Agenda
Studiedagen
Cursussen
B-E-T-O-N-I-N-F-O
2
BV Nieuws Betontechnologie: (Zelf)herstel van beton jaargang 2014 | maart, nummer 2
1
INHOUD
11
5
17 Nationale agenda Vormvrijheid in beton 18 maart 2014 Cementrum Den Bosch Self healing concrete, stand van zaken 1 april 2014 TU Delft Avondcollege (praktisch) wapenen, ARBO en de Eurocodes 10 april 2014 Uitgeest Excursie omlegging Zuid-Willemsvaart 15 april 2014 Rosmalen
2
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Agenda
2
Concreet
5
Studiedagen
8
Cursussen
13
Mededelingen/ B-E-T-O-N-I-N-F-O
17
MBO/HBO-docentendag 16 april 2014 Noord-Zuidlijn Amsterdam
Niet-constructief beton 6 mei 2014 Algemene Ledenvergadering met excursie 14 mei 2014 Muziekcentrum Vredenburg Utrecht Markthal Rotterdam 21 mei 2014 Rotterdam
Constructeursdag 22 mei 2014 Noord-Zuidlijn Station Vijzelgracht Amsterdam Funderingsdag 2014 2 oktober Figi Zeist Betondag 2014 20 november 2014 De Doelen Rotterdam
BV-NIEUWS 2014
Paviljoen Galderse meren In het BV-Nieuws veel aandacht voor de Betonprijs 2013. In dit nummer geen winnaar maar een genomineerde in de categorie Betontechnologie: Paviljoen Galderse meren. Het paviljoen voor de Reddingsbrigade in Breda is waarschijnlijk het eerste project ter wereld dat is uitgevoerd met zelfherstellend beton. De dak- en gevelschil zijn uitgevoerd in 60 mm spuitbeton als een buitenschil: vandaalwerend en niet waterdoorlatend. Het spuitbeton is voorzien van, voor mens en dier onschadelijke bacteriën die zorgen voor kalksteenproductie, waardoor eventuele scheuren in beton vanzelf hersteld worden. Hierdoor kunnen betonconstructies aanzienlijk dunner worden uitgevoerd en is minder onderhoud benodigd. Belangrijk hierbij is dat de levensduur verlengd kan worden, de constructieve veiligheid op den duur beter geborgd is en door dit alles de CO2 klimaatbelasting van het wereldwijd meest toegepaste materiaal (beton) sterk verminderd werd.
De jury is onder de indruk van de potentie van het hier toegepaste mengsel. Hoewel zelfherstellend beton zich nog in de experimentele fase bevindt, zal het naar verwachting zorgen voor grote veranderingen in onze betonwereld. Zelfherstellend beton, slankere constructies en minder onderhoud en reparatie; een innovatie in het hart van de betonwereld. Voor de jury is het hierbij tevens van belang dat dankzij gedegen wetenschappelijk onderzoek aan de TU-Delft, Nederland op dit gebied een relatieve internationale voorsprong heeft verworven. In dit nummer 2 artikelen over Paviljoen Galderse meren en zelfherstellend beton en een aankondiging voor de Studiedag hierover op 1 april in TU Delft.
Paviljoen Reddingsbrigade - Breda, de Galderse meren
Wereldprimeur: eerste project met zelfherstellend beton Architect frank marcus is de eerste die een zelfherstellend bio-betonproduct in de praktijk toepast. Samen met de afdeling ‘Selfhealing materials’ van de TU Delft is een paviljoen voor de reddingsbrigade
aard een hoofdrol. Het gevarieerde en soms intensieve gebruik van de directe landschappelijke omgeving van het paviljoen vroeg om antwoorden op vragen als inpassing van aan- en afwezigheid, klimaat, veiligheid, zon en zicht. Het programma van eisen stelde, naast functionele inhoud, duurzame maar ook vandaalwerende doelstellingen.
aan de Galderse Meren in Breda voorzien van een betonnen schil die slechts zestig millimeter dik is. De ligging van dit Paviljoen aan het recreatiegebied, de Galderse Meren, een voormalige zandwinlocatie ten behoeve van snelweg -knooppunt Galder, (A16-A27-A58) nabij zowel de grens met België maar ook de binnenstad van Breda, brengt een diversiteit van dag- en nachtbezoekers. Landschappelijke en stedelijke activiteit komen heftig samen. Het gebied is onderhevig aan veel soorten, gewenst en ongewenst vermaak. In het ontwerp van dit paviljoen spelen, ondanks haar geringe omvang, vraagstukken van landschappelijke, stedenbouwkundige en architectonische
3
Met het Paviljoen Galder is getracht een symbiose met landschap (waterkant, talud, ligging in bossage) en functie (toezicht, redding & hulp) te ontwerpen. Constructief is gezocht ook naar een overspanning met glooiende vorm, die werd gevonden in gelamineerde (half)spanten en eenzelfde dak- en gevelhuid van beton. De spanten hebben naast constructieve functie, dus ook een organiserende en vormende betekenis (schelp). De spanten met het dakbeschot van houten delen fungeren als een ‘verloren bekisting’ voor de afwerking van dak- en gevelhuid. De dakgevelhuid van zelfherstellend beton is een wereldprimeur. Omwille van ruimtelijke beleving in de dimensies van dit gebouw, maar ook vanuit de metafoor schelp, zijn hier kolommen vermeden. Het façade-beeld is gevolg van spantvorm. De gebogen dakgevelvorm komt ook voor bij typologie van grote stallen die met dergelijke houten spanten worden gebouwd. Het openen van een drie-scharnierspant wordt in dit paviljoen een stapje verder gebracht. De dak- en gevelhuid van dit gebouw maakt als vrijdragende constructie ruim uitzicht mogelijk, wat een belangrijk doel is voor deze reddingspost.
deel van deze producten zijn bacteriën die calcium carbonaat -kalksteen- maken op het moment dat milieuomstandigheden juist zijn, zoals beschikbaarheid van voldoende water en voedsel. De bacteriën en geschikt voedsel worden in korrelvorm aan de producten toegevoegd. Dit heeft tot gevolg dat optredende scheurvorming na uitharding van het beton wordt gedicht zonder of slechts met minimale actieve externe interventie. Op deze manier proberen de onderzoekers een oplossing te bieden voor een voorkomend praktijk probleem: op termijn ontwikkelen veel betonconstructies scheurvorming, waarna indringend vocht zorgt voor problemen zoals lekkage en voortijdige corrosie van de stalen wapening. Deze roestvorming veroorzaakt van binnenuit drukspanning wat kan leiden tot meer scheurvorming en uiteindelijk afbrokkeling van het beton. Het resultaat is betonrot. Als ontwerper onderzocht Frank Marcus een duurzame maar ook biologische vandaalwerende dak-gevelhuid. De gemeente Breda als opdrachtgever stelde hoge eisen voor uitvoering, gebruik en beheer aan het gebouw, met name de eis ‘hufter-proof’ bracht uiteindelijk de voorkeur voor beton.
De dak- en gevelschil is door middel van 60 mm spuitbeton als buitenschaal vandaalwerend uitgevoerd. Als façade zijn in de open gevel om deze reden staalgaas en stalen lameldeuren toegepast. Het spuitbeton is na het aanbrengen behandeld met een zelfherstellend impregneermiddel waarin, voor mens en dier onschadelijke, bacteriën zorgen voor kalksteenproductie waardoor scheuren in beton hersteld kunnen worden zonder verder actieve hulp van buitenaf. Het beton kon hierdoor dunner worden uitgevoerd zonder deze waterdoorlatend te laten worden. Bovendien is veel minder onderhoud voor het beton nodig.
