1.2.7.
Engels
Beknopte geschiedenis van de domeincollectie Tot in de jaren ’50 bestond de collectie Engels hoofdzakelijk uit primaire (vooral Britse) teksten; secundaire literatuur werd niet systematisch verzameld. Taalkundige werken kwamen voornamelijk binnen via series waarop de bibliotheek een abonnement had. De inrichting van het “Instituut Engelse Taal- en Letterkunde” in 1950 was het startsein voor de opbouw van een volwaardige collectie Engelse taal en letterkunde. Tot in de jaren ’70 werden er flinke inhaalslagen gepleegd; zo werd er ook een collectie Amerikaanse letterkunde opgebouwd. Daarna liepen de budgetten terug, zodat dit niveau van collectievorming niet kon worden gehandhaafd. Tegelijkertijd werd de opleiding juist breder van opzet. Het jaarlijks budget staat sinds een aantal jaren op ca. € 20.000. Daarnaast is er een apart budget voor Amerikanistiek (enkele honderden euro’s per jaar; extern gefinancierd). Dit wordt besteed door de Opleiding Engels (Dr. J.C. Kardux).
Actuele omvang De collectie Engelse taal en cultuur omvat ongeveer 63.000 titels. Het merendeel daarvan staat in het gesloten magazijn. Er staat ca. 260 meter open opgesteld op de Studiezaal Engels en daarnaast staat er zo’n 130 meter aan tijdschriften in het Open Magazijn. Tijdschriften Lopende abonnementen Open Magazijn Engels Studiezaal Engels
Papier Ca. 480 titels Ca. 65 titels 130 m. - 11
4 titels.
Naslagwerken Studiezaal Engels
237 m.
Monografieën Studiezaal Engels Gesloten Magazijn
34,5 m. 56.254 titels
Overige Facsimilé Microfiches Geluidsdragers Tekstcorpora
Elektronisch 81 titels.
6 titels.
4 titels 9 titels. 2 5
Afbakening gebied en raakvlakken met andere domeincollecties UL De collectie Engelse taal en cultuur van de Universiteit Leiden bevat voornamelijk titels op het gebied van de taal- en letterkunde. Geografisch gezien gaat het om (in volgorde van aandacht) het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Ierland, Canada, India, Australië, Nieuw Zeeland en de overige landen van het voormalige Britse Gemenebest. Naast de taal- en letterkunde is er de laatste jaren ook wat meer aandacht voor de cultuur en cultuuruitingen in andere media zoals film en theater. Er bestaan nauwe banden met de profielen van aangrenzende disciplines, zoals: • Taalwetenschap • Literatuurwetenschap 11
Exclusief de tijdschriftenkasten met de lopende jaargangen.
• • • • •
Kunst Geschiedenis Sociale Wetenschappen Bijzondere collecties (handschriften, mediëvistiek, geschiedenis van het boekwezen) Talen en culturen van Zuid- en Centraal Azië (Engelstalige letterkunde uit o.a. India)
Relaties tot externe bibliotheken/collecties Wat betreft de Engelstalige letterkunde uit landen van het voormalige Britse Gemenebest is er een inhoudelijke relatie met de collecties van enkele andere Leidse bibliotheken, te weten: • Afrika Studie Centrum (ASC) • Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) Landelijk gezien zijn op het gebied van Engelse taal en cultuur vooral de collecties van de Rijksuniversiteit Groningen en van de Vrije Universiteit van belang. Deze twee bibliotheken verzorgen samen de aanschaf op het gebied van de Engelse taal- en letterkunde in het kader van het landelijke project Bibliotheekvoorziening Geesteswetenschappen (BGW).
Algemene relatie met onderwijs en onderzoek De collectie Engelse taal en cultuur richt zich met name op de docenten en studenten van de opleiding Engelse taal en cultuur en ondersteunt daarnaast het interdisciplinaire onderwijs en onderzoek bij (met name) de Faculteit der Letteren.
Zwaartepunten De collectie heeft de volgende zwaartepunten (tussen haakjes de NBC-code): • Middeleeuwse letterkunde: Beowulf, Arthur-literatuur, Chaucer, Langland (18.06) • 16e en 17e-eeuwse Engelse letterkunde: Shakespeare, Donne, Milton. Recenter ook demonologie en relaties tussen literatuur, theologie en geneeskunde (18.05) • 19e eeuwse Engelse letterkunde: Victorian literature (m.n. Jane Austen) (18.05) • 20e en 21e eeuw: Iers modernisme (Joyce, Beckett en Yeats) en Ierse letterkunde; postkoloniale literatuur (18.05) • Anglo-Amerikaanse letterkunde: 19e, 20e en 21e eeuw in het algemeen (18.06) • Engelse taalkunde: Fonologie (1804) Bijzonder belangrijk zijn de e-corpora EEBO en ECCO.
