afsprakenlijst 5e werkbijeenkomst Kopgroep Transitie IJsseldelta Datum: 24 september 2014

Verslag/afsprakenlijst 5e werkbijeenkomst Kopgroep Transitie IJsseldelta Datum: 24 september 2014 Aanwezig: Marriët de Jonge, Henrike Westhoff, Cor Pierik, Jan Boxum, Waling Meijer, John de Groot, Egbert Beens, Harry Bruins, Martin Visscher, Ronald Karel, Henk Selles, en Machiel Huizenga Afwezig: Jan Olaf Tjabringa Gast: Ferenc van Damme 1. Welkom, agenda en mededelingen De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. Vervolgens zijn er de volgende mededelingen:  Jan Olaf Tjabringa en Vincent Klijnsma zijn niet aanwezig;  10 oktober 2014 neemt Theo Rietkerk afscheid;  16 oktober 2014 is er een bijeenkomst van LTO waar Henk Selles is uitgenodigd om een toelichting te geven op het werk van de Kopgroep.  27 oktober PMPC bijeenkomst over samenwerking in T&R. Verschillende KG leden gaan daarheen. Uitnodiging is rondgestuurd. e

2. Verslag 4 werkbijeenkomst op 21 augustus 2014:  Het verslag wordt vastgesteld met als enige wijzigingen dat vermeld wordt dat Bram Prins als vervanger van Martin Visscher aanwezig was in de bijeenkomst. Stand van zaken afgesproken acties Nr

Actie/Afspraak

Wie

Status

3-1

Machiel

Voltooid

3-2

Met Ferenc in gesprek over betrekken bestuurders/raadsleden “Roadshow” raden, staten en besturen voorbereiden

Openstaande actie

3-9

Geldstromen IJsseldelta inventariseren

Henk/Machiel i.o.m. Vincent Jan Waling, Jan Olaf en Machiel

4-1

Kansen mestverwaarding onderzoeken op basis van informatie van Bram Prins/CAH Dronten Ferenc van Damme vragen wat hij concreet voor KG kan betekenen Tekstueel commentaar projectplan Agro-Food, Natuur en Landschap voor zaterdag aanstaande aanleveren.

WG Duurzaamheid en energie Machiel

Projectvoorstel Agro-Food, Natuur en Landschap aanpassen en verzenden naar provincie Onderzoeken welke organisatievorm (juridisch) het meest passend is, ook in relatie tot de verwachte financierings- en subsidiestromen Contact opnemen met cooperatiefonds voor informatie t.b.v. 4-5

Machiel, Bram, Frank Waling, Jan, JanOlaf en Machiel

Waling, Jan, JanOlaf en Machiel

4-8

Ideeën voor organisatie die nu zijn ontwikkeld in de andere themagroepen gaan we bundelen tot een coherent voorstel RABO (ook) benaderen via RvC

4-9 4-10

Henk van Voornveld bellen over inzet Thea Paassen Concretiseren PvA’s met werkverdeling en planning

4-11

Verkennen mogelijkheden financieel arrangement particulieren zoncoöperatie met Astrid Pap en/of Arnoud Potze

Machiel Mariëtte, Henrieke en Cor Machiel

4-12

Informatie Arcadis rapport over E-verbruik IJsseldelta opzoeken

4.2 4-3

4-4 4-5

4-6

4-7

KG/allen

Waling, Jan, JanOlaf en Machiel

Waling, Jan, JanOlaf en Machiel

Machiel

1

Actie staat nog open (Vraag is overigens of deze zo breed geformuleerde actie uitvoerbaar is MH) Wordt opgepakt ism Bram Prins Voltooid Commentaar ontvangen tijdens KG bijeenkomst is verwerkt Voltooid Voltooid Eerste quickscan is voltooid en wordt in 5e werkbijeenkomst besproken Voltooid. Levert algemene informatie. Ook te rade gaan bij ZLTO (actie 5.1) Evt. contact COGAS energiecoöperatie Hof van Twente Voltooid. Zie presentatie Waling Actie verandert in “charme offensief richting directie en RvC” (actie 5.2. Jan Olaf) Voltooid. Goede intenties toegezegd. Voltooid Voltooid

Actie verandert in Inventarisatie huishoudens per postcodegebied

4-13 4-14

Met ENECO scenario’s zoncoöperatie, WKO en wind uitwerken Opdrachtgever (Klaas vd Wal) informeren en bijpraten

