afgiftekantoor 2200 Herentals 1 P Wettelijk Depot B.D België - Belgique PB 2200 Herentals 1 BC 9428

afgiftekantoor 2200 Herentals 1 P 409301 Wettelijk Depot B.D.54.073

maandelijks clubtijdschrift

België - Belgique PB 2200 Herentals 1 BC 9428

84

augustus 2011

________________________________________________________________________________________________________

verantwoordelijke uitgever Postbus 105 – 2200 Herentals

Numismatica Herentals EGMP redactie : Rudy Dillen

Bestuur Rudy Dillen Bart Van Hove Koen De Pooter Frank Lippens Herwig Helsen

voorzitter – secretaris – redacteur 0471-329179 [email protected] penningmeester – schatbewaarder 0497-524331 [email protected] veilingmeester – standhouders 0473-556266 [email protected] webmaster – veilingroeper 0475-552400 [email protected] bibliothecaris 0479-208820 [email protected]

Erelid : Roger van Nuffel – Herentalse Schepen van Cultuur 2001-2006 adres Numismatica – Postbus 105 – 2200 Herentals rekeningnummer BE43 0014 2061 3601 GEBABEBB lidgelden 12 € lidmaatschap Numismatica Herentals + EGMP (18 € voor leden in het buitenland) 8 € lokaal lidmaatschap Numismatica Herentals enkel voor leden van andere EGMP-afdelingen (11 € voor leden in het buitenland) 1 € éénmalig daglidmaatschap voor nieuwe bezoekers gratis toegang voor -12 jaar, vergezeld van een volwassen lid aangesloten bij het E.G.M.P. – Koninklijke Vereniging de Herentalse Cultuurraad website www.numismatica-herentals.be maandelijkse clubactiviteit op de 2e zondag van de maand, 8.30–12 u lokaal : parochiezaal St-Antonius – Kapucijnenstraat 7, 2200 Herentals zondag 14 augustus 2011 11 sept – 9 okt – 13 nov – 11 dec Frontpagina : 1e officiële munt met een QR-code ! N.a.v. de viering van het 100-jarig bestaan van hun Muntgebouw heeft Nederland een 5-euromuntstuk uitgebracht met daarop een QR-code. Deze 2-dimensionale streepjescode bevat informatie die door een gsm met qr-reader kan gelezen worden. Wat er precies achter de code schuil gaat is (nog) niet geweten.

Tentoonstelling De ‘jetons de bal’ stammen uit de tijd (18301840) toen de toegang tot een bal in hogere kringen gratis was, maar voor het dansen moest worden betaald. De dansers kochten de jetons aan de kassa, ze waren van aluminium of brons en hadden verschillende vormen en inkepingen. Aan de voorzijde droegen ze de naam van het établissement, op de keerzijde stond dan ‘Bon pour 1 danse’. Tijdens het dansen kwam de patron rond met zijn sacoche waarin de dansers hun jeton moesten deponeren. Régis Renard (Brussel) toont enkele fraaie exemplaren uit deze vervlogen tijd.

Ook in de zomermaanden gaat het speurwerk naar ontbrekende muntjes naarstig verder...

Nieuwe lijst juli – september 2011

www.elsen.eu

eindactiviteiten

zondag 14 augustus 2011

11.15 u bekendmaking winnaar muntenpuzzel

strookjes vóór 11u

11.20 u uitreiking van de jeugdtombola gratis lootje voor -15 jaar munt + muntenalbum voor elke aanwezige jongere 11.25 u aanwezigheidstombola

gratis voor alle aangesloten leden

zilveren 20 piastres, Hussein Kamil – Egypte * zilveren 50 gourdes, WK voetbal in Duitsland ’74 – Haiti * zilveren 200 forint, O.S. Lake Placid ’80 – Hongarije * zilveren 500 lire – Italië 11.30 u trekking lootjestombola

1 € = 1 lootje

1917 1973 1980 1966

5 € = 6 lootjes

* gouden penning, 400e verjaardag Rubens – België 1577-1977 zilveren 25 piso, Emilio Aguinaldo – Filippijnen 1975 * zilveren 500 forint, WK voetbal in Spanje ’82 – Hongarije 1981 * zilveren 200 escudos, S. Francisco Xavier – Portugal 1997 zilveren 5 yuan, Sima Quian (historicus) – China 1986 zilveren 5 kronen, Gustaf VI, 100 jaar Parlement – Zweden 1966 zilveren 10 markkaa, 10e EK atletiek in Helsinki – Finland 1971 zilveren 100 frank, Prins Karel, type ‘4 koningen’ – België 1951 met een fles wit ‘Les Calades’, Colombard Sauvignon – Gascogne 2008 geschonken door Versmarkt & Wijnen Van Eccelpoel, Lierseweg 20 11.35 u start van de clubveiling

