Notitie Consultatie & Advies ( Hulplijnen )

Notitie Consultatie & Advies (‘Hulplijnen’)

opgesteld door: Nienke Gravesteijn datum: 9 december 2014

INLEIDING In het kader van de transities Wmo en Jeugd wordt veel gesproken over ‘hulplijnen’ en ‘advies vragen’. Er leven veel verschillende beelden over de mogelijkheden, de afspraken met betrokken partijen en de financiering. In deze notitie wordt een overzicht gegeven van alle onderdelen van consultatie & advies. De notitie kan als handreiking voor gemeenten en sociale wijkteams worden gebruikt. Daarnaast is er een aparte handreiking waarin specifiek wordt ingegaan op consultatie & advies rond GGZ-problematiek. In deze notitie wordt verwezen naar andere (regionale) documenten. Deze documenten zijn al in vastgesteld door en in bezit van de gemeenten in de regio Nijmegen. De gemeenten in de regio Nijmegen hebben in voorbereiding op 1 januari 2015 veel geregeld en veel afgesproken met diverse partijen. De verwachting is dat een aantal zaken zich in 2015 verder zal ontwikkelen. Als daar aanleiding toe is, zal deze notitie in 2015 aangevuld worden.

2

HOOFDSTUK 1: Consultatie & advies, definitie en afbakening 1.1 Toegang tot ondersteuning en zorg In de beleidsnotitie Kracht door verbinding is een hoofdstructuur voor zorg en ondersteuning uitgewerkt. Iedere gemeente in de regio heeft een lokale toegangspoort (LTP) voor zorg en ondersteuning. De pluriforme LTP wordt gevormd door het (sociale) wijkteam, huisartsen, jeugdartsen, kinderartsen, regieteams/zorgnetwerken, Veilig Thuis Gelderland Zuid (voorheen AMHK), schoolondersteuningsteams en het Veiligheidshuis. Het keukentafelgesprek staat centraal in de werkwijze van de sociale (wijk)teams (SWT). In het keukentafelgesprek wordt samen met de cliënt de ondersteuningsvraag in kaart gebracht. Vervolgens maakt de cliënt samen met zijn netwerk en de professional uit het wijkteam een plan. In dit plan is opgenomen wie wat doet en welke professionele ondersteuning nodig is. Via het SWT wordt de professionele ondersteuning/zorg aangevraagd bij gecontracteerde aanbieders. Huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen zijn wettelijk bevoegd om jeugd-GGZ toe te kennen. De gemeente kan ook andere partijen in de LTP laten vaststellen welke professionele ondersteuning nodig is en (onder voorwaarden) deze ondersteuning laten aanvragen bij gecontracteerde aanbieders. De daadwerkelijke ‘beschikking’ wordt altijd afgegeven door de gemeente. De gecontracteerde aanbieders in een bepaald gebied/gemeente vormen samen een ambulant gebiedsteam. Zij zijn verantwoordelijk voor het leveren van de ondersteuning/zorg (0-100) binnen het gebied en zorgen voor samenwerking en afstemming, zo nodig ook met Wlz- of Zvw-gefinancierde aanbieders. 1.2 Wat is consultatie & advies? Soms reikt de kennis en ervaring van de professionals in de LTP niet ver genoeg om de ondersteuningsvraag in kaart te brengen, tot een goed plan te komen, de juiste ondersteuning te bepalen en/of onnodig opschalen te voorkomen. In dat geval kan de professional uit de LTP gebruik maken van de expertise van gecontracteerde aanbieders of andere partijen. Dit noemen we consultatie & advies vragen, of ‘een hulplijn inschakelen’. Bij consultatie & advies draait het niet om de cliëntrelatie tussen cliënt en aanbieder. Er is dus (nog) geen sprake van een verwijzing van de cliënt. Consultatie & advies is een dienstverlenende werkrelatie tussen professionals uit het bijvoorbeeld het SWT en aanbieders/experts. Dat kan gaan om de volgende onderwerpen/problematiek: a) opvoedproblematiek en ontwikkelingsproblemen bij kinderen en jongeren b) Herkennen van ontoereikende opvoedingscompetenties van ouders van kinderen met een ontwikkelingsstoornis of gedragsprobleem. c) Kindermishandeling en huiselijk geweld d) Verstandelijke beperkingen in combinatie met gedragsproblematiek e) Lichamelijke beperkingen (i.r.t. zelfredzaamheid) f) niet-aangeboren hersenletsel g) zintuiglijke beperkingen h) Verslaving i) Psychiatrie; forensische psychiatrie, persoonlijkheidsstoornissen, ontwikkelingsstoornissen, Psychogeriatrie, o.a. dementie j) Schulden k) Werk en inkomen (onderkant arbeidsmarkt) l) Inzetten van drang en dwang bij zorgmijders en veroorzakers van overlast m) Diversiteit, etniciteit Het inwinnen van consultatie & advies is een verantwoordelijkheid van de professional in het SWT of LTP.

