Advies deelgemeenten op het NRJ en uitkomsten consultatie

Advies deelgemeenten op het NRJ en uitkomsten consultatie Proces Van donderdag 14 februari tot donderdag 21 maart 2013 liep de consultatieronde over het concept Nieuw Rotterdams Jeugdstelsel. De deelgemeenten konden tot 8 maart hun advies uitbrengen. Naast de schriftelijke ronde zijn er ook veel gesprekken gevoerd over het stuk. Soms bilateraal, soms als agendapunt van een regulier overleg. We hebben specifieke informatiebijeenkomsten georganiseerd voor:
Deelgemeenten (21 februari)
Cliëntenraden en Rotterdamse Jongerenraad (12 maart)
Onderwijs (ROF 21 maart). Algemene teneur reacties In algemene zin is de consultatieversie positief ontvangen. Men waardeert het dat de gemeente Rotterdam in deze fase en op deze wijze partijen betrekt. Alle partijen onderschrijven de wijkaanpak die hulp dichtbij organiseert. Ook is er brede waardering voor het aansluiten op de eigen mogelijkheden van het gezin en het netwerk rondom het kind. Het verhogen van de leeftijdgrens van 18 naar 23 jaar kan rekenen op steun. Uiteraard zijn er ook aandachtspunten. Wat opvalt is dat de thema’s waarop men reageert niet ver uiteenlopen, het verschil in paradigma van de reagerende organisatie leidt soms tot tegengestelde opvattingen. Zo vinden sommigen het stuk teveel gericht op de doelgroep met zware problematiek en veel te weinig op positief jeugdbeleid en welzijnswerk. Anderen daarentegen vinden dat er te weinig oog is voor de huidige jeugdzorg-doelgroep en dat juist meer aandacht nodig is voor jeugd-GGZ, hulp aan verstandelijk beperkten (VB) en de veiligheid van het kind. Zorginstellingen vragen meer aandacht voor de transformatie. Belangrijkste thema’s De reacties gaan inhoudelijk over een beperkt aantal hoofdthema’s: 1. De doelgroep en de aanpak: • alle Rotterdamse kinderen of de kinderen die zorg nodig hebben? • nadruk op zorg of op welzijn? 2. Wijkteams • verbinding jeugd/volwassenen • rol gecertificeerde generalisten /specialistische kennis in het wijkteam • kostenbewustzijn wijkteam 3. Zorginhoud: • welke zorg in de wijk? Relatie tot zorg buiten de wijk. • vraag om zorginhoudelijke verdieping • relatie tot (passend) onderwijs 4. Rol centrale organisaties: • CJG (ook in relatie tot rol gemeente) • nieuwe jeugdbeschermings-organisatie 5. Rollen van de gemeente, sturing en zorginkoop 6. Werkprocessen • casusregie en procescoördinatie • verwijzing door de huisarts 7. Implementatietraject: • structuur/ cultuurverandering

• • •

planning (risico) analyse schaal

Per thema lichten we de adviezen en reacties toe en doen we een voorstel voor aanpassing in het NRJ.

1. De doelgroep en de aanpak: Eigen kracht, kind en gezin centraal, diversiteit in Rotterdam. Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Prins Alexander Niet altijd uitgaan van de eigen kracht en zelfredzaamheid van jongeren en gezinnen met bijvoorbeeld meervoudige problematiek en vooral ook, oog hebben voor de grenzen hiervan. Rozenburg

Ouders zullen in de toekomst veel meer verantwoordelijkheid moeten nemen in hun rol als opvoeder, maar juist in multiproblem gezinnen ontbreekt het ouders vaak aan de benodigde vaardigheden om die rol ook te kunnen uitvoeren.

Hilligersberg/ Schiebroek

De ervaringen leren ons dat bij een aanzienlijk deel van de gezinnen waar problemen zijn, er niet of nauwelijks sprake is van een functionerend netwerk. Er wordt te weinig aandacht geschonken aan op welke wijze de eigen kracht van de gezinnen en kinderen versterkt gaan worden. Daarnaast dient het belang van informele netwerken niet te worden onderschat.

Noord

Werk het onderdeel pedagogische civil society meer uit. Waar ligt de rol van de burger zelf in het geheel? Waar kom ik die tegen in het jeugdstelsel? De burger wordt meer beschreven als lijdend voorwerp, dan als leidend voorwerp.

Prins Alexander

Versterk het NRJ door het vanuit het perspectief van de burger (de jongere en het gezin) te schrijven. Wat gaat er voor de jongere en het gezin veranderen en verbeteren ten opzichte van het huidige stelsel? Hoe gaat een jongere en / of gezin dit ervaren?

Hillegersberg/ Schiebroek Delfshaven

Houdt voor ogen dat het gezin centraal staat. We hebben twijfels of het ontwerp beschreven is voor alle bewoners van Rotterdam en specifiek Delfshaven. Houdt in het ontwerp voldoende rekening met zorgmijders, mensen met onvoldoende zicht op de eigen problematiek en beperkingen die burgers hebben als gevolg van armoede, analfabetisme en gebrek aan digitale kennis.

Kralingen Crooswijk

De grootste doelgroep van de zorg voor de jeugd bestaat uit migranten gezinnen. Deze gezinnen zijn vaak niet in staat om zelfstandig problemen bij het opvoeden en opgroeien te signaleren. Hoe wordt daar mee omgegaan? Op welke wijze wordt omgegaan met weigeraars van hulp?

Noord

Er is in het NRJ te weinig oog voor de diversiteit in Rotterdam. We kunnen niet spreken van ‘de Rotterdamse jeugd’ in de wijk. Verschil in context vraagt om verschillende interventies. De structuur is nu doorslaggevend geworden in het NRJ en er is te weinig oog voor de verschillen binnen de jeugd.

Prins Alexander

Maak inzichtelijk welke risico’s het kind en het gezin in Rotterdam lopen en hoe we als lokale overheid gaan bijsturen. Maak concreet hoe we de organisaties vragen op deze risico’s te anticiperen. Hoe borgen we de veiligheid van gezinnen in Rotterdam gedurende de transitie/ transformatie?

