Aanpak geweld Peelland Waarom geweld? We willen dat iedereen zich veilig kan voelen in zijn of haar woning, in de buurt, en in het dorp of de stad. Ook moeten mensen zich veilig kunnen voelen tijdens de uitvoer van hun dagelijkse werkzaamheden. Geweld doet hier afbreuk aan. De impact van geweld is groot, op zowel slachtoffer als op de samenleving. Geweld tast op grove wijze de lichamelijke integriteit van het slachtoffer aan. Ook in het regionaal Veiligheidsplan Oost-Brabant 2015-2018 wordt geweld als prioriteit benoemd. In het bijzonder wordt geweld tegen kwetsbare groepen, zoals ouderen, geprioriteerd. Er bestaan vele vormen van geweld. Preventie staat voorop bij de aanpak van geweld. Daarnaast is goede zorg voor het slachtoffer van geweld essentieel. Omdat de verschillende vormen van geweld een verschillende aanpak vereisen, worden er deelprojecten opgesteld per geweldsthema.
Wat willen we bereiken? Het doel is om het aantal geweldsdelicten de komende jaren te laten dalen. Hierbij zetten we in op zowel preventie als repressie . Doel is om preventief meer in te steken, waardoor repressief minder opgetreden hoeft te worden. Uiteindelijk doel is een afname van de verschillende vormen van geweld. Gelet op het uiteenlopende karakter van deze categorie is het niet opportuun om een overall doelstelling te formuleren. Uitgangspunten zijn: een integrale aanpak en het leveren van maatwerk. Dit kunnen we niet alleen, de kracht ligt juist in de integrale samenwerking van de verschillende partners. In het Regionaal Veiligheidsplan (RVP) zijn de volgende doelstellingen met betrekking tot geweld opgenomen: Overvallen • Openbaar Ministerie en politie streven bij overvallen naar een stabilisering van het ophelderingspercentage (misdrijven opgehelderd in % van misdrijven) op 45%. Deze doelstelling geldt zowel voor de eenheid als voor de basisteams. • Straatroof
Streefcijfer basisteam Peelland in 2015, 11 overvallen per jaar.
• Openbaar Ministerie en politie streven bij straatroof naar een stabilisering van het ophelderingspercentage (misdrijven opgehelderd in % van misdrijven) op 20%. Deze doelstelling geldt zowel voor de eenheid als voor de basisteams. • Streefcijfer basisteam Peelland in 2015, 38 straatroven per jaar
Hieronder wordt voor de verschillende deelonderwerpen een plan van aanpak weergegeven.
Pagina 1 van 9
Hoe meten we de resultaten? We benutten de volgende indicatoren om geweld te monitoren. Hiervoor gebruiken onder andere cijfers uit de periodieke ‘dashboards’ van de politie en cijfers uit de veiligheidsmonitor:
-
-
-
-
bedreiging (psychisch geweld) per 1000 inwoners (deze indicator heeft een relatie met de ontwikkelingen op het gebied van woonoverlast door verwarde personen. Daarvoor verwijzen wij naar de aanpak verwarde personen). Mishandeling (fysiek geweld) per 1000 inwoners o Waaronder openlijke geweldpleging tegen personen, per 1000 inwoners o Waaronder straatroof per 1000 inwoners Voor cijfers op het gebied van huiselijk geweld/kindermishandeling maken we gebruik van de cijfers van veilig thuis en de cijfers van politie. Hierbij zijn nadrukkelijk ook de cijfers m.b.t. recidive interessant. Ook maken we gebruik van de cijfers van het aantal opgelegde huisverboden door de burgemeesters. Aantallen meldingen geweld tijdens of vlak na uitgaan van de afgelopen jaren Cijfers over aantallen geweld tegen gemeenteambtenaren
Voor het verhaal achter de cijfers voeren we gesprekken met politie en welzijnsinstellingen over hun beeld van geweld, en de ontwikkelingen op dit gebied. De aanpak van geweld is flexibel. Als blijkt dat er tussentijds een bepaalde vorm van geweld in een gemeente, wijk of buurt sterk naar voren komt, dan zal daar extra op worden ingezet.
