Actielijst duurzaamheid 2014
versie 2.0
Inleiding Aanleiding en achtergronden In 2011 is door de gemeenteraad het initiatief genomen tot een nader onderzoek naar de ‘duurzaamheid’ in Purmerend. Dit initiatief heeft geleid tot veel informatie over de wijze waarop bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen duurzaamheid in hun dagelijks leven c.q. hun bedrijfsvoering (zullen) integreren. De resultaten van alle door de gemeenteraad georganiseerde bijeenkomsten en onderzoeken zijn vervat in het rapport ‘Duurzaam Purmerend’. Dit rapport is op 4 juli 2012 openbaar gemaakt. Op 28 maart 2013 heeft de gemeenteraad besloten het college op te dragen om ter vaststelling aan te bieden het milieu- en duurzaamheid uitvoeringsplan 2013 waarin, naast de vereisten op grond van artikel 4.20 van de Wet Milieubeheer, in ieder geval worden opgenomen: a. de voorstellen van het college voor een uitvoeringsplan duurzaamheid 2013; b. een voorstel voor speerpunten/prioriteiten die betrekking hebben op de versterking van de lokale duurzaamheid; c. de wijze waarop invulling zal worden gegeven aan de (verbetering van) communicatie vanuit de gemeente over het onderwerp (lokale) duurzaamheid; d. de wijze waarop bewoners en belanghebbenden worden betrokken bij de uitwerking van het proces versterking lokale duurzaamheid; e. de instelling van een denktank van betrokken, deskundige burgers die raad en het college gevraagd en ongevraagd adviseert over duurzaamheid. Doelstelling actielijst In de voorliggende actielijst zijn de reeds eerder geformuleerde actiepunten op het gebied van duurzaamheid nader uitgewerkt. Deze actiepunten zijn gebaseerd op de prioriteiten/speerpunten: duurzame energie en energiebesparing; duurzame mobiliteit; duurzaam grondstoffenmanagement. Deze actielijst is een nadere uitwerking van de actiepunten met betrekking tot duurzaamheid zoals deze in het vastgestelde milieu-uitvoeringsplan 2013 zijn geformuleerd en kan worden beschouwd als een bijlage bij het milieu-uitvoeringsplan 2014. Beide plannen zijn gelijktijdig aan de gemeenteraad aangeboden. Het niet opnemen van de duurzaamheidsacties in het milieu-uitvoeringsplan 2014 laat duidelijker zien wat de gemeente in het komende jaar en verder aan duurzaamheid zal doen. Dat heeft als voordeel dat: de monitoring van de effecten adequater kan geschieden; er gerichter over de acties en de daaruit voortvloeiende effecten kan worden gecommuniceerd; met andere partijen kan worden nagegaan of en zo ja, hoe zij aan de geformuleerde acties kunnen en/of willen deelnemen; exacter kan worden vastgesteld welke capaciteit voor de uitvoering van de actielijst noodzakelijk is. Leeswijzer In hoofdstuk 1 is aangegeven hoe de acties in deze lijst nader zijn uitgewerkt. De hoofdstukken 2, 3 en 4 omschrijven alle acties op het gebied van duurzame energie, duurzame mobiliteit en duurzaam grondstoffenmanagement. Hoofdstuk 5 gaat nader in op de middelen en de organisatie, waaronder de communicatie.
2
versie 2.0
Hoofdstuk 1: Wijze van omschrijven van de activiteiten Voor het omschrijven van de activiteiten is onderstaand format gebruikt.
Omschrijving (doel) Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren (risico's) Tijdspad Kosten Huidige inzet Rol gemeente Trekker Effecten
Project Wat is de doelstelling van het project? Waarom is Purmerend gebaat bij het project? Wat is de meerwaarde van het product? Wat zijn de nadelen van het product? Wat is er voor nodig om het project te laten slagen? Welke factoren kunnen van invloed zijn op het mislukken van het project? Wanneer is het project afgerond? En wat zijn de te zetten stappen en tussentijdse resultaten? Wat zijn de kosten? Uit welke bestaande geldstromen kan worden geput? Spelen er al initiatieven die in het project opgenomen kunnen worden? Welke rol speelt de gemeente? Wie is de trekker? Wat zijn de effecten? Kwalitatief/kwantitatief.
