Uitgave van De Graaf+ Plaisier, accountants en belastingadviseurs
jaargang 2 - nr. 1 - april 2012
Accuratio
Binnenvaart special: • Henk van Laar: ‘Vervoer over water biedt nog volop mogelijkheden’ • Fiscale aspecten bij bedrijfsbeëindiging in de binnenvaart
Inhoud 3 Robert-Jan Zimmerman: ‘Voor de binnenvaart kan dit wel eens het jaar van de waarheid zijn’ 6 Fiscale aspecten bij bedrijfs beëindiging in de binnenvaart 8 Henk van Laar: ‘Zoveel mogelijk vrachtwagens van de weg’ 10 Profiel van een klant: A. Nobel en Zn. 12 Nieuwe vakantiewetgeving in 2012
Colofon Accuratio is het magazine voor cliënten en relaties van De Graaf + Plaisier, accountants en belastingadviseurs Hoewel bij het redigeren van Accuratio de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt betracht, bestaat altijd de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet juist meer is. De Graaf + Plaisier is dan ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze uitgave. Redactie-adres Wolweverstraat 32 2984 CD Ridderkerk (0180) 481 444 www.degraafplaisier.nl Contactpersoon redactie Sjaak Lagerwerf Tekst, eindredactie en productie Rijken & Jaarsma, Nieuwerkerk a/d IJssel Vormgeving BoulogneJonkers, Zoetermeer Fotografie Peter van Es Robert Tjalando Lithografie & druk Leerdam Druk, Leerdam
2 • April 2012 • Accuratio
Extra aandacht voor onze expertise van de binnenscheepvaart Dit voorjaar staan wij onder meer op de beurs ‘Construction & Shipping Industry’ die van 8 tot en met 10 mei in Gorinchem plaatsvindt. Dat doen we met een duidelijk doel: wij willen onze expertise van de binnenvaart en alle toeleverende bedrijven in deze sector prominenter onder de aandacht brengen. Dat doen we ook in deze Accuratio. Wij bedienen tal van klanten in deze branche: binnenvaartschippers, rederijen, bunkerbedrijven, bevrachters, werven, rederijen, assuradeuren. Van eenmansbedrijven tot grote, controleplichtige ondernemingen. Wij zijn van oudsher bekend met de particuliere binnenvaart. Sterker nog, na mijn militaire dienst begon ik mijn carrière ooit bij een administratiekantoor in Rotterdam dat zich geheel richtte op de binnenvaart. Omdat ik mijn vleugels wilde uitslaan, maakte ik bijna 25 jaar geleden de overstap naar De Graaf + Plaisier. Mij eerste klant daar was Mercurius Scheepvaart. Toen nog een betrekkelijk kleine scheepvaartonderneming, gevestigd aan het Veerplein in Zwijndrecht. Met Robert Zimmerman senior aan het roer en slechts een paar mensen in dienst. Inmiddels is deze onderneming (mede) onder zijn bezielende leiding uitgegroeid tot een internationaal opererende, toonaangevende cluster van bedrijven, gespecialiseerd in diverse activiteiten op het gebied van de binnenvaart. En wij zijn meegegroeid! Verderop in het magazine geeft de huidige directeur van Mercurius Shipping Group, Robert-Jan Zimmerman, zijn visie op de ontwikkelingen. Zijn stelling is onder meer dat schippers zich veel beter moeten organiseren om vanuit een sterk collectief naar buiten te kunnen treden. Een andere klant uit de binnenvaartbranche waar wij al vele jaren over de vloer komen, is het familiebedrijf A. Nobel & Zn., al sinds 1967 actief in met name de bunkerservice. Huidig algemeen directeur Huibert Nobel vertelt trots over zijn bedrijf, maar ook over de rol die wij als adviseur vervullen. Daarnaast hebben we gesproken met Henk van Laar, Beleidsmanager van Bureau Telematica Binnenvaart en voorzitter van de kring Rijnstreek van Koninklijke Schuttevaer. Hij legt uit waarom vervoer over water een aantrekkelijk alternatief is en meer aandacht van bestuurders en bedrijfsleven verdient. Natuurlijk mag onze eigen expertise niet ontbreken. We besteden onder meer aandacht aan de diverse fiscale haken en ogen die bij het beëindigen van een binnenvaartbedrijf een rol spelen. En we zoomen in op de vakantiewetgeving voor 2012, ook niet onbelangrijk. We willen ook met deze Accuratio onze kernwaarden benadrukken: persoonlijk contact, betrokkenheid, continuïteit in de mensen met wie u te maken heeft, meegroeien met uw onderneming, kennis van uw branche. Elkaar kennen en elkaar vertrouwen; dat is immers de basis voor een goede advisering. Veel leesplezier toegewenst en wellicht tot ziens op de beurs in Gorinchem! Sjaak Lagerwerf Partner
Robert-Jan Zimmerman, directeur Mercurius Shipping Group:
‘Voor de binnenvaart kan dit wel eens het jaar van de waarheid zijn’ Hard werken en weinig verdienen, dat is het imago van de binnenvaart. Veel faillissementen zijn er in de binnenvaart nog niet geweest, maar volgens RobertJan Zimmerman, directeur van de Mercurius Shipping Group, is het wel oppassen geblazen. Volgens Zimmerman zou het jaar van de waarheid wel eens aangebroken kunnen zijn. ‘Schippers moeten zich veel beter organiseren en vanuit een sterk collectief naar buiten treden. Het perspectief is namelijk goed: waar wegen elke dag vol staan, is er nog genoeg ruimte voor uitbreiding van vervoer over water.’