tijdig uw biednummer afhalen

Schat van 15 miljard euro in hindoetempel Indiana Jones zou er zijn hoed en zijn zweep voor opeten: in een Indiase tempel is een schat van onmetelijke omvang ontdekt. De waarde van het opgestapelde goud, juwelen en edelstenen in de onderaardse kamers wordt inmiddels geschat op ruim 15 miljard euro. Het leger stuurt elitetroepen om de rijkdom te bewaken In de ondergrondse kamers van de tempel Sree Padmanabha Swamy in de Indiase deelstaat Kerala vallen priesters, wetenschappers en ambtenaren van de ene verbazing in de andere. Opslagplaatsen waarvan de deuren al meer dan 150 jaar verborgen waren gebleven, bevatten een rijkdom die pijn doet aan hun ogen. Er liggen zoveel gouden munten dat zij niet worden geteld maar met zakken tegelijk worden gewogen. De oudste munten dateren uit de tijd van de Oost-Indische Compagnie. Het gaat allemaal om giften die de rijken van weleer uit India en daarbuiten, van koningen tot maharadja’s, aan de tempel en zijn god Vishnu hebben gegeven? De geschenken zijn honderden jaren lang niet aangeraakt. Na de ontdekking van de eerste kamers werd de waarde geschat op omgerekend enkele miljarden euro’s, inmiddels gaan de schattingen in de richting van ten minste 15 miljard. Indiërs spreken al gekscherend van de tempel of boom, de tempel van de enorme welvaart. In tegenstelling tot de schat van de tempel of doom, de tempel van het noodlot in de beroemde films van Indiana Jones zal de weelde van Sree Padmanabha Swamy in Thiruvananthapuram geluk brengen. De tempel is tenslotte gewijd aan een van de belangrijkste goden van het hindoeïsme, Vishnu, de bewaker van het heelal. De ontdekking maakt van de tempel uit de 16e eeuw in één klap een van de allerrijkste heiligdommen in India. Tot gisteren was het ook een van de slechtst beveiligde. Nu wordt in opdracht van de nationale regering en die van de deelstaat Kerala een enorm veiligheidsapparaat opgezet, met meldkamer, metaaldetectors, camera’s en elitesoldaten die kwaadwillenden moeten afschrikken. De politiechef van Kerala, Jacob Punnoose, verzekert iedereen ervan dat de gelovigen die de tempel bezoeken er geen last van zullen hebben. De tempel werd 4 eeuwen geleden gebouwd in opdracht van de maharadja van het toenmalige koninkrijk Travancore dat is opgegaan in Kerala. Het heiligdom heeft dezelfde karakteristieke piramidevorm van andere

hindoetempels. Het torent hoog uit boven de andere bebouwing, met zijn vele, heldere kleuren en ontelbare godenbeelden op zijn 4 steile, trapsgewijze wanden. Ook na de onafhankelijkheid van India in 1947 bleef de tempel onder beheer van de familie van de maharadja van Travancore. Dat zou ook zo zijn gebleven als niet een gelovige advocaat zich had beklaagd over de slechte beveiliging van het heiligdom en de daarin al zichtbare rijkdom. Er liepen slechts een paar bewakers rond, gewapend met stokken. Zij hielden er te enthousiaste menigten onder controle. De lokale advocaat stapte naar de rechter en het Hooggerechtshof gaf uiteindelijk deze maand opdracht de rijkdom in kaart te brengen, als opstapje naar een overdracht van het beheer aan de overheid. Recent daalden 7 regeringsinspecteurs af in de kelders en gingen de eerste opslagkamers open. Het zijn er inmiddels 7, de laatste kamer moet nog geopend worden. De geschatte waarde van de ontdekkingen in Thiruvananthapuram liep met de dag op. Na 6 kamers stond de teller op ruim 900 triljoen roepies, ruim 15 miljard euro. Dat is meer dan het budget voor onderwijs van de nationale regering in New Delhi. Indiase historici onderschrijven de geschatte waarde van de schat. ‘De rijkdom kwam naar Travancore via de oude handelsroutes. Handelaren die o.m. op zoek waren naar specerijen, ivoor en kostbare houtsoorten, namen kostbare geschenken mee om de vorsten gunstig te stemmen en hun zegen te vragen,’ zegt P.J.Cherian, directeur van de Raad voor Historisch Onderzoek in Kerala. De premier van de deelstaat Kerala in het zuiden van India heeft inmiddels plechtig beloofd dat de schat eigendom zal blijven van de Sree Padma-nabhaswamy. ‘We zullen hierover, net als over de be-veiliging, afspraken maken met de Koninklijke familie van Travancore die de verantwoordelijkheid draagt over de tempel en de opperpriesters,’ aldus premier Chandy. Hij krijgt bijval van leiders van de hindoegemeenschap, de grootste bevolkingsgroep van het land.

