Afscheid directeur Jaap Hogeling bij Isso

EI05 62-66:EI Nieuws

28-04-2010

11:38

Pagina 62

NIEUWS

Afscheid directeur Jaap Hogeling bij Isso Met een vlot verlopend seminar heeft Jaap Hogeling op 8 april afscheid genomen als directeur van de Stichting Isso. Ruim 32 jaar heeft Hogeling aan het roer gestaan van dit kennisinstituut. Hij maakte zich gedurende die tijd in nationaal en internationaal verband hard voor normalisatie binnen het vakgebied. Op 8 april organiseerde Isso een afscheidsseminar over dit onderwerp. Onder andere de Deense professor Bjarne Olesen, verbonden aan het International Centre for Indoor Environment and Energy, sprak Hogeling toe. Een andere lezing was van Paul Roelofsen, adviseur

waarbij hij zijn eigen bedrijf als voor-

Hogeling blijft als manager internatio-

Binnenmilieu & Bouwfysica bij

beeld stelde. Unica heeft sinds enkele

nal affairs actief op de werkvelden

Grondmij TM. Hij vertelde over het

jaren radicale stappen in deze richting

internationale projecten en normalisa-

belang van een goed binnenmilieu

gezet. Will Scheffer mocht vervolgens

tie actief voor de stichting. Daarnaast

voor de arbeidsproductiviteit.

als lid van de Raad van Begeleiding het

blijft hij aan als directeur van Stichting

Laurens de Lange, directeur van de

belang van Isso, de Isso-publicaties, en

KBI. Hogelings

Unica Installatiegroep, verzorgde een

de ontwikkeling van deze publicaties

(links op de foto), is sinds februari de

lezing over duurzaam ondernemen,

voor de sector aanstippen.

nieuwe directeur van Isso.

opvolger, Rob van Bergen

Duurzaam kantoor UPC in aanbouw De gemeente Leeuwarden en UPC

juni 2010. Het pand wordt naar verwach-

Nederland hebben contracten onderte-

ting eind 2011 opgeleverd. Het duurzame

kend voor duurzame nieuwbouw van

karakter van het gebouw uit zich onder

een UPC-kantoorpand in Leeuwarden. Het

meer in het gebruik van regenwater voor

ontwerp van het duurzame gebouw is

de doorspoeling van toiletten. Daarnaast

bekroond met een voorlopig Breeam

heeft natuurlijke isolatie plaats door be-

Excellent-certificaat, de op een na hoogst

planting van een deel van het lage dak

mogelijke score voor een duurzaam ge-

en wordt er elektriciteit opgewekt door

bouw in Europa. De bouw van het duur-

pv-cellen.

zaamste gebouw van Nederland start in

‘Zonne-energie sneller concurrerend’ Zonne-energie wordt sneller concurre-

aankon met andere vormen van ener-

steuning en regelgeving. Op het con-

rend in vergelijking met andere ener-

gieopwekking, nu denkt de onderzoeker

gres The Solar Future op 22 april ging

giebronnen. Dat heeft Wim Sinke van

dat zonne-energie al in 2015 de concur-

Lubbers daarom in op de vraag waarom

rentie het nakijken heeft. Het nieuws

zonne-energie nu niet hoog op de poli-

Volgens de onderzoeker stijgt de kwa-

komt na de opmerkingen van oud-pre-

tieke agenda staat. Lubbers ziet graag

liteit en dalen de prijzen onder invloed

mier Lubbers dat Nederland op beleids-

dat dit wel gebeurt, aangezien over vijf

van toenemende concurrentie. Het lijkt

matig gebied volledig over moet gaan

jaar huishoudens goedkoper uit zijn

er volgens hem op alsof de hele wereld

op zonne-energie. Er zijn voldoende

met zonne-energie en dit voor de

zich bezighoudt met zonne-energie.

regionale initiatieven op het gebied

Nederlandse industrie een technische

Voorheen ging Sinke ervan uit dat

van zonne-energie, maar de overheid

voorsprong oplevert.

zonne-energie in 2025 de concurrentie

blijft achter op het gebied van onder-

NIEUWS

ECN

gezegd in het NRC Handelsblad.