Ronald en John

Voltooid

Henk en Machiel

Voltooid op vrijdag 29 augustus 2014

3. Introductie Ferenc + afspraken rol en inzet  Kopgroep blij met deelname van Ferenc.  Na een korte discussie over zijn rol en inzet constateren we dat: o Ferenc mandaat heeft van CdK om transitie/kopgroep te ondersteunen; o Er spanning zit op enerzijds de (noodzakelijke) resultaatgerichtheid van het traject en anderzijds de behoefte aan verankering in de samenleving. Daar ligt een fikse uitdaging. o Ferenc enerzijds input wil geven en anderzijds wil leren van deze praktijk case o Ferenc de KG zal dienen met gevraagd en ongevraagd advies en opgevat kan worden als gratis adviseur.  Vervolgens vindt discussie plaats over de (communicatieve) uitdagingen waar we voor staan. Daaromtrent de volgende opmerkingen: o Afzender is bepalend voor de reactie in de samenleving; o We zijn als Kopgroep nog te onzichtbaar in de IJsseldelta; o De nieuwe, zich nog ontwikkelende setting (IJsseldelta nieuwe stijl) is nog niet duidelijk; o Onze communicatie moeten we positioneren vanuit een “dienend leiderschap”; o Laat mensen uit het gebied je boodschap vertellen. Werk via sleutelfiguren in de gemeenschap. 4. Afstemmen roadshow Raden, Staten en Besturen (voor dit punt zou Vincent aanwezig zijn) Het programmabureau organiseert de bijeenkomst. Het PB inventariseert nu mogelijke data bij de griffies. Het gaat in deze bijeenkomsten vooral om het voor het voetlicht brengen van de transitie Nationaal Landschap IJsseldelta/het werk van de Kopgroep. Henk en Machiel stemmen een en ander af met het PB. Ferenc geeft aan dat het belangrijk is om een aantal sporen te bewandelen: o Natuurlijk moet je raden, staten en besturen informeren; o Maar laat je verhaal ook vertellen door sleutelfiguren in die gremia; o Richt je tegelijkertijd ook op de “achterbannen” van bestuurders. Probeer daar “verlichte sleutelfiguren” te vinden en ga met die personen in gesprek. Neem hen mee met korte krachtige boodschappen. Actie 5.3: overleg met PB over roadshow en boodschappen (Machiel en Henk) Actie 5.4: inventarisatie sleutelfiguren raden en staten (Machiel, Henk, Vincent, Klaas vd Wal) Actie 5.5: korte krachtige presentatie / brochure maken over NLIJ/transitie (Ferenc, Machiel, Henk, communicatieadviseurs PB): o Waarom je mee moet doen met de IJsseldelta? o Wat is de bindende factor? 5. Organisatie en financiering  Waling geeft presentatie (bijlage 1). o Relatie tussen natuur/landschap en gezondheid. Zorgverzekeraars spelen daarop in via preventie, sponsoring en lokale samenwerking gericht op gezondheid o Dit levert een aantal kansen voor de IJsseldelta: producent van gezond voedsel, samenwerking met verzekeraars in preventie- en educatieprogramma’s rond gezondheid, investeren in natuur door verzekeraars cq sponsoring. o Momenteel veel onderzoek naar relatie natuur/landschap en gezondheid en zorg. Mogelijk dat de IJsseldelta zich via deze onderzoeken kan profileren als onderzoeks- en pilotgebied en zo onderzoeksgelden aan zich kan binden. o Kennispoort Zwolle is hier ook mee bezig. Contact persoon is Anita Kloosterman. Zorg en gezondheid kan mogelijk een verbindend thema zijn voor een aantal interessante verdienmodellen. o Begin gemaakt met gesprekken met unusual suspect. Eerste gesprek met tapijtindustrie levert geen aanknopingspunten voor samenwerking op. Wel op individueel niveau met TIMZO. Afspraak is ook met Fuite eens te spreken. Stevig bedrijf met sterke regionale binding (actie 5.6: Henk, Waling, Jan, Machiel, Jan Olaf) o In de vervolg gesprekken leggen we meer nadruk op zorgverzekeraars en zorginstellingen (actie 5.7 Waling, Jan, Machiel en Jan Olaf). In IJsseldelta is Achmea Zillveren Kruis een belangrijke speler.

2

o



6.         