Anderen, onder wie voormalig lid van het Hooggerechtshof en rechter V.R. Krishna Iyer pleiten ervoor om de rijkdom aan te wenden voor de bestrijding van de armoede. In India leven naar schatting 450 miljoen mensen onder de armoedegrens. De nationale regering zegt dat het zich zal houden aan het uiteindelijke besluit van het Hooggerechtshof over de rechtmatige eigenaar van de schat. Tot nu toe is dat de beheerder van de tempel, de stichting van de Koninklijke familie van Travancore. Daarmee neemt deze een bijzondere positie in, want alle andere tempels in Kerala zijn eigendom van en worden beheerd door de staat. De Sree Padmanabha Swamy is niet het enige, rijke eigendom in India. Ook andere tempels hebben een vermogen opgebouwd met giften die deels worden gebruikt voor eigen ziekenhuizen en scholen. Zo bezit de Tirumalatempel in de staat Andhra Pradesh – tot voor kort de rijkste tempel – o.m. 3.000 kilo aan goud, en geestelijke leider goeroe Sai Baba, die in april kwam te overlijden, liet ongeveer 9 miljard na. Een andere goeroe, Baba Remdev, die vorige maand in hongerstaking ging tegen corruptie in de regering, verdient met zijn religieus werk en yogatraining omgerekend 27 miljoen euro per jaar. Het hoofd van de Travancoredynastie heeft zich nog niet uitgelaten over de vondst. Maharadja Sri Uthradom Tirunal Marthanda Varma (89) zal, zoals de familietraditie al 300 jaar voorschrijft, ook morgenvroeg zoals elke dag – klokslag 7 uur – met andere familieleden weer een bezoek brengen aan de Sree Padmanabha Swamy tempel. Om er een kwartier lang in gebed te gaan en eer te bewijzen aan god Vishnu. ‘Wij regeren in zijn naam. Ik leef omdat hij dat toestaat,’ is een van de klassieke uitspraken van de maharadja die net als zijn voorgangers spirituele rijkdom boven materiële rijkdom plaatst. De familie is daarmee soms een buitenbeentje geweest onder de Indiase adel. Zo stelde zij in 1936 alle hindoetempels in Travancore open voor de zogeheten onaanraakbaren, de allerarmsten in India. De hogere kasten spraken en spreken er schande van. Voor het beheer van de tempel heeft de maharadja en zijn familie ook alle andere weelde en privileges opgegeven. Ingewijden zeggen dat de maharadja ook nu de aanbidding van Vishnu boven de aardse rijkdom zal stellen. De jacht op goud en diamanten laat hij graag over aan mensen en filmhelden als Indiana Jones.

Eurocoin 2012

ontwerpwedstrijd met duidelijke winnaar

In januari 2012 is het 10 jaar geleden dat de euromunten en -biljetten in omloop zijn gebracht en de euro een dagelijkse realiteit werd voor de burger. Om dit te vieren wordt in alle 17 lidstaten van het eurogebied een jubileummunt van 2 euro in omloop gebracht met een gemeenschappelijk ontwerp op de nationale zijde. De keuze van ontwerp van deze herdenkingsmunt was het onderwerp van een kompetitie. Elke burger van een EU-lidstaat die de euro als munt heeft en minstens 12 jaar oud is op het einde van 2011, kon een ontwerp indienen. Burgers en inwoners van EU-lidstaten die de euro als munt hebben, konden dan via stemming mee de winnaar kiezen uit een aantal inzendingen die door een professionele jury geselecteerd werden.

Momenteel gebruiken ruim 330 miljoen mensen in 17 EU-landen de euro. Een gemeenschappelijke munt vereenvoudigt veel, zoals het vergelijken van prijzen tussen landen; ook het reizen en de handel, want de kosten verbonden aan het wisselen van geld en koersschommelingen vallen weg. Maar de eenheidsmunt vergrootte ook de nood aan een verstandig economisch en financieel beleid. Voor circulatie bestemde euromunten hebben een gemeenschappelijke zijde voor alle landen en een nationale zijde waarop o.a. historische figuren, symbolen of regerende vorsten staan afgebeeld. Elke lidstaat mag ook herdenkingsmunten met een speciaal ontwerp in omloop brengen om een belangrijke nationale of Europese gebeurtenis te vieren. De lidstaten van de eurozone gaan nu voor de 3e keer gezamenlijk een euromunt met een gemeenschappelijk ontwerp op de nationale zijde uitgeven. Dat gebeurde voor het eerst in 2007 om de 50e verjaardag van het Verdrag van Rome te herdenken, en de 2e keer in 2009 om het 10-jarige bestaan van de Economische en Monetaire Unie en van de euro als virtuele entiteit te vieren, 3 jaar vooraleer hij werkelijk in omloop kwam.