De afdeling ‘self healing materials’ van TU Delft monitort het beton sinds oplevering. Het beton maakt de belofte van zelfherstellend materiaal ruimschoots waar. Gevormde scheuren vullen zich spontaan met kalksteen waardoor lekkageproblemen verholpen worden. Het onderzoek aan de verdere ontwikkeling van drie zelfherstellende betonsystemen, impregneermiddel, reparatiemortel en zelfherstellend beton, bevindt zich in een vergevorderd stadium. De goede resultaten behaald in de praktijk met Paviljoen Galder vragen om navolging.
‘Op deze wijze wordt door toepassing van bio-beton de benodigde hoeveelheid beton veel minder en wordt de CO2 klimaatbelasting van het wereldwijd meest toegepaste bouwmateriaal -betonsterk verminderd. Een enorme duurzame stap’.(quote architect frank marcus) De zelfherstellende betontechnologie is ontwikkeld onder supervisie van Henk Jonkers en Sybrand van der Zwaag van de TU-Delft. Het onderzoek is nu 6 jaar gaande. De onderzoekers maken verschillende producten zoals een vloeibaar impregneermiddel, reparatiemortel en zelfherstellend beton. Belangrijk bestand-
4
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Opdrachtgever: Gemeente Breda Ontwerp 2009 Ontwerp: marcus architecten, Leeuwen NL footprint 49 m2 , GO 58 m2 Constructeur: ir. R. van Gestel, Archimedes bv, Eindhoven Beton advies: Dr. H. Jonkers, TU Delft, Materials & Environment - Self-healing materials Aannemer Balemans Breda UItvoering maart 2011- september 2011 bouwkosten ± € 267.000
BV-NIEUWS 2014
Con creet Elan! Onze betonwereld heeft het momenteel niet makkelijk. Bedrijven moeten knijpen, maar er is ook veel persoonlijk leed. Je baan zal maar op de tocht staan of erger. Het is natuurlijk een nationaal probleem, maar toch heb ik het idee dat onze betonsector relatief flink aan de beurt is. Ik neem even als voorbeeld de betonmortelbranche. Er moet worden omgegaan met een keiharde prijsconcurrentie en we zoeken het antwoord in nog harder werken, nog meer efficiency en nog minder mensen. Als manager heb je ook weinig keus. En uiteindelijk is er altijd wel iemand die met zijn kuubprijs nog wat lager wil gaan. En dus moeten we nog efficiënter werken; het is een vicieuze cirkel. Ik realiseer me hierbij best dat ik als relatieve buitenstaander makkelijk praten heb, dingen zijn nou eenmaal zoals ze zijn. Waar ik me echt zorgen over maak is dat een zekere gelatenheid of zelfs defaitisme zich van onze mensen meester lijkt te hebben gemaakt; “Het heeft allemaal toch geen zin, innovatie loont niet, we worden toch niet gehoord…”. Anderen (van buiten de betonsector) pikken dit soort signalen feilloos op. Composieten (anders dan beton) zijn hot op dit moment. En ik geef toe dat in een niche markt (en je kijkt voor het aspect duurzaamheid even de andere kant op) plastic heel leuk kan zijn in een constructieve toepassing. Maar we praten wel over anderhalve brug per jaar. En dit zijn ook geen ontwikkelingen waar je je tegen moet afzetten, maar je kunt er juist inspiratie uit halen. Dus kom op! Laten we onszelf niet minder belangrijk maken dan we zijn. Beton is het meest toegepaste materiaal, er zijn fantastische nieuwe toepassingen. En wat nog veel belangrijker is: er zijn fantastische uitdagingen in de komende jaren. Het vastgoedareaal van Rijkswaterstaat heeft een waarde van ergens in de buurt van 50 miljard euro. Een groot deel daarvan bereikt in de komende tiental jaren het einde van de levensduur. Hoe gaan we dat doen? Hoe zorgen we er slim voor dat kunstwerken vervangen kunnen worden zonder overlast voor de weggebruiker? We hebben daar allerlei oplossingen voor, waar we best iets trotser op mogen zijn. En de tijd is er, volgens mij, ook wel naar dat je van louter kostprijsconcurrentie iets kunt opschuiven in de richting van het leveren van toegevoegde waarde. Opdrachtgevers werken toenemend in geïntegreerde bouworganisatievormen en dit geeft mogelijkheden voor ketensamenwerking. Elke verandering heeft natuurlijk een zekere massatraagheid, maar er zijn steeds meer projecten waar ook de toelevering vroeg aan tafel zit. En steeds weer blijkt dat projecten dan beter, sneller of goedkoper kunnen verlopen. OK, ik weet dat er gelijk mensen opveren die stellen dat je goede ideeën kunt inbrengen wat je wilt en dat je vervolgens toch weer op je kuubprijs wordt afgerekend, dat de inkoop alles doodmaakt. Maar het is aan ons om de kolom te overtuigen, er is niemand anders die het voor ons gaat doen. Laten we die goede voorbeelden van ketensamenwerking vooral uitdragen en daar niet te voorzichtig mee zijn. Crux bij dit alles is natuurlijk verstand van zaken. Je wordt niet ingeschakeld als je niks te bieden hebt. En volharding is ook nodig, inkopen op laagste prijs gebeurt al 100 jaar, dat is er niet in een jaartje uit. Maar een deskundige en vooral een van zichzelf overtuigde toelevering, een toelevering met elan en zelfvertrouwen, zal in de komende jaren echt het verschil gaan maken. In dit BV-nieuws allerlei prachtige voorbeelden van wat je met beton kunt doen. Zelf herstellend beton; dit is internationaal echt vooraanstaande technologie. Maar ook een pleidooi van Remko Wiltjer. Hij waarschuwt nogmaals voor de risico’s die er nu zijn met betrekking tot constructieve veiligheid. Een visie waar ik het hartgrondig mee eens ben. Betontechnologie is een vakgebied om trots op te zijn, maar ook het constructeursvak verdient veel meer ontzag en waardering dan dat het nu krijgt. Ook hier geldt dat iets meer elan het vakgebied niet zou misstaan. Een belangrijke voorwaarde voor al dat elan is natuurlijk praktische vakkennis uit opleidingen en cursussen. En laat dit BV-nieuws nou volstaan met prachtige opleidingen en cursussen…… Frens Pries
5
(Zelf)herstel van beton door toegevoegde bacteriën Renée Mors, Henk Jonkers Materials & Environment research group Faculty of Civil Engineering and Geosciences Delft University of Technology De ontwikkeling van zelfherstellend materiaal klinkt misschien inventief, maar zelfherstel is in de natuur een bekend fenomeen. Denk bijvoorbeeld aan een hagedis die zijn staart loslaat bij een aanval en hem daarna weer aangroeit. Dichter bij huis is de vorming van littekenweefsel bij het oplopen van een wond ons niet vreemd. Het nieuw gevormde materiaal is misschien niet gelijk aan het origineel, maar kan wel als zodanig functioneren. Voor verschillende bouwmaterialen zijn momenteel zelfherstellende varianten in ontwikkeling, zo ook voor beton. In dit geval kan de vorming van nieuw steen in rotsformaties als natuurlijk voorbeeld dienen, wat onder andere mogelijk wordt gemaakt door activiteit van bacteriën. Het opvullen van scheuren in beton met
nieuw steen komt de duurzaamheid en waterdichtheid ten goede. Als we naar betonconstructies kijken zijn deze vrijwel altijd gescheurd. Wapening wordt in beton opgenomen om de trekspanningen over te nemen. Om de wapening te activeren dient de betonmatrix eerst te scheuren. In de normen zijn maximale scheurwijdtes opgenomen, het een en ander gebaseerd op esthetiek, duurzaamheid of functionaliteit van het materiaal. In het geval van functionaliteit kunnen we bijvoorbeeld denken aan waterdichte constructies, hier dienen geen lekkages op te treden. Beton heeft reeds een ingebouwd systeem voor zelfherstel, maar dit is vrij gelimiteerd. Wanneer het mogelijk is dit zelfherstel uit te breiden, wordt het mogelijk gemaakt grotere scheurwijdtes op te vullen en daardoor in meerdere gevallen waterdichtheid te herstellen en de duurzaamheid te verlengen. Praktisch gezien betekent dit dat er gedurende de levensloop van het project uitstel is van onderhoud en herstelwerkzaamheden. Zeker op lastig bereikbare locaties kan het inbouwen van een zelfherstellend
Impregneren van dak Paviljoen Galderse Meren door handmatig aanbrengen.