Uitkomsten consulatie: Het NRJ zou meer aandacht moeten besteden aan het voorveld en de preventieve kant (jeugdhulpinstellingen). Er is meer nadruk op welzijn welkom (NPRZ). Enerzijds wordt positief gereageerd op de netwerkbenadering in de wijk, waarbij extra aandacht wordt gevraagd voor niet-zorggerelateerde en informele netwerken (jeugdhulpinstellingen). Anderzijds geeft men aan dat we teveel verwachten van de civil society (onderwijs). Met betrekking tot de doelgroep wordt extra aandacht gevraagd voor de zwaarte van de populatie die in zorg zit (jeugdhulpinstellingen, ggz-instellingen). Tevens geven jeugdhulpinstellingen aan dat er te weinig aandacht wordt besteed aan het signaleren van onveiligheid en het handelen wanneer de veiligheid van een kind in het geding is (jeugdhulpinstellingen). DV vraagt de doelgroep overlastgevende en criminele jongeren beter in beeld te brengen en mee te nemen in de aanpak van de wijkteams en wijknetwerken. Tevens dienen we rekening te houden met de moeilijke bereikbaarheid en toegankelijkheid voor hulpverlening van deze doelgroep (DV). DV vraagt ook aandacht voor de relaties tussen de programma’s, vooral op het vlak van persoonsgerichte aanpak en de aanpak van jeugdoverlast. Er wordt extra aandacht gevraagd voor jongeren met name in relatie tot de wijkaanpak en voor de 0 tot 4 jarigen (onderwijs). Ook wordt gevraagd een duidelijke keuze te maken in de leeftijdsbegrenzing, tot 23 of tot en met 23 jaar (DV). Vanuit de jongeren en de cliëntenraden werd aangegeven dat terminologie soms lastig te begrijpen is. Een begrijpelijke samenvatting kan hierbij behulpzaam zijn. Conclusie/voorstel voor aanpassing: Het NRJ bevat een meer expliciete beschrijving van de doelgroep en de diversiteit ervan. Er is nu een duidelijke keuze van 0 tot 23 jaar toegevoegd aan het NRJ. De aanpak is zowel gericht op welzijn als op zwaardere zorg, dit is nu in het NRJ verder uitgewerkt. Wij geloven in de kracht van civil society en willen daar ook op in zetten. Een begrijpelijke samenvatting is aan het NRJ toegevoegd.

Wijkteams: Alle reacties gingen in op het wijkteam. Logisch, want het speelt een prominente rol in het ontwerp voor het NRJ. De reacties zijn te clusteren naar drie onderwerpen: • Verbinding jeugd/volwassenen • Rol gecertificeerde generalisten (ook in relatie tot specialistische kennis in of rond het wijkteam) • Kostenbewustzijn wijkteam Het deelgemeentelijke advies is te bundelen onder de verbinding jeugd/volwassenen. Wijkteam – verbinding jeugd/volwassenen Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Prins Alexander - Breng verbinding tot stand tussen Welzijn (Vraagwijzer) en het NRJ. Let wel een verbinding alleen is niet voldoende, wij vinden het ook noodzakelijk zo niet vanzelfsprekend dat de medewerkers bij de welzijnspartners en Vraagwijzer worden toegerust op het kunnen handelen vanuit een brede, integrale blik. - Zoek de komende anderhalf jaar via proeftuinen uit in hoeverre er toch op gebiedsniveau eenzelfde toegangsprincipe voor zowel volwassenen als jeugd kan worden benut. Feijenoord

De scheiding tussen wijkteam jeugd en wijkteam volwassenen is op korte termijn logisch, maar moet zo snel mogelijk verdwijnen. Het kan niet zo zijn dat ouders en jongeren uit eenzelfde gezin in verschillende teams worden besproken. Let ook op de afstemming wijkteam Jeugd, wijkteam volwassen en gebiedsteams.

Pernis

Wij gaan voor één wijkteam voor zorg, welzijn en jeugd.

Hoek van Holland

Wij pleiten voor de integratie van de twee wijkteams in één wijkteam. Scheiding in twee wijkteams maakt de gewenste systeembenadering en integrale benadering van hulpverlening nodeloos ingewikkeld; zeker in een kleine deelgemeente als Hoek van Holland waar alle partijen elkaar al goed kennen en veel samenwerken. Uit eerdere gesprekken met in Hoek van Holland actieve instellingen op gebied van welzijn en zorg is gebleken dat deze visie in Hoek van Holland breed wordt gedeeld.

Delfshaven

Het valt op dat er wordt afgestapt van het huidige stedelijke uitgangspunt van één toegangsloket, namelijk de VraagWijzer. Dit roept veel vragen en onduidelijkheden op. Moeten mensen zich nu straks toch bij meerdere loketten melden? Worden mensen toch doorverwezen van loket naar loket? Moet een gezin zich voor het ene probleem bij de VraagWijzer melden en het andere probleem bij het CJG? Hoe wordt de afstemming tussen beide loketten gerealiseerd?

Hillegersberg/ Schiebroek

In onze deelgemeente kunnen wij ons voorstellen dat in één wijk te starten met twee verschillende wijkteams. In andere wijken van onze deelgemeente kan één wijkteam voor zowel maatschappelijke ondersteuning als jeugd/gezin voldoende zijn. Wij gaan er vanuit dat u bij de vorming van wijkteams de deelgemeente een doorslaggevende stem geeft in de wijze waarop dat gaat plaatsvinden.

Kralingen Crooswijk

Het op termijn integreren van de wijkteams jeugd en volwassenen, zien wij als gemiste kans. Met name voor wijkbewoners zal het gebruik van twee toegangssystemen naar onze mening de nodige verwarring geven. Wij achten een integrale benadering noodzakelijk. Wij vragen u dan ook

Hoogvliet

nog eens scherp naar de hele structuur te kijken, bezien vanuit het wijknetwerk volwassen. Dan is met name de vraag of ook daarin alle rollen en verantwoordelijkheden helder zijn voor de professionals die straks betrokken zijn. Onze VraagWijzer medewerkers zijn toegerust de toeleiding te doen aan de hand van de methodiek ZOEKEN. Punt van discussie is of de signaleerders in het wijkteam ook mogen doorverwijzen naar 2e lijns zorg of dat wij heel strak het ‘1-ingangsprincipe’ hanteren dat feitelijk minder ruimte laat voor de professional in de wijk. Het toedelen van casusregie zou in deze visie een taak van de VraagWijzer professional kunnen zijn. Noord

Het gaat om wijknetwerken en niet om wijkteams. Het lijkt hetzelfde, maar essentieel in onze benadering is, dat de overheid wel de rol van organisator heeft, maar dat het werk gedaan wordt in netwerken van partners vanuit een gezamenlijk perspectief.

