Interpretatie COFO PBO…. … LOK huisartsen Herentals 11 oktober 2012
Greet Bries AZ Turnhout/Herentals
HEMATOLOGIE : DISCIPLINE VAN TE WEINIG
TE VEEL
Beenmerg
Beenmerg is de bron van bloed... Maar ook van bloedziekten
Diagnosestelling: bloeduitstrijkje nalv een teveel of tekort aan bloedcellen
Beenmerguitstrijkje
Immuno-Cytochemie
Botbiopsie
Flowcytometrie : FACS FL 1
BP FILTER
FL 2
FL 2
FL 3
SSC FL 1
FLOW
SSC G
LASER
M L
FSC
FSC
Karyotype
polyclonal
polyclonal
polyclonal
clonal
clonal
PCR
clonal
Moleculair onderzoek
3bp
fluo
polyacrylamide gel
Het “complete” plaatje
Perifeer bloed onderzoek Rode bloedcellen, Hct, Hemoglobine MCV, MCH, MCHC, Red Cell distribution width ( RDW) : range of red cells sizes
Witte bloedcellen Met differentiatie : neutrofielen, lymfocyten, basofielen, eosinofielen en monocyten Voorlopercellen : maligniteit of groeifactoren
Bloedplaatjes of thrombocyten MPV : gestegen mpd, hyperthyroid Gedaald :
hypoplasie en cytostatica
Te weinig RBC : anemie Onderzoeken : Sed, crp, complet, formule Reticulocyten, morfologie RBC, Coombs, LDH, haptoglobine, Bilirubine Foliumzuur, ferritine, ijzersaturatie, ijzer, Vit B12, lood Nierfunctie, levertesten, EE, ANF, viraal … Stolling Medicatie anamnese, VG, infectie Urine : rbc : morfologie, eiwit, bence jones, hemoglobinurie, hemosiderine, urobiline Faeces occult bloed
Morfologie RBC Traancellen Fragmentocyten/ schistocyt Acanthocyt Howel-Jolliebodies Rouleaux sikkelcel Stomatocyt……
Indeling anemie Microcytair IJzergebrek
Hemoglobinopathie Thalassemie Sikkelcelanemie
Macrocytaire anemie
Alcoholgebruik Hyperlipidemie
Macrocytaire anemie : Myelodysplasie NC of macrocytaire anemie als eerste presentatie Vaak ook monocytose Ziekte van inefficiente hematopoiese, monoclonaal Preleukemie maar prognose afhankelijk van prognostische score varierend van 6 maanden tot tientallen jaren Meest voorkomend bij bejaarden Weinig therapeutische opties
Normochrome normocytaire anemie
Chemo Chronische ziekte Renaal myelodysplasie
Erythroblasten Gekernd rood in perifeer bloed = vaak PATHOLOGISCH! Oorzaken: - hyperplastische erytropoïese (hemolyse), - beenmerginfiltratie (metastasen, AML M6, chronische myeloproliferatieve aandoeningen)
Casus 1
Hemoglobine Hematocriet Bloedplaatjes WBC Ijzer Transferrine Transferrinesaturatie Ijzerbinding (berekend) Ferritine CRP
13,5 40,4 349 8,6 58 165 25 233 654 3,92
g/dl % x 10**3/µL x 10**3/µL µg/dl mg/dl % µg/dl ng/ml mg/dl
Casus 1 : vasculitis
Casus 2 • Vrouw, 47 jaar • Sedert enkele maanden verspringende gewrichtspijnen • • • • • • • • •