Impregneren van plafond parkeerdek en vloer door spuiten.
6
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
BV-NIEUWS 2014
Waterlekkagetest scheur in parkeerdek zonder impregnatie (links) en met impregnatie (rechts), hierbij is te zien dat de geïmpregneerde scheur minder lekkage vertoont.
Grootschalige productie van zelfherstellend middel om aan beton toe te voegen.
Zelfherstellend middel zonder beschermende behandeling (links) en behandeld (rechts).
Vorming van mineraal in gescheurde mortel met zelfherstellend middel ingemengd, voordat herstel optreedt (links), na 28 dagen in water (midden) en na 56 dagen in water (rechts).
mechanisme een uitkomst bieden. Het zelfherstellend mechanisme van beton is gebaseerd op de vorming van kalksteen in ontstane scheuren. In ons geval wordt additionele kalksteen gevormd door het omzetten van voedsel door bacteriën. Bacteriën en hun nutriënten dienen dus toegevoegd te worden aan het beton om extra kalksteen te kunnen vormen in de scheuren. Voor een bestaande constructie kan dit bijvoorbeeld bereikt worden door een impregneermiddel op het oppervlak te spuiten waarin de twee biologische componenten zijn ingebracht. De vloeistof trekt in de scheuren, waar de bacteriën actief worden en het voedsel omzetten, wat vorming van kalksteen tot gevolg heeft. In het geval van reparatiemortel of betonmengsels kan een middel ingemengd worden dat bacteriën en voedsel bevat. Het middel zou niet mogen activeren tijdens het natte mengproces van mortel of beton, pas wanneer de matrix is uitgehard en water binnenkomt door scheuren in de matrix worden de bacteriën van het middel actief. Om inmengen van het middel te vergemakkelijken worden korrels geproduceerd die lijken op zand. Het vlokvormige middel kan bij
de droge componenten worden gevoegd en mee gemengd. De manier waarop deze korrels gemaakt kunnen worden is als volgt: Bacteriën en voedsel zijn beschikbaar in poedervorm en worden samengeperst tot een soort lasagne. Deze lasagne wordt vervolgens vermalen zodat er vlokken ontstaan van 1-4 mm. De korrels zijn op dat moment nog oplosbaar in water. Voor bescherming tijdens het mengproces wordt een beschermende laag aangebracht. Bij scheuren van de betonmatrix raakt de korrel beschadigd, zodat de twee componenten vrijkomen. Wanneer water in de scheuren treedt activeren de bacteriën en begint de productie van kalksteen, zodat de scheur geblokkeerd raakt. Momenteel zijn er grootschalige proeven uitgevoerd met het impregneermiddel. Productie van het zelfherstellend middel om toe te voegen aan beton is momenteel op een zodanige schaal dat grotere praktijkproeven uitgevoerd kunnen worden. Uiteindelijke commercialisatie van het product vergt nog vele toekomstige stappen. Certificering en het werken met voor de normen onbekende producten zijn hordes die genomen moeten worden.
7
St udiedagen
dinsdag 1 april 2014 - faculteit Civiele Techniek, TU Delft
Avondcollege Zelfherstellend Beton Sinds 2006 doen wetenschappers aan de TU Delft onderzoek naar de ontwikkeling van zelf-herstellende materialen. Met name op het gebied asfalt en beton zijn verschillende zelfhelende mechanismen ontwikkeld en deze materialen worden nu al in de praktijk getest. Een aantal sprekers van de TU Delft zal u de laatste stand van zaken schetsen.
Programma 15.30 uur Ontvangst met koffie en thee 16.00 uur Opening door uw dagvoorzitter Frens Pries, Betonvereniging 16.15 uur Inleiding onderzoek zelfhelende materialen Erik Schlangen en Henk Jonkers 16.45 uur Zelfhelend bacterie-beton: producten en toepassingen Renee Mors 17.15 uur ‘Porous network concrete’ Senot Sangadji 17.45 uur Pauze met koffie, thee, fris en broodjes 18.30 uur Zelfherstel in hoogovenslakbeton: carbonatatiebescherming Josepha Kempl 19.00 uur ‘Polymeric nano-materials for corrosion control in concrete and steel offshore structures’ Ennery Leon Fuenmayor 19.30 uur Discussie 20.00 uur Sluiting
Kosten: € 115,- leden van de Betonvereniging € 155,- niet-leden € 50,- gepensioneerde leden Betonvereniging € 25,- studentleden van de Betonvereniging Alle bedragen zijn incl. 21% btw.
Informatie/aanmelden:
www.scholz-benelux.com
U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging www.betonvereniging.nl U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
Pigmenten in elke vorm en verpakking
Poeder | Compact | Granulaat | Slurry Kleurkracht en kleurcontinuïteit met pigmenten van Scholz Benelux BV Scholz Benelux BV Nude 54 D NL-6702 DN Wageningen
8
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
scholz T +31 (0)317 61 70 44 T +32 (0)70 69 00 09
St udiedagen
BV-NIEUWS 2014
103737_Oms
lag Handb oek:2
012
18-06-2012
09:05
Pagina 1
10 april 2014 van 14.00 – 20.00 uur.
Rondleiding door een Wapeningscentrale en aansluitend college over wapeningsconstructies incl. het “Handboek Praktisch Wapenen editie 2012”. Na dit Avondcollege bent u op de hoogte van alle actuele en praktische informatie over het ontwerpen en uitvoeren van wapeningsconstructies.
Bij het ontwerpen en uitvoeren van wapeningsconstructies werken meerdere partijen samen. Elke partij streeft zijn eigen doelstellingen na en hierdoor kunnen problemen ontstaan. Dit college is met name bestemd voor constructeurs, tekenaar/ constructeurs en projectleiders. Voorafgaand aan de lezing ontvangt u de handout van de PPP, een naslagwerk en tevens een exemplaar van het Handboek Praktische Wapenen, editie 2012. Het handboek is een handleiding voor alle partijen betrokken bij het ontwerp, de productie en de montage van wapeningsconstructies.