Accuratio • Maart 2012 • 3
Robert-Jan Zimmerman:
‘Schippers moeten zich veel beter organiseren en vanuit een sterk collectief naar buiten treden.’
Samenwerken is een must De binnenvaart is van oudsher sterk gefragmenteerd en bestaat uit veel eenmansbedrijven. ‘Een gevoel van saamhorigheid ontbreekt en dat maakt samenwerken lastig. Het wegvervoer is daarin veel beter. Zij beschikken bijvoorbeeld over een sterke lobby in Den Haag en Brussel. Ook in de binnenvaart wordt
‘De binnenvaart is in staat om de kwaliteit van ons leven te verbeteren’ 4 • April 2012 • Accuratio
daaraan gewerkt, maar we zijn er nog lang niet. Gelukkig groeit zowel bij de schippers als bij hun verenigingen het besef dat het belangrijk is de handen meer ineen te slaan. Het is de bedoeling dat binnen een à twee jaar sprake is van één brancheorganisatie voor de binnenvaart. Ook de overheid dwingt de binnenvaart daartoe stappen te maken. Dan is het vervolgens wel belangrijk dat ook de schippers zich daaraan committeren. Op dit moment is minder dan 55% aangesloten bij een vereniging of organisatie. Als we daadwerkelijk invloed willen uitoefenen, dan moet dat percentage flink omhoog. Alleen samen staan we sterk. Jongere ondernemers staan daar gelukkig wel voor open.’
Mercurius Shipping Group
Dienstverlening De Graaf + Plaisier De Graaf + Plaisier is al ruim twintig jaar als accountant en als fiscaal adviseur actief voor de Mercurius Shipping Group. Sjaak Lagerwerf is als fiscalist nauw bij de onderneming betrokken. ‘Toen ik bijna 25 jaar geleden de overstap maakte van een administratiekantoor naar De Graaf + Plaisier was Mercurius één van mijn eerste klanten. Ook vanwege de ervaring die ik in mijn vorige werkkring had opgedaan binnen de binnenvaart. Robert Zimmerman sr. zegt wel eens gekscherend dat ik bij hem het vak heb geleerd. De enorme groei van het bedrijf maakte ik dus van dichtbij mee.’
Met andere woorden: er worden veel uren gemaakt maar onder de streep houden de schippers niet genoeg euro’s over. Afgelopen jaar hadden we te maken met een opleving in de markt als gevolg van lage waterstanden, maar de start van dit jaar is nog niet zo hoopgevend geweest. Dit zou wel eens het jaar van de waarheid kunnen zijn.
Niemand zit te wachten op kapitaalvernietiging Binnen de binnenvaart is nog steeds sprake van overcapaciteit, al neemt die niet veel meer toe. Zimmerman: ‘Er worden nog maar mondjesmaat nieuwe schepen gebouwd. Financiering is ook in de binnenvaart een probleem. Veel ondernemers die een aantal jaren geleden hebben geïnvesteerd in de bouw van een nieuw schip, moeten nu speciale afspraken maken met hun financiers voor de betaling van aflossing en rente. Dat komt enerzijds door de enorme stijging van de brandstofprijzen en anderzijds doordat de prijzen van de ladingen laag zijn.
Natuurlijk zit niemand te wachten op kapitaalvernietiging als gevolg van faillissementen. Daarom gaan ook de banken op zoek naar oplossingen voor de wat langere termijn. Maar het blijft moeilijk, want op veel schepen rusten nu eenmaal langlopende leningen in de vorm van hypotheken.’ Kansen Toch ziet Zimmerman voldoende kansen. ‘Er is sprake van belangstelling vanuit de overheid, zowel op nationaal als op Europees niveau. De binnenvaart is immers in staat om de kwaliteit van ons leven te verbeteren. Door meer transport van goederen over het water te doen, neemt de druk van transport over de weg af. Dat zou op termijn minder files en vertragingen moeten opleveren en het milieu is daarbij gebaat.’
