Agfa Jaarverslag 1999
Inhoud 2 3 6 8 10 16 20 24 28 30 33 34 35 36 37 38
Brief van de voorzitter van de Raad Van Bestuur Interview met de Voorzitter van het Directiecomité Onze strategie Overzicht van de groep Stand van zaken Graphic Systems Technical Imaging Consumer Imaging Directiecomité Corporate governance Rapport van de onafhankelijke revisor Geconsolideerde Verlies- en Winstrekeningen Geconsolideerde Balansen Geconsolideerde Staat van het eigen vermogen Geconsolideerde Staat van herkomst en besteding van middelen Toelichting bij de Jaarrekening
Uitgegeven door: Agfa-Gevaert N.V. Septestraat 27 B-2640 Mortsel
Contacteer: Corporate Communications Mortsel Tel: +32. 3. 444 8001 Fax +32. 3. 444 7485 http://www.agfa.com
AGFA en de Agfa rombus zijn geregistreerde handelsmerken van Agfa-Gevaert AG. Iomega is een geregistreerd handelsmerk, en Clik! is een handelsmerk van Iomega Corporation.
Waarneming en realiteit vallen niet altijd samen. Dat geldt vandaag ook voor Agfa. ledereen ziet meteen foto en film. Nochtans bestaat onze voornaamste activiteit erin innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor onze klanten in de grafische en fotografische industrie en op de markt voor medische beeldvorming. Het is belangrijk dat de mensen dit inzien en anders over ons gaan denken. Daarom hebben we beslist een grote advertentiecampagne op te zetten waarmee we de huidige perceptie van Agfa willen corrigeren.
1 Agfa Jaarverslag 1999
Agfa is één van de meest bekende merken in de wereld. Wij zijn bekend door onze activiteiten in de filmmarkt, maar onze grootste kracht ten opzichte van de concurrentie ligt in het aanbieden van vernieuwende, hoogtechnologische oplossingen voor de beeldvorming in een reeks van uitgelezen groeimarkten.Wij ontwikkelen analoge en digitale systeemoplossingen voor drukwerkvoorbereiding en druk, voor fotografie en DTP, voor de medische en industriële radiografie, voor micrografie en voor de cinefilmmarkt. Deze markten bieden heel wat mogelijkheden, en wij zijn vastbesloten om daarin een nog meer toonaangevend merk te worden.
Kerncijfers in miljoen euro
1999
1998*
4.731
4.362
364
340
7,7%
7,8%
Bedrijfsresultaat
91
291
Winst voor belastingen
18
215
Netto winst
14
140
21.872
21.670
Omzet Bedrijfsresultaat vóór herstructurering Return op de omzet voor herstructurering
*pro forma
Personeelsleden* (31.12.1999)
*voltijds equivalent (excl. 586 medewerkers, die het bedrijf verlieten tijdens eerste kwartaal 2000)
Brief van de Voorzitter van de Raad van Bestuur
Geachte aandeelhouders en vrienden van de onderneming, Agfa-Gevaert N.V. werd op 1 juni 1999 voor het eerst genoteerd op de beurs. Sindsdien werden 70 miljoen van de in totaal 140 miljoen aandelen van de onderneming verhandeld op de beurzen van Brussel en Frankfurt/Main. De beursintroductie van Agfa-Gevaert N.V. was de grootste in de Belgische geschiedenis en een van de belangrijkste ooit in Duitsland. Het is ons een waar genoegen u het eerste Jaarverslag van de Groep sinds de beursintroductie te kunnen aanbieden. De onderneming is erin geslaagd haar omzet aanzienlijk te verhogen. Ze wist ook haar bedrijfsresultaat vóór herstructurering te verbeteren en investeerde enorme bedragen in herstructureringsmaatregelen. De overname van Sterling Diagnostic Imaging vertegenwoordigde een belangrijke acquisitie in de zeer rendabele sector van de Medische beeldvorming. Tegelijk versterkte Agfa zijn positie op de digitaal georiënteerde markten van de toekomst. De Raad van Bestuur superviseerde en adviseerde het Directiecomité overeenkomstig de statuten. We zijn ervan overtuigd dat Agfa-Gevaert zich op het juiste spoor bevindt en in staat zal zijn om optimaal in te spelen op de uitdagingen van de toekomst en deze om te zetten in waardevolle opportuniteiten voor de onderneming. De Raad van Bestuur van Agfa-Gevaert N.V. is ongewijzigd gebleven sinds de Jaarlijkse Algemene Vergadering van 26 april 1999. Anderzijds namen Lic. Albert Aps en Dipl.-Ing. Werner Seufert, na jaren van succesvolle samenwerking, ontslag uit het Directiecomité. André Bergen, Dr. Edgar Hommelsheim en Wout Van der Kooij werden met ingang van 1 januari 2000 als nieuwe leden opgenomen in het Directiecomité. Zoals gepland was op het ogenblik van de beursintroductie, zullen we aan de Jaarlijkse Algemene Vergadering voorstellen om een dividend per aandeel uit te betalen van 1,5 percent van de uitgifteprijs, dat wil zeggen 0,33 euro per aandeel.
Hermann J. Strenger Voorzitter van de Raad van Bestuur
Staand (vlnr): Prof. Dr. ir. André Oosterlinck, Ferdinand Chaffart, Klaus-Peter Müller, Werner Wenning, Dr. Klaus Seeger, Dr. Ludo Verhoeven. Zittend (vlnr): Hermann J. Strenger, voorzitter, Dr. h.c. André Leysen, ondervoorzitter.
3 Agfa Jaarverslag 1999
Interview met Dr. Klaus Seeger, Voorzitter van het Directiecomité
Toen Agfa-Gevaert N.V. naar de beurs ging, was één van de doelstellingen, die de onderneming zichzelf oplegde, de verdere ontwikkeling van Agfa als innovatieve, dynamische en zeer rendabele onderneming. Tegelijk was het de bedoeling de waarde van het bedrijf op een duurzame wijze te verhogen. Daar zal zeker meer dan een jaar overheen gaan. Maar hoe verliepen de zaken in 1999? Heeft de onderneming haar doelstellingen gehaald? We hebben niet alleen onze doelstellingen voor 1999 gehaald, we hebben ze ruimschoots overtroffen. Bovendien hebben we vorig jaar de basis gelegd voor de verwezenlijking van onze doelstellingen op middellange en langere termijn. Ik wil dat illustreren met een paar cijfers: in 1999 realiseerden we een omzet van 4,7 miljard euro. Dat is een toename met 8,5%. Als we alleen de voortgezette activiteiten in ogenschouw nemen, dat wil zeggen dat we abstractie maken van de cijfers van de business unit kopieersystemen, die we medio 1998 verkocht hebben, krijgen we een nog hogere groei, met 11,6%. Een toename, die overeenkomt met ruim 500 miljoen euro. De overname van Sterling Diagnostic Imaging, die halfweg het jaar werd afgerond en de groei in de meeste van onze bestaande activiteiten droegen ongeveer in gelijke mate bij tot onze ontwikkeling. Hoe evolueerde Agfa in de voornamelijk digitale markten van de toekomst? We hebben er onze omzet met ongeveer 39% doen stijgen. Ook hebben we onze technologische leiderspositie met succes omgezet in een groei van de omzet, voornamelijk op het vlak van de zogeheten digitale oplossingen als computer-to-plate, digitale kleurendruk, digitale radiografie, digitale medische netwerken, DTP-producten en digitale lab-uitrusting. Met een totaal van 775 miljoen euro dragen deze activiteiten voor ruim 16% bij tot de totale omzet van de Groep. Ter vergelijking: het jaar voordien bedroeg het aandeel hiervan nog maar 13%. Heeft de onderneming ook op het vlak van de winst een vooruitgang geboekt? Ja, en ook hier liggen we voor op onze doelstellingen. We wisten ons bedrijfsresultaat vóór herstructurering met 6,9% te verhogen tot 364 miljoen euro. Ondertussen hebben
Omzet 1999 in miljoen euro
we, zoals reeds gezegd ten tijde van de beursintroductie, aanzienlijk geïnvesteerd in de herstructurering. We waren ons ervan bewust, dat daardoor de winst voor het jaar 1999 zeer beperkt zou zijn. We mogen stellen dat het behaalde nettoresultaat van 14 miljoen euro beduidend beter is dan voorzien, ondanks de beslissing om meer dan gepland aan de herstructurering te besteden. Hoeveel bedroeg die herstructureringskost? Op welke terreinen wordt geherstructureerd en welke zijn daarbij de doelstellingen? We zien herstructurering als een cruciale investering in een wezenlijke en duurzame verbetering van onze rentabiliteit en in de waarde van het bedrijf. We hebben onze maatregelen consequent doorgevoerd. Toen de zaken beter bleken te gaan dan gepland, hebben we zelfs meer geïnvesteerd dan de geplande 250 miljoen euro: ongeveer 273 miljoen euro [inclusief niet-recurrente kosten]. Het ging hierbij vooral om activiteiten in verband met de integratie van Sterling en het overbrengen van de productie van Neu-Isenburg naar de hoofdvestiging in Mortsel. Daarnaast hebben we echter ook in belangrijke mate geïnvesteerd in het verbeteren van onze efficiëntie in tal van andere sectoren. De eerste tekenen van succes beginnen zich al af te tekenen in de resultaten voor 1999. Maar we verwachten vooral in het jaar 2000 en de daaropvolgende jaren volop de vruchten te plukken van deze herstructureringsinspanningen. Bekijken we even de overnames. Voorbeelden uit 1999 die Agfa’s positie versterkten waren onder meer het Amerikaanse Misomex, dat Agfa een bijkomende technologische knowhow verschaft in computer-to-plate. Agfa ging ook een joint venture aan met het Canadese softwarehuis Mitra Inc., dat de activiteiten op het gebied van medische netwerken zal uitbreiden. Maar de meeste aandacht ging natuurlijk naar Sterling Diagnostic Imaging, de derde grote overname in korte tijd. Wat is de strategische betekenis van deze overname voor Agfa? We moeten in dit verband ten minste vier punten vermelden. Om te beginnen heeft Sterling een jaaromzet van ruim 500 miljoen euro. De overname betekent dus dat ons wereldwijde marktaandeel voor medische beeldvorming gestegen is van 20 naar meer dan 30%.
Ten tweede betekent de overname van Sterling binnen onze portfolio ook een verschuiving in de richting van het meest winstgevende segment. Uiteindelijk is het activiteitsgebied Technical Imaging, dat wordt overheerst door Medical Imaging, inmiddels het op één na grootste van de Groep, goed voor zo’n 31% van onze omzet in het laatste kwartaal van 1999, in tegenstelling tot de 22% van het jaar daarvoor. Nog belangrijker wordt die verschuiving binnen onze portfolio, als je ziet dat het rendement op de omzet van Technical Imaging ruim het dubbele bedraagt van die in de andere twee activiteitsgebieden. Ten derde concentreren de activiteiten van Sterling zich op de Noord-Amerikaanse markt. Dankzij Sterling wisten we ons aandeel op de Amerikaanse markt voor röntgenfilm bijna te verdrievoudigen. Tegelijk hebben we ons klantenbestand uitgebreid, niet alleen wat de analoge systemen betreft, maar ook voor onze digitale oplossingen. En ten vierde betekent de overname van Sterling een merkbare stijging van ons NAFTAaandeel tot de huidige 30%, tegenover slechts 26% het jaar daarvoor. We profiteren dus meer dan ooit mee van het dynamisme van ‘s werelds belangrijkste groeimarkt. Geen enkele sector groeit sneller dan het Internet. Is Agfa ook daar actief? Uiteraard! Het Internet biedt enorme mogelijkheden voor de toekomst. Het biedt niet alleen een zo goed als onbeperkte hoeveelheid informatie, maar ook de mogelijkheid om zakelijke processen sneller en goedkoper af te handelen dan ooit tevoren. Wij gebruiken webtechnologie bijvoorbeeld in Medical Imaging, om ziekenhuizen met onze IMPAX-netwerken te verbinden. AGFAnet is een virtueel “marktplein” voor Consumer Imaging: het omvat verschillende online diensten. Zo kan de consument een digitaal beeld naar een fotolab zenden om er te worden afgedrukt op fotopapier. Zo kan diezelfde consument een gepersonaliseerde “ArtCard” online ontwerpen en laten drukken. En we gebruiken het Internet voor diagnoses en dienstverlening op afstand bij de grafische industrie. We zijn overigens zinnens om onze e-commerce-activiteiten verder uit te breiden. Deze doelstelling staat zelfs bovenaan onze prioriteitenlijst. In maart 2000 hebben wij al een stap in deze richting gezet: we werden als één van de eerste Europese ondernemingen lid van het eerste consortium voor de
364
5 Agfa Jaarverslag 1999
Bedrijfsresultaat vóór herstructurering en niet-recurrente resultaten 1999 in miljoen euro
Omzettoename in 1999
+8,5% wereldwijde vermarkting van technologie via het Internet. Het consortium omvat toonaangevende bedrijven zals Boeing, DuPont, Ford, Honeywell, Procter & Gamble, Philips en Siemens. Deze wereldwijde markt voor technologische intellectuele eigendom werd opgezet door yet2.com Inc. in Cambridge, Massachusetts, V.S.A. Ten tijde van de beursintroductie gold dat 50% van de groepsomzet werd gerealiseerd op markten, waar Agfa de wereldwijde nummer 1 is. Klopt dat nog altijd? Zeer zeker! We zijn marktleider in analoge en digitale prepresssystemen, in industriële radiografie, lab-apparatuur voor grote fotofinishers, met o.a. snelle fotoprinters, en digitale netwerken voor medische toepassingen. En we zijn wereldwijd de nummer 2 inzake medische beeldvorming in het algemeen, dicht op de hielen van de marktleider en met een ruime voorsprong op de nummer 3. Met andere woorden: we zijn met ongeveer driekwart van onze omzet nummer 1 of nummer 2 op de wereldmarkt. En we maken gebruik van onze sterke positie in traditionele activiteiten, om met innovatieve systemen verder te bouwen aan de markten van de toekomst, zowel in de medische wereld als in de sector van de drukwerkvoorbereiding, als in Consumer Imaging. Waarop wordt met de innovaties gemikt? Voornamelijk op digitale oplossingen, die software, hardware en verbruiksmaterialen omvatten. In de sector van de medische beeldvorming hebben we bijvoorbeeld heel wat nieuwe ontwikkelingen voor digitale netwerken gelanceerd. Bij Graphic Systems speelden onze workflow-oplossingen en onze Thermostar-drukplaten een belangrijke rol, terwijl Consumer Imaging nieuwe scanners en onze ultrasnelle DIMAX-fotoprinter op de markt bracht en begin 2000 een nieuw digitaal minilab voorstelde. Dat soort vernieuwende producten droeg bij tot onze groei en onze leidende positie in respectievelijke markten.
Het grote publiek kent Agfa nochtans voornamelijk als producent van filmrolletjes. Dat klopt. Agfa’s merkfilm is absoluut ons meest bekende product bij het grote publiek. Toch vertegenwoordigt het maar zo’n 5% van de totale omzet van de Groep. We willen in de toekomst Agfa’s “verborgen talenten”, beter dan in het verleden, bekendmaken bij het grote publiek, voornamelijk wat onze rol in de digitale wereld betreft,. Begin 2000 startten we met een informatiecampagne in België en Duitsland, die hiervoor alvast een stevige basis moet leggen. Uit de eerste reacties blijkt overigens dat deze aanpak succes kent. De prijs van het aandeel viel tot dusver wat tegen. Komt daar verandering in? Ik ben zeer optimistisch. U mag niet vergeten dat het aandeel van Agfa-Gevaert nog maar iets langer dan een half jaar op de beurs genoteerd staat. We hebben dus nog niet echt een historiek. Onze succesvolle prestaties in 1999 vormden een eerste stap naar het winnen van het vertrouwen van de aandeelhouders. We hielden ons aan de gemaakte beloftes ten tijde van de beursintroductie. Meer nog: we deden het een stuk beter. Ik verwacht dat dit binnen afzienbare tijd ook tot uiting zal komen in de prijs van het aandeel. Hoe ziet de strategie voor de toekomst eruit? De markt van de beeldvorming is en blijft één van de voornaamste en meest beloftevolle groeimarkten. We zijn van plan om die mogelijkheden aan te grijpen. Als aanbieder van systemen werken we aan krachtiger digitale bouwstenen: workflow management, apparatuur en de bijbehorende verbruiksmaterialen. Dat zal resulteren in betere oplossingen voor onze klanten en voor ons in een verstevigde leiderspositie met een beter rendement en een hogere waarde als onderneming. We beschikken uiteindelijk over een enorme knowhow, de nodige infrastructuur en vooral over uitstekende medewerkers.
Onze fundamentele doelstelling bestaat erin rendabele groei te realiseren. Dat bereiken we door nieuwe en innovatieve oplossingen voor onze klanten te ontwikkelen. We beschikken over de juiste mensen om met nieuwe imaging-technologieën
7 Agfa Jaarverslag 1999
voortdurend de grenzen te verleggen en we beschikken over precies die sterke punten om mét onze innovatieve producten nieuwe zakelijke opportuniteiten aan te boren. Op de volgende pagina’s vindt u meer informatie over hoe onze investeringen terzake tot een maximale waarde van onze activiteiten zullen leiden
Overzicht van de groep
Graphic Systems
Agfa heeft sinds 1999 een nieuwe structuur. De dagelijkse activiteiten zijn nu ondergebracht in een matrix van drie Business Segments, bestaande uit vijf Business Groups en vier Regionale Verkooporganisaties. Deze structuur stemt beter overeen met de behoeften van onze klanten.
De business group Graphic Systems levert een uitgebreid gamma aan elektronische en fotografische prepress-oplossingen voor de grafische industrie. Met inbegrip van de unit Digital Printing is dit segment goed voor ruim 41% van Agfa’s omzet.
Agfa’s wereldwijde verkooporganisatie is gegroepeerd rond vier grote zones: Europa, NAFTA, Latjins Amerika en het Verre Oosten. De afdeling Direct Export werkt met de overige landen in Afrika, het Midden-Oosten en Oost-Europa. Onze hoofdzetel bevindt zich in Mortsel, België. Onderzoek en Ontwikkeling en onze productie vinden hoofdzakelijk plaats in België, Duitsland en de V.S. Omzet 1999: 1,945 miljard euro
41%
van Agfa’s omzet
Producten Films en papieren, drukplaten, ontwikkelapparatuur en kleurenproef-systemen, lettertype- en beeldverwerkingssoftware, RIP’s (rasterbeeldprocessors), systemen voor workflow management, scanners en laserbelichters voor films en platen. Wereldwijde nummer 1 in de drukwerkvoorbereiding; bij ruim 40% van alle drukwerk ter wereld worden producten van Agfa gebruikt.
9 Agfa Jaarverslag 1999
De internationale verkooporganisatie 1 2 3 4
Europa NAFTA (USA/Canada/Mexico) Latijns-Amerika Azië/Australië/Afrika
Technical Imaging
3 business groups : Medical imaging, Non-Destructive testing en Industrial imaging. Medical Imaging De business group medische beeldvorming levert zowel conventionele röntgenapparatuur als een vernieuwend gamma diagnose- en communicatiesystemen met onder meer computerradiografie en digitale netwerkoplossingen. Non-Destructive Testing (NDT) De business group niet-destructief materiaalonderzoek is wereldleider in filmsystemen voor de controle van structuur en tolerantie van materialen zonder fysische staalname. NDTprojecten kunnen onderzoek van vliegtuigen en pijpleidingen tot zelfs de restauratie van schilderijen omvatten. Industrial Imaging De business group industriële beeldvorming omvat drie kleinere, gespecialiseerde units: Micrographic & Document Systems Motion Picture Film Specialty Foils & Components
Consumer Imaging
De business group Consumer Imaging levert fotografische en desktop publishing-producten voor de consumentenmarkt. Zowel digitale als analoge technologieën zijn beide vertegenwoordigd. Agfa speelt op die manier een centrale rol in alles wat komt kijken bij het nemen, ontwikkelen en bewerken van foto’s. 3 business units: film and finishing; laboratory equipment; desktop publishing
Omzet 1999: 1,352 miljard euro
Omzet 1999: 1,434 miljard euro
29%
30%
van Agfa’s omzet
Producten Verbruiksmaterialen, software en apparatuur voor conventionele röntgensystemen, computerradiografie, hardcopy-systemen, beeldarchiverings- en communicatiesystemen (Picture Archiving & Communication Systems, afgekort PACS) Systemen voor industriële radiografie Wereldleider in digitale netwerken voor medische beeldvorming Wereldleider in industriële radiografie
van Agfa’s omzet
Producten Films, fotopapieren, chemicaliën, apparatuur voor grote finishing-labs en minilabs, desktop scanners, digitale camera’s, inktjetpapier. Wereldleider in hogesnelheidsfotoprinters voor industriële afwerkcentrales (WSF – WholeSale Finishing) en private label film. Wereldwijd gebruikt meer dan 50% van de grote labs producten van Agfa.
Omzet miljoen euro 1999
4.731
1998*
4.362
Netto winst miljoen euro 1999
14
1998*
140
*Pro forma
Herstructureringskosten en niet-recurrente resultaten (Euro 273 miljoen, 1998: Euro 49 miljoen)
Stand van zaken Overzicht Agfa-Gevaert overtrof in het jaar van de beursintroductie ruimschoots de gestelde omzet- en winstdoelstellingen. De Groep haalde een omzet van 4.731 miljoen euro in 1999 (pro forma geconsolideerde cijfers van het jaar daarvoor: 4.362 miljoen euro). Die omzet stemt overeen met een groei van 8,5% in totaal en 11,6% wat betreft de voortgezette activiteiten (dat wil zeggen gecorrigeerd voor de omzet van de business unit Copying Systems die het jaar daarvoor werd verkocht). Bovendien wist de onderneming haar bedrijfsresultaat vóór herstructurering met 6,9% te verbeteren tot 364 miljoen euro (het jaar daarvoor: 340 miljoen euro). Ontwikkeling van de omzet Twee factoren hebben in belangrijke mate bijgedragen tot de stijging van de omzet. De eerste is de succesvolle overname en integratie van Sterling Diagnostic Imaging, de tweede factor is de sterke groei op het terrein van de zogeheten nieuwe, digitale oplossingen zoals Computer-to-Plate en digitaal drukwerk, digitale radiografie, digitale netwerken voor medische toepassingen, desktop publishing-producten en digitaal gerichte laboratoriumapparatuur. Het bedrijf behaalde een totale omzet van 775 miljoen euro in deze sectoren, een toename met 39%. Tegelijk steeg het aandeel van de digitale oplossingen in de totale omzet van 13 tot 16%. Sterling Diagnostic Imaging uit Greenville, South Carolina, USA, werd overgenomen in mei 1999. Die belangrijke overname droeg over de maanden na de overname voor ongeveer 285 miljoen euro bij tot de groepsomzet voor 1999. De drie business segments (Graphic Systems, Consumer Imaging en Technical Imaging) breidden hun activiteiten uit en in alle regio’s (Europa, NAFTA, Latijns-Amerika, Azië/Afrika/Australië) lagen de cijfers hoger dan die van het jaar daarvoor. De omzetstijging is het resultaat van een
toename met 11,9% van het verkochte volume (Sterling inbegrepen). Voor de hele Groep gingen de prijzen in plaatselijke munt er met 3,2% op achteruit. Tegelijk zorgde de evolutie in de wisselkoersen, en dan voornamelijk de feitelijke revaluatie van de US dollar ten opzichte van de euro, voor een stijging van de verkoopcijfers met 2,5%. Resultaat Het resultaat vóór herstructurering en niet-recurrente (eenmalige) kosten bedroeg 364 miljoen euro (het jaar daarvoor: 340 miljoen euro pro forma), terwijl het bedrijfsresultaat na herstructurering in totaal 91 miljoen euro bedroeg (het jaar daarvoor: 291 miljoen euro). We gaven in 1999 273 miljoen euro uit aan herstructureringsmaatregelen en eenmalige kosten (het jaar daarvoor: 49 miljoen euro). De herstructureringsmaatregelen hebben vooral te maken met het sluiten van onze productievestiging in Neu-Isenburg en de integratie van Sterling Diagnostic Imaging. Belangrijke herstructureringsmaatregelen werden ook genomen in andere sectoren van de groep, zoals bij Agfa-Gevaert N.V. in Mortsel en Agfa-Gevaert AG in Leverkusen. We beschouwen deze maatregelen als een essentiële investering in een belangrijke en duurzame verbetering van onze rentabiliteit en van de waarde van het bedrijf. Het niet-operationele resultaat zorgt voor een negatieve balans van 73 miljoen euro (het jaar daarvoor: 76 miljoen euro), terwijl de inkomsten voor belasting 18 miljoen euro bedroegen (het jaar daarvoor 215 miljoen euro) en de winst na belasting 11 miljoen (het jaar daarvoor: 141 miljoen euro). Met inbegrip van de minderheidsparticipatie en resultaten van ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode werd toegepast haalde de Groep een netto winst van 14 miljoen euro (het jaar daarvoor: 140 miljoen euro, pro forma geconsolideerde financiële staten).