Wijkteam – verbinding jeugd/volwassenen Uitkomsten consultatie: Meer aandacht moet worden besteed aan de samenhang en afstemming tussen de wijknetwerken MO en de wijknetwerken Jeugd en Gezin (jeugdhulpinstellingen, welzijnswerk). Het wijkteam moet over de problematiek van heel het gezin gaan en niet alleen over jeugd (jeugdhulpinstellingen, NPRZ). Het op termijn integreren van beide netwerken wordt ondersteund (jeugdhulpinstellingen, welzijnswerk), echter geven de Jeugd-GGZ-instellingen aan de voorkeur te hebben voor het niet samenvoegen van de wijkteams/ netwerken, omdat het gaat om twee verschillende aandachtsgebieden. Conclusie/voorstel voor aanpassing: Toegevoegd aan het NRJ is dat we de twee wijkteams willen integreren in 2018. Waar mogelijk kan er al vóór 2018 gebiedsgericht eerder samengevoegd worden. In de consultatie gaat niemand expliciet in op de vraag op welke termijn we de wijknetwerken kunnen samenvoegen. Er is een misverstand ontstaan over de scheiding van de wijkteams, waardoor het lijkt als of het wijkteam uit het NRJ alleen over jeugd gaat, en niet over de samenhang tussen de problematiek van kinderen én hun ouders. We moeten verduidelijken waar het wijkteam MO over gaat. Nu lijkt er een scheiding tussen de twee teams: jeugd en gezin enerzijds – volwassenen anderzijds en krijgen we kritiek op het (vermeende) ontbreken van een integrale gezinsaanpak. De scheiding die wij voorstaan is: jeugd en gezin enerzijds, maatschappelijke ondersteuning anderzijds (steunkousen, thuiszorg als voorbeeld noemen). Benadrukken dat beide netwerken bij de vraaganalyse breed naar het gezin kijken en dat er door personele unies steeds bezien wordt waar de casusregie het best kan liggen. Dat wordt bepaald vanuit oogpunt van de dominante problematiek, niet door plek waar het signaal binnenkomt. We moeten ook meer benadrukken dat één wijkteam het doel is en de start met twee teams slechts pragmatisch is gekozen voor een beheersbare implementatie-aanpak. Een van de zorgaanbieders verwoordt het scherp: we moeten stapsgewijs toe werken naar een integraal wijknetwerk, maar de transitie van de jeugdzorg is op zichzelf zo omvangrijk dat we daarbij de veiligheid van kinderen voorop moeten stellen en niet het integrale eindplaatje.

Wijkteams – rol gecertificeerde generalisten Uitkomsten consultatie In de consultatieversie van het NRJ is het onderscheid tussen wijkteam en wijknetwerk onvoldoende uitgewerkt (jeugdhulpinstellingen). Aandacht wordt gevraagd voor de uitwerking op het gebied van intake en signalering (NPRZ), samenwerking, de schaalgrootte en de rol van het wijkteam en het wijknetwerk (jeugdhulpinstellingen). Daarnaast adviseert men de inschalingsfunctie uit te werken. De generalist kan snel en laagdrempelig andere disciplines inschakelen als dat nodig is, inschalen in plaats van opschalen (jeugdhulpinstellingen). Tevens vraagt men aandacht voor de invulling van functie van generalist. Is het wijkteam een generalistisch team of een team van generalisten? Uit welke disciplines moet het wijkteam bestaan (jeugdhulplinstellingen)? Waar worden generalisten geworven (jongeren)? Men vindt het belangrijk dat generalisten over uitgebreide kennis beschikken en hun kennis over GGZ en VB uitbreiden (jeugdhulp-, GGZ-instellingen, welzijnswerk). Anderzijds wordt er ook gepleit geen specialismen in het wijkteam op te nemen (NPRZ). Daarnaast is het belangrijk dat de hulpverlenersmentaliteit doorontwikkelt naar meer doorpakken en doorzetten. Wijkteams moeten lerende teams worden en doorontwikkelen. Deze doorontwikkeling vraagt om stevig profiel van de professional (jeugdhulpinstellingen, welzijnswerk). Vanuit de cliëntenraden is de suggestie gedaan de term generalist te vervangen door bijvoorbeeld: gezinsondersteuner, begeleider of gezinsadviseur, omdat de term generalist als te technisch wordt ervaren. Conclusie/voorstel voor aanpassing: Nader toelichten onderscheid wijkteam/wijknetwerk is noodzakelijk. Uitwerken wat generalisten niet zelf doen. Het wijknetwerk is tweeledig, enerzijds de pedagogische civil society aan de voorkant, anderzijds het jeugdhulp netwerk aan de achterkant. De reacties zijn zover mogelijk verwerkt, sommige reacties zijn te gespecialiseerd om in NRJ te verwerken.

Wijkteam – kostenbewustzijn Uitkomsten consultatie Een verdere uitwerking van budgetverantwoordelijkheid is gewenst (jeugdhulpinstellingen, 3D). Men reageert overwegend positief op budgetverantwoordelijkheid voor wijkteams. Goed om schaarste een rol te laten spelen in afwegingen (jeugdhulp-, GGZ-instellingen). Echter mag budgetuitputting de veiligheid van een kind niet in het geding brengen (jeugdhulpinstellingen). Een van de aanbieders pleit ervoor om zorgaanbieders gezamenlijk verantwoordelijk te maken voor de bemensing van wijkteams en voor intensieve zorg, elk voor een vast budget. Scholing voor generalisten op het gebied van kostenbewustzijn is wenselijk (jeugdhulpinstellingen). Conclusie/ voorstel voor aanpassing: De nadere uitwerking van de budgetverantwoordelijkheid van het wijkteam zal de komende periode gebeuren in het kader van de inkoopstrategie van de jeugdhulp én de uitwerking van de wijkteams. De raad wordt hierover in najaar 2013 geïnformeerd.