% voelt zich ’s avonds onveilig op straat: vaak
Politie
pe ell an d
pe ell an d
pe ell an d
Oo st Br ab ant
Oo st Br ab ant
Oo st Br ab ant
Ne de rla nd
Ne der lan d
Ne der lan d
2012 2
2013 3
2014 2
2012 -
2013 3
2014 4
2012 -
2013 4
2014 4
Openlijk geweld (politiecode F12)
‘10
‘11
‘12
Mishandeling: fysiek geweld (politiecode 1.3.07)
Bedreiging: psychisch geweld (politiecode 1.3.08)
‘13
Pagina 2 van 9
Asten Deurne Gemert Bakel Helmond
5 13 17
2 24 9
9 14 8
1 10 9
‘10 -
‘11 44 126 117
‘12 64 127 117
‘13 54 124 115
‘10 54 73 65
‘11 33 81 59
‘12 43 64 58
‘13 22 62 82
51
62
52
35
-
659
625
517
408
364
394
356
Laarbeek Someren
12 5
5 7
2 1
1 6
-
50 45
46 43
48 51
38 27
27 18
39 34
53 33
Politie
Straatroof (politiecode B70)
Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren
‘10 2 1 0
‘11 1 2 3
‘12 4 9 0
‘13 2 7 5
30
51
56
28
0 2
0 1
1 3
0
Uitgangspunten en samenwerkingspartners? Bij het opstellen en uitvoeren van dit plan worden de volgende uitgangspunten gehanteerd (Kadernota IVB Peelland 2015-2018: Aan veiligheid werk je samen Preventie Betrekken van burgers Integere overheid Evidence Based Primaire partners: Peelgemeenten, Politie (bassiseenheid Peelland), de welzijnsinstellingen (LEV, ONIS, IMPULS), veiligheidshuis, OM, horeca-eigenaren, beveiliging, SSH.
Plan van aanpak 1. Overvallen, straatroof en mishandeling Inleiding
-
Overvallen, straatroof en mishandeling vallen onder de noemer High Impact Crimes. De naam geeft al aan dat dit misdrijven zijn die een ernstige impact hebben op het slachtoffer Ten aanzien van straatroof streven Openbaar Ministerie en politie naar een stabilisering van het ophelderingspercentage van 20%. Ten aanzien van overvallen streven Openbaar Ministerie en politie bij overvallen naar een stabilisering van het ophelderingspercentage op 45%.
Wat doen we al?
-
Top X: Dit is een persoonsgerichte aanpak van potentiële HIC-plegers (overvallen,
straatroven, overvallen en geweldsdelicten). Doel is het terugdringen van recidive en het voorkomen van criminaliteit door middel van de integrale probleemgerichte aanpak van potentiële HIC-plegers en hun sociale en criminele omgeving, zoals mededaders en broertjes en zusjes. Momenteel draait van deze aanpak een pilot in Helmond. Dit wordt in de loop van Pagina 3 van 9
het jaar een Peellandbrede aanpak. -
Nazorgtraject voor ex-delinquenten: Dit traject is breder dan het thema overvallen, straatroof en mishandeling, maar er bestaat wel een duidelijke link met deze onderwerpen. Er bestaat een nazorg traject voor ex-delinquenten om de terugkeer van burgers uit penitentiaire inrichtingen naar de samenleving in goede banen te leiden. Zo kan de kans op recidive worden verkleind en overlast worden voorkomen. De re-integratie richt zich op de volgende basisvoorwaarden: 1) Het faciliteren van (ex)-gedetineerden om een geldig identiteitsbewijs aan te vragen en te verkrijgen. 2) Het faciliteren van het verkrijgen van een eerste vorm van onderdak en/of een stabiele woonsituatie. 3) Na afloop van detentie een vorm van (betaalde) arbeid, scholing en/of dagbesteding te vinden faciliteren. 4) Het faciliteren van (ex)-gedetineerden om tijdens en na detentie aan hun schuldenproblematiek te werken. 5) Streven naar continuïteit van zorg, voor, tijdens en na detentie.
-
Hieronder valt ook het project alle jongeren in detentie: dit project draagt bij aan het voorkomen dat jongeren na hun straf weer afglijden naar de criminaliteit. Daarnaast wordt met dit project de overgang van detentie naar vrijlating vergemakkelijkt. De jongeren worden begeleidt bij het hervatten van een opleiding en het vinden van werk/onderdak.