11 Agfa Jaarverslag 1999
Omzet per regio 1999
Europa 53% NAFTA 28% Latijns-Amerika 4% Aandeel in de omzet per Business Segment 1999
Azië, Afrika en Australië 15%
Graphic Systems 41% Technical Imaging 29% Consumer Imaging 30%
Ontwikkeling in de regio’s Agfa heeft zijn verkoopactiviteiten opgesplitst in vier verkoopregio’s: Europa, NAFTA, LatijnsAmerika en het Verre Oosten. De overeenkomstige verkooporganisaties voor Europa en NAFTA zijn al operationeel, Latijns-Amerika en het Verre Oosten zijn nog in oprichting. Met een cijfer van 2,5 miljard euro, is de Europese Regio goed voor ongeveer 53% van Agfa’s wereldwijde omzet. De omzet lag 3,1% boven die van het jaar daarvoor, of 7,7%, na aanpassing voor business unit Copying Systems, die verkocht werd in 1998 en die bijna uitsluitend in Europa opereerde. In de euro-zone realiseerden we ongeveer 36% van onze wereldwijde omzet en kenden we een omzetstijging met 5,2%. De NAFTA-regio noteerde een omzet van 1,3 miljard euro, wat overeenkomt met een aandeel van 28% (het jaar daarvoor: 25%) in de wereldwijde omzet van de Agfa-Gevaert Groep. De Sterling-overname speelde een belangrijke rol in het toenemend belang van deze regio voor Agfa. Indien het vierde kwartaal van 1998 wordt vergeleken met dat van 1999, neemt het aandeel van NAFTA toe van 26% tot 31% van de wereldwijde omzet. Onze groei in NAFTA bedroeg in 1999 22%. Latijns-Amerika komt maar langzaam overeind na de recente economische problemen. Met een totaal van grosso modo 200 miljoen euro (zonder Mexico) lag de omzet op hetzelfde niveau als het jaar daarvoor. Het aandeel in de wereldwijde omzet bedroeg 4,3%. De ontwikkeling van onze activiteiten in Azië/Afrika/Australië blijft zeer bevredigend. We haalden een totale omzet van 701 miljoen euro, een stijging met 9,7% in vergelijking met het jaar daarvoor.
Ontwikkeling in de bedrijfssegmenten De omzet en het bedrijfsresultaat vóór herstructurering stegen in de drie business segments. Vanwege de overname van Sterling en het overbrengen van de business unit Desktop Publishing van Graphic Systems naar het bedrijfssegment Consumer Imaging zagen we belangrijke verschuivingen in het belang van de onderscheiden segmenten. Ook het afstoten van de afdeling Copying Systems halfweg 1998 had een onmiskenbare invloed. Dit wordt zeer duidelijk als we de vergelijking trekken tussen het vierde kwartaal van 1999 en dat van 1998. Het aandeel in de omzet dat kan worden toegeschreven aan Graphic Systems daalde in die periode bij voorbeeld van 47 naar 40%. Consumer Imaging viel terug van 31 op 29%, terwijl het aandeel in de omzet dat kan worden toegeschreven aan het business segment Technical Imaging, dat wordt overheerst door Medical Imaging, steeg van 22 naar 31%. Dit betekent een substantiële versterking van onze portefeuille, zoals blijkt uit het feit dat het rendement op de omzet van Technical Imaging meer dan het dubbele bedraagt van die van de andere tweede segmenten. Graphic Systems, ons grootste business segment, behaalde in 1999 een omzet van 1.945 miljoen euro. Bij de voortgezette activiteiten, dat wil zeggen gecorrigeerd voor Desktop Publishing (in 1999 overgebracht naar Consumer Imaging) en Copying Systems (verkocht in 1998), komt dat neer op een stijging van 3,1%. Met 122 miljoen euro ging het bedrijfsresultaat vóór herstructurering er met 5,1% op achteruit ten opzichte van het jaar daarvoor. De daling is het gevolg van de lancering van een nieuwe generatie apparatuur en de verliezen van de vestiging in Neu-Isenburg. Het rendement op de omzet bleef met 6,3% wel op het peil van het jaar daarvoor.
Technical Imaging
Graphic Systems*
1999
miljoen euro
Omzet Bedrijfsresultaat voor herstructurering
Verandering
1.945 122
3,1%**
1999
-5,1%
Omzet
Rendement op omzet voor herstructurering 6,3% * Volgens aangepaste structuur, d.w.z. DTP incl. in Consumer Imaging, ook over 1998 ** Voortgezette activiteiten, d.w.z. Kopieersystemen niet inbegrepen (verkocht 1998)
miljoen euro
Verandering
1.352
37,7%
180
3,9%
Bedrijfsresultaat voor herstructurering
Rendement op omzet voor herstructurering 13,3%
Stand van zaken vervolg
Dit business segment investeerde in 1999 zo’n 126 miljoen euro in herstructureringsmaatregelen. Deze hadden betrekking op de sluiting van de fabriek in Neu-Isenburg, die grafische film vervaardigde. De productie is nu overgebracht naar de hoofdzetel in Mortsel. Vanwege de zeer hoge herstructureringskosten werd een verlies opgetekend van 4 miljoen euro. Het business segment wordt gedomineerd door de business unit Prepress, die de fotografische en elektronische drukwerkvoorbereidingssystemen omvat, alsook onze drukplatenactiviteit. De omzet steeg met in totaal ongeveer 3%. We wisten in de afdeling drukplaten een sterkere groei van 9% te realiseren. Maar in de CTP-sector (computer-to-plate), een toekomstmarkt, noteerden we een recordgroei van 45%. Negen op de tien kranten met een CTP-werkstroom gebruiken digitale drukplaten van de wereldleider, zijnde Agfa. De business unit Digital Printing realiseerde een omzet van 68 miljoen euro, een stijging met meer dan 13%. Om hier inzake marketing, ontwikkeling en productie een zo groot mogelijk synergetisch effect te sorteren ondertekenden we in januari 2000 een “Memorandum of Understanding” met Xeikon N.V. uit Mortsel, waarbij de hele activiteit Digital Printing wordt overgedragen van Agfa op Xeikon. In ruil wordt, naast een betaling in speciën, het aandeel van Agfa in het kapitaal van Xeikon opgetrokken van 20,2 naar maximaal 25,5%. Het business segment Technical Imaging zag zijn omzet stijgen tot 1.352 miljoen euro, een toename met 37,7%. Die groei is grotendeels toe te schrijven aan de overname van Sterling. Zelfs als rekening wordt gehouden met die overname, blijft nog een zeer bevredigende stijging van 9%. Het business segment bewees ook zijn rentabiliteit, met een bedrijfsresultaat vóór herstructurering van 180 miljoen euro, omgerekend een return op de omzet van 13%. Zonder Sterling had die 17% bedragen. Dat komt omdat de omzetstijging door de overname nog niet gepaard gaat met een evenredige bijdrage in het resultaat, aangezien de herstructureringsmaatregelen pas later echt vruchten zullen afwerpen. De herstructureringsmaatregelen in het kader van de integratie van Sterling bedroegen 129 miljoen euro. Daardoor ligt het resultaat na herstructurering op 51 miljoen euro.
Technical Imaging blijft nog altijd gedomineerd door Medical Imaging dat meer dan 80% van de omzet van dit business segment genereert. De business group Medical Imaging wist een uitstekende groei van 11% te realiseren, na correctie voor Sterling. Sterling inbegrepen bedraagt de groei maar liefst 49%. De business group Non-Destructive Testing heeft nog te lijden onder de zwakke toestand in de luchtvaart en de bouw van pijpleidingen. De omzet daalde dan ook met 6,7%. Toch komt Agfa’s uitgesproken marktleiderschap hier op geen enkele manier in het gedrang. De omzet van de business group Industrial Imaging steeg met 7,6%. Die groei is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de zeer bloeiende filmmarkt voor bioscoopproducties. Ook onze afdeling Specialty Foils and Components kende een groei, maar Micrographic Systems moest een achteruitgang incasseren die parallel loopt met de algemene situatie op de markt. De rentabiliteit van zowel Non-Destructive Testing als Industrial Imaging blijft zeer bevredigend. Consumer Imaging haalde in 1999 een omzet van 1.434 miljoen euro. Dit komt overeen met een stijging van 4,6%, berekend op gelijke basis (d.w.z. met inbegrip van de business unit DTP in 1998). Het resultaat vóór herstructurering steeg met 59,7% tot 62 miljoen euro. Ook het rendement op de omzet steeg, van 2,8 naar 4,3%. 18 miljoen euro ging naar herstructurering. Het bedrijfsresultaat steeg tot 44 miljoen euro. De situatie in de afzonderlijke business units loopt sterk uiteen: Laboratory Equipment zag zijn omzet stijgen met ruim 20%. Zowel de ultrasnelle printers voor grootvolumelabs als de minilabs droegen in belangrijk mate bij tot die groei. De business unit Film & Finishing (d.w.z. fotopapier en chemicaliën) bleek niet in staat om zijn resultaat van het jaar daarvoor te evenaren. Verklaring daarvoor is het aflopen van een groot contract van bepaalde duur. Anderzijds ging het bedrijfsresultaat er hier flink op vooruit. De business units “fotografische producten” (Film/Finishing en Laboratory Equipment) behaalden daarmee hun beste resultaat in jaren. De omzet van de business unit Desktop Publishing, die in de eerste plaats de productlijnen digitale camera’s en scanners omvat, steeg met bijna 30%. Agfa verkocht in 1999 meer dan 1,2 miljoen DTP-scanners (het jaar daarvoor 670.000), waarmee het zijn positie als een van de belangrijkste wereldwijde scannerleveranciers verstevigt.
13 Agfa Jaarverslag 1999
Consumer Imaging*
1999
miljoen euro
Verandering
1.434
4,6%
62
59,7%
Omzet Bedrijfsresultaat voor herstructurering
Rendement op omzet voor herstructurering 4,3% * Volgens aangepaste structuur, d.w.z. DTP incl. in Consumer Imaging, ook over 1998
Structuur van activa en kapitaal
Liquiditeit en kapitaal Bruto kasmiddelen verminderde met 83 miljoen euro tot 300 miljoen euro vanwege herstructureringskosten in 1999.
Balansstructuur 1999 (miljoen euro)
Beknopte staat van herkomst en besteding 1999 (miljoen euro)
Liquide middelen bij het begin van het jaar Bruto kasmiddelen uit de operationele activiteiten
194
1998 (miljoen euro)
243
300
383
77
88
Netto kasmiddelen uit de operationele activiteiten
377
471
Besteding met betrekking tot investeringen
(541)
(202)
Veranderingen in vlottende activa
Besteding/inkomsten met betrekking tot financieringen Verandering in liquide middelen uit de bedrijfsuitoefening
Activa Vaste activa
1.441
993
Voorraden
1.214
1.167
Vorderingen
1.875
1.546
Liquide middelen
150
195
Latente kosten/ belastingen
174
125
1.443
1.373
Pensioenprovisies
736
660
Andere provisies
604
312
1.241
1.073
830
608
Aandeelhouderskapitaal en passiva Aandeelhouderskapitaal
97 (67)
(311) (42)
Wijziging liquide middelen door omrekeningsverschillen
3
Verhandelbare effecten en andere financiële instrumenten
–
1
Liquide middelen bij het einde van het jaar 130
194
Financiële schulden Overige passiva
(7)
De belangrijkste reden voor de toename van de netto cash gebruikt in investeringsactiviteiten van 202 miljoen euro in 1998 naar 541 miljoen in 1999 is te vinden in de uitgaven voor acquisities.
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Stand van zaken vervolg
De vaste activa stegen van 993 miljoen euro naar 1.441 miljoen euro, voornamelijk door de overname van Sterling.
Vaste activa Totale activa Afschrijving Investeringen
Voorraden Netto omzet Handelsvorderingen
Totaal activa Aandeelhouderskapitaal
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Pro forma 1998
Bedrijfsresultaat voor herstructurering en niet-recurrente uitgaven 364 340
29,7%
24,7%
Winst voor belastingen
18
215
Belastingen op het resultaat
(7)
(74)
Netto winst
14
140
103,7%
97,2%
1999
Pro forma 1998
3,9%
3,7%
3,4%
3,9%
Het aandeelhouderskapitaal nam toe met 70 miljoen euro (5,1%) tot 1.443 miljoen euro.
Aandeelhouderskapitaal
1999 (miljoen euro)
1999
De vlottende activa stegen met 11,4% tot 3.264 miljoen euro.
Netto omzet
Rendement
1999
Pro forma 1998
29,7%
34,1%
100,1%
138,3%
Vaste activa Het passief bedraagt 3.411 miljoen euro, bestaande uit 1.340 miljoen euro aan provisies, 1.241 miljoen euro aan resterende financiële schulden en 830 miljoen euro aan overige passiva. De hoge ratio van de provisies tegenover het totale passief (39,3%) is vanwege de 736 miljoen euro aan pensioenverbintenissen. De andere provisies ten belope van 604 miljoen euro omvatten andere verbintenissen gerelateerd aan herstructureringen en provisies voor belastingen, milieubescherming en handelsschulden.
De winst voor belastingen en de netto winst liggen beduidend onder het niveau van het jaar daarvoor, als gevolg van belangrijke uitgaven voor herstructurering. De kosten van herstructurering en niet-recurrente resultaten bedroegen 273 miljoen euro (het jaar daarvoor slechts 49 miljoen euro). Beknopte resultatenrekening Pro forma 1999 (miljoen euro)
1998 (miljoen euro)
Bedrijfsresultaat
91
291
Niet-operationeel resultaat
(73)
(76)
Winst voor belastingen
18
215
Netto winst
14
140
Overnames/investeringen Op 14 mei 1999 hebben we Sterling Diagnostic Imaging Holding Corporation uit Greenville, South Carolina/USA overgenomen voor 347 miljoen euro. De investeringen namen daarmee toe tot 243 miljoen euro (het jaar daarvoor 217 miljoen euro).
15 Agfa Jaarverslag 1999
Onderzoek en ontwikkeling De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling stegen in 1999 met 6%, tot een bedrag van 241 miljoen euro (het jaar daarvoor 226 miljoen euro). De nadruk bij O&O, een activiteit die zich grotendeels in België, Duitsland en de Verenigde Staten afspeelt, lag op de digitale technologieën van de toekomst, inbegrepen hardware, software en de bijbehorende verbruiksmaterialen. Het linken van onze systemen aan het Internet speelt in dit verband ook een zeer belangrijke rol. Personeel Omgerekend in voltijdse banen hadden we eind 1999 in de geconsolideerde ondernemingen van de Groep een permanent bestand van 21.872 mensen (het jaar daarvoor 21.670). Ongeveer 2.000 mensen kwamen erbij via Sterling en kleinere overnames, terwijl we er over dezelfde periode ongeveer 1.800 lieten afvloeien. Daarvan zullen er zo’n 600 slechts in de loop van het eerste kwartaal van 2000 de Groep hebben verlaten, aangezien de opzegtermijn dan pas afloopt. De bijbehorende kosten zijn al opgenomen in het resultaat voor 1999. Vooruitzichten We zijn ervan overtuigd dat de markt van de beeldopbouw in de toekomst zal blijven groeien tegen een meer dan gemiddeld tempo. Economische onderzoeksinstituten verwachten bovendien een gunstige economische ontwikkeling: de dynamische groei in de VS zal vermoedelijk aanhouden, Europa presteert goed en in het Verre Oosten is de kentering in zicht. We hebben in tal van sectoren een uitstekende wereldwijde marktpositie, we bieden technologische producten van topkwaliteit aan en we kunnen rekenen op een zeer bekende merknaam. 1999 was een jaar van belangrijke stappen met het oog op onze toekomstige groei, een beter rendement en een toename van de waarde van de onderneming. We zullen de ingeslagen weg verder volgen met inbegrip van herstructureringen, waarvan de kosten in 2000 op 140 miljoen euro geraamd worden. We mogen dan ook zeer optimistisch zijn wat betreft de toekomstige ontwikkeling van de Agfa-Gevaert Groep.
Onderzoek & Ontwikkeling 1999 miljoen euro
Omzet miljoen euro 1999
1.945
1998
2.009*
Bedrijfsresultaat voor herstructurering miljoen euro 1999
122
1998
129*
* Exclusief DTP
Graphic Systems “Onze knowhow is onze grootste concurrentiële troef en dat geldt niet enkel voor fotochemie, maar ook voor onze elektronica, optica en software. Dit stelt ons in staat om systemen te ontwikkelen en optimaal te integreren tot performante en verregaand geautomatiseerde oplossingen. We zijn bijgevolg goed geplaatst om de vruchten te plukken van een stijgende vraag naar systemen, die de algemene productiviteit verhogen.” Walter Van Leuven General Manager Graphic Systems
17 Agfa Jaarverslag 1999
Overzicht Graphic Systems, het grootste activiteitsgebied van de Agfa-Gevaert Groep is met zijn analoge en digitale systemen wereldleider in het groeisegment van de prepresssystemen: bij de productie van ruim 40% van alle drukwerk in de wereld worden producten en systemen van dit activiteitsgebied gebruikt. In 1999 omvatte Graphic Systems de business units Prepress Systems en Digital Printing Systems. De totale omzet bedroeg 1,945 miljard euro. Ruim 90% van de omzet van dit segment is afkomstig van de business unit Prepress, die drie productgroepen omvat: Photographic Prepress (vooral grafische film), Electronic Prepress (hardware en software) en Offset Printing Systems (drukplaten). Het jaar daarvoor viel ook de business unit Desktop Publishing nog onder dit segment, maar die werd op 1 januari 1999 ondergebracht bij Consumer Imaging. De Kopieersystemen werden halverwege het jaar 1998 verkocht. Als de omzet van 1998 wordt omgerekend naar die nieuwe structuur noteren we voor 1999 een omzetstijging met 3,1%. Met 122 miljoen euro ligt het bedrijfsresultaat vóór herstructurering 5% onder het cijfer van het jaar daarvoor, als gevolg van opstart- en marketingkosten voor een nieuwe generatie van apparaten, en van de verliezen van de fabriek in Neu-Isenburg voor de sluiting. Goede uitgangspositie De drukwerkmarkt blijft groeien. Eén voorbeeld is de markt voor magazines, waar almaar meer special interest-publicaties verschijnen: in Duitsland alleen al meer dan 800 nieuwe in de periode 1998/99. De overgrote meerderheid wordt geproduceerd via het “computer-to-film”-procédé. Daarbij worden de met de computer opgemaakte pagina’s op film uitgedraaid met een laserbelichter. Die film dient vervolgens als origineel voor de productie van de drukplaat. De workflow met belichterfilm is nog altijd groeiend, terwijl de markt voor film voor manuele procédé’s erop achteruit gaat.
Een zeer duidelijke groei zien we dan weer in de “computer-toplate”-sector, waarbij de computer zijn informatie rechtstreeks naar een plaatbelichter stuurt. Hierbij wordt de productiestap van het filmbelichten overgeslagen, waardoor de plaatproductie uiteraard sneller verloopt. Computer-to-plate is dus een technologie met toekomst, die nu al in veel krantenomgevingen wordt gebruikt. Alle Belgische kranten gebruiken bijvoorbeeld computer-to-plate-systemen van Agfa. Agfa noteert met zijn drukplaten en apparatuur een algemene groei met 45% op deze markt. Wereldwijd doen 9 van de 10 kranten die een ctp-procédé gebruiken een beroep op digitale drukplaten van Agfa. Nieuwe producten hier zijn de Polaris 200-plaatbelichter en de N91-fotopolymeerplaat. Computer-to-plate komt ook de expansie op de markt van het handelsdrukwerk ten goede. Een bijzonder sterke groei tonen hier de systemen, waarbij de drukplaten thermisch worden “belicht”. Met zijn “Galileo”-ctp-plaatbelichter en zijn “Thermostar”-drukplaten bekleedt Agfa een uitstekende positie op deze markt. Dit geldt zeker ook voor de software voor werkstroombeheer, die nu al een doorslaggevende rol speelt en dat in de toekomst nog veel meer zal doen, zowel in kranten- als handelsdrukkerijen. Markttendensen in drukwerkvoorbereiding De toekomst van de drukwerkvoorbereiding hangt nauw samen met een fundamentele verschuiving van een ambachtelijk model naar een geautomatiseerd proces, onder invloed van de verschuiving naar digitale productiewerkstromen. De sector is zich volop aan het herorganiseren, met het oog op een hogere productiviteit. Waar in het voorbije decennium in versneld tempo nieuwe digitale modules in de productieomgeving werden ingevoerd, concentreert de innovatie zich nu hoofdzakelijk op de individuele componenten in de werkstroom. We focussen nu vooral op procesgedreven vernieuwingen, die komaf maken met de
Sterke groei in de “computer-to-plate”-sector Het “Polaris”-systeem is een plaatbelichter voor krantendrukkerijen die de productie van grote oplages efficiënter maakt. Het werkstroombeheer van de eindproductie verkort immers de tijd tussen het afsluiten van de redactie en het starten van de drukpers en verandert hiermee ingrijpend de krantenindustrie.
Films voor de productie van gedrukte schakelingen, een nichemarkt waarin Agfa wereldwijd marktleider is.
Graphic Systems vervolg
“automatiseringseilanden” die zich rond ontwerp, drukwerkvoorbereiding en drukken hebben gevormd. Agfa is goed geplaatst om munt te slaan uit de overgang naar digitale werkstroommodellen en om procesgerichte oplossingen aan te bieden voor de prepress- en drukkerijomgeving. Bekroonde Agfa-technologie Ons “Agfa Apogee” Workflow Management System won tal van zeer gegeerde prijzen en behoort tot de snelst groeiende systemen binnen het activiteitsgebied Graphic Systems. Het vernieuwende, op PDF (Portable Document Format) gebaseerde productiesysteem, is al geïnstalleerd in ruim 2.000 prepressondernemingen en drukkerijen overal ter wereld. Apogee Series 2 is een verbeterde versie van het oorspronkelijke systeem, met tal van nieuwe functies. In het bijzonder de in 1999 gelanceerde Apogee Create-software zorgt voor een zeer productieve, op samenwerking gerichte link tussen creatieve en productieteams. Door ontwerp en productie onder dezelfde koepel te brengen, stroomlijnt Apogee het proces van de uitwisseling van bestanden tussen de belangrijkste partners in de werkstroom. In 1999 werd Apogee bekroond met de Graphic Arts Technology Foundation Intertec Award voor innovatie.
