Aanvraag vergunning Ruimte voor de Rivierproject Vier Maatregelen Nederrijn: deelgebied steenfabriek Elst

Directoraat-generaal Natuur & Regio Directie Regio en Ruimtelijke Economie

Aanvraag vergunning Ruimte voor de Rivierproject Vier Maatregelen Nederrijn: deelgebied steenfabriek Elst

Behandeld door mr. J.J. Griep T 070 888 3209 F 070 888 3250 [email protected]

Datum 22 januari 2013 Bijlage nummer

1

Horend bij kenmerk

12384367

Datum

17 december 2012

Contactpersoon

mr. J.J. Griep

DE AANVRAAG Boskalis vraagt namens Rijkswaterstaat een vergunning aan op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 (hierna: Nb-wet 1998) voor de realisatie van het project Vier Maatregelen Nederrijn, deelgebied steenfabriek Elst in het Natura 2000-gebied Uiterwaarden Neder-Rijn. Uitvoering van dit project vindt plaats in het kader van de Planologische Kernbeslissing (PKB) Ruimte voor de Rivier. De doelstellingen die ten grondslag liggen aan de PKB Ruimte voor de Rivier zijn het brengen van de bescherming van het rivierengebied op het wettelijke niveau en het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. Het voornemen is het obstakelvrij maken van een deel van de uiterwaarden bij Elst. Daartoe zal een fors deel van het steenfabrieksterrein en een beperkt deel van het terrein van de voormalige machinistenschool worden afgegraven. Voor een uitgebreidere beschrijving van de voorgenomen activiteiten wordt kortheidshalve verwezen naar de passende beoordeling behorende bij de aanvraag. Bevoegdheid tot vergunningverlening De voorgenomen activiteit valt onder artikel 2, sub e van het Besluit vergunningen Nb-wet 1998, luidend: het treffen van maatregelen en voorzieningen die nodig zijn met het oog op de ontwikkeling, werking en bescherming van de hoofdwateren in de zin van het Waterbesluit. In het kader van Ruimte voor de Rivier vinden zowel werkzaamheden plaats die onder de uitzonderingsbepaling vallen (alle maatregelen op het gebied van rivierverruiming en waterstanddaling) en waarvoor de staatssecretaris van EL&I bevoegd is, als werkzaamheden die daar niet onder vallen (recreatieve voorzieningen, zoals de aanleg van wandelpaden, passantensteigers, uitkijkpunten). Voor deze laatste werkzaamheden is de provincie bevoegd gezag.

Pagina 1 van 8


WETTELIJK KADER Natura 2000-gebieden In relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied zijn in deze relevant de artikelen 19d (lid 1), 19e, 19ia en het artikel 19f (lid 1) van de Nb-wet 1998. De exacte wetsteksten zijn te raadplegen op regelgeving’.