-
Geprioriteerde opsporing roofovervallen: bij de politie is de opsporing roofovervallen geprioriteerd.
-
Keurmerk veilig ondernemen: een aantal winkelcentra en bedrijventerreinen binnen Peelland hebben het KVO behaald.
Hoe gaan we dit versterken? - Peellandbreed uitrollen Top X (PGA): de Top X (Persoons Gerichte Aanpak)aanpak wordt in de loop van 2015 Peellandbreed uitgerold. De persoonsgerichte
aanpak zoals deze zich landelijk heeft ontwikkeld en gericht is op zowel de persoon als zijn directe omgeving, wordt Peellandbreed verder vormgegeven. De gemeenten zorgen voor een betere preventie door het stimuleren en ondersteunen van het informeren van ondernemers en burgers over risicogedrag. De nadruk ligt daarbij op hetgeen men zelf kan doen om te voorkomen dat men slachtoffer wordt. Daarnaast ligt de aandacht op een juiste follow-up. Dit kan plaatsvinden nadat de evaluatie rondom de top X aanpak is afgerond. De Peelgemeenten kunnen hierbij gebruik maken van de aanpak die in Helmond wordt toegepast. -
Voorlichtingsbijeenkomst ondernemers: In samenwerking met het CCV stimuleren en faciliteren we ondernemers tot het organiseren van een voorlichtingsbijeenkomst voor ondernemers in de week van de veiligheid. Deze zal zich richten op wat ondernemers preventief kunnen doen om overvallen te voorkomen. Deze voorlichtingsbijeenkomst wordt gezamenlijk met de afdelingen economisch zaken, parkmanagement, en winkelstraatmanagement, politie, en het CCV opgezet. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de ‘laat je niet overvallen’-samenwerkingsdocument van het CCV voor de specifieke invulling,
planning en presentatie van de voorlichtingsbijeenkomst. We gaan hierbij uit van de zelfredzaamheid van ondernemers. Veiligheid heeft hierbij dus geen trekkersrol. Wij faciliteren en stimuleren de ondernemers bij het opzetten van deze bijeenkomst. 2. Huiselijk geweld
Pagina 4 van 9
Inleiding
Voor wat betreft huiselijk geweld bestaat er een duidelijke link tussen veiligheid en het sociaal domein. De casussen rond huiselijk geweld worden bij het meldpunt Veilig Thuis opgepakt. Wat doen we al? Veilig Thuis: Het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) zijn per 1 januari 2015 samengegaan. De naam van het gecombineerde meldpunt is 'Veilig Thuis'. Door de fusie worden de aanpak van geweld in huiselijke kring en de aanpak van kindermishandeling geïntegreerd.
Aanpak huiselijk geweld: Inwoners die te maken hebben met huiselijk geweld krijgen integraal afgestemde hulp. Alle plegers en slachtoffers hebben een integraal plan waarvan de uitvoering is gevolgd en gecoördineerdDe aanpak van relationeel geweld richt zich op stoppen van geweld en voorkomen van recidive door maatwerk. Gemeenten, politie en andere partners hanteren rond de veiligheidshuizen een uniforme werkwijze. Uitvoering wet tijdelijk huisverbod: de burgemeester kan een huisverbod opleggen aan een persoon indien uit feiten of omstandigheden blijkt dat diens aanwezigheid in de woning ernstig en onmiddellijk gevaar oplevert voor de veiligheid van één of meer personen die met hem in de woning wonen of daarin anders dan incidenteel verblijven of indien op grond van feiten of omstandigheden een ernstig vermoeden van dit gevaar bestaat..100% van de zaken waarin door de burgemeester een tijdelijk huisverbod wordt opgelegd heeft binnen 10 dagen een dergelijk plan. Toepassing wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling:
Toepassing van de wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zorgt voor eerder en vaker signaleren en optreden. De inzet is een steeds doelmatiger mix van zorg en repressie. De wet tijdelijk huisverbod krijgt een nieuwe impuls door stroomlijning van het proces en de ketensamenwerking. Hoe gaan we dit versterken?
