Agenda
Concreet
Studiedagen
Cursussen
Opinie
Mededelingen
4
BV Nieuws Betondag 2015 Beton voor morgen jaargang 2015 | oktober, nummer 4
INHOUD
21
23
22
Agenda
2
Concreet
5
Studiedagen
6
Betondag
9
Cursussen
15
Mededelingen
23
Aangesloten organisaties
26
Agenda Nascholing MBO/HBO docenten 6 november 2015 Steengoed en Duurzaam 11 november 2015 MADE Center in Tilburg
Betonprijsdiner 18-11-2015 Burgerzaal Stadhuis Rotterdam
Betondag 19-11-2015 De doelen Rotterdam
Foto voorzijde: Pieters Bouwtechniek Betonprijs 2013
2
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
Bindmiddelen in beton 21-1-2016 Houten Avondcollege over ijzersterke alternatieve bindmiddelen.
BV-NIEUWS 2015
In memoriam Prof. Dr Ir. A. S. G. (Ton) Bruggeling
Een persoonlijke schets Op 24 september is Prof. Ton Bruggeling op 92 jarige leeftijd in Delft overleden. In dit in memoriam proberen zijn leven samen te vatten is schier onmogelijk, vandaar dat ik het meer als een persoonlijke schets heb geschreven. De informatie over zijn activiteiten in de “betonwereld” heb ik ontleend aan “de Geschiedenis Van De Betonvereniging 1927 – 1987”. Dat is niet compleet, maar geeft een overzicht. Tijdens de indrukwekkende uitvaartviering op donderdag 1 oktober in de Bartholomeus kerk in Nootdorp werd eens te meer duidelijk hoe veelomvattend zijn leven zowel privé als professioneel is geweest. Het beeld van een betrokken echtgenoot, vader en opa werd door de directe familieleden overgebracht. Zelf kennen we hem natuurlijk vooral door zijn activiteiten in zijn professionele leven. Begin jaren zeventig maakte ik voor de eerste maal persoonlijk kennis met de toen juist tot hoogleraar Betonconstructies benoemde Ton Bruggeling, als opvolger van Prof. Dr. Ir. A. M. Haas. In een college over prefabricage gaf hij inzicht in de specifieke kanten van die constructie methode, een diktaat was nog in de maak en de verwarring was te zien op de gezichten van de studentenassistenten. Het ging allemaal anders dan kort daarvoor. Energiek was hij begonnen de toen enigszins stoffige colleges te herzien. Met veel enthousiasme boeide hij zijn toehoorders. Later, toen ik directeur van de Betonvereniging was geworden, werd mij pas duidelijk dat dat met allerhande initiatieven van zijn hand altijd al zo was gegaan. Bij een tweede contact eind jaren zeventig leerde ik een andere kant van hem kennen. In die tijd was ik verantwoordelijk voor het ontwerp en uitvoering van een voorgespannen brug. Het voorspanstaal werd met certificaat geleverd door een fabriek in Noord-Spanje. Maar het uiterlijk van het materiaal was aanleiding voor mijn collega’s en mijzelf om dat eens te laten testen bij TNO. De resultaten waren erg teleurstellend. En toen kreeg ik geheel onverwacht een telefoontje van Prof. Bruggeling. Hij gaf mij als deskundige op het gebied van de kwaliteit van voorspanstaal een telefonisch college over de implicaties van onder certificaat geleverd voorspanstaal.
raakte Ton Bruggeling betrokken bij de juist opgerichte Federation Internationale de la Precontrainte (FIP). De kwaliteit van het voorspanstaal was daarbij van doorslaggevende betekenis. Tot 1988 is hij daarom binnen FIP op dit terrein actief geweest. In diezelfde periode waren er ook ideeën voor de uitgave van een vakblad, “Cement”. Ook daarbij was Ton Bruggeling actief betrokken en hij werd in de redactieraad benoemd. Daar is hij ononderbroken 40 jaar deel van blijven uitmaken. In 1953 werd in het Tropenmuseum het tweede FIP congres georganiseerd. Daarbij was hij, als lid van wat we nu het Organising Committee zouden noemen, betrokken. Mede door zijn toedoen is het congres een groot succes geworden. Het verspreiden van de kennis over voorgespannen beton bleef hem bezighouden. Eind jaren 50 droeg hij bij aan de cursussen over voorgespannen beton. En ook heeft hij toen de eerste versie van “Theorie en Praktijk van het Voorgespannen Beton” gesteund door verschillende STUVO leden, geschreven. Dat standaardwerk werd uitgegeven door de Betonvereniging. Ook in de jaren daarna blijft hij actief en kwam met uiteenlopende initiatieven om de kwaliteit te verbeteren, de kennis te vergroten, deel te nemen aan nationale en internationale commissies, enz. In 1967 werd Ton bij zijn terugtreden uit het bestuur van STUVO als eerste persoon tot erelid benoemd.
Voorgespannen beton
Benoeming tot hoogleraar
In 1947 studeerde Ton, samen met Dick Dicke af als civiel ingenieur aan de TUDelft. Hij kwam in aanraking met voorgespannen beton, een materiaal dat door een klein aantal personen, Bouvy, Hartman en anderen in Nederland werd gepromoot. De eerste toepassing ervan was in een fietsen stalling bij het KLM gebouw in Den Haag. In de jaren negentig kwamen Bruggeling en ondergetekende er, op basis van foto’s, tekeningen en berekeningen die door de heer Volp van de gemeente Beverwijk in het archief waren gevonden, achter dat er door de Duitsers bij de bouw van de onderzeeboot bunker in IJmuiden al in 1943 voorgespannen liggers waren toegepast. Het was een grote uitdaging de nieuwe techniek geaccepteerd te krijgen. Vandaar dat hij als secretaris-penningmeester betrokken was bij de oprichting van STUVO in 1949. STUVO werd het jaar daarop na ampele discussie de eerste aangesloten organisatie van de Betonvereniging. In internationaal verband
In september 1969 werd Ton Bruggeling benoemd tot hoogleraar Betonconstructies aan de TUDelft, die toen nog Technische Hogeschool heette. Daarmee werd een geheel nieuwe fase ingeluid. Snel bleek dat hij ook hier, net als bij de introductie van het voorgespannen beton eind jaren veertig, oog had voor het sociale aspect. Het Betondispuut werd in 1970 opgericht en “betonstudenten” werden op de avond voor hun afstuderen bij hem thuis uitgenodigd. Zijn grote passies, het overdragen en verdiepen van kennis en het omgaan met jongeren kregen volop de ruimte. Hij bleef ook op internationaal verband actief.
Voorzitter Betonvereniging Tijdens de algemene ledenvergadering op 26 mei 1976 werd Prof. Ton Bruggeling tot voorzitter van de Betonvereniging verkozen. In datzelfde jaar werd de Betonvereniging geherstructureerd. Die aanpassing aan de nieuwe omstandigheden was
3
door zijn voorganger voorbereid. Tijdens het voorzitterschap van Prof. Bruggeling zijn uiteenlopende initiatieven tot ontwikkeling gekomen. Overleg met Betonverenigingen in de ons omringende landen, de jaarlijkse Studieprijs, de tweejaarlijkse Betonprijs, samenwerking met de Stichting KOMO, structurele uitbreiding van het cursusaanbod, oprichting van STUMICO zijn daar enkele voorbeelden van. Bij zijn terugtreden als voorzitter tijdens de algemene ledenvergadering op 3 mei 1983 werd aan Prof. Bruggeling dan ook het erelidmaatschap van de Betonvereniging verleend.
Onderzoek naar niveau en de behoefte aan betonconstructeurs Eind jaren 80 van de vorige eeuw werd door de Betonvereniging aan Prof. Bruggeling gevraagd onderzoek te doen naar het niveau en de behoefte aan betonconstructeurs. Het rapport is aanleiding geweest de opleidingen van betonconstructeurs op academisch en HBO niveau te herstructureren. Die opleidingen worden sinds die tijd, in samenwerking met Bouwen met Staal, in eigen beheer georganiseerd. En het niveau wordt met grote zorgvuldigheid op peil gehouden. In het reguliere onderwijs is lange tijd onvoldoende aandacht voor technisch inhoudelijk onderwijs, en dat wreekt zich in de bouwpraktijk. Dat de Betonvereniging ook na die tijd tot op de dag van vandaag, en enigszins
Ton Bruggeling op de Betondag
4
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
tegen de algemeen maatschappelijke trend in, pal staat voor de technische inhoud en kwaliteit van haar opleidingen werd door Prof. Bruggeling hooglijk gewaardeerd. In 2009 werd aan Prof. Walraven een eredoctoraat verleend door de Universiteit in Kassel (Duitsland). Tijdens de receptie na afloop sprak een zeer betrokken Prof. Bruggeling mij aan en complimenteerde de Betonvereniging met haar rol om de constructieve opleidingen te verzorgen, daar waar het reguliere onderwijs ernstige lacunes liet ontstaan. Ik heb hem toen op mijn beurt gecomplimenteerd met zijn visie van 20 jaar daarvoor die daarmee immers de kiem had gelegd voor deze ontwikkeling.
Erepenning Betonvereniging Voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de betontechniek werd aan Prof. Bruggeling tijdens het laatste FIP congres in 1998 in de Beurs van Berlage, Amsterdam ten overstaan van 1.100 nationale en internationale actieve personen in “zijn betonwereld” de Erepenning van de Betonvereniging uitgereikt. Een erkenning voor al zijn werk!