Op 30 juni werd dan het winnend ontwerp bekend gemaakt : Ongeveer 35 000 mensen hebben bij de online-wedstrijd gestemd over vijf ontwerpen die door een professionele jury waren voorgeselecteerd. De nieuwe herdenkingsmunt van 2 euro zal door alle lidstaten van het eurogebied worden uitgegeven en er worden naar schatting ca 90 miljoen dergelijke munten in omloop gebracht. Het winnende ontwerp symboliseert de manier waarop de euro de laatste 10 jaar tot een echte mondiale speler is uitgegroeid en het belang ervan voor het leven van de gewone men-sen (voorgesteld door de mensen in het ontwerp) en voor handel (schip), industrie (fabriek) en energie (windcentrales). Het winnende ontwerp is van de hand van Helmut Andexlinger, een professioneel ontwerper bij het munthuis van Oostenrijk en kreeg 34 % van de stemmen. -------------------------------------------------2. De feodale munten van de Nederlanden

pas verschenen

Leuvenaars in hart en ziel, René Waerzeggers en Harry Dewit, hebben de feodale munten, aanwezig in de Stedelijke Leuvense Musea, geïnventariseerd en te boek gesteld. Het monumentale werk telt 348 blz. met 12 platen van afbeeldingen van zo’n 114 munten. De catalogus geeft een nauwkeurige beschrijving van de munten van oa. het Merovingische Rijk, de Vroege-middeleeuwen, Vlaanderen, Brabant, de Limburgse heerlijkheden, Loon, Rummen, Overijsel, Luik, Henegouwen, Bouillon, Elincourt, Namen, Nijvel, Stavelot, Herstal, Gembloers, Beaumont, Artois, Kamerijk, Gelderland, Groningen, Holland, Utrecht, Maastricht en Luxemburg. Naast de catalogus geven de auteurs ook de geschiedenis weer van de verzameling en een algemeen historisch overzicht. Dit waardevolle werk is een aanrader voor iedere numismaat en kost slechts 17.50 euro. Contact: René Waerzeggers, Zwijnaardsestwg. 668, 9000 Gent, tel. 09-2213343.

The ‘eye of God’ on a Celtic coin

Chris Rudd

A rare silver coin of the Iceni, struck in Norfolk over 2000 years ago, was recently found by a metal detectorist in East Anglia. It shows a man’s head with one eye closed and with a third eye in his mouth. Who is he? What is he doing? I think he may be an Icenian counterpart of the Norse god Odin (Woden, Wotan) who sacrificed one eye in order to gain wisdom and the gift of prophecy. I think this amazing coin depicts the deity looking into the future – not with his physical eyes, but with his ‘inner eye’ or ‘third eye’ – and foretel-ling the future like a shaman; in other words, he seems to be speaking with the all-seeing, all-knowing ‘eye of God’. This is why I believe Odin (or whatever his Icenian name was) is portrayed here with an eye in his mouth – he is speaking with insight – and this is why I call the coin ‘Odin’s Eye’. You may well wonder how a Scandinavian/Germanic god came to be on an ancient British coin, especially when that coin was minted hundreds of years before the Anglo-Saxons and Vikings invaded Britain. Dr Daphne Nash Briggs, author of Coinage in the Celtic World thinks that an ancient Germanic ancestry may have influenced the language, iconography and coin inscriptions of the Iceni and cites their famous Norfolk Wolf gold staters as evidence of this. Strange, partially concealed ‘spirit eyes’ also occur on the coins of another eastern British tribe, the Corieltavi. Moreover, a number of iron age coins of northern and north-eastern Gaul – those parts of Gaul most obviously influenced by Germanic culture – give prominent display to the ‘eye of God’. One of them, a cast potin coin of the Suessiones, is nothing short of fantastic. On one side we see a man with an eye in his mouth, like the Odin’s Eye coin but treated more realistically; on the other side we see Tyr (a son of Odin) with his left hand in the jaws of the wolf Fenrir who is standing on a sun-wheel. A superb specimen of this mythologically fascinating coin – as remarkable as

it is rare – was recently sold for 2400 euros. Another weird potin, also of the Suessiones, shows a big ‘eye of God’ with an eyebrow composed of a bristly-backed boar; this potin is occasionally found by metal detectorists in Britain where, not surprisingly, it is known as ‘Soissons Eye Boar’. Rumi (1207-73), a Sufi mystic, says: ‘Close both eyes and see with the other eye’ and ‘Man is eye and all the rest is worthless skin: the sight of that eye is seeing the Beloved’. This ‘eye of wisdom’ mandala is from a 15th century Islamic manuscript. The idea of the ‘eye of God’ or the ‘third eye’ is by no means confined to northern Europe; it occurs in many ancient and medieval belief systems all over the world, particularly in the middle east and far east. For example, the ‘eye of Horus’ of ancient Egypt, the ‘eye of Shiva’ of Hinduism, the ‘eye centre’ of Sikhism, and the ‘eye of wisdom’ or ‘eye of dharma’ of Buddhism – an organ of inner vision, expressed in Islam by ‘breaking the barrier of the two eyes’. Eskimos call their shamans and seers ‘the people with eyes’. Both Plato and Clement of Alexandria says that the ‘eye of the soul’ is not only single but immobile. Plotinus, St Paul, St Augustine, St John Climacus, Philotheus of Sinai, Elias the Ecdosite and St Gregory of Nazianus all talk about the ‘eye of the heart’ or the ‘eye of the spirit’, as do most of the Sufi mystics of Islam.