Systeemondersteuning via het Internet Agfa neemt ook een vernieuwende houding aan op het stuk van dienstverlening. Met het “Odyssey Remote Support System” brachten we de eerste terminal op de markt voor service en ondersteuning op afstand. Het systeem wordt gebruikt voor diagnoses of voor het installeren van upgrades voor (plaat)belichters, Chromapresssystemen voor digitale kleurendruk en andere apparatuur. Odyssey gaat verder dan de conventionele systemen voor klantenondersteuning op afstand, omdat het de technici in staat stelt upgrades te installeren en diagnoses te stellen via het Internet. Odyssey geeft de technici via één enkel communicatiemiddel toegang tot om het even welk toestel op het netwerk van de klant. Technici van het Agfa Support Center kunnen ook nieuwe software laden voor elk aangesloten product. Dankzij deze functies worden veel ingrepen ter plaatse overbodig, wat voor de klant een hele (tijd)besparing betekent. Odyssey omvat een draagbare videocamera en maakt gebruik van full-duplex audio en video voor AV-probleemoplossingen en videoconferenties. Andere nieuwe producten Andere, in 1999 gelanceerde nieuwe producten, zijn onder meer vier grootformaatinktjetprinters in de “AgfaJet Sherpa-” en “AgfaJet Montana-”
19 Agfa Jaarverslag 1999 Werkstroombeheer “Apogee” is een op PDF gebaseerd werkstroombeheersysteem voor productie in prepressbedrijven en uitgeverijen. Het systeem integreert alle stappen in het prepressproces en stroomlijnt daarmee het uitwisselen van bestanden tussen alle betrokkenen in de werkstroom.
families. Deze produceren affiches e.d.m., maar ook digitale proefdrukken. Dat wil zeggen dat ze een proef uitdraaien op Agfa-inkjetmateriaal, vóór de film of drukplaat belicht wordt. Andere nieuwe producten, die op de markt kwamen, zijn de AgfaScan T5000 Plus en de AgfaScan XY-15, twee professionele vlakbedkleurenscanners, die de positie van Agfa in dit marktsegment nog verstevigen. Daarnaast is Agfa ook actief op verschillende nichemarkten, waaronder film voor luchtfotografie of voor de productie van gedrukte schakelingen. Agfa is in die niches de wereldwijde marktleider. Hetzelfde geldt ook voor lettertypes, een andere zeer gespecialiseerde nichemarkt. Vorig jaar nam Agfa het Amerikaanse Monotype over, waardoor het ook op deze markt de nummer 1 werd. De grootste collectie lettertypes in de wereld kende in 1999 dus nog een aanzienlijke bijkomende groei. Het resultaat is dat ze momenteel meer dan 7.000 lettertypes telt. Sterke groei bij digitaal drukwerk Dit jaar noteerden we weer een groei van meer dan 10% bij onze digitale kleurendruksystemen, die we verkopen onder de systeemnaam “Agfa Chromapress”. We lanceerden overigens verschillende
nieuwe producten. Het volledige “Chromapress”-systeem omvat de printer zelf, toners en software. Tot op heden ontwikkelde en produceerde Agfa toners en software, terwijl het de drukmachines betrok bij Xeikon. Xeikon is op de markt met dezelfde machines en toners, maar met een andere front-end-software. Om op de markt van een zo groot mogelijke synergie te kunnen genieten bij de marketing en bij de ontwikkeling en productie van de individuele componenten van het systeem in zijn geheel, ondertekenden Agfa en Xeikon in januari 2000 een “Memorandum of Understanding”. Bedoeling daarvan is de hele Chromapress-activiteit over te brengen van Agfa naar Xeikon. In ruil zal naast een betaling in speciën, Agfa’s participatie in Xeikon N.V. worden opgetrokken van 20,2% tot 25,5%.
Omzet miljoen euro
Onderzoek & Ontwikkeling 1999 miljoen euro 1999
1.352
1998
982
Bedrijfsresultaat voor herstructurering miljoen euro 1999
180
1998
172
Technical Imaging “De business group Medical Imaging blijft zijn voornaamste troeven zoals film, hardcopy en digitale oplossingen ontwikkelen via uitbreidingen van zijn productassortiment, baanbrekende technologieën en overnames. De overname van Sterling Diagnostic Imaging in mei 1999 leverde ons een veel ruimer en makkelijk toegankelijk klantenbestand op van filmgebruikers, die klaar zijn voor de overgang naar onze toonaangevende digitale technologieën.” John M. Glass General Manager Medical Imaging
21 Agfa Jaarverslag 1999
Overzicht Meer dan 80% van de omzet van het activiteitsgebied Technical Imaging is afkomstig van de business group Medical Imaging. Andere groepen in dit business segment zijn Non-Destructive Testing (NDT) en Industrial Imaging. Dat laatste omvat Cine, Micrografie en Documentsystemen en Specialty Foils and Components. De omzet voor 1999 (1,352 miljard euro) lag 37,7% hoger dan het jaar daarvoor. Dit is in de eerste plaats het resultaat van de overname van Sterling Diagnostic Imaging in Greenville, South Carolina/V.S.A., in mei 1999. Maar zelfs zonder Sterling blijft Technical Imaging met zijn omzetstijging van 9% nog het snelst groeiende business segment van de Agfa-groep. Met een bedrijfsresultaat van 180 miljoen euro vóór herstructurering is het ook het business segment met het hoogste rendement. Medical Imaging Medical Imaging was in 1999 goed voor een omzet van 1,128 miljard euro. Die stijging met 49% was niet alleen het gevolg van de overname van Sterling, maar ook van een organische groei met 11% in de bestaande activiteiten. Door de marktsituatie kende de klassieke röntgensector maar een beperkte groei. Toch behoudt Agfa met een groei in volume van ongeveer 2% zijn sterke positie op de filmmarkt. In de digitale marktsegmenten (hardcopy, computerradiografie en digitale netwerken) noteerden we groeicijfers van ruim 20%. Het hardcopy-productengamma (HC) omvat systemen voor de output van digitale beeldgegevens zowel op film (“wet HC”) als andere media (“dry HC”). Bij de droge hardcopy was de groei gedeeltelijk toe te schrijven aan de toegang, via Sterling, tot een grote Amerikaanse groep van aankooporganisaties en aan de uitbreiding van de distributiekanalen. De grootste groei kende de digitale sector met de “IMPAX”-netwerken voor communicatie met en archivering van patiëntgegevens en -beelden (“PACS” = Picture Archiving & Communication Systems) en met de computerradiografie. We behielden onze concurrentiële voorsprong door belangrijke
investeringen in technologieën en joint ventures. Agfa is marktleider in PACS-systemen met ruim 400 “IMPAX”installaties in privé- en openbare ziekenhuizen over de hele wereld en een marktaandeel van 11%. In de sterk groeiende computerradiografie zijn we vertegenwoordigd met onze ADC-systemen (“Agfa Diagnostic Center”). Ook daar kenden we in 1999 een bijzonder sterke groei, voornamelijk dankzij nieuwe marketingovereenkomsten en een entoesiaste acceptatie van de PACS-systemen door de markt. Markttrends Gezondheidszorg is in toenemende mate informatiegebonden. Inspanningen om de kosten te drukken, grotere efficiëntie en een betere patiëntenzorg maken dat radiologisch onderzoek integraal deel uitmaakt van de patiënteninformatiestroom. Toonaangevende bedrijven in de medische beeldvorming, zoals Agfa-Gevaert, leveren de nodige technologieën om een analoge afdeling radiologie, gebaseerd op film, om te zetten in een digitale. Zo’n digitale radiologieafdeling is beter in staat om het radiologische proces als informatiestroom te beheren en zo de vereiste verbeteringen te bieden inzake efficiëntie en patiëntenzorg. Een dergelijke overgang van analoog naar digitaal doet zich onder meer ook voor op de grafische markt voor Agfa-producten. Agfa’s uitstekende marktpositie in zowel film- als digitale technologieën biedt een brede basis voor toekomstige groei in de digitale technologieën. Via R&D en overnames breidde Agfa zijn productlijnen uit tot een volledig analoog en digitaal assortiment. Agfa biedt zo uiterst concurrentiële oplossingen voor alle klanten, ongeacht hun stadium in de evolutie van analoge naar digitale technologie. Nieuwe producten en diensten Via interne ontwikkelingen, overnames, joint ventures en allianties, voegde Agfa in 1999 nogal wat belangrijke nieuwe producten toe aan zijn productportefeuille (film en digitaal). Voor mammografie
Agfa’s unieke ADC-technologie voor computerradiografie maakt bij scoliosepatiënten beelden van het hele lichaam mogelijk. Bij scoliose doet zich een laterale buiging voor in de ruggengraat, waardoor een doorlopende röntgenfoto van de hele ruggengraat nodig is. Agfa-software “kleeft” de drie afzonderlijke beelden aan elkaar tot één digitaal beeld.
Technical Imaging vervolg
lanceerde Agfa een nieuw film/schermsysteem dat een duidelijker en gedetailleerder beeld geeft, zodat de radioloog nog kleinere microverkalkingen kan detecteren dan bij andere systemen. In hardcopy lanceerden we een droge printer met een hogere resolutie, voor de markten van de digitale mammografie en van de computer- en digitale radiografie. Bij de PACS, werden allerlei nieuwe “Agfa IMPAX”-producten gelanceerd, waaronder software, spraaksturing, instapmodellen en webfunctionaliteit. Gezien de veranderende behoeften in de radiologie lanceerden we ook nieuwe vormen van dienstverlening en ondersteuning. Voorbeelden zijn gedecentraliseerde, netwerkgestuurde herstellingen en preventief onderhoud van digitale systemen via modem maar ook advies voor een optimaal gebruik van digitale systemen in ziekenhuizen. Nieuwe allianties In 1999, na een joint venture met het Canadese softwarebedrijf Mitra Inc, ontstond IMPAX Technology Inc., dat software produceert voor Agfa’s succesvolle IMPAX-platform. Ook andere allianties in de IMPAX-branche, zoals Toshiba Medical Systems en Acuson Corporation, openen nieuwe distributiekanalen voor PACS, of bieden extra functionaliteit (Talk Technology, voor spraakgeactiveerd dicteren). Die nieuwe kanalen en functionaliteit zijn belangrijke elementen in Agfa’s
strategie om van IMPAX, via eigen knowhow en externe competentie, de industriestandaard voor PACS-technologieën te maken. Andere uitbreidingen van het distributiekanaal in 1999 zijn een private label-overeenkomst met General Electric voor ADC-computerradiografieproducten. Door die overeenkomst kan Agfa gebruik maken van GE’s talrijke wereldwijde connecties. Vooruitzichten We verwachten dat de verhouding in de omzet analoog/digitaal nog zal veranderen, naarmate de evolutie naar digitale radiologieafdelingen uitbreiding neemt. Met zijn volledig assortiment film- en digitale producten en zijn ruim klantenbestand, op zoek naar producten en advies voor de overgang naar digitale technologieën, is Agfa goed geplaatst om deze verschuiving te verzilveren. De vrees dat de overgang van de traditioneel winstgevende filmsystemen naar digitale producten financieel nadelig zou zijn, wordt weerlegd door Agfa’s ervaringen op de Scandinavische markt, waar digitaal ondertussen goed is voor de helft van de omzet en een zeer behoorlijke winst genereert. Non-destructive Testing Ondanks een omzetdaling met 6,7% in 1999, blijft NDT een succesverhaal: tussen 1993 en 1998 bedroeg de jaarlijkse groei gemiddeld 14%. De totale omzet steeg met 90%, terwijl de markt met slechts 30% groeide.
23 Agfa Jaarverslag 1999
Met een groeiend segment printfilm betekende 1999 voor Agfa een gezond jaar in de speelfilmmarkt.
Micrografiesystemen Agfa is de enige producent van microfilm in Europa en deed het in 1999 goed in deze nichemarkt.
IMPAX-systeem Als marktleider met zijn IMPAXsysteem beschikt Agfa over een aanzienlijk groeipotentieel in uitrusting voor de medische beeldvorming via de ontwikkeling van computergestuurde systemen. Hiermee kan de radioloog de informatie, die opgeslagen is in hospitaalnetwerken, archiveren, raadplegen en beheren.
Veiligheidstests van vliegtuigen met NDT-systemen van Agfa Howmet, de wereldleider in gietstukken voor vliegtuigmotoren, voert met röntgentechnieken uiterst strenge kwaliteitscontroles uit bij elke stap van het productieproces, van de initiële injectie van de vormen in was tot en met de finale assemblage van alle onderdelen. De inspectie van gietstukken vereist een nauwgezette controle van alle parameters in de productie. Zo krijgt elk stuk een individuele steekkaart waarop alle details van de röntgenbelichting bewaard worden. De radiografische installatie omvat drie Gamma-kamers met geïndividualiseerde line-upmolen, twee röntgenkamers en twee automatische röntgenapparaten. De uitsluitend gebruikte “receptoren” zijn “STRUCTURIX”-film en RADView selenium voor respectievelijk analoge en digitale direct radiografie.
De belangrijkste toepassingen vinden onze NDT-systemen bij de bouw van pijpleidingen en in de ruimtevaart: 80% van alle vliegtuigen wereldwijd wordt getest met NDT-systemen van Agfa. De omzetdaling is het gevolg van een inzinking op deze markten. Als nieuw product werd de “Agfa Structurix DR” (Direct Radiography) gelanceerd. In plaats van film wordt hier een seleniumreceptor gebruikt om de röntgenstralen rechtstreeks om te zetten in elektronen, zodat het beeld in de computer elektronisch kan worden geoptimaliseerd. De belangrijkste toepassing van dit systeem is het testen van vliegtuigmotoren. Industrial Imaging De omzet van de business group Industrial Imaging steeg met 7,6%, vooral als gevolg van de successen van de business unit Cine. Agfa levert op de speelfilmmarkt negatieve geluidsfilm en film voor de productie van kopieën voor bioscopen. De business unit Micrografie en Documentsystemen heeft zijn omvorming tot een allround leverancier van oplossingen voor analoog en digitaal documentbeheer met succes afgerond: naast de “klassieke” opslag op microfilm, nog altijd de veiligste methode voor de lange termijn, biedt Agfa ook systemen aan om bijvoorbeeld documenten te digitaliseren en op te slaan op cd-rom of te laden via netwerken. Een aanzienlijke groei werd
gerealiseerd bij de digitale “AiiS”-systemen (Agfa integrated image Server”), voor de opslag en het beheer van allerhande gedrukte gegevensstromen, die worden omgezet in gestandaardiseerde beeldformaten, zodat ze beschikbaar zijn voor systeemonafhankelijke verwerking en opslag. In totaal ging de omzet van deze business unit er iets op achteruit, als gevolg van het dalend gebruik van microfilm voor opslag op korte termijn. Een sterke groei zagen we dan weer bij de business unit Specialty Foils and Components, die voortdurend nieuwe toepassingsterreinen weet aan te boren. Nieuwe producten uit 1999 zijn onder meer transparante, geleidende films voor elektroluminescentielampen en afstandsplaten voor lcd-schermen.
Omzet miljoen euro
Onderzoek & Ontwikkeling 1999 miljoen euro 1999
1.434
1998
1.371*
Bedrijfsresultaat voor herstructurering miljoen euro 1999
62
1998
39*
*Inclusief DTP
Consumer Imaging “Fotografie evolueert naar communicatie met beelden. De klassieke weg van belichten op film en afdrukken op fotopapier wordt in toenemende mate aangevuld met de sterk groeiende mogelijkheden van de digitale wereld. Agfa bekleedt sinds geruime tijd een leidinggevende positie in deze sector, onder meer met digitale oplossingen voor drukkerijen en technologieën voor de medische beeldvorming. Agfa’s ruime knowhow inzake digitale technologieën komt ook Consumer Imaging ten goede, bijvoorbeeld wat beeldverwerking betreft, of op het terrein van het Internet. Dat laatste opent niet alleen nieuwe dimensies in communicatie maar maakt ook een waaier mogelijk van nieuwe diensten, die met beelden te maken hebben. Dankzij ons uitgebreide gamma analoge en digitale producten en onze Internet-activiteiten, die we stap voor stap verder willen uitbreiden, kunnen we Agfa beschouwen als prima toegerust voor de toekomst.” Georges Brys General Manager Consumer Imaging
25 Agfa Jaarverslag 1999
Na een eerder zwakke start, zette het activiteitsgebied Consumer Imaging tijdens het boekjaar 1999 almaar sterkere resultaten neer. Vooral het bedrijfsresultaat ging er flink op vooruit. In 1999 realiseerde CI een totale omzet van 1,434 miljard euro, 4,6% meer dan het jaar daarvoor. Het bedrijfsresultaat vóór herstructurering steeg met 60% tot 62 miljoen euro. Het activiteitsgebied omvat drie business units: Film & Finishing (fotopapier en chemicaliën), Laboratory Equipment en Desktop Publishing (DTP). De voornaamste producten van die laatste unit zijn digitale camera’s, scanners en inkjetmateriaal op klein formaat. DTP werd begin 1999 bij Consumer Imaging ondergebracht. De cijfers voor de jaren daarvoor werden hier gecorrigeerd teneinde de structuur die in 1999 bestond te weerspiegelen. APS en camera’s voor éénmalig gebruik in de lift Filmrolletjes vormen nog altijd het bekendste Agfa-product. In cijfers uitgedrukt is de “Agfacolor HDC Plus” 35 mm kleurennegatieffilm het best verkopende product van de Groep. Hij werd door de internationale vereniging van journalisten van de fotovakpers, de Technical Image Press Association (TIPA), verkozen tot beste kleurenfilm van Europa 1998/1999. Bovendien is Agfa de voornaamste leverancier van private label-films. De filmmarkt groeit jaarlijks met ongeveer 5% (in volume). Bij de camera’s voor éénmalig gebruik werden groeicijfers opgetekend van meer dan 10%. Agfa heeft zowel in de 35 mmfotografie als voor het APS-systeem een camera voor éénmalig gebruik, respectievelijk de “Agfa LeBox Go!” en de “Agfa Easy”. In 1996 zijn zowat alle hoofdrolspelers op de markt begonnen met APS (Advanced Photo System). Na een trage start, steeg de acceptatie en momenteel noteert Agfa fraaie groeicijfers
voor APS. Agfa-APS-films en camera’s luisteren naar de naam “Futura”. Ons cameragamma werd in 1999 uitgebreid met de “Agfa Futura Zoom”. APS maakt gebruik van een klassieke zilverhalogenidefilm, maar heeft een aantal functies, die het fotograferen makkelijker en flexibeler maken. Het belangrijkste product in het segment is ons kleurennegatief fotopapier. In volume zitten we iets onder het niveau van het jaar voordien, omdat aan het einde van dat jaar een belangrijke overeenkomst verviel. Zo bewezen we in elk geval verliezen te kunnen compenseren, door een stijgende verkoop in de andere kwartalen. Ook in 1999 lanceerden we ons “Agfacolor Professional Laser Paper”, een speciaal papier voor ultrasnelle laserbelichting. De markt van de fotochemicaliën blijft zich goed ontwikkelen, zowel bij de producten voor grote finishers als voor minilabs. Nieuwe, geurloze chemicaliën voor ontwikkeling in minilabs kwamen in 1999 op de markt. De business unit Film & Finishing wist zijn efficiëntie flink te verhogen, wat tot uiting komt in het bedrijfsresultaat. Ondanks het aflopen, einde 1998, van een groot contract voor papier, lag de omzet van de business unit amper 3% onder de cijfers voor het jaar daarvoor. Dat ook de zilverhalogenidefotografie nog over heel wat potentieel beschikt, wordt bevestigd door fundamenteel onderzoek door Franse wetenschappers, in samenwerking met Agfa. In laboratoriumomstandigheden werd een belangrijke doorbraak bereikt in de efficiëntie van het fotografische basisproces, mogelijk met enorme gevolgen voor de gevoeligheid van de volgende generatie fotografisch materiaal. Of en hoe de ontdekking bruikbaar kan zijn op industriële schaal, moet blijken uit bijkomend onderzoek, maar Agfa heeft op het proces alvast een patent genomen.
Het succesverhaal van DIMAX Agfa stelde in februari 2000 een baanbrekend nieuw digitaal minilab voor, “d-lab.3” geheten. Dat wordt een nieuwe technologische mijlpaal in de succesvolle geschiedenis van Agfa’s lab-uitrusting. Die begint met de Multi Scanning Printer (MSP), in 1984. “Total Film Scanning” (TFS) maakte komaf met het vooraf sorteren op filmgevoeligheid en -kwaliteit en werd de nieuwe kwaliteitsnorm bij lab-ontwikkeling. In 1986 stelde Agfa de “CRT Printer” voor, ‘s werelds eerste echt digitale scanner-printer. De MSP DIMAX is op de markt sinds 1998. Hij combineert voor het eerst de uitgebreide opties van de digitale beeldvorming met de snelheid van analoog afdrukken. Niet veel later werd de printer uitgebreid met het HIT-systeem (High Speed Index Print) dat als eerste in de wereld van de grote labs gebruik maakt van een “Digital Micromirror Device” (DMD). De Agfa MSP DIMAX is nu, in navolging van de MSP, de meest verkochte hogesnelheidsprinter ter wereld.
Consumer Imaging vervolg
Lab-uitrusting doet het goed De business unit Laboratory Equipment wist zijn omzet met 21% te verhogen. Deze positieve trend geldt zowel voor finishing-apparatuur als voor minilabs. Bij finishing ligt de nadruk op de ultrasnelle Agfa MSP DIMAX-printer, die zeer goed onthaald wordt door de markt. De digitale beeldverwerkingsfunctie van de machine (DIMAX=Digital Masking Exposure), gecombineerd met Total Film Scanning, garandeert een afdrukkwaliteit, die voorheen ondenkbaar was in grote labs, en een uitvoer van 20.000 afdrukken per uur. In december 1999 sloot het grootste lab van Europa, CeWe Color, met Agfa een contract van 14 miljoen euro voor finishing-apparatuur, voor deze unit het grootste contract in onze geschiedenis. De cijfers, die vooral betrekking hebben op Agfa MSP DIMAX, worden opgenomen in de omzet voor 2000. Dankzij de uitstekende afdrukkwaliteit biedt DIMAX dealers en labs de mogelijkheid om een premiumlijn uit te bouwen. Agfa ondersteunt dergelijke marketinginspanningen van zijn partners, onder meer met een aanbod aan DIMAXfilmproducten in een aangepaste verpakking.
Agfa noteerde een groei van meer dan 10% in het minilabsegment. Op het einde van het jaar werd een groot contract afgesloten met de Britse MINIT-groep, over een samenwerking op lange termijn in de minilabsector (apparatuur, papier en chemicaliën). Vandaag wordt bijna één op drie minilabs verkocht onder het motto “Het beste van twee werelden”. Dat verwijst naar minilabs, uitgerust met een “Digital Print Unit” (DPU) van Agfa, waardoor het mogelijk wordt niet alleen films te ontwikkelen en af te drukken, maar ook digitale beelden te verwerken en af te drukken op fotopapier. Het kan gaan om beelden, afkomstig van een digitale camera of scanner, om gegevensbestanden, enz... De “originelen” kunnen zelfs via het Internet naar de DPU worden gestuurd. Dit aanbod wordt nog aangevuld met de “Agfa Pixtasy”-systemen die ook in minilab shops worden gebruikt, om wenskaarten te maken, beelden bij te werken en om in één operatie foto’s van verschillend formaat te produceren.
27 Agfa Jaarverslag 1999 De “Duoscan T2500”-scanner In de professionele scannermarkt, breidt Agfa zijn assortiment van vlakbedscanners uit om tegemoet te komen aan de eisen van de gebruikers op het vlak van hoogkwalitatieve beeldregistratie.
De “ePhoto CL30 Clik!” digitale camera In september lanceerde Agfa de ePhoto CL30 Clik! in de VSA – een zeer performante digitale camera met USB-aansluiting en met een ingebouwde Iomega® Clik!™-drive die tot 360 beelden kan opslaan in hoge resolutie. De combinatie van megapixelkwaliteit en betaalbare en gebruiksvriendelijke 40MB-schijfjes maken van de CL30 Clik! de ideale camera voor alle gebruik.