62

Intech E&I Mei ’10


28-04-2010

11:38

Pagina 63

OPINIE Techniek op school wordt populairder

Wat energetisch allerlei Kom je wel eens in Zutphen? Ze hebben daar

Het aantal middelbare scholieren en studenten dat kiest

een leuk autovrij centrum. Slenter er eens wat

voor exacte vakken is in de afgelopen zes jaar flink toegeno-

langs de IJsselkade en let dan op de kinderspeel-

men, zo blijkt uit cijfers van het Platform Bèta Techniek. Voor

plaats. Daar is een waterloopje langs de walle-

een deel komt de stijging door de grotere instroom van

kant naar de IJssel gemaakt waar met schotjes de waterloop

meisjes.

naar beneden is te sturen. Uren plezier met op de achter-

Op het vmbo steeg het aantal leerlingen dat kiest voor de

grond de traagstromende rivier, goed voor een paar honderd

sector techniek bijvoorbeeld van 28 naar dertig procent.

kubieke meter water per seconde. Dat moet de bron voor de

Over de gehele linie is de bètarichting sinds 2006/2007 aanmerkelijk populairder geworden. Het Platform verklaart de stijging door de

toekomstige osmosecentrale (zout en zoet water mengen) worden met een vermogen van 200 MW. Al dat water moet worden gefilterd en door de membranen worden geperst,

toegenomen interesse van scho-

samen met eenzelfde hoeveelheid zeewater. Het uiteindelijke

len, verbeterde voorlichting, gro-

rendement wordt voor een belangrijk deel bepaald door de

tere instroom van meisjes in

energieconsumptie van filter- en pompinstallaties.

de techniek en

De ideeën om het waterniveau van het IJsselmeer te verho-

goede toekomst-

gen, hebben als positief effect dat het water minder hoog

perspectieven.

moet worden opgepompt. Vullen van de voorraadbassins

Het Platform gaat

met zout en zoet water vormt een mooie gelegenheid voor

zich de komende

de inzet van windmolens. Met voldoende buffer kan de

jaren hard maken voor het doorzetten van de trend.

eventuele discontinuïteit van het windaanbod prima wor-

Daarnaast wil de organisatie vroeger beginnen met voorlich-

den opgevangen.

ting geven: er zijn al veel basisscholen die projecten hebben

De pers geeft op dit moment ruim aandacht aan allerhande

lopen. Deze initiatieven moeten in een vroeg stadium zorgen

vormen van duurzame energieopwekking. Zo las ik een be-

voor meer interesse in de techniek.

richtje over een golfmotor aan de kust van Hawaï. De fraaie golfslag is alom bekend. Een ander berichte repte over een

Deze zomer elektrische taxi in Amsterdam

onderzoek naar de mogelijkheid met geconcentreerde zonneenergie CO2 te splitsen in CO en zuurstof. De eerste resultaten lijken erg positief. De CO kan dienen als basis voor de productie van gasvormige en vloeibare brandstoffen. Komt een gasEen genetisch gemanipuleerd plantje levert basisgrondstof-

sche taxi's in Amsterdam gaan rijden. De gemeente heeft

fen voor kunststoffen en vloeibare brandstof. Algen blijken

een subsidie van 250.000 euro verstrekt, hiermee kunnen in

goed voor veertig procent van de zuurstof op aarde met de

elk geval vijf taxi's van Engelse makelij worden omgebouwd.

daaraan gekoppelde CO2-afbraak. Algen kunnen goed die-

Door de subsidietoezegging is het nu rendabel met het pro-

nen als basis voor biobrandstof. De opbrengst is zeven maal

ject te beginnen.

zo groot als met ander plantaardig materiaal. Misschien is

Het enthousiasme om in een elektrische taxi te rijden is

het te combineren met het afsluitdijkproject. Zout-, zoet- en

groot bij de chauffeurs. Dat zegt Bart Vos, directeur van de

brakwaterbekkens naast de deur.