The eye of God on gold staters of the Suessiones and Treveri, 100-50 BC Both tribes belonged to the Belgae, most of whom had come from Germany, says Julius Caesar (Bello Gallico 2.4). Images of the ‘eye of God’ are still around today, not just on new age websites and in Californian meditation classes, but also in the hard-nosed world of money. Look at the back of a US one dollar bill and you’ll see what I mean. The Odin’s Eye silver coin will be sold by auction by Elizabeth Cottam of Chris Rudd on Monday, 12 September. © [email protected]

In de veiling …..

kalendermedaille Expo 1897 te Brussel

De wereldtentoonstelling van 1897 (Exposition Internationale de Bruxelles) werd gehouden op 2 locaties : centraal stond het Brusselse Jubelpark en er was een ‘koloniale afdeling’ in Tervuren. Aan deze Expo deden 27 landen mee, het evenement werd door zo'n 7,8 miljoen mensen bezocht.

Een apart onderdeel was de Koloniale tentoonstelling die in Tervuren werd gehouden in het speciaal hiervoor gebouwde Paleis der Koloniën. Deze stond helemaal in het teken van de Kongo-Vrijstaat, de enige kolonie van België. Een jaar later kreeg de tentoonstelling een definitief karakter en werd in dit gebouw het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika ondergebracht.

Kalendermedaille Wereldtentoonstelling te Brussel 1897, Al, 38mm, 6g vz – zicht op het Jubelpark, BRUXELLES EXPOSITION – 1897 kz – kalendermedaille, ingedeeld in 7 vlakken, 1897 in het midden Geslagen als publiciteit voor de Wereldtentoonstelling, oplage 100.000 ex

Gerealiseerde prijzen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

2.50 26.00 1.00 22.00 1.00 15.00 5.50 2.75 4.00

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

2.50 9.50 3.25 31.00 2.00 1.00 3.50 3.50 5.50 6.00

76 % 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45

1.75 2.50 3.00 1.50 1.00 6.00 1.00 2.50 4.00 3.75 10.00 9.00

clubveiling 10 juli 2011 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

2.50 5.00 5.00 3.25 5.00 7.00 22.00 3.50 1.00 1.00 1.25 1.00

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75

3.00 1.50 2.25 3.00 1.00 6.00 1.00 1.00 16.00 2.75 4.25 7.50 1.00 1.00

Veilingmodaliteiten - elk lid kan loten binnenbrengen bij Koen, de clubveilingmeester - deze loten moeten vergezeld zijn van een lijst in 2-voud, met naam van de inbrenger, een beschrijving van de loten en hun inzetprijs, deze lijsten worden samen gecontroleerd en afgetekend. Deze formulieren zijn te bekomen aan onze bestuurstafel, ze kunnen tevens gedownload worden van onze website : www.numismatica-herentals.be / veiling - elke bieder haalt tijdig vóór de veiling een biednummer af aan de tafel - door dit nummer op te steken zal het bod automatisch verhogen, het lot wordt toegekend aan de hoogste bieder - het bod wordt verhoogd als volgt : 1 – 5 € : + 25 cent 5 – 10 € : + 50 cent 10 – 50 € : + 1 € 50 – 100 € : + 2 € meer dan 100 € : + 5 € - na afloop van de veiling, en na contante betaling, kunnen de kopers hun loten in ontvangst komen nemen - onmiddellijk hierna wordt afgerekend met de inbrengers - de veilingkosten : 5 % voor de koper, 5 % voor verkoper - bij gouden munten wordt geen opgeld gerekend - niet-verkochte loten worden gratis teruggegeven Veel succes !

Clubveiling 14 augustus 2011

nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

land archeologie Bactrië Byzantium Rome

start om 11.30 u

(afbeeldingen zijn niet op ware grootte)

munt bronzen sleutelring 1e eeuw nC lot van 3 munten – te determineren lot van 5 munten ‘schotelgeld’ – te determineren Tetricus I antoninianus LAETITIA 270-273 Valentinianus I AE 17mm 364-375 Constantinus I AE 17mm 307-337 Brabant Leopold II 14 oorden - Brussel 1791 Vlaanderen Keizer Karel korte Luik 12 sol – atelier Maaseik ZD België Leopold I 1 centime 1844 FR Leopold II 1 centime 1873 FR Leopold II 1 centime 1902 VL + 1907 VL (2) Albert I 50 centimes 1914 FR Albert I 2 frank 1924 VL Albert I 25 centimes overslag 1926 FR over 1923 Boudewijn zilveren medaille ‘1000j. Munt te Brussel’ 1965 Duitsland Jülich-Berg 1/4 stuber 1765 + 1783 Keulen Brodt Penning ZD (1789) Munster 3 pfenning 1759 Munster 4 pfenning 1739 Pruisen 3 pfenning 1860 A Westfalen 20 cent 1812 Egypte Republiek 10 piastres 1939 Republiek 5 piastres 1956 Frankrijk Louis XVI 1 sol (2 stuks) 1791 A Republiek 25 centimes 1917 Griekenland Republiek 20 drachmes 1960 Hongarije Matthias denar 1620 Italië Republiek 5 centesimi 1861 + 20 centesimi 1863 Nederland Utrecht 1 duit 1789 4 zilvermuntjes : 5 cent 1850 + 10 cent 1892-1903-1944 P Wilhelmina 2 ½ cent 1918 Polen Republiek 2 zloty 1933