- 53 92 33 info@betonve reniging.nl www.betonve renining.nl
enen
Postbus 411 2800 AK Gouda Telefoon: 0182
E-mail: Internet:
Handboek Pr aktisch Wap
Avondcollege (praktisch) wapenen, ARBO en de Eurocodes
Handboek
Praktisc Wapenenh
ED IT IE 20 12
Kosten: € 150,- voor leden van de Betonvereniging € 180,- voor niet-leden € 50,- voor gepensioneerde leden € 25,- voor studentleden Betonvereniging. (alle bedragen incl. 21% btw).
Informatie/aanmelden: U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging www.betonvereniging.nl U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
Programma: 14.00 uur Ontvangst met koffie en thee bij Spanberg, Uitgeest 14.30 uur Rondleiding en aansluitend koffie- en theepauze 16.00 uur 1e deel lezing wapenen, Arbo, eurocodes door Reint Sagel 17.30 uur Broodjesbuffet 18.00 uur 2e deel lezing door Reint Sagel 20.00 uur Einde programma.
9
Dinsdag 15 april 2015 Ontvangst in het Informatiecentrum N279 Noord – ZWV – Kanaalpark Kloosterstraat 4, Rosmalen
Excursie omlegging Zuid-Willemsvaart Om het vervoer over het water de komende jaren te kunnen waarborgen, pakt Rijkswaterstaat de Zuid-Willemsvaart aan. Met een 9 kilometer lang stuk nieuw kanaal, recent omgedoopt tot Máximakanaal, wordt aan de oostkant van de stad een nieuwe verbinding gemaakt tussen de bestaande Zuid-Willemsvaart bij Den Dungen en de Maas. Om dit project mogelijk te maken worden diverse zeer uiteenlopende kunstwerken gerealiseerd. Tijdens deze excursie krijgt u een technische presentatie van ir. Leon Lous, technisch manager ontwerp van de WillemsUnie v.o.f. Aansluitend brengt u een bezoek aan Sluis Hintham en brug N279.
Programma: 13.00 uur Ontvangst met koffie en thee in Informatiecentrum 13.15 uur Technische presentatie door Leon Lous Technisch manager ontwerp WillemsUnie v.o.f. 14.30 uur Bezichting Sluis Hintham en aansluitend vervoer per bus naar De brugN279. 15.45 uur Retour en aansluitend aperitief in de directiekeet van de Willemsunie, gelegen naast het informatiecentrum.
Kosten: € 95,- voor leden van de Betonvereniging € 125,- voor niet-leden; € 50,- voor gepensioneerde leden € 25,- voor studentleden van de Betonvereniging. Alle bedragen incl. 21% BTW.
Informatie/aanmelden: U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging www.betonvereniging.nl U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
10
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
BV-NIEUWS 2014
Uitnodiging Betondag 2014 De Betondag 2014 is op 20 november in de Doelen te Rotterdam en krijgt als thema “Beton bindt!”. De vernieuwingen die in 2013 zijn ingezet (inzetten op een hoogwaardig kennisoverdracht-programma, verjonging en “leren van elkaar” in de projectplaces) zetten we in 2014 door. We willen daarnaast specifiek aandacht besteden aan tijdelijke constructies (steigers en kisten), wapening, thermische activering en 3D modelleren en bouwen van betonconstructies. Maar er blijft ook aandacht voor het onderwijs en de Studieprijs, en internationale projecten krijgen een prominente plek op de Betondag.
Eind januari hebben we een uitnodiging voor de Betondag verstuurd aan (mogelijke) exposanten, u vindt deze brochure ook op onze website. Wilt u liever nog een exemplaar van deze uitnodiging per post ontvangen, dan kunt u dit aan ons doorgeven via 0182 – 539 233. Er is ook een Engelse versie van deze brochure beschikbaar. Zowel deelnemers als exposanten kunnen zich al aanmelden voor de Betondag op 20 november 2014 via onze website www. betondag.nl. Met deze QR-code vindt u direct de juiste webpagina’s: Aanmelden voor deelnemers
Aanmelden voor exposanten
De Betondag 2014 wordt zeker weer een topdag. Natuurlijk omdat u in één dag meer relaties spreekt dan wanneer u 3 maanden door Nederland rijdt, maar ook omdat het een dag is waarin we als betonsector verdieping zoeken en laten zien dat bouwen een feest van techniek kan zijn.
18 maart 2014, Cementrum, Den Bosch
Avondcollege Vormvrijheid in beton Beton wordt vaak toegepast in rechthoekige constructies. Door de meeste mensen wordt ervan uitgegaan dat vrije vormgeving in beton lastig is en dus duur. Beton wordt dus vooral toegepast in rechte kolommen, vlakke vloeren en wanden en blokken en stenen. Toch zijn de vormgevingsmogelijkheden van modern beton veel groter dan de meeste mensen in de bouw weten. Er zijn nieuwe high-tech betonmengsels zoals hogesterktebeton, vezelbeton of hoogvloeibare beton. Door 3-D modellering kunnen vrijwel alle mogelijke vormen in bekistingen worden ontworpen en kan wapening zeer nauwkeurig worden geprefabriceerd. Bij elk succesvol project blijkt wel dat een goede voorbereiding en samenwerking tussen verschillende disciplines van het grootste belang is. En daarnaast zijn er die vele kleine praktische wetenswaardigheden, die in de praktijk bepalen of een project succesvol wordt of dat er gedoe ontstaat. Leer nu van mensen die in de praktijk hebben geleerd wat er wel en wat er niet kan. Ontwerpprincipes en concepten worden toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden. Er wordt ingegaan op
materiaalgedrag, productietechnieken en beknopte rekenregels (vuistregels). Ook wordt aandacht besteed aan materiaalkeuze en kosten. Vragen die worden beantwoord zijn: • Wat zijn veel gemaakte fouten en hoe voorkom je die? • Wat zijn de grenzen van ontwerpvrijheid in beton, met welk materiaalgedrag dient u rekening te houden en hoe kies je het juiste betonmengsel? • Hoe regel je een vlekkeloze uitvoering en hoe ga je om met kwetsbare vormen? • Welke praktijkvoorbeelden zijn er en wat is daarvan te leren?