Desktop Publishing kent de snelste groei Met een omzetstijging van ongeveer 29% kende de business unit Desktop Publishing de grootste groei in dit segment. Zowel digitale camera’s als scanners gingen er flink op vooruit. Agfa verkocht 670.000 scanners in 1998 en meer dan 1,2 miljoen in 1999. Het uitgebreide gamma scanners van Agfa is toonaangevend, zowel op de “SOHO”- (kleine kantoren en thuisgebruikers) als op de professionele markt. De ePhoto CL30-megapixelcamera’s voor beginners en het high-end model ePhoto CL50 voor professionals en ambitieuze amateurs kregen het gezelschap van de ePhoto CL30 Clik!. Dit is de eerste digitale camera op de markt met de Iomega Clik!-drive, die tot 360 beelden kan opslaan. De SnapScan 1212u is ’s werelds eerste SOHO-scanner met USB-poort (Universal Serial Bus). De Agfa SnapScan-familie werd uitgebreid met verschillende telgen en nieuwkomers in het middengamma waren de DuoScan T2500 en de DuoScan T1200. Het “brein” van de scanner is de software, door Agfa zelf ontwikkeld. De nieuwe producten omvatten “ScanWise”, waarmee het scannen van documenten en foto’s net zo eenvoudig wordt als het gebruik van een kopieermachine of een fax. Ook ons assortiment inkjetpapier op klein formaat werd uitgebreid.
Internet-diensten/AGFAnet AGFAnet, het Internet-platform van het activiteitsgebied Consumer Imaging, werd begin 1999 op het web gelanceerd. Het wil in de eerste plaats een “digitaal marktplein” zijn voor onze klanten, die hier hun producten en diensten kunnen verkopen. Eén van de belangrijkste diensten van het AGFAnet is de mogelijkheid om beelden van digitale camera’s of scans via het Internet naar een lab te sturen, waar ze worden afgedrukt op fotopapier. Deze op het web gebaseerde diensten, die door Agfa zelf worden gerund, omvatten “Agfa artcards”, die begin 2000 in Duitsland van start gingen. Gebruikers kunnen via het Internet gepersonaliseerde wenskaarten bestellen en laten afdrukken. We zijn ervan overtuigd dat het aantal op het web gebaseerde diensten zowel bij Agfa als bij onze klanten alleen maar zal groeien. We willen daarom niet zozeer alles zelf aanbieden, maar veeleer in samenwerking met onze klanten.
Directiecomité
Mr. Wout Van der Kooij
Dipl.-Ing. Friedrich Hujer
Dr. Klaus Seeger
Woordvoerder voor Consumer Imaging
Woordvoerder voor Graphic Systems
Chief Executive Officer
Na zijn studies fotografie en economie begon hij in 1966 zijn carrière bij Agfa-Gevaert Nederland, in het segment Consumer Imaging. Hij stapte over naar Agfa-Gevaert AG in 1978, waar hij uiteenlopende functies bekleedde alvorens naar Varta AG te gaan waar hij in 1990 benoemd werd in het Directiecomité. Hij werd op 1 januari 2000 opgenomen in het Directiecomité van Agfa en is voorzitter van het Comité Marketing.
Hij is ingenieur elektrotechniek. Sinds 1968 oefende hij verschillende functies uit in de Business Unit Laboratory Equipment van de Agfa-Groep. Hij werd in 1994 opgenomen in het Directiecomité. Hij is voorzitter van het Comité Onderzoek & Ontwikkeling en Productie van Apparatuur en Software.
Hij studeerde chemie en bekleedde verschillende functies binnen de BayerGroep in de VS en in Duitsland. Sinds september 1997 lid van het Directiecomité en van de Raad van Bestuur van de Agfa-Gevaert Groep. Voorzitter van het Directiecomité sinds 1 januari 1998. Hij is voorzitter van het Comité Corporate Coordination.
29 Agfa Jaarverslag 1999 Mr. André Bergen
Dr. Ludo Verhoeven
Dr. Edgar Hommelsheim
Chief Financial Officer
Ondervoorzitter van het Directiecomité Woordvoerder voor Technical Imaging
Chief Administration Officer
Hij studeerde economie en bekleedde uiteenlopende functies bij verschillende banken: Kredietbank, the Chemical Bank en de Generale Bank, waar hij in 1993 een plaats kreeg in het Directiecomité. Tot oktober 1999 was hij ook voorzitter van de Raad van Bestuur van de General Belgian Bank in Hong Kong. Hij is lid van het Directiecomité sinds 1 januari 2000.
Hij studeerde chemie en bekleedde sinds 1973 verschillende functies binnen de Agfa-Groep in België, de VS en Duitsland. Hij is lid van het Directiecomité en van de Raad van Bestuur sinds 1997. Hij is voorzitter van het Comité Productie, Technologie en Milieu.
Hij studeerde rechten in Duitsland en in de VS. In 1987 kwam hij op de juridische afdeling van Bayer AG werken. Hij stapte in 1995 over naar Agfa, waar hij drie jaar later de functie van senior legal officer voor zijn rekening nam. Hij werd in 1999 benoemd tot secretaris van de Raad van Bestuur. Hij is lid van het Directiecomité sinds 1 januari 2000.
Corporate Governance
Samenstelling Raad Van Bestuur De samenstelling van de Raad van Bestuur van Agfa-Gevaert N.V. is grondig gewijzigd in 1999 ten gevolge van de beursgang van de vennootschap. Op 26 april 1999 hebben alle toenmalige leden van de Raad van Bestuur, zijnde de hiernavolgende heren, hun mandaat neergelegd. Dr. h.c. André Leysen, Voorzitter
Ferdinand Suykens
Dr. Pol Bamelis, Plaatsvervangend Voorzitter
Friedrich Hujer
Dr. Etienne De Wolf
Dr. Klaus Schmidt-Menschner
Dr. Klaus Gerlach
Albert Aps
Jan Huyghebaert
Dr. Ludo Verhoeven
Dr. Udo Oels
Werner Wenning
René Peeters
Dr. Klaus Seeger
Werner Seufert De Algemene Vergadering van 26 april 1999 heeft vervolgens de hiernavolgende heren benoemd als bestuurders van de vennootschap voor een periode van 6 jaar. Alle mandaten vervallen bijgevolg onmiddellijk na de Jaarvergadering die de jaarrekening van het boekjaar afgesloten op 2004 zal goedkeuren. De tabel hieronder geeft de namen weer van de huidige leden van de Raad van Bestuur van de vennootschap en hun hoofdactiviteit of beroep. Naam
Hoofdactiviteit of beroep
Hermann Josef Strenger, Voorzitter
Voorzitter van de raad van toezicht Bayer AG, Leverkusen
Dr. h.c. André Leysen, Ondervoorzitter
Voorzitter Gevaert N.V., Mortsel
Ferdinand Chaffart
Lid van de raad van bestuur Gevaert N.V., Mortsel
Klaus-Peter Müller, onafhankelijke bestuurder
Lid van het Directiecomité van Commerzbank AG, Frankfurt am Main
Prof. Dr.ir. André Oosterlinck, onafhankelijke bestuurder Rector, Katholieke Universiteit Leuven Dr. Klaus Seeger
Voorzitter van het Directiecomité en C.E.O. Agfa-Gevaert N.V., Mortsel
Dr. Ludo Verhoeven
Ondervoorzitter van het Directiecomité van Agfa-Gevaert N.V., Mortsel
Werner Wenning
Lid van het Directiecomité van Bayer AG, Leverkusen
31 Agfa Jaarverslag 1999
De Raad van Bestuur bestaat momenteel uit 8 leden. De omschakeling van 15 leden naar 8 gebeurde ingevolge de herstructurering met het oog op de beursgang. Twee leden, de heren Strenger en Wenning, zijn benoemd op voordracht van Bayer AG, terwijl de andere hoofdaandeelhouder, Gevaert N.V., in de raad van bestuur van de vennootschap vertegenwoordigd wordt door de heren Leysen en Chaffart. De heren Seeger en Verhoeven zijn bestuurders die als leden van het Directiecomité belast zijn met het dagelijks bestuur van de vennootschap; de heren Müller en Oosterlinck tenslotte bestuurders die door de vennootschap worden beschouwd als onafhankelijk van de belangrijkste aandeelhouders en van het management. De statuten bepalen dat de Raad van Bestuur samengesteld is uit ten minste zes leden, aandeelhouders of niet, benoemd voor een termijn van ten hoogste 6 jaar. Hun mandaten zijn hernieuwbaar. Er bestaat geen formele procedure voor de benoeming van de niet-uitvoerende leden van de Raad van Bestuur, doch de Raad van Bestuur stelt kandidaten voor die beantwoorden aan de criteria die zij zelf stelt inzake integriteit en ervaring op bedrijfseconomisch en/of, wetenschappelijk vlak. Evenmin bestaat er een leeftijdsgrens om in de Raad van Bestuur te zetelen. Commissaris-revisor De commissaris-revisor van Agfa-Gevaert N.V. is Klynveld, Peat Marwick, Goerdeler, vertegenwoordigd door Karel M. Van Oostveldt. Zijn mandaat vervalt op de Jaarvergadering van 2001. Werking van de Raad van Bestuur Overeenkomstig de statuten vergadert de Raad van Bestuur telkens wanneer het belang van de vennootschap dit vereist, evenals wanneer twee bestuurders hierom zouden verzoeken. Gedurende het jaar 1999 vonden er zeven vergaderingen plaats. De Raad van Bestuur buigt zich voornamelijk over onderwerpen van buitengewoon economisch en strategisch belang, het ontwikkelen van nieuwe activiteiten en het opgeven van bestaande activiteiten, de oprichting en sluiting van dochterondernemingen, het bepalen van het algemeen sociaal beleid van de vennootschap en in het algemeen de bepaling van het algemeen en strategisch beleid van de vennootschap. Uiteraard worden ook occasionele agendapunten opgenomen in functie van concrete dossiers evenals er bij het samenstellen van de agenda wordt rekening gehouden met de budgetten en de financiering van de groep, die periodiek door de Raad bepaald en geëvalueerd wordt. Om geldig te beraadslagen en te beslissen dient, overeenkomstig de statuten, de meerderheid van de bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd te zijn. Is deze voorwaarde niet vervuld, zal bij een nieuwe oproeping voor een vergadering met dezelfde agenda, geldig kunnen worden beslist indien ten minste twee bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd zijn. De beslissingen van de Raad worden genomen bij volstrekte meerderheid ; in geval van staking van stemmen is het voorstel verworpen. De statuten voorzien eveneens de mogelijkheid, binnen de wettelijke vereisten ter zake, tot schriftelijke besluitvorming voor de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur heeft in haar vergadering van 26 april 1999 beslist om op het niveau van de bedrijfsleiding een directiecomité op te richten dat belast wordt met de uitvoering van het ondernemingsbeleid en de strategie bepaald door de Raad van Bestuur. Het directiecomité ontving bijgevolg de meest uitgebreide bevoegdheden inzake dagelijks bestuur. De Raad van Bestuur heeft verder beslist dat het directiecomité regelmatig verslag dient uit te brengen aan de Raad van Bestuur omtrent haar specifieke werkzaamheden, ten einde de Raad van Bestuur toe te laten controle uit te oefenen over haar werkzaamheden en deze te coördineren. Er is geen formele procedure voorzien inzake interne informatieverstrekking aan en beroep op experts door de bestuurders, maar de bestuurders maken op een ad hoc basis gebruik van hun recht op informatie. De Raad van Bestuur wordt op de hoogte gehouden van de evolutie van de activiteiten van de dochtervennootschappen en van de deelnemingen door het directiecomité dat haar over deze materie verslag doet op basis van de informatie die het directiecomitélid, woordvoerder binnen het comité voor deze materie, ontvangt van de afdeling Corporate Subsidiary Administration. De Raad van Bestuur hanteert geen regels m.b.t. de uitoefening van de bestuursfunctie.
Corporate Governance vervolg
Vergoeding van bestuurders Op de Jaarvergadering van 26 april 1999 werd beslist de globale bezoldiging van de bestuurders als volgt vast te stellen : (i) een vast bedrag van euro 275.000 per jaar en (ii) een variabel bedrag per jaar in functie van het bedrag van het dividend per aandeel dat zal worden bepaald op de desbetreffende jaarvergadering, overeenkomstig de volgende regel : per schijf van euro 0,05 dividend per aandeel die de eerste schijf van euro 0,15 dividend per aandeel overschrijdt, zullen de bestuurders een bezoldiging ontvangen van euro 16.000, d.i. euro 2.000 per bestuurder. Het totaal aantal aandelen in het bezit van alle leden van de Raad van Bestuur bedraagt 19.000. De bezoldiging van de Raad van Bestuur voor 1999 bedroeg euro 249.812. Comités opgericht door de Raad van Bestuur Bezoldigingscomité : de Raad van Bestuur heeft in haar vergadering van 26 april beslist een bezoldigingscomité op te richten dat – gezien het aantal leden van de Raad – uit 2 personen bestaat, de heren Strenger en Leysen. Het bezoldigingscomité doet voorstellen aan de Raad van Bestuur betreffende de gepaste bezoldiging van de leden van het Directiecomité. Auditcomité : Gezien de beperkte omvang van de Raad van Bestuur en haar wens om niet tot verdere specialisatie over te gaan, werd er, eveneens op 26 april 1999, beslist om vooralsnog niet tot de oprichting van een auditcomité over te gaan, doch deze taken door de volledige Raad van Bestuur te laten vitvoeren. Dagelijks Bestuur Het dagelijks bestuur wordt waargenomen door het directiecomité dat op 26 april 1999 samengesteld was als volgt : K. Seeger, Voorzitter W. Seufert L. Verhoeven A. Aps F. Hujer Door de neerlegging van hun mandaat van de heren Seufert en Aps en de benoeming van de heren A.Bergen, E.Hommelsheim en W. Van der Kooij is het directiecomité sedert 1 januari 2000 samengesteld als volgt : K. Seeger, Voorzitter L. Verhoeven, Ondervoorzitter A. Bergen E. Hommelsheim F. Hujer W. Van der Kooij Aan het directiecomité kende de Raad van Bestuur de meest uitgebreide bevoegdheden toe inzake dagelijks bestuur alsook een aantal specifieke bijzondere volmachten. Het directiecomité vergadert in principe éénmaal om de twee weken. De globale bruto-vergoeding die in 1999 aan de leden van het directiecomité werd uitbetaald bedroeg euro 2.636.097. Voor wat de leden van het directiecomité betreft, is verder het aantal uitstaande warrants gelijk aan 117.000 (inclusief vroegere leden). De uitoefenprijs van deze warrants is euro 22 en de uitoefenperiode loopt van 1 januari 2003 tot 10 november 2005. Het totaal aantal aandelen in het bezit van alle leden van het Directiecomité (exclusief de Voorzitter en de Ondervoorzitter, die lid zijn van de Raad van Bestuur en wiens aandelenbezit inbegrepen is in het totale aantal boven vermeld met betrekking tot de Raad van Bestuur) bedraagt 5.000. Beleid in verband met de resultaatsbestemming Voor wat de voorstellen aan de Algemene Vergadering betreft i.v.m. de bestemming en de uitkering van het resultaat, neemt de Raad van Bestuur verschillende factoren die dan bestaan in aanmerking, met inbegrip van de financiële toestand van de vennootschap, de bedrijfsresultaten, de huidige en verwachte behoeften aan liquide middelen en de plannen voor expansie. Belangrijkste aandeelhouders Op 31 december 1999 bezat Bayer AG onrechtstreeks 30% van de uitstaande aandelen van de vennootschap en Gevaert Groep 24,9%. De Gevaert Groep heeft tot 10 mei 2000 een optie om van de Bayer Groep tot 10% van de uitstaande aandelen van de vennootschap te kopen.
33 Agfa Jaarverslag 1999
Agfa-Gevaert Groep Rapport van de onafhankelijke revisor
Aan de Raad van Bestuur en de aandeelhouders van Agfa-Gevaert NV Wij hebben de bijgaande geconsolideerde balans van Agfa-Gevaert NV per 31 december 1999 en de bijhorende geconsolideerde verlies- en winstrekening, de geconsolideerde staat van het eigen vermogen en de staat van herkomst en besteding van middelen van het voorbije boekjaar gecontroleerd. Deze financiële staten zijn opgesteld onder de verantwoordelijkheid van het management. Onze verantwoordelijkheid bestaat erin op basis van onze audit een opinie te geven over de financiële staten. De pro forma geconsolideerde financiële staten van de Groep per 31 december 1998 werden nagezien door een andere auditor wiens verslag van 31 maart 1999 een verklaring zonder voorbehoud was, met een bijkomend commentaar en een verwijzing naar de veronderstellingen die door de groep werden gebruikt bij de opstelling van de pro forma geconsolideerde staten voor 1998. Wij hebben onze controles uitgevoerd overeenkomstig de algemeen aanvaarde internationale controlenormen die door de International Federation of Accountants werden uitgevaardigd. Deze normen vereisten dat wij de audit zodanig plannen en uitvoeren dat wij een redelijke zekerheid krijgen dat de financiële staten geen belangrijke fouten of onnauwkeurigheden bevatten. Een audit bestaat uit een steekproefsgewijze controle van de verantwoording van de bedragen en de voorstelling in de financiële staten. Een audit omvat tevens een beoordeling van de toegepaste waarderingsregels en de belangrijke ramingen van het management alsook een beoordeling over de algemene voorstelling van de financiële staten. Wij zijn van oordeel dat deze audit ons een redelijke basis verstrekt voor het geven van onze opinie. De pro forma geconsolideerde financiële staten voor 1998 werden opgesteld alsof alle onderdelen van Agfa-Gevaert al vanaf 1 januari 1998 filialen waren van hetzelfde moederbedrijf Agfa-Gevaert NV. Zoals vermeld in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 1 (b), 2 en 17 werden zeven entiteiten verworven in januari 1999. De belangrijkste Duitse entiteiten Agfa-Gevaert AG en Agfa Deutschland Vertriebsgesellschaft GmbH & Cie werden eind 1998 overgenomen. De veronderstelde financieringen van de overname van de bovenvermelde entiteiten werden eind 1998 vervangen door de werkelijke financiële verplichtingen voor de Duitse entiteiten en, in januari 1999 voor de zeven voormalige Agfadivisies van Bayer ondernemingen. De staat van herkomst en besteding van middelen van 1999 werd opgesteld in de veronderstelling dat alle entiteiten die in de pro forma financiële staten werden opgenomen waren verworven vóór 1 januari 1999, en dat bijgevolg de hieraan verbonden kasstromen niet in de bovenvermelde staat als behorend tot 1999, werden verwerkt. Naar onze mening geeft de geconsolideerde jaarrekening, in alle materiële aspecten een getrouw beeld van de financiële toestand van Agfa-Gevaert NV, van de resultaten en van de herkomst en besteding der middelen van het boekjaar en dit in overeenstemming met de International Accounting Standards en de bepalingen van de Zevende EU-Richtlijn.
Mortsel, 22 maart 2000 Klynveld Peat Marwick Goerdeler, Bedrijfsrevisoren vertegenwoordigd door K.M. Van Oostveldt
Agfa-Gevaert Groep Geconsolideerde verlies-en winstrekeningen
1999 Toelichting (miljoen euro)
Omzet
Pro forma 1998 (miljoen euro)
4.731
4.362
(2.930)
(2.699)
Brutoresultaat
1.801
1.663
Verkoopkosten
(934)
(926)
3
Kostprijs van verkopen
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
3
Algemene administratiekosten
(241)
(226)
(253)
(241)
Andere bedrijfsopbrengsten
5
144
102
Andere bedrijfskosten
6
(426)
(81)
91
291
Bedrijfsresultaat Opbrengsten uit financiële vaste activa – netto
1
Intrestopbrengsten (lasten) – netto
7
(36)
(36)
Andere financiële opbrengsten (kosten) – netto
8
(37)
(41)
Niet-operationeel resultaat Winst voor belastingen Belastingen op het resultaat
9
Geconsolideerd resultaat
(73)
(76)
18
215
(7)
(74)
11
141
Aandeel van derden in het resultaat
(1)
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
3
Aandeel van de groep in het resultaat
14
140
Toelichting
1999 (euro)
Pro forma 1998 (euro)
Winst per aandeel
26
0,1
1
Winst per aandeel na verwateringseffect
26
0,1
1
35 Agfa Jaarverslag 1999
Agfa-Gevaert Groep Geconsolideerde balansen
31 december 1999 Toelichting (miljoen euro)
Pro forma 31 december 1998 (miljoen euro)
1.441
993
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa
11
276
60
Materiële vaste activa
12
1.069
841
Financiële vaste activa
13
Vlottende activa Voorraden
14
Handelsvorderingen
96
92
3.264
2.952
1.214
1.167
1.382
1.130
Overige vorderingen en andere vlottende activa
15
493
416
Liquide middelen
16
150
195
25
44
9
149
81
4.854
4.026
1.439
1.365
140
133
Overlopende rekeningen Latente belastingen Totale activa Passiva Eigen vermogen
17
Maatschappelijk kapitaal van Agfa-Gevaert N.V. Uitgiftepremies van Agfa-Gevaert N.V.