kwal mat ZF AE div AE div AE F AE F AE ZF AE F/ZF Ag ZG Cu ZF Cu ZG Cu ZF Cu FDC Cu ZF Ag ZF Ni ZF CuNi Pr+ Ag div Cu F Cu ZG/F Cu F Cu ZF+ Cu F Bill. F/ZF Ag ZF Ag ZG/F Cu Pr CuNi ZF Ag Pr Ag div div F Cu div Ag ZF Cu ZF Ag

inzet 35.00 5.00 10.00 1.00 1.00 2.00 10.00 1.00 15.00 1.00 1.00 2.50 3.00 2.50 1.00 6.50 1.00 2.00 2.00 2.00 3.00 2.50 8.00 4.00 1.00 1.00 5.00 5.00 5.00 1.00 8.00 1.00 4.00

nr 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

item penning

medaille

set lot

lot

beschrijving Guinness World of Records Ø 36mm vervalsing ! penning met dubbelzijdig gezicht Ø 28mm Brugge broodpenning St. Salvator Ø 35mm ZD 3 gemeentepenningen : Beerzel, Ternat, Teralfene kalendermedaille Tentoonstelling Brussel Ø 38mm 1897 ste USA 200 verjaardag Revolutie Ø75mm 1976 Aero-Club Royal de Belgique Ø 76mm 1928 Mauritius 50 rupees in etui 1975 Groot-Brittannië 20 munten IJsland 15 munten Italië 22 munten 1940 en ouder Rusland 12 munten 1835 - 1912 Spanje 7 munten 1876 - 1934 Zuid-Amerika 49 munten zak met diverse jetons, penningen, … (34 stuks)

kwal Pr ZF ZF div ZF FDC ZF FDC div div div div div div div

mat AE AE Pb div Al ? ? CuNi div div div Cu div div div

inzet 1.00 1.00 3.00 1.00 9.00 5.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00

nr 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

item set varia biljetten

biljetten

beschrijving Cyprus 1 + 2 + 5 cent 10 tijdschriften MünzenRevue (D) fantasiebiljetten 1 + 5 + 10 Rotary – Geel België 5 francs België 1 frank ‘Belgisch Leger’ België 50 francs Belgisch Congo 5 francs British Army 1 pound – 4th series Duitsland - DDR 50 mark Ethiopië 1 birr Filippijnen 5 pesos France Outre-Mer 10 francs (#21) Guinee 100 sylis Indonesië 1 sen 1945 + 10 roepiah 1958 Irak 100 dnars

2008 jaargang 2005 polio 2005 01-02-1943 01-08-1946 03-04-1956 18-05-1949 ZD 1948 ZD ZD (1949) 01-03-1960 ZD

kwal Pr Pr div F F ZF F/ZF FDC ZF ZF ZF F ZF div FDC

mat Fe papier papier papier papier papier papier papier papier papier papier papier papier papier papier

inzet 1.00 2.50 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00

nr item 64 biljetten 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 biljetten

div = divers Au = goud

Iran Jamaica Joegoslavië Luxemburg Macau Mexico Rusland Spanje Tanzania Turkije Uruguay Zaïre

F = fraai Ag = zilver

beschrijving 100 rials (#112a) 10 dollar 20 dinara 50 francs 1 pataca 3 biljetten 10 – 100 – 2000 pesos 50000 roebel 100 peseta 1000 shilingi (#22) 100.000 lirasi 1000 + 5000 nuevos pesos 1000 nouveaux zaïres

ZF = zeer fraai Pr = prachtig AE = brons-koper Fe = ijzer

kwal mat ZD Pr papier 01-03-1994 F papier 03-03-1994 F/ZF papier 1972 F papier 16-11-1945 ZF papier div papier 1921 ZF papier 25-04-1931 F papier ZD (1990) ZF papier 1970 ZF+ papier ZD div papier 30-01-1995 ZF+ papier

inzet 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00

FDC = Fleur de coin UNC = uncirculated Cu = koper Ni = nikkel Al = aluminium

graag reeds uw aandacht voor deze uitzonderlijke EGMP-veiling Op zaterdag 24 september 2011 wordt door het EGMP de hoogstaande verzameling medailles, penningen en plaketten van Willy Faes geveild. Het gamma beslaat ruim 3500 stuks, verdeeld over een 800-tal loten. S.C. Immerzeel - Rerum Novarumlaan 4, Aalst deel 1 : kijken 10-11u, veiling 11-13u deel 2 : kijken 13-14 u, veiling 14u-einde Alle loten zijn te bekijken op www.egmp.be Recordaantal valse eurobiljetten in omloop