Taxi Centrale Amsterdam. Vos denkt dat hij de komende

Ook de ontwikkelingen rond pv-cellen staan nog niet stil.

jaren honderden elektrische taxi's kan verkopen. De Amster-

Met een extra optische laag wordt de lichthuishouding

damse chauffeurs kunnen hun elektrische taxi tussen twee

binnen de cel zodanig verbeterd dat het rendement met

ritten door opladen bij de oplaadpunten voor elektrisch ver-

twintig procent stijgt. Pv-cellen kunnen goed omgaan met

voer die de gemeente nu laat aanleggen. In eerste instantie

zonlicht. Planten doen het veel beter en groeien ook bij be-

zullen begin juli vier taxi's in gebruik worden genomen. De

dekte hemel. Wetenschappers hebben hun tanden in deze

vijfde taxi is reserve, voor het geval zich problemen voor-

materie gezet en een cel op biobasis ontwikkeld die ook bij

doen.

gewoon daglicht goed energie levert. Als al deze ontwikkelingen productierijp zijn, zetten we een goede stap vooruit bij de duurzame elektriciteitsopwekking. Elektriciteit, de energiedrager nu en tot in de verre toekomst. BOB VERHEUL, [email protected]


63

OPINIE

pijplijn van de Sahara naar Europa in het verschiet? Dagblad het Parool meldt dat deze zomer de eerste elektri-


28-04-2010

11:38

Pagina 64

NIEUWS Geslaagde proef met elektriciteit uit plantencel Nu kijkt de wereld uit naar rendementsverbeteringen van pv-panelen en windmolens, maar over een groot aantal jaar wordt wellicht direct energie gewonnen uit plantencellen. Onderzoekers van de Amerikaanse universiteit van Stanford zijn er in geslaagd elektriciteit op te wekken uit de fotosynthese in een plantencel. De wetenschappers doorboorden op nano-niveau een plantencel met een elektrode. Hiermee konden elektronen worden verzameld, waarmee vervolgens

testfase, maar kan in de toekomst de

ste energiebronnen worden voor de toe-

een zwak elektrisch stroompje werd op-

eerste stap zijn naar een techniek waar-

komst, maar dan moet het rendement

gewekt. De resultaten zijn gepubliceerd

bij planten op een natuurlijke manier

wel drastisch omhoog. Op dit moment

in het wetenschappelijk tijdschrift Nano

elektriciteit opwekken, zonder CO2 uit te

zouden er nog een biljoen cellen nodig

Letters. Het onderzoek verkeert nog in

stoten. Het kan dus een van de schoon-

zijn om een AA-batterij te vullen.

Uitbreiding hoogspanningsnet aanstaande De capaciteit van het hoogspannings-

worden onderzocht binnen de zoekge-

net in Noord-Nederland wordt momen-

bieden. Dit wordt bekendgemaakt in de

teel maximaal benut, capaciteitsuitbrei-

richtlijnen voor de MER (milieu-effect-

ding van het hoogspanningsnet door

rapportage). In de richtlijnen wordt

een nieuwe 380 kV-verbinding is daar-

aangegeven welke alternatieven wor-

om dringend gewenst. Oorzaken voor

den onderzocht. De richtlijnen worden

de toegenomen druk op het net is de

in de loop van dit jaar gepresenteerd.

nieuwe centrale in de Eemshaven, een

Vervolgens worden deze alternatieven

toename van duurzaam geproduceerde

verder in de MER-procedure onderzocht

energie in de regio. Daarnaast wordt

op milieueffecten, zoals leefomgeving,

vanuit Noord-Holland over enkele jaren

landschap en natuur. Het uiteindelijke

windenergie getransporteerd.

besluit over het tracé van de verbinding wordt in het najaar van 2011 verwacht.