3
versie 2.0
Hoofdstuk 2: Duurzame Energie Duurzame energie maakt in belangrijke mate deel uit van het beleid dat door de gemeente zelf (woonvisie), de metropoolregio Amsterdam (energieneutraal realiseren van nieuwbouw), de provincie (koersdocument duurzame energie), het Rijk (Green Deals) en de Europese Unie (voornemen om in de structuurfondsen middelen te reserveren voor innovatieve toepassingen van duurzame energie. Tevens blijkt uit de rapportage van de KOPgroep dat er bij ondernemers en bewoners sterke belangstelling bestaat voor energiebesparing en zonne-energie, en zijn er inmiddels projecten in Purmerend - al dan niet vanuit de samenleving c.q. het bedrijfsleven - tot stand gekomen. Concreet gaat het om zonnepanelen op daken, collectieve inkoop van groene energie en de realisering van een biowarmtecentrale door de Stadsverwarming Purmerend (SVP). In dit hoofdstuk is onderscheid gemaakt tussen het opwekken van duurzame (hernieuwbare) energie en het besparen van energie. 2.1: Opwekken duurzame energie 2.1.1: Omschrijving
Waarom Positieve aspecten
Negatieve aspecten
Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven
Biowarmtecentrale, green deal De biowarmtecentrale van de Stadsverwarming Purmerend (SVP) zal in de zomer van 2014 proefdraaien en vanaf november 2014 volledig in gebruik zijn. De SVP heeft met de Minister van Economische Zaken, de provincie Noord-Holland en de gemeente Purmerend een zogenaamde 'Green Deal' gesloten. In het kader hiervan heeft de gemeente zich verplicht tot het onder de aandacht brengen van duurzaamheid bij de onderwijsinstellingen. Verbeteren van de bewustwording over duurzame energie en biowarmte bij leerlingen van het basisonderwijs. Biedt de mogelijkheid om meer te vertellen over energie en energiebesparing, daarnaast draagt het bij aan een verbreding van het draagvlak voor de realisering van de biowarmtecentrale bij leerlingen van basisscholen. Via basisscholen worden vele gezinnen bereikt (of iets dergelijks) Positievere Basisonderwijs heeft een druk lesprogramma. In dit programma zijn veel projecten opgenomen waaraan het basisonderwijs aandacht moet besteden. De vraag is dan ook of een lesprogramma voor duurzaamheid kan worden ingepast. Bereidheid van directeuren en onderwijzers om mee te werken aan de uitvoering van het project. 2013/2014: voorbereidingen, overleg met basisscholen 2014/2015: invoering van lesprogramma duurzaamheid (inclusief warmte) bij basisscholen p.m. -Servicepunt Duurzame Energie beschikt over een lesprogramma 'Energieke Scholen'. Dit programma kan met enkele aanpassingen worden gebruikt. - Provincie heeft besloten tot het (opnieuw) invoeren van een subsidieregeling voor het plaatsen van zonnepanelen op schooldaken. Wellicht dat deze subsidieregeling het basisonderwijs 'over de streep trekt'.
4
versie 2.0
Rol gemeente Trekker Effecten
Faciliterend, Stadsverwarming?. Binnen de gemeente: SO (50 uren). Bewustwording over duurzaamheid, energie en energiebesparing bij leerlingen basisscholen. Positievere naam van SPV?
2.1.2 Omschrijving
Zonne-energie: veiling zonnepanelen Deelnemen aan de veiling voor zonnepanelen die regelmatig in opdracht van een aantal Noord-Hollandse gemeenten wordt georganiseerd. Inmiddels hebben er 2 veilingen plaatsgevonden. Stimuleren van zonne-energie in bestaande bouw. - bewoners kunnen (deels) in hun eigen energie voorzien; - reductie CO2 uitstoot; - verduurzaming van de energie; Richt zich alleen op de bestaande bouw, niet op huur of nieuwbouw. Succes hangt af van de participatiebereidheid van Purmerenders; niet alleen deelname aan de veiling maar ook de bereidheid in het algemeen om zonnepanelen op het dak te plaatsen. Een beperkte deelname van Purmerenders zou ertoe kunnen leiden dat de bereidheid om dergelijke projecten/initiatieven in Purmerend op te zetten of uit te voeren, minder wordt. Voor iedere veiling is circa 3/4 maanden gereserveerd. 500-1000 euro per veiling (vooral kosten met betrekking tot communicatie en het organiseren van informatiebijeenkomsten) - duurzaamheidsleningen/-subsidies; Faciliterend. IChoosr. Trekker gemeente: SO (totaal aantal uren: 50). 128 kg CO2-emissie per zonnepaneel
Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren
Faalfactoren
Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
2.1.3
Omschrijving Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten
Succesfactoren Faalfactoren
Eigen energie-opwekking: bewonerscorporatie 'Opgewekt in Purmerend', plaatsen zonnepanelen door inwoners op daken van andere gebouwen (scholen) Ondersteunen van initiatieven van bewoners(corporaties) tot het plaatsen van zonnepanelen op gebouwen die bij de gemeente in eigendom en onderhoud zijn. Stimuleren van zonne-energie in bestaande bouw. - bewoners nemen zelf het initiatief; - reductie CO2 uitstoot; - verduurzaming van de energie; Richt zich alleen op bewoners die wel in zonne-energie willen investeren maar zelf in een huis wonen met een niet geschikt dak (huurwoningen, monumenten, flatgebouwen/appartementen). Vergroting van betrokkenheid bij bewoners over zonneenergie en van hun bereidheid in deze vorm te investeren. - aanwezigheid van voldoende geschikte daken; - bereidheid gebruikers gebouwen, waaronder gemeente, om (school)daken beschikbaar te stellen;
5
versie 2.0
Tijdspad Kosten Overige initiatieven
Rol gemeente Trekker Effecten
2.1.4 Omschrijving
Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
2.1.5 Omschrijving Waarom
Positieve aspecten Negatieve aspecten
- de ingeschatte kostenbesparing (vraag is of initiatieven voor grootverbruikers interessant genoeg zijn). Corporatie 'Opgewerkt in Purmerend' is opgericht. Continue activiteit. Voor de gemeente geen kosten, alleen beschikbaar stellen van daken?? Voornemen van provincie tot het subsidiëren van zonnepanelen op schooldaken. Eventuele koppeling met soortgelijke initiatieven op het gebied van windenergie. Faciliterend, door middel van ?? Opgewerkt in Purmerend. Trekker gemeente: SO (aantal uren: 20). 128 kg CO2-emissie per zonnepaneel
Verkenning windenergie Het verkennen van de mogelijkheden voor windenergie in Purmerend. Resultaat: een notitie waarin nader wordt aangegeven waar windmolens mogelijk zouden kunnen, de voorwaarden, de middelen etc. Windmolens dragen in grote mate bij aan de vermindering van de CO2-uitstoot en de vergroting van het aandeel 'duurzame energie' in het energieverbruik. - besparing van energie; - reductie CO2 uitstoot; Windmolens dragen niet (altijd) bij aan de aantrekkelijkheid van stad en landschap. Draagvlak bij bewoners(corporaties) die zelf willen investeren in windenergie (vergelijk: zonne-energie). Plaatsing van windmolens kan leiden tot weerstand bij bewoners/ondernemers. 3de helft 2013. Notitie januari 2014 gereed, daarna verdere besluitvorming. Verkenning wordt door gemeente zelf uitgevoerd. Valt binnen de bestaande capaciteit. Geen kosten. Andere energieprojecten (biowarmtecentrale, plaatsing zonnepanelen). Initiërend. Gemeente (SO). Aantal uren: 100 uren. Realisering van 3 windturbines (3 MW): vermindering CO2emissie 11 kiloton.
Zonnecentrale Baanstee-Noord Het realiseren van een tijdelijke zonnecentrale (15 jaar) op een deel van Baanstee-Noord. 8 hectare, toch? Zonne-centrale leidt tot meer gebruik van duurzame energie. Bovendien worden bewoners/ondernemers gevraagd te investeren in deze centrale waardoor er meer draagvlak ontstaat voor deze vorm van energie. - toename gebruik duurzame energie; - reductie CO2 uitstoot; Zonne-centrale neemt veel grond in gebruik en drukt daarmee op de grondexploitatie van baanstee noord.
6
versie 2.0
Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
Ondernemers/bewoners zijn zelf betrokken bij de energieopwekking en hebben hier invloed op. Dat creëert draagvlak voor andere maatregelen. Mate van bereidheid bij ondernemers/bewoners mee te werken en mee te investeren. Realisering 1ste helft 2014. Kosten zijn voor rekening van de ontwikkelaar en de deelnemers aan het project (inwoners/ondernemers uit Purmerend) Eigen energieopwekking via zonnepanelen (bewonerscorporaties). Faciliterend. Ontwikkelaar. Trekker bij gemeente: SO (aantal uren: 50). 4 Tj elektriciteitsproductie leidt tot 0,6 kiloton vermindering van CO2-emissie.