De Mercurius Shipping Group is een cluster van bedrijven gespecialiseerd in diverse activiteiten op het gebied van de binnenvaart: nieuwbouw en makelaardij van binnenvaartschepen (met name tankers), bevrachtingen, uitzenddiensten van personeel, administratieve en financiële diensten. Daarbij wordt intensief samengewerkt met scheepvaartondernemers. Robert-Jan Zimmerman: ‘Als Mercurius houden we ons bezig met investeren in en bouwen en exploiteren van diverse typen binnenvaartschepen. We zijn gespecialiseerd in het bouwen van chemietankers met gecoate of roestvrijstalen ladingtanks. In 2007 hebben wij een werf in Begej in Servië overgenomen. Daar bouwen we onze schepen; niet alleen het casco, maar bouwen daar de schepen ‘turn-key’ volledig af zodat ze op eigen kracht naar Nederland kunnen varen. We bouwen schepen voor onszelf, maar ook in opdracht van schippers of beursgenoteerde rederijen.’ Mer-Franchising Een andere belangrijke tak van sport binnen de Mercurius Group is Mer-Franchising. ‘Via een franchisesysteem helpen we startende binnenvaartondernemers bij de bouw en de exploitatie van hun schip. Voorwaarde is wel dat ze ervaring hebben als kapitein of als manager aan boord van het type schip dat wij bouwen. Ondernemerservaring of eigen kapitaal is geen vereiste. Het schip blijft een periode van zo’n vijf tot zeven jaar ons eigendom en wordt van ons gehuurd, uiteraard met de intentie tot koop na het verlopen van die periode. Wij helpen schippers met de start van hun onderneming met o.m. de financiële administratie, commerciële en technische begeleiding en personeelszaken. Als dat nodig is, gaan we mee naar de bank of naar de Kamer van Koophandel. Een helpende hand bij allerlei zaken waar je als startende binnenvaartondernemer tegen aan loopt.’
Accuratio • Maart 2012 • 5
Fiscale aspecten bij bedrijfsbeëindiging in de binnenvaart
Ondernemers krijgen bij het beëindigen van hun bedrijf te maken met vragen zoals: ‘Kunnen schuldeisers zich direct op mij verhalen?’ ‘Wat moet ik doen als mijn kind de zaak wil overnemen?’ Of: ‘Wat gebeurt er als ik geen opvolger kan vinden en ik mijn onderneming moet staken?’
Het gewicht dat een ondernemer aan deze vragen toekent, is bepalend voor de rechtsvorm die wordt gekozen: Blijft uw onderneming een eenmanszaak of is een BV een beter idee? In dit artikel gaan wij in op de rechtsvorm waarin de onderneming gedreven wordt en dan vooral op de fiscale aspecten van twee belangrijke rechtsvormen: de eenmanszaak en de BV. De rechtsvorm is fiscaal zeer relevant. Het bepaalt de tarieven en geeft regelin6 • April 2012 • Accuratio
gen voor de grondslag, de winst waarover uiteindelijk belasting wordt geheven. Verschillen inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting Een BV betaalt nooit meer dan 25% vennootschapsbelasting over haar winst. Bij een eenmanszaak kan het tarief oplopen tot 52% inkomstenbelasting. Ondanks dit grote tariefverschil kan een ondernemer er toch goed aan doen een
eenmanszaak te drijven. Enerzijds komt dat door de berekening van de grondslag: een eenmanszaak kent allerlei aftrekposten die de fiscale winst aanzienlijk kunnen verlagen. Een BV kent veel van deze regelingen niet. Anderzijds heeft de DGA van een BV te maken met de gebruikelijk-loonregeling en is er dividend- en inkomstenbelasting verschuldigd bij winstuitkering.