De ministers van EZ en Vrom hebben

Naar verwachting is de verbinding in

een startnotitie gepubliceerd waarin

2016 gereed. Meer informatie over de

verschillende zoekgebieden zijn be-

nieuwe verbinding is te vinden op

noemd waarbinnen mogelijke tracés

passingsplan. Dit plan is vergelijkbaar

www.noord-west380kv.nl. De nieuwe

onderzocht moeten worden. Op deze

met een bestemmingsplan, maar dan

lijn wordt voorzien van Wintrack-mas-

startnotitie hebben belangstellenden

op rijksniveau. Op dit moment worden

ten: slankere hoogspanningsmasten die

kunnen reageren. De ministers stellen

de reacties verwerkt en wordt gekeken

de elektromagnetische straling rond de

vervolgens het tracé vast in een rijksin-

welke alternatieven uiteindelijk zullen

lijn aanzienlijk beperken.

NIEUWS

SS Rotterdam erkende stageplek De SS Rotterdam heeft vanwege het

Rijnmond heeft de SS Rotterdam zich

daten heeft de SS Rotterdam samen

grote aantal stageplekken aan boord de

het afgelopen jaar flink ingespannen te

met trainingscentrum Eemhaven en

erkenning voor leerbedrijf in de sector

worden erkend als leerbedrijf. Zo is

het Zadkine College een unieke combi-

beveiliging ontvangen van Ecabo. In

onder andere de eigen beveiligings-

natie van werken en leren ontwikkeld.

samenwerking met trainingscentrum

dienst Safety on Site opgericht, en is er

Op die manier kunnen kandidaten van-

Eemhaven, het Zadkine College,

een compleet opleidingsplan ontwik-

uit een uitkeringssituatie een mbo-op-

Holkema Security Concepts en Politie

keld. Speciaal voor re-integratiekandi-

leiding tot beveiliger volgen.

64



28-04-2010

11:38

Pagina 65

AGENDA

OPINIE De toekomst

7 – 8 september Elektro Event Gorinchem Evenementenhal, Gorinchem

We zijn allemaal bezig met de toekomst. In ge-

www.evenementenhalgorinchem.nl

meenten worden de collegebesprekingen gevoerd na de laatste gemeenteraadsverkiezingen

7 – 9 september Bouw relatiedagen

en de politieke partijen zijn bezig met hun ver-

Evenementenhal, Gorinchem

ment voor ondernemend Nederland om de plannen te beïn-

www.evenementenhalgorinchem.nl

vloeden. Want de basis van die partijprogramma’s wordt het

kiezingsprogramma’s. Dit is bij uitstek hét mo-

beleid voor de komende jaren. Let dus goed op in je omge-

12 – 14 oktober Bouw relatiedagen

ving of je jouw invloed kunt aanwenden. Uneto-VNI doet dat ook via haar kanalen, maar wij kunnen dat natuurlijk niet

Evenementenhal, Hardenberg

alleen. Ook onze lobbyclubs VNO-NCW en MKB Nederland doen

www.evenementenhalhardenberg.nl

dit. Maar de bijdrage van individuele leden is onmisbaar.

Domoticamarkt kent klanten niet goed genoeg

Er komt veel op ons af. Zo zijn er adviezen gepresenteerd over hoe we de komende jaren 29 miljard euro kunnen bezuinigen. We horen dat de economie aantrekt, maar in onze sector is dat niet het geval. Recente cijfers geven aan dat in de komende vijftig jaar de levensverwachting van gepensioneerden met 3,5 jaar

Domotica kan het leven van senioren een stuk gemakkelijker

stijgt. Leuk voor die mensen, maar dat gaat veel extra kosten

maken, maar de markt moet aanmerkelijk beter worden bena-

met zich meebrengen voor pensioenfondsen en de AOW. Die

derd dan nu het geval. Dat is de conclusie een onderzoek van

gaat daardoor zeker zo’n twintig procent duurder worden.