2.2: Besparing van energie 2.2.1 Omschrijving
Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten
Succesfactoren Faalfactoren
Tijdspad Kosten
Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
Duurzaamheidsleningen/-subsidies Beschikbaarstellen van duurzaamheidsleningen en -subsidies voor het treffen van energiebesparende maatregelen in de bestaande bouw (particulier) . Uitvoering komt te liggen bij de SVN. Stimuleren van het treffen van energiebesparende maatregelen in de eigen woning (koopwoningen). - besparing van energie; - reductie CO2 uitstoot; Richt zich uitsluitend op particuliere bezitters van woningen. Bewoners van huurwoningen komen niet in aanmerking voor een duurzaamheidslening. Er geldt een plafond voor de leningen en subsidies. Communicatie met bewoners over de mogelijkheden voor het aanvragen van leningen en subsidies. - bereidheid bewoners om lening/subsidie aan te vragen; - snelheid waarmee het plafond aan beschikbare middelen is bereikt (als pot leeg is, kunnen er geen subsidies of leningen meer worden verstrekt); Besluitvorming gepland in september/oktober 2013. Start: medio oktober 2013. Subsidiemiddelen worden gedekt uit door de provincie beschikbaar gestelde gelden. Voor duurzaamheidsleningen is budget vanuit Woonvisie beschikbaar. - veiling zonnepanelen - informatie over besparing van energie; Stimulerend, initiërend. Gemeente (SO). Aantal uren: 100. 40 Tj energiebesparing zal leiden tot een reductie van CO2emissie van 2 kiloton.
7
versie 2.0
2.2.2 Omschrijving
Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten
Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten
Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
2.2.3 Omschrijving
Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren
Faalfactoren
Bewustwording energiebesparing/opzetten website Het ontwikkelen van een communicatiestrategie die tot doel heeft de inwoners en ondernemers bewust te maken van energieverbruik en de wijze waarop energie kan worden bespaard. In eerste instantie zal er een website worden gebouwd. Deze website kan vervolgens verder worden uitgebreid met andere duurzaamheidsthema's en -initiatieven. Stimuleren van het treffen van energiebesparende maatregelen in de eigen woning of bedrijfspand. - besparing van energie; - reductie CO2 uitstoot; In verband met de beschikbare middelen (capaciteit, financiën) gaat het in eerste instantie om een website. Eigenlijk zou deze website deel moeten uitmaken van een bredere communicatiestrategie met betrekking tot duurzaamheid. Aanzetten tot het terugdringen van energieverbruik en tot nemen van eigen initiatief. Eigen voorbeeld doet goed volgen. De vraag is of bewoners en ondernemers het initiatief nemen als de gemeentelijke organisatie weinig met duurzaamheid doet. Besluitvorming gepland in september/oktober 2013. Start: medio oktober 2013. Hangt af van de keuze ten aanzien van de uitvoering. De bouw van de website kan worden uitbesteed. Het bijhouden van deze site zal echter binnen de gemeentelijke organisatie moeten worden geregeld. Kosten kunnen worden gedekt binnen middelen van Economie en Wonen. Green Deal/project 'warmtebewust' van SVP Initiërend. Gemeente (SO). Aantal uren: 100/150 uren (initieel). Structureel aantal uren: 4-6 uren per week. 100 TJ energiebesparing bij woningen/bedrijven
Duurzaamheidscoach Baanstee-Noord Het inzetten van een duurzaamheidscoach die ondernemers kan adviseren over verduurzaming van de bedrijfspanden die zij op Baanstee-Noord willen bouwen. Bij het bouwen van een bedrijfspand kan al rekening worden gehouden met energiebesparende maatregelen of andere duurzaamheidsmaatregelen (recycling). - besparing van energie; - reductie CO2 uitstoot; - minder bedrijfsafval. Ondernemer kan zelf bepalen of hij/zij het advies van de duurzaamheidscoach wil overnemen. Het advies wordt niet dwingend opgelegd. Als bij ondernemers duidelijk kan worden gemaakt dat energiebesparing of andere duurzaamheidsmaatregelen ook tot kostenbesparingen zal leiden, bestaat er een grotere kans dat dit advies wel wordt overgenomen. Er bestaat een kans dat veel ondernemers (delen van) de adviezen niet overnemen en daarmee de voorgenomen verduurzaming van het nieuwe bedrijventerrein Baanstee-Noord niet wordt bereikt.