3

Als er sprake is van doorgeleiding naar specialistische zorgtrajecten uit Blok C en de bovenregionaal gecontracteerde jeugdzorg dient er echter door het SWT altijd advies te worden gevraagd aan de aanbieders. Dit noemen we ‘specialistische hulplijn’. Dit advies is niet bindend, maar er dient wel gegronde motivatie gegeven te worden om ervan af te wijken.

4

HOOFDSTUK 2: Aandachtspunten 2.1 Observatie & diagnostiek Voor de doelgroep van 0-18 hebben gemeenten naast zorg en ondersteuning ook de producten ‘diagnostiek’ en ‘observatie en diagnostiek’ ingekocht. Observatie en diagnostiek moeten leiden tot een diagnose conform DSM. Voor deze producten geldt een vast aantal uren/tarief. Observatie en diagnostiek voor volwassen valt niet onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten, maar wordt gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet. 2.2 Onafhankelijk medisch advies In de huidige Wmo (hulpmiddelen, woningaanpassingen, etc.) wordt na de fase van keukentafelgesprek af en toe gebruik gemaakt van onafhankelijk medisch advies. Dit wordt ingekocht bij medische adviesbureaus. Dit medisch advies dient om objectief de aard van de beperking en de prognose vast te stellen. Op basis daarvan bepaalt de gemeente of een voorziening nodig is c.q. welke voorziening het meest passend is. Het gebruik maken en inkopen van onafhankelijk medisch advies maakt geen onderdeel uit van deze notitie en blijft een lokale verantwoordelijkheid. 2.3 Scholing en opleiding Als er binnen een SWT of LTP veel kennis over bijvoorbeeld doelgroepen is, hoeven zij wellicht minder consultatie & advies van andere partijen te vragen. De ervaringen met consultatie & advies dienen dus vertaald de worden naar het opleidings- en scholingsprogramma van SWT’s en LTP’s. 2.4 Juridisch kader De gemeente neemt op basis van onderzoek door het SWT een besluit over de in te zetten zorg of ondersteuning (Wmo, Jeugdwet en Algemene wet bestuursrecht). Het vragen van consultatie & advies bij externe partijen kan onderdeel zijn van dit onderzoek. De gemeente is verantwoordelijk voor het uiteindelijke besluit (welke maatwerkvoorziening er wordt ingezet). De cliënt kan bezwaar en beroep aantekenen bij de gemeente. Consultatie & advies zal vaak worden gegeven door geregistreerde professionals. Deze moeten zich houden aan de wetten en eisen die voor hun beroepsgroep gelden. Bij het vragen van consultatie en advies dient hier rekening mee gehouden te worden. Als consultatie & advies verder gaat dan het bespreken van een anonieme casus, dient dit altijd in overleg met de cliënt te worden gedaan. Het uitnodigen van een externe partij bij een keukentafelgesprek betekent dat het een gesprek met de cliënt is en niet over de cliënt. 2.5 Consultatie & advies in relatie tot privacy Als er bij het vragen van consultatie & advies (persoons)gegevens worden uitgewisseld, is de privacy wet- en regelgeving van toepassing. Het toepassen hiervan is een verantwoordelijkheid van de betrokken professionals. In de regionale notitie over privacy en het privacyconvenant worden hiervoor richtlijnen gegeven. 2.6 Proportionaliteit Er zijn grote en kleine aanbieders. De vraag om consultatie & advies moet in verhouding staan met zorgaandeel/financiering. Het is de verantwoordelijkheid van de professionals in het SWT om dit te monitoren en eventueel bij te sturen.