Masi Mohammadi van de TU Eindhoven. Mohammadi stelt dat

Gelukkig is dat langere leven voor onze bedrijfstak ook weer een

senioren vooralsnog niet overtuigd zijn van de toegevoegde

kans, omdat senioren meer technische hulpmiddelen vragen

waarde van domotica. Wil domotica echt doorbreken, dan

dan jongeren. Nieuwe installaties en meer domotica kunnen

moet die acceptatie er wel zijn. Mohammadi is gepromoveerd

daar het gevolg van zijn. Alleen, hoe leggen we die installaties

op het onderzoek rond domotica. Een van de vragen die aan

aan met minder mensen in de techniek? We moeten ons dus nu

de orde kwamen, is of aanbieders wel weten wat de behoef-

extra voorbereiden op het behoud en verkrijgen van geschikt

ten zijn van senioren op dit gebied. Kennen ze daarnaast de

personeel. We moeten er dus voor zorgen dat we de ontwikkelin-

gevoelens wel van senioren

gen kunnen volgen. Medewerkers bijscholen, goed personeelsbe-

rond dit onderwerp en ac-

leid, begrip voor de wensen van oudere en jongere werknemers

cepteren senioren de aan-

zijn de thema’s voor de komende jaren. Een uitdaging waar we

wezigheid van domotica in

met zijn allen voor moeten gaan. Door functioneringsgesprek-

hun leefomgeving?

ken en loopbaanbeleid zullen we ervoor moeten zorgen dat

De vragen worden gesteld

werknemers bij ons willen blijven werken en productief voor het

omdat de promovendus

bedrijf blijven. Vooral jonge werknemers willen steeds meer uit-

vaststelt dat er zeker een

dagingen en wisselen sneller van baan. Werkgevers zullen hen

markt is voor domotica,

dus moeten proberen te boeien en motiveren. De komende ka-

maar er blijkbaar omstan-

binetsperiode zal er één worden van bezuinigen en belastingver-

digheden zijn die zorgen

hogingen. De productiviteit van de bedrijven moet dus worden

voor een remmende wer-

opgevoerd als de klant niet meer wil of kan betalen. Ook dat

king.

kunnen we bereiken door een betere scholing. Gelukkig heeft de

Voor het onderzoek is een

bedrijfstak met Otib en het Cursusloket goede partners om voor

enquête gehouden onder

deze scholing te zorgen. De vraag is: hoe vertellen we werkne-

vijfhonderd senioren in Nederland. Onderzocht is wat de be-

mers dat het van belang is in zichzelf te investeren? Want het

palende factoren zijn voor senioren om domotica(diensten)

hoeft natuurlijk niet alleen bij de werkgever vandaan te komen.

OPINIE

aan te schaffen. Om van domotica marktbreed een succes te maken moeten aanbieder van producten en diensten mogelijke afnemers meer tijd geven om aan de apparatuur te wennen. Hiervoor wordt door de markt structureel te weinig tijd ingeruimd, en dat zorgt voor afstoting door geïnteresseerden. Aanbieders moeten daarnaast beter luisteren naar de wensen van de klant en deze meer dan nu toepassen in apparatuur.

