Afgelopen jaren
Incasso- en deurwaarderssymposium 19 november 2014
Nadja Jungmann Onoplosbare schuldsituaties
Toename aantal mensen met financiële problemen Steeg de gemiddelde schuldenlast Gingen gemeenten afwijzingscriteria hanteren G fd Gaf de overheid h id zichzelf i h lf steeds t d meer incassobevoegdheden Werd er strengere fraudewetgeving van kracht …….. ONOP SCHU LOSBARE LDSIT UATIE S
NADJA JUNG MANN ERIK LEMS FIENEK E VOGEL POEL GERC OLINE VAN BEEK WESD ORP
PETER
1
ADVISEREN | DETACHEREN | OPLEIDEN
Onderzoeksvraag
Onderzoeksmethoden
Wat zijn veel voorkomende redenen waardoor mensen met een problematische schuldsituatie die een beroep p g vooralsnog g geen g doen opp de schuldhulpverlening gebruik (kunnen) maken van een schuldregeling en wat is hun perspectief?
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
129 dossiers bij vijf gemeenten 78 schuldhulpverleners bevraagd 25 vertegenwoordigers van ketenpartners en crediteuren 34 gemeentelijke beleidsplannen schuldhulpverlening Literatuur (specifiek over invloed schulden op gedrag)
1
Oplossen schulden is van belang
Minstens 700.000 huishoudens met problematische schulden en minstens 1.000.000 met risico Kosten voortbestaan schulden zijn hoog Nibud: kosten 100.000 euro per huishouden Hoger ziekteverzuim of langduriger uitkeringsafhankelijk Verslechtering mentale gezondheid Impact op fysieke gezondheid Relaties komen onder druk
Een derde onoplosbaar
Zelden één duidelijke oorzaak In 123 dossiers 173 belangrijkste redenen
39
Grote diversiteit
85 Juridische redenen 70 Redenen in gedrag 22
Kosten baten analyses € 1:2,40
Juridisch en gedrag nauw verbonden
Vier redenen Beleid van de gemeente Juridische status vorderingen Gedrag schuldenaar Kwaliteit werkalliantie
Bij een derde van de aanvragers vooralsnog geen schuldregeling mogelijk
niet of nauwelijks beïnvloedbaar goed beïnvloedbaar
18 Overige redenen
Totaal 348 belemmeringen
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
‘Hij is snel gespannen en ervaart veel onrust. Dit bepaalt ook zijn handelen. Ondoordacht neemt hij beslissingen die negatief uitwerken op zijn financiën. Telkens weer’ ‘Wat mij treft is de eenzaamheid van meneer. Meneer geeft aan dat hij soms dagen thuis is en het ook lastig vindt om naar schuldhulpverlening te komen omdat hij op straat liever niemand tegenkomt’
2
Kwetsbare huishoudens
Dynamiek problematische schulden 10
Gemiddeld 47.000 euro schuld Gemiddeld inkomen 1.246 euro per maand 76 procent beslag op inkomen 40 procentt onder d beslagvrije b l ij voett Perspectief Een derde grote kans escalatie Een vijfde alsnog een schuldregeling Een derde in principe stabiel (met risico escalatie op termijn)
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
Mensen leven bij de dag Besluiten minder overdacht Geloof in eigen kunnen neemt af G l fd Geloof datt inspanning i i zin i hheeft ft neemtt aff Bron van verandering is extern
“Schaarste neemt bezit van je geest, mensen handelen anders bij een gevoel van gebrek” – Eldar Shafir
3
Aanbevelingen
Incasso- en deurwaarderssymposium 19 november 2014
Juridisch Garandeer harde beslagvrije voet Verminder druk door CJIB vorderingen M Maak schuldregeling g g bijj fraudevordering v g mogelijk g j Schaf strenge gemeentelijke afwijzingscriteria af
Nadja Jungmann
Gedrag School schuldhulpverleners, generalisten en incassomedewerkers in recente inzichten effecten schaarste Motiveer schuldenaren en ondersteun hen bij maken eigen plan om uit de schulden te komen
Lessen uit ons onderzoek
ADVISEREN | DETACHEREN | OPLEIDEN
Juridisch
Garandeer harde beslagvrije voet
Geen enkele beweging
Schaf strenge gemeentelijke afwijzingscriteria af
Geen enkele beweging
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
School schuldhulpverleners, generalisten en incassomedewerkers in recente inzichten effecten schaarste
Wordt bij CJIB naar mogelijkheden gekeken
Maak schuldregeling bij fraudevordering mogelijk
Integrale visie op rijksincasso
Verminder druk door CJIB vorderingen
Gedrag
Diverse schuldeisers zijn hier mee bezig. Programma bij grootbanken
Motiveer schuldenaren en ondersteun hen bij maken eigen plan om uit de schulden te komen
Nog veel te leren
4
Pilot wanbetaling Menzis
Twee groepen
Groep 1
Totaal 1.347 verzekerden
Twee maanden achterstand Drempel naar serieuze incassomaatregelen zoals deurwaarder
Groep 2
Totaal 1.781 verzekerden
Minimaal zes maanden achterstand Bronheffing Bestuursrechtelijke premie (opslag ongeveer 50,-)
Resultaten
Teleurstelling
Is niet de voldoende
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
5
Wat bracht het wel aan inzicht?
Wat constateerden we nog meer?
Achterstand zorgpremie staat zelden op zichzelf De CVZ groep wijkt qua kenmerken af van de twee maands groep heeft grotere problematiek is moeilijker te bereiken is wel geïnteresseerd in totaaloplossing (lagere no show) maar komt niet zelf in beweging
Houdingsaspecten
Methodisch screeningsinstrument schulddienstverlening In kaart brengen relevante houdingsaspecten Vragenlijst met veel stellingen Eenvoudige testjes Lezen Ordenen prioriteren
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
6
Mesis©: vragen
Mesis©: vragen
Verschillen in houding
Dus….
Twee maandsgroep schoort gemiddeld voldoende op alle concepten CVZ groep scoort gemiddeld te laag op g g concessiebereidheid en overtuigingen Klantprofielen: CVZ groep significant vaker onvoldoende op gezond financieel gedrag CVZ groep is mix niet-willers en niet-kunners!
Incasso- en deurwaarderssymposium
|
19 november 2014
|
©Involon
Als problematische schulden bijdragen aan een dynamiek van apathie Dan stelt dat ons voor een extra grote opgave bij het onderscheiden van niet-kunners en niet-willers Het maken van dat onderscheid vraagt inzicht in relevante houdingsaspecten Het is mogelijk om dat te doen door middel van een screeningsinstrument We hopen daar begin 2015 bij een grote bank mee te beginnen
7