Labo : Hgb 12,0 g/dl hematocriet 45 % verhoogd ferritine 763 ng/ml (nl 12-263), Ijzersaturatie normaal 35 % CRP normaal Levertesten normaal Sedimentatie 65 mm (nl < 40)), monoclonale piek eiwitelektroforese IgG kappa (1700 mg/dl) 23
Casus 2 Diagnose MGUS Diagnose Reumatoïde Artritis
Casus 2 tweede versie • Vrouw, 47 jaar • Sedert enkele maanden verspringende gewrichtspijnen • • • • • • • • •
Labo : Hgb 12,0 g/dl hematocriet 45 % verhoogd ferritine 1200 ng/ml (nl 12-263) Ijzersaturatie verhoogd 85 % CRP normaal Levertesten normaal Sedimentatie 65 mm (nl < 40) monoclonale piek eiwitelektroforese IgG kappa (1700 mg/dl)
25
Hereditaire hemochromatose
• Autosomaal recessief • Homozygoot 0.4-1% NoordEuropese bevolking
C282Y homozygoot C282Y-H63D heterozygoot
26
Casus 2 derde versie • Vrouw, 47 jaar • Sedert enkele maanden verspringende gewrichtspijnen • • • • • • • • •
Labo : Hgb 11,0 g/dl hematocriet 41 % verhoogd ferritine 763 ng/ml (nl 12-263) Ijzersaturatie normaal 35 % CRP normaal Levertesten normaal Sedimentatie 65 mm (nl < 40) monoclonale piek eiwitelektroforese IgG kappa (3200 mg/dl)
27
Multipel myeloom uitsluiten : differentiaal diagnose paraproteïne
Infecties! “Goedaardige” Ig ziekten: Ig monoclonale piek (MGUS) Koude agglutinine ziekte Hepatitis C- cryoglobuline Niet- goedaardige Ig ziekten: AL-amyloïdose Heavy-chain disease Extraskeletaal plasmocytoom Solitair plasmocytoom Multipel myeloom of Kahler Andere Non-Hodgkin lymfomen Waldenström
Casus 3
Hemoglobine Rode bloedcellen Hematocriet MCV MCH Reticulocyten WBC Neutrofiele segmenten 24 Lymfocyten Monocyten Bloedplaatjes
15,8 6,4 48,7 76 24,7 0,9 41 % 74 2 607
g/dl x 10**6/µL % fl RBC pg/RBC % x 10**3/µL % % x 10**3/µL
Licht verhoogde hematocriet, microcytair, leucocytose, trombocytose
Casus 3
Ijzer Transferrine 333 Transferrinesaturatie 14 Ferritine
68 mg/dl % 11,9
µg/dl
ng/ml
Ferriprief bloedbeeld
Teveel RBC ( bp, wbc) Reactief/ Secundair Roken, longaandoening, cardiale aandoening, maligniteit ( vb epo producerende tumor), hoogtestage, apneuepisodes
Idiopathische erythrocytosis Polycythemia vera
Myeloproliferatief proces Polycythemia vera Essentiële trombocytose (myelofibrose) Geen ijzer geven! JAK 2 positief
Anemie Wanneer verder onderzoeken? Leeftijd Snelheid van dalen Zeker als lager dan 9.5 g/dL
Wanneer transfusie Intensieve patienten : Hb lager dan 7 g/dL 8-8.5 g/dL In functie van symptomatologie, onderliggende pathologie Soms al vanaf 9
Witte bloedcellen TEVEEL Infecties MPD Leukemie chronisch of acuut Corticoiden Groeifactoren ……
TE WEINIG Myelodysplasie Auto immuunziekten Medicatie : strumazol; MTX Chemo Leukemie …….