www.overheid.nl onder ‘wet- en

BELEID Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte vastgesteld, als opvolger van de Nota Ruimte. Volgens de structuurvisie is het Rijk verantwoordelijk voor en door de EU aanspreekbaar op het nakomen van de in internationaal verband aangegane verplichtingen, inclusief Biodiversiteitsverdrag en de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Het Rijk stelt kaders waarbinnen de provincies een provinciaal en landsgrensoverschrijdend natuurnetwerk, zijnde de herijkte nationale Ecologische Hoofdstructuur (EHS), begrenzen, beschermen en onderhouden. Tot de herijkte EHS behoren de Natura 2000-gebieden, de Nationale Parken, de Noordzee en de grote wateren inclusief de grote rivieren. De natuur in de EHS blijft goed beschermd met een ‘nee, tenzij’-regime in relatie tot de wezenlijke kenmerken en waarden. Het gaat daarbij om: waardevolle aspecten zoals natuurschoon, schoon water, het aanwezig zijn van bepaalde plant- of diersoorten, gebieden van aardwetenschappelijk belang en het afwezig zijn van lawaai. Op de EHS in de grote rivieren en de Noordzee is het ‘nee, tenzij’-regime niet van toepassing. In de structuurvisie staat over het waterbeheer het volgende vermeld. Voor het integrale beheer van het hoofdwatersysteem waartoe naast de grote wateren zoals Noordzee en Waddenzee ook de grote rivieren en de rijkskanalen behoren, is het Rijk verantwoordelijk. Samen met de waterschappen is het Rijk ook verantwoordelijk voor de bescherming van Nederland tegen overstromingen. Het watersysteem maakt deel uit van vier grote internationale stroomgebieden (Rijn, Maas, Eems, Schelde). Het Rijk beschermt de primaire waterkeringen zoals dijken en dammen die in beheer zijn bij het Rijk. Het Rijk borgt ook dat het rivierensysteem ruimte houdt om water over Rijntakken en Maas veilig af te voeren, ook voor de lange termijn. In het nationale Deltaprogramma werken de gezamenlijke overheden aan een totaal pakket van wateren ruimtelijke oplossingen om Nederland vanaf 2015 ook voor de volgende generaties te beschermen tegen hoogwater. De rijksstructuurvisie (voorheen PKB) Ruimte voor de Rivier blijft als uitwerking van de SVIR bestaan. Het rijk wil voorts voldoende veiligheid tegen overstromingen realiseren. Hiertoe richt het rijk zich op het hoofdwatersysteem, waartoe ook de grote rivieren behoren. Het rijk wil in het gebied van de grote rivieren de veiligheid tegen overstromingsgevaar handhaven en de ruimtelijke kwaliteit verbeteren. Waar nodig worden maatregelen genomen om de te verwachten hogere rivierafvoeren te verwerken. De bestaande ruimte voor de rivier wordt behouden. Hiertoe wordt Pagina 2 van 8


in het zoekgebied voor verbreding van het winterbed, de inrichting als waterbergingsgebied, of voor de versterking van dijken, gedurende een periode van tien jaar na vaststelling van de Nota Ruimte, gevrijwaard van ontwikkelingen die een inrichting ten behoeve van de bescherming tegen overstromingen kunnen bemoeilijken. Als randvoorwaarde voor rivierverruimende maatregelen wordt gesteld dat deze maatregelen blijven binnen de randvoorwaarden die worden gesteld door de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Hiertoe is specifiek voor het rivierengebied een Strategisch kader Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn opgesteld. PKB Ruimte voor de Rivier Op 19 december 2006 is de PKB Ruimte voor de Rivier door de Eerste Kamer vastgesteld. Daarbij heeft het (toenmalige) kabinet besloten om de bescherming tegen overstromingen in het rivierengebied uiterlijk in 2015 op het vereiste niveau te brengen en tegelijk de ruimtelijke kwaliteit in het rivierengebied te verbeteren. Op de locaties, waar ruimtelijke maatregelen ten behoeve van de veiligheid worden genomen, zal de herinrichting zoveel mogelijk worden aangegrepen om de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren. Hierbij zal in Natura 2000-gebieden worden gestreefd naar een pakket van maatregelen dat bijdraagt aan de verbetering van de habitattypen en van de leefgebieden van soorten die worden bedreigd. In lijn met de Nota Ruimte is dit gericht op het behoud van bestaande en de ontwikkeling van nieuwe kernkwaliteiten van de verschillende riviertakken. VERGUNNINGPLICHT De aangevraagde activiteiten vinden plaats in of nabij het Natura 2000-gebied Uiterwaarden Neder-Rijn. Ik stel vast dat de aangevraagde activiteiten mogelijk van invloed kunnen zijn op de instandhoudingsdoelen van het bovengenoemde beschermde Natura 2000gebied. Om die reden ben ik van mening dat de voorgenomen activiteiten vergunningplichtig zijn onder de Nb-wet 1998. BESCHERMDE NATUURWAARDEN Beheerplan In dit geval kan vastgesteld worden dat ten aanzien van de voorgenomen activiteiten, op het moment van besluitvorming, geen beletsel voortvloeit uit enig beheerplan op basis van de Nb-wet 1998. Geen beheerproject De voorgenomen activiteiten vormen een project dat geen direct verband heeft met of nodig is voor het beheer van het betrokken Natura 2000-gebied. De voorgenomen activiteiten zijn voorts nog niet eerder beoordeeld in het kader van de Nb-wet 1998.

