kans om te bewijzen dat ze ook al voetballend resultaten konden halen en dat deden ze met brio. Ze hadden lange tijd uitzicht op de finale, maar botsten helaas in hun pool op een ijzersterke thuisploeg: het team van de Universiteit van Barcelona, dat later op indrukwekkende wijze de finale won. Als troostprijs restte hun de wedstrijd om het brons, waarvoor ze het team van de Katholieke Hogeschool ZuidWest-Vlaanderen partij moesten geven. De Vlaamse zusterstrijd werd op het scherp van het mes uitgevochten. De KH Kempen-ploeg slaagde er niet in een duidelijk overwicht om te zetten in doelpunten en de wedstrijd eindigde op 0-0. Strafschoppen dus, en daarin hadden de tegenstanders het geluk aan hun kant. Met een vierde plaats op dit Europese toptornooi kan de Katholieke Hogeschool Kempen trots zijn op haar voetballende dames!
28 • HIKempen
Agora
HHIIKK KKoorrtt
©Bert De Deken
Betoging tegen kotbelasting Op dinsdag 7 mei trokken een driehonderdtal studenten - vergezeld van een aantal Geelse kotbazen - met spandoeken en vlaggen van de campus naar het stadhuis van Geel. Zij betoogden tegen de beslissing van het Geelse stadsbestuur om met ingang van het academiejaar 2002-2003 een jaarlijkse kotbelasting van 100 euro per studentenkamer in te voeren. De studenten waren niet alleen misnoegd omdat er met hen, noch met de directie van de hogeschool enige vorm van overleg over deze belasting geweest was. Vooral het feit dat Geel zich met een bedrag van 100 euro direct tot Vlaams kampioen van de kottaksen kroonde, zette kwaad bloed. Burgemeester Frans Peeters wachtte de studenten aan het stadhuis op en nam van hen een petitie tegen de kottaks in ontvangst, ondertekend door meer dan duizend mensen. In een gesprek met een delegatie van de studenten bleek de burgemeester niet bereid terug te komen op het principe van de kottaks. Hij was wel bereid om de hoogte van het bedrag weer ter sprake te brengen. In juni stemde de gemeenteraad in met een nieuw voorstel van het college van burgemeester en schepenen. De kottaks blijft behouden, maar wordt gehalveerd tot 50 euro per jaar.
HHIIKK KKoorrtt
Katholieke Hogeschool Kempen Studentenaantallen op 1 oktober 2002 Basisopleidingen Campus Geel Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Industrieel Ingenieur en Biotechniek Sociaal werk Technische Wetenschappen Gezondheidszorg en Chemie Tussentotaal voor de Campus Geel
Eerstejaars 01.10.2001 01.10.2002
Alle studenten 01.10.2001 01.10.2002
583 288 222 267 211 1571
509 245 216 361 233 1564
1273 839 426 542 441 3521
1191 794 414 629 456 3484
Campus Lier Gezondheidszorg
178
150
341
330
Campus Turnhout Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Gezondheidszorg Lerarenopleiding Tussentotaal voor de Campus Turnhout
124 198 330 652
142 209 328 679
297 361 637 1295
286 386 621 1293
Campus Vorselaar Lerarenopleiding
324
334
721
737
2725
2727
5878 6091
5844 6018
Algemeen totaal basisopleidingen Voortgezette opleidingen
Agora
HIKempen • 29
HHIIKK KKoorrtt
De Werft Voorstellingen in CC De Werft Datum
do vr di do vr za wo za * di do do do vr za di wo vr za vr wo vr ! zo do vr za vr wo do wo do za ! wo wo vr
08 okt 2002 11 okt 2002 15 okt 2002 17 okt 2002 18 okt 2002 19 okt 2002 23 okt 2002 26 okt 2002 29 okt 2002 31 okt 2002 07 nov 2002 14 nov 2002 15 nov 2002 16 nov 2002 19 nov 2002 20 nov 2002 22 nov 2002 23 nov 2002 29 nov 2002 04 dec 2002 06 dec 2002 08 dec 2002 12 dec 2002 13 dec 2002 21 dec 2002 10 jan 2003 15 jan 2003 16 jan 2003 22 jan 2003 23 jan 2003 25 jan 2003 29 jan 2003 29 jan 2003 31 jan 2003