Te veel neutrofielen
Casus 4 Hemoglobine 9,7 Rode bloedcellen Hematocriet 30 MCV MCH Reticulocyten 2,3
g/dl 3,1 % 99 31,7 %
x 10**6/µL fl RBC pg/RBC
Normochrome normocytaire anemie
Casus 4: rest COFO Trombocyten
86
Ijzer Transferrine 242 Transferrinesaturatie 26 Ferritine
x 10**3/µL 88 mg/dl % 630
µg/dl
ng/ml
verhoogd ferritine, trombopenie
Casus 4
Witte bloedcellen Neutrofielen Eosinofielen Basofielen Lymfocyten Monocyten Erytroblasten Blasten Myelocyten Metamyelocyten Staven
129 41 0,0 0,0 6 0,0 1 1 17 14 21
x 10**3/µL % % % % % % % % % %
Voorlopers in perifeer bloed
basofilie
Chronische myeloïde leukemie Voornamelijk volwassenen Kleine groep kinderen Granulocyten ontwikkelen abnormaal 95% heeft philadelphia chromosoom Chronische fase Acceleratie Blastenfase
Behandeling : Glivec (Imatinib) Tweedelijns : Tasigna (Nilotinib), Sprycel (Dasatinib)
Te veel lymfocyten
‘smeercel’ gumprechtse schaduw
CLL : flowcytometrie
CLL :karakteristieken Accumulatie van kleine clonale lymfocyten met rijp voorkomen Gumprechtse schaduw
• Lymphocytosis >5 x 109/L • karakteristiek immunophenotype
Chronische lymfatische leukemie
Leukemisch lymfoom Mediane overleving: 2->20 jaar Meest frekwent bij ouderen Gezien lange overleving meest frekwente leukemie Behandeling: Supportief Chemotherapie +/- immunotherapie : overlevingsvoordeel??? RIC transplantatie voor jongere hoog risico patiënten
CLL : RAI classificatie Stadiu m
Definitie
5-jaars overleging
0
Lymphocytose alleen ( 15.000 in pbl, > 40% in BM)
approx. 98%
I
Lymphocytosis en vergrote klieren
approx. 95%
II
Lymphocytosis en / of splenomegalie , al dan niet met vergrote klieren
approx. 88%
III
Lymphocytosis en anemie
< 5%
IV
Lymphocytosis en thrombopenie
0%
CLL : prognose FISH
Goed : Chromosoom 13 deletie Intermediair : Chromosoom 12 Slecht : chromosoom 17 deletie, afwijkingen in chromosoom 11 Gemuteerd en ongemuteerd
Chromosoom 17 ; eerste lijnsbehandeling : Mabcampath Als behandelingsindicatie, richtlijn follow up
Chronische Leukemieën CLL: CML Philadelphia Chromosoom t(9,22) 100 nieuwe patienten/jaar Mediane overleving : 5-7 jaar Behandeling: Imatinib Dasatinib Nilotinib … (Transplantatie)
Leukemisch lymfoom Mediane overleving: 2->20 jaar Meest frekwent bij ouderen Gezien lange overleving meest frekwente leukemie Behandeling: Supportief Chemotherapie +/immunotherapie : overlevingsvoordeel??? RIC transplantatie voor jongere hoog risico patiënten
Acute Leukemieën Opstapeling van voorlopercellen (blasten) in (bloed en) beenmerg : PROLIFERATIE MAAR OOK UITRIJPINGSSTOP Vaak gekenmerkt door Trombopenie en anemie Variable leucocytose Vooral neutropenie
Myeloid of Lymfatisch Samen ongeveer 7 nieuwe gevallen per 100.000 per jaar Meer mannen dan vrouwen Mortaliteit = 0,5% van alle oorzaken van mortaliteit Relatief onfrequent Majeure oorzaak van kanker gerelateerde mortaliteit bij kinderen onder de leeftijd van 14, en mannen tussen 15-35
AML
Casus 5
Hemoglobine Hematocriet Leucocyten Neutrofiele segmenten Lymfocyten Monocyten Eosinofielen Trombocyten
13,7 42,8 7,8 29,2 59,2 8,2 2,9 227
g/dl % /mm3 % % % % 1000/mm3
Casus 5 : flowcytometrie Natural Killer (NK) cells constitute up to 15% of all white cells in the peripheral blood and a small proportion of cells in the normal bone marrow
NK cel pathologie Chronic Lymphoproliferative disorder of NK cells . This condition was originally defined by having a persistent lymphocytosis, > 2 x 109/L, which expresses CD16, CD56 and CD57 Aggressive NK cell leukemia, as the name suggests, is clearly a malignant disorder in which the patient presents with a fever, constitutional symptoms and a leukemic blood picture Extranodal NK/T cell lymphoma, nasal type, EBV gerelateerd NK cell lymphoblastic lymphoma
Bloedcontrole op moment van nadir Adjuvante chemotherapie of eerste lijns therapie is vaak myelosuppressief Anemie, neutropenie, thrombopenie
In gemetastaseerde setting zal voorbehandeling of beenmerginvasie of voorafgaandelijke radiotherapie beenmergreserve beïnvloeden Nadir = moment na chemo als de bloedwaarden het laagst zijn
Controle COFO na chemo Doel 1 : toxiciteit van chemo en dus tolerantie na te gaan
Hematologisch : Bloedcontrole na chemo WBC en formule Hb, Hct, Rbc, mcv thrombocyten
Soms ook nierfunctie, leverfunctie….. Doel 2 : complicaties vermijden Sepsis, koorts Bloeding Te slechte performantie patiënt , hartfalen Deshydratatie , verstoord ionogram tgv braken, …..