8
versie 2.0
Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
2.2.4 Omschrijving
Waarom Positieve aspecten
Negatieve aspecten Succesfactoren
Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
2.2.5 Omschrijving
Waarom
Positieve aspecten
Negatieve aspecten
Duurzaamheidscoach neemt reeds deel aan de besprekingen (Q-team) met de ondernemers die zich op Baanstee-Noord willen vestigen. Zijn afgedekt binnen de grondexploitatie. Zonneweide Baanstee-Noord. Stimulerend. Gemeente (SO). Aantal uren: 20. 58 TJ door energiebesparing bij bedrijven op Baanstee-Noord
Energiescans Baanstee-Oost, -West en De Koog Het aanbieden van energiescans aan ondernemers die gevestigd zijn op de bestaande bedrijventerreinen BaansteeOost, -West en De Koog. Bewustwording bij ondernemers over energieverbruik en vaststellen hoe zij hun verbruik kunnen terugdringen. - toename gebruik duurzame energie; - energiebesparing; - kostenbesparing; - reductie CO2 uitstoot; Uitvoeren van energiescans betekent nog niet dat de daarin opgenomen maatregelen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Bereidheid van ondernemers/bewoners om deel te nemen. Als er meer ondernemers meedoen, leidt dit ook tot een beter beeld over het collectieve energiegebruik en kunnen wellicht collectieve maatregelen worden getroffen. Mate van bereidheid bij ondernemers/bewoners mee te werken. 2de helft 2013/1ste helft 2014 € 40.000; € 10.000,-- via provinciale subsidie, overige kosten voor rekening gemeente en SVP. Zonnecentrale Baanstee-Noord. Initiërend en stimulerend. SVP. Trekker bij gemeente: SO (50-100 uren). 60 TJ energiebesparing op bestaande bedrijventerreinen
Verduurzaming stadhuis Energiescan. Het toepassen van energiebesparende maatregelen in/rondom het stadhuis. Nagaan of er voor het stadhuis een prestatiecontract voor een ESCO kan worden opgezet (mede met behulp van van het Servicepunt Duurzame Energie van de provincie). Goed voorbeeld doet goed volgen. Als de gemeente bereid is tot het treffen van duurzaamheidsmaatregelen in het eigen stadhuis, zal dit een positief effect hebben op het treffen van soortgelijke maatregelen in (eigen) woningen en bedrijfspanden. - toename gebruik duurzame energie; - reductie CO2 uitstoot; - besparing energie; - kostenbesparingen (met name exploitatie). Geen.
9
versie 2.0
Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol van gemeente Trekker Effecten
2.2.6 Omschrijving
Waarom Positieve aspecten
Negatieve aspecten Succesfactoren
Faalfactoren
Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
2.2.7 Omschrijving Waarom
Zichtbaar maken van de eigen duurzaamheidsambities, en daarmee een impuls kunnen geven aan nieuwe initiatieven. Bezuinigingen van de gemeente en het daardoor niet beschikbaar kunnen stellen van de noodzakelijke middelen voor de eerste onderzoeken/energiescans e.d. Voorbereiding: 3de helft 2013, daarna go/no go moment. Nog niet te bepalen (p.m). Kan pas op basis van de uit te voeren energiescan. Subsidie ESCO (provincie)/eventuele pilot stadhuis Purmerend. Initiërend. Gemeente (SO). Aantal uren (voorlopig): 50 uur, kan oplopen als project wordt uitgevoerd. 20 TJ door extra energiebesparing stadhuis
Verduurzaming maatschappelijk vastgoed Het toepassen van energiebesparende maatregelen gebouwen die bij de gemeente in eigendom/beheer zijn. Theater De Purmaryn heeft reeds energiescan laten uitvoeren. Op basis hiervan wordt aanbevolen het te vervangen dak duurzaam te laten uitvoeren. Goed voorbeeld doet goed volgen. Zie ook 2.9. - toename gebruik duurzame energie; - reductie CO2 uitstoot; - besparing energie; - kostenbesparingen (met name exploitatie). Geen. Bereidheid van maatschappelijke instellingen om deel te nemen. Na een eerste bespreking is er een beperkt aantal bereid mee te werken. Het welslagen van projecten bij deze instellingen heeft mogelijk een olievlekwerking. Bezuinigingen van de gemeente of de maatschappelijke instellingen en het daardoor niet beschikbaar kunnen stellen van de noodzakelijke middelen voor de eerste onderzoeken/ energiescans e.d. Voorbereiding: 2de helft 2013, daarna go/no go moment. Nog niet te bepalen (p.m). Kan pas op basis van de uit te voeren energiescans. Subsidie ESCO (provincie). Stimulerend. Gemeente (SO). Aantal uren: 50 (voorlopig). Reductie CO2: 20 kiloton.
Verkenning warmtelevering in de Kop van West Onderzoek naar de manier van warmtelevering in de Kop van West. In het Bouwbesluit is een instrument opgenomen om een aansluiting op een collectieve energievoorziening voor warmte te realiseren: het warmteplan. In Purmerend is de Stadsverwarming BV de collectieve energievoorziening voor warmte.