2. Zorginhoud: Welke hulp in de wijk? Relatie tot zorg buiten de wijk. Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Feijenoord Uit de notities blijkt niet of en in hoeverre huiselijk geweld door het wijkteam moet worden opgepakt, of dat er sprake is van extra coördinatie. Wij vragen hiervoor extra aandacht, gezien de omvang van deze problematiek in onze deelgemeente. Kralingen Crooswijk

Juist waar preventie een belangrijke rol zou moeten nemen, ontbreekt het aan een concrete invulling. Dit heeft zowel betrekking op de door u voorstelde wijkteams als op de wijze waarop burgerkracht in het pedagogisch domein vorm zou moeten krijgen. -hoe ziet u de relatie formele-informele zorg? -welke inspanningen gaan er verricht worden om ervoor te zorgen dat de burger/bewoner/client/consument zich gaat gedragen als maatschappelijke partner? -voor de invulling van de preventierol dienen ook het onderwijs en vrije tijd betrokken te worden.

Hoogvliet

Wij zouden de opgave meegeven om een deel van de zorg via het informele netwerk te regelen.

Kralingen Crooswijk

Wij zouden graag zien dat het wijkteam en het veiligheidshuis dichter bij elkaar worden gepositioneerd dan u nu voorstelt. Ons inziens vergroot dit de kans op succes en voorkomt dat na het opschalen van een casus een traject opnieuw wordt opgezet.

Noord

De samenwerking tussen het wijkteam en het Veiligheidshuis is onvoldoende uitgewerkt waar het taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden betreft.

Charlois

Aangegeven is dat het veiligheidshuis de schakel is tussen het wijkteam en de ingreep bij overlastgevende jongeren of voor plegers van huiselijk geweld. De rol van de coördinator jeugdoverlast is hierbij voor ons onduidelijk. Wij vinden het van belang dat jeugdoverlast snel en zo veel mogelijk op gebiedsniveau wordt aangepakt. Hoe kan gezorgd worden dat de nieuwe constructie niet leidt tot extra bureaucratie?

Noord

In Rotterdam zijn momenteel nog sociale teams actief. De kennis vanuit onze eigen gemeentelijke organisatie en van de partners zien wij onvoldoende terug in het NRJ.

Noord

Er is nog onvoldoende uitgewerkt wanneer een beroep op het diagnostisch team kan/mag/moet worden gedaan. Relatie met CIZ? Relatie met centrale inkoop? Relatie met de huisarts? Welke verantwoordelijkheid heeft het diagnostisch team (onder andere wanneer het wijkteam het advies van het diagnostische team negeert)? Krijgt het diagnostisch team ook een bevoegdheid bij de advisering naar het samengevoegde AMK/ASHG? Ligt er een relatie tussen procescoordinatie en het diagnostisch team?

Feijenoord

-

Geef in het wijkteam naast de generalisten, ook enige ruimte aan specialisme. Let op de aansluiting tussen wijkteam en specialistische hulpverlening. Deze hulpverlening is niet lokaal georganiseerd en het kan niet zo zijn, dat de doorverwijzing verzandt in

bureaucratie en wachtlijsten. Kralingen Crooswijk

Wij adviseren om meer aandacht te geven aan de wijze waarop een en ander in de dagelijkse praktijk concreet vorm zou moeten krijgen. Duidelijkheid ontbreekt over de wijze waarop de structurele communicatie tussen partners in de wijk, leerplicht, onderwijs maar ook het veiligheidshuis ingericht gaat worden.

Uitkomsten consultatie De scheiding tussen inclusieve zorg en exclusieve zorg bemoeilijkt integrale trajecten. Er is in de jeugdzorg een praktijk van integrale behandeling. De relatie van het wijkteam met overige voorzieningen in het jeugddomein moeten beter worden omschreven, hierbij wordt vooral aandacht gevraagd voor de aansluiting met de specialistische zorg en de ZAT/MDO en de toekomstige OOT (Onderwijs Ondersteunende Teams) (jeugdhulpinstellingen, welzijnswerk). Ook wordt extra aandacht gevraagd voor de aansluiting met het jeugdbeschermingsplein en zou meer expliciet moeten worden gemaakt dat dwang en drang hier civiele titels betreffen (DV). Geadviseerd wordt om explicieter te benoemen dat wijkteams gebruik moeten/ kunnen maken van consultatie en advies van organisaties, waardoor samenwerking wordt versterkt en slagkracht wordt vergroot (jeugdhulpinstellingen). Er wordt gepleit voor geen extra schakel tussen wijkteam en zorgaanbieder (NPRZ). Nadere uitwerking van het diagnostisch team is gewenst. GGZ-instellingen geven aan dat het de voorkeur verdient dat professionals in het diagnostisch team uit de GGZ-instellingen zelf komen, zodat de diagnoses goed aansluiten bij de zorg in de instellingen. Diagnostiek is nu veelal gericht op probleemgedrag en gezinsfunctioneren. De aandacht moet ook uitgaan naar de stressfactoren van ouders, want die bepalen draagkracht en dus het beroep op de jeugdhulp (jeugdhulpinstellingen). Laat de ontwikkeling van GIS meer in verbinding komen met de implementatie van het NRJ. en maak de relatie lokale wijknetwerken – VHRR een nog uit te werken onderdeel voor de zomer 2013. Werk de borging van de huidige rol van DOSA in de aanpak jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit verder uit. Daarnaast wordt verdere uitwerking gevraagd van het coördinatieteam en de plaats van het jeugdconsulaat in het NRJ (DV). Aandacht wordt gevraagd voor de inzet van vrijwilligers aanvullend op het wijkteam (bijvoorbeeld jongeren, ervaringsdeskundigen, ouders) (jeugdhulpinstelling, jongeren, cliëntenraden). Conclusie/ aanpassing in het NRJ: • in het NRJ wordt de relatie met het onderwijs verder uitgewerkt evenals de verwijzing door huisartsen. Relatie met het onderwijs is als een uitwerkingsthema toegevoegd aan het NRJ. • de rol van het AMHK en het veiligheidshuis worden verhelderd • extra aandacht wordt besteed aan de inzet op eigen kracht en de pedagogische civil society • begrippen inclusief en exclusief zijn alleen geschikt voor het bepalen wie de zorg inkoopt (gemeente of regio). Die begrippen gebruiken we niet langer in het NRJ. We gebruiken de begrippen vrij toegankelijk, basisinfrastructuur, basishulp en specialistische hulp om de indeling van hulp te verduidelijken • we maken duidelijk dat de inhoudelijke casusregie altijd bij wijkteam ligt • verheldering aanbrengen in de tekst op relatie hulp van buiten de wijk die in de wijk geboden wordt. Reacties zijn tamelijk eensluidend