Kans op neutropenie Risico hoger dan verwacht zeker in eerste cyclus Vermindert nadien door profylaxis In functie van type chemotherapie, leeftijd, voorbehandeling Mogelijks fatale complicatie
Welke waarde verontrust u het meeste? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Hb : 11 g/dL WBC : 3100 X106 /L Bloedplaatjes : 102 X109 /L Segmentkernigen : 12% Lymfocyten : 79% Monocyten : 8%
Myeloide groeifactoren Neulasta , 6 mg SC : een dosis wordt gegeven 24 uur na chemo en werkzaam gedurende de ganse cyclus Neupogen, SC 48 µg als > 60 kg anders 30 , een per dag Granocyte 34, Sc een per dag, Start 24 uur na chemo en wordt dagelijks gegeven gedurende zeven tot 10 dagen
Tweede casus 69 jarige vrouw, tweede cyclus adjuvant FEC voor borstklieradenocarcinoma Labo op dag 10 na chemo
Hb : 9 g/dL WBC : 900 X106 /L Bloedplaatjes : 30 X109 /L Segmentkernigen : 50%
Epo ? Transfusie pc of bp Groeifactor Aanpassen dosis chemo
Thrombocyten Bloedingsdiathese of tromboseneiging Medicatie, infecties, zwangerschap Labo : uitsluiten pseudothrombopenie dmv EDTA, heparine en citraat Verder klassieke zaken, virale serologie, PB uitstrijkje
Thrombocyten TEVEEL Ijzerdeficientie Postsplenectomie Essentiele thrombocytose Myeloproliferatieve ziekte
TE WEINIG Virale infectie, hep C, HIV ITP TTP Alcohol Hypersplenisme CLL Leverlijden Medicamenteus HIT
Casus ML °13/03/57 VG: hypertensie, DM II, hypothyreoidie, obesitas Unidiamicron ½, Elthyrone 100µg, Start perindopril co labo 8/2010: verlaagde trombocyten : 33.000, stop perindopril: co trombocyten geen recuperatie Menorraghie na jaren amenorree menopauze, gyn investigatie nl af en toe bloedneus Geen hematomen of andere bloedingen
ITP : immuungemedieerde /idiopathische thrombocytopenische purpura Goedaardige aandoening van verhoogde afbraak in perifere circulatie van bloedplaatjes en licht verminderde aanmaak Kan chronisch evolueren Behandeling bij tekenen van bloeding of bp lager dan 30000 of 20000. Urgentie als lager dan 10,000 Behandeling is Corticoiden, ivig Splenectomie, csa, imuran TPO agonisten
Autoimmuunlijden of virale zaken uitsluiten, soms paraneoplastisch
Casus
Hemoglobine Rode bloedcellen Hematocriet MCV MCH Reticulocyten WBC normale formule Bloedplaatjes
21,7
13,0
17
7,4 2,2 % 105 33,3 % 6,4
g/dl x 10**6/µL fl RBC pg/RBC x 10**3/µl
x 10**3/µl
Casus
Eiwitelectroforese : acuut inflammatoir necrotisch proces Creatinine 1,01 mg/dl Totaal bilirubine 1,85 mg/dl LDH 568 U/L
Hemolytisch bloedbeeld, trombopenie
TTP
(vluchtige) neurologische accidenten, een bloedingsneiging, hemolytische anemie, koorts lichte nierfunctiestoornissen
microangiopatische hemolytische anemie met trombopenie TTP ontstaat in meer dan 96% van de patiënten door een aantoonbaar tekort van het enzym dat Von Willebrand Factor afbreekt tot kleinere eenheden, het metalloprotease ADAMTS13
Bloedplaatjes Indicaties tot transfusie? 1. 2.