107
107
1.156
1.068
Resultaat van het boekjaar
14
140
Omrekeningsverschillen
22
(83)
Gereserveerde winsten
Belangen van derden Schulden op meer dan één jaar Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen
18
Schulden met betrekking tot het personeel Financiële schulden op meer dan één jaar
19
Schulden op ten hoogste één jaar Financiële schulden op ten hoogste één jaar
19
Handelsschulden Overige schulden
20
Schulden met betrekking tot het personeel Voorzieningen
21
Overlopende rekeningen Latente belastingen Totale passiva
9
4
8
1.492
746
736
660
56
44
700
42
1.804
1.845
541
1.031
245
206
377
299
124
90
424
178
93
41
115
62
4.854
4.026
Agfa-Gevaert Groep Geconsolideerde staat van het eigen vermogen
Maatschappelijk kapitaal van Agfa-Gevaert N.V. (miljoen euro)
31 december 1998 (pro forma)
133
Uitgiftepremies van Agfa-Gevaert Gereserveerde N.V. winsten (miljoen euro) (miljoen euro)
107
1.068
Resultaat van het boekjaar (miljoen euro)
140
Omrekeningsverschillen (miljoen euro)
(83)
Agfa-Gevaert Groep Eigen vermogen (miljoen euro)
Belangen van derden (miljoen euro)
Totaal (miljoen euro)
1.365
8
1.373
Wijzigingen in het eigen vermogen ten gevolge van kapitaalverhoging en dividenduitkeringen Opname in kapitaal van gereserveerde winsten
7
Dividenduitkeringen
(7)
–
–
(20)
(20)
(20)
(23)
(23)
(5)
(5)
Andere resultaatsneutrale wijzigingen in het eigen vermogen Overgang van het pro forma eigen vermogen per 31 december 1998 naar het eigen vermogen per 1 januari 1999
(19)
Netto impact van overgang naar IAS 19 (herzien in 1998)
(4)
(5)
Omrekeningsverschillen
109
Andere
(1)
109 (1)
109 (4)
(5)
Wijzigingen in het eigen vermogen met resultaatseffect Toevoeging aan de gereserveerde winsten
140
Winst na belastingen over de periode 1 januari tot 31 december 1999 31 december 1999
140
107
1.156
(140)
–
–
14
14
14
14
22
1.439
4
1.443
37 Agfa Jaarverslag 1999
Agfa-Gevaert Groep Geconsolideerde staat van herkomst en besteding van middelen
1999 Toelichting (miljoen euro)
Pro Forma 1998 (miljoen euro)
194
243
91
291
Liquide middelen bij het begin van het jaar Bedrijfsresultaat Betaalde/Te betalen belastingen op het resultaat
(63)
(66)
Afschrijvingen
252
211
21
(55)
(1)
2
Bruto kasmiddelen ontstaan uit de operationele activiteiten
300
383
Voorraadwijzigingen
104
(13)
Daling/(Stijging) van de handelsvorderingen
(109)
39
3
10
Wijzigingen in de voorzieningen op lange termijn Winsten/verliezen uit de realisatie van vaste activa
12
Stijging/(Daling) van de handelsschulden Wijzigingen in de voorzieningen op korte termijn
184
Wijzigingen in de andere kortlopende activa en passiva
(105)
52
377
471
Netto kasmiddelen ontstaan uit de operationele activiteiten Investeringen in immateriële vaste activa
11
(67)
Investeringen in materiële vaste activa
12
(176)
(221)
Inkomsten uit de verkoop van materiële vaste activa
12
50
108
Netto investeringen in financiële vaste activa en financieringen toegekend aan het clienteel Verwerving van dochterondernemingen
4
Ontvangen intresten en dividenden Netto bestedingen met betrekking tot investeringen Kapitaalverhogingen Dividenduitkeringen aan de aandeelhouders
17
(37)
(29)
(335)
(106)
24
46
(541)
(202)
–
1
(20)
(75)
Uitgifte van leningen
288
70
Terugbetaling van leningen
(45)
(207)
Betaalde intresten
(46)
(78)
Overige financiële bestedingen
(80)
(22)
97
(311)
(67)
(42)
Netto kasmiddelen ontstaan uit (besteed aan) de financiële activiteiten Wijziging liquide middelen voortkomend uit de bedrijfsuitoefening Wijziging liquide middelen door omrekeningsverschillen Liquide middelen per einde boekjaar
16
3
(7)
130
194
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
1. Belangrijkste waarderingsregels (a) Conformiteitsverklaring Agfa-Gevaert N.V. (“de Onderneming “) is een onderneming die in België gedomicilieerd is. De geconsolideerde jaarrekening van de Onderneming voor het boekjaar eindigend op 31 december 1999 omvat de Onderneming en haar dochterondernemingen (samen verder “de Groep” genoemd) en het belang van de Groep in ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode werd toegepast. De geconsolideerde jaarrekening werd door de Raad van Bestuur voor publicatie vrijgegeven op 22 maart 2000. De geconsolideerde jaarrekening werd opgemaakt overeenkomstig de boekhoudnormen van het “International Accounting Standards Committee (IASC)” en de richtlijnen van het “Standing Interpretations Committee” van het IASC, zoals ze van kracht waren bij het afsluiten van het boekjaar. In alle materiële aspecten zijn ze conform met de Richtlijnen van de Europese Gemeenschap met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening. Deze toepassing door de Vennootschap van de IASC-normen is goedgekeurd door de Commissie voor het Bank- en Financiewezen op 6 juli 1999. (b) Voorstellingsbasis De geconsolideerde rekeningen worden voorgesteld in euro, afgerond naar het dichtstbijzijnde miljoen. De geconsolideerde jaarrekening werd opgemaakt op basis van de historische kostprijsmethode. De waarderingsregels werden op uniforme wijze in heel de Groep toegepast en zijn vergelijkbaar met deze gehanteerd voor het samenstellen van de pro forma informatie over het vorige boekjaar, behoudens voor de eerste toepassing in 1999 van IAS 19 (herzien in 1998) met betrekking tot “Personeelsvoordelen”. Herwerking van de vergelijkende cijfers met betrekking tot voormelde wijzigingen werd om praktische redenen niet doorgevoerd. Als basis voor de vergelijkende cijfers over 1998 werden de pro forma geconsolideerde financiële staten gebruikt uit het prospectus van 14 mei 1999, toen Bayer AG 50% van zijn belang in de Onderneming naar de beurs bracht. Deze vergelijkingsbasis werd enkel ter informatie toegevoegd. Daar er bij de opmaak van de pro forma financiële staten werd uitgegaan van een aantal veronderstellingen,verschilt de balans per 31 december 1998 van de openingsbalans per 1 januari 1999. De reconciliatie van beide balansen wordt gegeven in toelichting 17. Aangezien voor de vergelijkende cijfers over 1998 met pro forma rekeningen werd gewerkt, was het in een aantal gevallen niet mogelijk om even gedetailleerde informatie te verstrekken voor beide periodes. Op balansniveau werd een aanpassing van de voorstellingswijze van de pro forma rekeningen over 1998 doorgevoerd teneinde een onderscheid te maken tussen langlopende en kortlopende schulden. (c) Consolidatieprincipes (i) Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn deze waarover de Onderneming een overheersende invloed of controle uitoefent. Onder controle wordt verstaan dat de Onderneming, rechtstreeks of onrechtstreeks, de financiële en operationele politiek van een onderneming kan bepalen. De financiële staten van de dochterondernemingen worden in de consolidatiekring opgenomen vanaf de datum van aanvang tot einde van de controle. (ii) Ondernemingen opgenomen in de consolidatie volgens de vermogensmutatiemethode. In ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode oefent de Groep een belangrijke invloed uit op de financiële en operationele politiek maar geen controle. De geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van de Groep in het resultaat bepaald volgens de vermogensmutatiemethode, vanaf de dag dat deze belangrijke invloed een aanvang neemt tot de dag dat er effectief een einde aan komt. (iii) Eliminaties bij de consolidatie Alle intragroep saldi en transacties, met inbegrip van niet gerealiseerde winsten op intragroeptransacties, worden bij de opmaak van de geconsolideerde rekeningen geëlimineerd. Niet gerealiseerde winsten op transacties met ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode worden geëlimineerd ten belope van het belang van de Groep in de onderneming. Voor niet gerealiseerde verliezen gelden dezelfde eliminatieregels als voor de niet gerealiseerde winsten, met dit verschil dat ze enkel worden geëlimineerd voor zover er geen bestendige waardevermindering aanwezig is. (d) Vreemde deviezen (i) Transacties in deviezen In de individuele ondernemingen van de Groep worden de transacties in deviezen omgerekend tegen de wisselkoers van de transactiedatum. Monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde deviezen worden gewaardeerd tegen de koers op afsluitdatum. Wisselkoersverschillen die ontstaan bij de omrekening worden in de verlies- en winstrekening van het jaar geboekt. Niet monetaire activa en passiva, uitgedrukt in deviezen, die aan historische kostprijs zijn geboekt, blijven omgerekend aan de wisselkoers van de transactiedatum.
39 Agfa Jaarverslag 1999
1. Belangrijkste waarderingsregels vervolg (ii) Financiële staten van buitenlandse activiteiten De buitenlandse activiteiten van de Groep worden niet beschouwd als zijnde activiteiten uitgeoefend door de Onderneming zelf. Activa en passiva met betrekking tot buitenlandse activiteiten, met inbegrip van goodwill en waardeaanpassingen bij consolidatie, worden derhalve omgerekend tegen de wisselkoers per afsluitdatum. Opbrengsten en kosten worden tegen de gemiddelde jaarkoers omgerekend. Omrekeningsverschillen die hieruit voortvloeien worden rechtstreeks via het eigen vermogen verrekend. De financiële staten van buitenlandse dochterondernemingen gevestigd in landen met zeer hoge inflatie worden uitgedrukt in de rapporteringsmunt (US Dollar of euro) alsof dit de munt is waarin de transactie plaatsvond. Ten gevolge hiervan worden niet monetaire activa en passiva evenals de gerelateerde verlies- en winstrekening herrekend op basis van historische wisselkoersen. Het resultaat - uitgedrukt in de rapporteringsmunt - is hetzelfde als het resultaat dat men had bekomen indien de transactie in de rapporteringsmunt had plaatsgevonden. (e) Afgeleide financiële producten en indekking De Groep maakt gebruik van afgeleide financiële producten voor het beheer van het wisselkoers- en renterisico dat voortvloeit uit de operationele, financiële en investeringsactiviteiten. In het kader van haar huidige thesauriepolitiek, wendt de Groep geen afgeleide financiële producten aan voor trading-doeleinden. De derivaten gebruikt voor indekkingsdoeleinden worden boekhoudkundig op dezelfde manier verwerkt als het ingedekte bestanddeel. Compenserende baten en verliezen worden dus tijdens dezelfde rapporteringsperiode in de verlies- en winstrekening geboekt. (i) Indekking van het wisselkoersrisico Winsten en verliezen op posities in afgeleide producten in deviezen afgesloten ter indekking van toekomstige transacties in vreemde munten worden overgedragen totdat de verwachte transactie heeft plaatsgehad. Indien het ingedekte bestanddeel een uitstaande vordering of schuld betreft, dan verloopt de wisselkoersaanpassing van het afgeleide product op afsluitdatum parallel met de wisselkoersaanpassing van het ingedekte bestanddeel. Wisselkoersaanpassingen met betrekking tot leningen uitgedrukt in deviezen en met betrekking tot afgeleide producten ter indekking van een netto investering in een buitenlandse onderneming worden rechtstreeks via het eigen vermogen verrekend. (ii) Indekking van het renterisico Afgeleide financiële producten op rente worden door de Groep gebruikt ter indekking van schulden. Het te betalen of te ontvangen renteverschil wordt als een aanpassing van de rentelast over de looptijd van het contract gespreid. (f) Rapportering per segment De rapportering per segment gebeurt volgens twee rapporteringsformaten. Het primaire rapporteringsformaat is onderverdeeld in drie bedrijfsactiviteiten (“business segments”) - “ Consumer Imaging, Graphic Systems en Technical Imaging”. Het secundaire rapporteringsformaat geeft de vier geografische markten weer waarin de Groep actief is. Het resultaat van een segment omvat de opbrengsten en kosten die rechtstreeks door een segment worden gegenereerd, inclusief het deel van de te alloceren opbrengsten en kosten dat redelijkerwijs aan het segment kan worden toegewezen. De activa en passiva van een segment omvatten de activa en passiva die rechtstreeks een segment toebehoren, inclusief de activa en passiva die redelijkerwijs aan het segment kunnen worden toegewezen. De activa en passiva van een segment werden weergegeven exclusief belastingen. (g) Immateriële vaste activa (i) Positieve consolidatieverschillen Positieve consolidatieverschillen (goodwill) ten gevolge van de verwerving van een nieuwe deelneming betreffen het deel van de aanschaffingswaarde dat de werkelijke waarde (“fair value”) van de netto actiefwaarde overstijgt. Goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met gecumuleerde afschrijvingen. Met betrekking tot ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, wordt het bedrag van de goodwill opgenomen in de boekwaarde van de deelneming in de onderneming.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
1. Belangrijkste waarderingsregels vervolg (g) Immateriële vaste activa vervolg (ii) Onderzoek en ontwikkeling Onderzoekskosten met betrekking tot het verwerven van nieuwe wetenschappelijke inzichten of technische kennis worden als een kost in de verlies- en winstrekening opgenomen in de periode waarin zij werden verwezenlijkt. Ontwikkelingskosten moeten als kost worden geboekt in de periode waarin ze zich voordeden, tenzij aan de criteria voor activering wordt voldaan. Aan deze voorwaarden werd niet voldaan. (iii) Andere immateriële vaste activa Andere immateriële vaste activa door de Groep verworven, worden gewaardeerd aan kostprijs verminderd met gecumuleerde afschrijvingen. (iv) Afschrijvingen De afschrijvingen worden volgens de lineaire methode in de verlies - en winstrekening gespreid over de economische levensduur van de immateriële vaste activa. Goodwill wordt afgeschreven vanaf de verwervingsdatum; andere immateriële vaste activa worden afgeschreven vanaf de datum van ingebruikname. De geschatte economische levensduur is de volgende: Goodwill “Multi hospital group contracts” Computer software
5 tot 20 jaar 4 jaar max. 4 jaar
(h) Materiële vaste activa (i) Activa in eigendom De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs of tegen vervaardigingsprijs, verminderd met gecumuleerde afschrijvingen. De vervaardigingsprijs van zelfvervaardigde materiële vaste activa omvat de directe materiaalkost, directe fabricagekosten, een evenredig deel van de vaste kosten van materiaal en fabricage, en een evenredig deel van de afschrijving en waardevermindering van activa gebruikt bij de vervaardiging. De vervaardigingskost omvat tevens een evenredig deel van de kosten voor het bedrijfspensioenplan en andere vrijwillige personeelsvoordelen van de onderneming. De financieringskosten worden niet geactiveerd. Uitgaven voor de herstellingen van materiële vaste activa worden onmiddellijk in de verlies- en winstrekening geboekt. Ze worden echter wel geactiveerd indien ze resulteren in een verhoging van het toekomstig economisch nut van de respectievelijke materiële vaste activa. Materiële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de economische levensduur van het actief, tenzij op basis van het effectieve gebruik de degressieve methode meer aangewezen is. De terreinen worden niet afgeschreven.
41 Agfa Jaarverslag 1999
1. Belangrijkste waarderingsregels vervolg (h) Materiële vaste activa vervolg De geschatte economische levensduur van de respectievelijke activa is de volgende: Gebouwen
20 tot 50 jaar
Andere bouwwerken
10 tot 20 jaar
Bedrijfsinstallaties
6 tot 20 jaar
Machines en toestellen
6 tot 12 jaar
Laboratorium- en onderzoeksinstallaties
3 tot 5 jaar
Rollend materieel
4 tot 8 jaar
Computermaterieel Bedrijfs- en kantooruitrusting
3 tot 5 jaar 4 tot 10 jaar
(ii) Materiële vaste activa aangehouden op grond van leasing Materiële vaste activa waarover de Groep beschikt op grond van een contract dat haar de belangrijkste rechten en risico’s toekent inherent aan de eigendom (“financiële leasing”) worden in de balans opgenomen enerzijds als een actief, anderzijds als een schuld. Hun waardering is gelijk aan de actuele waarde van de minimum leasingbetalingen bij aanvang van het contract. Geleasde activa worden afgeschreven volgens de hierboven beschreven afschrijvingsmethode. De afschrijvingsperiode stemt overeen met de economische levensduur of met de looptijd van het leasingcontract, indien korter. Schulden met betrekking tot leasing worden verminderd met het bedrag van de terugbetaling van de hoofdsom. De financieringscomponent van het leasingcontract wordt onmiddellijk in resultaat geboekt. (i) Financiële vaste activa Deelnemingen opgenomen onder de financiële vaste activa omvatten de participaties in ondernemingen waarover de Groep geen controle uitoefent. In die gevallen waar de Groep, hetzij direct of indirect, meer dan 20% van het stemrecht bezit en/of een invloed uitoefent op de oriëntatie van het beleid, worden de deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Andere langetermijn-investeringen omvatten participaties in ondernemingen waarin de Groep, hetzij direct of indirect, geen 20% van het stemrecht bezit noch een belangrijke invloed over de financiële en operationele politiek uitoefent. De deelnemingen worden gewaardeerd aan aanschaffingsprijs, verminderd met het bedrag van de waardeverminderingen die een duurzame daling van de waarde van de deelneming reflecteren. Bij de verkoop van een deelneming wordt het verschil tussen de netto-opbrengst en de boekwaarde in de verlies- en winstrekening geboekt. Investeringen die niet opgenomen werden onder de financiële vaste activa, worden gewaardeerd aan aanschaffingsprijs of aan marktwaarde indien lager. (j) Voorraden Grondstoffen, hulpgoederen en handelsgoederen zijn gewaardeerd aan aanschaffingswaarde. Goederen in bewerking en afgewerkte producten zijn gewaardeerd aan vervaardigingsprijs. De vervaardigingsprijs omvat naast de directe productie- en materiaalkosten, een evenredig deel van de indirecte kosten (“overheads”) van de productie en het materiaal en een evenredig deel van de afschrijvingen en waardeverminderingen van de activa die in het productieproces werden gebruikt. Bovendien wordt een evenredig deel van de kosten voor het bedrijfspensioenplan en andere vrijwillige personeelsvoordelen toegerekend. Administratiekosten zijn inbegrepen voor zover ze verband houden met de productie. De voorraden werden gewaardeerd volgens de methode van de gewogen gemiddelde kostprijs. Indien de aanschaffingswaarde of de vervaardigingswaarde hoger ligt dan de netto verkoopwaarde, wordt de waardering aan de lagere marktprijs toegepast. De netto verkoopwaarde is gelijk aan de geschatte normale verkoopprijs, verminderd met de geschatte afwerkingskost en de kosten verbonden aan de verkoop.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
1. Belangrijkste waarderingsregels vervolg (k) Handelsvorderingen en overige vorderingen Handelsvorderingen en overige vorderingen worden gewaardeerd aan nominale waarde, verminderd met de waardeverminderingen voor dubieuze of oninbare vorderingen. Vorderingen met betrekking tot financiële leasing worden bij de aanvang van het contract gewaardeerd tegen de actuele waarde van de toekomstige netto leasingbetalingen. De waarde van de vorderingen wordt over de looptijd van het leasingcontract steeds verminderd met het bedrag van de leasingbetalingen dat betrekking heeft op de terugbetaling van de hoofdsom. (l) Liquide middelen Liquide middelen omvatten de contante middelen en de saldi op zichtrekeningen. (m) Eigen vermogen (i) Inkoop van eigen aandelen Indien aandelen die deel uitmaken van het eigen vermogen terug worden ingekocht, wordt het betaalde bedrag met inbegrip van de aanverwante kosten beschouwd als een wijziging van het eigen vermogen. Ingekochte aandelen zijn geboekt als thesaurieaandelen en worden geboekt als een vermindering van het eigen vermogen. (ii) Dividenden Dividenden worden geboekt als een schuld in de periode waarin ze formeel worden toegekend. (n) Rentedragende leningen De rentedragende leningen worden initieel gewaardeerd aan aanschaffingswaarde zonder rekening te houden met de opgelopen transactiekosten. Na de initiële waardering worden de rentedragende leningen opgenomen aan de restwaarde van de aanschaffingsprijs, waarbij de verschillen tussen de aanschaffingsprijs en de terugbetalingswaarde pro rata temporis in de verlies- en winstrekening worden geboekt. Indien leningen vervroegd worden terugbetaald, wordt het verschil tussen de boekwaarde en het terugbetaalde bedrag onmiddellijk in de verlies- en winstrekening geboekt. (o) Belastingen De belasting op de winst van het boekjaar omvat de belastingen en de latente belastingen. Beide belastingen worden in de verlies- en winstrekening geboekt behalve in die gevallen waar het bestanddelen betreft die deel uitmaken van het eigen vermogen. In dit laatste geval verloopt de boeking via het eigen vermogen. Onder belastingen verstaat men deze die drukken op het belastbaar inkomen van het boekjaar, berekend tegen de aanslagvoeten die van kracht zijn op afsluitdatum, evenals de aanpassingen aan de belastingen die verschuldigd zijn over de vorige boekjaren. De latente belastingen worden berekend volgens de ‘balance sheet liability’-methode en komen hoofdzakelijk voort uit de verschillen tussen de boekwaarde van activa of passiva in de bedrijfseconomische en fiscale balansen (“temporary differences”). Er wordt echter geen rekening gehouden met de volgende verschillen : fiscaal niet aftrekbare goodwill en initiële waarderingsverschillen van activa of passiva die geen invloed hebben op het bedrijfseconomische of op het fiscale resultaat. Het bedrag van de fiscale latenties is gebaseerd op de verwachtingen met betrekking tot de realisatie van de boekwaarde van de activa en passiva, waarbij gebruik wordt gemaakt van de aanslagvoeten die gekend zijn op balansdatum. Daarenboven worden fiscale latenties met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen niet gewaardeerd aangezien de Groep de controle heeft over de periode van uitkering. De Groep verwacht geen uitkering in de voorzienbare toekomst. Een actieve belastingslatentie wordt enkel geboekt indien het voldoende zeker is dat het belastingskrediet en de niet gebruikte fiscale verliezen in de toekomst tegenover belastbare winsten kunnen worden afgeboekt. Actieve belastingslatenties worden verminderd naarmate het niet langer waarschijnlijk is dat de belastingsbesparing zal kunnen worden gerealiseerd.
43 Agfa Jaarverslag 1999
1. Belangrijkste waarderingsregels vervolg (p) Personeelsvoordelen (i) Pensioenvoordelen De pensioenvoordelen omvatten het bedrijfspensioenplan, de levensverzekering en de verzekering voor medische bijstand. Ondernemingen van de Groep voorzien in pensioenvoordelen voor de meeste van hun werknemers, hetzij direct, hetzij via een bijdrage aan een onafhankelijk fonds. Deze pensioenvoordelen worden verstrekt onder “vaste bijdrage” en/of “te bereiken doel” plannen. (1) Plannen met “vaste bijdrage”: De betaalde bijdrage wordt onmiddellijk in de verlies- en winstrekening geboekt. (2) “Te bereiken doel”-plannen: De boekwaarde op de balans van de “te bereiken doel”-plannen wordt bepaald door de actuele waarde van de uitkeringsverplichtingen, rekening houdend met de niet geboekte actuariële winsten of verliezen, verminderd met nog niet geboekte servicekosten uit het verleden (“past service” kosten) en met de ‘fair value’ van de activa van het pensioenplan. Wanneer deze berekening een netto surplus oplevert, dan wordt de waarde van het hieruit resulterend geboekt actief begrensd tot de niet geboekte actuariële verliezen en ‘past-service’ kosten en de actuele waarde van de toekomstige betalingen uit het pensioenplan of de verminderingen in de toekomstige bijdragen aan het pensioenplan. De boeking van actuariële winsten en verliezen wordt individueel bepaald voor elk “te bereiken doel” – plan. Als de netto cumulatieve niet geboekte winsten of verliezen meer bedragen dan 10% van de actuele waarde van de “te bereiken doel” verplichtingen of, indien hoger, van de ‘fair value’ van de activa, dan wordt dit verschil in de verlies- en winstrekening geboekt over de verwachte gemiddelde resterende loopbaan van de werknemers die in het plan participeren. In alle andere gevallen worden de actuariële winsten of verliezen niet geboekt. Servicekosten uit het verleden worden geboekt als een kost volgens de lineaire methode over de gemiddelde periode totdat de uitkeringen toegekend worden. In de mate dat de uitkeringen reeds toegekend zijn bij de introductie van een nieuw plan of bij wijzigingen aan een bestaand “te bereiken doel” plan, worden servicekosten uit het verleden onmiddellijk als kost geboekt. De actuele waarde van de “te bereiken doel” verplichtingen en de gerelateerde servicekosten worden door een gekwalificeerd actuaris berekend volgens de ‘projected unit credit’-methode. De gebruikte discontovoet is gelijk aan het rendement op balansdatum van bedrijfsobligaties van hoge kredietwaardigheid met een resterende looptijd die vergelijkbaar is met de termijn van de verplichtingen van de Groep. Het bedrag dat in de verlies- en winstrekening wordt geboekt, bestaat uit de huidige servicekost, de financieringslast, de verwachte opbrengst van de activa van het plan en de actuariële winsten en verliezen. Prepensioenen worden beschouwd als een ontslagvergoeding. Dit betekent dat de kosten worden geboekt op het ogenblik dat het individu kenbaar maakt dat hij/zij een einde maakt aan de tewerkstellingsrelatie onder de voorwaarden van deze programma’s. (ii) Andere langetermijnvoordelen voor werknemers Buiten het bedrijfspensioenplan, het levensverzekeringsplan en het plan voor medische bijstand heeft de Groep nog andere langetermijnverplichtingen ten opzichte van haar werknemers. Deze bestaan uit de toekomstige vergoedingen waar de werknemers recht op hebben op basis van de prestaties tijdens de huidige of vorige periodes. Deze verplichtingen worden berekend op basis van de ‘projected unit credit’-methode en worden geactualiseerd, verminderd met de ‘fair value’ van gerelateerde activa. De gebruikte discontovoet is gelijk aan het rendement op balansdatum van bedrijfsobligaties van hoge kredietwaardigheid met een resterende looptijd die vergelijkbaar is met de termijn van de verplichtingen van de Groep.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
1. Belangrijkste waarderingsregels vervolg (q) Voorzieningen Voorzieningen worden in de balans opgenomen indien een onderneming van de Groep een verplichting heeft (van wettelijke of indirecte aard “constructive obligation”) tengevolge van een gebeurtenis uit het verleden; als het waarschijnlijk is dat de afwikkeling van deze verplichting zal gepaard gaan met kosten die realistisch kunnen worden ingeschat. Het bedrag van de voorziening is gebaseerd op een redelijke schatting van dergelijke verplichtingen op balansdatum. Een voorziening voor herstructureringskosten wordt geboekt indien de Groep formeel een gedetailleerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd en indien de geplande herstructurering hetzij reeds een aanvang heeft genomen, hetzij openbaar is aangekondigd. Voor kosten die betrekking hebben op de normale groepsactiviteiten worden geen voorzieningen aangelegd. Indien er terreinen vervuild zijn dan wordt er, in overeenstemming met de gepubliceerde milieupolitiek van de groep en de van toepassing zijnde wettelijke verplichtingen, een voorziening voor bodemsanering aangelegd. (r) Handelsschulden en andere schulden Handelsschulden en andere schulden worden tegen nominale waarde gewaardeerd. (s) Opbrengsten Bij de verkoop van goederen worden de opbrengsten in de verlies- en winstrekening geboekt op het ogenblik dat de belangrijke risico’s inzake eigendom en de voorrechten naar de koper zijn getransfereerd. Opbrengsten worden geboekt indien er geen significante onzekerheid bestaat omtrent de inning van de vordering, de gerelateerde kosten of de eventuele terugzending van de goederen. Royalties en huurinkomsten zijn in de opbrengsten begrepen en worden geboekt als het waarschijnlijk is dat de economische voordelen van de transactie naar de Groep zullen vloeien en met een zekere graad van betrouwbaarheid kunnen worden gemeten. De opbrengsten worden pro rata temporis in resultaat genomen, in overeenstemming met de essentie van de hierop betrekking hebbende overeenkomst. (t) Kosten (i) Intrestopbrengsten (lasten) Deze rubriek omvat rente verschuldigd op leningen, ontvangen intresten op beleggingen en dividenden. Koersverschillen worden opgenomen onder de rubriek “Intrestopbrengsten (lasten)” en “Andere bedrijfskosten/opbrengsten”, behoudens wisselkoersverschillen op indekkingsinstrumenten die opgenomen worden onder “Niet-operationeel resultaat”. Inkomsten uit intresten worden pro rata temporis in resultaat genomen op actuariële basis. Inkomsten uit dividenden worden in resultaat genomen op de dag dat het dividend wordt aangekondigd. Alle rentelasten en andere financieringskosten in verband met leningen worden in resultaat genomen in de rubriek “Intrestopbrengsten (lasten)”. De intrestlastcomponent van de betalingen voor financiële leasing wordt op actuariële basis in de verlies- en winstrekening opgenomen. (ii) Betalingen met betrekking tot operationele leasingactiviteiten Betalingen met betrekking tot operationele leasingactiviteiten worden via de lineaire methode in resultaat genomen over de volledige looptijd van het leasingcontract. Ontvangen leasingvoordelen worden in de verlies- en winstrekening geboekt als een integraal onderdeel van de globale leasingbetalingen. 2. Consolidatiekring De geconsolideerde jaarrekening van de Groep over 1999 omvat de Onderneming en 55 geconsolideerde dochterondernemingen waarover de Onderneming de controle uitoefent (toelichting 28). Agfa Gevaert Investment Fund NV, Agfa Wuxi Film Production Company, Agfa Malaysia Sdn. BHD, Monotype Typography Group (Corp. & Ltd.), Cea Aktiebolag (Zweden), Cea Gmbh (Duitsland), Agfa Europa N.V. Mechelen en Agfa Europe S.A. Genève worden voor de eerste maal in de consolidatiekring opgenomen en dit vanaf 1 januari 1999. 21 dochterondernemingen werden in 1999 niet in de consolidatiekring opgenomen. Het betreft hier ondernemingen die globaal slechts een beperkte impact hebben op het eigen vermogen, de financiële positie en de winst van de Groep. De dochterondernemingen die niet in de consolidatiekring werden opgenomen, vertegenwoordigen samen minder dan 1% van de totale omzet van de Groep.