Een praktijkvoorbeeld Erik van Rijn is al jaren schipper in de binnenvaart en heeft een scheepvaart onderneming. Over 2012 verwacht hij een winst van € 100.000, ervan uitgaande dat de sluizen naar behoren werken en ijsblokkades niet aan de orde zijn. Onderstaande berekeningen laten zien hoeveel belasting Erik verschuldigd is als hij de onderneming in een eenmanszaak dan wel in een BV drijft. Eenmanszaak Winst uit onderneming Zelfstandigenaftrek MKB-winstvrijstelling Belastinggrondslag IB
Besloten Vennootschap € 100.000 -/- € 7.280 -/- € 11.127 € 81.593
Gemiddeld IB-tarief: 43% Totale belasting
€ 35.083
Winst uit onderneming Gebruikelijk loon Belastinggrondslag VpB
€ 100.000 -/- € 50.000 € 50.000
Te betalen VpB over winst (20% x € 50.000)
€ 10.000
Te betalen IB over loon (38,6% x € 50.000)
€ 19.304
Te betalen IB over dividend (25% x € 40.000)
€ 10.000
Totale belasting
€ 39.304
Uit bovenstaande berekeningen blijkt dat het voor Erik voordeliger is om zijn onderneming in een eenmanszaak te drijven, met de volgende kanttekeningen. In dit voorbeeld ontvangt Erik een loon van € 50.000. In de praktijk kan dit gebruikelijk loon ook lager liggen, maar het zal zelden lager dan € 42.000 zijn. Bovendien is Erik niet verplicht om zijn resterende winst jaarlijks als dividend uit te keren. In het geval dat geen uitkering plaatsvindt, scheelt dat € 10.000 aan belasting. Per saldo is dan de BV als rechtsvorm fiscaal voordeliger.
of andere stille reserves heeft. Bij staking van de onderneming ontstaat dan een winst van € 2.000.000. Aangezien Erik een eenmanszaak heeft, moet hij hierover circa € 905.000 inkomstenbelasting betalen!
Veranderen van rechtsvorm Omdat de winsten van zijn onderneming nooit meer dan € 100.000 bedroegen, was het voordeliger voor Erik om zijn onderneming in een eenmanszaak te drijven. Erik is inmiddels zestig jaar, en wil, mede door allerlei lichamelijke ongemakken, zijn eenmanszaak staken. Dit heeft ook fiscaal gezien grote gevolgen: er moet door Erik worden afgerekend over de stille en fiscale reserves die aanwezig zijn in zijn onderneming.
Hoewel bij zo’n omzetting in principe ook al afgerekend moet worden, mag dit afrekenmoment worden uitgesteld. Hieraan zijn wel eisen verbonden zoals het voortzettingscriterium. Kort gezegd betekent dit dat de onderneming binnen de BV niet binnen drie jaar na omzetting mag worden gestaakt. Als dit wel gebeurt, dan moet alsnog de inkomstenbelastingclaim worden voldaan.
Eriks schip heeft een handelswaarde van € 3.000.000. In de afgelopen jaren hebben afschrijvingen plaatsgevonden, waardoor het schip voor € 1.000.000 op de balans staat. Stel dat Erik geen winst behaalt in het stakingsjaar en geen fiscale
In het voorbeeld van Erik had De Graaf + Plaisier ervoor kunnen zorgen dat de te betalen belasting aanzienlijk was verminderd door op tijd de eenmanszaak om te zetten in een BV. Hoe hoger de winst, hoe voordeliger het wordt om dit te doen, is de algemene regel.
Oog voor de toekomst Had Erik op zijn zestigste willen stoppen, dan was het verstandiger geweest om minstens drie jaar eerder zijn onder neming om te zetten. Als Erik na die drie jaar zijn BV had opgeheven, had hij daarmee minimaal € 40.000 belasting bespaard. Hij was dan € 490.000
‘Fiscaal zo voordelig mogelijk’
vennootschapsbelasting en circa € 375.000 inkomstenbelasting verschuldigd geweest. Erik had er ook voor kunnen kiezen om na drie jaar alleen het schip met de stille reserve te verkopen en de BV in stand te houden. In dat geval hoefde hij slechts de vennootschapsbelasting af te dragen. De winst na aftrek van belasting ad € 1.510.000 had hij in de BV kunnen houden en hij had de ontvangen rente als dividend aan zichzelf kunnen uitkeren. Alle dividenduitkeringen zijn uiteraard wel voor 25% belast in de inkomstenbelasting. Naast het fiscale voordeel kent een BV ook een praktisch voordeel. Stel dat Erik zijn onderneming aan zijn zoons had willen verkopen. Dan is de verkoop van aandelen een veel eenvoudiger traject dan de verkoop van een onderneming in de vorm van een eenmanszaak. De uitkomst van bovenstaand voorbeeld betekent niet dat een BV altijd het voordeligst is. Het illustreert vooral het belang van een goede planning. Iedere ondernemer heeft immers zijn eigen balansverhoudingen en nog belangrijker: zijn eigen wensen. Uw zorg is uw wensen op tijd kenbaar te maken. Onze zorg is aan uw wensen te voldoen. En dat fiscaal zo voordelig mogelijk! Accuratio • Maart 2012 • 7
Henk van Laar:
‘Schaalgrootte en voldoende klanten, dat is waar het om draait.’
