BIJLAGE 2, nr. 248011
Afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek Analyse van de gegevens
April 2016 Gemeente Elburg Gemeente Oldebroek
Inhoudsopgave Deel 1. Inleiding…………………………………………………………………………………………………………………………… 3 Deel 2. Motivatie afval scheiden …………………………………………………………………………………………………
4
Deel 3. Afval scheiden stimuleren………………………………………………………………………………………..……… 4 Deel 4. Afval scheiden optimaliseren…………………………………………………………………………………………… 5 Deel 5. GFT-afval scheiden…………………………………………………………………………………………………………… 5 Deel 6. Stellingen……………………..…………………………………………………………………………………………………
6
Deel 7. Brenglocatie afval……………………………………………………………………………………………………………
6
Deel 8. Analyse open vragen ……………………………………..………………………………………………………………
7
Deel 9. Gegevens respondenten…………………………………………………………………………………………………
8
Bijlage 1. Kruisverbanden ……….…………………………………………………………………………………………………
9
Bijlage 2. Enquête………………………………………………………………………………………………………………………
15
Bijlage 3. Analyse antwoorden open vragen……………………………………………………………………………..… 20
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
2
1. Inleiding De gemeente Elburg en de gemeente Oldebroek werken samen aan nieuw afvalbeleid en hebben daarom de mening van inwoners van beide gemeenten gevraagd op het gebied van afval scheiden. Dit is gedaan door het uitzetten van een online enquête. De enquête is online gezet van 8 maart 2016 tot en met 6 april 2016. Via de websites van de beide gemeenten en sociale media zijn inwoners aangespoord de vragenlijst in te vullen. Om het invullen van de enquête te stimuleren wordt een tiental prijzen verloot onder de respondenten die hun contactgegevens hebben achtergelaten bij het invullen van de vragenlijst. In totaal hebben 781 respondenten de vragenlijst ingevuld. Representativiteit Om te beoordelen of de uitkomsten van de enquête een afspiegeling vormt voor de inwoners van de gemeenten Elburg en Oldebroek, is een steekproefgrootte berekend. Om de representativiteit te waarborgen, moet aan een bepaalde steekproefgrootte worden voldaan. De steekproefgrootte geeft aan hoeveel enquêtes volledig ingevuld moeten zijn om antwoorden te kunnen geven die gegeneraliseerd mogen worden. De onderzoeksdoelgroep die is onderzocht heeft een grootte van 18.000. De gemeenten Elburg en Oldebroek hebben gezamenlijk immers ongeveer 18.000 huishoudens. In de berekening hieronder is te zien dat, met een foutenmarge van 5% en een betrouwbaarheidsniveau van 95%, de vereiste steekproefgrootte 377 bedraagt.
Er zijn 781 enquêtes volledig ingevuld. Daarmee is ruim aan de steekproefgrootte voldaan en kan geconcludeerd worden dat deze steekproef representatief is voor de huishoudens in de gemeenten Elburg en Oldebroek. Overigens wordt hier uitgegaan van huishoudens, niet van individuen. Om niet alleen bij het nagaan van de populatiegrootte, maar ook bij het verzamelen van de gegevens te waarborgen dat de nadruk ligt op huishoudens, kon slechts één enquête per IP-adres (en dus er huishouden) worden ingevuld.
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
3
2. Motivatie afval scheiden In de eerste enquêtevraag werden inwoners gevraagd naar hun redenen om afval geschieden aan te bieden. Het gros van de inwoners geeft aan hun afval gescheiden aan te bieden omdat dit beter is voor het milieu (82,4%). Ongeveer een kwart van de respondenten (25,7%) geeft aan dat het scheiden van afval zo hoort. Slechtst 4,3% van de respondenten geeft aan dat hij of zij afval niet geschieden aanbiedt.
3. Afval scheiden stimuleren Om erachter te komen wat inwoners zou motiveren om hun afval gescheiden aan te bieden is een drietal stellingen voorgelegd aan de respondenten. De eerste stelling luidt: “ik zou meer afval scheiden wanneer er in de buurt meer verzamelcontainers zouden staan”. Het gros van de respondenten (43,5%) geeft aan het eens te zijn met deze stelling. Een grotere groep inwoners is het eens met de tweede stelling, die als volgt luidt: “ik zou meer afval scheiden wanneer ik daardoor geld kan besparen”: 58,9% van de personen die de vragenlijst hebben ingevuld geeft aan het met deze stelling eens te zijn. Het besparen van geld lijkt over het algemeen dus de grootste stimulans voor het beter scheiden van afval te zijn. Ook is een derde stimulans onderzocht door middel van de volgende stelling: “ik zou meer afval scheiden wanneer ik meer zou weten over het nut van afval scheiden”. 19,9% van de personen die deze vraag hebben beantwoord, hebben aangegeven het eens te zijn met deze stelling.