Zorginhoudelijke verdieping en terminologie Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Noord De termen zorg en hulp worden niet altijd juist gebruikt in het NRJ. Plaatjes: -sportclub vervangen door jeugd-jongerenwerk: de term jeugd en jongerenwerk vinden wij meer recht doen aan de wijkelementen die het stuk wil uitdragen -kinderopvang vervangen door voorschoolse voorziening: kinderen waar we het over hebben worden vaker bereikt via voorschoolse voorzieningen dan via kinderopvang. -meer nadruk op de levensdomeinen van oudere jeugd. Het CJG ziet jongeren veelal niet of zeer beperkt.

Uitkomsten consultatie Men vraagt om een verdere uitwerking van gespecialiseerde hulp. Het medisch perspectief komt in de consultatieversie van het NRJ te weinig naar voren evenals de uitstroomproblematiek (onder andere visie op de maximale behandelduur). Tevens wijst men erop dat opvoed- en opgroeiproblematiek nauwelijks als enkelvoudige problematiek voorkomt. Bij ernstige multiproblemgevallen wordt de relatie tussen jeugd en andere diensten van de gemeente gemist (jeugdhulp-, GGZ-instellingen). Ook vragen GGZ-instellingen aandacht voor een nadere uitwerking van de vraaganalyse en de gevolgen van vroegsignalering voor een mogelijke boeggolf van kinderen met problemen die zichtbaar worden (GGZ-instellingen). Conclusie/ voorstel voor aanpassing: Er is meer aandacht voor de oudere jeugd in het NRJ. De termen sportclub en kinderopvang zijn niet vervangen. De termen zorg en hulp zijn daar waar nodig vervangen door een andere term. Welke zorg nu precies overkomt uit de AWBZ is nog steeds niet helemaal duidelijk. Samen met het Rijk en de VNG wordt gekeken welke zorg landelijk, regionaal en lokaal georganiseerd gaat worden. Goede afstemming met wijkteam en huisartsen is gewenst. De komende periode wordt benut om te kijken welke criteria er gelden voor verzoek diagnose aan het diagnoseteam en op welke wijze vervolgens de specialistische hulp wordt ingezet.

Relatie tot onderwijs/ vrije tijd Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Kralingen Wat betreft onderwijs zouden wij willen dat betrokkenheid niet op Crooswijk vrijblijvendheid stoelt, maar dat er m.b.t. de betrokkenheid afspraken tussen schoolbesturen/directeuren en het college worden gemaakt en vastgelegd. Op dit moment is hiervoor onvoldoende aandacht. Noord

Wij adviseren de domeinen educatie en vrije tijd veel sterker uit te werken en de rol van de partners in deze domeinen (het maatschappelijk middenveld) te betrekken in de werkprocessen.

Uitkomsten consultatie De relatie met het (passend) onderwijs dient verder te worden uitgewerkt, waarbij extra aandacht wordt gevraagd voor de relatie tussen de VO-scholen en de wijkteams (onderwijs, jeugdhulpinstellingen, NPRZ). Ook vraagt de rol van het SMW in het NRJ verdere uitwerking. Het onderwijs moet niet alleen als vindplaats worden gezien, maar ook vooral ook als gelijkwaardige partner in de keten van zorg aan kinderen (Onderwijs).

Conclusie/ voorstel voor aanpassing: We houden vast aan het wijkteam en de wijkgerichte benadering. We geven prioriteit aan het verhelderen van de aansluiting op het onderwijs. We verduidelijken de rol van het onderwijs en de verhouding tussen het PO en het VO met het wijkteam. We voegen dit onderwerp als uitwerkingsthema toe aan het NRJ.

3. Rol van de centrale organisaties: CJG Op dit thema reageerden: Prins Alexander

De inhoud van de reactie: Het NRJ berust op de vorming van wijknetwerken, waarbij het CJG een centrale speler is. Het baart ons dan ook grote zorgen, als we op blz. 20 lezen dat in de implementatiefase met businesscases nog bezien moet worden of en onder welke randvoorwaarden het CJG deze rol in het NRJ kan vervullen. Aannames bieden onvoldoende basis als fundament voor een zo grootschalige stelselwijzing.

Rozenburg

Het is afgelopen 5 jaar niet gelukt om de doelstellingen van het CJG helemaal te realiseren. Waarom zou het CJG dat nu wel lukken?

Feijenoord

Het CJG krijgt een prominente plaats in de toeleiding naar en de aansturing van de wijkteams. Is de afstemming frontoffice (CJG) en wijkteams voldoende gewaarborgd? Is het CJG toegerust om moeilijke jongeren 12+ te bereiken, die problemen veroorzaken op het gebied van overlast en veiligheid? Op dit terrein heeft het CJG nauwelijks ervaring.

Delfshaven

Het behouden van de laagdrempeligheid van het CJG staat haaks op de spilfunctie die het CJG krijgt als toegangspoort voor alle jeugd en gezinsproblematiek tot 23 jaar, inclusief zorgmijdende, niet willende, overlastgevende en criminele jeugd. Dit lijken twee moeilijk te verenigen uitgangspunten.

Charlois

De drempel voor onze bewoners om naar het CJG te gaan is hoog. Dit komt omdat bij een aantal inwoners de beeldvorming over het CJG is dat ‘daar je kinderen worden weggehaald’. Daarom is het belangrijk dat bewoners op verschillende manieren en plekken laagdrempelig hun vragen en signalen kwijt kunnen. Daarnaast zal er gewerkt moeten worden aan een imagoverbetering van het CJG.

Kralingen Crooswijk

Voor het CJG is een belangrijke rol weggelegd in onder andere de wijkteams. Voor ons is dit een punt van zorg omdat wij vragen hebben bij het feit of het CJG in haar huidige vorm dat wel aankan. Wij vragen u inzicht te geven in de wijze waarop het CJG wordt toegerust en ingericht om haar toekomstige rol naar behoren te kunnen vervullen.

