Aanbod kwaliteitsvolle materialen
In onderstaand overzicht vind je materialen voor voeding, beweging of voor allebei. Ze worden opgedeeld volgens bruikbaarheid: als educatief materiaal, binnen een project of ter ondersteuning van de uitbouw van een kwaliteitsvol beleid. Voeding Educatief
Beweging
Winkeloefening: module
Bewegingstussendoortjes
dranken en tussendoortjes
Inspiratiebox Sport beweegt je
(onderdeel Kieskeurig)
school
Voeding en beweging
Actieve voedingsdriehoek
Gezondheidstests
Vet- en beweegadvies
Mijn actieve voedingsdriehoek
Boost
Voeding Project
Tutti Frutti
Schoolsnakker
Beweging
Voeding Beleid
Velocitie Beweging
Kieskeurig
Praktijkgids gezond eten
Sport beweegt je school
op school Voeding en beweging
© VIGeZ, 2013
Fitte school
Kieskeurig Titel
Kieskeurig
Opstartjaar
2008
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding
Omschrijving
‘Kieskeurig’ vertelt hoe een evenwichtig aanbod van dranken en tussendoortjes op school precies in elkaar zit. De school kan online haar beleid omtrent dranken en tussendoortjes analyseren (link naar
beginsituatie_subpagina 1b). Naast een brochure met aanbevelingen zijn er ook affiches en een voorbeeldbrief voor ouders ter beschikking. Strategie in
Reglementering en afspraken
gezondheidsmatrix
Aanbod en structurele maatregelen
Werkingsniveau
Schoolniveau
Doelgroep
Schoolteam
Website
www.gezondeschool.be/kieskeurig
Opmerkingen
De brochure met aanbevelingen kan gratis downloaden op de website. Brochures en affiches kan je bestellen op www.gezondeschool.be
© VIGeZ, 2013
Tutti Frutti Titel
Tutti Frutti
Opstartjaar
2002
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding
Omschrijving
Tutti Frutti is het Vlaamse project rond schoolfruit. Het principe is eenvoudig: de school kiest een vaste dag in de week waarop alle leerlingen samen een lekker stuk fruit of groente eten als tussendoortje. Deelnemen kan op verschillende manieren: een contract afsluiten met een handelaar uit de buurt of afspreken om op één of meerdere dagen zelf fruit mee te brengen als tussendoortje.
Strategie in
Aanbod en structurele maatregelen
gezondheidsmatrix Werkingsniveau
Schoolniveau
Doelgroep
Basisonderwijs, maar het secundair onderwijs kan gebruik maken van de methodiek en de leverancierslijst. Voor het secundair onderwijs zijn er geen subsidies voorzien.
Website
© VIGeZ, 2013
www.fruit-op-school.be
Praktijkgids gezond eten op school Titel
Praktijkgids gezond eten op school
Opstartjaar
2008
Eigenaar
Koning Boudewijnstichting
Thema
Voeding
Omschrijving
De gids geeft concrete adviezen en praktische tips om te werken aan een evenwichtig voedings- en drankenaanbod op school. Bij de verschillende aspecten is er telkens een beknopte checklist (link naar beginsituatie_subpagina 1b).
Strategie in gezondheidsmatrix
Aanbod en structurele maatregelen
Werkingsniveau
Schoolniveau
Doelgroep
Schoolteam en cateraars
Website
www.gezondeschool.be
Opmerkingen
De gids kan je via deze link downloaden:
Reglementering en afspraken
http://www.vigez.be/uploads/documentenbank/58ffd67df087 741c9d1babac6fa652e1.pdf )
© VIGeZ, 2013
Schoolsnakker Titel
Schoolsnakker
Opstartjaar
2007
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding
Omschrijving
Schoolsnakker reikt leerlingenraden een methodiek aan om te werken aan het dranken- en tussendoortjesbeleid op school. Het actiepakket bevat stappenplannen rond verschillende thema’s: water, dranken (ook in de automaat), tussendoortjes en beweging, fruit, milieu en globalisering. Zo worden jongeren bewust gemaakt van de noodzaak van een evenwichtig gebruik van dranken en tussendoortjes en worden zij in staat gesteld om kritische keuzes te maken.