Programma Ontvangst met koffie en thee Opening door de dagvoorzitter Toine van Casteren, B|A|S Research & Technologie 3D wapenen van beton Herman Oogink, Nemetschek-SCIA Bekistingen in alle vormen? Steven Gelderman, NOE-Bekistingstechniek De constructeur en het feestaardvarken Hans van Vliet, ABT Pauze Betonmortels en vormvrijheid Jaap van Eldik, MEBIN Prefab en vormvrijheid Rob Huijben, Hurks Delphi Engineering Een prachtig dak! Jan Versteegen, Pieters Bouwtechniek Discussie Aperitief en hapjes Einde
11
Constructeursdag 22 mei 2014
De constructeur verdiept! Ontmoeten en leren Locatie: Station Vijzelgracht, Amsterdam 2 KE/PE punten Constructeursregister Organisatie: Betonvereniging, Bouwen met Staal, VNconstructeurs Mede mogelijk gemaakt door Max Bögl. Tijdens de Constructeursdag 2014 staat het ontmoeten van vakgenoten natuurlijk weer centraal. Onmisbaar element van het constructeursvak is weten wat je doet; compromisloze beheersing van praktijkkennis. Vandaar ook het lezingenprogramma. We verdiepen ons in een groot aantal onderwerpen. Belangrijk hierbij is de interactie tussen de wereld van de geotechniek en de wereld van het constructief ontwerpen. In de praktijk blijkt vaak dat juist op dat grensvlak veel misgaat. Ook hier een kwinkslag naar het thema van de dag. Hiernaast zal aandacht worden besteed aan duurzaam construeren en moderne hoogbouw maar ook aan monitoring van complexe binnenstedelijke bouwactiviteiten. Unieke locatie: station Vijzelgracht (ruwbouw-fase) Dank zij de gastvrijheid van Max Bögl is het mogelijk om de Constructeursdag 2014 in een absoluut unieke omgeving te houden; het station Vijzelgracht, dat in ruwbouw grotendeels gereed is. Het Station Vijzelgracht komt tussen de Weteringschans en de Prinsengracht te liggen. Het perron waar de metro straks stopt ligt op ongeveer 26 meter diepte. Het station is 240 meter lang en 20 meter breed. De verwachting is dat per dag 40.000 passagiers gebruik zullen maken van dit station. Beperkte toegankelijkheid, warme kleding! Omdat het station nog in de ruwbouwfase verkeert is er sprake van een beperkte toegankelijkheid. Mensen die slecht ter been zijn worden verzocht tijdig met de Betonvereniging contact op te nemen. En hoewel het op 22 mei al volop voorjaar kan zijn, dient u er rekening mee te houden dat de binnentemperatuur iets lager kan zijn dan u gewend bent.
Expo Tijdens de dag is er een groot aantal exposanten die producten en diensten tentoonstellen.
Kennisprogramma
12
Het programma voor de dag is: 12:00 uur Ontvangst plus rondleiding, EXPO 12:45 uur Opening dagvoorzitter en uitleg Bogl 12:55 uur De overheidsingenieur 13:15 uur Nooit meer doen 13:20 uur De tunnel als constructie 13:50 uur Het station Vijzelgracht: bouwen op dik water 14:20 uur PAUZE en EXPO 15:00 uur Monitoring van complexe projecten 15:30 uur Geo-impuls: lessen voor constructeurs 16:00 uur Nieuwe ontwikkelingen in hoogbouw 16:30 uur PAUZE en EXPO 17:00 uur Constructief rekenen aan duurzaamheid 17:30 uur Nooit meer doen 17.35 uur Jaarrede 17.45 uur Constructeur van het jaar 17:55 uur Beëdiging Constructeursregister BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2 18:25 uur Borrel, buffet en EXPO
Rondleiding Het is mogelijk om tijdens de Constructeursdag in een aantal groepen verspreid over de dag een rondleiding te krijgen door het Station Vijzelgracht en de tunnelbuizen van de Noord-zuidlijn. Bij het inschrijfformulier kunt u zich hiervoor opgeven. Vanwege veiligheidsredenen is het aantal plaatsen hiervoor beperkt.
Constructeur van het jaar 2014 Ook dit jaar zal er een Constructeur van het jaar worden gekozen. Bekende voorgangers zijn natuurlijk Laszlo Vakar van Movares (2012) en John Kraus van Royal HaskoningDHV (2013). Wie wordt de Constructeur van het jaar 2014? Welke constructeur is ambassadeur van het vak en maakt verbluffende constructies? We horen heel graag wie u zou willen nomineren. Uw nominatie kunt u sturen aan de secretaris van de jury Peter Hoes (
[email protected]) Een deskundige jury onder leiding van Marc Unger van Prorail zal de uiteindelijke keuze maken.
Nooit meer doen In dit succesvolle onderdeel vertellen geroutineerde constructeurs over missers uit hun eigen ervaring. Het gaat erom dat we als vakbroeders van elkaar moeten leren en sommige dingen nooit meer moeten doen!
Beëdiging nieuwe registerconstructeurs Voordat we de dag afsluiten met een borrel en buffet verwelkomen we een aantal nieuw toegelaten registerconstructeurs en registerontwerpers.
Reisadvies 1) Openbaar vervoer: vanaf Centraal Station Amsterdam tramlijn 7 - richting Slotermeer – uitstappen halte Weesperplein. 2) P+R bij Amsterdam Arena (Burg. Stramanweg 130a), en Olympisch Stadion (Stadionplein 44), RAI (Europaplein) 3) Parkeergarages in de omgeving: o.a. Rokin 55, Stopera (Waterlooplein), Parkeergarage Heinekenplein (Eerste van der Helststraat 6) Meer parkeergarages: http://www.parkeren-amsterdam.com/ parkeergarages
Kosten voor deelname: Kosten voor deelname bedragen – zonder buffet: € 250,- leden BV, BmS, VNc € 300,- niet leden € 50,gepensioneerde leden € 25,studentleden Kosten voor deelname bedragen – inclusief buffet: € 270,- leden BV, BmS, VNc € 325,- niet leden € 70,gepensioneerde leden € 45,studentleden Kosten deelname expositie: € 850,- voor leden BV, BmS, VNc inclusief 2 toegangskaarten € 1.250,- voor niet leden, inclusief 2 toegangskaarten
Aanmelden: U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging www.betonvereniging.nl.U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
Cur sussen
BV-NIEUWS 2014
Programma tot zomer 2014
Cursussen
Practicum Betontechnologie Den Bosch
26-3-2014
Bouwkuipen en Kelders
26-3-2014
Nascholing Betonlaborant BV
2-4-2014
Bijzondere constructies met de EC-2
10-4-2014
Verhardingsbeheersing en betontechnologische uitvoeringsaspecten [vbu]
6-5-2014
Constructieve ankers voor Beton
15-5-2014
Nascholing Betontechnoloog BV
15-5-2014
Aanmelden www.betonvereniging.nl
Opleidingen
Practicum Betontechnologie [pte] Inleiding Een kennismaking met de werkzaamheden in het betonlaboratorium zodat de beproevingsresultaten op hun juiste waarde kunnen worden geïnterpreteerd.
Deel 2 is meer toegespitst op het geschiktheidsonderzoek van betonspecie en beton, zoals onderzoek naar volumieke massa, luchtgehalte, water-cementfactor, consistentie, druksterkte en de ijkgrafiek t.b.v. het rijpheidsonderzoek.
Bestemd voor
Plaats en tijd
De cursus is bestemd voor diegenen die de opleiding Betontechnoloog BV volgen en niet in het bezit zijn van het diploma Betonlaborant BV; betontechnologen, die in hun opleiding tot Betontechnoloog BV (voor 2003) geen practicum hebben gevolgd en die in het kader van nascholing dit practicum alsnog willen uitvoeren.
Programma Het practicum bestaat uit twee delen: In deel 1 wordt hoofdzakelijk aandacht besteed aan de grondstoffen van betonspecie zoals monsterneming, vochthuishouding, korrelgroottebepaling, volumieke massa en kalibratie.
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Den Bosch
26 maart 2014
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs* Niet-ledenprijs
1.050,1.175,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal, het gebruik van het laboratorium en de lunch inbegrepen.
13
Cur sussen Bouwkuipen en Kelders Inleiding De cursus bouwkuipen en kelders behandelt het ontwerp en de uitvoering rekening houdend met de bodem- en grondwatergesteldheid. Tevens wordt er gerekend aan onderwaterbetonvloeren.
Bestemd voor De cursus is bestemd voor ontwerpers, constructeurs, projectleiders, werkvoorbereiders en toezichthouders die in hun werk te maken krijgen met bijzondere constructies.