   

Voor deze gesprekken is een stevig verhaal/pitch nodig. Die moet er op korte termijn komen (zie actie 5.5) o Gestart met verkenning financieringsbronnen: Nationaal Groenfonds (25/9), Nationaal Investeringsfonds, Leader (25/9). Levert mogelijkheden voor IJsseldelta/Kopgroep op. o Inventarisatie naar nieuwe gebiedsorganisatie gestart. Discussie over organisatie: o Voor de gebiedsorganisatie zijn er in principe twee hoofdvarianten: a) een centrale juridische eenheid/coöperatie en b) een centrale coöperatie met voor elk van de thema’s een sub coöperatie. o De centrale coöperatie kan ondersteunend/faciliterend zijn voor de centrale coöperatie o De verhouding tussen hoofd coöperatie en sub coöperaties moet heel helder zijn en moet vooraf goed moet worden onderzocht. o Particulieren moeten profiteren van de coöperatie en deelcoöperaties moeten enige zelfstandigheid hebben. o Mensen/ondernemers zullen zich aansluiten bij coöperaties op deelbelangen, zoals bijvoorbeeld deelname aan een energiecoöperatie. Het belang van NLIJ is daarbij voor de deelnemer secundair. o Vertegenwoordiging en zeggenschap is eveneens een punt van discussie en onderzoek. o Actie 5.8: er moet zo snel mogelijk een organisatie-concept worden opgesteld en worden besproken en getoetst bij deskundigen. Aansprakelijkheden van leden is hierbij een aandachtspunt (actie Jan, Waling, Machiel, Jan Olaf) o Er wordt gevraagd hoe de duurzame dorpen in Overijssel zijn georganiseerd. Daar weet Anja Niewind van de provincie veel van. Machiel gaat haar spreken (actie 5.9).

Toerisme en recreatie De themagroep richt zich op arrangementen een toeristische App. Acties zijn ook gepresenteerd in een bijeenkomst met ondernemers van “In de IJsseldelta” Er is een brief verzonden naar ondernemers met de uitnodiging om gezamenlijk na te denken over toeristisch-recreatieve arrangementen. Op basis van de respons daarop worden nu huiskamergesprekken georganiseerd met ondernemers die zich aanmelden. Doel is om samen, bottom up, arrangementen te ontwikkelen. Ten aanzien van de App is er dinsdagavond 30 september 2014 weer een werksessie met IJsseldelta Marketing. Overigens verrassend dat Kampereiland met eigen App komt. Bij “In de IJsseldelta” heeft Henk van Voornveld nadrukkelijk aangegeven samen te willen werken. Toch blijkt het in de concrete samenwerking best lastig om de neuzen steeds in dezelfde richting te houden. Zo is er enige verbazing over het feit dat het idee van Cruise Arrangementen nu ineens door IJsseldelta marketing bij een stagiair is neergelegd. Egbert merkt op dat het gaat om ondernemers, die moeten het samen doen. Het is niet productief om ons blind te staren op IJsseldelta markering. Bij het ontwikkelen van verdienmodellen is een punt van aandacht dat we ervoor zorgen dat ondernemers binding voelen met het totale gebied en met de gebiedsorganisaties. Er moet immers bereidheid zijn samen te investeren in het gebied via een beperkte individuele bijdragen van ondernemers. De gebiedsorganisatie moet daartoe meerwaarde bieden en aantonen: de gebiedsorganisatie zorgt (mede) voor een sterk merk en promotie. Egbert meldt “Support for nature”. Groepen die via evenementen of wedstrijden gebruik maken van het landschap wordt gevraagd een bijdrage te leveren voor het landschap. In de praktijk blijkt dit goed te werken. Egbert stuurt informatie toe (actie 5.10). Martin meldt dat app Kampereiland een mooi bottom up initiatief is en eerder gemeld had kunnen worden. Verder vraagt hij of ideeën van SBB zijn gebruikt als inspiratie (antwoord: Ja). Verder vraagt Martin hoe brief aan ondernemers is verstuurd. Antwoord: met logo NLIJ Actie 5.11: lijst met ondernemers en brief delen met KG leden (actie Cor) Vervolg: o huiskamergesprekken met ondernemers o ontwikkeling/verbeteren App