Zoveel mogelijk
Henk van Laar Henk van Laar is Beleidsmanager bij het Bureau Telematica Binnenvaart. Tevens was hij Programmaleider van Goederen Vervoer Randstad (GOVERA), een samenwerkingsverband tussen overheid en bedrijfsleven. Dit samenwerkingsverband is per 31 december 2011 opgeheven. Daarnaast is Van Laar voorzitter van de kring Rijnstreek van Koninklijke Schuttevaer, belangenbehartiger van de binnenvaart.
Gebeurt er niks, dan ontstaan er op vele plekken in het Randstedelijke wegennet grote problemen. Het goederenvervoer en het containervervoer zal zodanig groeien dat op grote delen van de dag een volledige rijstrook bezet zal zijn door vrachtwagens. Die verwachting werd eerder al uitgesproken door GOVERA, een samenwerkingsverband van over heden en bedrijfsleven dat zich de afgelopen jaren heeft bezig gehouden met het goederenvervoer in de Randstad. GOVERA is met ingang van dit jaar opgehouden te bestaan. Duitsland van oudsher de grote afnemer Meer vervoer over water om het wegtransport en daarmee het wegennet te ontlasten. Van Laar: ‘Het marktaandeel van de tankvaart en de containerbinnenvaart in de gehele transportketen is aanzienlijk en de verwachting is dat dit aandeel zal groeien. Datzelfde geldt voor bulkgoed dat bijvoorbeeld via steeds grotere duwcombinaties naar (vooral) het Duitse achterland wordt vervoerd. Van alles dat per binnenvaartschip vanuit de grote havens in Antwerpen en Rotterdam over water verder landinwaarts wordt getransporteerd, gaat 75% naar
8 • April 2012 • Accuratio
Duitsland. De grootste uitdaging is meer marktaandeel te verwerven in het vervoer van al die goederen, die niet aan de aanvoer over zee is gebonden.’ Roll-on-roll-off in de binnenvaart Initiatieven zijn er zeker. Zoals proeven met roll-on-roll-offschepen in de binnenvaart. Trailers die – net zoals in de zeevaart – per schip worden vervoerd. ‘Een vervoerder is geïnteresseerd volgens vaste diensten te gaan varen op bijvoorbeeld het traject Rotterdam-Tiel-Venlo. Maar het kost veel moeite om genoeg klanten te vinden. Vervoer per schip betekent dat je praat over grote hoeveelheden lading om het vervoer rendabel te laten zijn. Schaalgrootte en voldoende klanten, dat is waar het om draait. Zolang deze punten niet goed zijn ingevuld, blijft het een kip-ei verhaal.’ Als er op de A15 wat gebeurt, staat alles stil Verheugend noemt Van Laar het dat bij de aanleg van de 2e Maasvlakte is besloten dat in de verdeling tussen weg-water-spoor 45% van alle aanvoer per binnenvaartschip verder moet worden getransporteerd. Die noodzaak is ook economisch keihard aanwezig.
Vervoer over water biedt nog genoeg mogelijkheden Waar wegen dichtslibben, biedt vervoer over water nog genoeg ruimte. Een flink deel van alle goederen die nu nog over de weg gaan, kan ook over water worden vervoerd, meent Henk van Laar. Haal zoveel mogelijk vrachtwagens van de weg, is de boodschap. Om dat te realiseren, moet er wel wat gebeuren. Zoals verbetering van de waterinfrastructuur en het wegnemen van knelpunten in de afhandelingscapaciteit van havens. Maar ook meer samenwerking tussen alle partijen en meer bestuurlijke aandacht.
vrachtwagens van de weg ‘De Rotterdamse weginfrastructuur is dramatisch. Als er nu op de A15 wat gebeurt, staat alles stil.’ Om de verwachtingen van meer vervoer over water waar te maken, moet er wel worden geïnvesteerd: in terminals, in vergroting van de afhandelingscapaciteit in het achterland, in ICT en in keten optimalisatie. Dat dit soort investeringen een vrij zeker rendement kunnen opleveren, bewijst de recent aangelegde containerterminal in Alphen aan den Rijn aan de Gouwe. Met bierbrouwer Heineken als grote klant. ‘100.000 TEU op deze terminal lijkt niet veel op een totaal van miljoenen containers in de Rotterdamse haven. Het gaat om een breder perspectief, om het gehele netwerk. Maar dan kun je niet hebben dat een oude hef in de brug bij Waddinxveen spontaan naar beneden valt. Of dat de sluis in Eefde wekenlang buiten gebruik is.’