Voorstelling
Diquis Tiquis: Shy shining walls Jazzlabseries special Firma Rieks Swarte: Ubu De Nieuwe Snaar: De omloop der Lage Landen De Nieuwe Snaar: De omloop der Lage Landen De Nieuwe Snaar: De omloop der Lage Landen Theater Zuidpool: Er komt nog iemand Ghalia Benali & Timnaa: Wild Harissa Will Ferdy: Hartverwarmend Shaolin Monks: Shami’s way to Shaolin Amgod: What do you want Theater Malpertuis: De Val Cantabile De Nacht van het culinaire genot Akhe Theatre: White Cabin Akhe Theatre: White Cabin Akhe Teatre: Pookh & Prakh Akhe Theatre: Pookh & Prakh Jokke Schreurs Trio: De bloesems van ‘39 HetPaleis/Dimitri Leue: Fink Flip Kowlier: Ocharme ik Vlaams Radio Koor: Concert abdijkerk Averbode Kommil Foo: Lof der waanzin Kommil Foo: Lof der waanzin The Dill Brothers De Frivole Framboos : Pomposo Theater Zuidpool: Colette (Mouchette) Theater Zuidpool: Colette (Mouchette) Echt Antwaarps Theater: Onkruid vergaat wel Elvis Peeters : La maison bleue Bl !ndman Kwartet: Multiple Voice Vlaams Radio Koor: Concert abdij Postel De Schedelgeboorten & Showband: Bukken! Riguelle & Hautekiet: Red Harmony 2002
Prijzen KHKTarief
Los ticket
3,75 3,75 3,75 12,50 12,50 12,50 3,75 5 3,75 15 3,75 3,75 7,50 16,25 5 5 5 5 3,75 3,75 5 7,50 12,50 12,50 3,75 7,50 3,75 3,75 8,75 3,75 5 7,50 5 5
10 7,5 8,75 16,25 16,25 16,25 8,75 7,5 20 8,75 8,75 12,5 16,25 11,25 11,25 11,25 11,25 6,25 10 11,25 12,5 16,25 16,25 8,75 12,25 8,75 8,75 12,5 8,75 11,25 12,5 10 10
Het beginuur is altijd 20.15 uur behalve * om 14.30 uur ! om 20 uur
Door een samenwerking tussen CC De Werft en SoVo vzw van het HIKempen genieten studenten een extra korting voor de optredens. CC De Werft, Werft 32, 2440 Geel Telefonisch reserveren: 014 57 08 66; fax 014 59 29 66
www.dewerft.be 30 • HIKempen
Agora
Na 25 jaar Geel, je komt er, je blijft er. Dat is de nieuwe slogan van de stad Geel. Hij gaat echter niet helemaal op voor de heren op deze foto’s. Voor hen geldt veeleer: Geel, je was er, je komt er graag terug. Met tien waren ze, de laatste studenten Technisch Ingenieur Scheikunde die in juni 1977 aan het Hoger Instituut der Kempen afstudeerden. Na hen werd de richting Scheikunde niet meer georganiseerd en veranderde de titel van Technisch Ingenieur in Industrieel Ingenieur. Het gevoel tot de laatste der Mohikanen te behoren, creëerde blijkbaar een band. Na 25 jaar komen de heren nog regelmatig samen. Drie van hen hebben van hun HIKlief hun vrouw gemaakt en meer dan één heeft (al) een zoon of dochter als HIK-student (gehad). Voor hun zilveren jubileum trokken ze naar Duitsland op uitnodiging van Peter Claessens, die daar al jaren woont. Hun namen hebben we bij de foto van 1977 gezet. Wie wie is op de foto van dit jaar, mag je zelf uitzoeken. v.l.n.r. Dirk Van Sinay, Jos De Rijck, George Deprez, Rik Lodewijckx, Jan Schuyten, Leo Breugelmans, Peter Claessens, Freddy Beckx, René Cornelissen, Freddy Smans.
Agenda
Deze rubriek biedt een overzicht van allerlei activiteiten die op de Campus door de school zelf of door buitenstaanders georganiseerd worden. Voor meer informatie kunt u terecht bij Hermine Op de Beeck (tel. 369). Voor inlichtingen over de vormingscursussen georganiseerd door GION, neemt u rechtstreeks contact op met GION (tel. 309 of 014 56 23 09). Op het intranet (cwis.khk.be) of het Internet (www.khk.be) kunt u terecht voor recente aanpassingen of wijzigingen onder de knop Agenda en dan de link Agenda Campus Geel.