Strategie in gezondheidsmatrix
Aanbod en structurele maatregelen Reglementering en afspraken
Werkingsniveau
Schoolniveau
Doelgroep
Leerlingenraden
Website
www.schoolsnakker.be
Opmerkingen
De fiches kan je gratis downloaden of bestellen via de website. Zeer tijdsintensief. Weinig concreet.
© VIGeZ, 2013
Winkeloefening module dranken en tussendoortjes Titel
Winkeloefening module dranken en tussendoortjes
Opstartjaar
2011
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding
Omschrijving
In 1 à 2 lesuren leren leerlingen kritisch om te gaan met de informatie op het voedingsetiket. De aandacht gaat hierbij vooral naar dranken en tussendoortjes. Via praktische opdrachten kunnen de leerlingen een bewuste keuze leren maken uit het dranken- en tussendoortjesaanbod op school én daarbuiten.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Leerlingen secundair onderwijs
Website
www.gezondeschool.be
Opmerkingen
De lesmodule kan je gratis downloaden via de website. Leerkrachten kunnen bij VIGeZ een vorming volgen met een praktische voorstelling van de winkeloefening. Mits vergoeding kan er ook een beroep gedaan worden op een diëtiste om een gastles te komen geven.
© VIGeZ, 2013
Sport beweegt je School Titel
Sport beweegt je school
Opstartjaar
2013
Eigenaar
SVS en BLOSO
Thema
Beweging
Omschrijving
Het nieuwe actieplan ‘Sport beweegt je school’, is een ondersteuningsmethodiek waar SVS de scholen mee wil ondersteunen om stapsgewijs invulling te geven aan haalbare en realistische doelen voor een kwalitatief bewegings- en sportbeleid. ‘Sport beweegt je school’ beoogt in elke school te resulteren in een actieplan voor meer en betere beweeg- en sportkansen op school.
Strategie in
Omvat alle strategieën
gezondheidsmatrix Werkingsniveau
School
Doelgroep
Secundair onderwijs
Website
www.sportbeweegtjeschool.be
Opmerkingen
De tool is gratis. Elke secundaire school kan zijn persoonlijke inloggegevens opvragen bij het provinciaal schoolsportsecretariaat en een traject op maat van de school uitzetten.
Wie vragen heeft kan terecht bij de SVSschoolondersteuners: www.schoolsport.be
© VIGeZ, 2013
Inspiratiebox Sport beweegt je School Titel
Inspiratiebox Sport beweegt je school
Opstartjaar
2013
Eigenaar
SVS en BLOSO
Thema
Beweging
Omschrijving
De inspiratiebox uit het actieplan ‘Sport beweegt je school’ biedt de school een ruime keuze aan activiteiten en materialen om beweging en sport op school te realiseren. De acties zijn geclusterd in 5 delen: - voor de lessen - tijdens de lessen - tussen de lessen - na de lessen
Strategie in
Omvat alle strategieën
gezondheidsmatrix Werkingsniveau
School
Doelgroep
Secundair onderwijs
Website
www.sportbeweegtjeschool.be/inspiratiebox
Opmerkingen
De tool is gratis ter beschikking. Elke secundaire school kan zijn persoonlijke inloggegevens opvragen bij het provinciaal schoolsportsecretariaat en een traject op maat van de school uitzetten. Wie vragen heeft kan terecht bij de SVS schoolondersteuners: www.schoolsport.be
© VIGeZ, 2013
Fitte school (deel: methodiek) Titel
Fitte school
Opstartjaar
2006
Eigenaar
SVS, VIGEZ, NICE
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
Fitte School heeft als doel de scholen een methodiek aan te reiken om een geïntegreerd voedings- en bewegingsbeleid te helpen uitbouwen.
Strategie in
Omvat alle strategieën
gezondheidsmatrix Werkingsniveau
Schoolniveau
Doelgroep
Schoolteam
Website
www.fitteschool.be
Opmerkingen
De beschrijving van de methodiek kan je gratis downloaden via de website.
© VIGeZ, 2013
Fitte school (deel: acties) Titel
Fitte school
Opstartjaar
2006
Eigenaar
SVS, VIGEZ, NICE
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
Op de website wordt een overzicht gegeven van mogelijke acties die een school kan nemen in het kader van haar voedings- en bewegingsbeleid.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie Structurele maatregelen Afspraken
Werkingsniveau
Schoolniveau
Doelgroep
Schoolteam
Website
www.fitteschool.be
Opmerkingen
Een overzicht van de acties en bijhorende uitleg kan je gratis downloaden via de website.