Vervoer over water moet betrouwbaar zijn
Samenwerking is de sleutel Samenwerking is de sleutel om knel punten op te lossen. Dat is ook in GOVERA-verband vastgesteld: tussen de verschillende overheidslagen, commerciële partijen en in publiek-private samenwerking. De overheid moet niet alleen fors investeren in verbetering van de weginfrastructuur, maar ook in het oplossen van knelpunten in de waterinfrastructuur. ‘Producenten en retailers willen lange termijn commitment. Vervoer over water moet betrouwbaar zijn. Dat is een belangrijke factor om ze over de streep te trekken meer gebruik te maken van de vervoersmogelijkheden over water.’ Ook de binnenvaart zelf is aan zet, vindt Van Laar. Bijvoorbeeld door intensivering van de samenwerking op brancheniveau. ‘Er zijn weliswaar stappen gezet, maar we zijn er nog lang niet. Eigenlijk moet er één brancheorganisatie voor de binnenvaart komen waarin alle belangengroepen zijn vertegenwoordigd. Daarmee kun je veel meer een vuist maken naar andere spelers in dit veld.’
stromen zijn daarmee veel efficiënter in te richten. Het initiatief voor een Europees informatienetwerk, River Information Services, is een goed voorbeeld, vindt Van Laar. Hiermee moet binnen heel Europa op een gestandaardiseerde manier informatie worden uitgewisseld over en met schepen, bijvoorbeeld over hun lading en hun route. Een schipper hoeft zich nog maar één keer elektronisch aan te melden, aan het begin van zijn reis. Schippers en verladers kunnen efficiënter werken en een instantie als Rijkswater staat zal de scheepvaart beter kunnen begeleiden. Minder administratieve rompslomp Belangrijke winst is volgens Van Laar te halen uit deze digitalisering. ‘Met behulp van digitale controles en inspecties zijn de administratieve lasten flink terug te dringen. Minder rompslomp betekent minder kosten en dat is in deze tijd een gevoelig punt. Want de recessie laat zijn sporen na. Voor veel schippers is het op de kleintjes letten, teren op je reserves en deze moeilijke tijd zien door te komen.’
River Information Services Verbetering is ook mogelijk via verdere ketenoptimalisatie en innovaties van op IT gebaseerde toepassingen. Informatie Accuratio • Maart 2012 • 9
Profiel van een klant
A. Nobel & Zn.: totaalleverancier voor de scheepvaart
Huibert Nobel (l) en Sjaak Lagerwerf: ‘We beginnen voorzichtig na te denken over zaken als bedrijfsopvolging en estate planning.’
A. Nobel & Zn. is al sinds 1967 actief in de binnenvaart, met name in de bunkerservice. Het leveren van brandstoffen en oliën is nog steeds een van de hoofdactiviteiten van het familiebedrijf. Naast de traditionele brandstoffen wil het bedrijf zich ook toeleggen op het bunkeren van LNG, een nieuwe ontwikkeling in de binnenvaart. Naast de bunkerservice zijn door de jaren heen nog twee belangrijke pijlers aan het bedrijf toegevoegd. Eén daarvan is filtration & separation, de ander is Nobel Handelsmaatschappij, een ‘winkelbedrijf ’ dat geheel is toegerust op de scheepvaart. De Graaf + Plaisier komt al vele jaren als accountant en adviseur bij Nobel over de vloer. Huibert Nobel is de huidige (algemeen) directeur van A. Nobel & Zn. ‘Mijn familie heeft van oudsher te maken met het water en met de scheepvaart,’ vertelt hij. ‘In Zwijndrecht hebben we de beschikking over een eigen kade met een lengte van 230 meter. Twee jaar geleden hebben we onze nieuwbouw aan de wal,
een modern bedrijfspand bestaande uit een uitstekend geoutilleerd magazijn en bijbehorende kantoorruimte, in gebruik genomen. Schepen kunnen bij ons voor de deur aanleggen en bunkeren. In de toekomst willen we ook een LNGbunkerterminal voor zee- en binnenvaartschepen aanleggen.’ Jarenlange vertrouwensband De relatie met De Graaf + Plaisier gaat ver terug. Fiscalist Sjaak Lagerwerf komt al vele jaren bij het bedrijf over de vloer. Vanaf maart 1992, rekenen beiden terug. Destijds als assistent-accountant, inmiddels als fiscaal sparringpartner. Sjaak Lagerwerf: ‘Destijds, bij de opvolging van vader, is nagedacht over