Ontsluiting Het aantal titels dat ontsloten is in de verschillende ontsluitingssystemen als behorend tot de collectie Engels is alsvolgt: Oude Systematische Catalogus Nieuwe Systematische Catalogus Nederlandse Basisclassificatie
Md 700 – Md 756 18.03; 18.04; 18.05; 18.06; 18.07
15.200 titels 30.983 titels 16.882 titels
Collectievormingsprofiel Actuele relatie met onderwijs en onderzoek
De collectie Engelse taal en cultuur richt zich met name op de studenten, docenten en onderzoekers van de opleiding Engelse taal en cultuur en ondersteunt daarnaast het interdisciplinaire onderwijs en onderzoek bij de Faculteit der Letteren. Formatie: Gewone en bijzondere hoogleraren
4 fte
Overige vaste staf Aio’s, promovendi etc. Postdocs
11,5 fte 8 fte 1 fte
Studentenaantallen: BA: instroom 2007-2008 BA: ingeschrevenen MA: ingeschrevenen
120 (waarvan in deeltijd: 18) 387 (waarvan in deeltijd: 83) 46 (waarvan in deeltijd: 13)
Aankoop en -methodiek
De aanschaf verloopt over het algemeen via de (tussen)boekhandel (met name Blackwell en Dawson). Er wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van elektronische attenderingsprofielen en collection management tools van boekhandels en uitgevers. In aanvulling daarop worden soms nog gedrukte fondscatalogi bestudeerd. Ook recensies in vaktijdschriften vervullen een rol bij de attendering op interessante nieuwe publicaties. Selectiecriteria
De aanschaf op het vakgebied richt zich in de eerste plaats op het lopende onderzoek (zie hierboven). Daarnaast wordt o.a. ten behoeve van het onderwijs ook een bredere collectie opgebouwd. Algemene criteria: • Aangeschaft worden voornamelijk Engelstalige wetenschappelijke publicaties van de grote wetenschappelijke uitgeverijen. • Het materiaal is over het algemeen niet ouder dan 3 jaar (geldt niet voor schenkingen) • Geografisch gezien richt de collectievorming zich voornamelijk op de Britse eilanden en de Verenigde Staten van Amerika; in berperkte mate is ook andere gebieden: Canada, Australië, Nieuw Zeeland, India en de rest van de Gemenebest. • Het niveau van de publicaties is wetenschappelijk NBC
Vakgebied
Periode
Onderwerpen
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
Algemeen / overige onderwerpen
18.04; 18.05
Eng.taal-+ letterk.
5e - 12e eeuw
Oudengelse taal- en letterkunde
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
Geschiedenis van de bestudering van de Oudgermaanse talen
18.04; 18.05
Eng.taal-+ letterk.
14e eeuw
Chaucer’s Canterbury Tales
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
(Historische) sociolinguïstiek
18.04
Eng.taalk.
18e eeuw
Standaardisatie van het Engels: taalnormering en taalgebruik
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
Taalvariatie en taalverandering
Opmerkingen
Niveau collectievorming huidig
- Syntaxis / status van het subject - Cultuur-historische aspecten Met name in de 16e en 17e eeuw - Handschriftelijke overlevering - Taal en spelling
- Onderlinge taalbeïnvloeding in sociale netwerken (via studie van correspondenties) - Taalbeïnvoeding door normering (m.n. grammatica's van Lowth, Priestley, Murray) Met name m.b.t. uitspraak
gewenst 6
6
7
7
6
6
6
6
6
6
6
6
7
7
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
Fonologie
Het lopende onderzoek op dit gebied is sterk algemeen taalkundig; de collectievorming wordt door Taalwetenschap verzorgd.
4
18.05
Eng.taalkunde
Algemeen
Taalvaardigheid
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
5
5
Schrijfvaardigheid in het Engels als 2e taal
M.n. academic writing.
5
5
18.04
Eng.taalkunde
Algemeen
Vertalen van juridische terminologie
1
1
Eng.taalkunde
Algemeen
2
2
Eng. letterkunde AngloAmerikaanse letterkunde
Algemeen
Tekstgrammatica van specialistische wetenschappelijke teksten Algemeen
Vanuit vertaalwetenschappelijk en rechtsvergelijkend perspectief Vooral van juridische teksten
18.04
18.05
6
6
Algemeen
Algemeen / overige onderwerpen
6
6
18.05
Eng. letterkunde
Middeleeuwen
Algemeen / overige onderwerpen
6
6
18.05
Eng. letterkunde
Middeleeuwen
Receptie van ‘geleerde’ literatuur uit de (post)klassieke wereld
6
6
18.05
Eng. letterkunde
Middeleeuwen
Heldenliteratuur
7
7
18.05; 18.06
Eng.+ AngloAmerik.letterk.