Centrum

Omdat er binnen de deelgmeente Centrum geen volwaardig CJG aanwezig is, is onze zorg dat dit implicaties kan hebben voor het toegroeien naar, maar ook uitvoeren van de nieuwe situatie. Radar Publieke Zaak heeft de Opvoedpoli als aanpak voor gezinsmanagement voorgesteld. Wij hebben dit voorstel omarmd en Radar opdracht gegeven de Opvoedpoli binnen de deelgemeente in te richten. Het CJG heeft een beperkt bereik wat betreft jeugdigen ouder dan 14 jaar. Uit harde gegevens blijkt dat het CJG deze jongeren bijna niet kent/ziek. Daarnaast ziet/ kent het deze niet vanuit de context van de wijk, maar vanuit de context van het onderwijs.

Noord

Uitkomsten consultatie Er is positief gereageerd op keuze voor het CJG als centrale speler in het NRJ. Echter staat het CJG voor een zware opdracht en wordt het CJG gezien als een zwakke schakel. Het CJG dient goed gefaciliteerd te worden (jeugdhulp-, GGZ-instellingen, NPRZ, welzijnswerk, politie).

Aandachtspunt is dat het CJG niet vanzelfsprekend in beeld is bij gezinnen met kinderen vanaf de bovenbouw van de basisschool (jeugdhulpinstellingen). Conclusie: rol van het CJG verdient veel aandacht, zowel uitwerking als haalbaarheid. Wij gaan het CJG begeleiden in de ontwikkelingen, dit vergt een grote slag.

Organisatie voor jeugdbescherming Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Hoogvliet Het jeugdbeschermingsplein is een nieuw overleg instituut. Dat is in zoverre jammer dat het afbreuk doet aan inspanningen om overlegmomenten terug te dringen.

Uitkomsten consultatie Men geeft aan dat het onvoldoende duidelijk is dat dit een organisatie is voor drang- én dwanghulp aan gezinnen en kinderen waarvoor de veiligheid wordt bedreigd. Niet de juridische maatregel staat centraal, maar ook de aard van de problematiek. Het belang voor specialistische aandacht voor de bijzondere doelgroep van kinderen met een beperking en hun ouders wordt benadrukt. Specialistische jeugdbescherming is voor deze kinderen nodig (jeugdhulp-, GGZ-instellingen). In de consultatieversie van het NRJ wordt te weinig aandacht besteed aan de lokale aansluiting bij de wijk en de gebiedsgerichte inrichting (jeugdhulpinstellingen). Er bestaan zorgen over de waar de zorgformulieren politie naartoe gaan (zit nu bij BJZ) (politie). Conclusie/ voorstel voor aanpassing: Rotterdam spreekt zich uit voor één jeugdbeschermingsorganisatie inclusief het AMHK die gebiedgericht kan werken. In de regio is nadere afstemming nodig waarbij ook aan de orde komt hoe lokale borging mogelijk is.

4. Rollen van de gemeente, sturing en zorginkoop: Zorginkoop, kostenbesparing Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Prins Alexander - Zorgen over de kostenbesparing. Breng de financiële consequenties van de invoering van het NRJ in beeld. Leg het oude stelsel naast het NRJ. Dan kunnen we zien waar de winst in het nieuwe stelsel zit en zien we ook hoeveel het daadwerkelijk goedkoper wordt en waar de concrete winst te behalen valt, alvorens een cultuurveranderingsproces van jaren te starten. - Zorgen bij de budgetverantwoordelijkheid van de wijknetwerken. Immers door nu kostenbesparing voorop te zetten in de afwegingen betreffende zorg die ingezet moet worden voor gezin, lopen we het risico dat we het probleem verschuiven naar de toekomst met als gevolg dat de problemen vele malen groter zullen worden en daarmee de kosten uiteindelijk hoger. Hoek van Holland

We willen in overweging geven om de brede centrale inkoop van welzijn en zorg minimaal op de lange baan te zetten. Tegelijk een nieuwe structuur/ werkwijze en ook nog eens met nieuwe organisaties en professionals in de wijk zouden wij graag voorkomen.

Kralingen Crooswijk

Wij hechten een sterke voorkeur aan een verdeling van het budget per wijk(team) op basis van objectieve criteria en indexen die een afspiegeling zijn van de problematiek in het betreffende gebied.

Rozenburg

Er moet met minder middelen worden gewerkt. Krijgen de professionals van het wijkteam wel voldoende mogelijkheden (ook tijd) om hulpvragers adequaat te kunnen helpen?

Feijenoord

Casusregie door de professionals in het wijknetwerk heeft gevolgen voor hun caseload. Het is van belang om dit goed te monitoren. Het risico op wachtlijsten in het wijknetwerk moet voorkomen worden. Ook dient rekening te worden gehouden met het feit dat juist de (deel)gemeentelijk gefinancierde dienstverlening in het wijknetwerk onder druk staat van bezuinigingen.

Uitkomsten consultatie Het onderscheid tussen inclusie en exclusie, wordt als te eenvoudig en risicovol gezien. Maak inzichtelijk op welke wijze goede zorg voor de jeugd positief bijdraagt aan een verlaging van maatschappelijke lasten. Daarnaast dienen scherpe keuzes gemaakt worden in wat je niet meer gaat doen. Men wil graag aandacht voor de te snelle capaciteitsafbouw op dit moment. Ook wil men inzicht in welke vormen van Jeugd-GGZ regionaal dan wel landelijk worden ingekocht (jeugdhulp-, GGZ-instellingen)? De vraag zal niet in alle wijken even groot zijn. Hoe wordt ingespeeld op fluctuaties in de vraag? Hoe flexibeler capaciteit kan worden ingezet, hoe efficiënter er met middelen wordt omgegaan. Risico van aanbod (bijvoorbeeld bij overcapaciteit in het team), kan vraag kan creëren (jeugdhulpinstellingen). Spreek tussen veld en overheden een ontwikkelproces af over sturing op resultaat, prestatieindicatoren en maatschappelijk rendement (jeugdhulpinstellingen). De stuurgroep 3D geeft aan dat gemarkeerd dient te worden dat zij aan de slag gaan om een gezamenlijk kader te creëren met betrekking tot inkoopvorm, bekostiging en resultaatsturing. Liever verantwoorden op maatschappelijk effect en minder op normering en input (jeugdhulpinstellingen). De gemeente zal zich goed moet beraden op welke manier zij de toezichthoudende rol wil gaan invullen (onderwijs). Niet alleen aandacht voor besparing, maar ook voor innovatie (jeugdhulpinstelling).