‘We zijn als accountants en belastingadviseurs meegegroeid met de klant’ 10 • April 2012 • Accuratio
de structuur van het hele bedrijf. Nu, vele jaren verder, beginnen we weer voorzichtig na te denken over zaken als bedrijfsopvolging en estate planning. Ook de fiscaliteit van de verschillende beheer-bv’s en de fiscale privézaken worden door ons verzorgd. We zijn als accountants en belastingadviseurs meegegroeid met de klant.’ Huibert Nobel beaamt dit. ‘Wij maken vooral gebruik van – wat ik noem – de bovenkant van hun dienstverlening,’ verduidelijkt hij. ‘Het samenstellen van onze jaarrekening gebeurt bijvoorbeeld in eigen huis door onze controller. Piet Noteboom RA en zijn controleteam verzorgen de wettelijk verplichte controle van de jaarcijfers. Wij zijn van oudsher een familiebedrijf. Ook vanuit die optiek is het goed dat een bevoegd accountant onze jaarstukken controleert en daarover aan de aandeelhouders in de familie rapporteert.’ De noodzaak tot diversificatie Nobel realiseerde zich al vroegtijdig dat je met het alleen leveren van brandstof,
oliën, smeermiddelen en scheepsbenodigdheden in de binnenvaart niet of nauwelijks onderscheidend kunt zijn. ‘Brandstof en oliën blijven we leveren en ook voor alle scheepsbenodigdheden kan men bij ons terecht. Met dit brede assortiment kunnen we een kaal schip helemaal uitrusten. Het merendeel van die artikelen hebben we ook op voorraad. Toch voelden we al jaren geleden de behoefte tot verdere diversificatie. We hebben daarom destijds een aantal strategische sessies gehad. Ook De Graaf + Plaisier was daarbij betrokken. Uit die sessies kwam naar voren dat het snel kunnen leveren van filters een nieuwe markt voor ons zou zijn. Elk schip heeft meerdere motoren aan boord en elke motor (en elk merk) heeft zijn eigen filter.’ Meer dan 10.000 verschillende filters op voorraad Inmiddels is het bedrijf voorraadhouder van een compleet programma van meer dan 10.000 verschillende filters voor lucht-, olie-, brandstof-, water- en
hydraulische systemen. ‘We hebben filters van diverse merken op voorraad, maar laten ook de meest uiteenlopende filters onder een eigen merknaam maken. Fleetguard is een van onze huismerken. Onze filters worden inmiddels ook in de industrie gebruikt. We versturen producten over de gehele wereld. Wij krijgen regelmatig telefoontjes of mailtjes met de vraag of we toevallig nog over een bepaald filter beschikken dat elders niet meer verkrijgbaar is. Het komt geregeld voor dat we nog zo’n filter ergens op een schap hebben liggen. Bovendien houden we de historie van onze klanten en de geleverde filters nauwgezet bij. Je wil niet weten hoe blij je die klant op dat moment maakt als je nog zo’n type filter kunt leveren…’
Innovatie in de binnenvaart: LNG in plaats van gasolie Een nieuwe, innovatieve ontwikkeling in de binnenvaart is de vervanging van gasolie door LNG als brandstof. Dat geeft aanzienlijke besparingen op de brandstofkosten en bovendien is het goed voor het milieu. Vergeleken met dieselmotoren is de uitstoot van zowel CO2 als NOX aanzienlijk lager. Als bunkerbedrijf speelt A. Nobel & Zn. hierop in. ‘In 2016 zullen de Europese emissienormen zodanig worden aangescherpt, dat veel van de huidige schepen niet aan de eisen kunnen voldoen. Een alternatief is LNG als brandstof: goedkoper, zuiniger en duurzamer. Wij hebben afgelopen jaar – onder het toeziend oog van overheden en andere belanghebbenden – voor het eerst een schip gebunkerd met LNG vanaf onze eigen kade. Die proef is goed verlopen. De komende jaren willen we investeren in een eigen installatie op ons terrein. Want de trend naar LNG is niet te stuiten.’ Accuratio • Maart 2012 • 11
Nieuwe vakantiewetgeving in 2012 Vanaf 1 januari 2012 heeft iedere werkgever met gewijzigde regels te maken rond het toekennen en opnemen van vakantiedagen.