10
versie 2.0
Voor de Kop van West wordt de vraag beantwoord of een warmteplan opgesteld wordt. Dit is mede afhankelijk van de vraag of de Stadsverwarming BV een positieve businesscase kan maken voor de Kop van West en of een warmteplan past bij de organische gebiedsontwikkeling van de Kop van West. In het Warmteplan wordt verder vastgelegd welke milieuprestatie geleverd wordt door het collectieve warmtenet, zodat alternatieve oplossingen met dezelfde milieuprestaties kunnen worden gerealiseerd. Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
Ontwikkeling van woonwijk met duurzame warmte; Toetsingscriterium voor alternatieve vormen van verwarming voor de woningen. Een warmteplan past misschien niet bij de orgainsche gebiedsontwikkeling van de Kop van West. De mate waarin het warmteplan een bijdrage kan leveren aan de (verdere) verduurzaming van woningen/bedrijfspanden e.d. - geen positieve businesscase voor de Stadsverwarming -Te beperkt aanbod van alternatieven zodat de keuzevrijheid voor inwoners en ondernemers niet groter wordt. 2014 Binnen bestaand budget. Budget Kop van West Biowarmtecentrale. Initiërend. Gemeente (SO). Aantal uren: 100. Nog niet bekend, wordt nader berekend.
Hoofdstuk 3: Duurzame mobiliteit Provincie en Rijk hebben hun beleidsinspanningen op het gebied van duurzame mobiliteit versterkt. Inmiddels heeft de metropoolregio Amsterdam, waarvan de gemeente Purmerend deel uitmaakt, een Green Deal met de Minister van Economische Zaken afgesloten met als doel om een sluitend netwerk van laadinfrastructuur in de gehele regio te realiseren. In Purmerend zijn reeds 2 laadpalen in de openbare ruimte geplaatst (op het parkeerterrein van het stadhuis en aan de Persijnlaan). De gemeente Purmerend heeft zich aangesloten bij het project 'Elektrisch vervoer' van de Metropoolregio Amsterdam (MRA-E). Het is de bedoeling in de komende jaren 20 laadpalen in Purmerend te realiseren. Verder is de gemeente Purmerend aangesloten bij het project 'Regionale Bevoorrading Amsterdam'. Het doel van dit project is om de transportbewegingen van en naar de regio terug te brengen, (nieuwe) vormen van transport te bevorderen en te verduurzamen. 3.1 Omschrijving Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten
Laadpalen Het realiseren van een dekkend netwerk van laadpalen in Purmerend. In 2013/14 zullen er maximaal 20 laadpalen extra worden geplaatst. Het plaatsen van laadpalen draagt bij aan het gebruik van elektrische auto's en daarmee aan vermindering van de uitstoot van CO2, NOx en andere stoffen. Toename elektrische auto's, afname uitstoot schadelijke stoffen. Actieradius elektrische auto's is nog gering, waardoor de verwachting ten aanzien van het gebruik ervan wellicht naar beneden moeten worden bijgesteld.
11
versie 2.0
Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
3.2 Omschrijving Waarom Positieve aspecten
Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
Bereidheid inwoners een elektrische auto (en daarmee een laadpaal) aan te vragen. Langdurige procedures als gevolg van bezwaar/beroep tegen plaatsing laadpalen. 2013/2014 € 20.000,--; kan worden gedekt binnen begroting. Stimulerend. MRA. Trekker bij gemeente: SO (aantal uren: 100 uren). Toename elektrische voertuigen in 2013/2014: 50-60. Vermindering CO2-emissie: 0,025 kton.
Stadsdistributie Bedrijfsleven heeft samen met Baanstede, provincie en gemeente het initiatief genomen tot het realiseren van een vorm van stadsdistributie in Purmerend. Stadsdistributie levert een bijdrage aan de verbetering van de aantrekkelijkheid van het centrum (vermindering aantal vrachtwagens in het centrum). - afname aantal vrachtwagens in het centrum; - afname uitstoot uitlaatgassen in het centrum; - efficiëntere wijze van het leveren van goederen en het eventueel ophalen van papier, karton, folie; Geen. Aantal deelnemende winkeliers bepaalt in belangrijke mate de haalbaarheid van het project. - Bereidheid winkeliers om gebruik te maken van de stadsdistributie. - Haalbaarheid businesscase. 2013/2014, eerst onderzoek. Op basis van onderzoek bepalen of project haalbaar kan zijn en zo ja onder welke voorwaarden. € 20.000,-- voor onderzoek; subsidie van SRA, overige kosten ten laste van de Stichting Purmerend 2000+. Mogelijk ondernemersfonds binnenstad, Bruisend Centrum Stimulerend. Stichting Purmerend 2000+. Trekker bij gemeente: SO (aantal uren: 50). Inzet elektrisch vrachtwagen: 1/2 Vermindering emissie CO2 met 3-5% (a.g.v. vrachtwagens)
Hoofdstuk 4: Duurzaam grondstoffenmanagement Uit de rapportage van de KOPgroep en de recent gehouden enquete onder het internetpanel van de gemeente Purmerend blijkt dat er bij een groot deel van de inwoners belangstelling en bereidheid te bestaan voor het verder scheiden van afval, recycling en hergebruik van grondstoffen. Het Landelijk Afvalplan (LAP) is een beleidsplan van de Rijksoverheid en via de wet Milieubeheer is vastgelegd dat gemeenten in hun gemeentelijk afvalstoffenbeleid rekening dienen te houden met deze doelstellingen. In het LAP is de ambitie gesteld om 60% van het afval te scheiden (inclusief nascheiding) en te herbestemmen. Om deze ambitieuze doelstelling te realiseren, is een sterke verbetering in het scheidingsgedrag in Purmerend noodzakelijk.