5

HOOFDSTUK 3: Vormen van consultatie & advies 3.1 Vormen consultatie & advies Er zijn acht vormen van consultatie & advies te onderscheiden (zie schema op de volgende pagina) 1. Consultatie & advies binnen SWT 2. Consultatie & advies binnen pluriforme LTP 3. Consultatie & advies van gebiedsgebonden ambulante teams 4. Consultatie & advies van gecontracteerde experts, VRIJWILLIG 5. Consultatie & advies van gecontracteerde expert, verplicht (=‘specialistische hulplijn’) 6. Consultatie & advies van niet gecontracteerde experts 7. Consultatie en Advies vanuit taken centrumgemeente 8. Consultatie & advies van landelijke aanbieders 3.2 Consultatie & advies in de raamovereenkomsten met aanbieders De 3e, 4e en 5e vorm van consultatie & advies zijn ingekocht bij de aanbieders die ook de ondersteuning en zorg leveren. Het is een beschikbaarheidsfunctie. Deze vormen van consultatie & advies worden dus niet apart gefinancierd, maar zijn een integraal onderdeel van de ingekochte ondersteuning en zorg. Bij het inschakelen van deze vormen van consultatie & advies verwachten wij het volgende van de zorgaanbieder: - Telefonisch bereikbaar - Op afroep beschikbaar om aan te schuiven bij keukentafelgesprek - Beschikbaar zijn voor vragen van andere partijen (onderwijs, zorgaanbieders) Het moet mogelijk zijn om mensen van verschillende aanbieders bij een casus te halen, zonder dat precies duidelijk is, welke zorgaanbieder er uiteindelijk mee verder gaat. Het feit dat een aanbieder om consultatie & advies worden gevraagd, betekent niet dat de cliënt automatisch zorg krijgt van die aanbieder. De ondersteuning en zorg is in verschillende blokken ingekocht. De Combinatie die het grootste deel van de ondersteuning en zorg in blok B levert heeft aangegeven zoveel mogelijk consultatie & advies via hun concept van ‘De Praktijk’ te laten verlopen. ‘De Praktijk’ zal zich in 2015 focussen op consultatie & advies rond jeugdigen en volwassenen met een verstandelijke beperking en/of zintuigelijke beperking en/of lichamelijke beperking. De dienstverlening van ‘De Praktijk’ rond consultatie & advies zal in 2015 verder ontwikkeld worden. In bijlage 1 staat een overzicht van de eisen rond consultatie & advies uit de offerteaanvragen, subsidiebestekken en nota’s van inlichtingen. 3.3 Omschrijving Op de volgende pagina’s worden de verschillende vormen van consultatie & advies nader omschreven. Per vorm wordt aangegeven welke partijen betrokken zijn, welke (inkoop)afspraken er gelden en op welk niveau (lokaal of regionaal) de verantwoordelijkheid ligt.

6

Inkoop

Partijen, o.a.

Niveau

Omschrijving/bijzonderheden

3.3.1

C&A binnen Sociaal Wijkteam

n.v.t.

gemeente, maatschappelijk werk, MEE, wijkverpleegkundige, etc

Lokale verantwoordelijkheid

3.3.2

C&A binnen plurifome Lokale Toegangspoort

n.v.t.

SWT, artsen , BJZ, ZAT’s, Regieteam, VTGZ (voorheen AMHK), Passend Onderwijs, etc

Lokale verantwoordelijkheid, met regionale component

Bij verwijzing naar J-GGZ stemt SWT altijd af met huisarts.

3.3.3

C&A van gebiedsgebonden teams

Blok A en B

Lokale aanbieders, De Combinatie, Kleine aanbieders, Team Nieuwe Jeugdbescherming

Lokale verantwoordelijkheid

Lokale uitvoerende professionals, mee naar keukentafelgesprek, helpen inschatten wat nodig is, adviezen

3.3.4

C&A van gecontracteerde expert, vrijwillig

Blok B

Kleine aanbieders en De Combinatie

Regionale afspraken, lokaal uitvoeren

3.3.5

C&A van gecontracteerde experts, verplicht

Blok C1 en C2, bovenregionaal gecontracteerde aanbieders

Aanbieders pleegzorg en (semi) residentiële jeugdzorg.

Regionale afspraken, lokaal uitvoeren

Advies van gedragsdeskundigen en psychiaters bij complexe situaties/ meerdere hulpvragen. Mee naar keukentafelgesprek, helpen inschatten wat nodig is, adviezen (geen diagnose!) Bij toeleiding naar specialistische zorgtrajecten dient er door SWT altijd advies te worden gevraagd aan aanbieders.

C&A van niet gecontracteerde expertisenetwerken C&A vanuit taken centrumgemeente

n.v.t.

Divers

Vanuit basis-GGZ geeft aantal partijen C&A aan huisarts/POH

Via Nijmegen

Aanbieders vrouwenopvang, maatschappelijke opvang, beschermd wonen,

Subsidie OGGZ: advies aan wijkteams over psychiatrische problematiek

C&A van landelijk gecontracteerde aanbieders

Via VNG

Aanbieders zintuigelijk Specialistische jeugdhulp St Adoptievoorzieningen, St. Opvoeden.nl , Kindertelefoon

3.3.6

3.3.7

3.3.8

Aanbieders Jeugdbescherming en – reclassering (Gecertificeerde Instellingen)

7

3.3.1. Consultatie & advies binnen SWT Omschrijving Het (sociale) wijkteam bestaat uit verschillende partijen, deze kunnen elkaar onderling consultatie & advies geven. Het regelen van en afspraken maken over deze onderlinge vorm van consultatie & advies is een lokale verantwoordelijkheid. Wel gelden enkele regionale afspraken met regionale partijen. partijen

inkoop niveau afspraken

Gemeente Maatschappelijk werk (inclusief kennis en expertise jeugd) MEE Wijkverpleegkundige Etc. n.v.t. Lokale verantwoordelijkheid met regionale component Lokale samenwerkingsovereenkomst tussen partners SWT Regionale en lokale afspraken MEE (o.a. inzet expertisecentrum) Regionale afspraken met VGZ over inzet wijkverpleegkundige