Conclusie: • De nadere uitwerking van de budgetverantwoordelijkheid van het wijkteam zal de komende periode gebeuren in het kader van de inkoopstrategie van de jeugdhulp én de uitwerking van de wijkteams. De raad wordt hierover in najaar 2013 geïnformeerd. • We maken geen gebruik meer van de termen inclusieve en exclusieve zorg om de indeling van hulp weer te geven. We gebruiken de begrippen vrij toegankelijk, basisinfrastructuur, basishulp en specialistische hulp om de indeling van hulp te verduidelijken. • We gaan expliciet in op de boeggolf. We willen rust in de bekostigingsrelatie en besteden aandacht aan de overgangsmaatregelen. • We weten dat de bezuinigingen niet alleen door efficiency gehaald kunnen worden. Een deel van de bezuinigingen zal in de specialistische hulp vallen. Op dit moment weten we nog niet precies waar binnen de specialistische hulp de bezuiniging zal vallen, we kunnen op dit moment de hoofdrichting aanduiden.

Opdrachtgever, regierol, “wat” en “hoe” Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Rozenburg Kan de gemeente haar rol als regisseur nu wel waarmaken. De gemeente moet in de beginfase kort op de uitvoering zitten, zodat tijdig kan worden bijgestuurd, waar nodig. Delfshaven

U geeft aan meer te willen sturen op “het wat” en minder op “het hoe”. Wij hebben zorgen over de gedetailleerde invulling van “het hoe” in het ontwerp. Wij zien een risico in het eerst inperken van de professionele vrijheid bij de vormgeving van het stelsel en vervolgens het verwachten van professionele verantwoordelijkheid bij de uitvoering. Het is niet de werkwijze van de professional zelf.

Hilligersberg/ Schiebroek

Voor een belangrijk deel is het NRJ de invulling van de hoe-vraag. Voor een deel is dat gezien de complexiteit van de materie, wel te begrijpen. Het is belangrijk dat, als de professionals straks aan de slag gaan in het nieuwe systeem, zij de verantwoordelijkheid krijgen en ook voelen. Met andere woorden: overheid trek je terug op je eigen verantwoordelijkheid.

Kralingen Crooswijk

De praktische invulling, de rollen en verantwoordelijkheden van het wijkteam ten opzichte van de gemeente en andere partners is niet helder. Welke partijen maken minimaal deel uit van het wijkteam, wat zijn hun taken en bevoegdheden en hoe is de doorzettingsmacht geregeld?

Conclusie: In het NRJ verduidelijken we waarom we zowel ingaan op “het wat” en op “het hoe”.

5. Werkprocessen: Procescoördinatie/ casusregie Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: KralingenIn uw voorstellen bouwt u voort op de ervaringen met Staal+. Waarom Crooswijk denkt u gezien het in veel gevallen niet nakomen van de Staal+ afspraken dat de samenwerking en afstemming nu wel gaat lukken? Binnen welke randvoorwaarden dient de samenwerking en afstemming plaats te vinden binnen de door u voorgestelde structuur en op wijze denkt u dit te monitoren? Prins Alexander

-

-

Feijenoord

-

-

-

Zorgen over de veelheid van taken die bij casusregisseurs/ wijknetwerken komen te liggen. Casusregisseur neemt zowel de regie als de directe zorg in het gezin voor zijn rekening. Het gevaar hiervan is dat vanuit de loyaliteit en de, soms misplaatste, betrokkenheid de casus te lang wordt vastgehouden. Tevens verhoudt de loyaliteit zich moeizaam met de helicopterblik die vanuit het regisseursschap wordt verlangd. Is er voldoende geleerd van het “falen” van de Staal+ afspraken? In de deelgemeente werken DOSA en Coördinatie jeugdoverlast in 1 team sluitende aanpak nauw samen. Die samenwerking moet in het nieuwe zorgcoördinatie model een plaats krijgen en dient verder te worden uitgewerkt. DOSA vervalt als functionaliteit in het zorgcoördinatieteam. Let erop dat er geen kinderen/ gezinnen buiten de boot vallen, omdat de problematiek in feite te zwaar is voor het wijkteam. DOSA vervult hiervoor nu nog een belangrijke rol. Hoe vindt opschaling plaats en is er geen overlap tussen coördinatieteam en veiligheidshuis?

Hoek van Holland

Wordt zorgcoördinatie nu daadwerkelijk vereenvoudigd met nieuwe entiteiten als het wijkteam, coördinatieteam, jeugdbeschermingsplein, veiligheidshuis, maar vooral ook een diagnostisch team, gebiedsteam en gemeentelijke interventiespecialisten. Wordt deze structuur niet eerder complexer dan eenvoudiger? De vraag is of deze complexe structuur ook voor kleine deelgemeenten de meest effectieve en best werkbare zal zijn.

Hillegersberg/ Schiebroek

Wij maken ons zorgen over de toewijzing van casussen aan een casusregisseur. Wij vinden dat het CJG, die de toegang tot de jeugdgezondheidszorg regelt, voldoende instrumenten moeten krijgen om te zorgen dat nodige hulp snel en effectief wordt weggezet bij de juiste casusregisseur. Om casusregie succesvol te laten verlopen en opschaling zo min mogelijk noodzakelijk te maken advieseer ik om meer aandacht te besteden aan de vraag wie de casusregie doet, dus uit welke instelling of organisatie en welke instelling of organisatie en welke gezagsverhoudingen er zijn om daarop te sturen. Wij willen onze zorg uitspreken over de enorme kwaliteiten die worden toegedacht aan de casusregisseurs in het wijkteam. Op welke wijze denkt u deze kwaliteiten te waarborgen?

Hoogvliet

Kralingen Crooswijk

Centrum

De praktijk heeft geleerd dat het werken met diverse stakeholders en verschillende overlegvormen de onderlinge samenhang/afstemming kan

bemoeilijken. Wijk hopen dan ook dat de samenwerking/afstemming in de concrete uitvoering goed wordt geregeld.