Aandacht voor ouderenmishandeling: Binnen de relationele geweldsdelicten zal er binnen de gemeente Helmond bijzondere aandacht komen voor oudermishandeling. Meer aandacht voor de relatie sociaal domein/veiligheid; een tijdige opschaling en inzet van de meest effectieve instrumenten. 3. Uitgaansgeweld Inleiding
Drank- en drugsmisbruik vormt vaak de katalysator voor geweld (regionaal veiligheidsplan Oost Brabant 2015-2018). In de uitwerking van dit deelthema zit zodoende een grote overlap met de prioriteit alcohol- en drugsgebruik. Immers, als dit afneemt, is het aannemelijk dat het geweld veroorzaakt door drank- en drugsmisbruik ook afneemt. Wat doen we al? Kwaliteitsmeter veilig uitgaan (Helmond): Er wordt jaarlijks een monitor veilig uitgaan
Helmond opgesteld. Daarnaast is er het plan van aanpak veilig uitgaan met een looptijd van 20132017. Enkele doelen die hierin genoemd zijn en –indirect- betrekking hebben op uitgaansgeweld: 1. 2. 3. 4.
toezicht door en opvallen van camera’s in uitgaansgebied verbeteren. Verminderen/beheersen agressie en geweld Vernielingen in horeca verminderen Intensievere aanpak (jonge) dronken stappers (op straat en in horecagelegenheden Pagina 5 van 9
horecatoezicht: op vrijdag- en zaterdagavonden en bij evenementen is er structureel of indien nodig een horecadetachement van de politie actief in het horecaconcentratiegebied. Dit verschilt per gemeente. Horeca-overleg: Hoe gaan we dit versterken? Overnemen maatregelen uit kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan: Voor de maatregelen uit de kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan Helmond zal gekeken worden in hoeverre deze bij de Peelgemeenten kunnen worden toegepast (en noodzakelijk/wenselijk zijn). Voor Helmond en Deurne geldt dat het doel is om het huidig niveau van de aanpak van uitgaansgeweld te behouden. Toepassen collectieve ontzeggingen: Het toepassen van collectieve ontzeggingen zal verder breed worden ingevoerd. Ook wordt gekeken of het mogelijk is om een ontzegging Peellandbreed te laten gelden. 4. Veilige Publieke Taak Inleiding
Geweld tegen medewerkers met een publieke functie is onacceptabel en wordt hard aangepakt. Wat doen we al?
Werkgroep VPT: Er is er een werkgroep geformeerd op regionale schaal. Deze werkgroep zorgt voor verschillende acties om het bewustzijn van de werknemers over VPT te verhogen, en de aanpak binnen de gemeenten uit te rollen Conferentie VPT: om VPT binnen de gemeente goed op te pakken is het niet alleen noodzakelijk dat de interne gemeentelijke organisatie op orde is, maar is het ook belangrijk dat het een gezamenlijke opdracht is van alle werkgevers met een publieke taak. Hierbij valt te denken aan werkgevers als woningcorporaties, ziekenhuisbesturen, OV-bedrijven, politie zorgverleners, schooldirecties e.d. Hiervoor is afgelopen jaar een Peellandbrede conferentie georganiseerd. Hoe gaan we dit versterken?
Actualiseren agressieprotocollen: De komende jaren worden de agressieprotocollen van de gemeenten verder uitgewerkt en ontwikkeld. Er komt een integrale begeleidingsgroep die betrokken is bij de voortgang van de noodzakelijke activiteiten. Jaarlijks worden de afspraken aangepast aan de nieuwste inzichten en ontwikkelingen. Bij deze ontwikkeling is personeelszaken nauw betrokken. Ketenaanpak: Oost Brabant zal zich bij de aanpak van geweld tegen werknemers met een publieke taak extra richten op de ketenaanpak van agressie en geweldsincidenten (bron: regionaal veiligheidsplan Oost-Brabant. 5. Kwetsbare groepen Inleiding
Er is Peellandbrede bijzondere aandacht voor de risico’s voor de kwetsbare groepen zoals ouderen. Er is op dit gebied een duidelijke link tussen het sociaal domein en veiligheid. Wat doen we al?