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
4
4. Afval scheiden optimaliseren Ook zijn de inwoners gevraagd naar hun mening over hoe afval scheiden volgens hen beter kan. Op de eerste plaats wordt ‘meer voorzieningen om mijn afval gescheiden aan te bieden’ het vaakst genoemd (door 59,6%). Daarna vinden inwoners van de gemeente Elburg en Oldebroek het belangrijk dat het gescheiden aanbieden van afval weinig moeite kost. Slechts 1,29% van de personen die de vragenlijst hebben ingevuld geeft aan dat ze bij het afval scheiden hulp willen in verband met fysieke beperkingen. Ook hier blijkt dat relatief weinig respondenten aangeven weinig kennis over afval scheiden te hebben: 12,94% geeft aan dat afval scheiden beter gaat als hij/zij beter weet hoe en wat je kunt scheiden.
5. GFT-afval scheiden Omdat er relatief veel GFT-afval in de grijze container gegooid wordt, is gevraagd hoe het scheiden van GFT-afval bevorderd kan worden volgens de inwoners. 53,1% van de inwoners die de vragenlijst hebben ingevuld, geven aan groente- en fruitafval al optimaal te scheiden. Daarnaast is het opvallend dat een relatief grote groep inwoners behoefte heeft aan het vaker legen van de GFT-container in de zomer (in tegenstelling tot de winter). Voorlichting over het voorkomen van stank en ongedierte en voorlichting over de nut en noodzaak van het scheiden van GFT-afval worden het minst vaak genoemd.
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
5
6. Stellingen Wat opvallend is, is dat het aantal personen dat het eens is met de stelling “ik vind het goed om te betalen voor iedere keer dat ik mijn grijze container aanbied, als ik daardoor geld bespaar” bijna even groot is als de groep personen die het daarmee oneens zijn. Daarnaast vindt het merendeel van de respondenten (73,4%) het goed als de grijze container eens in de 3 à 4 weken wordt geleegd. Er lijkt verband te zijn tussen de antwoorden op deze vragen: het merendeel levert kennelijk zo weinig afval in dat de grijze container eens in de 3 à 4 weken legen voldoende is. Het is denkbaar dat het aantrekkelijk is om te betalen voor iedere keer dat je je grijze container laat legen.
7. Brenglocatie afval Aan de inwoners is gevraagd welke soorten afval zij het liefst inleveren wanneer dit onbeperkt mag. De vijf soorten afval die het vaakst worden genoemd zijn: 1. 2. 3. 4. 5.
Grof tuinafval (57,8%) Elektrische apparaten (43,6%) Papier en karton (42,8%) Klein chemisch afval (41,0%) Hard kunststof (40,6%)
De soorten afval die inwoners het minst graag willen inleveren zijn: 1. Gipsplaten (4,8%) 2. Grond (13,2%) Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
6
12,8% geeft aan geen behoefte te hebben aan een gratis brenglocatie.
8. Analyse open vragen In de enquête is een open vraag opgenomen. Deze luidt als volgt: “Heeft u zelf ideeën verbeterpunten of opmerkingen voor de inzameling van het afval?” In totaal hebben 475 respondenten op deze open vraag geantwoord. Om een overzicht te krijgen van welke opmerkingen het meest voorkomen, is gezocht op bepaalde trefwoorden en is beoordeeld hoe vaak deze voorkomen. De trefwoorden die relatief vaak voorkomen of waarvan van tevoren wordt gedacht dat deze mogelijk interessante inzichten kunnen opleveren, worden hieronder genoemd. -
Zwerfaval / dumpen Brenglocatie GFT Plastic Frituurvet Buren
Naast deze open vraag is bij een aantal gesloten vragen de mogelijkheid gegeven een mening te geven (anders, namelijk:…) Dit is het geval geweest bij de volgende onderstaande vragen: 1. Welke uitspreken zijn het meest op u van toepassing: ik bied mijn afval gescheiden aan omdat…. 2. Hoe kan afval scheiden nog beter? 3. In de grijze container zit nog veel groente- en fruitafval. Dit vormt een groot probleem. Welke uitspraken zijn op u het meest van toepassing? Ik zou groente en fruit beter scheiden wanneer…
Een uitgebreidere analyse van de antwoorden op de open vragen is opgenomen in bijlage 3 van dit rapport.