Programma Dagdeel 1 Inleiding • Bouwput in breed perspectief • Trends voor de toekomst Risicosystematiek • Risicomanagement • Monitoring/observational methode; contracten en verantwoordelijkheden Grondonderzoek • Parameterbepaling Omgevingsbeïnvloeding Grondwater-aspecten • Onderzoek en programma van eisen
Dagdeel 2 Trekelementen Wanden • Duurzaamheid en kosten • Invloed op omgeving Stempels & Gordingen • Ontwerp, detaillering, uitvoering Onderwaterbetonvloeren • Dimensionering Werkvloeren Dagdeel 3 Vloeren • Interactie met onderwaterbeton en paalsystemen Ontwerpkeuzen Case
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
26 maart 2014
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.045,1.175,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
Nascholing Betonlaborant BV Inleiding
Kosten [excl. BTW]
Nascholing voor gediplomeerde betonlaboranten waarmee wordt voldaan aan de nascholingsverplichting zoals is omschreven in art. 9.6.1 van NEN 8005 en in art. 7.8.2 van de BRL 1801 Betonmortel.
Bestemd voor Bestemd voor gediplomeerde betonlaboranten die het diploma Betonlaborant BV vijf jaar of langer geleden behaalden en moeten voldoen aan art. 7.8.2 van BRL 1801 Betonmortel.
Programma In de cursus wordt aandacht besteed aan de Europese Norm NEN-EN 206-1 en de herziene Nederlandse Aanvulling NEN 8005. Vooral wordt ingegaan op de consequenties voor de Betonlaborant bij het uitvoeren van de proeven. De onderliggende beproevingsnormen spelen ook een rol. Tevens wordt aandacht besteed aan hogesterkte- en zelfverdichtend beton.
Plaats en tijd
14
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
2 april 2014
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Cursusgeld
€
Ledenprijs* Niet-ledenprijs
935,1.060,-
Cur sussen
BV-NIEUWS 2014
Bijzondere constructies met de EC2 Inleiding
Kosten [excl. BTW]
Het behandelen van onderwerpen die nog niet bekend zijn bij de constructeurs. Het gaat om inzicht en niet om de rekenvaardigheid. Het streven is om de lacunes en onduidelijkheden te dekken in de EC2 bij enkele onderwerpen ( zie programma).
Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.165,1.355,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
Bestemd voor De cursus is bestemd voor zowel ontwerpers, constructeurs, projectleiders en werkvoorbereiders die in hun werk te maken krijgen met bijzondere constructies.
Programma • Vakwerkanalogie/ schematisering/ relatie tot eurocodes/ voorbeelden • Verhinderde vervorming / scheurvorming / vloeistofdichtheid / combinatiebelastingen • Strokenvloer • Onderwaterbeton/ waterdichtheid / scheurwijdte • Progressive Collapse • Diepwanden
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
10 april 2014
Verhardingsbeheersing en betontechnologische uitvoeringsaspecten [vbu] Inleiding De deelnemer kan na afloop van de cursus: • het fenomeen temperatuurbeheersing beschrijven, inclusief aspecten als historie, oorzaken en gevolgen van scheurvorming, parameters die hierop van invloed zijn en de wijze waarop de gevolgen kunnen worden voorkomen; • uitleggen waarom gewapend beton, in strijd met het basisprincipe, onder bepaalde omstandigheden niet of slechts in beperkte mate gescheurd mag zijn en deze ‘nieuwe’ eisen vertalen in en lezen uit een prestatiebestek; • uiteenzetten hoe scheurvorming in verhardend beton kan worden voorkomen of beperkt in achtereenvolgens het ontwerpstadium, bij het samenstellen van de betonspecie en tijdens de uitvoering; • de invoer voor temperatuur- en spanningsanalyses beschrijven, de gevoelige parameters aangeven en de volledigheid van de invoergegevens beoordelen; • de uitkomsten van temperatuur- en spanningsanalyses interpreteren en vertalen in een werkplan
Bestemd voor De cursus is bestemd voor een ieder die in zijn of haar functie te maken heeft met verhardend beton, dus betonconstructeurs, betontechnologen, (beton)uitvoerders en werkvoorbereiders.
Programma
• • • • •
temperatuurbeheersing betontemperaturen en betoneigenschappen temperatuur- en spanningsanalyses cases methoden ter bepaling van betonsterkte op dag j
Plaats en tijd Voorbereiding Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
6 mei 2014
Hoofdcursus Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
13 mei 2014
Examenplaats
Examendatum
Utrecht
10 juni 2014
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
Hoofdcursus €
Voorbereiding €
Ledenprijs Niet-ledenprijs
780,970,-
245,270,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
• betontechnologische uitvoeringsaspecten • historisch overzicht • scheurvorming in beton
15
Cur sussen Constructieve ankers voor beton Inleiding De deelnemer leert de achtergronden van het gedrag van ankerverbindingen waardoor hij in staat is de juiste typen ankers en plaatsing te kiezen bij gegeven omstandigheden.
Bestemd voor De cursus is bestemd voor constructeurs en ontwerpers die bij het ontwerp ankerverbindingen toepassen. En voor toezichthouders en uitvoerders die in de praktijk met de uitvoeringsproblemen worden geconfronteerd.
Programma In vier dagdelen van vier uur worden de modules 1 t/m 4 gegeven Module 1 Algemene informatie • Toepassingsgebied • Wet- en regelgeving, met o.a. ETA, TR en CEN/TS • Vooraf- of achteraf aangebrachte ankers en verschil • Ankertypen • Keuze van typen • Videopresentatie van het plaatsen van ankers Module 2 Gedrag van ankers • Toepassingsgebied CEN/TS 1992-4 / TR • Achtergrond berekeningsmethoden • Werkingsprincipe ankers • Bezwijkmechanismen
• Afstandsmontage • Kolomvoetplaatverbinding Module 3 Uitvoering en praktijkgevallen • CUR deel II / Uitvoering • BRL 0509 en kwaliteitszorg • Bijzondere belastingsgevallen • Ankers in verhard beton Module 4 Voor de constructeur • Rekenvoorbeelden uit de praktijk • Veiligheidsfilosofie en veiligheden • Toepassing ETA/EOTA/TR/CEN-TS 1992-4 d.m.v. voorbeelden • Verschillen in uitgangspunten
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
15 mei 2014
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs* Niet-ledenprijs
1.165,1.355,-
In het cursusgeld zijn de cursusmap en documentatie inbegrepen.
Nascholing Betontechnoloog BV Inleiding De cursus is samengesteld met het doel Betontechnologen aan hun nascholingsverplichting te laten voldoen als omschreven in art. 7.8.1 van de BRL 1801 Betonmortel en in art 3.4 van de Criteria 93.
Bestemd voor Voor Betontechnologen, die het diploma Betontechnoloog BV in 2009 of eerder hebben behaald.
Programma De traditionele opzet van de nascholing is flink gewijzigd. Vanaf komend voorjaar wordt gewerkt met aandachtsvelden en doelstellingen daarbinnen waaraan de nascholing moet voldoen. Cursisten kunnen zo gemakkelijker de nascholing in opeenvolgende jaren volgen.