Lager of gelijk aan 10 X109/L : altijd Lager of gelijk aan 20 X109/L • • • •
Bij tekenen van bloeding Bij sepsis gebruik van cefalosporines Als niet wordt verwacht dat dit direct betert
•
Gebruik van LMWH, ASA preparaten zijn strict noodzakelijk
3. Soms kan hiervan afgeweken worden
COFO Rijke bron aan informatie
Leukemie : Classificatie -CLL (RAI 0 – 3)
LYMFOID CHRONISCH
-ALL (B,T)
ACUUT
-AML (7) MYELOID
VOLWASSENE
-CML (chr, acc, blast) KIND
Pluripotent stem cell Multipoint Myeloid stem cell
Lymphoid stem cell common NULL
CFU-Gemm CFU-E
CFU-MEG
CFU-GM CFU-G
CFU-M
Pre-B cell
Pre-T cell
B.Lymphoblast
T.Lymphoblast
B ALL
T ALL
Erythroblast
Megakaryoblast
M6
Myeloblast
M7
Monoblast
Prolymphocyte
Prolymphocyte
M1, M2
M5
B PLL
T PLL
Promegakayo cyte
Reticulocyte Megakaryocyte
Erythrocyte
Thrombocyte
Promyelocyte M3
Promonocyte B Cell
T Cell
B CLL. HCL
T CLL, Sezary
Neutrophilic Monocyte M4
Monocyte
Plasma Cell Myeloma, PCL
Polymorph
Macrophage
ACUTE MYELOIDE LEUKEMIE
AML (Acute Myeloide Leukemie) Slow increase of incidence with age >50% of patients older than 50 4 new cases per year per 100.000 FAB classification : AML M0 - AML M7 More and more cytogenetic prognostic information and classification WHO classification
AML morfologische FAB klassificatie AML M0 : niet gedifferentieerd AML M1 : geen maturatie : minimale granulocytaire maturatie AML M2 : beperkte maturatie AML M3 : promyelocytair acute leukemie t (15,17) AML M4 : Myelomonocytaire AML , eventueel eosinofielen AML M5 : acute monoblasten leukemie: monocyten AML M6 : aantasting rode bloed cel precursoren, normoblasten AML M7 : betreft voorlopers van BP : megakaryocyten
AML m4 - Gum Hypertrophy
AML : Behandelingsprincipe
Behandeling bij AML Remission Induction
Postremission
Cytarabine + anthracycline (eg, daunorubicin, idarubicin)
High-dose cytarabine
5-azacytidine
Autologous or allogeneic transplantation
Mitoxantrone + etoposide + cytarabine Support with transfusions of platelets, red blood cells, CSFs, antibiotics CSF = colony-stimulating factor; FTI = farnesyltransferase inhibitor.