Uitkomsten consultatie In de volgende fase dienen werkprocessen verder te worden uitgewerkt. Extra aandacht wordt gevraagd met betrekking tot: de relatie van de huisarts met andere verwijzers (jeugdhulpinstellingen, onderwijs); de gesloten jeugdzorg, wie is het aanspreekpunt? (politie); staal+ afspraken (jeugdhulpinstellingen). Daarnaast wordt geadviseerd procescoördinatie te beperken tot een team op stadsniveau en niet op gebiedsniveau (jeugdhulpinstellingen). Conclusie We onderkennen de zorgen over de verwachtingen van de casusregisseurs, tegelijkertijd is het van belang dat we de stap maken om tot vereenvoudiging te komen. In het NRJ zijn de stappen en tussentijdse evaluaties opgenomen om de risico’s goed te gaan beheersen. De verwijzing naar de huisartsen is verder uitgewerkt. De punten die betrekking hebben op de werkprocessen nemen we ons ter harte, in de vervolgfase is nu een apart traject voor de uitwerking van de ketenwerkprocessen opgenomen.

6. Implementatietraject In de consultaties is hier geen groot punt van gemaakt. Hieronder gaan we alleen in op punten die deelgemeenten hebben geadviseerd. Structuur/ cultuurverandering Op dit thema De inhoud van de reactie: reageerden: Prins Alexander Het implementatietraject zal zich moeten focussen op een cultuurverandering. Een wijziging in de structuur moet de gewenste cultuurverandering niet in de weg zitten. Feijenoord

Een systeemverandering zonder attitudeverandering werkt niet. Als er niet gehandeld wordt volgens de afspraken, en die ervaring hebben we bij de Staal+ afspraken, dan helpt een systeemverandering niet om de problemen op te lossen.

Hillegersberg/ Schiebroek

De gevraagde structuurverandering verwacht ook een verandering van cultuur bij de professionals. Wij vragen u daarvoor voldoende aandacht te hebben. Zonder cultuurverandering is de kans groot dat deze structuurwijziging geen succes wordt.

Centrum

Inzet op structuur, maar ook vooral op cultuur, is volgens ons essentieel om het Nieuw Rotterdams Jeugdstelsel te effectueren.

Conclusie: We zijn ons al langer bewust van de essentie van de cultuurverandering. Dit is in het NRJ nu geëxpliciteerd. Er is meer aandacht gekomen voor cultuurtraject en met name voor professionaliseringstraject dat komende periode wordt uitgevoerd.

Planning Op dit thema reageerden: Hoek van Holland

De inhoud van de reactie: We willen aandacht vragen voor een zorgvuldige planning. Vooral voor het equiperen van de wijkteams, brede implementatie van registratiesystemen en het maken afspraken met partijen als huisartsen en GGZ en zorgverzekeraars lijkt de tijdsdruk erg hoog te zijn.

Prins Alexander

De definitieve tekst van de wet is nog niet bekend. We gaan uit van “verwachte” uitkomsten. De vraag blijft, in hoeverre wij in Rotterdam te ver of te vroeg voorsorteren.

Charlois

Communicatie over het NRJ naar burgers, maar ook alle betrokken parijen in het gebied is een zeer belangrijk aandachtspunt. Ons inziens dient een communicatieplan voor het NRJ op korte termijn gereed te zijn.

Conclusie: We onderschrijven de noodzaak van een zorgvuldige planning. We kunnen daarom niet wachten op de definitieve tekst van de wet, maar bereiden de stelselwijziging zorgvuldig voor. De publieksversie van het NRJ is in mei 2013 gereed.

(risico) analyse Op dit thema reageerden: Delfshaven

De inhoud van de reactie: -

-

In het document is geen inventarisatie van de interventies met mogelijke dubbelingen, tekorten en de effectiviteit ervan weergegeven. Tevens is het voor ons belangrijk dat niet alleen de methodiek op zich beoordeeld wordt, maar dat er ook een toets plaatsvindt voor welke doelgroep en soort problematiek de methodiek werkzaam is, zodat op basis van een analyse van het huidige type hulpvragen en cliënten, een gebiedsgerichte inkoop plaats kan vinden. Graag zouden wij een inschatting van de risico’s zien en de ingeschatte impact op bijvoorbeeld tijd, kosten en uitvoerbaarheid als het risico daadwerkelijk plaatsvindt.

Feijenoord

Een brede analyse op interventies blijft nodig. Het lijkt erop dat deze analyse niet meer plaatsvindt.

Hillegersberg/ Schiekbroek

Wij adviseren u een risicoanalyse op te stellen.

Conclusie: In de volgende fase zal een impactanalyse worden uitgevoerd.

Schaal Op dit thema reageerden: Feijenoord

De inhoud van de reactie: Zorg ervoor dat de nieuwe structuur aansluit bij de ontwikkeling van de stadskwartieren en goed verankerd wordt in de wijken. De nieuwe structuur heeft alleen kans van slagen als er wijkgericht wordt gewerkt.

Hoek van Holland

Onder de noemer gebiedsgericht werken vragen wij u nog eens kritisch te kijken naar de gelaagdheid van de nieuwe voorgestelde structuur. Het niveau van gebied/stadskwartier en wijk is in Hoek van Holland (en mogelijk ook Pernis en Rozenburg) hetzelfde. Hoek van Holland kan als één wijk worden gezien.

Hoek van Holland

Voor een deelgemeente als Hoek van Holland is het zeer belangrijk dat afspraken gemaakt worden met partijen buiten de regio Rotterdam. Voor wat betreft bijvoorbeeld politie, jeugdzorg en onderwijs heeft Hoek van Holland nu veel te maken met de regio Westland/Haaglanden.

Centrum

De deelgemeenten zijn niet in het plan genoemd. Aansluiting op de deelgemeenten/ stadskwartieren, en vooral de concretisering van beide: het gebiedsgericht werken, essentieel om het traject richting het nieuwe jeugdstelsel goed vorm te kunnen geven.

Conclusie: In het NRJ zal met wijkteams invulling worden gegeven aan gebiedsgericht werken. Tevens zal worden aangesloten bij de nieuwe structuur van de stadskwartieren.