12
versie 2.0
Immers uit de meest recente cijfers van de afvalmonitor 2011 blijkt dat het totale percentage aan scheiding is gestegen van 42% in 2010 naar 45% in 2011. Vanuit de cijfers van de afvalmonitor 2011 blijkt dat in Purmerend voldoende verbeterpotentieel aanwezig is om het percentage van 60% recycling vanuit het LAP II te realiseren. Om aan deze verplichting te kunnen voldoen dient er in de gemeente Purmerend verder vorm gegeven te worden aan het verbeteren cq beïnvloeden van het scheidingsgedrag van inwoners. In 2013 is de afdeling Uitvoering van de gemeente met een proef 'afvalscheiding' gestart. Na een jaar zal deze proef worden geëvalueerd. Op basis van de uitkomsten uit deze evaluatie zal worden bepaald of en zo ja, hoe een verdere uitrol over de gehele gemeente zal plaatsvinden.
4.1 Omschrijving Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren
Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
4.2 Omschrijving Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven
Proef afvalscheiding Verbeteren scheidingsgedrag Purmerenders (en daarmee te voldoen aan de landelijke doelstellingen zoals vastgelegd in het LAP). Verbetering van de mogelijkheden van hergebruik van grondstoffen. - bewustwording bij bewoners over gebruik van grondstoffen; - afname van de hoeveelheid grondstoffen die niet kunnen worden hergebruikt. Meer bakken voor de verschillende grond- en afvalstoffen. Bewoners nemen in belangrijke mate deel aan de proef en zijn bereid hun afval te scheiden (en daarmee bij te dragen aan hergebruik). Tegenvallend bereidheid van bewoners om deel te nemen aan de proef. 2013 start proef; eind 2013 evaluatie, op basis van resultaten bepalen of voortzetting van de proef in andere wijken haalbaar is. Kosten zijn binnen begroting gedekt. Initiërend. Gemeente (Uitvoering) Toename van de gescheiden inzameling tot 60-65%.
WeCycle Verhogen van de inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparaten. Veel van de apparaten of delen daarvan kunnen worden hergebruikt. - bewustwording bij bewoners over gebruik van grondstoffen; - toename hergebruik. Inwoners zullen zelf apparaten bij inzamelpunten moeten aanleveren (dit kan leiden tot verminderde bereidheid om het te doen). Bewoners leveren apparaten in grote mate in, waardoor deze apparaten (en delen daarvan) kunnen worden hergebruikt. Tegenvallend bereidheid van bewoners om apparaten in te leveren. 2013 gestart, evaluatie in 2014 Kosten zijn binnen begroting gedekt. Proef afvalscheiding, Café Repair
13
versie 2.0
Rol gemeente Trekker Effecten
Initiërend. Gemeente (Uitvoering). Toename inzameling elektrische apparaten met 20-25%
4.3
Hergebruik grondstoffen bij werken/werkzaamheden gemeente Hergebruikte grondstoffen gebruiken bij de realisering van specifieke werken in Purmerend of in de uitvoering daarvan. Bijdrage aan het hergebruik van grondstoffen (Cradle to Cradle principe). - goed voorbeeld doet goed volgen (zichtbaarheid van hergebruik kan bij bewoners/ondernemers leiden tot bewustwording en toepassing in eigen omgeving); - toename hergebruik. Geen. Bereidheid extra te investeren (hergebruikte materialen/ grondstoffen kunnen duurder zijn. Beschikbaarheid van hergebruikte materialen/grondstoffen. Continue. p.m.