8

3.3.2 Consultatie & advies binnen LTP Omschrijving Iedere gemeente in de regio heeft een lokale toegangspoort (LTP) voor zorg en ondersteuning. De LTP wordt gevormd door het (sociale) wijkteam, huisartsen, jeugdartsen, kinderartsen, regieteams/zorgnetwerken, Veilig Thuis Gelderland Zuid (voorheen AMHK), schoolondersteuningsteams en het Veiligheidshuis. De partijen binnen de LTP kunnen elkaar onderling ook consultatie & advies geven. Het regelen van en afspraken maken over deze onderlinge vorm van consultatie & advies is een lokale verantwoordelijkheid. Wel gelden er enkele regionale afspraken met verschillende toeleiders. partijen

inkoop niveau afspraken

SWT Huis-/jeugd-/kinderartsen VTGZ BJZ ZAT’s Passend onderwijs Regieteam n.v.t. Lokale verantwoordelijkheid met regionale component Met enkele partijen zijn nadere afspraken gemaakt, zie hieronder.

Regionale afspraken met toeleiders VTGZ (Veilig Thuis Gelderland Zuid, voorheen het AMHK) Iedereen (burgers, hulpverleners, leerkrachten, leden van SWT etc.) kan contact opnemen met VTGZ als zij zorgen hebben over of een vermoeden hebben van huiselijk geweld. VTGZ gaat met deze personen in gesprek. Deze functie noemt VTGZ ‘consultatie & advies’. De persoon kan besluiten om een melding te doen bij VTGZ, dan start VTGZ een onderzoek. Afhankelijk van de conclusies van het onderzoek, kunnen de volgende stappen worden genomen. - Melding bij het COB en de Raad voor de Kinderbescherming. - Bij crisis kan VTGZ (kortdurende) zorg/ondersteuning/opvang (gefinancierd door gemeenten) inzetten om de situatie te stabiliseren - Casus aanmelden bij het SWT voor toeleiding naar andere vormen van ondersteuning en zorg. Huisartsen Huisartsen mogen kinderen rechtstreeks doorverwijzen naar door gemeente gecontracteerde aanbieders van jeugdzorg. Daarnaast kan het SWT een huisarts inschakelen voor consultatie & advies. De huisarts heeft zicht op de (medische) voorgeschiedenis van de cliënt en zijn omgeving. Andersom kan de huisarts het SWT inschakelen als er meer of andere ondersteuning nodig is aan het kind of het gezin. Hierover dienen gemeenten lokaal afspraken te maken. Bij kinderen met GGZ-problematiek wordt er door SWT altijd afstemming gezocht met de huisarts. Ook voor volwassenen met GGZ-problematiek is belangrijk de huisarts altijd in te schakelen. Diagnose en behandeling lopen immers via de huisarts. De afspraken met huis-/jeugd-/kinderartsen zijn regionaal gemaakt en vastgelegd. Dit document is reeds in bezit van de gemeenten en SWT’s.

9

Jeugdartsen Jeugdartsen mogen kinderen rechtstreeks doorverwijzen naar door gemeente gecontracteerde aanbieders van jeugdzorg. Daarnaast kan het SWT een jeugdarts inschakelen voor consultatie & advies. De jeugdarts heeft zicht op de (medische) voorgeschiedenis van een kind en het gezin. Andersom kan de jeugdarts het SWT inschakelen als er meer of andere ondersteuning nodig is aan het kind of het gezin. De afspraken met huis-/jeugd-/kinderartsen zijn regionaal gemaakt en vastgelegd. Dit document is reeds in bezit van de gemeenten en SWT’s. Kinderartsen Kinderartsen mogen kinderen rechtstreeks doorverwijzen naar door gemeente gecontracteerde aanbieders van jeugdzorg. Daarnaast kan het SWT een kinderarts inschakelen voor consultatie & advies. De kinderarts heeft zicht op de (medische) voorgeschiedenis van een kind en het gezin. Andersom kan de kinderarts het SWT inschakelen als er meer of andere ondersteuning nodig is aan het kind of het gezin. De afspraken met huis-/jeugd-/kinderartsen zijn regionaal gemaakt en vastgelegd. Dit document is reeds in bezit van de gemeenten en SWT’s. BJZ Regionaal transitieplan BJZ

10

3.3.3. Consultatie & advies van gebiedsgebonden ambulante teams (uitvoerende professionals) Omschrijving Via LTP wordt ondersteuning en zorg ingezet. Zo licht en dichtbij mogelijk. Deze ondersteuning en zorg wordt uitgevoerd door ambulante teams. Dat betekent dat er een directe koppeling is tussen de LTP en de aanbieders die de ondersteuning en zorg uitvoeren. De professionals in de LTP kunnen consultatie & advies vragen aan de uitvoerende professionals in de ambulante teams. Deze vorm van consultatie en advies zal veelal ‘tussen de bedrijven door’ en in lopende contacten plaatsvinden. partijen