45 Agfa Jaarverslag 1999
2. Consolidatiekring vervolg De acquisitie van voormalige Agfa divisies die reeds in de pro forma rekeningen over 1998 opgenomen waren De handelsactiviteiten van de hieronder gespecifieerde Agfa divisies, die voordien deel uitmaakten van dochterondernemingen van de Bayer groep, werden per 1 januari 1999 naar de volgende Agfa ondernemingen getransfereerd : van
Bayer Corporation, United States
naar Agfa Corporation, United States
van
Bayer Inc., Canada
naar Agfa Inc., Canada
van
Bayer de Mexico S.A. de C.V.
naar Agfa de Mexico S.A. de C.V.
van
Bayer Hungaria Kft.
naar Agfa Hungaria Kft.
van
Bayer s.r.o. Prague
naar Agfa s.r.o. Prague
van
Bayer Pte. Ltd. (Singapore)
naar Agfa Singapore Pte. Ltd.
van
Bayer (Pty.) Ltd., South Africa
naar Agfa Print (Pty.) Ltd., S. Africa
Begin 1999 verwierf Agfa-Gevaert NV de nieuw opgerichte ondernemingen evenals de Agfa-activiteiten die getransfereerd werden naar Agfa Print (Pty.) Ltd, Zuid Afrika van de betrokken ondernemingen behorend tot de Bayer Groep. De overdracht van de netto activa van de voormalige Agfa divisies naar de hoger vermelde ondernemingen werd boekhoudkundig verwerkt alsof het een transactie betrof tussen twee niet-verbonden partijen. De activa en passiva van deze voormalige Agfa divisies werden op een pro forma basis reeds verwerkt in de vergelijkende financiële staten van de Agfa - Gevaert Groep per 31 december 1998. Overnames in 1999 Op 14 mei 1999 verwierf Agfa Corporation de totaliteit van de aandelen van Sterling Diagnostic Imaging Holding Corporation voor een bedrag van 347 miljoen euro. Sterling Diagnostic Imaging Holding Corporation is de moedermaatschappij van het wereldwijd actieve Sterling Diagnostic Imaging Inc., een producent en verkoper van apparatuur voor beeldvormingstechnieken, met inbegrip van conventionele x-stralen en niet-conventionele (digitale ) toepassingen. Op 1 juni 1999 verwierf Agfa-Gevaert N.V. voor een bedrag van 3 miljoen euro de totaliteit van de aandelen van “Agfa New Zealand”. 3. Rapportering per segment De rapportering per segment gebeurt volgens twee rapporteringsformaten. Het primaire rapporteringsformaat is onderverdeeld in drie bedrijfsactiviteiten (“business segments” ) “Consumer Imaging, Graphic Systems en Technical Imaging”. Het secundaire rapporteringsformaat geeft de vier geografische markten weer waarin de groep actief is. De drie “business segments” omvatten de volgende activiteiten: • Het business segment “Consumer Imaging” ontwikkelt, produceert en levert kleurennegatieven, diapositieven en zwart-wit films, “film met lens” wegwerpcamera’s en een multi-gebruikscamera voor het nieuwe “Advanced Photo Systems” (APS). Andere producten zijn fotografisch papier, fotochemicaliën en laboratoriumuitrusting, digitale camera’s en scanners. • De producten van het business segment “Graphic Systems” gaan van laserbelichters en drukplaten tot het “Chromapress”kleurensysteem voor digitale druk. • De producten van het business segment “Technical Imaging” voor medische diagnoses omvatten röntgenfilms, het Agfa “Impax”-netwerk voor verzending en archivering van diagnostische beelden en gegevens. Andere werkterreinen zijn het nietdestructief testen, micrografie en film voor bioscoop- en televisieproducties. De kerngegevens per business segment en per geografische regio werden als volgt berekend: • Het rendement van de omzet is het bedrijfsresultaat gedeeld door de omzet. • De bruto kasmiddelen ontstaan uit de operationele activiteiten vertegenwoordigen het verschil tussen de kasontvangsten en de kasuitgaven vóór elke aanwending van middelen. • De investeringsuitgaven per segment omvatten de kostprijs van de verworven activa met een verwachte economische levensduur van meer dan één jaar. • De winst van het segment vertegenwoordigt het verschil tussen de kosten en de opbrengsten zonder rekening te houden met administratieve kosten. • EBIT : Het bedrijfsresultaat vóór niet-recurrente opbrengsten/kosten en vóór herstructureringskosten.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
3. Rapportering per segment vervolg Kerngegevens per business segment en per regio 1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Business Segmenten
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Consumer Imaging
Omzet
1.434
Evolutie
18,8%
1.207 (7,4)%
Bedrijfsresultaat
44
33
Rendement op de omzet
3,1%
2,7%
EBIT
62
Segmentresultaat
106
Activa van het segment
1.180
Passiva van het segment
665
Bruto kasmiddelen ontstaan uit de operationele activiteiten
102
70
Investeringsuitgaven
53
48
Afschrijvingen
77
66
Andere niet kaskosten
51
Kosten voor Onderzoek & Ontwikkeling Aantal personeelsleden ultimo boekjaar (in hoofden) Regio’s
Europa
85
77
5.463
5.268
Noord-Amerika
Omzet per markt
2.503
2.428
1.286
1.062
Omzet naar oorsprong
2.736
2.691
1.278
1.045
Evolutie
1,7%
Activa van het segment
2.364
Passiva van het segment
1.432
Bedrijfsresultaat
166
9,9%
22,3%
6,5%
1.264 472 217
(114)
45
Rendement op de omzet
6,1%
8,1%
(8,9)%
4,3%
Investeringsuitgaven
110
173
115
33
Afschrijvingen
158
165
76
34
Kosten voor Onderzoek & Ontwikkeling
196
195
45
30
Aantal personeelsleden ultimo boekjaar (in hoofden)
16.126
16.804
4.650
3.213
47 Agfa Jaarverslag 1999 Pro forma 1999 1998 (miljoen euro) (miljoen euro)
Graphic Systems 1.945 (10,5)% (4) (0,2)%
2.173 13,4%
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Technical Imaging 1.352 37,7%
982 8,7%
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Agfa-Gevaert Groep 4.731
4.362
8,5%
5,8%
93
51
165
91
291
4,3%
3,8%
16,8%
1,9%
6,7%
122
180
364
115
123
344
1.534
1.431
4.145
697
611
1.973
99
156
99
157
300
383
114
116
76
53
243
217
95
101
80
44
252
211
80
89
220
87
93
69
56
241
226
9.535
10.933
7.856
5.652
22.854
21.853
Latijns-Amerika
Azië/Afrika/Australië
Agfa-Gevaert Groep
241
233
701
639
4.731
4.362
204
196
513
430
4.731
4.362
4,1%
3,7%
19,3%
185 20 19
(14,9)%
332 49 8
8,5%
5,8%
4.145 1.973
20
21
3,9%
4,9%
91
291
9,3%
4,1%
1,9%
6,7%
5
4
13
7
243
217
7
6
11
6
252
211
–
–
–
1
241
226
646
678
1.432
1.158
22.854
21.853
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
3. Rapportering per segment vervolg Reconciliatie van segment activa en passiva met balanstotaal en reconciliatie van segment resultaat met “Aandeel van de groep in het resultaat “
Segment resultaat
Consumer Imaging (miljoen euro)
Graphic Systems (miljoen euro)
Technical Imaging (miljoen euro)
106
115
123
Algemene administratiekosten
Niet toegewezen rubrieken (miljoen euro)
Geconsolideerde cijfers (miljoen euro)
344 (253)
(253)
Interestopbrengsten (lasten)
(36)
(36)
Andere financiële opbrengsten (kosten)
(37)
(37)
Belastingen op het resultaat
(7)
(7)
Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast
3
Aandeel van de groep in het resultaat Segment activa
3 14
1.180
1.534
1.431
Financiële vaste activa
4.145 96
96
Vorderingen met betrekking tot financiële leasing
266
266
Liquide middelen
150
150
Latente belastingen
149
149
48
48
Andere niet-toewijsbare activa Total activa Segment passiva Financiële schulden Latente balstingen Eigen vermogen Andere niet-toewijsbare passiva Total passiva
4.854 665
697
611
1.973 1.241
1.241
115
115
1.443
1.443
82
82 4.854
49 Agfa Jaarverslag 1999
4. Staat van herkomst en besteding van middelen Impact van de pro forma rekeningen 1998 De overname van de netto activa van de voormalige Agfa-divisies en de financiering van desbetreffende overname via financiële schulden werden niet hernomen in de rubrieken ‘Verwerving van dochterondernemingen’ en ‘Uitgifte van leningen’ in de staat van herkomst en besteding van middelen. Zowel netto overgenomen activa als financiële schulden zaten reeds vervat in de vergelijkende financiële staten op 31 december 1998, zij het dan op een pro forma (fictieve) basis (toelichting 2). Effect van overnames en verkopen De overnames van “Sterling Diagnostic Imaging” en “Agfa New Zealand” hadden het volgende effect op activa en passiva van de Groep:
(miljoen euro)
Immateriële vaste activa
29
Materiële vaste activa
226
Voorraden
89
Handelsvorderingen
60
Andere vorderingen
10
Liquide middelen
15
Voorzieningen
(63)
Handelsschulden
(31)
Andere passiva
(130) 205
Goodwill
145
Aanschaffingswaarde
350
Verworven liquide middelen
(15)
Netto kasstroom
335
5. Andere bedrijfsopbrengsten 1999 (miljoen euro)
Huuropbrengsten
9
Terugname van niet bestede voorzieningen
7
Winst op de buitengebruikstelling van vaste activa Wisselkoerswinsten Royalties Opbrengsten uit leasing
Pro Forma* 1998 (miljoen euro)
6
4
74
30
3 22
Opbrengsten uit schadevergoedingen (verzekeringen)
Totaal
20 22
Verkoop “copying – systems” Andere opbrengsten
8
9 23
9
144
102
*De vergelijkende cijfers over 1998 zijn deze zoals gerapporteerd vorig jaar zonder herwerking. Deze cijfers geven niet steeds dezelfde graad van detail weer als de cijfers over 1999.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
6. Andere bedrijfskosten 1999 (miljoen euro)
Huurkosten Voorzieningen Herstructureringskosten
Pro forma* 1998 (miljoen euro)
5
7
6 259
Wisselkoersverliezen
59
34
Waardeverminderingen op vorderingen
23
22
Afschrijvingen op goodwill
13
1
Verlies bij buitengebruikstelling van vaste activa
5
6
Terugvordering subsidies vorig boekjaar (Maribel)
6
Belasting op onroerend goed Agfa-Gevaert N.V.
4
SAP kosten
15
Andere kosten
31
11
426
81
Totaal
*De vergelijkende cijfers over 1998 zijn deze zoals gerapporteerd vorig jaar zonder herwerking. Deze cijfers geven niet steeds dezelfde graad van detail weer als de cijfers over 1999. 7. Intrestopbrengsten/-lasten
Opbrengsten uit andere effecten en leningen opgenomen onder de financiële vaste activa
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
4
3
Andere intresten en gelijkaardige opbrengsten
20
33
Betaalde intresten en gelijkaardige kosten
(60)
(72)
Totaal
(36)
(36)
8. Overige financiële kosten en opbrengsten 1999 (miljoen euro)
Waardeverminderingen op financiële vaste activa en effecten
Pro Forma 1998 (miljoen euro)
(–)
(2)
Intrest aandeel in intrestdragende voorzieningen
(37)
(41)
Wisselkoersverliezen
(35)
(2)
Opbrengsten uit indekkingsverrichtingen
34
(1)
Diverse niet operationele kosten
(4)
(4)
Diverse niet operationele opbrengsten
5
9
(37)
(41)
Totaal
Het intrestdeel van de intrestdragende voorzieningen omvat voornamelijk de toewijzing van intresten op voorzieningen voor verbintenissen ten voordele van het personeel, voor pensioenen en voor andere voordelen die worden toegekend na het beëindigen van de loopbaan.
51 Agfa Jaarverslag 1999
9. Belastingen Geboekt in de verlies- en winstrekening 1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Belastingen op het resultaat
63
77
Latente belastinginkomsten
(56)
(3)
7
74
Belastinguitgaven / inkomsten (miljoen euro)
Belastingvoet
Totale belastingen in de verlies- en winstrekening Verband tussen de belastingkost en de boekhoudkundige winst
1999 Samenvatting
Boekhoudkundige winst gerapporteerd door de diverse ondernemingen van de Groep
Basis voor de belastingberekening (miljoen euro)
151
Consolidatieëliminaties met betrekking tot intragroepsdividenden en winsten/ verliezen op de verkoop van financiële vaste activa
(48)
Boekhoudkundige winst na consolidatieverrichtingen
103
(42)
Consolidatieaanpassingen
(85)
35
41,18%
18
(7)
38,89%
Vóór consolidatie aanpassingen (miljoen euro)
Consolidatie aanpassingen (miljoen euro)
Boekhoudkundige winst vóór belastingen
Reconciliatie van het effectief belastingpercentage Boekhoudkundige winst na consolidatieverrichtingen Theoretische belastingkost Theoretische belastingvoet
40,78%
Na aanpassingen (miljoen euro)
103
(85)
18
36
(35)
1
34,95%
Belastingvermeerdering ingevolge fiscaal niet aftrekbare uitgaven Weggevallen belastingvoordelen ingevolge de herstructurering van Sterling Diagnostic Imaging
9
9
Bijkomende belastingaanslagen
9
9
19
19
Andere fiscaal niet aftrekbare uitgaven Belastingvermindering ingevolge belastingvrije inkomsten en belastingkredieten Impact van speciale belastingregimes (coördinatiecentrum e.a.)
(10)
(10)
Belastingkrediet ingevolge investeringsaftrek
(5)
(5)
Andere belastingvoordelen
(4)
(4)
Belastingvermindering ingevolge aanwending van fiscaal overgedragen verliezen
(7)
(7)
Belastingeffect ingevolge andere verschillen tussen de boekhoudkundige winst en de belastbare winst
(5)
(5)
Werkelijke belastingkost
42
Effectief belastingpercentage
(35)
7 38,89%
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
9. Belastingen vervolg Pro forma 1998 (miljoen euro)
Pro forma 1998 Theoretische belastingkost
96
Belastingvermindering ingevolge belastingvrije inkomsten
(7)
Bijkomende belastingvermeerdering ingevolge fiscaal niet aftrekbare uitgaven
3
Andere belastingeffecten
(18)
Werkelijke belastingkost
74
Effectief belastingpercentage
34,4%
Latente belastingen geboekt via het eigen vermogen 1999 Ingevolge de toepassing van IAS19 (herzien in 1998) werd een bedrag ten belope van 7 miljoen euro rechtstreeks aan het eigen vermogen toegewezen. Actieve en passieve belastinglatenties De actieve en passieve belastinglatenties zijn toewijsbaar aan de volgende rubrieken : Activa 31 december 1999 (miljoen euro)
Passiva 31 december 1999 (miljoen euro)
Netto 31 december 1999 (miljoen euro)
38
23
15
Materiële vaste activa
2
143
(141)
Financiële vaste activa
1
4
(3)
Voorraden
77
20
57
Vorderingen
10
6
4
Immateriële vaste activa
Andere vlottende activa
3
11
(8)
Voorzieningen
70
5
65
Personeelsvoordelen*
37
14
23
Andere passiva
17
5
12
255
231
Actieve en passieve belastinglatenties veroorzaakt door ”Temporary differences” Overgedragen verliezen
63
Vrijgestelde reserves
24 63
53
(53)
Actieve en passieve belastinglatenties
318
284
34
Belastingcompensatie
(169)
(169)
–
Actieve/Passieve belastinglatenties
149
115
34
*De actieve belastinglatenties die betrekking hebben op de personeelsvoordelen omvatten een bedrag van 7 miljoen euro met betrekking tot de toepassing van IAS 19 (herziene versie 1998). Dit bedrag werd rechtstreeks aan het eigen vermogen toegewezen.
53 Agfa Jaarverslag 1999
10. Personeelskosten De personeelskosten bedroegen in 1999 1.413 miljoen ten opzichte van 1.338 miljoen euro in 1998. De personeelskosten kunnen als volgt worden opgesplitst :
Lonen en salarissen Sociale lasten
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
1.083
1.036
330
302
Het gemiddeld aantal personeelsleden (in voltijdse equivalenten) bedroeg in 1999 22.576 ( in 1998 : 22.368). Per afdelingsfunctie kan dit gemiddelde als volgt weergegeven worden : 1999
Pro forma 1998
Marketing
6.791
7.249
Productie/Engineering
9.461
Technologie
10.602
Onderzoek & ontwikkeling
1.877
1.846
Administratie
4.447
2.671
22.576
22.368
*De vergelijkende cijfers over 1998 zijn deze zoals opgenomen in de pro forma rekeningen voor de beursintroductie van juni 1999, zonder herwerking. Deze cijfers geven niet steeds dezelfde graad van detail weer als de cijfers over 1999.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
11. Immateriële vaste activa De evolutie van de immateriële vaste activa in 1999 kan als volgt worden weergegeven : Aangekochte concessies, industriële eigendomsrechten, gelijkaardige rechten en licenties (miljoen euro)
Verworven goodwill (miljoen euro)
Vooruitbetalingen op immateriële vaste activa Totaal (miljoen euro) (miljoen euro)
Bruto boekwaarde per 31 december 1998 (pro forma)
61
19
Omrekeningsverschillen
10
21 5
5
29
145
174
Wijzigingen in de consolidatiekring Overnames (Sterling Diagnostic Imaging, Agfa New Zealand) Verandering in “fair value” berekening van voormalige Agfa divisies Investeringsuitgaven
57
Buitengebruikstellingen
(7)
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen per 31 december 1998 (pro forma) Omrekeningsverschillen
100 31
80
80
10
67 (7)
Overboekingen Bruto boekwaarde per 31 december 1999
20
(20)
(20)
150
280
–
430
33
7
–
40
3
12
15
18
45
61
61
Wijzigingen in de consolidatiekring Afschrijvingen van het jaar
27
Verandering in “fair value” berekening van voormalige Agfa divisies Buitengebruikstellingen
(7)
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen per 31 december 1999
56
Netto boekwaarde per 31 december 1998 (pro forma) Netto boekwaarde per 31 december 1999
(7) 98
–
154
28
12
20
60
94
182
–
276
In de loop van 1999 verwierf de Groep de totaliteit van de aandelen van Sterling Diagnostic Imaging Holding Corporation. De geboekte goodwill bedraagt 145 miljoen euro en wordt afgeschreven over 15 jaar. De omrekeningsverschillen bij de buitenlandse ondernemingen ontstaan door de omrekening van de begin- en eindwaarden van de respectievelijke balansrubrieken tegen respectievelijk de koers bij het begin en einde van het boekjaar. Tengevolge van de effectieve verwerving van zeven Agfa divisies vanwege Bayer ondernemingen, bleken er herwerkingen nodig te zijn van balansrubrieken opgenomen in de pro forma financiële staten over 1998. Het netto effect van deze herwerkingen wordt getoond in toelichting 17.