Omschrijving Waarom Positieve aspecten
Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
4.4 Omschrijving Waarom Positieve aspecten Negatieve aspecten Succesfactoren Faalfactoren Tijdspad Kosten Overige initiatieven Rol gemeente Trekker Effecten
Initiërend. Gemeente (Stadsbeheer/Uitvoering). Hergebruik grondstoffen bij werken/werkzaamheden bij gemeente: 40-50%.
Café Repair Kapotte apparaten laten repareren zodat deze niet bij het afval komen. Initiatief van Milieudefensie. Bijdrage aan het hergebruik van apparaten (Cradle to Cradle principe). Kapotte apparaten kunnen na reparatie worden hergebruikt. Geen. Veel bewoners maken gebruik van de dienstverlening van café Repair. Tegenvallende bereidheid bewoners om hun apparaten voor reparatie aan te bieden. Gestart in 2013. p.m. Faciliterend. Milieudefensie. Trekker bij gemeente: Reparatie van kapotte apparaten: 20-25%.
Hoofdstuk 5: Organisatie, communicatie en middelen 5.1: Organisatie/capaciteit Voor de uitvoering van de in de hoofdstukken 2, 3 en 4 vastgestelde actiepunten is een plan van aanpak vastgesteld. In dit plan van aanpak is nader aangegeven wat de opdracht is, hoe die opdracht wordt uitgevoerd, wie de ambtelijke opdrachtnemer is, wie als projectmanager is/wordt aangewezen en wie de deelprojectleiders zijn.
14
versie 2.0
Het is de bedoeling alle acties zo veel mogelijk te laten aansluiten op reeds vastgesteld beleid zodat er geen extra capaciteit nodig is. Begin 2014 zal er ook meer duidelijkheid komen over de betrokkenheid en inzet van de gemeente Beemster bij het opstellen en uitvoeren van een gezamenlijk actieplan. 5.2: Communicatie Zoals afgesproken, is er een plan van aanpak voor het opstellen van een duurzaamheidswebsite opgesteld. Deze website heeft tot doel om: bewoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen te informeren over alle ontwikkelingen en projecten op het gebied van duurzaamheid; inzicht te geven in alle projecten met betrekking tot duurzaamheid (dus ook de projecten en acties die door Purmerenders en Purmerendse organisaties c.q. bedrijven zijn/worden opgezet). Gekozen is voor een groeimodel. Eerst zal de beschikbare informatie op het gebied van duurzaamheid worden geplaatst. De verwachting is dat daarna ook andere organisaties hun informatie aan de website toevoegen. Het is van belang deze website zo actueel mogelijk houden. De daaruit voortvloeiende werkzaamheden zullen binnen de bestaande capaciteit (moeten) worden opgevangen. 5.3: Monitoring Met het Servicepunt Duurzame Energie van de provincie zijn afspraken gemaakt over het doen van een pilot met betrekking tot de monitoring van de duurzaamheidsmaatregelen in Purmerend. Dit betekent dat op basis van deze actielijst inzicht wordt gegeven in de CO₂-reductie, de besparing van energie en de opwekking van duurzame energie. Het pilot start in januari 2014. Tevens zullen op basis van deze actielijst effectindicatoren worden geformuleerd opdat de gemeente regelmatig verslag kan doen en kan communiceren over de effecten die de geformuleerde acties hebben opgeleverd of zullen opleveren. 5.4: Denktank duurzaamheid Overeenkomstig het besluit van de gemeenteraad d.d. 28 maart 2013 is een denktank duurzaamheid opgericht. Deze denktank bestaat uit vertegenwoordigers van: woningbouwcorporatie Intermaris/Hoeksteen; woningbouwcorporatie Wooncompagnie; Purmerendse Regio Ondernemers (PRO); Milieudefensie Purmerend; Opgewekt in Purmerend; Purmerendse Scholen Gemeenschap (PSG); Stadsverwarming Purmerend (SVP). Inmiddels hebben er twee vergaderingen plaatsgevonden. Betrokken partijen hebben aangegeven vooral geen praat-, maar een doeclub te willen zijn. Verder is afgesproken dat de actielijst leidraad zal zijn voor de taken die de denktank in de komende tijd verder zal oppakken. 5.5: Flexibiliteit/voortschrijdend inzicht De actielijst duurzaamheid is zodanig opgesteld dat aanpassing van actiepunten mogelijk is en er kan worden ingespeeld op veranderende omstandigheden of gewijzigd beleid van medeoverheden (EU, Rijk en provincie).
15
versie 2.0
5.6: Financiële middelen De actiepunten kunnen vooralsnog binnen het bestaande budget worden uitgevoerd. Toch kan niet worden uitgesloten dat er voor de uitvoering van specifieke actiepunten meer middelen beschikbaar zullen moeten komen.
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
16