3

7. Duurzame energie  Eric Nimmel van ENECO heeft enkele scenario’s uitgewerkt voor een duurzame energie coöperatie. Machiel heeft dit verwerkt in een plan dat is besproken met Arnoud Potze, programmamanager Duurzame Energie, provincie Overijssel. Dit gesprek was positief. o Vertrouwen in ons plan. o Scenario’s verder uitwerken, inclusief risico’s en risicobeheersing e o Bereid om substantieel mee te financieren in ons plan (2/3 )  Actie 5.12 Machiel stuurt gespreksverslag aan KG leden (voltooid op 26/9)  Zo snel mogelijk verder concretiseren van scenario’s met ENECO en kijken naar deelname van boeren en particulieren. Actie 5.13 Ronald neemt hiervoor contact op met Eric Nimmel. Daarbij vragen we Eric om ook het alternatief van WKO mee te nemen.  Tip: even ons licht opsteken bij Blauwvinger energie (actie 5.14 Machiel)  Henk Selles heeft contact gehad met initiatiefnemers “Windkracht” in Kampen. Er is geen samenwerking mogelijk in het huidige initiatief. Wel zijn de initiatiefnemers geïnteresseerd in samenwerking in toekomstige initiatieven.  De provincie heeft een doelstelling om 85mW aan windenergie te produceren. Er zijn initiatieven in Ommen. Als die doorgaan is de provinciale doelstelling gehaald en is er vanuit de provincie geen noodzaak meer om andere initiatieven te ondersteunen.  Ronald stelt dat participatie in windmolen door de samenleving belangrijk is om weerstanden weg te nemen. 8. Agro-food, natuur en en landschap  Martin meldt dat het projectplan “Uitdagend boeren in een vitaal landschap” is bijgesteld en aangepast naar aanleiding van het, onder andere in de Kopgroep, verkregen commentaar.  De versie die er nu ligt wordt op 8 oktober 2014 besproken. Daarbij zijn verschillende vertegenwoordigers van de provincie Overijssel betrokken: van het programma agro-food, leader/POP3 en het innovatieprogramma.  Ten aanzien van de presentatie (AIR 26 september) wordt een aantal opmerkingen gemaakt: o Natuur Melkveehouderij vervangen door Agro-ecologische melkveehouderij o Niet meer spreken over “afromen” maar over “een bijdrage leveren aan” o Zonnecoöperatie = energiecoöperatie (actie 5.15: doorvoeren wijzigingen, Machiel) 



Discussie over het werven van boeren voor deelname aan het programma en het werven van particulieren voor de duurzame energiecoöperaties: o Wat is de kern van onze verhaal? Wat is onze wervende boodschap? o Waarom gaan we niet uit van onze dynamiek? We moeten de IJsseldelta (nieuwe stijl) opnieuw “branden”! o Uitgaan van unieke kwaliteiten in landschap, mensen, ambities. o Belicht het “immaterieel verdienmodel”! (Ronald, kane je toelichten wat je hier precies mee bedoelde? Red) o Nationaal Landschap IJsseldelta is het enige gebied waar stad, platteland en water zo dicht bij elkaar zitten. o Dynamiek in IJsseldelta, vruchtbaar land, vruchten plukken. Actie 5.16.: Ferenc, Marcel van Dijk en Machiel bij elkaar om “branding” IJsseldelta nieuwe stijl inhoud en vorm te geven (actie Machiel).