55 Agfa Jaarverslag 1999
12. Materiële vaste activa Terreinen, gebouwen en infrastructuur (miljoen euro)
Machines en technische uitrusting (miljoen euro)
Meubilair en overige materiële vaste activa (miljoen euro)
688
1.953
385
35
3.061
27
47
22
3
99
3
8
1
Overnames (Sterling Diagnostic Imaging, Agfa New Zealand)
23
167
28
8
226
Investeringsuitgaven
24
71
76
5
176
Buitengebruikstellingen
(39)
(56)
(65)
(1)
(161)
1
17
5
(3)
20
Bruto boekwaarde per 31 december 1999
727
2.207
452
47
3.433
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen per 31 december 1998 (pro forma)
393
1.559
268
–
2.220
9
24
13
Bruto boekwaarde per 31 december 1998 (pro forma) Omrekeningsverschillen Wijzigingen in de consolidatiekring
Overboekingen
Omrekeningsverschillen Wijzigingen in de consolidatiekring
Vooruit-betalingen op materiële vaste activa Totaal (miljoen euro) (miljoen euro)
12
46
1
1
1
3
Afschrijvingen van het jaar
28
123
56
207
Buitengebruikstellingen
(21)
(54)
(37)
(112)
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen per 31 december 1999
410
1.653
301
Netto boekwaarde 31 december 1998 (pro forma)
295
394
117
35
841
Netto boekwaarde 31 december 1999
317
554
151
47
1.069
–
2.364
De omrekeningsverschillen bij de buitenlandse ondernemingen ontstaan door de omrekening van de begin- en eindwaarden van de respectievelijke balansrubrieken tegen respectievelijk de koers bij het begin en einde van het boekjaar. De Groep heeft productieuitrusting via een aantal financiële leasingcontracten opgenomen. Bij het einde van de leasingtermijn heeft de Groep de optie om het materieel te kopen tegen een voordelige prijs. De leasingbetalingen zijn niet onderhevig aan toekomstige aanpassingen. Het geleasde materiaal vormt de waarborg voor de leasingverplichtingen (toelichting 19). De Groep heeft als verhuurder ook een aantal activa onder operationele leasing in haar balans opgenomen onder de rubriek “overige materiële vaste activa”. De afschrijving van deze geleasde activa verloopt conform de normale afschrijvingspolitiek van de Groep. Per eind december 1999 bedraagt de netto boekwaarde van de materiële vaste activa onder operationele leasing 8 miljoen euro. De bruto boekwaarde van deze activa bedraagt 14 miljoen euro per 31 december 1999. De toekomstige minimum leasingbetalingen onder niet opzegbare operationele leasing worden weergegeven in toelichting 23.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
13. Financiële vaste activa Deelnemingen in andere ondernemingen Ondernemingen Deelnemingen Vorderingen waarmee een in verbonden op verbonden deelnemingsonderneonderneverhouding mingen mingen bestaat (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
Bruto boekwaarde per 31 december 1998 (pro forma)
20
3
Andere (miljoen euro)
Vorderingen op andere ondernemingen (miljoen euro)
Geldbeleggingen op lange termijn (miljoen euro)
1
25
14
25
94
2
2
4
2
7
8
31
(1)
(3)
(8)
(15)
2
(2)
–
6
Wisselkoersverschillen Wijzigingen in de consolidatiekring Andere aanschaffingen/Vermogensmutatie*
Overige beleggingen Totaal (miljoen euro) (miljoen euro)
(15)
(15)
1
Buitengebruikstellingen
13 (3)
Overboekingen Bruto boekwaarde per 31 december 1999
6
–
19
1
26
22
25
99
Gecumuleerde waardeverminderingen per 31 december 1998 (pro forma)
–
–
–
–
–
2
–
2
Wisselkoersverschillen
1
1
Wijzigingen in de consolidatiekring Waardeverminderingen Buitengebruikstellingen Gecumuleerde waardeverminderingen per 31 december 1999 Netto boekwaarde 1998 (pro forma) Netto boekwaarde 1999
–
–
–
–
–
3
20 6
–
3
3
6
1
25
12
25
92
–
19
1
26
19
25
96
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
187
134
1.019
1.026
8
7
1.214
1.167
*inclusief vermogensmutatie 1999 voor een bedrag van 3 miljoen euro. 14. Voorraden
Grondstoffen en hulpstoffen Goederen in bewerking, afgewerkte goederen en handelsgoederen Vooruitbetalingen Totaal Waardeverminderingen op voorraden bedragen 8 miljoen euro voor het boekjaar 1999. De kostprijs van de voorraden geboekt in de verlies- en winstrekening bedraagt :
1999 (miljoen euro)
Kostprijs van de grondstoffen, de hulpstoffen en de handelsgoederen Kostprijs van diensten Totaal
1.483 39 1.522
57 Agfa Jaarverslag 1999
15. Overige vorderingen en andere vlottende activa
Terug te vorderen belastingen Korte termijn leningen Verworven intresten op korte termijn leningen
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
44
30
6
58
16
11
Vorderingen onder financiële leasing
266
190
Andere
161
127
Totaal
493
416
Leasingovereenkomsten waarbij de tegenpartij, de huurder, als economische eigenaar van de geleasde activa wordt beschouwd (financiële leasing) worden geboekt als vordering voor een bedrag gelijk aan de actuele waarde van de toekomstige leasingbetalingen. Deze vorderingen bedragen per 31 december 1999, 266 miljoen en geven aanleiding tot een intrestinkomen van 51 miljoen euro tot op vervaldag. De leasingbetalingen vervallen als volgt : 1999
1998 (Pro forma)
Totale Te ontvangen Te ontvangen vorderingen intrestgedeelte hoofdsom (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
Totale Te ontvangen vorderingen intrestgedeelte (miljoen euro) (miljoen euro)
Te ontvangen hoofdsom (miljoen euro)
Op maximum één jaar
112
23
89
81
5
76
Tussen één en vijf jaar
205
28
177
122
8
114
317
51
266
203
13
190
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Op meer dan vijf jaar Totaal
–
16. Liquide middelen De liquide middelen omvatten de volgende bestanddelen:
Verhandelbare effecten en andere financiële instrumenten
1
Vorderingen onder liquiditeitsbeheerovereenkomst
53
Kas, depositorekeningen en cheques
150
141
Liquide middelen zoals gerapporteerd in de balans
150
195
Vorderingen ingevolge liquiditeitsbeheerovereenkomst (in de geconsolideerde balans opgenomen onder rubriek “overige vorderingen”) Schulden ingevolge liquiditeitsbeheerovereenkomst (in de geconsolideerde balans opgenomen onder “overige schulden”)
5
(25)
Verhandelbare effecten en andere financiële effecten Liquide middelen zoals weergegeven in de staat van herkomst en besteding van middelen
(1) 130
194
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
17. Eigen vermogen De diverse componenten van het eigen vermogen evenals de wijzigingen tussen 31 december 1998 en 31 december 1999 worden weergegeven in de Geconsolideerde Staat van het Eigen Vermogen op pagina 36. Kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de Onderneming per 31 december 1999 bedraagt 140 miljoen euro, verdeeld over 140.000.000 volgestorte gewone aandelen zonder nominale waarde. Impact van de toepassing van IAS 19 (herzien in 1998) met betrekking tot personeelsvoordelen Het effect van de toepassing van IAS 19 (herzien in 1998) met betrekking tot personeelsvoordelen bedraagt 5 miljoen euro na belastingen. Impact van de overgang van pro forma eigen vermogen per 31 december 1998 naar het eigen vermogen bij aanvang boekjaar per 1 januari 1999 De vergelijkende cijfers voor 1998 werden opgemaakt op pro forma basis, waarbij gebruik werd gemaakt van een aantal veronderstellingen voor het samenvoegen van Agfa-Gevaert N.V. en haar dochterondernemingen met Agfa divisies overgenomen van dochterondernemingen van Bayer AG. Laatsgenoemden werden verworven door de Groep bij het begin van 1999. Daarenboven werden een aantal bestaande overeenkomsten tussen de ondernemingen van de Agfa en Bayer Groep in 1999 beëindigd, zoals de compensatieovereenkomsten van winsten en verliezen in Duitsland. Dit werd definitief verrekend op basis van de balansen per 31 december 1998. De impact hiervan op de openingsbalans per 1 januari 1999 is de volgende: (miljoen euro)
Impact van de overgang van combinatie naar consolidatie van de Agfa divisies (1999) Impact op de latente belastingen bij de overgang van gecombineerde naar geconsolideerde rekeningen Impact van de wijziging van het aantal ondernemingen in de consolidatiekring (bv. vermogensmutatiemethode voor Xeikon NV en de integrale consolidatie van Agfa-Gevaert Investment Fund N.V.) in vergelijking met de pro forma rekeningen Totaal
16 (53)
14 (23)
Belangen van derden De wijziging in belangen van derden (31 december 1999: 4 miljoen euro, 31 december 1998: 8 miljoen euro) is voornamelijk te wijten aan de verwerving van de resterende uitstaande aandelen (32,7%) van Printing Technologies Ltd. Australië van Hoechst. Dividenden Op 22 maart 2000 heeft de Raad van Bestuur de uitbetaling van een dividend van 46,2 miljoen euro (0,33 euro per gewoon aandeel) aanbevolen. Dit dividend is nog niet goedgekeurd door de Algemene Vergadering van aandeelhouders van Agfa-Gevaert N.V. en is daarom nog niet in de rekeningen opgenomen.
59 Agfa Jaarverslag 1999
18. Personeelsvoordelen A. Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen In de meeste landen waarin de Groep actief is, voorzien de ondernemingen van de Agfa-Gevaert Groep in pensioenvoordelen en/of een medische verzekering na de pensionering. Dergelijke voordelen gelden meestal voor alle werknemers en zijn gebaseerd op het salaris van de werknemer en het aantal jaren dienst. Deze voordelen worden boekhoudkundig verwerkt zoals voorzien in IAS 19 (herzien in 1998). Per 31 december 1999 bedroeg de totale nettoschuld met betrekking tot de pensioenplannen en aanverwante plannen van de Groep (zijnde het verschil van de uitkeringsverplichtingen verminderd met de ‘fair value’ van de activa) 736 miljoen euro. De totale netto schuld is als volgt samengesteld 1999 (miljoen euro)
Netto schulden in verband met landen van materieel belang
558
Netto schulden in verband met opzegvergoedingen (‘termination benefits’)
147
Netto schulden in verband met landen zonder materieel belang
31
Totale netto schulden
736
Of een land van materieel belang is, wordt bepaald op basis van het bedrag van de pensioenkost volgens IAS 19 (herzien in 1998). Landen met een materieel belang vertegenwoordigen meer dan 90% van de totale pensioenkosten van de Groep volgens IAS 19 (herzien in1998). De netto schulden in verband met opzegvergoedingen worden in de balans geboekt met betrekking tot de personeelsleden die hun loopbaan beëindigen onder de voorwaarden vastgelegd in de diverse plannen voor vervroegde loopbaanbeëindiging. De impact van de toepassing van IAS 19 (herzien in 1998) De overgang van de vorige versie van IAS 19 naar de nieuwe herziene versie werd van kracht op 1 januari 1999. De toename van de nettoverplichtingen die gepaard ging met deze overgang werd door de Groep geboekt per 1 januari 1999 en bedroeg 12 miljoen euro. Deze schuld werd door de Groep onmiddellijk via het eigen vermogen verwerkt. 1999 Pensioen- Aanverwante plannen verplichtingen Totaal (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
”Te bereiken doel” verplichtingen volgens IAS 19 (herzien in 1998) ”Fair value” van de activa van de pensioenplannen Niet geboekte, niet verworven “past service” kosten naar IAS 19 (herzien in 1998) Netto verplichting geboekt volgens de vorige waarderingsregels Netto toename van de verplichtingen tengevolge van de overgang
1.030
36
1.066
579
–
579
–
–
–
442
33
475
9
3
12
”Vaste bijdrage” plannen In het geval van “vaste bijdrage” plannen betalen de Agfa-Gevaert ondernemingen bijdragen aan openbaar of privaat beheerde pensioen- of verzekeringsfondsen. Eenmaal de bijdrage betaald, hebben de ondernemingen van de Groep geen verdere betalingsverplichtingen meer. De normale bijdragen vormen een kost van het jaar waarin ze verschuldigd zijn. In 1999 bedroeg deze kost 15 miljoen euro voor de landen van materieel belang. In Duitsland zijn de werknemers van Agfa-Gevaert AG en van Agfa Deutschland Vertriebsgesellschaft mbH & Cie lid van de Bayer Pensionskasse. Na de beursintroductie werd de Bayer Pensionskasse een “vaste bijdrage” plan voor de Agfa-werknemers.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
18. Personeelsvoordelen vervolg “Te bereiken doel” plannen De totale kost in 1999 van de “te bereiken doel” plannen van de Groep voor de landen van materieel belang bedroeg 40 miljoen euro: 1999 Pensioen- Aanverwante plannen verplichtingen Totaal (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
Servicekost, exclusief werknemersbijdragen
41
4
Intrestlasten
79
6
85
Verwacht rendement op de activa van de pensioenplannen
(64)
–
(64)
(9)
(9)
(18)
–
(6)
(6)
Geboekte “past service” kost Afschrijving van niet geboekte actuariële (Winsten)/Verliezen
45
(Winst)/Verlies bij vereffening of verkorting van de dienstperiode
(3)
1
(2)
Netto pensioenkost van de periode
44
(4)
40
De wijziging in de nettoschulden wordt in onderstaande tabel weergegeven. 1999 Pensioen- Aanverwante plannen verplichtingen Totaal (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
Netto geboekte schuld per 1 januari Boeking van de toename van de nettoschuld per 1 januari Verwerving van Agfa Corporation (VS) op 4 januari Verwerving van Sterling Diagnostics op 14 mei
442
33
475
9
3
12
8
32
40
15
32
47
Netto pensioenkost van de periode
44
(4)
40
Werkelijke bijdragen van de werkgever
(60)
(1)
(61)
Wisselkoersverschillen: debet of (credit)
(2)
7
5
456
102
558
Netto geboekte schuld per 31 december
Per 31 december 1999 bedroegen de totale verplichtingen van de “te bereiken doel” plannen voor de landen van materieel belang 1.497 miljoen euro, waarvan 861 miljoen euro betrekking heeft op geheel of gedeeltelijk gefinancierde plannen en de overige 636 miljoen euro betrekking heeft op niet gefinancierde plannen.
61 Agfa Jaarverslag 1999
18. Personeelsvoordelen vervolg De “te bereiken doel” verplichtingen, de activa van de pensioenplannen en de financiering van de plannen in de landen van materieel belang wordt hieronder weergegeven. 1999 Pensioen- Aanverwante plannen verplichtingen Totaal (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
Wijziging in de “te bereiken doel” verplichtingen “Te bereiken doel” verplichtingen per 1 januari
1.030
36
1.066
Verwerving van Agfa Corporation (VS) op 4 januari
188
32
220
Verwerving van Sterling Diagnostics op 14 mei
128
32
160
41
4
45
Servicekost, exclusief werknemersbijdragen Werkelijke bijdragen van de werkgever
2
–
2
Intrestlast
79
6
85
Werkelijke uitkeringen
(72)
(1)
(73)
“Past-service” kosten
(11)
(16)
(27)
Actuariële (winsten)/verliezen
(34)
(11)
(45)
Wisselkoersverschillen: debet of (credit)
57
7
64
1.408
89
1.497
“Fair value” van de activa per 1 januari
579
–
579
Verwerving van Agfa Corporation (US) op 4 januari
180
–
180
Verwerving van Sterling Diagnostics op 14 mei
113
–
113
60
1
61
“Te bereiken doel” verplichtingen per 31 december Wijziging in de activa van de pensioenplannen
Werkelijke werkgeversbijdragen Werkelijke bijdragen van het personeel
2
–
2
Werkelijk rendement van de activa
39
–
39
Werkelijke uitkeringen
(72)
(1)
(73)
Wisselkoersverschillen: (debet) of credit
61
–
61
962
–
962
“Fair value” van de activa per 31 december Financieringspositie per 31 december Financieringspositie Niet geboekte netto (winst) of verlies * Niet geboekte “past-service” kost Netto (schuld)
(446)
(89)
(535)
(8)
(6)
(14)
(2)
(7)
(9)
(456)
(102)
(558)
*Per 31 december 1999 bestaat er een niet geboekte winst met betrekking tot de “te bereiken doel” pensioenplannen van 14 miljoen euro. Volgens IAS 19 (herzien in 1998) zal deze winst worden afgeschreven over de komende jaren, gebruikmakend van de 10% “corridor “ methode.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
18. Personeelsvoordelen vervolg Belangrijkste actuariële parameters op balansdatum (gewogen gemiddelden) 1 januari 1999
31 december 1999
Discontovoet
5,7%
6,3%
Verwacht rendement op de activa van de pensioenplannen
7,0%
7,8%
Verhoging van de bezoldigingen
3,1%
3,9%
Inflatiepercentage
1,9%
2,1%
De gemiddelden inzake discontovoet, de stijging van de salarissen en de inflatie werden gewogen op basis van de “te bereiken doel” verplichtingen van de betreffende activa. Het gemiddeld verwacht rendement uit de activa werd gewogen op basis van de “fair value” van de betreffende activa. B. Voordelen onder vorm van warranten op aandelen Op 10 november 1999 creëerde de Groep een aandelen warrant plan (het “Long Term Incentive Plan”– eerste tranche) voor de directie en een selecte groep managers. ‘Één’ warrant verleent de houder het recht om in te tekenen op ‘één’ nieuw gewoon aandeel van de Onderneming. In totaal werden er 581.100 warrants uitgegeven en verdeeld onder de begunstigden. Elke begunstigde had recht op 13 warrants voor elk aandeel van de Onderneming dat hij / zij had gekocht en neergelegd had onder vorm van een initiële investering. De warrants werden gratis toegekend indien de aandelen van de initiële investering tegen 22 euro per aandeel of meer waren aangekocht. Indien de prijs per aandeel van de initiële investering lager dan 22 euro was dan diende er een bedrag te worden betaald gelijk aan 1/13 van het verschil tussen de 22 euro per aandeel en de effectief betaalde prijs per aandeel. Volgens de voorwaarden van het plan kunnen de warrants enkel worden uitgeoefend tussen 1 januari 2003 en 10 november 2005 waarna ze waardeloos worden. De uitoefenprijs van de warrants is gelijk aan 22 euro. 19. Financiële schulden 1999 (miljoen euro)
Schulden op meer dan één jaar
700
“Revolving multi-currency”kredietfaciliteit1
550
Niet gewaarborgde kredietfaciliteiten
124
2
Financiële leasingschulden3
26
Schulden op ten hoogste één jaar
541
“Commercial paper” programma
171
Niet gewaarborgde kredietfaciliteiten
2
368
Financiële leasingschulden3 1
“Revolving multicurrency” niet gewaarborgde kredietfaciliteiten In de loop van 1999 sloot de Onderneming “revolving multicurrency” kredietfaciliteiten af met looptijden van 3,5 en 7 jaar ten belope van een nominaal bedrag van 1.090 miljoen euro.
2
63 Agfa Jaarverslag 1999
19. Financiële schulden vervolg De verdeling over de diverse looptijden is de volgende : Nominaal Uitstaand bedrag saldo (miljoen euro) (miljoen euro)
3 jaar
430
5 jaar 7 jaar Totaal
Munt
Rentevoet
Eindvervaldag
95
EUR
3,16% – 3,63%
5-2002
395
210
EUR
2,83% – 3,65%
5-2004
265
245
EUR
2,83% – 3,63%
5-2006
1.090
550
EUR
In het algemeen hebben de geldopnames onder deze kredietfaciliteiten een looptijd tussen 1 maand en 1 jaar. Intresten worden vastgelegd over een langere periode door gebruik te maken van afgeleide financiële producten. Deze kredietopeningen zijn niet gewaarborgd. 2
Niet gewaarborgde kredietfaciliteiten Uitstaand saldo (miljoen euro)
Schulden bij kredietinstellingen op lange termijn
46 69
Totale niet gewaarborgde kredietfaciliteiten op lange termijn
Munt
Rentevoet
JPY 2,08% – 3,15% USD
eindvervaldag
Vast
7,5%
Vlottend
6
SEK
4,9%
Vlottend
1
EUR
5,25%
Vast
2
CHF
2,99%
Vlottend
Munt
Gewogen gemiddelde rentevoet
31-07-02 10-01-00* Doorlopend Doorlopend* 02-01-03
124
*Nadien begrepen in de “revolving multicurrency” kredietfaciliteiten. Uitstaand saldo (miljoen euro)
Schulden bij kredietinstellingen op korte termijn Totale niet gewaarborgde kredietfaciliteiten op korte termijn
264
Multi-deviezen
5,17%
104
Multi-deviezen
5,41%
368
Eindvervaldag
Vast
01-04-00
Vlottend 12-05-00
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
19. Financiële schulden vervolg 3
Financiële leasingschulden Leasingovereenkomsten waarbij de Groep optreedt als huurder worden als financiële schulden in de balans opgenomen voor een bedrag dat bij aanvang van het contract gelijk is aan de “fair value” van het gehuurde goed of, indien dit bedrag lager is, aan de actuele waarde van de minimum leasingbetalingen. Deze financiële schulden bedroegen 28 miljoen euro per 31 december 1999, en zullen aanleiding geven tot intrestbetalingen van 34 miljoen euro tot en met de vervaldag. De vervaldagstructuur van de financiële schulden is als volgt : 1999 Totaal Niet Nominaal verschuldigd vervallen uitstaand bedrag rentelasten bedrag (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
Op ten hoogste één jaar
5
3
2
Tussen één en vijf jaar
24
11
13
Op meer dan vijf jaar
33
20
13
Totaal
62
34
28
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
Schulden met betrekking tot bezoldigingen
38
22
Schulden met betrekking tot belastingen
55
50
Schulden met betrekking tot sociale lasten
45
44
Gelopen, niet vervallen intresten
14
4
–
11
De onder de leasingovereenkomst verschuldigde nominale bedragen liggen vast. 20. Diverse schulden De diverse schulden omvatten :
Ontvangen vooruitbetalingen Schulden met betrekking tot geaccepteerde wissels
1
1
Andere diverse schulden
224
167
Totaal
377
299
De belastingschulden bevatten niet alleen de eigen belastingschulden van de Groep maar ook de door de groepsvennootschappen ingehouden belastingen van derden. Schulden met betrekking tot sociale lasten bevatten voornamelijk de sociale zekerheidsbijdragen die nog niet betaald werden op afsluitingsdatum. De andere diverse schulden omvatten onder meer waarborgen, aan klanten te betalen commissies, schulden onder kasbeheer, enz.
65 Agfa Jaarverslag 1999
21. Voorzieningen De totale voorzieningen aangelegd door de Groep evolueerden als volgt : Milieuvoorzieningen (miljoen euro)
Omzet gerelateerdevoorzieningen (miljoen euro)
Belastingen (miljoen euro)
Voorzieningen per 1 januari 1999
7
96
Voorzieningen aangelegd in de loop van het boekjaar
8
98
Voorzieningen met betrekking tot de overname van Sterling Diagnostic Imaging Aanwending van voorzieningen in de loop van het boekjaar
Andere (miljoen euro)
Totaal (miljoen euro)
13
62
178
28
140
274
–
48
15
–
63
(1)
(55)
(11)
(30)
(97)
Terugname van voorzieningen in de loop van het boekjaar
–
(4)
(1)
(14)
(19)
Omrekeningsverschillen
1
15
2
7
25
15
198
46
165
424
Voorzieningen per 31 december 1999
De Groep is onderworpen aan een hele reeks milieureglementeringen in de diverse landen waarin zij actief is, met inbegrip van de reglementering in verband met de emissie van afvalwater en luchtverontreiniging, het beheer van gevaarlijke stoffen, de preventie van lozingen. De Groep heeft belangrijke uitgaven gedaan en voorzieningen aangelegd om te voldoen aan de vigerende normen en reglementen. De voorzieningen met betrekking tot milieubescherming dekken toekomstige aanpassingswerken van terreinen en de sanering van bodems die zijn verontreinigd door vroegere industriële activiteiten. Omzetgerelateerde voorzieningen omvatten onder meer omzetkortingen, rabatten, commissies betaald aan agenten en bijkomende verplichtingen in verband met aan- en verkoopcontracten. Andere voorzieningen hebben voornamelijk betrekking op de herstructureringskosten. De Groep gaat op dit ogenblik door een herstructureringsproces waarmee fabriekssluitingen gepaard gaan en een vermindering van het aantal werknemers. Andere herstructureringsmaatregelen die overwogen worden hebben betrekking op het verminderen van de productiekosten, het verhogen van de efficiëntie van de installaties en de aanpassing aan de wijzigende marktomstandigheden. Tot nu toe heeft de Groep de sluiting van de fabriek in Neu-Isenburg in Duitsland aangekondigd evenals een vermindering van het aantal werknemers met meer dan 1.000. Voor deze herstructurering evenals voor de herstructureringskosten gerelateerd aan de integratie van Sterling heeft de groep een voorziening aangelegd. Andere voorzieningen hebben te maken met betwistingen, vorderingen en verbintenissen met een mogelijk negatieve afloop. 22. Afgeleide financiële instrumenten Bij de uitoefening van de bedrijfsactiviteit wordt de Groep blootgesteld aan wisselkoersrisico’s, intrest- en kredietrisico’s. Afgeleide financiële instrumenten worden gebruikt om het risico voor de Groep verbonden aan de schommelingen van de wisselkoersen en de rente te verminderen. Hoewel de afgeleide producten onderhevig zijn aan het risico dat de marktprijs na de aanschaf zal wijzigen, wordt dit effect in principe geneutraliseerd doordat de markprijs van het ingedekte bestanddeel een tegengestelde beweging zal vertonen. Wisselkoersrisico Het wisselkoersrisico bestaat uit de mogelijke waardeschommelingen van financiële instrumenten ingevolge wisselkoersfluctuaties. De Groep is blootgesteld aan een wisselkoersrisico op de verkopen, aankopen en ontleningen die niet in euro zijn uitgedrukt. De US Dollar en het Pond Sterling zijn de munten die het meest aanleiding geven tot blootstelling aan wisselkoersrisico’s.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
22. Afgeleide financiële instrumenten vervolg Geboekte activa en passiva Het wisselkoersrisico ontstaat voornamelijk indien vorderingen en schulden in een andere munt zijn uitgedrukt dan de lokale munt van de onderneming. Zulke risico’s kunnen op een natuurlijke wijze ingedekt zijn wanneer een vordering in een bepaalde munt gecompenseerd wordt door een schuld voor hetzelfde bedrag, met een gelijkwaardige termijn en in dezelfde munt. Zij kunnen tevens worden ingedekt met behulp van afgeleide financiële instrumenten. Per 31 december 1999 was de Groep blootgesteld aan de volgende wisselkoersrisico’s: Wisselkoersrisico Natuurlijke indekking Indekking door gebruik van afgeleide financiële instrumenten Residueel niet ingedekt wisselkoersrisico
Vorderingen (miljoen euro)
Schulden (miljoen euro)
506
192
(99)
(99)
(259)
(27)
148
66
Indien het wisselkoersrisico ontstaat door intragroepsleningen dan wordt dit steeds, hetzij op natuurlijke wijze ingedekt, hetzij door het gebruik van afgeleide financiële instrumenten. Wisselkoersrisico’s ingevolge financiële verplichtingen worden volledig ingedekt. De belangrijkste hiervoor gebruikte instrumenten zijn deviezenswaps, intrestswaps met uitwisseling van hoofdsom en termijnwisselcontracten. Anticipatie van toekomstige verrichtingen Afgeleide financiële instrumenten worden gebruikt zowel om reeds geboekte als om toekomstige verrichtingen in te dekken. Om haar blootstelling aan wisselkoersrisico’s met betrekking tot toekomstige verkopen in US Dollar en Pond Sterling in te dekken heeft Agfa Gevaert AG een aantal termijnwisselcontracten en optiecontracten afgesloten. Deze verrichtingen dekken het wisselkoersrisico met betrekking tot de verwachte omzet over de volgende 5 maanden in. Per 31 december 1999 bedroegen de indekkingsverrichtingen met betrekking tot toekomstige transacties 124 miljoen euro. Indekking van de netto investering in buitenlandse dochterondernemingen De Groep maakt gebruik van termijnwisselcontracten en leningen in US Dollar om het wisselkoersrisico met betrekking tot de netto investering in haar dochteronderneming Agfa Corporation in de Verenigde Staten (gedeeltelijk) in te dekken. 31 december 1999 (miljoen euro)
Leningen in USD
65
Termijnwisselcontracten
435
Totaal
500
Op deze indekking werd er een wisselkoersverschil van 9 miljoen euro geboekt als een terugname van reeds geboekte omrekeningsverschillen tijdens dezelfde periode. Intrestrisico Het intrestrisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal schommelen ingevolge wijzigingen in de marktrentevoeten. Wegens de stijging van de rentevoeten werd het intrestrisico van de Groep per 31 december 1999 beheerd door renteswaps en renteopties ten belope van een totaal bedrag in hoofdsom van 753 miljoen euro. Een gedeelte van dit intrestrisico was ingedekt via “capped constant maturity swaps” voor een bedrag in hoofdsom van 280 miljoen euro.