Dick Stoelhorst
BV-NIEUWS 2015
Con creet Nieuwe directeur Toen ik met vakantie in mijn geliefde vakantieland Italië was, werd ik gebeld door Hans Ramler in zijn rol als voorzitter van de Betonvereniging. Hans vroeg mij of ik bereid was de functie van (interim) directeur van de Betonvereniging op mij te nemen. De reden was dat de zittende directeur om gezondheidsredenen zijn taak niet meer kan volbrengen. Ik antwoordde Hans dat ik met vakantie was en dat ik hem over enkele weken zou terugbellen. Toen ik werd gebeld, stond ik net op m’n blote voeten met een drankje in mijn hand en op weg naar het zwembad. Ik ging zitten en zei tegen mijn vrouw Susan: “Ik heb net een aanbod voor een nieuwe baan gekregen”. Zij mompelde wat en las door in haar boek. Dat gaf mij tijd de vraag rustig te overdenken. Waarom was ik vereerd door de vraag? Heb ik daar dan zin in? Waar staat de Betonvereniging eigenlijk voor? Ben ik daar dan wel geschikt voor? Ik kende de Betonvereniging vanuit mijn verleden als directeur Strukton Engineering en daarvoor als hoofd van de constructieve afdeling van het ingenieursbureau van de gemeente Rotterdam. De opleiding Betonconstructeur BV wordt altijd met respect aangeduid; als je die hebt volbracht, dan kun je ook iets! De Betondag is een begrip en een happening waar ik altijd graag heen ga. De bouwbranche kent vele clubs en organisaties die alle ergens voor staan. Juist de organisaties die zich begeven op een inhoudelijke bijdrage hebben het de laatste jaren erg lastig om zich staande te houden. Geldt dat dan ook voor de Betonvereniging? Al snel realiseerde ik mij dat dat beslist niet het geval is! De Betonvereniging heeft een duidelijke taak, al was het alleen maar het borgen van de broodnodige kennis om betonconstructies te maken, die nu en in de toekomst voldoen. Ondanks dat de techniek de laatste jaren misschien als minder ‘sexy’ wordt gezien, moeten we er natuurlijk wel voor zorgen dat die noodzakelijke kennis op peil is. Daar draagt de Betonvereniging substantieel aan bij. Hans vertelde mij ook nog dat de Betonvereniging in 2017 het FIB congres in Maastricht organiseert, en toen werd ik nog warmer. Dit betekent dat deze club ook internationaal nog steeds gerespecteerd wordt. Ze bestaat dan ook al vele jaren! Dus: de club is OK. Hoe zit het dan met mij? Kan en wil ik daar leiding aan geven? Ook daar was ik snel uit. Ik heb brede ervaring en een netwerk in de sector. Juist door mijn grote interesse in de techniek word ik geïnspireerd door allen die bij de Betonvereniging betrokken zijn. Daarnaast wordt vaak van mij gezegd dat ik anderen kan enthousiasmeren. Een betere combinatie kan eigenlijk niet! Zo lag ik een beetje te mijmeren op m’n ligbed, totdat Susan zei: ‘Wat zei je daarnet eigenlijk?’ Met volle overtuiging kon ik zeggen: ‘Ik heb een nieuwe baan!’ Susan beaamde mijn keuze en zei: ‘Ga er voor!’ En dat is wat ik ga doen. Hans Moll
5
St udiedagen Cur sussen
Steengoed en Duurzaam
Nieuw!!! Cursus Wapenen in de praktijk; start 4 maart Seminar in samenwerking met BFBN, BB&S, BeST en VMS 11 november 2015, MADE Center in Tilburg
Cursus voor tekenaars bij ingenieursbureaus, aannemers, overheid en prefab-betonindustrie. De betonsteen is een zeer gewaardeerd element in onze openbare ruimte. Zowel in het horizontale vlak – een robuust bestratingselement - als verticaal – een constructief dragend en tegen het klimaat beschermend element - komen we dit op het eerste gezicht simpele massaproduct tegen. Alhoewel?! De betonsteen is verkrijgbaar in een enorme variëteit met vele natuurlijke bewerkingen, deklagen en kleurvariaties, heeft zeer kleine maat- en vormafwijkingen en bezit relatief gunstige milieuaspecten. Op dit seminar laten we enkele actuele ontwikkelingen zien. We staan stil bij de inspanningen die de sector zich getroost om de duurzaamheidsopgave het hoofd te bieden en tonen u hoe bedrijven tegenwoordig op een zeer arbeidsvriendelijke manier ‘een straatje leggen’. Ook is er aandacht voor de aardbevingsproblematiek en de wijze waarop steenconstructies hiertegen bestand zijn. Tot slot gunnen we u een doorkijkje naar de toekomst. Bij het wapeningsproces zijn verschillende partijen betrokken: Programma aannemer, wapeningscentrale en vlechtingenieursbureau, bedrijf. Ook toeleveranciers van o.a. prefab onderdelen en in13.30 uur Registratie en ontvangst stortvoorzieningen spelen een rol. Elke partij heeft zijn eigen ideeën en invulling van praktisch wapenen. In deze cursus brenuurideeën Lezingensessie gen14.00 we deze bij elkaar en 1: laten we met praktijkvoorbeelDepraktisch betonsteen past ook in úwBovendien straatje! wordt den zien wat echt wapenen inhoudt. er door de cursisten veel geoefend. 2D of 3D: het resultaat moet 100% passend zijn!
Trends in duurzaamheid
ir. M. van Leeuwen Sustainable Concrete Center) Achtereenvolgens is er(CRH aandacht voor het tekening kunnen lezen, detailleren van wapening, de achtergrond van dekking en Het sluiten nieuwe van de betonstaalcoderingen, kringloop is de belangrijkste duurzaammilieuklassen, Eurocode 2 en in heidsuitdaging van de betonsector. Een praktische benadete storten voegprofielen. Ook wordt kennis aangereikt van tekebiedt de circulaire economie. In betonvorm, de circulaire ningring naarhiervoor buigstaat, passing van de wapening in de economie producten en materialen hergebruikt denken in 3D worden (signaleren en oplossen van conflicten). Heelen behouden grondstoffen hun waarde. Het gaat daarbij niet actueel zijn het toepassen van prefab wapening en het respecalleen technische ook om het teren van om arbo-eisen. Tot innovatie, slot staanmaar we stil bijendevooral belangrijke anders van processen. Hoe past de betonsteen positie die organiseren de tekenaar/modelleur in het huidige bouwproces in dit alles? Wat doet de sector zoal? inneemt.
Elementverhardingen en kwaliteit in de openbare ruimte ir. P.L. Ligthart (VMS, Building Changes, Ligthart Advies) BRL 9334 Straatwerk vormt de basis voor de certificering van bestratingsbedrijven. Op deze wijze wordt goed en verantwoord straatwerk onderscheidend en zichtbaar gemaakt voor opdrachtgevers, ontwerpers en gebruikers. Wat is de ambitie vanuit de VMS? Wat zijn de wettelijke kaders en wat is de verantwoordelijkheid van opdrachtgevers en opdrachtnemers op het gebied van arbeidsomstandigheden? Wat zijn de consequenties wat betreft inhoud, uitvoering en procescontroles? En wat leveren procesverbetering en kwaliteitsborging u op?
Elementverhardingen en een
klimaatbestendige wekelijks op woensdag enstad worden telkens afgesloten met een dr.ir. F.C. BoogaardDeze (Tauw, TU Delft,wordt Hanzehogeschool) huiswerkopdracht. opdracht uiteraard de eerstvolgende les tot in detail behandeld. Interactie tussen docenten toenemende wateroverlast engestimuleerd! extremer weerHalverwege passen we enDoor cursisten wordt zoveel mogelijk Nederland steeds doorlatende deincursus wordt een vaker bezoek gebracht elementenverharding aan een wapeningstoe op De wegen. Bijvoorbeeld waterbergende bestrating, met centrale. cursus wordt afgesloten met een examenopdracht. passerende of wordt doorlatende elementenverhardingen, Bijwater voldoende resultaat een diploma verstrekt. of andere oplossingen voor het bufferen en vertraagd afgeven van regenwaterafvoer. Maar hoe pakken deze uit in de Cursuscurriculum praktijk? Hoe van goed verharding we Het curriculum dewerkt cursusde is doorlatende mede tot stand gekomendie in een toepassen op de die Nederlandse straten? Met welke oplossingen brainstormsessie samen met Stumico werd georganiseerd. gaan webrainstormsessie het risico op wateroverlast en –schade te experts lijf? Tijdens Aan deze werd deelgenomen door van deze lezing wordt uaannemers, in korte tijd bijgepraat over de eerste oningenieursbureaus, prefab-betonfabrikanten en derzoeksresultaten en praktijkervaringen. wapeningscentrales. Duidelijk werd dat een tekenaar/modelleur minimaal een afgeronde HBO-opleiding Bouwkunde of 15.30techniek uur Pauze, demo’s Civiele nodig heeft om de communicatie met de constructeur te kunnen voeren en met de 2D- dan wel 3D-software 16.00 uur Lezingensessie 2: om te kunnen gaan. Ook duidelijk werd dat waar voorheen 1 op te vertrouwen constructeur Bouwstenen verschillendeom tekenaars bezighield, vandaag de dag 1 tekenaar verschillende constructeurs aanstuurt!
www.scholz-benelux.com
De cursus is bedoeld voor tekenaars bij ingenieursbureaus, aannemers, overheid en prefab-betonproducenten en bestaat uit 9 middag/avonden van zes lesuren. De lessen zijn twee-
Pigmenten in elke vorm en verpakking Poeder | Compact | Granulaat | Slurry Kies voor kwaliteit en duurzaamheid met pigmenten van Scholz Benelux BV
Scholz Benelux BV Nude 54 D NL-6702 DN Wageningen
6 10
BV-Nieuws BV-Nieuws || jaargang jaargang 2015 2015 || oktober, februari,nummer nummer41
scholz T +31 (0)317 61 70 44 T +32 (0)70 69 00 09
St udiedagen
>
Metselwerk, ook tegen aardbevingen bestand? prof.dr.ir. J.G. Rots (TU Delft, fac. CiTG) Vraag zes verschillende ingenieursbureaus naar de seismische capaciteit van een gemetselde woning en je krijgt zes verschillende antwoorden. Er is behoefte aan reductie van die onzekerheid. Daartoe zijn experimenten benodigd waaraan rekenmodellen kunnen worden gevalideerd en gekalibreerd. Je kunt bijvoorbeeld trekken, drukken, schuiven en buigen aan stukjes Gronings metselwerk, grote wanden bouwen en die beproeven in- en uit-het-vlak, complete huizen testen en zo de kennis van het gedrag van metselwerk bij aardbevingen vergroten. Hoe werken deze principes en worden de rekenmodellen al betrouwbaarder?
Knoppen voor duurzame blokken drs. H. Schuur (BFBN) Duurzame keuzes voor bouwwerken kunnen niet worden gemaakt zonder een goed milieuprofiel van de afzonderlijke bouwdelen. Met behulp van een LCA is het milieuprofiel voor bouwblokken en -stenen opgesteld. Dit milieuprofiel is getoetst en opgenomen in de laatste versie van de Nationale Milieu Database. Het milieuprofiel van een compleet bouwwerk kunnen de betonproducenten niet beïnvloeden, wel het
BV-NIEUWS 2015
milieuprofiel van hun eigen producten. Aan welke knoppen kunnen producenten draaien om het milieuprofiel te verbeteren? En welke invloed heeft dit ‘draaien’ op het milieuprofiel van het complete bouwwerk?