Pagina 3 van 8


Mogelijk significante gevolgen Op grond van artikel 19f, lid 1 van de Nb-wet 1998 in combinatie met artikel 19g, lid 1 van de Nb-wet 1998 dient een passende beoordeling aangeleverd te worden door de initiatiefnemer. Het Europese Hof van Justitie heeft in zijn arrest van 7 september 2004 aangegeven dat een passende beoordeling slechts dan achterwege kan worden gelaten, indien op grond van objectieve gegevens kan worden uitgesloten dat uitvoering van de werkzaamheden afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor dat gebied. In dit geval kunnen dergelijke gevolgen niet bij voorbaat uitgesloten worden. Ik concludeer dat een passende beoordeling vereist is. U heeft een dergelijke passende beoordeling bij uw aanvraag gevoegd. De gevraagde vergunning kan slechts verleend worden, indien ik mij ervan heb kunnen verzekeren dat, gelet op de instandhoudingsdoelstellingen van het desbetreffende gebied, de wezenlijke kenmerken van het gebied niet aangetast zullen worden. In het onderstaande volgt mijn beoordeling van uw effectenanalyse en conclusies. De diverse beschermde waarden van het betrokken Natura 2000-gebied staan vermeld op www.rijksoverheid.nl (‘Onderwerpen’ > ‘Natuur’ > ‘Natura 2000’). Selectie van relevante natuurwaarden In het Natura 2000-gebied Neder-Rijn zijn binnen het beïnvloedingsgebied van de werkzaamheden vier categorieën specifieke instandhoudingsdoelen te onderscheiden: habitattypen, habitatsoorten, broedvogels en niet-broedvogels. In de passende beoordeling is onderzocht of sprake zou kunnen zijn van aantasting van de instandhoudingsdoelstellingen met betrekking tot deze categorieën. Het betreft het habitattype hardhoutooibossen, de habitatsoorten grote modderkruiper en kamsalamander en de vogelsoorten: ijsvogel, porseleinhoen, kwartelkoning; kolgans en grauwe gans. Met betrekking tot de in de passende beoordeling geselecteerde beschermde habitattypen en soorten, merk ik deze als volledig en juist aan. PASSENDE BEOORDELING Habitattypen Binnen het plangebied komt het kwalificerende habitattype droge hardhoutooibossen voor. Dit hardhoutooibos blijft behouden. Het plan voorziet bovendien in een uitbreiding van het areaal aan (hardhout)ooibos. Het instandhoudingsdoel ten aanzien van hardhoutooibos betreft verbetering van de kwaliteit en uitbreiding van de oppervlakte. Dit instandhoudingsdoel wordt door de ingrepen niet aangetast, maar wordt juist door de uitbreiding van het areaal aan hardhoutooibos voor een deel gerealiseerd.