Oktober 01 Studiedag Onkruidbestrijding. Twee dinsdagen van 9.00 tot 16.00 uur in lokaal L217. Organisatie KVLT. 02 Cursus Aquarelleren door Ghislaine Vermeulen. Zeven woensdagen van 19.00 tot 22.00 uur in lokaal D211. Organisatie GION. Training in assertiviteit door Jef Verrydt. Zes woensdagen van 19.00 tot 22.00 uur in lokaal D211. Organisatie GION. 03 Plechtige opening van het academiejaar 2002 - 2003. Vanaf 15.00 uur in Aud. 1 met aansluitend receptie in de agora. 05 Cursus Kalligrafie: De Unicaal door Linda Truyers. Zes zaterdagen van 10.00 tot 12.30 uur in lokaal D211. Organisatie GION. 08 Demonstratie bloemschikken: Herfsten grafwerk door Koen Coppens. Dinsdag van 19.00 tot 22.00 uur in Aud. 1. Organisatie GION. Vervolgcursus Al spelend gitaar leren door Mark Steensels. Acht dinsdagen van 19.00 tot 22.00 uur. In het O-blok. Organisatie GION. Navorming voor apothekers. Verschillende dinsdagen van 20.00 tot 22.00 uur in lokaal D006. Organisatie Kempische Farmaceutische Kring (IPSA).
15 Cursus Gezond koken: Vegetarische voeding door Karin Van Ael, Hilde Beckx en Veerle Huysmans. Twee dinsdagen van 19.00 tot 22.00 uur in lokaal O106. Organisatie GION.
26 Wijncursus gevorderden door Bert Gillis. Vijf dinsdagen van 19.00 tot 21.45 uur in lokaal D211. Organisatie GION. Demonstratie bloemschikken: Advent- en kerstversiering door Koen Coppens. Dinsdag van 19.00 tot 22.00 uur in Aud. 1. Organisatie GION.
16 Cursus Ikebana door Greet Vervloesem. Acht woensdagen van 19.30 tot 22.00 uur in lokaal D211. Organisatie GION. Cursus Tuinobjecten met plantaardig materiaal (1e reeks) door Ria Gijbels. Vijf woensdagen van 18.30 tot 21.30 uur in het L-blok. Organisatie GION. 17 Cursus Kalligrafie voor gevorderden: Ontwerpen, experimenteren en creëren door An Vanhertenrijk. Acht donderdagen van 10.00 tot 12.00 uur. Organisatie GION.
Cursus Gezond koken: Suikerarme en vezelrijke voeding door Karin Van Ael, Hilde Beckx en Veerle Huysmans. Twee dinsdagen van 19.00 tot 22.00 uur in lokaal O106. Organisatie GION.
December
21 en 22 Vlaamse Wetenschapsweek: 35 doe- en ontdek-activiteiten voor leerlingen derde graad secundair onderwijs. Organisatie Departement Wetenschappen en KH Kempen. Info Bert Van Hirtum.
06 Symposium Valpreventie bij thuiswonende ouderen. Sprekers Katrien Dierckx, Kathleen De Bondt en prof. Koen Milisen van K.U.Leuven en prof. Herman Van Loon van het Kabinet van Volksgezondheid en Leefmilieu. Van 13.00 tot 17.00 uur in lokaal D106. Organisatie LOGO-Zuiderkempen.
22 Cursus: 'Tuinobjecten met plantaardig materiaal' (2e reeks) door Ria Gijbels. Vijf woensdagen van 18.30 tot 21.30 uur in de L-blok. Organisatie GION. Startavond voor alle studentenvertegenwoordigers van de KH Kempen. Begin 19.00 uur. 24 Cursus Kalligrafie: Unicaal met spitse pen door An Vanhertenrijk. Tien donderdagen van 13.30 tot 15.30 uur. Organisatie GION.
November
09 Info-avond Sleutel aan je toekomst voor de secundaire scholen van Geel over studeren aan de K.U.Leuven en de KH Kempen. Vanaf 19.00 uur in Auditorium 1. Info Luc Damen.
02-03 Internationale wedstrijd en tentoonstelling van kleurkanaries. Telkens van 09.00 tot 18.00 uur in de agora en het middagverblijf. Organisatie VVNK Geel.
12 Startdag Catechese. Vanaf 10.00 uur in Aud. 1 en 2, de agora en het middagverblijf. Organisatie dekenij Geel.
12 Lezing Energie besparende aandrijftechnieken. Vanaf 19.30 uur in lokaal D106. Organisatie VIK en TW.
14 Vergadering WAK in lokaal G102. Organisatie Werkgroep Aardrijkskunde Kempen.
14 Cursus Decoratief verven van hout en meubelen door Christel Bauwens. Vier donderdagen van 19.00 tot 22.00 uur in de kelderrefter. Organisatie GION.
Januari 06
Nieuwjaarsreceptie. Vanaf 17.00 uur in de agora.
09
Cursus Het kweken van eigen groenten door Jan Pauwels. Negen donderdagen van 19.30 tot 21.30 uur in lokaal D211. Organisatie GION.
Agora
HIKempen • 31
Agora, U aangeboden met de steun van
www.kbc.be
N.V. PHILIPS LIGHTING Informatie:
[email protected]
BP Chembel N.V. • Amocolaan 2 • 2440 Geel