Groene gevels en duurzaamheid Edwin Meyer Viol (F2 Façade) en Victor Retel Helmrich avb (Retel Helmrich architecten) Groene gevels staan volop in de belangstelling. Door deze te integreren in de constructieve buitengevel, worden er directe kosten bespaard en haalt men maximaal rendement voor bijvoorbeeld fijnstof. Verschillende projecten zijn inmiddels in uitvoering. Groene gevels leveren een zinvolle bijdrage aan biodiversiteit, en vormen tegelijkertijd een overtuigend architectonisch gebaar. Integratie van constructieve, bouwkundige en ecologische functies zijn het ultieme doel van de ontwerper. 18.00 uur
Borrel, demo’s
19.00 uur
Sluiting
Meer informatie en aanmelden www.betonvereniging.nl
Avondcollege Bindmiddelen Donderdag 21 januari 2016 inloop met broodjes 18.00 uur 19.00 uur – 21.00 uur Locatie: Oude Station te Houten (waardering t.b.v. Constructeursregister: 1 KE/PE pnt)
Bindmiddelen in beton Avondcollege over ijzersterke alternatieve bindmiddelen. De laatste jaren is de aandacht voor “sustainable” beton sterk toegenomen. Met name de uitstoot van CO2 bij de productie en transport van betonspecie wordt hierbij bekeken. Naast deze uitstoot is ook de CO2-emissie van de grondstoffen belangrijk, omdat blijkt dat een groot deel van de CO2emissie van beton wordt veroorzaakt door de productie van portlandcementklinker en het transport van grondstoffen naar de centrale of de fabriek. Is het mogelijk om beton samen te stellen met een verlaagde CO2-emissie, zonder dat de eigenschappen van beton(specie) nadelig worden beïnvloed? En is het mogelijk om met alternatieve bindmiddelen de eigenschappen van beton zelfs te verbeteren?
Tijdens het avondcollege zal op deze vragen worden ingegaan. Allereerst zal de systematiek rondom het gelijkwaardigheidsprincipe worden uitgelegd. Dit gelijkwaardigheidsprincipe is in het Bouwbesluit opgenomen en in regelgeving vastgelegd. Vervolgens zullen de alternatieve cementerende bindmiddelen de revue passeren. Dit zijn achtereenvolgens gemalen gegranuleerde hoogovenslak (ggbs) en poederkoolvliegas. De wijze van winning en toepassing ervan worden uitgelegd, alsmede de voordelen en aandachtspunten bij het gebruik van deze materialen in beton en mortel. Het Avondcollege zal worden gehouden op 11 juni in Het Oude Station te Houten. Ontvangst is vanaf 18.00 uur met een boemellunch; het avondcollege zelf begint om 19.00 uur. De toegangsprijs bedraagt €150 voor BV-leden en € 195 voor niet-leden. Sprekers zijn: Nico Vonk, René Albers (beiden Orcem) en Angelo Sarabèr (Vliegasunie). Tijdens de colleges is er ruim voldoende tijd voor discussie met de sprekers. Meer informatie en aanmelden www.betonvereniging.nl
7 11
In memoriam Professor A.S.G. Bruggeling
tussen ontwerp en uitvoering. Te vaak nog is er een mismatch bedrijven zelfverdichtend beton nu tot gemeengoed gemaakt, tussen beide disciplines, omdat de ontwerper op kantoor aan terwijl het aanvankelijk juist de betonmortelsector was die de een andere oplossing denkt dan de uitvoerder op de bouweerste schreden op dit traject had ingezet. Vanuit het publiek plaats. Als we het bouwproces vanaf het ontwerp met intellivulde ENCI-medewerker Peter de Vries aan dat de ontwikkeling gente technologie vastleggen, kunnen we daarna, ook geduvan zelfverdichtend beton een spin off was van de onderzoeken rende de levensfase van een bouwwerk, continu inspelen op een naar hogesterktebeton, waarvoor branchevereniging VOBN alsmaar veranderende vraag. Als bouwsector dan het SPOB had opgezet. Maar wat gebeurde er vervolOp 24 september 2015 overleed prof.ir. moeten Dr.-Ing.we h.c. Tonspeciaal Bruggeling op 92-jarige leeftijd. Hij was hoogleraar wel de klant en zijn behoefte kennen. gens? De deelnemende bedrijven hielden alle de kaarten voor de Revolutionair en tegelijk controversieel wasvan zijn1968 pleidooi waardoor van de ontwikkeling stagneerde prefabaan de Technische Universiteit Delft totvoor 1987borst, en voorzitter de Betonvereniging in en de de periode een Deltaplan voor Groningen, dat zowel overheid én bewoners betonsector dankbaar met de resultaten aan de haal ging. tevreden kan stellen. Stop Bruggeling met het miljoenen stoppen in het persoonlijkheid, Arthur de Backker, Ballast Nedaminvloed en bestuurslid de Beton1976-1983. Professor was een markante die een grote heeft van gehad op versterken van bestaande woningen. Pak het groots aan en vereniging, stelde dat competitie bij grote PPS-projecten wel focus! Bouw voor en € 100 miljoen een metals 1000 aard- innovatieve ideeën oplevert, maar dat het (het uiteindede ontwikkeling toepassing vanwijk beton constructiemateriaal in Nederland. Zo was hijharnas initiatiefnebevingsbestendige woningen, laat de ergst getroffen 1000 ge- lijke contract) waarin vervolgens moet worden uitgevoerd het zinnen daarde naartoe verhuizen sloop de vrijgekomen beton. panden. Twee onmogelijk deze ook in aan de praktijk hunin merites mer van invoering van en het voorgespannen jaar namaakt zijn afstuderen de TUop Delft 1947 te Ondertussen kunnen we gewoon doorgaan met aardgas op- testen. Van Casteren antwoordde daarop dat PPS per definitie pompen! projectgebonden is, terwijl innovaties juist bouwde hij de eerste voorgespannen constructie in Nederland: een fietsenstalling achter hetprojectoverstijgend nieuwe KLM zouden moeten zijn. Nieuwe bouwers, watsteeds betreftbestaat. onderzoek Volgens Jack de Leeuw zou dit alles juist met cultuur te maken gebouw rol in den Haag, ook die nog Aannemer Jan de Jong (TBI) herinnerde ons aan ons grootse hebben. Vernieuwing in organisaties zit op beleidsmatig verleden. Grote projecten waarmee Nederland over de gehele niveau, maar omdat dit vervolgens niet op het niveau daarwereld faam heeft opgebouwd: Oosterscheldekering, terechtkomt, voerenaan projectorganisaties een opdracht Hij hechte veel waarde het werken in internationaal Om de naam in zijnenogen veelbelovende technologie van het voor- onder Ekofisk Maeslantkering, HSLteen Betuweroute. de zekerheid liever op de vertrouwde manier uit. Daarop verband. Zo was hij international actief in CEB en FIP, waar spannenboorplatform, van betonconstructies verder ontwikkelen en voor Vanuit is macht”,te stelde hij al snel Colette O’Prinsen dat die “Prestressing innovaties danSteel wel allehij voorzitter was van de commissie and onder de tegeltjeswijsheid aandacht van de“Kennis beroepspraktijk brengen, was antwoordde “…maar kennis delen is kracht”. telkens bouwden we maal in de contracten worden verwoord. Systems”. Hij was in moeten deze hoedanigheid sterk betrokken bij hij in 1949 medeoprichter van deWant STUVO (Studievereniging voort op eerder opgedane kennis. André Burger ging verhaal van Jan defor Jong. herinhet uitkomen van in deop FIPhet Recommendations the Hij Approval Voorgespannen Beton). In 1953 Kortom, we hebben grote projecten om weer nieuwe kennis beton” te kunnen ontwikkelen. de zaal eraan dat defor genoemde grote Tendons” projecten in vroeger and Acceptance of Steels Prestressing 1974, schreefnodig hij het boek “Voorgespannen dat in 1963 werd nerde Vandaag daghet komen daar nog eens de nieuwe contractin regievolgende werden ontworpen en gebouwd. Daardoor met de daaruit meer uitgebreide versie in 1982.was Hij opgevolgddedoor standaardwerk “Theorie en Praktijk van allemaal vormen bij, die maken dat we de opdrachtgever altijd erg betrokken. De innovatief genoemde vertegenwoordigde Nederland in de Deutscher Ausschuss für het Voorgespannen Beton” . ook creatief moeten nadenken over financiering, onderhoud en beheer. contracten vandaag dag lezingen zijn steeds vaker juridisch Stahlbeton van en hield niet de alleen op de Nederlandse waardoor meer hebt aan studie Rechten Betondag maar ook op diejein Duitsland eneen België. Dat hij in Een andere ontwikkeling waarbij Bruggeling sterk betrokken dichtgetimmerd, De tenzij…, geldt ook voor beton. onderzoek een studie Civiele Techniek. de Leeuw antwoordde dezeaan landen als collega zeer werdJack gewaardeerd bleek ook was,markt was die van het geprefabriceerde Mede gestoeld dan Colette O’Prinsen die vertelde dat haar Rijkswaterstaat dat veel van de De Jong aan genoemde projectenvan in uit de eredoctoraten diedoor hij ontving de Universiteit op de ervaringen hij opdeed alswerkgever adjunct directeur en later daarop zich momenteel aan het bezinnen is op dede kennis men miniBouwteam werden ontworpen. uitvoeringvan verliep vervolgens Stuttgart in Duitsland en de De Universiteit Leuven in Beldirecteur van Spanbeton in Alphen aan Rijn die in de periode maal moet schreef bezittenhij omhet eenboek goede opdrachtgever te blijven. vast ontving omlijndehij contracten. gië. Ook in 1984 de FIP Medal of Merit. 1951-1965 “Prefabricage in beton” in met Onderzoek is nodig, niet alleen maarhelder ook voor 1977, waarin de principes vanvoor hetnieuwbouw prefabriceren en De Leeuw hield vervolgens een pleidooi voor een Deltaplan om bestaande constructies. Samen met de markt wil men op zoek onze kennis vast houden. Bruggeling De komendeeen jaren verdwijnt veel Wij verliezen in te Professor “gangmaker pur systematisch werden behandeld. naar oplossingen die slimmer, sneller en veiliger zijn en met personeel pensioen. Jong antwoordde en BIM disons sang”, diemet veel nieuwe De ideeën ontwikkeldedat enSEdaarbij minder hinder gepaardhad gaan, maar ookvisie minder kosten. kunnen vast te houden, alhoewel de cussies helpen niet uitseniore de wegkennis ging. Hij bracht zijn enthousiasme Professor Bruggeling een sterke op euro’s de ontwikkeWe in devakgebied. infrastructuur aan de van een grootkennisvan toch deinoren zit.over Toehoorder voor derelevante ontwikkeling hettussen bouwen beton op jong lingstaan van zijn Zo vond hijvooravond dat de ontwikkeling van meest schalige vervangingsvraag. Rijkswaterstaat gaat meer en meer Heide (Heijmans) vond Wikipedia de moderne vorm terHij GALVASHIELD , galvanische opoffering anodeaan betontechnologie en betonconstructies samen moeten gaan Nynke en oud. heeft een belangrijke bijdrage geleverd de strategische om te beginnen met zijn ProRail, kennis delen. op dit platform echter nog om optimale allianties resultatenaan, te bereiken. Ook was het stel- van ontwikkeling van De onsbouw aller isvakgebied, de opleiding van zeer veel EBONEX , discrete anode met opgelegde stroom Amsterdam en Rotterdam. Ze adviseerde ook eens over de mager eeninspirator. inhaalslag.Hij aanhaken? lige overtuiging dat betonconstructies niet moeten worden goede vertegenwoordigd. ingenieurs en wasTijd eenvoor groot zal lang Aslan kunststofwapening schutting (andere disciplines) enbouwwijzen over de landsgrenzen te Jacco sloot de 100, bijeenkomst met destaven conclusie dateen we onderverdeeld in afzonderlijke als gewapend in de Buisman herinnering van velen blijvenafvoortleven. Het was durven naar de grote wereld van het kennis delen. deze middag elk te geval tochleren met en elkaar kennis over het beton, kijken, voorgespannen beton en gedeeltelijk voorgespannen voorrecht vaninhem mogen met de hem te mogen savan de kennisinfrastructuur hebben vergaard. beton, maar dat een integrale beschouwing veel zinvoller is. probleem menwerken. Tel: +32 (0)13 326873 Kennisinfrastructuur metmotor pit achter de invoering van Zo was hij de belangrijkste