Een terugblik: de oude Vakantiewetgeving Iedere werknemer in Nederland heeft recht op 20 vakantiedagen (op fulltime basis) per jaar. In veel CAO’s en arbeidsovereenkomsten staan ruimere afspraken. Het is de bedoeling dat deze vakantiedagen ook daadwerkelijk worden opgenomen. In de praktijk bleken veel vakantiedagen mee te gaan naar het nieuwe jaar. Zo ontstond voor sommige werknemers een stuwmeer aan vakantiedagen. Omdat de werknemers hun vakantiedagen 5 jaar mochten opsparen, vormt dit ook een financieel risico voor de werkgever. Bij uitdiensttreding moet er immers afgerekend worden! Langdurig zieken vormden een uitzonderingspositie bij de opbouw: alleen over het laatste ziektehalfjaar werden vakantiedagen opgebouwd. De oude Vakantiewet was, ook met het oog op jurisprudentie van het Europese Hof, aan modernisering toe. Het wetsvoorstel is op 24 mei 2011 door de Eerste Kamer aangenomen en is van kracht sinds 1 januari 2012. De wijzigingen in de nieuwe Vakantiewetgeving - De opbouw van vakantiedagen over een jaar is vanaf 1 januari gesplitst in wettelijk (20 dagen op fulltime basis of 4 maal de overeengekomen arbeidsduur) en bovenwettelijk (de hogere afspraak in CAO of arbeidsovereenkomst min de wettelijke 20). - De wettelijke vakantiedagen moeten opgenomen worden. Doet een werknemer dit niet, dan verjaart de opbouw 6 maanden na het jaar van opbouw. Indien een werknemer 20 dagen opbouwt in 2012 en die worden niet allemaal opgenomen, dan verjaart het restant per 1 juli 2013. - Voor bovenwettelijke vakantiedagen blijven de oude regels gelden, die verjaren dus na vijf jaar. Eventueel mogen deze, in overleg met de werkgever, uitbetaald worden. Over uitbetaling van vakantiedagen moet ook vakantietoeslag (van minimaal 8%) worden betaald. - Langdurig zieken ontvangen dezelfde rechten als gezonde werknemers. Dit houdt in dat over de volledige ziekteperiode vakantiedagen worden opgebouwd en niet alleen over het laatste halfjaar. Voor vakantie-opname tijdens ziekte gelden aangepaste regels.
Bijzonderheden en uitzonderingen Voor vakantiedagen die opgebouwd zijn vóór 1 januari 2012, blijft de oude regeling gelden. Deze vervallen dus na vijf jaar. Is een werknemer redelijkerwijs niet in staat om vakantie op te nemen, bijvoorbeeld door ziekte of doordat de aanvraag meerdere malen door de werkgever is afgewezen, blijft (ook voor wettelijke vakantiedagen!) een verjaringstermijn van vijf jaar gelden. Een werkgever mag, bij CAO of bij schriftelijke arbeidsovereenkomst, ten gunste van de werknemer van de verjaringstermijn van een half jaar voor wettelijke vakantiedagen afwijken. Vakantiewetgeving en arbeidsovereenkomst Het opbouwen van vakantiedagen tijdens een ziekteperiode van (bijvoorbeeld) twee jaar zal veel vragen oproepen bij werkgevers. De zieke werknemer heeft in principe de verplichting om wettelijke vakantiedagen op te nemen maar zal dat, tenzij hij bezig is met een re-integratieproces, niet altijd kunnen doen. De verjaringstermijn van de wettelijke vakantiedagen schuift dan gelijk op van een half naar vijf jaar! Om een deel van dit probleem te voorkomen, kunnen werkgevers in de arbeidsovereenkomst van nieuwe werknemers opnemen dat de werknemer tijdens arbeidsongeschiktheid geen recht heeft op de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen. Dit kan alleen als er geen CAO van toepassing is waarin ruimere afspraken staan. Vakantiewetgeving in de praktijk Sommige aspecten van de nieuwe Vakantiewet roepen vragen op. Omdat er nog geen jurisprudentie over deze wetgeving bestaat, zullen situaties van geval tot geval worden bekeken. Voorkom dat arbeidsconflicten ontstaan door een verschillende uitleg van de wet. De werkgever kan hieraan bijdragen door de werknemers goed te informeren én een goed verlofregistratie systeem bij te houden. Het registreren van de opgebouwde en opgenomen vakantiedagen onderaan de salarisspecificatie, zal in veel gevallen niet afdoende zijn. Het is belangrijk om te weten uit welke elementen de opbouw bestaat, van welke soort vakantiedagen een snipperdag afgeboekt moet worden en op welk moment een vakantiedag verjaart! De salarisafdeling van de Graaf + Plaisier kan u desgewenst behulpzaam zijn bij het inrichten van een dergelijk verlofregistratiesysteem.