Het Nieuwsblad

De dienst Valsemunterij van de federale politie telde vorig jaar een recordaantal valse eurobiljetten. Ons land zou extra kwetsbaar zijn, omdat winkeliers hier nog niet de gewoonte hebben de echtheid van het geld te controleren. In België werd vorig jaar een recordaantal van 43.675 valse eurobiljetten gevonden, zo blijkt uit het jaarverslag van de Dienst Economische en Financiële Criminaliteit van de federale politie. De valsemunters brachten vooral valse briefjes van 50 euro (23.853) en 20 euro (13.456) in omloop. De echte grote coupures waren veel zeldzamer. Met het recordaantal valse briefjes gaat België in tegen de Europese trend, waar vals geld op de retour lijkt. ‘Een van de redenen is dat de controle van biljetten door de handelaars bij ons nog niet echt ingeburgerd is. Als er al controle gebeurt, dan is die vaak niet grondig genoeg’, zegt commissaris Jeroen Peeters. (SDB)

Willem van Alsenoy Numismaat

Oudaan 6, 2000 Antwerpen gsm 0495 / 51 10 16 [email protected] www.vanalsenoy.com

Latijnse spreuken en omschriften op Nederlandse munten en penningen In 2004 werd door de Numismatische kring Utrecht (NKU) een boekje uitgegeven, samengesteld door twee van haar leden, de heren G. J. van Ingen en F. Th. Peters. Beiden verwoede verzamelaars, van o.a. provinciale munten en penningen. In dit boekwerkje waren een aantal Latijnse spreuken en omschriften opgenomen. Omdat veel verzamelaars van munten en penningen moeilijkheden hebben om de juiste betekenis te achterhalen van Latijnse spreuken en omschriften, meestal veroorzaakt door het gebruik van afkortingen, werden deze Latijnse teksten voorzien van een vertaling. Deze uitgave was echter vrij snel uitverkocht. Van beide auteurs en samenstellers is een geheel nieuwe, uitgebreidere, versie verschenen. In dit boek zijn meer dan 1000 spreuken en omschriften opgenomen, met een aantal afbeeldingen. Aangegeven wordt, de Latijnse tekst al dan niet afgekort, de Nederlandse vertaling ervan en een verwijzing naar een munt of penning waar deze tekst op voorkomt. Het boek is uitgevoerd in A4-formaat en omvat 100 pagina’s. Deze uitgave is opnieuw gerealiseerd door de Numismatische Kring Utrecht en wordt uitgegeven in aanloop naar het 40-jarig jubileum van deze Kring, in 2012. Beide auteurs geven aan dat dit een onmisbaar naslagwerk is (wordt) voor de ernstige numismaat met als verzamelgebied o.a. de Noordelijke- en Zuidelijke Nederlanden. Dit boekwerk is te bestellen voor de zachte prijs van 15 €, exclusief verzendingskosten, bij Ad Lansen, Haanderik 94, NL – 3401 ET IJsselstein, [email protected] Beroemde Quote : ‘Het geld dat we bezitten is het instrument naar de vrijheid. Het geld dat we najagen is het instrument van de slavernij’. Jean-Jacques Rousseau, Frans-Zwitserse schrijver-filosoof

De wisseldaalder

Numismatische gezegden (5)

Een wisseldaalder, ook wel wisselrijksdaalder, Wechseltaler of Teufelsgulden, is een niet-bestaand geldstuk, dat voorkomt in verschillende Nederlandse en Duitse volksverhalen. De wisseldaalder was in deze verhalen een geldstuk dat door vertellers als werkelijk bestaand werd gepresenteerd, en dat de wonderlijke kracht zou bezitten dat het nooit op zou raken. Betaalde men iets met de wisseldaalder, dan kwam deze vanzelf terug in de beurs, waarbij de ander naar zijn geld kon fluiten. Voorwaarde was vaak dat de daalder nooit in zijn geheel mocht worden uitgegeven, met andere woorden er moest wat wisselgeld terugkomen. Deze daalder is een van de vele muntstukken in Europese volksverhalen die steeds naar de eigenaar terugkeerden of zich spontaan vermeerderden. In Vlaanderen kende men bijvoorbeeld de heksenpenning, in Duitsland de Heckethaler en de Brutpfennig, bij de Britten wordt melding gemaakt van een hatchpenny. Het probleem was, hoe aan zo'n geldstuk te komen. Elke sage beschrijft een manier om een wisseldaalder te bemachtigen. Dat dit vaak niet makkelijk was blijkt uit het feit dat in de meeste van deze verhalen de duivel een grote rol speelt. Het bekendste is die waarbij men een kat in een zak moest stoppen en op middernacht op een kruispunt moest gaan staan. Dan kwam er een voorbijganger die vroeg wat je in de zak had. ‘Een haas’, moest je dan zeggen, waarop de vreemdeling te kennen gaf deze te willen kopen. Dat kon en als betaling kreeg je dan de begeerde daalder. Je moest dan wel maken dat je wegkwam, want als de man (de duivel zelf) doorkreeg wat hij had gekocht, dan zag het er voor de verkoper niet goed uit. In een andere variant moest men met een zwarte kat in een zak (minstens) drie keer in het donker rond de kerk en het kerkhof lopen, en dan de zak bij de open kerkdeur afgeven om de daalder te krijgen. De wisseldaalder komt voor in een weinig meer gebruikt spreekwoord: ‘Hij draagt altijd een wisseldaalder bij zich’; hij heeft altijd genoeg geld bij zich. Ook de uitdrukking ‘een kat in de zak kopen’ is verbonden met deze sage. Men denkt iets waardevols te hebben verkregen, dat waardeloos blijkt, of ook: men heeft zich beet laten nemen. Bron: Wikipedia