[email protected] Jack de Leeuw beton”, van SBRCURnet voelde zich als laatste spreker “constructief waarin de genoemde categorieën werJoost Walraven www.fortius.be wel de voorzetindien van Rijkswaterstaat. Het den aangesproken gecombineerd,door en waarvoor, de juiste ontwerpGrasbos 50, B 3294 Diest realiseren de Bouwcampus is zijn belangrijkste opdracht. procedure van wordt gevolgd, automatisch de optimale oplosNu rollenInvan opdrachtgever en opdrachtnemer zijntijd veransingdevolgt. deze ontwerpbeschouwing was hij zijn ver derd en deTezamen uitstroommet uit de bouw groter is dan de is vooruit. prominente collegae alsinstroom, Prof. Jörg het tijd voor een verandering. In Hugo navolging van duurzaamheidsSchlaich in Duitsland en Prof. Bachman in Zwitserland professor Rotmans van stelde hijontwerpfi dat veranderingen was hij eenJan voorvechter deze losofi e, die sneller in mogaan we de moed opbrengen om van elkaar te te willen leren. derneals voorschriften, zoals de Eurocodes, terug vinden is. GALVASHIELD , galvanische opoffering anode Innoveren doedroeg je doorhijelkaar te ontmoeten, enuit hetinbeantwoorIn Nederland zijn visie ondermeer cursussen EBONEX , discrete anode met opgelegde stroom den van de vragen waarom, hoe en wat vormen daarbij de kern georganiseerd door de Betonvereniging en PAO. van het verhaal. Samenwerken is de basis om de kennis Aslan 100, kunststofwapening staven infrastructuur te verbeteren. Bruggeling was een begenadigd docent, die een voorliefde had voor het denken in gedragsmodellen, en dit illustreerde Tel: +32 (0)13 326873 Discussie aan talloze praktijkvoorbeelden waarbij hij betrokken was
[email protected] In de discussie die niet volgde, haalde Van Casteren de introductie geweest. Het was alleen de directe overdracht van kenwww.fortius.be van beton in Nederland aan als hét voorbeeld nis zelfverdichtend die zijn colleges en lezingen zo interessant maakten, Grasbos 50, B 3294 Diest dat kennis delen resultaat oplevert. maar vooral ook uiteindelijk zijn maniervoor van iedereen benaderen van bouwopgaDoor samen het traject in te gaan hebben de prefab-betonven en -problemen.
Kathodische bescherming
Kath
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4 BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Kathodische bescherming
GALVASHIELD , galvanische opoffering anode
EBO
Kathodische bescherming
8 4
GA
Kath
GA
EBO
Kath
GA
Be t ondag
Betondag.pdf
1
16-07-15
14:05
BV-NIEUWS 2015
Betondag 2015
Thema “Beton voor morgen” 19 november 2015 in de Doelen te Rotterdam Het programma #Betondag is bekend. Het Betondagmagazine verstuurd. Kortom we zijn er klaar voor. Op www.betondag.nl vindt u het laatste nieuws.
De Plenaire openingssessie Zoals gebruikelijk zal de voorzitter van de Betonvereniging, Hans Ramler, het congresprogramma openen met de Jaarrede. Vervolgens gaat Cees Brandsen, hoofdingenieurs directeur van Rijkswaterstaat in op de relatie Beton en RWS. Vanuit RWS wordt al sinds jaar en dag met beton gewerkt. De verschillende kunstwerken op de Nederlandse wegen zijn daar getuigen van. De ontwikkelingen in de betonsector en bij RWS staat echter niet stil. RWS wil ons graag een blik geven op de grote projecten die eraan gaan komen. Projecten waarin beton en het ontwerpen met beton een hoofdrol spelen. Als derde spreker treedt op Erik Bax, COO Koninklijke BAM Groep. Hij zal in zijn presentatie nader ingaan op de generatie van de toekomst, talent management en de trends in
de markt, zoals de samenwerking in de keten en een andere manier van werken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Aansluitend aan deze presentaties volgt een voor u zeer interessant interview tussen Cees Brandsen en Erik Bax. Afsluitend zal Stefan van Uffelen, Programmamanager MVO Netwerk Beton, een lezing geven over het internationale keurmerk en het netwerk beton. MVO is bezig met de harmonisatie van het keurmerk ‘Beton Bewust’. Om opdrachtgevers te overtuigen dat ‘groen beton’ aan alle veiligheidsvereisten voldoet wordt er gewerkt aan implementatie van het CSC-keurmerk: een Europees certificaat voor verantwoord beton, dat duidelijkheid moet geven over de veiligheid en levensduur van innovatieve betonsoorten. Op dit moment wordt al in 23 landen het keurmerk getest. Er is een overvloed aan parallelsessies en inlooplezingen. Een overzicht van de parallelsessies en een aantal inlooplezingen uitgelicht.
Naast groter, hoger, breder, gaan we ook de diepte in met “De diepste parkeergarage van Nederland” (13.00 uur) Gemeente Leiden; Dura Vermeer Beton- en Waterbouw / Besix Nederland In de Leidse Binnenstad is veel te ontdekken: winkelen, werken, recreëren en wonen, het komt allemaal samen in het centrum van de stad. Voldoende parkeergelegenheid en goede bereikbaarheid zijn belangrijk voor de stad. Daarom krijgt gemeente Leiden twee grote ondergrondse parkeerga-
rages aan de rand van het centrum: onder de Garenmarkt en onder de Lammermarkt. Beide parkeergarages worden gerealiseerd door de combinatie Dura Vermeer / Besix. De ondergrondse parkeergarage Lammermarkt wordt als eerste gerealiseerd en wordt dan ook meteen de diepste parkeergarage van ons land.
Wijzigingen expositie De Betondag is al jarenlang een begrip, maar we proberen ieder jaar wel verbeteringen door te voeren. Voor 2015 is er gekozen voor een grotere herkenbaarheid, zichtbaarheid, een betere routing en een verbeterde plattegrond. Er zijn nieuwe standaard stands en door de iets terugvallende zijwand met uithangbord is de bedrijfsnaam nu beter zichtbaar voor het publiek vanuit de looppaden. En door de aangepaste plattegrond zijn de paden breder en is de zichtbaarheid van de stands verbeterd. Benieuwd hoe de plattegrond er dit jaar uitziet? Meer informatie over de nieuwe stand en de platte-
gronden van de Betondag 2015 vindt u op: www.betondag. nl. Hier vindt u ook de lijst van deelnemende exposanten, die steeds wordt bijgewerkt.
Er zijn nog een paar stands beschikbaar, voor meer informatie kunt u kijken op onze website of contact opnemen met Marjolein Humme via 0182 – 539 233 of
[email protected].
9
Debatleider Jacco Buisman, Movares Nederland BV Deelnemers aan het debat:
Be t ondag
Diana Beuting, Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud
Jacco Buisman
parallelsessies: Sander Bucx, ProRail BV
Ronel Dielissen, Mebin BV
Madelon de Jong, Visser & Smit Hanab bv
• Betondagdebat
Blijft u na het debat nog heel even zitten, want aansluitend Eduard der Meer, V.B.I. Huissen B.V.het de aan het debat wordt de aanwezigen verzocht te stemmen Het Betondagdebat 2015van is een samensmelting van laatste jaren tijdens de Betondag gehouden Lagerhuisde- over de ENCI Studiepublieksprijs. Mariëlle Rutten, Arup bat en Plenair debat. Onder leiding van Jacco Buisman zal er In tegenstelling tot voorgaande jaren zal er over de ENCI StuTheo Salet, Witteveen+Bos, Raadgevende Ingenieurs BV/TU Eindhoven scherp gedebatteerd gaan worden over actuele vraagstukken diepublieksprijs voorafgaand aan de presentatie van de winmet als leidraad het thema van de Betondag ‘Beton van mor- naars gestemd worden (Arena Rood 13.00 uur). Jacqueline Schlangen, Mourik gen! Ontmoeten en leren’. De genomineerde studenten krijgen de gelegenheid in een Een prominente groep debatdeelnemers Bart Smolders, ProRail BV(zie onderstaand), paar minuten hun afstudeerproject te presenteren. vertegenwoordigers uit diverse disciplines, gaan met elkaar Uw stem wordt op prijs gesteld. Michael van der Windt, Volker Infra Asset Management een spetterende discussie aan. Wij raden u aan bijErik dit Wagemaker, debat aanwezig te zijn! Wagemaker
Diana Beuting
Sander Bucx
Ronel Dielissen
Mariëlle Rutten
Theo Salet
Jacqueline Schlangen
Madelon de Jong
• Trillingen; Aardbevingsbelastingen, Constructieve 12.00 uur met ENCI Studiepublieksprijs versterking FRP, Demping Hoogbouw • Groot: Panamasluizen, Reuzenrad New York tegenstelling tot Oosterweel, voorgaande jaren er over de ENCI Studie•In Hollands Glorie: Jebel zal Ali Dubai publieksprijs voorafgaand aan de presentatie van de winnaars ge•stemd Eindeloos beton worden. De genomineerde studenten krijgen de gelegenheid
Bart Smolders
Eduard van der Meer
Michael van der Windt
Erik Wagemaker
Projectplaces • Galecopperbrug • Forum Groningen • Beton in België: A11 Brugge-Knokke
in een paar minuten hun afstudeerproject te presenteren. Het publiek gaat stemmen.