67 Agfa Jaarverslag 1999
22. Afgeleide financiële instrumenten vervolg “Capped constant maturity Swap” De Onderneming ging een aantal capped CMS contracten aan ten belope van een totaal bedrag van 280 miljoen euro. De individuele onderliggende contracten hebben een duur van 5 jaar. Onder de voorwaarden van deze CMS contracten betaalt de Onderneming een vaste 5-jaars swaprente met driemaandelijkse vervaldag. De Onderneming ontvangt de 3 maand Euribor, vermeerderd met een aantal basispunten. Met de opbrengst van deze basispunten werden caps op de onderliggende CMS contracten gekocht. De cap geldt voor een periode van 5 jaar. Het niveau van de cap bedraagt: 100 miljoen euro
5.35%
50 miljoen euro
5.37%
40 miljoen euro
5.34%
90 miljoen euro
5.43%
Kredietrisico Het kredietrisico is het risico dat één van de contracterende partijen zijn verplichtingen met betrekking tot het financiële instrument niet nakomt waardoor er voor de andere partij een verlies kan ontstaan. De Groep eist geen waarborgen met betrekking tot financiële activa. Het management heeft een kredietpolitiek uitgewerkt en de blootstelling aan het kredietrisico wordt continu opgevolgd. Elke klant wiens krediet een bepaald bedrag overstijgt wordt aan een kredietwaardigheidsonderzoek onderworpen. Beleggingen kunnen enkel in liquide effecten en enkel met tegenpartijen waarvan de kredietwaardigheid (“credit rating”) minstens gelijk is aan die van de Groep. Transacties met afgeleide financiële instrumenten zijn enkel toegelaten met tegenpartijen die over een hoge kredietwaardigheid beschikken. Op balansdatum waren er geen noemenswaardige kredietrisicoconcentraties. Aangezien wij geen algemene verrekeningsakkoorden afsluiten met onze klanten, vertegenwoordigen de totalen opgenomen in de activa het maximale kredietrisico. Het kredietrisico met betrekking tot afgeleide financiële instrumenten bedraagt 44 miljoen euro. Dit bedrag is het totaal van alle positieve “fair values” van de afgeleide producten die een vordering op de andere partijen inhouden. Het is gelijk aan de verliezen die kunnen ontstaan indien al deze partijen hun contractuele verbintenissen niet zouden nakomen. Dit risico wordt door ons beperkt doordat er een limiet wordt gesteld voor het volume in afgeleide producten dat met een individuele tegenpartij kan worden afgesloten. “Fair values” Het marktrisico ontstaat wanneer de waarde van financiële instrumenten in positieve of negatieve zin beïnvloed wordt door fluctuerende prijzen op de financiële markten. De “fair values” zijn de actuele marktwaarden (de gekwoteerde marktwaarden of een berekening op basis van inschattingstechnieken) van de afgeleide financiële instrumenten, zonder rekening te houden met tegengestelde ontwikkelingen in de waarde van de ingedekte transacties. De “fair values” van “interest rate forwards”worden berekend op basis van de marktprijs of de prijs van gelijkaardige contracten. De “fair values” geven de verworven winsten en verliezen weer die dienen te worden geboekt wanneer het ingedekte bestanddeel een impact heeft op de verlies- en winstrekening. De berekening van de “fair value” houdt geen rekening met compenserende veranderingen in de waarde van het ingedekte bestanddeel. De “fair values” van bestaande rente- en deviezenswaps vertegenwoordigen het bedrag dat de Groep zou moeten betalen of ontvangen indien het contract zou worden stopgezet op balansdatum. De nominale bedragen geven het volume aan openstaande contracten met afgeleide producten weer op balansdatum. Zij vertegenwoordigen geenszins het risico van de Groep op dergelijke transacties.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
22. Afgeleide financiële instrumenten vervolg “Fair values” vervolg De nominale en contractuele bedragen en de respectieve “fair values” van de afgeleide financiële instrumenten bedragen: Nominaal of contractueel bedrag
“Fair value”
31 december 31 december Pro forma 31 december 1999 1998 1999 (miljoen euro) (miljoen euro) (miljoen euro)
31 december Pro forma 1998 (miljoen euro)
Termijnwisselcontracten
861
305
(25)
(0.1)
Valutaopties
152
79
(2)
(0.9)
Deviezenswaps
964
102
(21)
0.3
Instrumenten ter indekking van het intrestrisico
753
223
(1)
10.7
(49)
10.0
Totaal 23. Operationele leasing Leasing als huurder De minimum leasingbetalingen onder niet opzegbare operationele leasing bedragen:
1999 (miljoen euro)
Op minder dan één jaar
24
Tussen één en vijf jaar
41
Op meer dan vijf jaar
25
Totaal
90
Leasing als verhuurder De Groep verhuurt bepaalde eigendommen onder operationele leasing (toelichting 12). De huuropbrengsten onder de niet opzegbare operationele leasing bedragen: 1999 (miljoen euro)
Op minder dan een jaar
3
Tussen één en vijf jaar
5
Op meer dan vijf jaar Totaal
8
24. Verbintenissen en buitenbalansverplichtingen
Verplichtingen met betrekking tot wissels Borgtochten
1999 (miljoen euro)
Pro forma 1998 (miljoen euro)
35
32
6
29
Waarborgovereenkomsten
23
4
Totaal
64
65
De totale aankoopverplichtingen in het kader van grote kapitaalinvesteringsprojecten waarvoor de respectieve contracten al werden toegekend of de orders geplaatst bedroegen op 31 december 1999 27 miljoen euro.
69 Agfa Jaarverslag 1999
25. Transacties met verwante partijen Transacties met Bestuurders en leden van het Directiecomité De bezoldiging van het Directiecomité voor 1999 bedroeg 2.636.097 euro. De honoraria voor gepensioneerde leden van het Uitvoerend Comité en hun personen ten laste bedroegen 1.407.559 euro De totale bezoldiging van de Raad van Bestuur bedroeg 249.812 euro. Per 31 december 1999 waren er geen uitstaande leningen ten behoeve van de leden van het Directiecomité en de leden van de Raad van Bestuur. Transacties met andere partijen In de loop van 1999 bedroegen de aankopen van de onderneming Xeikon NV 0,66% van de kostprijs van verkopen van de Groep. De vanwege de Groep aan Xeikon NV verkochte goederen daarentegen bedroegen 0,25% van de omzet van de groep. De Groep ontving royalties op zijn omzet met Xeikon NV. De transacties met de ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode toegepast werd, worden afgesloten als transacties tussen twee nietverbonden partijen. 26. Winst per aandeel Basisberekening winst per aandeel De berekening van de winst per aandeel is gebaseerd op de winst toekomend aan de gewone aandeelhouders: deze bedraagt 14 miljoen euro (1998: 140 miljoen euro) op het gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen in 1999: 140,000,000 (1998: 140,000,000 – herwerkt).
Winst per aandeel- basisberekening
1999 (euro)
Pro forma 1998 (euro)
0.1
1
Winst per aandeel – na verwatering Bij de berekening van de winst per aandeel na verwatering, wordt het gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen aangepast om rekening te houden met het potentieel verwateringseffect. Zo werden onder het aandelen-warrantplan voor de directie en selecte groep van managers, 581.100 warrants uitgegeven tegen een uitoefenprijs van 22 euro per aandeel (zie toelichting 18). De gemiddelde “fair value” van een gewoon aandeel bedroeg in 1999 19,14 euro per aandeel. De warrants brengen geen verwatering met zich mee aangezien de gemiddelde “fair value” van één gewoon aandeel lager ligt dan de uitgifteprijs van een gewoon aandeel onder het warrant programma. 27. Gebeurtenissen na afsluitdatum Op 27 januari 2000 ondertekenden Agfa-Gevaert NV en Xeikon NV een Intentieverklaring waarin voorzien wordt in de overdracht van Agfa’s Digital Printing Systems business (DPS) naar Xeikon NV. De overdracht omvat alle activiteiten met betrekking tot Onderzoek en Ontwikkeling, productie, marketing en verkoop van toner en op toner gebaseerde digitale printapparatuur. In de loop van 1999 realiseerde de DPS-afdeling van de Groep een omzet van 68 miljoen euro. De activa die aan Xeikon NV zouden worden overgedragen omvatten grond, gebouwen en uitrusting van de vestiging in “Heultje” en de uitrusting van Onderzoek en Ontwikkeling en de verkoopafdeling. Xeikon NV betaalt voor deze transactie in aandelen, waarbij de participatie van Agfa in Xeikon NV beperkt blijft tot 25,5%. Mocht het plafond van 25,5% worden overschreden dan dient het resterende gedeelte in cash uitbetaald te worden.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
28. De ondernemingen van de Groep De moedermaatschappij van de Groep, Agfa-Gevaert N.V. gevestigd in Mortsel/België, is de moedermaatschappij van de volgende belangrijke dochterondernemingen: Deelnemingen in dochterondernemingen Agfa-Gevaert Groep per 31 december 1999 Geconsolideerde ondernemingen Naam van de onderneming
Plaats
Effectief belang in %
Agfa België N.V.
Kontich/België
100
Agfa Corporation
Ridgefield Park/Verenigde Staten
100
Agfa de Mexico S.A. de C.V.
Mexico D.F./Mexico
Agfa Deutschland Vertriebsgesellschaft GmbH & Cie
Levenkusen/Duitsland
Agfa Finance N.V.
Brussel/België
Agfa Finance Pty. Ltd.
Nunawading/Australië
100
Agfa Finance S.A.
Rueil-Malmaison/Frankrijk
100
Agfa Hong Kong Ltd.
Hong Kong/PR China
100
99,80 100 48,31*
Agfa Hungaria Kft.
Budapest/Hongarije
100
Agfa Inc.
Toronto/Canada
100
Agfa Industries Korea Ltd.
Ansan-si/Zuid-Korea
100
Agfa Korea Ltd.
Seoul/Zuid-Korea
100
Agfa Limited
Dublin/Ierland
100
Agfa Print Pty. Ltd.
Isando/Rep. Zuid-Afrika
100
Agfa s.r.o.
Praag/Tsjechië
100
Agfa Singapore Pte. Ltd.
Singapore
100
Agfa Sp. z.o.o.
Warschau/Polen
100
Agfa-Gevaert A/S
Glostrup/Denemarken
100
Agfa-Gevaert AB
Kista/Zweden
100
Agfa-Gevaert AEBE
Athene/Griekenland
100
Agfa-Gevaert AG
Dübendorf/Zwitserland
99,12
Agfa-Gevaert AG
Leverkusen/Duitsland
99,99
Agfa-Gevaert Argentina S.A.
Buenos Aires/Argentinië
99,99
Agfa-Gevaert A/S
Hagan/Noorwegen
100
Agfa-Gevaert B.V.
Rijswijk/Nederland
100
Agfa-Gevaert de Venezuela S.A.
Caracas/Venezuela
100
Agfa-Gevaert do Brasil Ltda.
Sao Paulo/Brazilië
100
Agfa-Gevaert Gesellschaft m.b.H.
Wenen/Oostenrijk
100
Agfa-Gevaert International N.V.
Mortsel/België
100
Agfa-Gevaert Japan, Ltd.
Tokyo/Japan
Agfa-Gevaert Limited
Brentford/Verenigd Koninkrijk
100
Agfa-Gevaert Limited
Nunawading/Australië
100
*onder volledige controle van Agfa-Gevaert N.V.
95
71 Agfa Jaarverslag 1999
28. De ondernemingen van de Groep vervolg Deelnemingen in dochterondernemingen Agfa-Gevaert Groep per 31 december 1999 Geconsolideerde ondernemingen Naam van de onderneming
Plaats
Agfa-Gevaert Ltda.
Santiago de Chile/Chili
Effectief belang in %
100
Agfa-Gevaert S.A.
Rueil-Malmaison/Frankrijk
100
Agfa-Gevaert S.p.a.
Milaan/Italië
100
Agfa-Gevaert, Lda.
Linda-a-Velha/Portugal
Agfa-Gevaert, S.A.
Barcelona/Spanje
100 99,98
Agfa-Gevaert Investment Fund N.V.
Mortsel/België
100
Agfa-Gevaert New Zealand Ltd.
Auckland/Nieuw Zeeland
100
Agfa Wuxi Film Production Company Ltd.
Wuxi/PR China
Agfa Malaysia Sdn. BHD
Kuala Lumpur/Maleisië
99
Agfa Finance Spa
Milaan/Italië
100
Agfa Europa N.V.
Mechelen/België
100
99,99
Agfa Europe S.A.
Genève/België
100
CEA Aktiebolag
Strägnäs/Zweden
100
CEA GmbH
Hamburg/Duitsland
100
Fotoindustria S.p.a.
Garbagnate/Italië
Luithagen N.V.
Mortsel/België
Monotype Typography, Inc
Elk Grove Village/Verenigde Staten
92 99,99 100
Monotype Typography, Ltd
Surrey/Verenigd Koninkrijk
100
OY Agfa-Gevaert AB
Espoo/Finland
100
Printing Technologies (NZ) Limited
Auckland/Nieuw-Zeeland
100
Printing Technologies Ltd
Blackburn/Australië
100
Sterling Diagnostic Imaging Inc.
Greenville/Verenigde Staten
100
Sterling Diagnostic Imaging Holding Corp.
Greenville/Verenigde Staten
100
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening vervolg
28. De ondernemingen van de Groep vervolg Dochterondernemingen die niet in de geconsolideerde rekeningen werden opgenomen per 31 december 1999 Naam van de onderneming
Plaats
Effectief belang in %
Agfa Argentina S.A.C.I. i.L.
Buenos Aires/Argentinië
100
Agfa Graphics Ltd.
Ramat Siv/Petach Tikva/Israël
100
Agfa Laborgeräte GmbH
Gera/Duitsland
100
Agfa OZASOL S.r.l.
Pero/Italië
100
Agfa-Gevaert Iran S.S.K.
Teheran/Iran
Agfa-Gevaert Unterstützungskasse GmbH
Leverkusen/Duitsland
Agfa-Gevaert Colombia Ltda
Santa Fé de Bogota/Colombia
Agfa Moscow
Moscow/Rusland
76 100 99,99 100
CAWO Photochemische Fabrik GmbH
Schrobenhausen/Duitsland
100
Compusat S.r.l.
Milaan/Italië
100
GST Grafic Service Team Verwaltungs GmbH
Leverkusen/Duitsland
100
GST Grafic-Service-Team GmbH & Co.
Leverkusen/Duitsland
100
Mortselse Immobilienvennootschap N.V.
Mortsel/België
100
PaperStudio Inc.
Chicago/Verenigde Staten
100
Shanghai Agfa Imaging Products Co., Ltd.
Shanghai/ PR China
100
Krypton Grundstücksverwaltungsgesellschaft mbH&Co
Mainz/Duitsland
100
Impax Solutions Inc
Toronto/Canada
100
Agfa Taiwan Co. Ltd.
Taipei/Taiwan
100
Cea America Corporation
Las Vegas/Verenigde Staten
100
Agfa Deutschland Vertriebs-Verwaltungsgesellschaft mbH
Leverkusen/Duitsland
100
Agfa Typography Limited
Dun Laoghaire/Ierland
100
Ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode per 31 december 1999 Naam van de ondernemingen
Plaats
FotoWire Development S.A.
Genève/Zwitserland
Idoc N.V.
Brussel/België
Mitsui & Co Graphic System Ltd.
Tokyo/Japan
Xeikon N.V.
Mortsel/België
Effectief belang in %
22 33,33 20 20,20
“De Commissie voor het Bank - en Financiewezen heeft Agfa-Gevaert NV op 18 april 2000 toegestaan om dit jaarverslag als referentiestuk te gebruiken telkens als zij in het kader van Titel II van het koninklijk besluit nr. 185 van 9 juli 1935, via de procedure van gescheiden informatieverstrekking een openbaar beroep doet op het spaarderspubliek en dit tot zij haar volgend jaarverslag publiceert.In het kader van deze procedure moet bij het jaarverslag een verrichtingsnota worden gevoegd. Het jaarverslag en de verrichtingsnota vormen samen een prospectus in de zin van artikel 29 van het koninklijk besluit nr. 185 van 9 juli 1935. Dit prospectus moet ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Commissie voor het Bank- en Financiewezen overeenkomstig artikel 29ter, § 1, eerste lid van het koninklijk besluit nr. 185 van 9 juli 1935”.
73 Agfa Jaarverslag 1999
Statutaire Rekeningen Agfa-Gevaert N.V. (in verkorte vorm en in overeenstemming met de Belgische boekhoudkundige normen)
Jaarrekening Agfa-Gevaert N.V. Balans 31 december 1999 (miljoen euro)
31 december 1998 (miljoen euro)
124
86
Activa II.
Immateriële vaste activa
III.
Materiële vaste activa
74
70
IV.
Financiële vaste activa
1.924
1.050
VI.
Voorraden en bestellingen in uitvoering
VII. Vorderingen op ten hoogste 1 jaar VIII. Geldbeleggingen IX.
Liquide middelen
X.
Overlopende rekeningen
250
258
405
175
35
73
0
4
3
9
2.815
1.725 133
Passiva I.
Kapitaal
140
II.
Uitgiftepremies
107
107
IV.
Reserves
768
705
V.
Overgedragen winst
182
182
VI.
Kapitaalsubsidies
1
0
1.198
1.127
108
110
VII. Voorzieningen voor risico’s en kosten VIII. Schulden op meer dan 1 jaar IX.
Schulden op ten hoogste 1 jaar
X.
Overlopende rekeningen
70
5
1.370
471
69
12
2.815
1.725
Statutaire Rekeningen Agfa-Gevaert N.V. vervolg (in verkorte vorm en in overeenstemming met de Belgische boekhoudkundige normen)
Jaarrekening Agfa-Gevaert N.V. Resultatenrekening 1999 (miljoen euro)
1998 (miljoen euro)
1.682
1.507
I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname –) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten
5
–4
104
95
51
42
1.842
1.640
929
864
13
–17
II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename –, afname +) B. Diensten en diverse goederen
233
188
C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
393
370
D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
146
135
10
–13
F. Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen –) G. Andere bedrijfskosten
13
8
1.737
1.535
III. Bedrijfswinst
105
105
IV.
Financiële opbrengsten
115
96
V.
Financiële kosten
Totale bedrijfskosten
VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting VII. Uitzonderlijke opbrengsten
–79
–59
141
142
14
17
IX. Winst van het boekjaar vóór belasting
155
159
X.
–38
–44
XI. Winst van het boekjaar
Belastingen op het resultaat
117
115
XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar
117
115
– wettelijke reserve
–1
0
– overige reserves
–70
–20
– vergoeding van het kapitaal
–46
–95
De auditor KPMG, bedrijfsrevisor, vertegenwoordigd door K.M. Van Oostveldt, heeft de jaarrekening goedgekeurd zonder voorbehoud. Agfa-Gevaert N.V. geeft in haar verslag zowel de holding als de industriële activiteiten weer.
Informatie voor de aandeelhouder
aantal uitstaande aandelen Eerste notering Beurskapitalisatie op 31 december 1999
140,000,000 1 juni 1999 2.961 miljoen euro
Notering Reuters ticker Bloomberg ticker Datastream
Aandelenbeurs van Brussel en Frankfurt AGFAt.BR / AGEG.DE AGF BB / AGE GR B:AGF
Aandeelhoudersstructuur op 31 december 1999
Aardeleninformatie in euro EPS vóór herstructurering/ niet-recurrente kosten EPS na herstructurering/ niet-recurrente kosten CFPS Bruto dividend *Pro forma
Bayer AG: 30% Vrij in omloop: 45,1% Gevaert Groep: 24,9%
Aandeelwaarde: Evolutie van het Agfa-aandeel tegenover de BEL-20
Agfa
1999
1998*
1.31
1.16
0.10 2.14 0.33
1.00 2.73 n.a.
BEL-20
Agfa
BEL-20
20
3200
15
2400
10
1600
5
800
0
juni
Gemiddeld volume verhandelde aandelen: 181.172
juli
augustus Beurskoers op 31 december: 21.15 euro
Financiële kalender Jaarlijkse Algemene Vergadering Uitbetaling dividend 1999 Resultaten eerste kwartaal 2000 Resultaten eerste jaarhelft 2000 Resultaten derde kwartaal 2000 Volledig jaarresultaat 2000 Jaarlijkse Algemene Vergadering
september
oktober
november
Hoogste beurskoers: 22.19 euro
Contactadres voor aandeelhouders 25 april 2000 11 mei 2000 Week beginnend 22 mei 2000 Week beginnend 21 augustus 2000 Week beginnend 20 november 2000 maart 2001 24 april 2001
Investor Relations Department Septestraat 27 2640 Mortsel België Tel: +32 3 444 5901 Fax: +32 3 444 5902
[email protected]
december
Laagste beurskoers: 17.10 euro
0
www.agfa.com