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
7
9. Gegevens respondenten Het merendeel van de personen die de enquête hebben ingevuld, wonen in een woning met een tuin (92,3%). Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat het gros van de respondenten onbeperkt grof tuinafval zou willen inleveren en dat de meeste respondenten willen dat de GFT-container in de zomer vaker geleegd wordt. Daarnaast woont 78% van de personen die de enquête hebben ingevuld in een kern binnen de gemeente Oldebroek, versus 22% die in het buitengebied woont. Daarnaast bestaan de huishoudens van de meeste respondenten uit twee personen (in 46,7% van de gevallen). De kleinste groep respondenten woont alleen (8,4%)
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
8
Bijlage 1. Kruiverbanden
Kruisverband 1.1 Kern / buitengebied versus betalen voor aanbieden grijze container / legen per 3 of 4 weken Hier is het feit of iemand in een kern of in het buitengebied woont, afgezet tegen de wens e betalen voor het legen van de grijzen container én tegen de wens de grijze container eens in de 3 of 4 weken te laten legen.
Personen die wonen in een kern
Personen die wonen in het buitengebied
Conclusie Personen die in het buitengebied wonen, lijken lichtelijk negatiever tegenover het idee ‘ik vind het prima te betalen voor het aanbieden van mijn grijze container, als ik daarmee geld bespaar’ te staan dan personen die in een kern wonen (46,7% versus 42% is het oneens met die stelling). Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
9
Op de stelling: ik vind het goed als mijn grijze container eens in de 3 a 4 weken wordt geleegd, reageren de beide groepen ongeveer gelijk: 51,4% van de personen in een kern is het hiermee eens versus 49,1% van de personen in het buitengebied. Hier is dus weinig bijzonders te constateren.
Kruisverband 1.2 kern / buitengebied versus ‘Ik zou meer afval scheiden wanneer’ Hier is de vraag wat personen nodig hebben om meer afval te scheiden afgezet tegen het feit of een persoon woont in het buitengebied of in een kern.
Personen die wonen in een kern
Personen die wonen in het buitengebied
Conclusie Of er in de buurt veel verzamelcontainers staan, lijkt belangrijker te zijn voor personen die wonen in het buitengebied. 47,6% van de personen die in het buitengebied wonen, is het eens met de stelling
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
10
‘ik zou meer afval scheiden als er in de buurt meer verzamelcontainers staan. Dit tegenover 42,5% van de personen in een kern die het eens zijn met deze stelling. Het besparen van geld lijkt een goede stimulans te zijn voor zowel personen die in het buitengebied wonen, als personen die in een kern wonen. 59,4% van de personen die in een kern wonen geeft aan meer afval te scheiden als hier financieel voordeel uit te halen valt, naast 57,9% van de personen in het buitengebied die het eens is met deze stelling. Overigens lijkt het besparen van geld de grootste stimulans te zijn voor het beter scheiden van afval, wanneer gekeken wordt naar waar de respondenten wonen. Of je in een kern of in het buitengebied woont, maakt weinig uit wanneer gekeken wordt naar de kennis over het nu van afval scheiden. 20,6% van de personen die in een kern wonen, geeft aan dat hij of zij meer afval zou scheiden wanneer hij/zij meer zou weten over het nut daarvan. Dit tegenover 18,3% van de personen die in het buitengebied wonen. Deze stelling scoort het minst goed bij beide groepen inwoners.
Kruisverband 2.1 Aantal personen per huishouden versus betalen voor aanbieden grijze container / legen per 3 of 4 weken Hier is het aantal inwoners dat een huishouden telt, afgezet tegen de wens e betalen voor het legen van de grijzen container én tegen de wens de grijze container eens in de 3 of 4 weken te laten legen.
Huishoudens met twee personen
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
11
Huishoudens met drie personen
Huishoudens met vier personen
Conclusie Allereerst wordt gekeken naar de stelling: ‘ik vind het goed om te betalen voor iedere keer dat ik mijn grijze container aanbied, als ik daardoor geld bespaar’. De antwoorden die hierbij gegeven zijn, verschillen wanneer gekeken wordt naar het aantal inwoners per huishouden: zo is bijvoorbeeld 54,3% van de huishoudens met twee personen het eens met deze stelling. Bij de huishoudens met 4 personen is 45% het eens met deze stelling. De leus ‘hoe kleiner het huishouden, hoe groter de wil om te betalen voor het aanbieden van de grijze container’ lijkt hier dus op te gaan. Hoe groot een huishouden is, lijkt ook van invloed te zijn op de antwoord op de stelling: ‘ik vind het goed als mijn grijze container eens in de 3 of 4 weken wordt geleegd’. Grote huishoudens zijn het hier het minst mee eens: 12,2% van de huishoudens met 4 inwoners is het eens met deze stelling. Huishoudens met drie personen staan welwillender tegenover dit idee: 16,3% van hen is het eens met deze stelling. Kleinere huishoudens, huishoudens met twee personen zijn het het vaakst eens met deze stelling: dit is het geval in 28,98% van de respondenten met twee inwoners per huishouden. Hier zou dus geteld kunnen worden: hoe kleiner het huishouden, hoe positiever de inwoners staan tegenover het eens per 3 of 4 weken laten legen van de grijze container.