Inlooplezingen (uitgelicht) 10
De VBR heeft een lezingenprogramma in de Van Capellen BV-Nieuws | jaargang 2015 | Special Edition zaal “Nieuwe aanpak bij inspectie en beheer van betonnen kunstwerken” Van 11.30-12.30 worden 4 voordrachten gegeven die u een nieuwe kijk zullen bezorgen naar beheer en onderhoud. Spreekt dat aan? Kijk dan ook eens naar de cursus “Inspectie en Beheer Bouw & Infra niveau 2 / Toestandsinspectie & conditiemeting” van de Betonvereniging die 13 januari 2016 gepland staat. Lees meer op www.betonverenigng.nl – betonreparatie In de Eduard Flipse zaal valt Hilti op met een toelichting op het project “De Stroomversnelling” (12.30 uur). Met het
project De Stroomversnelling moeten binnen enkele jaren 111.000 woningen energieneutraal worden gemaakt. Een uitdaging van formaat die de grootste bouwers van ons land zijn aangegaan. Traditionele bouwmethoden moeten plaats maken voor renovatieconcepten die serieproductie mogelijk maken. Leveranciers die een actieve participatie aangaan en meedenken om kosten en tijd te besparen in dit mega-project, maken het verschil. Hilti Nederland schoof aan als volwaardig BIM partner en ontwikkelde een montagesysteem voor de nieuwe gevels inclusief verankering aan de bestaande woning alsmede een inmeetproces met total station en rechtstreekse koppeling naar het BIM-model
Laatste nieuws Het laatste nieuws over de Betondag vindt u op onze website: www.betondag.nl of via LinkedIn: Ons Beton Netwerk,
10
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
Facebook: Betonvereniging en Betondag of Twitter: @Betonvereniging of #Betondag.
BV-NIEUWS 2015
Betonprijs 2015
Dit jaar organiseert de Betonvereniging de 19e editie van de Betonprijs en het Betonprijsdiner. Met de Betonprijs worden projecten beloond die op bijzondere wijze het materiaal beton hebben toegepast. De projecten zijn ingediend in 8 verschillende categorieën. De nominaties voor de Betonprijs per categorie worden medio oktober bekend gemaakt. De winnaars worden op woensdag 18 november 2015 bekend gemaakt tijdens het Betonprijsdiner.
Betonprijsdiner Het Betonprijsdiner wordt gehouden in de Burgerzaal Gemeentehuis Rotterdam aan de vooravond van de Betondag. U kunt zich aanmelden om zelf en eventueel met relaties, uw gewaardeerde medewerkers of uw vertrouwde samenwerkingspartners(s) deel te nemen aan dit exclusieve diner. U bent dan, temidden van de top van het (bouw)bedrijfsleven, getuige van de overhandiging van de Betonprijzen.
Het programma 18.00 uur
ontvangst met Champagne
18.45 uur
aanvang diner
20.30 uur
bekendmaking en uitreiking winnaars door Cees Brandsen, directeur Rijkswaterstaat GPO
22.30 uur
Einde Betonprijsdiner 2015
Aanmelden U kunt zich aanmelden voor deze feestelijke bijeenkomst via onze website www.betonprijs.nl Indien u er zeker van wilt zijn dat u met uw collega(s) en/of genodigden aan één tafel komt te zitten, dan dient u minimaal 8 personen voor het Betonprijsdiner aan te melden. Heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen met Kim Vermeulen, 0182-539233 of
[email protected]
11 De Betonprijs wordt mede mogelijk gemaakt door: Betonvereniging, Cement&BetonCentrum, BFBN, Rijkswaterstraat, Stubeco en Platform Betononderhoud.
Betonprijs 2015 De nominaties van de 19e Betonprijs 2015! De jury heeft onderstaande projecten genomineerd voor de Betonprijs 2015. Projecten worden genoemd op volgorde van datum van inzending.
Categorie Bruggen & Viaducten • Verlengde Waalbrug, Nijmegen • Stadsbrug De Oversteek, Nijmegen • Overstroombare brug Fortmond Olst
Categorie Natte Waterbouw • Droogdok van hybride beton • Willem van Oranje tunnel/station
Categorie Woningbouw • Villa Rieteiland Oost kavel 01 Amsterdam • Amadeus • Villa het Tolhuis
Categorie Utiliteitsbouw • OV Terminal Arnhem • Mauritshuis Den Haag • De Rotterdam
12
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
BV-NIEUWS 2015
Categorie Restauratie/reparatie • Coentunnel • VVUV-systeem complex Tesselschadestraat • Transformatie De Holland Dordrecht
Categorie Uitvoering • Markthal, Rotterdam • Willem van Oranje tunnel/station • De nieuwe Botlekbrug
Categorie Betontechnologie • Pont de la République Montpellier • I/O-gebouw Faculteit Educatie Nijmegen • Fire Fighting Layer (FFL)
Categorie Constructief ontwerp • Radartoren Neeltje Jans • Winkelcentrum 't Loon • Brug over het Van Starkenborghkanaal te Zuidhorn
De Betonprijs wordt mede mogelijk gemaakt door: Betonvereniging, Cement&BetonCentrum, BFBN, Rijkswaterstaat, Stubeco 13 en Platform Betononderhoud.
ENCI Studieprijs nominaties
Nominaties ENCI Studieprijs 2015 zijn bekend In de categorie Hogeschool: •
•
De winnaars van de ENCI Studieprijs 2014 met rechts juryvoorzitter prof. Theo Salet
In de categorie Universiteit: • •
• •
“Upscaling of strain-hardening cementitious composites” door Ricky Tai van de Technische Universiteit Delft. “De invloed van de heterogeniteit van beton op het uittrekgedrag van staalvezels” door Simon Cox van de Technische Universiteit Eindhoven. “3D printing of concrete structures” door Rob Wolfs van de Technische Universiteit Eindhoven. “Structural reliability of existing city bridges: analysis with Monte Carlo simulation including a load model based on weigh-in-motion measurements” door Laura Hellebrandt van de Technische Universiteit Delft.
“Toepassing van vezelmateriaal in het ontwerp van korte verkeersbruggen” door Michael Vonk van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. “Aardbevingsbestendigheid van onderdoorgangen” door Rens Pater en David-Jan Smeenge van de Hogeschool Windesheim.
De jury voor de ENCI Studieprijs 2015 bestaat uit: • prof.dr.ir. Theo Salet, juryvoorzitter, hoogleraar Material Related Structural Design - Concrete Structures, Technische Universiteit Eindhoven, faculteit Bouwkunde/ Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs • prof.dr.ir. Luc Taerwe, hoogleraar betonconstructies, Universiteit Gent, Laboratorium Magnel voor Betononderzoek • dr.ir. Cor van der Veen, UHD, Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen, sectie Gebouwen en Civiel technische constructies, Technische Universiteit Delft • ing. Gerrit Verkerk, hogeschooldocent en coördinator minor Constructief Ontwerpen, Hogeschool Rotterdam, Opleidingen Civiele Techniek en Bouwkunde • ir. Peter Bosman, hogeschooldocent en coördinator minor Constructief Ontwerpen, Hogeschool Windesheim Zwolle, Opleidingen Civiele Techniek en Bouwkunde • ir. Tom Groeneweg, constructeur - projectleider, Advies- en ingenieursbureau Movares Nederland BV • ing. Henk Wapperom, secretaris jury, Betonvereniging Kijk voor de meest actuele informatie op: www.encistudieprijs.nl of volg ons via de facebookpagina: ENCI Studieprijs.
Basiskennis Beton Algemeen [bba] Belang van [bba] Een nieuwe naam voor een oude cursus. De cursus Algemene Basiskennis Beton is de meest bezochte cursus die de Betonvereniging verzorgt. Meer dan 1000 deelnemers hebben de cursus in de achterliggende 10 jaar gevolgd. Voor velen de start van een carrière in de beton met als vervolg Betonlaborant BV of een specialisatie in een ander Betontechnologisch vak. Voor anderen een eerste en enige kennismaking met de theorie achter de beton. Te denken valt aan werkvoorbereiders of uitvoerders in de civiele betonbouw, die met deze cursus voldoende kennis over beton op doen om hun werk goed uit te voeren.
Waarom een naamswijziging? De naamswijziging is ingegeven door de verwarring die er bij velen is met de cursus Basiskennis Beton Technologie [bbt] . Deze cursus is een noodzakelijke vooropleiding voor kandidaten die doorgroeien naar Betontechnoloog BV, Betontechnologisch Adviseur BV of Betononderhoudskundige BV. BBT heeft als doel technologische kennis bij te brengen die nodig is om de genoemde vervolgopleidingen te volgen. BBA heeft als doel algemene kennis over beton aan te reiken.
14
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
In kort tijdsbestek leert u de basisprincipes van het materiaal beton kennen. Welke soorten beton zijn er? Hoe behandel je beton? Aan bod komen de onderwerpen grondstoffen, samenstelling en eigenschappen van beton, duurzaamheid, verwerken en nabehandelen van betonspecie, wapening en bekisting, en betonvoorschriften, kwaliteit en controle. De cursus wordt afgesloten met het examen Basiskennis Beton Algemeen [bba]. De cursus kan ook gevolgd worden als voorbereiding op de cursussen Betonlaborant BV en Basiskennis Beton Technologie.
Wanneer De cursus Basiskennis Beton Algemeen [bba] start eenmaal per jaar op verschillende locaties in Nederland. De eerstvolgende cursus start op 12 januari 2016 in Veldhoven, Barendrecht en Meppel. Het examen wordt centraal afgenomen. BBA is ook zeer geschikt om in-company te houden. Meer informatie www.betonvereniging.nl - Technologie
BV-NIEUWS 2015
Cursus zelfverdichtend beton Zelfverdichtend beton wordt in Nederland al vele jaren succesvol toegepast. Toch gaat er ook het nodige fout: luchtinsluitingen, ontmenging, enzovoorts. Bijsturen blijkt dan erg lastig, omdat de “normale” betontechnologische regels niet altijd opgaan. Zo is minder water bij zelfverdichtend beton soms niet de oplossing. Daarom is er nu een cursus die de mogelijkheid biedt kennis op te bouwen over zelfverdichtend beton, zodat bijsturen mogelijk wordt. Er wordt in deze cursus ingegaan op: • • • • • • •
het specificeren van zelfverdichtend beton; het kiezen van de grondstoffen; het samenstellen van mengsels; het aanmaken van zelfverdichtend beton; het verwerken van zelfverdichtend beton; de problemen die kunnen optreden met het uiterlijk; de kwaliteitscontrole.