inkoop niveau Afspraken uit raamovereenkomsten

Aanvullende afspraken

De Combinatie Kleine aanbieders Team Nieuwe Jeugdbescherming Blok A, B en C Lokale verantwoordelijkheid In de raamovereenkomsten voor B en C is vastgelegd dat uitvoerende professionals gevraagd kunnen worden om mee te gaan naar keukentafelgesprekken, helpen in te schatten wat er nodig is en de professionals in de lokale toegangspoort te adviseren (bijvoorbeeld over de mogelijkheden voor ondersteuning). Deze vormen van consultatie & advies worden niet apart gefinancierd, maar zijn een integraal onderdeel van de ingekochte ondersteuning en zorg. Van de aanbieder wordt het volgende verwacht: - Telefonisch bereikbaar - Op afroep beschikbaar om aan te schuiven bij keukentafelgesprek - Beschikbaar zijn voor vragen van andere partijen (onderwijs, zorgaanbieders) Het feit dat een aanbieder om consultatie & advies worden gevraagd, betekent niet dat de cliënt automatisch zorg krijgt van die aanbieder. Voor de aanbieders in blok A gelden de lokale afspraken. De Combinatie heeft per perceel/SWT een kwartiermaker ambulant team aangesteld. Contactgegevens zijn reeds bekend bij gemeenten.

11

3.3.4. Consultatie & advies van gecontracteerde experts, VRIJWILLIG Omschrijving Zoals eerder geconstateerd zal consultatie en advies over veel voorkomende en niet-complexe problematiek in de lokale toegangspoort, uitgevoerd worden door de uitvoerende professionals van de gecontracteerde zorgaanbieders. Soms is dit niet voldoende wanneer de situatie complex is, er meerdere hulpvragen tegelijk spelen, het niet duidelijk is welk probleem het beste eerst aangepakt kan worden, etc. In de huidige situatie schalen uitvoerende professionals binnen hun eigen organisatie op naar experts. Te denken valt aan gedragsdeskundigen (gezondheidspsychologen, psychotherapeuten, orthopedagogen, etc.) en psychiaters. Meestal in de rol van behandelcoördinator. Deze interne opschaling zal in stand blijven, maar tegelijk kan het SWT rechtstreeks consultatie & advies van deze experts opvragen. De experts schuiven wanneer nodig, ook aan bij keukentafel gesprekken en geven advies aan de uitvoerende professionals die hier al mee bezig zijn, om opschaling te voorkomen. Het kan daarbij gaan om de volgende onderwerpen:  Herkennen kenmerken van verwevenheid van gedragsprobleem, verslaving, psychiatrische stoornis, verstandelijke beperking, ontwikkelingsproblemen bij kinderen, psychogeriatrische probleem. Het gaat om de verwevenheid van problematiek. Bijvoorbeeld: Een expert op het gebied van spraak en taalproblemen voor een kind met een verstandelijke beperking, of een gezinstherapeut die systeemgericht kijkt waar de aansturing zit van het probleem bij het kind, of een gedragsdeskundige die kan inschatten welke vorm van arbeidsmatige dagbesteding mogelijk is voor de cliënt met een psychiatrische of een verstandelijke beperking.  Inschatten van de ernst van de problematiek;  Verduidelijken van het beeld wat er aan de hand is. Dat wil zeggen: de verwevenheid met de andere problemen en omstandigheden herkennen en aangeven op welke leefgebieden interventies nodig zijn. Inschatten wat observatie en diagnostiek kan bijdragen aan het verhelderen van het beeld.  Kunnen aangeven hoe hier in de begeleiding van cliënten mee om te gaan; adviezen en tips  Kennis hebben van mogelijkheden voor observatie en diagnostiek, behandeling en begeleiding, ook buiten de eigen instelling. En als het gaat om zeer specialistische , landelijk hulpaanbod .  Herkennen van de competenties van ouders en hun netwerk en kunnen inschatten wat er nodig is om deze op peil te brengen. partijen

inkoop niveau raamovereenkomsten

De Combinatie Kleine aanbieders Aanbieders blok C Blok B en C Regionale verantwoordelijkheid In de raamovereenkomsten voor B en C is vastgelegd dat experts gevraagd kunnen worden om mee te gaan naar keukentafelgesprekken, helpen in te schatten wat er nodig is en de professionals in de lokale toegangspoort te adviseren (bijvoorbeeld over de mogelijkheden voor ondersteuning). Deze vormen van consultatie & advies worden niet apart gefinancierd, maar zijn een integraal onderdeel van de ingekochte ondersteuning en zorg. Van de aanbieder wordt het volgende verwacht: - Telefonisch bereikbaar - Op afroep beschikbaar om aan te schuiven bij keukentafelgesprek - Beschikbaar zijn voor vragen van andere partijen (onderwijs, zorgaanbieders) Het feit dat een aanbieder om consultatie & advies worden gevraagd, betekent niet dat de cliënt automatisch zorg krijgt van die aanbieder.

12

aanvullende afspraken

De Combinatie heeft aangegeven de consultatie & advies van experts te willen organiseren via De Praktijk. Dit wordt in 2015 nader uitgewerkt voor mensen met verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperkingen. Informatie over consultatie & advies rond GGZ-problematiek (o.a. EIF-project) is te vinden in de handreiking.