16
Specificatie 1. Geef aan op welke wijze beton wordt gespecificeerd in relatie tot op te nemen belastingen – Eurocode 2/EN 206-1 2. Geef aan hoe voor de verschillende betontoepassingen (wanden, vloeren, kolommen) het ZVB-mengsel voor wat betreft verwerkbaarheid moet worden gespecificeerd volgens de nieuwe EN 206. Materiaalkeuze 1. Wat is de kwantitatieve invloed van de materiaalkeuze (cement, recyclemateriaal) op de totaal berekende CO2-uitstoot? 2. Wat is de relatie tussen mogelijke verontreinigingen in toeslagmateriaal en de schades die kunnen optreden (aan het oppervlak)? 3. Wat zijn binnen de huidige en nieuwe regelgeving (EN 206) de mogelijkheden voor het inzetten van secundaire materialen, waaronder betongranulaat? BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
4. In hoeverre en op welke wijze kan kalksteenmeel worden ingezet als bindmiddel? 5. Wat is de invloed van het gebruik van slibwater (en de eigenschappen van slibwater) op de eigenschappen van betonspecie en beton? Mengselsamenstelling 1. Maak een uitleveringsberekening voor een aardvochtig, traditioneel of ZVB-mengsel op basis van een gegeven specificatie. 2. Maak een mengselsamenstelling voor mengsels met ultra hoge sterkte. Uitvoering 1. Welke schades treden op bij vorst/dooi in combinatie met dooizouten en op welke wijze is de kans hierop te verminderen? 2. Welke scheuren kunnen ontstaan en op welke wijze is de kans hierop te verminderen? 3. Welke oppervlakteschades treden op en op welke wijze is de kans hierop te verminderen? Kwaliteit 1. Wat is de betekenis van CE-markering (sinds 1 juli – NPR)?
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
15 mei 2014
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs* Niet-ledenprijs
1.240,1.425,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
Mededelingen/B - E-T- O - N - I - N - F - O
BV-NIEUWS 2014
Tijdbom constructieve veiligheid tikt juist harder Het constructeursvak ontwikkelt zich de laatste jaren éígenlijk heel goed. We hebben het Constructeursregister, de eigen beroepsvereniging VNconstructeurs en we zijn steeds meer een volwaardige partner in het ontwerpproces. Maar paradoxaal genoeg neemt de constructieve veiligheid juist verder af. Niet alleen constructeurs moeten zich dat aantrekken, maar de héle bouw- en vastgoedwereld. Al in 1997 spraken Jan Vambersky en Reint Sagel in een serie artikelen in Cement over de tikkende tijdbom onder de bouw. Prompt stortte vier jaar later de toneeltoren van de schouwburg in Hoorn in. In 2002 gebeurde dat met het parkeerdek van een Van der Valk-hotel. Weer een jaar later werden twee mensen bedolven onder neervallende balkons in Maastricht en in 2011 kwam het dak-in-aanbouw van het FC Twente-stadion naar beneden. Gevolg: een dode en veertien gewonden. Recent zijn er weinig grote, geruchtmakende zaken geweest. Dat zou de indruk kunnen wekken dat het anno 2014 wel meevalt met die tikkende tijdbom. Maar niets is minder waar. Met de constructieve veiligheid gaat het helemaal niet goed. Het aantal problemen en bijna-problemen, fouten en bijna-fouten, instortingen en bijna-instortingen neemt juist toe. Ik zie dat bij de vele second opinions die we doen. De kwaliteit is niet hoger maar lager dan voorheen. Vambersky en Sagel beschreven in 1997 al de kern van het probleem, namelijk de constructeur die steeds minder ruimte – lees: honorarium – krijgt om zijn werk te kunnen doen. En precies dat is de afgelopen jaren alleen maar erger geworden. Veel opdrachtgevers willen nog te vaak voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. En uiteraard is er altijd een constructeur te vinden die het voor de helft wil doen. Maar die doet dan ook maar de helft van het werk, onder het motto: ‘betaalt u minder, dan krijgt u minder’. Voor de goede orde: het gaat er dus niet om dat de constructeur meer wil verdienen, dat er meer winst gemaakt zou moeten worden of iets dergelijks. Het gaat erom dat er voor dat ‘dubbeltje’ simpelweg onvoldoende tijd en aandacht kan worden besteed aan die aspecten die bepalend zijn voor de constructieve veiligheid. Er is gewoon te weinig tijd voor overleg, reflectie en controle. En dus zakt die veiligheid door de ondergrens. Opdrachtgevers hebben hierin een grote verantwoordelijkheid. Die kiezen er vaak bewust voor om het ontwerpproces, dat staat
ir. Remko Wiltjer RO is constructief ontwerper en directeur/ eigenaar van IMd Raadgevende Ingenieurs
17
Mededelingen/B - E-T- O - N - I - N - F - O of valt met een integrale, gebalanceerde aanpak, in zo veel mogelijk kleine stukjes op te knippen en die bij zo veel mogelijk partijen voor zo weinig mogelijk geld op de markt te zetten. Zelfs als al die partijen top zijn en topwerk leveren, vallen er onherroepelijk belangrijke zaken tussen wal en schip. Constructieve veiligheid is zo’n kind van de rekening. En waar praten we over, in financiële zin? Op een prijs per vierkante meter van pakweg 1500 euro is het honorarium van de constructeur zo’n 6 of 7 euro, afhankelijk van de omvang en complexiteit van het project. Maar vaak gaat zo’n opdracht weg voor 4 of 5 euro. Zet nu die ‘winst’ van 1 à 2 euro per meter eens af tegen de prijs van tapijt. Dat kost al snel een paar tientjes per meter. Zonder overdrijven kun je zeggen dat er meer aandacht én geld voor vloerbedekking is, dan voor veiligheid. De treurige waarheid is dat er eerst een écht grote calamiteit nodig is voordat bij iedereen de schellen van de ogen vallen. Pas als er meerdere dodelijke slachtoffers te betreuren zijn, is Nederland, inclusief ‘Den Haag’, te klein. Dan vraagt iedereen zich af hoe het in hemelsnaam zo ver heeft kunnen komen. Dan pas komt er onderzoek naar de oorsprong van de problemen.
Het is cynisch om te zeggen, maar daarom niet minder waar. Hetzelfde zagen we op brandveiligheidsgebied na de tragedie in Volendam. Toch ben ik zeker niet zonder hoop. Er zijn wel degelijk opdrachtgevers die de constructeur wél op waarde weten te schatten en dus ook weten dat het betalen van een redelijk honorarium uiteindelijk goedkoper is dan prijsshoppen om vervolgens een veelvoud van de ‘winst’ aan faalkosten door het putje te zien spoelen. Iedereen die zo’n opdrachtgever is, mag zichzelf een stevige schouderklop geven. En wie dat nog niet is: ga eens met zo’n opdrachtgever in gesprek. Laat u overtuigen van het feit dat het anders kan. Dat overtuigen is ook aan ons, constructeurs. Wij moeten laten zien dat we in het ontwerpproces écht het verschil kunnen maken, dat slimme constructies projecten die eerst te duur lijken, financieel haalbaar kunnen maken en dat duurzaam construeren geen hype is maar een manier om heel concreet en praktisch de milieulast te verlagen. Maar maak ook keer op keer duidelijk dat voor constructieve veiligheid aandacht, tijd en dus geld nodig is. En dat er zonder dat wel degelijk een tijdbom tikt, iedere dag weer.