Voor de cursus wordt gebruik gemaakt van modules die via de computer in eigen tempo kunnen worden bestudeerd (e-learning). Tevens worden rekenbladen gebruikt die het mogelijk maken mengsels te ontwerpen die in het eigen laboratorium of bij een beschikbaar laboratorium kunnen worden beproefd. Op
deze wijze kan een nieuw mengsel worden ontworpen of kunnen bestaande mengsels worden aangepast. De cursus is geschikt voor iedereen die al met zelfverdichtend beton werkt of daarmee wil gaan werken. De cursus begint met een centrale theoriedag op 3 november. In 6 lesuren passeren alle grondbeginselen van het ontwerpen van een zelfverdichtend betonmengsel de revue. Twee weken later, op 17 november, worden de lessen in de praktijk gedemonstreerd op een centrale laboratoriumlocatie. Deze demonstratie neemt een gehele lesdag in beslag. Vanaf dan kunnen de cursisten in hun eigen laboratorium met hun eigen grondstoffen aan de slag. Via internet beschikbare filmpjes, foto’s, schema’s, grafieken, rekenbladen en testvragen ondersteunen dit traject van ‘trial-and-error’. Na een maand experimenteren komt de docent op locatie individuele vragen beantwoorden en aanwijzingen geven ter verbetering van het proces. Dit zal in de eerste week van januari gebeuren. Op 26 januari 2016 zullen de cursisten ten slotte op een centrale terugkomdag en onder leiding van de docent hun ervaringen met elkaar uitwisselen. Meer informatie en aanmelden www.betonvereniging.nl
datum
tijdsduur
onderwerpen
locatie
3 november 2015
09.00-16.00 uur
Wat is zelfverdichtend beton? Specificeren van eigenschappen Grondstoffen Mengselsamenstelling (theorie)
Utrecht
17 november 2015
09.00-16.00 uur
Samenstellen mengsel Aanmaken en beproeven
Hilversum
4-8 januari 2016
demo’s, op locatie
Eerste ervaringen met experimenten Bepalen gevoeligheid Bijsturen uitgangspunten
eigen laboratorium
26 januari 2016
13.00-16.00 uur
Verwerken van zelfverdichtend beton Problemen die op kunnen treden met het uiterlijk Uitwisselen van ervaringen
Utrecht
15
Cursussen
Cursussen van de Betonvereniging
nov 2015 - jan 2016 Technisch
Praktisch
Toepasbaar Maak een volgende stap in uw carrière en meldt u aan voor één van onderstaande cursussen. Cursussen en opleidingen tot jan 2016
Startdatum
Waterbouwkundige betonconstructies
4-11-2015
Rekenvoorbeelden met de EC2
25-11-2015
Onderwater beton
9-12-2015
Kennismaken met Betonreparatie/herstel
10-12-2015
Basiskennis Beton Algemeen BBA
12-01-2016
Bruggen bestaand (2de serie)
14-01-2016
voorjaar 2016
Metselwerk/EC6 2e cursus (optioneel)
Kijk op www.betonvereniging.nl » opleidingen » actueel voor meer informatie. Of bel ons voor een opleidingsadvies op maat 0182 -539 858.
16
Technologie
Betonreparatie
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Ontwerp
BV-Nieuws || jaargang jaargang2015 2015 || oktober, nummer 4 BV-Nieuws
Cursussen
BV-NIEUWS 2015
Waterbouwkundige betonconstructies Cursus voor de realisering van duurzame en doelmatige functionerende constructies en waar gewenst waterkerend.
Programma
Blok 1 Uitvoering • voorkomende problemen • risico’s en risicoanalyses • effect v/d omgeving (weer/bodem,stroming, etc) • duurzaamheid • bouwen onder waterniveau • bouwkuipen en duiken • transportproblematiek Blok 2 Ontwerp • mogelijkheden tot prefabricage • toepassingsmogelijkheden voorspanning • modellering • detaillering (verbindingen,voegen) • waterdichtheid • duurzaamheid
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
4, 11, 18, 25 november 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.290,1.520,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Ontwerp
Blok 3 Betontechnologie • materiaaltechnologie • prestatie-eisen • betonsoorten • verhardingsbeheersing • duurzaam beton • schades • reparaties
Technologie
Doel
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Blok 4 Geotechniek • functie fundering • draagkracht • trekpalen • keerwanden • verankeringen • invloed uitvoering
Rekenvoorbeelden met de EC2 extra ingelaste cursus Doel
Het gaat om inzicht en om de rekenvaardigheid. Het streven is om de interpretatie en werkwijze met EC2 bij de voorbeelden toe te lichten.
Programma
Blok 1 • Raamwerk • Tunnelwand • Bassin Blok 2 • Wand-ligger • Voorgespannen ligger • Stabiliteit gebouw
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
25 november, 12, 19 december 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.290,1.520,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Blok 3 • Strokenvloer • Pnt –ondersteunde vloer • Console • Pendelkolom
Betonreparatie
• Lijn poer 2 & 4 –paals • Blokpoer
17
Cursussen
Onderwaterbeton Doel
De cursus onderwaterbeton behandelt het ontwerp en de uitvoering rekening houdend met de bodem- en grondwatergesteldheid op basis van de herziene CUR-Aanbeveling 77.
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
9, 16 december 2015
Programma
Dag 1 • Inleiding • Introductie • Geotechnische aspecten • Membraamwerking / buiging • Verbinding / dwarskracht • Verbinding / trek • Case / opdracht Dag 2 • Trekelementen • Uitvoeringsaspecten • Case 5 integraal • Case bespreking opdracht • Nieuwe elementen
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
785,945,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen
Kennismaken met Betonreparatie/herstel Doel
Het doel van de cursus is om in 2 dagdelen de deelnemer basiskennis bij te brengen op het gebied van betononderhoud en betonreparatie.
Programma
Voor bestaand beton worden de diverse aantastingmechanismen besproken waarbij m.b.t. de normering wordt gekeken welke uitgangspunten er gehanteerd moeten worden om de aantastingmechanismen bij nieuwbouw te voorkomen. Ook aan de orde komen schade en herstel aan nieuw betonwerk, die tijdens het uitvoeringsproces zijn ontstaan. Dat beton niet altijd naar wens uit de bekisting komt, is algemeen bekend. Hoe dit is te voorkomen wordt in andere cursussen aangedragen, maar hoe dit goed is te herstellen komt in deze cursus aanbod. Er wordt inzage verkregen in de beschikbare reparatietechnieken en de daarbij behorende reparatiematerialen. Tevens worden criteria besproken die aan de reparaties gesteld kunnen worden. Op deze wijze wordt ook een relatie gelegd met de normen en CUR-Aanbevelingen. Blok 1 • Meest voorkomende aantastingsmechanismen (o.a. ASR, carbonatatie, chloride, vorst- en dooizouten). • Reparatiemethoden (o.a. handmatig repareren, spuitbeton, injecteren, kathodische bescherming). • Reparatiematerialen (o.a. reparatiemortels en injectievloeistoffen). Blok 2 • Reparatiecriteria. • Extra betonbescherming (preventief en achteraf aan te brengen). • Schade en gebreken uit het uitvoeringsproces bij nieuw betonwerk. • Duurzaam Beton.
18
BV-Nieuws || jaargang jaargang2015 2015 || oktober, nummer 4 BV-Nieuws
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
10, 17 december 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
675,820,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen. Cursisten die het gehele lesprogramma hebben gevolgd, verkrijgen een Bewijs van Deelname.
Cursussen
BV-NIEUWS 2015 2015
Basiskennis Beton Algemeen BBA
In kort tijdsbestek leert u de basisprincipes van het materiaal beton kennen.Aan bod komen de onderwerpen grondstoffen, samenstelling en eigenschappen van beton, duurzaamheid, verwerken en nabehandelen van betonspecie, wapening en bekisting, en betonvoorschriften, kwaliteit en controle.
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
12 januari 2016
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
890,1.230,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Bruggen bestaand Met deze cursus heeft de cursist een praktische kijk verworven om een brug te ontwerpen en kritisch te beoordelen.
Programma
Module 3: Bruggen bestaand Algemeen • Voorschriften • Regelgeving • Eisen • Beton • Staal Module 4a: Stalen bruggen • Ontwikkelingen • (Eurocode - )normen en richtlijnen • Ontwerpprincipes (spoor- , langzaam -)verkeersbruggen • Brugtypen, integraalbruggen • Rijvloeren • Kabels en hangers • Detaillering en uitvoering • Mechanisch gedrag • Verbindingen • Specifieke aandachtspunten • Rekenvoorbeelden Module 4b: Beweegbare bruggen • Veiligheid – Regelgeving – Gevaren – veiligheidseisen
Metselwerk/EC6 (onder voorbehoud) Doel
De cursist leert de NEN-EN 1996 toe te passen en leert specifieke detailinformatie en achtergronden van de NEN-EN 1996. Eurocode 6 maakt deel uit van een serie Eurocodes voor bouwconstructies. Seismische belasting aan de hand van Eurocode 8 deel 1 (NENEN 1998-1) en de ontwerp NPR 9998 is ook onderdeel van de cursus.
Programma
Dag 1 • Inleiding • Materiaaleigenschappen • Schematisering van draagconstructies in steen • Dragende wanden in een geschoord raamwerk • Geconcentreerde belastingen • Gewapende liggers in metselwerk Dag 2 • Stabiliteitswanden • Lateraal belaste wanden
• VOBB – Installaties & aandrijving – Belastingen – Mechanische uitrusting Module 5: Staal- beton bruggen • keuze staal-beton • voor- en nadelen • globale ontwerpregels • economische afweging • verbinding staal - beton • voorschriften
Ontwerp
Doel
Technologie
Programma
De cursus wordt afgesloten met het examen Basiskennis Beton Algemeen bba.
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
14, 21, 28 januari 2016
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Bent u werkzaam als werkvoorbereider of uitvoerder in de civiele betonbouw en u wilt meer weten van dat bijzondere bouwmateriaal beton, dan is de cursus Basiskennis Beton Algemeen bba (voorheen Algemene Basiskennis Beton abb) precies wat u zoekt. De cursus is ook geschikt werknemers in de betonsector die een niet-technisch beroep uitoefenen, zoals verkopers en administratief personeel.