Folder ‘weten wat te doen’: Gemeente Gemert-Bakel heeft de folder ‘weten wat te doen’ ontwikkeld met daarin aangegeven wat een oudere in welke situatie kan doen, en wie daarvoor aanspreekpunt is Voorlichtingsmiddelen voor ouderen en veiligheid (Gemert-Bakel) Hoe gaan we dit versterken?
Pagina 6 van 9
Organiseren voorlichtingsavond voor ouderen: De voorlichtingsavond wordt aan de hand van de voorlichtingsmiddag zoals deze in Gemert-Bakel al georganiseerd wordt, opgezet. De voorlichtingsavond heeft de volgende doelen: 1. Zelfredzaamheid en weerbaar vergroten door informeren over voorzorgsmaatregelen. 2. Angst verminderen: de angst voor slachtofferschap is in Nederland afgelopen jaren afgenomen. Onder ouderen is deze afname het sterkst. Onder ouderen bestaat echter vaak nog de angst om slachtoffer te worden van een geweldsdelict. Door perspectief te bieden, de zelfredzaamheid te vergroten hopen we de bestaande angst te kunnen afnemen. 3. Luisterend oor bieden: luisteren welke angsten er spelen onder de senioren in Helmond, en met concrete plannen komen om hier iets aan te doen. 4. Perspectief bieden: ouderen worden minder vaak slachtoffer van de verschillende vormen van geweld dan de overige bevolking. 5. Melden stimuleren: uit onderzoek blijkt dat ouderen minder snel melding maken van geweld, vanwege schaamte, bescherming van naasten of het idee dat het niet belangrijk genoeg is. Huiselijk geweld tegen ouderen wordt vaak gepleegd door naasten. Het melden wordt bemoeilijkt door afhankelijkheidsrelaties en schaamte. Daarom zijn meldingen vanuit de omgeving erg belangrijk. Folder voor kwetsbare groepen ontwikkelen per gemeente: A.d.h.v. het voorbeeld uit GemertBakel per gemeente een folder waarin kwetsbare groepen terug kunnen vinden waar ze in welke situatie terecht kunnen, en welke maatregelen ze zelf kunnen nemen. Meer aandacht voor de relatie sociaal domein/veiligheid; een tijdige opschaling en inzet van de meest effectieve instrumenten.
Wat gaat het kosten en wanneer gaan we het doen Versterking
Middelen
Capaciteit
Wanneer gaan we het uitvoeren In de loop van 2015
Voorlichtingsbijeenkomst voor ondernemers
Valt binnen reguliere capaciteit (alleen ondersteunde werkzaamheden)
Wij volgen hierbij de ondernemers. Aangedragen wordt om dit tijdens de week van de veiligheid te organiseren.
Meer aandacht voor relatie sociaal domein/veiligheid; een tijdige opschaling en inzet van de meest effectieve instrumenten
Valt binnen regulier (voortgangs-)overleg met het sociaal domein waarbij dit thema een continue aandachtspunt is. Er worden regelmatig cases geëvalueerd.
Dit is een continue proces en loopt gedurende de gehele looptijd van de integrale kadernota Veiligheid Helmond/Peelland.
Peellandbreed uitrollen Top X (persoonsgerichte aanpak)
-
Pagina 7 van 9
Overnemen maatregelen kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan.
Nader te bepalen: dit is afhankelijk van de maatregelen die overgenomen worden. Eerst wordt hiervoor per gemeente een inschatting gemaakt van het nut en de noodzaak per maatregel
Toepassen collectieve ontzeggingen
n.t.b.
n.t.b.
Dit wordt in de tweede helft van 2015 opgepakt.
Actualiseren agressieprotocollen
Geen extra middelen
n.t.b.
In 2016 gereed.
Organiseren voorlichtingsavond voor ouderen
Binnen regulier budget
Folder voor kwetsbare groepen ontwikkelen per gemeente
Binnen regulier budget
De inventarisatie is eind 2015 gereed. De maatregelen die worden overgenomen, worden in 2016 uitgerold.
Per gemeente verschillend. Doel: in de looptijd van de kadernota is in elke gemeente ten minste 1 voorlichtingsavond voor ouderen georganiseerd. Binnen reguliere capaciteit
Folder is gereed voor de wijk van de veiligheid.
Pagina 8 van 9
Pagina 9 van 9