13

3.3.5. Consultatie & advies van gecontracteerde experts (‘specialistische hulplijn’), VERPLICHT Omschrijving Als er sprake is van doorgeleiding naar specialistische zorgtrajecten uit Blok C en de bovenregionaal gecontracteerde jeugdzorg-plus dient er door te toeleider uit de LTP altijd advies te worden gevraagd aan de aanbieders. Dit advies is niet bindend, maar er dient wel gegronde motivatie gegeven te worden om ervan af te wijken. LTP kan casussen aanmelden bij het COB. Voorafgaand hieraan wordt consultatie en advies van gecontracteerde experts worden gevraagd. Het kan daarbij gaan om de volgende onderwerpen:  Herkennen kenmerken van verwevenheid van gedragsprobleem, verslaving, psychiatrische stoornis, verstandelijke beperking, ontwikkelingsprobleem bij kinderen, psychogeriatrische probleem. Het gaat om de verwevenheid van problematiek. Bijvoorbeeld: Een expert op het gebied van spraak en taalproblemen voor een kind met een verstandelijke beperking, of een gezinstherapeut die systeemgericht kijkt waar de aansturing zit van het probleem bij het kind, of een gedragsdeskundige die kan inschatten welke vorm van arbeidsmatige dagbesteding mogelijk is voor de cliënt met een psychiatrische of een verstandelijke beperking.  Inschatten van de ernst van de problematiek;  Verduidelijken van het beeld wat er aan de hand is. Dat wil zeggen: de verwevenheid met de andere problemen en omstandigheden herkennen en aangeven op welke leefgebieden interventies nodig zijn. Inschatten wat observatie en diagnostiek kan bijdragen aan het verhelderen van het beeld.  Kunnen aangeven hoe hier in de begeleiding van cliënten mee om te gaan; adviezen en tips  Kennis hebben van mogelijkheden voor observatie en diagnostiek, behandeling en begeleiding, ook buiten de eigen instelling. En als het gaat om zeer specialistische , landelijk hulpaanbod .  Herkennen van de competenties van ouders en hun netwerk en kunnen inschatten wat er nodig is om deze op peil te brengen. partijen

inkoop niveau subsidieovereenkomsten

Aanbieders blok C Gecertificeerde Instellingen Aanbieders bovenregionaal gecontracteerde jeugdzorg Blok C en bovenregionaal Regionale verantwoordelijkheid In de subsidieovereenkomsten is vastgelegd dat partijen beschikbaar zijn voor het geven van consultatie & advies. Hieronder verstaan we het op afroep beschikbaar zijn om aan te schuiven bij het keukentafelgesprek om te adviseren over de in te zetten hulp en ondersteuning. Daarnaast moeten partijen beschikbaar zijn voor kortdurende vragen van andere partijen als het onderwijs, andere zorgpartijen etc. Over het algemeen gaan we ervan uit dat dit gaat om telefonisch consultatie. In sommige gevallen kan het echter ook gaan om mee kijken op locatie. Consultatie en advies wordt niet apart gefinancierd, maar is integraal onderdeel van de hulpverlening.

14

3.3.6. Consultatie & advies van niet gecontracteerde experts Omschrijving Landelijk en regionaal bestaan er expertisenetwerken voor bepaalde doelgroepen/beperkingen. Voorbeeld: RUCA & Co is een zorgketen voor volwassenen en ASS en/of AD(H)D met een (boven)gemiddeld intelligentieniveau. De zorgketen bestaat op dit moment uit Radboudumc Centrum voor ASS en AD(H)D (RUCA) en een aantal door ons gecontracteerde aanbieders. Vanuit het expertisecentrum RUCA kan er een bijdrage worden geleverd aan het vergroten van de kennis binnen de maatschappij door een centraal meldpunt in te richten waar professionals terecht kunnen met vragen of voor consultatie. Hier zal een advies uit voortvloeien wat kan variëren van contact met een van de ketenpartners of deelname aan een overleg door een van de medewerkers van het expertisecentrum, gezamenlijk gesprek voeren met cliënt door hulpvrager en een medewerker van het expertiseteam, tot cliënt door huisarts laten verwijzen voor diagnostiek. De gemeenten in de regio Nijmegen hebben geen contract met het RUCA, mogelijk wel met een aantal ketenpartners van het RUCA.

partijen inkoop niveau afspraken

divers n.v.t. Waar mogelijk regionaal De gemeenten in de regio Nijmegen hebben geen overeenkomsten voor het leveren van zorg/ondersteuning afgesloten met deze partijen/netwerken. De in de offerteaanvragen opgenomen verplichting om consultatie & advies te leveren, geldt dus niet voor deze partijen. Mogelijk hebben de gemeenten wel een overeenkomst met aanbieders die lid/onderdeel zijn van het betreffende netwerk, deze aanbieders zijn op basis van de overeenkomsten verplicht om consultatie & advies te geven. Regionaal is er geen budget voor het los inkopen van consultatie & advies. Via de DBC-financiering van de zorgverzekeraar is een aantal partijen verplicht om consultatie & advies te geven aan huisarst/POH over cliënten die bij hen in zorg (diagnose en behandeling) zijn.