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.290,1.520,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
voorjaar 2016 • Het gedrag van steenconstructies bij seismische belasting • Steenconstructies en brand
Plaats en tijd Cursusplaats
datum
Utrecht
Voorjaar 2016
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
995,995,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen
Betonreparatie
Doel
19
Cur sussen
Eerste diploma’s nieuwe MBO+-cursussen uitgereikt Op 16 september j.l. werden in Alphen aan den Rijn de eerste diploma’s uitgereikt van de nieuwe opleidingen Betonconstructeur ASEng en Wapenen in de Praktijk. Dat gebeurde in de ‘bouwkeet’ van aannemingsbedrijf Mobilis, dat verantwoordelijk is voor de bouw van de nieuwe Maximabrug. Deze brug maakt na 40 jaar een einde aan de moeizame bereikbaarheid van de prefab-betonfabriek van Spanbeton. Na een toelichting op de bouwwerkzaamheden brachten de kersverse gediplomeerden ook een bezoek aan de bouwplaats. Beide opleidingen komen voort uit de zoektocht naar een toekomstgerichte constructieve opleiding voor bezitters van een MBO-diploma Bouwkunde c.q. Infratechniek. Die zoektocht begon drie jaar geleden met een brainstormsessie met docenten van de voormalige opleidingen Betontekenaar BV en Betonconstructeur MBO+. De instroom van deze beide opleidingen was in juni 2012 opgedroogd. Maar ook kwamen er steeds vaker verontrustende signalen uit de markt omtrent de baangaranties van MBO-gediplomeerden. De Betonvereniging voelde zich daarom verplicht ook hen een perspectief te bieden. Als eerste kwam de opleiding Betonconstructeur ASEng van de grond. In september 2013 startte een groepje van 9 cursisten met een tweejarig traject dat hen zou moeten leiden tot een instroomniveau voor de cursus Betonconstructeur BSEng. Uiteindelijk haalden 8 van hen in juni de eindstreep. De revival van de tekenaarsopleiding verliep een stuk moeizamer. Voor de aanvankelijk parallel aan de constructeur-
sopleiding opgezette Betonmodelleur ASEng was de belangstelling minimaal. Die constatering stond haaks op de schreeuwende vraag vanuit de markt naar 3D-modelleurs. Verschillende bijeenkomsten met deskundigen volgden. Deze leidden uiteindelijk tot de conclusies dat voor het vak van 3D-modelleur toch zeker een HBO-werk- en denkniveau nodig zou moeten zijn. De Betonvereniging zou er goed aan doen zich in de noodzakelijke opleiding te beperken tot het aanreiken van zogenoemde ‘harde’ technische kennis. Het resultaat was de cursus Wapenen in de Praktijk, die afgelopen voorjaar 5 cursisten trok. Zij slaagden in juli met vlag en wimpel. De aloude traditie om de uitreiking van de diploma’s te combineren met een excursie aan een actueel technisch project, werd ingevuld met een bezoek aan de Maximabrug in Alphen aan den Rijn. Voor dit project heeft aannemer Mobilis een leegstaand kantoor direct naast de bouwplaats afgehuurd, met een eersteklas uitzicht op de brug in aanbouw. De projectleider en bekistingsdeskundige hielden beide een technische toelichting en de constructeur was present om deze verhalen te ondersteunen. En na buiten tussen de onvermijdelijke wapeningskorven rond te hebben gelopen, volgde de apotheose met, onder het genot van een hapje en een drankje, een persoonlijke noot voor iedereen.
Betonconstructeur ASEng Kandidaat Francke, J. Lecluijze, J.P.L. Murre, J.E. Oijen, J.F.M. van Paf, V.A.J. Schippers, T.E.H. Stoop, P.G.S. Tuerlinckx, P.
werkzaam bij: Contek Solid Services BV IBT Veenendaal b.v. Bouwbedrijf Gelens BV Lucassen Bouwconstructies BV VEBO Beton & Staal Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Tebodin Netherlands B.V.
Wapenen in de Praktijk Kandidaat Groot, G.W.M. de Hek, A.P.J. van Moubarek, F. el Pol, R. van der Schoeman, H.G. De heren Stoop en Tuerlinckx ontbreken op de foto
20
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
werkzaam bij: Ingenieursbureau Verhoeven en Leenders BV Ingenieursbureau Verhoeven en Leenders BV Van Noordenne Staal BV Van Berlo Engineering B.V. ABT BV
Cur sussen
BV-NIEUWS 2015
Docenten naar SAA-projecten De gezamenlijke docentendag van Betonvereniging en Bouwen met Staal stond dit jaar in het teken van het project SAA: Schiphol-Amsterdam-Almere. Behalve een uitgebreide inleiding op het waarom en hoe van dit immense infraproject door een voorlichter van Rijkswaterstaat, werden de docenten met een touringcar langs het traject geleid en kregen ze na afloop nog een uitgebreide technische toelichting op de drie meest in het oog springende kunstwerken van dit moment: de vrije uitbouwbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal, het aquaduct in de Vecht bij Muiden en de spoorbrug over de A1 bij knooppunt Muiderberg. Het programma Schiphol-Amsterdam-Almere (SAA) is het grootste wegenprogramma van de komende 10 jaar. Het bestaat uit 5 projecten. De extra rijstroken op de A10-Oost/A1 Diemen, het eerste project van de weguitbreiding, zijn inmiddels in gebruik genomen. De andere 4 projecten zijn: • A1/A6 Diemen – Almere Havendreef. Op de A1 en A6 komen extra rijstroken, geluidschermen, een aquaduct en natuurverbindingen. • A9 Holendrecht – Diemen. Verbreding van de A9 tussen Holendrecht en Diemen met extra rijstroken. Daarbij komt hier een tunnel van 3 km. • A6 Almere Havendreef – Almere Buiten-Oost. Op de A6 tussen Almere Havendreef en Almere Buiten-Oost komen extra rijstroken, viaducten en fly-overs. • A9 Badhoevedorp – Holendrecht. Verbreding van de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht. Een deel van de weg zal verdiept komen te liggen, met 2 overkappingen De werkzaamheden aan het tweede project – A1/A6 Diemen – Almere Havendreef - zijn inmiddels in volle gang en met het derde project – A9 Holendrecht – Diemen - is kortgeleden begonnen. Het werk aan project 2 wordt uitgevoerd door SAAone, een consortium van VolkerWessels, Boskalis, HOCHTIEF en DIF. Aan project 3 wordt gewerkt door IXAS, een combinatie van de bouwbedrijven Ballast Nedam en Heijmans, ingenieursbureau Fluor en financiële investeerder 3i infrastructure PLC.
SAAone Jos Kronemeijer (Volker Infradesign) en Eelco van der Weij (Cementbouw) vertelden over hun betontechnologische samenwerking in SAAone. Voor de brug over het AmsterdamRijnkanaal heeft de bouwcombinatie het aanbestedingsontwerp op enkele punten veranderd. Zo wordt de brug nu geheel gebouwd volgens de steigerloze uitbouwmethode. Hierbij wordt begonnen met de bouw van de pijlers en hamerstukken, wat gunstig is voor de planning. Verder is de lengte van de eindvelden vergroot van 45 naar 71 m, waarbij de onderkant een parabolische vorm heeft gekregen. De hoogte van de aanbruggen is ter plaatse van het landhoofd verlaagd naar 2,75 m, waardoor er kleinere landhoofden kunnen worden gebouwd. Door de verlenging van de aanbruggen komen de gebieden van de grondverbetering circa 25 m verder van de kanaaloevers af te liggen. Ook wordt de afstand van de paalfundering van het oostelijk landhoofd tot de nutsleidingen met 25 m vergroot. Betontechnologische uitdagingen genoeg, maar het meest betrof de logistiek:
• • •
constantheid in werkcyclus: 150 – 200 m3/stortdag (3 dagen na elkaar); constante aanvoer: zomer- en winterdag, back-up centrale; constante kwaliteit: grondstof monsters, consistentiechecks op elke truckmixer.
Het aquaduct ligt ten zuiden van het dorp Muiden, iets zuidelijker dan waar nu nog de Vechtbrug in de A1 ligt. Het aquaduct krijgt in totaal 12 rijstroken (2x5 rijstroken en 2 wisselstroken); daarmee is dit misschien wel het breedste aquaduct ter wereld! De lengte bedraagt 475 m. In totaal zijn 74 betonstorts uitgevoerd, waarvan 20 storts tussen de 1000 en 4000 m3 per keer! De wandhellingen zijn tot een schuinte van 22° gestort. Brandbestandheid was tevens een belangrijk aandachtspunt. Over de stalen spoorbrug vertelde Ben Cools, projectleider namens het Belgische Victor Buyck Steel Construction. De nieuwe brug kent een overspanning van 255 m en een booghoogte van 50 m. De brug is in onderdelen vanuit België aangevoerd en ter plaatse op tijdelijke steunpunten geassembleerd. Vooral het inhijsen van het middenstuk in de boog was een waar huzarenstukje. Het aansluitende vastlassen vergde maar liefst zes weken. De afgemonteerde brug zal uiteindelijk op rolwagens naar de definitieve locatie worden verreden.
21
Mededelingen
Projectplace GRONINGER FORUM Arena wit 13.00 uur Het Groninger Forum (voorheen Huis van informatie en geschiedenis) is een gebouw in het centrum van de stad Groningen met een geplande oplevering in 2017. Het is onderdeel van een geplande verbouwing van de oostzijde van de Grote Markt, het centrale plein van de stad. Doordat verschillende gebouwen achter de oostwand van de markt - waaronder de Naberpassage - zullen worden gesloopt, ontstaat ruimte voor
13.00 uur Opening voorzitter René Sterken, BAM Advies & Engineering
een plein met terrassen (de Nieuwe Markt) en het Groninger Forum. Het Forum is bedoeld als algemene ontmoetingsplek voor bewoners en bezoekers van de stad Groningen. Onder het Forum is een parkeergarage gepland met een capaciteit voor 390 auto’s en in de kelder kunnen 1500 fietsen gestald worden. Men verwacht 1,6 miljoen bezoekers per jaar te ontvangen.
13.20 uur Seismisch upgraden en NPR 9998 Mischa Falger, BAM Advies & Engineering Han Krijgsman, ABT-Wassenaar
13.00 uur Opzet van het project Erwin ten Brincke, ABT BV Deze lezing gaat over hoe de constructie bijdraagt aan de architectonische expressie alsmede de toegepaste innovaties op het gebied van hybride beton.
Deze lezing zal gaan over de wijze waarop de weerbaarheid tegen aardbevingen van het ontwerp van het Groninger Forum is beoordeeld en hoe de oplossingsstrategie is doorlopen met welke uitkomsten.
13.40 uur Uitvoeringsproces Jos Rona, BAM Bouw en Techniek – Regio Noord
22
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
Mededelingen
BV-NIEUWS 2015
Beton Kano Race 2015 Wat is de BKR? Het laatste weekend van mei is traditiegetrouw het weekend van de Beton Kano Race (BKR). Op vrijdag 29 en zaterdag 30 mei 2015 was de 38ste editie van de BKR. De BKR is een jaarlijks terugkerend evenement voor technische ROC’s, hogescholen en universiteiten uit binnen- en buitenland. De race wordt ieder jaar georganiseerd door een andere onderwijsinstelling of studentenvereniging. Dit jaar was de beurt aan de Hogeschool Rotterdam, die voor een echte topsportlocatie heeft gezorgd met de Willem Alexander roeibaan in Zevenhuizen. De Betonvereniging zorgt ervoor dat de race ieder jaar kan plaatsvinden en ondersteunt de organisatie met (technische) begeleiding en sponsoring. 24 teams zijn aan de start verschenen. Er werd geracet over 100, 200 en 400 meter in de categorieën vrouwen, mannen en gemixt.