NBS BRUGGENDAG, 27 maart 2014 De Nederlandse Bruggen Stichting (NBS) organiseert op 27 maart 2014 een Bruggendag, met als thema ‘Fiets- en Voetgangersbruggen‘. Bruggen zijn onderdeel van ons cultureel erfgoed. Waar bij de grotere verkeersbruggen de constructie de boventoon voert, zijn de honderden kleine bruggen voor langzaam verkeer die Nederland rijk is, vaak een bron van inspiratie en innovatie voor architect, constructeur en landschapsontwerper. De markt voor langzaam verkeersbruggen is sterk in ontwikkeling. Nieuwe materialen, grotere overspanningen, toepassing bij beweegbare bruggen en bijzondere vormgevingsontwerpen zijn aan de orde van de dag. Locatie: RWS kantoor Westraven, Utrecht Datum: 27 maart 2014 Tijd: 12.45 tot 18.00 uur Het programma luidt als volgt: 13.30 uur: Bruggendag 2014 met als thema fiets- en voetbruggen door de dagvoorzitter Joris Smits, bestuurslid NBS, architect en brugontwerper - Royal HaskoningDHV en docent ontwerpen van draagconstructies Faculteit Bouwkunde TUD
14.00 uur: Bruggen in een landschap door René Duifhuizen, projectmanager, Gemeente Nijmegen projectorganisatie stadsbrug “de Oversteek” 14.30 uur: Ontwerpwijzer bruggen langzaam verkeer door Hillie Talens, projectmanager Verkeer & Vervoer, CROW Het eerste exemplaar van de ontwerpwijzer wordt uitgereikt aan de voorzitter van de NBS, Hans de Haan. 15.30 uur: Innovatie, trillingsgedrag, enz. bij fiets- en voetbruggen door Jaco Reusink, senior adviseur, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam 16.15 uur: Kunststof bruggen door Jan Peeters, directeur R&D, FiberCore Europe 16.45 uur: conclusies en afsluiting door de dagvoorzitter Joris Smits
Toegangsprijs: - begunstigers van de NBS à € 40,- (incl. btw), - leden van Bouwen met Staal of Betonvereniging à € 75,(incl. btw) - overige belangstellenden à € 95,- (incl. btw), - studenten/docenten à € 10,- (incl. btw). Aanmelden en meer informatie op www.betonvereniging.nl
18
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Mededelingen/B - E-T- O - N - I - N - F - O
BV-NIEUWS 2014
De Herziene GTB: GTB 2013 In 2012 is bij de invoering van het Bouwbesluit 2012 het gebruik van de Eurocodes de norm. Aangezien de praktische invulling van de normen de nodige wijzigingen heeft gegeven op de GTB 2010, is in 2013 een herziene GTB gerealiseerd. Om garant te staan voor de europese correcties, zijn diegenen die de GTB 2010 Complete Uitgave hebben aangeschaft, automatisch geabonneerd op de wijzigingsbladen t/m 2015. De wijzigingsbladen 2013 worden in overleg toegestuurd. De Beperkte Uitgave 2013 is geheel opnieuw samengesteld en is gelijkwaardig aan die van de Complete Uitgave. Er is alleen een keuze gemaakt in de onderwerpen die van belang zijn bij het onderricht in het construeren van beton. In deze uitgave is geen aandacht meer besteed aan strokenvloeren en mortelvoegen. Met het verschijnen van CUR-Aanbevelingen 99 en 108 is voldoende in de informatie voorzien.
De grootste wijzigingen zitten in hoofdstuk 6, Krachtsverdeling. In dit hoofdstuk is NEN 8700:2011 ´Beoordeling van de constructieve veiligheid van een bestaand bouwwerk bij verbouw en afkeuren – Grondslagen`, die gelijk met het verschijnen van het Bouwbesluit 2012 een publiekrechtelijke status heeft verkregen, verwerkt. In deze uitgave wordt veel naar de Eurocodes verwezen, waardoor de toegankelijkheid tot deze normen wordt vergroot en de inhoud ervan wordt toegelicht. De Betonvereniging spreekt haar dank uit aan de leden van de Werkgroep herziening GTB 2013, die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze herziening en daarmee een waardevol instrument, aangepast aan de meest recente normen, voor betonconstruerend Nederland en Vlaanderen hebben verzorgd. Meer info Peter Hoes,
[email protected] Bestellen via
[email protected]
Betoninfo
Constructeursregister RC/RO formeel erkend Het landelijk register voor gekwalificeerde constructeurs “Constructeursregister RC/RO” heeft de erkenning verworven van de Stichting Registerautoriteit Bètatechniek. De erkenning is ingegaan op 15 november 2013 en loopt door tot 15 november 2018. De Registerautoriteit verzorgt de onafhankelijke toetsing en validatie van registers en registerorganisaties die zich inzetten voor de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de technieksector. Het Constructeursregister is pas de tweede organisatie die deze formele waardering van de Registerautoriteit ontvangt. Het Constructeursregister is onder meer beoordeeld op onafhankelijkheid en representativiteit, de verdeling en invulling van verantwoordelijkheden binnen de registerorganisatie én de wijze en kwaliteit van toetsing van de deskundigheid en professionaliteit van de (aspirant-)leden.
Het Constructeursregister RC/RO heeft tot doel de deskundigheid van constructeurs te bevorderen, bewaken en nader bekend te maken. Zo wordt bijgedragen aan de constructieve veiligheid van de gebouwde omgeving en tijdens bouwprocessen. Het Constructeursregister is een onafhankelijke stichting. In 2010 hebben Bouwen met Staal en Betonvereniging het register opgezet. Naast de beide initiatiefnemers participeren: Bouwend Nederland (VIB), Centraal Overleg Bouwconstructies (COBc), KIVI-NIRIA, NEPROM, NLingenieurs, ProRail, Rijkswaterstaat en VNconstructeurs. Op dit moment telt het register 410 registerconstructeurs, 92 registerontwerpers en 435 kandidaat-leden. Voor meer informatie: www.constructeursregister.nl en www.registerautoriteit.nl.
Nieuwe editie van de Wapeningswijzer verschenen De VWN geeft al een aantal jaren een zgn. Wapeningswijzer uit, waarin het standaard nettenprogramma is opgenomen. Dit is een praktisch hulpmiddel bij het ontwerpen van de wapening. Onlangs is een nieuwe versie van de Wapeningswijzer uitgebracht, waarin de eisen die Eurocode 2 stelt zijn verwerkt. Bo-
vendien is rekening gehouden met de geldende arbo-eisen. Deze nieuwe Wapeningswijzer is in een digitale of gedrukte versie te verkrijgen of bij het VWN-secretariaat:
[email protected] of telefoon 055-578 2959.
19
De constructeur verdiept! Ontmoeten en leren 22 mei 2014
Locatie: Station Vijzelgracht, Amsterdam Inclusief mogelijkheid tot excursie
Bureau Betonvereniging
Colofon BetonverenigingsNieuws is een uitgave van de Betonvereniging en bevat informatie voor leden en geïnteresseerden in de vereniging en het materiaal beton in algemene zin. BetonverenigingsNieuws verschijnt zevenmaal per jaar. Uitgave:
Betonvereniging Postbus 411, 2800 AK Gouda Tel. 0182-539233 Fax. 0182-537510 E-mail:
[email protected] Website: www.betonvereniging.nl Opmaak: Quantes, Rijswijk Druk: Quantes, Rijswijk
20
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Abonnementen:
Leden van de Betonvereniging ontvangen het BV-Nieuws gratis Redactiesecretariaat: Bram Rensen Advertenties: Hetty Besseling Abonnementen lopen parallel met het lidmaatschap ISSN 1386-968X