Relapsed/Refractory Transplantation Chemotherapy Gemtuzumab ozogamicin Investigational compounds Antisense bcl-2 Troxacitabine Topotecan FTIs
Behandeling AML uit MDS of oudere Supportive care Doel : • Verbeter QOL • Verminder morbiditeit
Patiënten met AML
Groei factoren Infecties behandelen HSCT
Active therapy Goals • Verbeter survival • Verbeter QoL • Verloop mds beinvloeden • Verminderen symptomen
QoL = quality of life EU = European Union HSCT = haematopoietic stem cell transplantation
Transfusies
Chemotherapy Intensive Low-dose SC ARA-c, alkeran
Hypomethylating agents Azacitidine, Decitabine
Agentia Revlimid, CS,CSA,ATG Greenberg P, et al. NCCN Guidelines on Myelodysplastic Syndromes V.2.2009
Kenmerken katheters Triple lumen
Vidaza = 5-azacytidine DNA-methyltransferase inhibitor 100
Azacitidine (n=179) CCR (n=179)
Patients surviving (%)
80
60
24.5 months 15.0 months
40 20
p=0.0001
0 0
5
10
15
20
25
30
35
40
Time from randomisation (months) Fenaux, Lancet oncology, 2009
Related Disorder : MDS or MYELODYSPLASTIC SYNDROME
MDS Refractory anemia to preleukemic disorder 30% (secondary) AML, 30% bone marrow failure, 30% unrelated cause of death Approach : crusader vs missionary Depending on physician, IPSS, and age
Secondary MDS
ACUTE LYMPHOBLASTIC LEUKEMIA
Acute Lymphoblastic Leukemia Outcome High remission rates possible in adults and children Leukemia-free survival in children 2-10 years of age: 80% Most adults experience relapse Adults Children (2-10 yrs of age)
Complete Remission
Leukemia-Free Survival
80% to 90%
35%
97%
80%
Pui CH, et al. N Engl J Med. 2006;354:166-178.
ALL : Treatment Children : high dose chemotherapy, long maintenance(7080% cure) Adults : high dose chemotherapy (20-40% cure) + BMT if sibling donor available + BMT if poor cytogenetics
Allogeneic versus Autologous Stem Cell Transplantation Allogeneic
Autologous Radiotherapy Chemotherapy
Chemotherapy TBI Harvest
Harvest In vitro manipulation
Infusion
Infusion
In vitro manipulation
Controlled rate freezing and storage at -196°
Allogeneic versus Autologous Stem Cell Transplantation ALLOGENEIC: Advantages: Immunotherapy (GVT-GVL) on top of cytoreductive treatment No tumor cell transplantation
Disadvantages: Matching Process aGVHD- cGVHD Late toxicity
Result: Higher TRM Lower RR
AUTOLOGOUS: Advantages: Donor readily available No GVHD
Disadvantages No GVL-GVT – Only High Dose therapy Graft potentially contaminated with tumor cells Late toxicity
Result: Lower TRM Higher RR
Allogeneic Family Donors
Bone Marrow Harvest Surgical procedure requiring general anaesthesia (Chest bone, anterior and) posterior iliac crests 2-3 hours hard work for 2 physicians (+anaesthesiologist and nursing staff)
Important blood loss (>1liter or 1520 mL/kg) Autologous units harvested for healthy donors
Side effects: Bone and muscle pain DVT and pulmonary embolism Osteomyelitis
Blood Stem Cell Mobilization PBSC Collection
5x104
50
4x104
40
3x104
30
2x104
20
104
10
DAY 0
DAY 1 DAY 2
DAY 3 DAY 4
DAY 5 DAY 6
DAY 7
DAY 8
CD34 COUNT (/µL)
WBC COUNT (/µL)
G-SCF
Collectie van stamcellen uit bloed
Conventional Stem Cell Transplantation
Mini Transplants: Reduced Intensity or Non-Myeloablative Conditioning DONOR LYMPHOCYTES
Mixed Chimerism
Full Donor Chimerism