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
12
Kruisverband 2.2 aantal inwoners per huishouden versus ‘Ik zou meer afval scheiden wanneer’ Hier is de vraag wat personen nodig hebben om meer afval te scheiden afgezet tegen het aantal inwoners dat een bepaald huishouden telt. Huishoudens met 2 personen
Huishoudens met drie personen
Huishoudens met vier personen
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
13
Conclusie Hoe groot een huishouden is, lijkt van invloed te zijn op het feit dat het aantal verzamelcontainers dat in de buurt staat invloed heeft op het gedrag van mensen. Mensen die wonen in een huishouden met twee personen zijn het vaker eens met de stelling ‘ik zou meer afval scheiden als er in de buurt meer containers staan’ dan grotere huishoudens. Zo zijn huishoudens die bestaan uit twee personen het in 52,6% van de gevallen eens met deze stelling, tegenover 48,4% bij huishoudens met drie personen. Slechts 40,8% van de huishoudens met vier personen is het eens met deze stelling. Het lijkt dus zo te zijn, dat hoe groter het gezin, hoe minder belangrijk het is dat er in de buurt verzamelcontainers staan. Geld besparen lijkt het belangrijkst te zijn bij grote gezinnen. Personen die wonen in huishoudens die bestaan uit vier personen geven in 63,3% van de gevallen aan dat zij vaker afval zouden scheiden wanneer zij hierdoor geld zouden besparen. Personen die wonen in huishoudens die bestaan uit twee personen geven in 52,% van de gevallen aan dat zij vaker afval zouden scheiden wanneer dit financiële voordelen op zou leveren. Als laatste wordt gekeken naar de kennis over het nut van afval scheiden. Dit lijkt een even grote rol te spelen wanneer gekeken wordt naar het aantal inwoners per huishouden. Huishoudens die bestaan uit vier personen geven het vaakst aan dat zij meer afval zouden scheiden wanner zij meer zouden weten over het nut ervan (in 21% van de gevallen. Personen die wonen in huishoudens met twee personen geven het minst vaak aan dat dat het geval is: 17,5% van hen geeft aan dat zij meer afval zouden scheiden als ze meer wisten over het nut ervan. Overigens zijn de verschillen onderling klein.
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
14
Bijlage 2. Enquête
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
15
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
16
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
17
Bijlage 3. Analyse antwoorden open vragen Er is, zoals eerder gezegd, gezocht op een aantal trefwoorden en beoordeeld hoe vaak deze voorkomen in de antwoorden die zijn gegeven op de volgende vraag: “Heeft u zelf ideeën, verbeterpunten of opmerkingen voor de inzameling van het afval?” (Vraag 7). Hieronder wordt een overzicht gegeven met de bijzonderheden per categorie: Categorie
Aantal antwoorden
Zwerfafval + dumpen
15 + 21
Brenglocatie
2
GFT
13
Plastic
177
Frituurvet Buren Goedkoper + kosten + betalen
13 16 11 + 20 + 79
Bijzonderheden / gespecificeerd 2 x mensen die zwerfafval opruimen en het gevoel hebben hier straks voor gestraft te worden 5 x bouwafval gratis/aantal keren per jaar gratis weg kunnen brengen 13 x angst dat meer betalen leidt tot meer zwerfafval 3 x mensen die vinden dat er meer toezicht (en eventuele sancties) moeten zijn 4 x mensen die bang zijn dat buren afval in hun container gaan stoppen. Vooraf werd gedacht dat dit een interessante categorie kon zijn. Dit lijkt tegen te vallen. 6x de wens voor een extra (gratis) GFT-container. Overige antwoorden zijn zeer divers 138 x plastic apart inzamelen 29 x plastic apart inzamelen met een brenglocatie in winkelcentrum/eigen wijk (geen extra container!)
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
18
Hieronder wordt een overzicht gegeven van de antwoorden die het meest zijn gegeven bij de opties ‘ anders, namelijk...’ Deze antwoorden zijn daar maar mogelijk gecategoriseerd en eventueel gespecificeerd.
Overzicht antwoorden vraag 1 (35 x beantwoord) Categorie
Aantal antwoorden
Bijzonderheden / gespecificeerd
Overzicht antwoorden vraag 3 (135 x beantwoord) Categorie
Aantal antwoorden
Groene container + tuin + GFT Kosten + goedkoper + geld
7+1+2 2+1+1
Bijzonderheden / gespecificeerd
Overzicht antwoorden vraag 4 (76x beantwoord)
Categorie
Aantal antwoorden
Kosten
6
Bijzonderheden / gespecificeerd
Analyse gegevens afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek
19