Pagina 4 van 8


Habitatsoorten Het plangebied is momenteel een beperkt potentieel leefgebied voor de grote modderkruiper en kamsalamander. De soorten zijn echter niet in het plangebied aanwezig. Het areaal aan oppervlaktewater in het plangebied wordt aanzienlijk vergroot, hetgeen leidt tot meer potentieel leefgebied voor deze soorten. De ingreep leidt aldus tot een verbetering van de kwaliteit en oppervlakte van het leefgebied. Vogelsoorten De enige broedvogelsoort die momenteel in het plangebied voorkomt is de ijsvogel. De exacte nestplaats van de soort is niet bekend. Voorafgaand aan de werkzaamheden wordt de exacte broedplaats van de soort in kaart gebracht en waar mogelijk gespaard. Werkzaamheden rond nestplaatsen zullen niet in het broedseizoen (1 maart – 1 juli) worden uitgevoerd, zodat broedende ijsvogels niet zullen worden verstoord. Dit is als mitigerende voorwaarde 10) opgenomen in de vergunning. Daarnaast wordt in het gebied een nieuwe ijsvogelwand aangelegd. Het instandhoudingsdoel wordt daarmede voor een deel gerealiseerd. De broedvogelsoorten porseleinhoen en kwartelkoning broeden niet in het plangebied zelf, maar in andere delen buiten het plangebied. Derhalve kan van verstoring door de werkzaamheden geen sprake zijn. In het deelgebied Elst is geen of zeer weinig ruimte voor foeragerende watervogels en overwinterende vogels, waarvoor de uiterwaarden van de NederRijn als Natura 2000-gebied zijn aangewezen. Naar verwachting komen alleen incidenteel exemplaren van de grauwe gans en kolgans voor in het gebied voor. Van een significante verstoring is geen sprake. Met de conclusies uit de aangeleverde passende beoordeling kan ik instemmen. CUMULATIE Op basis van artikel 19f van de Nb-wet 1998 dient bij vergunningverlening voor projecten of plannen een beoordeling plaats te vinden van de cumulatieve effecten, indien deze projecten of plannen, afzonderlijk of in combinatie met andere projecten of handelingen, significante gevolgen kunnen hebben voor het desbetreffende gebied. Ik heb hiervoor reeds geconcludeerd dat de uitvoering van de voorgenomen activiteiten zelfstandig beschouwd, niet kan leiden tot een verslechtering van de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in het betreffende Natura 2000-gebied of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten, waarvoor het betreffende gebied is aangewezen.

Pagina 5 van 8


Tegelijkertijd met de herinrichting van het plangebied Elst, worden ook de deelgebieden Middelwaard, Doorwerthse Waarden en Tollewaard heringericht. Van significant negatieve effecten is geen sprake, omdat de desbetreffende vogelsoorten niet in het gebied aanwezig zijn en/of dat door de herinrichting een verbetering van de oppervlakte en kwaliteit optreedt. Na cumulatie met de zeer geringe, niet significant negatieve effecten van overige plannen en handelingen rondom de steenfabriek Elst, gelegen in de Uiterwaarden Neder-Rijn, is het ontstaan van een significant effect uitgesloten. Ik concludeer dat binnen de aangeleverde passende beoordeling een volledige en juiste cumulatie-toetsing is uitgevoerd. BESPREKING VAN DE ZIENSWIJZEN Naar aanleiding van deze aanvraag zijn, op grond van artikel 44, lid 3 van de Nbwet 1998, de provincie Utrecht en de gemeenten Utrechtse Heuvelrug, Rhenen en Wijk bij Duurstede in de gelegenheid gesteld over deze aanvraag hun zienswijze kenbaar te maken. De provincie Utrecht en gemeente Rhenen hebben binnen de gestelde termijn gereageerd. Daarbij hebben zij aangegeven geen aanleiding te hebben tot het maken van nadere opmerkingen. De overige belanghebbenden hebben niet gereageerd. COORDINATIEPROCEDURE Bij de voorbereiding van de besluiten die nodig zijn voor de uitvoering van de maatregelen bij het project Ruimte voor de Rivier is gekozen voor toepassing van de provinciale en een gemeentelijke coördinatieregeling, zoals bedoeld in de artikelen 3.30 en 3.33 Wet ruimtelijke ordening (Wro). De bedoeling van de voornoemde coördinatie is om de voorbereiding en bekendmaking van de besluiten in één of meerdere clusters gecoördineerd te laten plaatsvinden. Dit heeft bovendien tot gevolg dat Gedeputeerde Staten van andere bestuurorganen, tenzij dit een bestuursorgaan is van het Rijk, de medewerking kunnen vorderen, die voor het welslagen van de coördinatie nodig is. Het toepassen van de genoemde coördinatieregeling heeft mede tot doel dat de bekendmaking van besluiten de gelegenheid tot het naar voren brengen van zienswijzen daarop, respectievelijk het indienen van beroep daartegen voor de verschillende besluiten gelijktijdig plaats vindt. CRISIS- EN HERSTELWET (Chw) In het Besluit Uitvoering Crisis- en herstelwet, tweede tranche, is besloten dat alle projecten ter uitvoering van de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier onder de Crisis- en herstelwet vallen. Gezien het grote maatschappelijke belang van de projecten is een snelle realisatie wenselijk (Crisis- en herstelwet, bijlage I, artikel 7.5). Dit betekent onder meer dat:

Pagina 6 van 8


   

de Raad van State binnen zes maanden beslist op het ingestelde beroep; het relativiteitsvereiste geldt: de geschonden norm moet dienen om de belangen van de benadeelde te beschermen; er geen pro forma beroep meer kan worden ingesteld: het beroepschrift moet binnen de termijn worden ingediend; decentrale overheden geen beroep kunnen instellen.

ZIENSWIJZEN Vanaf donderdag 9 augustus 2012 tot en met woensdag 19 september 2012 hebben het ontwerp Bestemmingsplan “Ruimte voor de Rivier – Fabrieksweg ong. Elst (Ut)”, PlanMER, ontwerpbesluit op grond van de Ontgrondingenwet, ontwerpbesluiten op grond van de Natuurbeschermingswet, ontwerpbesluit op grond van de Waterwet, Projectplan op grond van de Waterwet, ontwerpbesluit op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en de Ontheffing op de Landschapsverordening van provincie Utrecht inclusief bijbehorende stukken voor een ieder ter inzage gelegen. In het totaal zijn er acht zienswijzen naar voren gebracht op de verschillende besluiten. Gezien het toepassen van de coördinatieregeling is gekozen om één “nota van antwoord” op te stellen. In deze “nota van antwoord” zijn alle ingediende zienwijzen samengevat en van een reactie voorzien. Tevens is aangegeven welk bevoegd gezag de reactie heeft opgesteld en of de zienswijze heeft geleid tot een wijziging van het desbetreffende besluit en zo ja, welke wijziging dit is. De “nota van antwoord” is in ieder geval als bijlage opgenomen bij het bestemmingsplan. BEROEP Belanghebbenden die hun zienswijzen bij het ontwerpbesluit naar voren hebben gebracht, of belanghebbenden die redelijkerwijs niet kan worden verweten dat zij daarop geen zienswijzen naar voren hebben gebracht, kunnen in de periode, zoals aangegeven in de bekendmaking, beroep instellen tegen het definitieve besluit bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Deze rechter beslist in enige instantie over de ingestelde beroepen. Bovendien kunnen belanghebbenden beroep aantekenen, ook wanneer zij geen zienswijzen hebben ingediend, tegen alle wijzigingen in de definitieve besluiten ten opzicht van de ontwerpbesluiten. Het adres: Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State Postbus 20019 2500 EA Den Haag

Pagina 7 van 8


Het ondertekende beroepschrift dient tenminste te bevatten: • uw naam en adres; • de dagtekening • een omschrijving van het besluit waartegen het beroep is gericht; • een opgave van de redenen waarom u zich niet met het besluit kunt verenigen. Het instellen van beroep schorst de werking van de besluiten niet. Indien beroep is ingesteld, kan een verzoek worden gedaan tot het treffen van een voorlopige voorziening, bijvoorbeeld inhoudende een schorsing van het besluit. Het verzoek om een voorlopige voorziening moet worden ingediend bij de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, Postbus 20019, 2500 EA Den Haag. Bij het verzoek moet een afschrift van het beroepschrift worden overgelegd. Voor het indienen van een beroepschrift en/of een verzoekschrift om een voorlopige voorziening is griffierecht verschuldigd. CONCLUSIE Ik ben van mening dat de gevraagde vergunning onder voorschriften kan worden verleend.

Pagina 8 van 8

Aanvraag vergunning Ruimte voor de Rivierproject Vier Maatregelen Nederrijn: deelgebied steenfabriek Elst

Recommend Documents