ME - heden
Arthur-literatuur en de revival in de 19e en 20e eeuw
7
7
18.05
Eng. letterkunde
16e en 17e
Algemeen / overige onderwerpen
7
7
18.05
Eng. letterkunde
16e en 17e
6
6
18.05
Eng. letterkunde
16e en 17e
6
6
18.05; 18.06; 18.07
Eng. letterkunde
16e - heden
Receptie van de Germaanse Middeleeuwen in de Renaissance Medische / theologische aspecten in de letterkunde Receptie van de klassieke cultuur in de Engelstalige letterkunde
6
6
18.05
Eng. letterkunde
18e
Algemeen / overige onderwerpen
6
6
18.05
Eng. letterkunde
18e en 19e
Romantic literature
6
6
18.05; 18.06
Eng.+ AngloAmerik.letterk.
18e - heden
Britse en Amerikaanse gothic/horror cultuur
6
6
18.05
Eng. letterkunde
19e eeuw
Algemeen / overige onderwerpen
6
6
18.05
Eng. letterkunde Eng.+ AngloAmerik.letterku nde
19e eeuw
Victorian literature
7
7
19e en 20e
Modernisme
6
6
Eng.+ AngloAmerik.letterku nde
19e en 20e
Populaire genres
6
6
18.06
18.05; 18.06 18.05; 18.06
M.n. de Beowulf
- Nadruk op toneel en poëzie, incl. receptiegeschiedenis - Belangrijke auteurs: Shakespeare, Donne, Herbert, Milton.
Onderzoek focust op representatie van 'pijn'.
- Speciale aandacht voor 'Sensability' - Belangrijke auteurs: Kring rond W. Godwin Incl. ontwikkeling van dit genre.
- Focus op de ontwikkeling van deze genres - M.n. science fiction en Western
4
18.05
Eng. letterkunde
20e en 21e
Algemeen / overige onderwerpen
7
7
18.05; 18.06; 18.07
Engelstalige letterkunde
20e en 21e
Contemporaine Engelstalige letterkunde
7
7
18.06
Eng. letterkunde
1970-heden
Hedendaagse literaire prijscultuur
4
4
18.05
Eng. letterkunde
1970-heden
Beeltenissen van London in fictie.
7
7
18.06
Anglo-Amerik. letterkunde
1800 - 1945
Immigrantenliteratuur
7
7
18.06
Anglo-Amerik. letterkunde
1800 - 1945
Afro-Amerikaanse literatuur
7
7
71.XX
Cultuurkunde
20e en 21e
Populaire cultuur
5
5
- Vooral m.b.t. nietAmerikaanse romans. - Speciale interesse voor: Iris Murdoch, A.S. Byatt, Marina Warner.
- Gender, ras, klasse en identiteit - Iers-Amerikaanse literatuur van de ‘famine generation’ - Gender, ras, klasse en identiteit - Verwerking van de slavernij en de Afrikaanse diaspora
Op elektronisch gebied zijn de afgelopen jaren een aantal grote e-corpora aangeschaft (met hulp van andere vakgebieden en extra middelen), die de behoefte hieraan vanuit O&O voor belangrijke delen dekken. Een lang gekoesterde wens van de sectie Letterkunde is een licentie op ProQuest’s Literature Online, maar ook hiervoor zal extra financiering moeten worden gezocht. Beschikbare middelen
Het jaarlijks budget schommelt (al zeker sinds 1995) rond de € 23.000. Daarnaast is er momenteel een apart budget voor Amerikanistiek (enkele honderden euro’s per jaar; extern gefinancierd), dat door de Opleiding Engels (Dr. J.C. Kardux) zelf wordt besteed. Beide budgetten worden, indien mogelijk, binnenkort samengevoegd. Aanwas anders dan door koop: schenkingen, bruiklenen
Zo nu en dan wordt er door (voormalige) Leidse docenten, onderzoekers of particulieren een partij boeken geschonken. Dit materiaal varieert vaak zeer in leeftijd en kwaliteit; hieruit worden alleen die werken geselecteerd, die nog niet aanwezig zijn en voldoen aan de bovenstaande selectiecriteria.