15

3.3.7. Consultatie en Advies vanuit taken centrumgemeente Omschrijving Nijmegen is als centrumgemeente voor de regio Nijmegen en Rivierenland verantwoordelijk voor: - Maatschappelijke opvang (Iriszorg) - Vrouwenopvang (Moviera) - OGGZ (Meldpunt Bijzondere Zorg) - Beschermd Wonen Nijmegen maakt als centrumgemeenten afspraken met de aanbieders over de toeleiding naar maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en OGGZ. Als er geen plek is in de opvang, moet de gemeente van de cliënt (tijdelijk) iets anders regelen. Als er geen beschermd wonen plek is, zorgt centrumgemeente voor overbruggingszorg. De aanbieder van vrouwenopvang (Moviera) kan ook geconsulteerd worden over zaken rond eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis, gedwongen prostitutie en mensenhandel. Moviera heeft contacten met landelijke aanbieders/experts. Daarnaast krijgt Pro Persona OGGZ-subsidie voor o.a. het geven van consultatie & advies aan wijkteams rond psychiatrische problematiek. Meer informatie hierover staat in de handreiking consultatie & advies GGZ. partijen

inkoop niveau

Maatschappelijke opvang (Iriszorg) Vrouwenopvang (Moviera) OGGZ (Meldpunt Bijzondere Zorg, Pro Persona) Beschermd Wonen(RIBW, Iriszorg, Leger des Heils, Pluryn, Driestroom, Woonzorgnet, Yulius, Zorgcentra de Betuwe, Eleos, Zorggroep Maas en Waal, Stichting Moria, De Waalboog, Syndion- Oost, De Ontmoeting, J.P. van de Bentstichting, Luciver, Malderburch, Pantein, Stichting Dichterbij, Stichting Zorgcentra Rivierenland, Stichting ZZG, STMR Huize Rosa en Huis St. Jan de Deo) Via Nijmegen (als centrumgemeente) Verantwoordelijkheid van Nijmegen (als centrumgemeente)

16

3.3.8. Consultatie & advies van landelijke aanbieders Omschrijving Een aantal vormen van ondersteuning en zorg is door specialisme en/of schaalgrootte lastig op lokaal/regionaal niveau zijn te contracteren. Deze vormen van ondersteuning en zorg worden door de VNG landelijk ingekocht of gefinancierd.

Specialistische begeleiding zintuigelijk gehandicapten Ondersteuning en zorg aan zintuigelijk beperkten is landelijk gecontracteerd. Voor de toeleiding en financiering is de gemeente verantwoordelijk. Vanwege de (beperkte) omvang van de doelgroep en de (specialistische) kennis en vaardigheden die nodig zijn om de ondersteuningsbehoefte van de cliënt in kaar te brengen, heeft Nijmegen besloten aparte afspraken over consultatie & advies en toeleiding met de betreffende aanbieders te maken. Aanbieders hopen dezelfde afspraken met de andere gemeenten in de regio te kunnen maken. partijen inkoop niveau afspraken

Zie http://www.vng.nl/files/vng/publicaties/2014/20140911-updateinformatiekaart-zg_web.pdf landelijk Lokale verantwoordelijk met waar mogelijk regionale coördinatie Nijmegen heeft afgesproken: bij de doelgroep zintuigelijk beperkten wordt het in kaart brengen van de ondersteuningsbehoefte uitgevoerd door de aanbieder. SWT volgt advies aanbieder. SWT en aanbieder overleggen de mogelijkheden over inzet van wijkgebonden ondersteuning (algemene voorzieningen).

Landelijke specialistische jeugdhulp Namens gemeenten maakt de VNG afspraken in de vorm van raamovereenkomsten met aanbieders van jeugdhulp met een landelijke schaal en een specialistische functie: - Landelijke specialismen JeugdzorgPlus - GGZ met een topklinische functie en kinder- en jeugdpsychiatrie in academische ziekenhuizen.) - Expertise en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties onder 18 jaar - Jeugd sterk gedragsgestoord licht verstandelijk beperkt (j-sglvg) - Observatie, diagnostiek en exploratieve behandeling aan (L)VB jeugd GGZ met bijkomende complexe problematiek. - Erkende gedragsinterventies - Voedselweigering en onzindelijkheid - Forensisch medisch onderzoek bij minderjarigen partijen inkoop niveau

Zie http://www.vng.nl/files/vng/201408_faqs_landelijke_inkoop_jeugdzorg_1.pdf Door VNG regionaal

17

Financiering jeugdorganisaties Stichting Adoptievoorzieningen, Stichting Opvoeden.nl en de Kindertelefoon worden namens de gemeenten door de VNG gefinancierd. Gemeenten kunnen gebruik maken van de diensten van deze organisaties. partijen inkoop niveau