ROB BERNSEN, UNETO-VNI


65


28-04-2010

11:38

Pagina 66

NIEUWS Energiegebruik in Nederland neemt toe Het energiegebruik in Nederland stijgt

verbruikt. Het verbruikscijfer geeft het

eigen locatie direct zelf wordt opge-

weer, dat meldt netbeheerder Tennet. In

verbruik van elektriciteit in Nederland

wekt. Dit verbruik kan door Tennet niet

februari was er voor het eerst sinds sep-

aan, exclusief het verbruik waarin recht-

worden gemeten. Het elektriciteitsver-

tember 2008 een lichte toename in het

streeks wordt voorzien door kleine loka-

bruik is onder andere afhankelijk van

energiegebruik te zien en deze stijging

le productie-eenheden, zoals windmo-

het aantal werkdagen in een maand en

is in maart doorgezet.

lens en warmtekrachteenheden.

specifieke weersomstandigheden.

In vergelijking met het jaar ervoor werd

Ook is niet inbegrepen het industrieel

nog wel vijf procent minder elektriciteit

verbruik dat door grote bedrijven op

Uniforme regels voor geluid windmolens Dit jaar komen er nieuwe en uniforme regels voor de maximale geluidsbelasting die windmolens mogen produceren. Dat heeft het ministerie van Vrom bekendgemaakt. De nieuwe regels sluiten aan bij Europese standaarden en bevatten nog maar één norm waaraan windparken moeten voldoen. De nieuwe regels maken besluitvorming op lokaal niveau eenvoudiger. Dat is van groot belang voor het streven van het voormalige kabinet om de capaciteit van windenergie op land de komende jaren te verdubbelen. Gemeenten en provincies zijn verantwoordelijk voor het verlenen van de vergunningen voor windmolens en de hui-

komt nu een einde. Er komt een eendui-

richt op bescherming tegen slaapver-

dige regelgeving over de normen voor

dige norm voor de toegestane geluid-

storing. De Tweede Kamer heeft decem-

geluid en veiligheid zorgen voor ondui-

belasting, de zogenoemde Lden-norm.

ber vorig jaar met het voorstel inge-

delijkheid. Er geldt een ander regime

Dit is een norm voor het jaargemiddel-

stemd. De formele inwerkingtreding

voor grote en kleine windparken en de

de van de geluidniveaus gedurende de

staat gepland in het najaar van 2010.

geluidproductie van zeer grote wind-

dag, avond en nachtperioden. In aanvul-

Een reken- en meetvoorschrift is te vin-

turbines werd in bepaalde gevallen niet

ling hierop komt er een norm voor de

den op de website van het ministerie.

goed berekend. Aan die onduidelijkheid

nachtperiode (Lnight), die zich specifiek

NIEUWS

Grote zwendel met zonne-energie in Spanje In Spanje zijn de autoriteiten een om-

's nachts bleven draaien en ook op be-

Al eerder werd zonne-energie in Spanje

vangrijke fraude met zonne-energie op

wolkte dagen de meters recordhoeveel-

gebruikt om op grote schaal vals te

het spoor. Het Spaanse ministerie van

heden aan opgewekte zonnestroom re-

spelen. Van de 542 installaties die in

Industrie, Handel en Toerisme is een

gistreerden. Op enkele plaatsen wer-

2009 door de nationale energieraad

groot onderzoek begonnen naar de be-

den dieselgeneratoren ontdekt die de

werden gecontroleerd, bleken 430 op

schuldigingen.

stroommeters lieten draaien. In de eer-

een of andere manier niet aan de re-

De aandacht gaat naar producenten

ste twee maanden dat er op fraude

gels te voldoen. De grote energieprodu-

die subsidie opstrijken voor de opwek-

werd gecontroleerd, heeft de energie-

centen in Spanje eisen harde maatre-

king van zonne-energie, terwijl de

raad voor 2,6 miljoen euro aan onte-

gelen tegen de fraudeurs.

energie niet wordt opgewekt door zon-

recht ontvangen subsidiegeld ontdekt.

nepanelen. De nationale energieraad

Volgens bronnen zou dit slechts het

trok aan de bel toen stroommeters ook

topje van de ijsberg zijn.

66


Afscheid directeur Jaap Hogeling bij Isso

Recommend Documents