Doel van de BKR Het is een unieke race met zelfgemaakt kano’s van beton, waarbij studenten laten zien dat je meer kunt doen met beton dan alleen maar funderingen, grondkeringen en constructies maken. De kano’s moeten voldoen aan verschillende regels die vastgelegd zijn in het constructiereglement. Het is de kunst om de optimale verhouding tussen sterkte, stijfheid, stabiliteit en snelheid te vinden. Bij de BKR gaat het niet alleen om het winnen van prijzen. Het contact met het bedrijfsleven en de interactie tussen de verschillende studenten uit binnen- en buitenland spelen andere belangrijke rollen. De baan Op vrijdagmiddag arriveren de teams en worden alle kano’s gekeurd, gewogen en gemeten. Voor de kano’s zelf zijn ook verschillende prijzen te winnen. De lichtste en zwaarste kano dit jaar staan in de tabel hieronder. Lichtste kano
Construct
Volgend jaar is de 39ste editie van de BKR in Arnhem, georganiseerd door s.v. Trifonius van de Hogeschool Arnhem Nijmegen.
Titanic-I Hogeschool Saxion, Enschede
Zwaarste kano WAT Engineers Tank
Warsaw University
41,8 kilo Enige buitenlandse team (Polen)
De wedstrijd.
23
Mrs. Wiepkje van den Burg-de Rooij, BEc deputy director Betonvereniging
Looking forward to see you,
Univ.-Prof. Dr.-Ing. Josef Hegger, Aachen University
Do not hesitate to contact us, if you have any questions.
mrs. Wiepkje van den Burg-de Rooij, Betonvereniging Univ.-Prof. Dr.-Ing. Josef Hegger, Aachen University mrs. Anastassia Kastelis, Belgium Betongroepering prof.dr.ir. Luc Taerwe, Belgische Betongroepering
prof. Prof.dr.ir. Luc Taerwe chairman Belgium Betongroepering, Ghent University
The Organising Committee fib symposium 2017 Maastricht will be:
High tech concrete: Where technology and engineering meet!
The theme of the fibsymposium2017:
Maastricht has been selected to host the event because it serves as a gateway to all three countries. This appears to be a sensible choice because we know the host country plays a major role in determining visitor numbers and thus the success of the event.
The Concrete Association (Betonvereniging) and the Belgian Concrete Group (Belgische Betongroepering) will be jointly organising the annual fib symposium in 2017. The event will be held between 12 – 16 June at the MECC in Maastricht. Besides the Concrete Association and the Concrete Group, Germany will also be represented via Aachen University (professor Joseph Hegger).
We are proud to organise the fibsymposium2017 in Maastricht, centrally located in Europe.
contact: info@fibsymposium2017.com more information: Mrs. Hetty Besseling +(31) 182 – 53 92 33
For more information about Maastricht and the venue Mecc Maastricht please look at: http://www.vvvmaastricht.nl http://www.mecc.nl http://fibsymposium2017.com
Historic buildings and trendy design shops. Beautiful churches and adventure-filled caves. Tantalizing menus and welcoming café terraces. Open squares and expan- sive vineyards. Maastricht is all this and more! Maastricht is a popular destination for a day out, a weekend away, or an unforgettable holiday.
Today, Maastricht still plays a major international role. Many congresses are held here, and transnational agreements are signed. Large numbers of tourists also come to Maastricht every year for a taste of the epicurean character of the south of the Netherlands.
Maastricht is an international city - with 120,000 inhabitants - offering many opportunities. The city is located in the Meuse-Rhine Euregion, close to international cities such as Aachen, Düsseldorf, Liège, Brussels and Antwerp. The diversity of European culture is clearly visible in Maastricht. It is for good reason that Maastricht stood at the cradle of the European Union in 1992 at the time of the signing of the Maastricht Treaty - the treaty on European Union.
MECC Maastricht is a 5 minute walk from Maastricht-Randwyck station and a stone’s throw from Maastricht Central station.
Prime international location MECC Maastricht is an increasingly popular choice of venue for conference organisers. The International Congress and Convention Association (ICCA) world rankings place Maastricht in the top 100 most popular international non-corporate congresses. Maastricht follows Amsterdam and Rotterdam as the third Dutch city on the list, leaving metropolises like Las Vegas, Florence and Los Angeles trailing behind.
Mecc - Maastricht Exhibition & Conference Centre
Aangeslo t en or ganisat ies
Buitenland excursie STUBECO naar EDINBURGH 17- 19 september 2015 o.l.v. Fred Gast , Rene van Zutven en Peter Kraaijeveld Donderdag 17 september 2015 Bezoek aan Falkirk Wheel (www.thefalkirkwheel.co.uk) Na een vroege voorspoedige vlucht stond de reisbus al te wachten om ons naar het eerste project te brengen te Falkirk. Allereerst konden we de twee “Keltische waterpaarden” (de KELPIES) die het kanaal “bewaken” bezichtigen met een gids. Vanaf de snelweg al een prachtig gezicht en van dichtbij in een mooi aangelegd park om de groteske afmetingen te ervaren. De kunstenaar is een Schot, Andy Scott (www.scottsculptures. co.uk). De onzichtbare funderingen van de paarden waren van beton. Beton en staal (paard) hebben een gewicht van totaal 1.600 ton. Het was de bedoeling dat het opgeheven hoofd van het rechtse paard beweegbaar zou worden met de verandering van de waterstand. Dit bleek toch te duur te worden. Of het altijd zo mooi zal blijven is de vraag, men is toch bang dat er wat roest zal ontstaan. Maar het is een enorme toeristische trekpleister in Schotland. Men verwacht 350.000 bezoekers per jaar. Schotlands eerste kanaal, de Forth & Clyde met 40 sluizen kwam gereed in 1790. Deze verbindt de Noordzee met de Ierse zee. Door de betere wegverbindingen raakten de sluizen in verval. Pas in 1999 werd besloten om het verval en de te lage bruggen te verbeteren. Er werden weer originele sluisdeuren gemaakt en aquaducten hersteld. Dit alles om de pleziervaart te verbeteren. Het kost een dag voor de schepen om elf dichtbij elkaar gelegen
26
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
sluisjes te passeren (38 m hoogteverschil). Naast de bestaande sluisjes is daarom het FALKIRK WHEEL ontworpen. Zowel een prachtig enorm toeristisch kenmerk in het land, als ook staaltje van technisch kunnen. De wet van Archimedes zorgt voor heel energiezuinig gebruik. Het water na de WHEEL wordt boven verder geleid door een tunnel door de heuvel.
Het wheel is in 3 jaar gebouwd en heeft 87 miljoen pond gekost. Sinds 2002 is het DE toeristische attractie van Schotland.
Aangeslo t en or ganisat ies
Vrijdag 18 september 2015 QUEENSFERRY crossing “Firth and Forth” 2700 m lang Vrijdag brachten we een bezoek aan de Queensferrybridge in aanbouw. Deze vervangt de huidige uit de jaren 60 daterende stalen brug. Vervanging van de tuikabels was nodig i.v.m. corrosieproblemen en zou teveel verkeersoverlast bezorgen. De pylonen van de nieuw te maken Queensferrybridge zijn op hoogte, ruim 220 meter hoog. Deze nieuwe meervoudige tuibrug (2700 m lang) is noodzakelijk voor een goede noord-zuidverbinding. Na openstelling van de Queensferrybridge (nabij Edinburgh) zal de bestaande brug, uiteraard na een langjarige renovatieperiode, uitsluitend voor fiets- en voetverkeer, eventueel taxis en openbaar vervoer gebruikt worden. Het consortium van het geheel bestaat uit de volgende partijen: American Bridge Company, Hochtief, Dragados en Morrison (enige Brit). Aan de betonnen pylonen worden met de vrije uitbouwmethode de geprefabriceerde stalen dekken met betonnen druklaag geplaatst. Extra aandachtspunten zijn natuurlijk de getijden van de Firth and Forth, het logistieke transport van onderdelen, materieel en mensen. Onder andere een batching plant die 120 m3 per uur kon produceren. De werkmethode van de pylonen lag niet op het kritieke pad, dus is er gekozen om normaal te storten in slagen van 4 meter per week. De wind en ruige condities zorgden toch voor dag en nacht werk. Het vereist topsportniveau van er-
BV-NIEUWS 2015
varing, inzet en planning en een constante check op de veiligheid en kwaliteit. De pijlers verjongen in hoogte van 16mx14 m tot 7,5m x5m. De torenkranen zijn 35 tons kranen, gekoppeld aan de pijlers. De bouwlift kan 22 man naar de top van de pijlers vervoeren. Een pijler bestaat uit 25.700 m3 beton en 7300 ton op de wal geprefabriceerd wapeningstaal. Binnenin wordt gelijktijdig een normale trap gebouwd en een permanente liftschacht. De brugdekdelen zijn in Shanghai in staal voorgefabriceerd, per schip vervoerd naar het werkterrein. Daar worden nog de nodige zaken aangebracht, waaronder een gewapend betonnen rijdek onder beschermde condities. Tevens doken voor de randbeveiligingen. Ze wegen dan 750 ton. De delen worden per tweetal vervoerd op pontons en geplaatst onder de speciale hijsvoorziening, met een tolerantie van 200 mm. Dan worden ze gelijktijdig gehesen en iets in de hoek gedraaid en met elkaar verbonden in 7 stappen. Ook met de tuien, die ter plekke worden “geregen”door de huls. De dekdelen zijn 16,2 meter lang. Deze operaties moeten 110 keer plaats vinden. Wij hebben de eerste twee brugsegmenten zien hangen en de voorbereiding van de volgende gezien. Het was een zeer interessante excursie. De nodige logistiek, mensen en materieel waren zeer indrukwekkend.
27
Betondag 2015, Beton voor morgen.
19 november 2015
Contact: Hetty Besseling e-mail
[email protected] tel. 0182 532 389
Colofon BetonverenigingsNieuws is een uitgave van de Betonvereniging en bevat informatie voor leden en geïnteresseerden in de vereniging en het materiaal beton in algemene zin. BetonverenigingsNieuws verschijnt zevenmaal per jaar. Uitgave:
Betonvereniging Postbus 411, 2800 AK Gouda Tel. 0182-539233 Fax. 0182-537510 E-mail:
[email protected] Website: www.betonvereniging.nl Opmaak: Quantes, Rijswijk Druk: Quantes, Rijswijk
28
BV-Nieuws | jaargang 2015 | oktober, nummer 4
Abonnementen:
Leden van de Betonvereniging ontvangen het BV-Nieuws gratis Redactiesecretariaat: Bram Rensen Advertenties: Hetty Besseling Abonnementen lopen parallel met het lidmaatschap ISSN 1386-968X