Stichting Adoptievoorzieningen, Stichting Opvoeden.nl, Kindertelefoon Financiering door VNG lokaal

18

Bijlage 1: Consultatie & advies in overeenkomsten (offerteaanvraag, NvI) OA Dagbesteding jeugd p.29 Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieders. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistischer kennis vanuit zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen. p.33 Bij deze zorg behoort ook het geven van consultatie en advies. Partijen die inschrijven voor het bestek zijn ook beschikbaar voor het geven van consultatie en advies. Hieronder verstaan we het op afroep beschikbaar zijn om aan te schuiven bij het keukentafelgesprek om te adviseren over de in te zetten hulp en ondersteuning. Daarnaast moeten partijen beschikbaar zijn voor kortdurende vragen van andere partijen als het onderwijs, andere zorgpartijen etc. Over het algemeen gaan we ervan uit dat dit gaat om telefonisch consultatie. In sommige gevallen kan het echter ook gaan om mee kijken op locatie. Consultatie en advies wordt niet apart gefinancierd, maar is integraal onderdeel van de hulpverlening.

Dagbesteding Volwassenen p.28 Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieders. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistischer kennis vanuit zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen.

Ambulante trajecten jeugd p.28 Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieders. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistischer kennis vanuit zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen. p.34 Functie 2: Consultatie en advies Bij ambulante hulp en ondersteuning behoort ook het geven van consultatie en advies. Partijen die inschrijven voor het bestek ambulante hulp en ondersteuning zijn ook beschikbaar voor het geven van consultatie en advies. Hieronder verstaan we het op afroep beschikbaar zijn om aan te schuiven bij het keukentafelgesprek om te adviseren over de in te zetten hulp en ondersteuning. Daarnaast moeten partijen beschikbaar zijn voor kortdurende vragen van andere partijen als het onderwijs, andere zorgpartijen etc. Over het algemeen gaan we ervan uit dat dit gaat om telefonisch consultatie. In

19

sommige gevallen kan het echter ook gaan om mee kijken op locatie. Consultatie en advies wordt niet apart gefinancierd, maar is integraal onderdeel van de hulpverlening. Ambulante trajecten volwassenen p.28 Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieders. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistischer kennis vanuit zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen. p.33 Bij ambulante hulp en ondersteuning behoort ook het geven van consultatie en advies. Partijen die inschrijven voor het bestek ambulante hulp en ondersteuning zijn ook beschikbaar voor het geven van consultatie en advies. Hieronder verstaan we het op afroep beschikbaar zijn om aan te schuiven bij het keukentafelgesprek om te adviseren over de in te zetten hulp en ondersteuning. Daarnaast moeten partijen beschikbaar zijn voor kortdurende vragen van andere partijen als het onderwijs, andere zorgpartijen etc. Over het algemeen gaan we ervan uit dat dit gaat om telefonisch consultatie. In sommige gevallen kan het echter ook gaan om mee kijken op locatie. Consultatie en advies wordt niet apart gefinancierd, maar is integraal onderdeel van de hulpverlening.

OA Kleine aanbieders Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar Ondernemers voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toe-leider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de Ondernemers. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistischer kennis vanuit Ondernemers nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen.

Subisidiebestek C1 p. 21 Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieder. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistische kennis vanuit zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen. p. 44 Bij deze zorg hoort ook het geven van consultatie & advies. Partijen die inschrijven voor het bestek zijn ook beschikbaar voor het geven van consultatie en advies. Hieronder verstaan we het op afroep beschikbaar zijn om aan te schuiven bij het keukentafelgesprek om te adviseren over de in te zetten hulp en ondersteuning. Daarnaast moeten partijen beschikbaar zijn voor kortdurende vragen van andere partijen als het onderwijs, andere zorgpartijen etc. Over het algemeen gaan we ervan uit dat dit gaat om telefonisch consultatie. In sommige gevallen kan het echter ook gaan om mee kijken op locatie. Consultatie en advies wordt niet apart gefinancierd, maar is integraal onderdeel van de hulpverlening.

20

De instellingen zorgen daarnaast voor deelname aan de regionaal specialistische hulplijn. Voor de toeleiding naar de C1 zorg is advies van de regionaal specialistische hulplijn ingewonnen. Dit advies is niet bindend, maar er dient wel gegronde motivatie gegeven te worden om daar vanaf te wijken.

Subsidiebestek C2 p. 21 Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieder. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulant team binnen een gebied in de vraag om consultatie & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistische kennis vanuit zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen. NvI2 Hoe zorgt de gemeente dat de consultatie & advieslijn niet overvraagd wordt door toeleiders? Antwoord: We zullen hiervoor richtlijnen opstellen, maar we zullen hiermee ervaring op moeten doen in de praktijk; dit moet zich in gezamenlijkheid uitkristalliseren. Het is niet op voorhand vast te leggen.

21