Potential Benefits of Minitransplants Low toxicity related mortality Low anticipated late effects Treatment of elderly patients is feasible Suitable for treatment of patients with comorbidity Fast recovery with fewer complications and less infections Lower incidence of graft versus host disease
CLL
Items wat is belang van leeftijd bij diagnose? Bij wie moleculaire diagnostiek? Risico voor 1ste graadsverwanten en verder? Wat bij ‘1ste lijns’ infecties bij patiënten met CLL? (AB – corticoiden)
Chronische Leukemieën CLL: CML Philadelphia Chromosoom t(9,22) 100 nieuwe patienten/jaar Mediane overleving : 5-7 jaar Behandeling: Imatinib Dasatinib Nilotinib … (Transplantatie)
Leukemisch lymfoom Mediane overleving: 2->20 jaar Meest frekwent bij ouderen Gezien lange overleving meest frekwente leukemie Behandeling: Supportief Chemotherapie +/immunotherapie : overlevingsvoordeel??? RIC transplantatie voor jongere hoog risico patiënten
CLL : Behandelingsmodaliteiten Moleculair remissie Cure? Watch and wait Auto-allo-RIC Alemtuzumab Complete remissie Remissie CHOP Fludara MIME CdA Palliatie: Chlorambucil Watch and wait
DEXA-BEAM Bendamustine
FCR FND Bendamustine
CLL : behandeling ouderen
ORR, % (95% CI)
Chlorambucil
Fludarabine
Fludarabine + Rituximab
Fludarabine + Alemtuzumab Consolidation
Fludarabine + Rituximab + Alemtuzumab
All patients
37 (30-44)
60 (53-68)
84 (75-90)
72 (61-81)
90 (83-95)
Younger than 70 yrs of age
35 (26-45)
58 (48-68)
82 (70-91)
76 (63-86)
89 (79-95)
70 yrs of age or older
39 (28-52)
63 (51-74)
85 (72-94)
61 (39-80)
92 (79-98)
PFS bij ouderen even goed voor leukeran als chemo
CLL : supportief Vaccinaties : griep, act hib, pneumococcen IVIG AB therapie sneller Bij therapie profylactisch AB PCP en herpes zoster, cave CMV -reactivatie
CML: karakteristieken Clonale myeloproliferatieve ziekte van pluripotente stamcellen ↑ proliferatie, ↓ apoptosis Cytogenetisch kenmerk : Ph chromosoom Moleculair kenmerk: bcr/abl; bcr/abl gen en activatie is oorzaak van CML :activiteit van tyrosine kinase stijgt en werkt oncogeen Phi negatieve CML bestaat maar is zelden
7% to 15% van alle volwassene leukemies Gemiddelde leeftijd bij diagnose : 55 jaar (20% to 30% ≥ 60 j) Chronische fase, accelaratie, blasten fase
Faderl S, et al. N Engl J Med. 1999;131:207-219.
Karyotypering : translocatie (9;22)
CML: symptomen 85% van patienten nog in chronische fase 50% asymptomatisch Symptomen zijn
Zweten, vermageren, koorts, algemeen onwel Zwaarte in linker bovenbuik tgv miltgrootte Minder eetlust, vlug verzadigd, pyrosis Purpura, dyspnee tgv anemie …
Behandeling van CML -tyrosine kinase inhibitoren Glivec ( imatinib ) Sprycell (dasatinib) , Tasigna (nilotinib) Leucaferese Hydrea Interferon Allogene stamceltransplantatie
Therapietrouw
Therapietrouw: belang in perorale therapie
% With MMR
ENESTnd: Cumulative MMR Incidence 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Patients, n Nilotinib 300 mg BID 282 Nilotinib 400 mg BID 281 283 Imatinib 400 mg QD
By 3 Yrs 73%, P < .0001
By 1 Yr 55%, P < .0001
70%, P < .0001 ∆ 17% to 20% 51%, P < .0001 ∆ 24% to 28%
53%
27%
0
3
6
9
12
15
18
21
24
Mos Since Randomization Saglio G, et al. ASH 2011. Abstract 452
27
30
33
36
Dasatinib Phase II: Efficacy Outcomes Patients (%)
100
98 81
80
100 95 99
83
60
90
37
40 20 0
CHR
CCyR MMR Response
No transformations to AP/BP within 3 yrs OS at 3 yrs: 98.7% EFS at 3 yrs: 90.6%
Pemmaraju N, et al. ASH 2011. Abstract 1700.
CMR
48
3 mos 6 mos 12 mos 18 mos