4

9. Voortgang en (financiële)planning  Jan Boxum meldt dat mede door zwaardere inzet van de ondersteuning de budgetputting iets harder gaat dan begroot. Vooralsnog is dat geen probleem maar alertheid is geboden.  Martin Visscher vraagt of BoerenVerstand, die een stevige inzet heeft gepleegd voor het verhaal “Uitdagend boeren in een Vitaal landschap”, daarvoor kan worden betaald. Een bedrag van circa € 3500,-- is nodig. De inzet van Bram Prins wordt betaald vanuit Weidse Waarden. De vergadering gaat akkoord met een vergoeding voor BoerenVerstand (actie 5.17 Machiel informeert Frank Verhoeven, afgehandeld 26/9). 10. Rondvraag en sluiting  Egbert meldt PMPC bijeenkomst voor Toerisme en Recreatie op 27 oktober  Harry en Egbert gaan hier naar toe.  Egbert meldt dat er TV opnames voor Go Cycling in de IJsseldelta en Weerribben/Wieden zijn geweest.  Henrike wijst op een artikel over Kampen in de Telegraaf van 20 september 2014.  Henk meldt dat hij is gevraagd om het transitieproces toe te lichten bij LTO. Dit is onder andere van belang in relatie tot “Uitdagend boeren in een vitaal landschap”. We zijn blij met de uitnodiging van LTO en vertellen open ons verhaal. We bieden LTO aan om, bijvoorbeeld in een workshop, “Uitdagend boeren in een vitaal landschap” te bespreken en waar mogelijk verder aan te scherpen (actie 5.18 Henk)  Harry meldt dat de koppeling zorg, landschap en voeding belangrijk kan zijn voor de IJsseldelta. Verder meldt hij er excursies in de IJsseldelta worden georganiseerd rondom erfgoed.  Tenslotte vraagt hij Machiel naar de bevindingen rondom “feeding the city”: o Antwoord: Feeding the city is initiatief van bureau Vista uit Amsterdam en bureau Trends en Concepts uit Hengelo, dat een beperkte subsidie heeft gekregen van het Stimuleringsfonds voor Creatieve Industrie. Het voorstel is nu nog vrij abstract en gericht op studie. Vanuit IJsseldelta is aangegeven dat we open staan voor samenwerking mits het ontwikkeling van concrete verdienmodellen versterkt en versnelt. Het document “Uitdagend boeren in een vitaal landschap” is gedeeld en gepresenteerd. Bij de initiatiefnemers is de uitdaging neergelegd om aanknopingspunten voor samenwerking concreet te maken. Actielijst Nr 3-2

Actie/Afspraak “Roadshow” raden, staten en besturen voorbereiden

3-9

Geldstromen IJsseldelta inventariseren

4-1

Kansen mestverwaarding onderzoeken op basis van informatie van Bram Prins/CAH Dronten Informatie zoeken over aantal huishoudens per postcode gebied en koppelen aan gemiddeld energieverbruik per huishouden Te rade gaan bij ZLTO over (juridische) vormgeving coöperaties + evt contact met COGAS over energiecoöperatie Hof van Twente Organisatie “charme offensief” directie en RvC Rabobank Overleg met programmabureau over roadshow en te brengen boodschappen Inventarisatie sleutelfiguren in Raden, Staten en besturen met Vincent, Klaas vd Wal Presentatie/brochure maken over NLIJ/transitie (pitch)

4-12

5.1

5.2 5.3 5.4. 5.5.

5.6

Afspraak maken met Fuite

5.7

Gesprekken plannen van zorgverzekeraars en – instellingen Opstellen organisatieconcept en toetsen bij deskundigen (inclusief zaken als aansprakelijkheid van deelnemers)

5.8

5

Wie Henk/Machiel i.o.m. Vincent Jan Waling, Jan Olaf en Machiel

WG Duurzaamheid en energie Machiel

WG Organisatie en financiering + Henk Jan Olaf Henk en Machiel Henk en Machiel Ferenc, Machiel, Henk en communicatieadviseur PB Henk, Waling, Jan, Jan Olaf en Machiel Waling, Jan, Jan Olaf en Machiel Waling, Jan, Jan Olaf en Machiel

Status Openstaande actie Actie staat nog open (Vraag is overigens of deze zo breed geformuleerde actie uitvoerbaar is MH)

Nr 5.9

5.10 5.11 5.12

5.13

5.14 5.15 5.16 5.17 5.18

Actie/Afspraak Nagaan hoe organisatie van duurzame dorpen Overijssel is geregeld. Anja Niewind prv Overijssel weet hier veel van Informatie over Support for Nature toezenden aan leden Themagroep T&R Brief aan ondernemers en lijst met ondernemers delen met leden van de KG Gespreksverslag van gesprek van Ronald/Machiel met Arnoud Potze, programmaleider Duurzame Energie provincie Overijssel toezenden aan KG leden Contact opnemen met Eric Nimmel voor verdere uitwerking business cases.  Boeren met daken aandragen KE  Boeren met daken aandragen MB Informatie inwinnen bij Blauwvinger energie Wijzigingen in presentatie AIR doorvoeren Bijeenkomst over branding IJsseldelta nieuwe stij Informeren Frank Verhoeven over vergoeding van zijn bijdrage aan agro-food document Transitieproces en “Uitdagend boeren in vitaal landschap” toelichten bij LTO + uitnodigen voor workshop

Wie Machiel

Egbert Cor Machiel

Voltooid op 26/9

Ronald Martin Jan Olaf Machiel Machiel Ferenc, Marcel vDijk en Machiel Machiel Henk

6

Status

Voltooid op 26/9

Voltooid op 26/9

7