Muntenpuzzel

8 kwartjes van 2-euro herdenkingsmunten

Hieronder ziet u 2 samengestelde muntstukken. De verschillende delen zijn van speciale 2-euromuntstukken van 8 verschillende landen. Vul in onderstaande tabel bij elk cijfer het overeenkomstige land in ! Zo bekom je vertikaal de naam van een belangrijk persoon in het financiële wereldje. Veel puzzelplezier ! 1

2

3

4

Invulrooster

5

6

7 ↓

1 2 3 4 5 6 7 8 ↑

8

Invulstrook muntenpuzzel

inbreng Rudy Dillen

naam : ………………………………………………………….. postnr : ………… woonplaats : ………………………………..

Vul in onderstaande tabel de naam in die je hebt bekomen :

Schiftingsvraag : hoeveel strookjes met het goede antwoord zullen er ingediend worden op zondag 14 augustus ? strookjes met een goed antwoord :

Om deel te nemen aan deze muntenpuzzel : deponeer deze invulstrook op de clubactiviteit van 14 augustus, vóór 11 u, in de rode puzzelbus op onze bestuurstafel en maak kans op de zilveren prijsmunt en een lekkere fles wijn ! Succes !

Hedendaagse variant op de Griekse speciale 2 €-munt die de overwinning herdenkt van de Grieken op de Perzen in de Slag bij Marathon, 2500 jaar geleden. Let op de omgekeerde speer …. ! Symbolisch voor de moderne Griek die zich pijnlijk geraakt voelt in zijn hart door de besparingen die zich opdringen …. !

Deze maand …

… op onze leestafel ! NUMISMATIQUE & Change (F)

7+8 / 2011

- Reportage : Le Musée numismatique d’Odessa - Étude : La mode des Romains (II) - Les doubles et deniers tournois de l’atelier de Riom - Les images du coq sur les monnaies françaises - jetons, médailles : La numismatique du mariage (II) - Grands personnages : Antoine Sartorio MünzenRevue

Juli /August 2011

- Der Münzschatz von Meckel - Die Tokens der Hudson’s Bay Company - Die Geschichte der Münzsammlung der Uni Leipzig - Die Münze Stuttgart : Technische Innovationen - Über die Habsburgischen Prägungen - Die Lateinische Münzunion (I) DE BEELDENAAR (NL) juli / augustus 2011 - VPK inschrijfpenning 2011: Het verdriet van Callas - Giekerk, Schagen en Zutphen : drie schatvondsten - Bericht over de International Numismatic Council - De Zwolse arendschellingen in vijf catalogi - Geldmuseum : Toon en Arie contra de duivel - Verzamelaars van jetons, opgelet !

Nieuw in onze BIB ! Les Monnaies Royales Françaises de Hugues Capet à Louis XVI Louis Ciani Paris, 1926 Tijdschriften en boeken kunnen gratis ontleend worden gedurende 1 maand ! Vraag info aan bibliothecaris Herwig Helsen. De volledige lijst is te raadplegen op www.numismatica-herentals.be / bibliotheek

Brumunt

partner voor uw collectie !!

Alle euromunten, Belgische munten, wereldmunten, … Benodigdheden voor elke verzamelaar en de nieuwste catalogi. wij kopen al uw goud, zilver, munten en bankbiljetten Brumunt – Hogeweg 166, B-8200 Brugge 2, België gsm +32 0478-362795 e-mail [email protected]

voor al uw numismatische vragen :

VEILINGHUIS EECKHOUT Kerkhoflaan 42 – 9300 Aalst Tel 0486-868942 - Fax 053-300117 [email protected]

www.veilinghuiseeckhout.be

Fleur De Coin MUNTEN & MEDAILLES

aankoop & verkoop te Gent Lea Vandenbruwaene Burgstraat 139, 9000 Gent 09-2333138 [email protected] open : ma, di, do, vrij, zat 14-18 u www.fleurdecoin.be voormiddag op afspraak – woe, zon & feestdagen gesloten