© VIGeZ, 2013
Actieve voedingsdriehoek Titel
Actieve voedingsdriehoek
Opstartjaar
1997
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
De actieve voedingsdriehoek is het voedingsvoorlichtingsmodel voor Vlaanderen. De voedingsaanbevelingen zijn opgesteld voor iedereen ouder dan 6 jaar. Hij geeft aan hoe je dagelijks evenwichtig kan eten en voldoende bewegen. De actieve voedingsdriehoek ligt aan de basis van een hele reeks producten en publicaties van het VIGeZ: de praktische voedings- en bewegingsgids, de publicatie ‘Bewust eten’, een PowerPointpresentatie, fiches per groep van de driehoek, affiches en andere materialen.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Het materiaal is bruikbaar in het secundair onderwijs, maar het werd niet specifiek voor deze doelgroep ontwikkeld.
Website
www.vigez.be/voeding
Opmerkingen
Op de website kan je specifieke materialen voor onderwijs downloaden en bestellen.
© VIGeZ, 2013
Gezondheidstests Titel
Gezondheidstests
Opstartjaar
1996
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
Om de leerlingen bewust te maken van hun eigen voedings- en bewegingsgedrag kan de leerkracht hen de gezondheidstests laten invullen. De leerlingen krijgen na het invullen een advies op maat. Er is een uitgebreide test die elke groep van de actieve voedingsdriehoek doorloopt (zie mijn actieve voedingsdriehoek) en verschillende korte testjes voor bepaalde voedingsmiddelen (bv. fruit, vocht, groenten).
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Leerlingen secundair onderwijs (= keuzeknop + 12 jaar)
Website
www.gezondheidstest.be
Opmerkingen
De rol van de leerkracht kan zijn om vragen toe te lichten als dit nodig zou zijn.
De leerkracht staat bij voorkeur niet naast een leerling want dit zou de zelfrapportage op een sociaal wenselijke manier kunnen vertekenen.
Het is niet de bedoeling dat de resultaten van de individuele leerlingen klassikaal besproken worden of met elkaar vergeleken worden.
Er mogen geen doelstellingen geformuleerd worden op niveau van BMI.
© VIGeZ, 2013
De tests mogen niet gezien worden als wedstrijd.
Vet- en beweegtest Titel
Vet- en beweegadvies op maat
Eigenaar
Universiteit Gent
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
Het bewegingsadvies op maat is een online vragenlijst die door de leerlingen kan ingevuld worden. Het helpt hen om te bepalen of ze eigenlijk wel genoeg bewegen. De leerlingen krijgen na het invullen van de vragenlijst een persoonlijk advies. Het vetadvies op maat is een online vragenlijst die door de leerlingen kan ingevuld worden. Het helpt hen een zicht te krijgen op hun vetinname en een beetje op hun fruitinname. De leerlingen krijgen na het invullen van de vragenlijst een persoonlijk advies over wat de belangrijke vetbronnen in hun voeding zijn en enkele tips over hoe ze minder vet zouden kunnen gaan eten mocht dat nodig zijn.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Leerlingen secundair onderwijs
Website
http://www.fitteschool.be/beweegeneet/voedingbeweging/index.html
Opmerkingen
Het is niet de bedoeling dat de resultaten van de individuele leerlingen klassikaal besproken worden of met elkaar vergeleken worden.
Er mogen geen doelstellingen geformuleerd worden op niveau van BMI.
© VIGeZ, 2013
De tests mogen niet gezien worden als wedstrijd.
Mijn actieve voedingsdriehoek Titel
Mijn actieve voedingsdriehoek
Opstartjaar
2006
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
Om de leerlingen bewust te maken van hun eigen voedings- en beweeggedrag kan de leerkracht gebruik maken van het interactief computerprogramma dat een aantal vragen stelt over wat je gisteren gegeten en gedronken hebt en over hoeveel je hebt bewogen. Op basis van je antwoorden tekent het je persoonlijke actieve voedingsdriehoek. Je ontvangt een individueel advies om nog beter te doen. De webapplicatie biedt daarnaast achtergrondinformatie voor het brede publiek en voor professionals, en een keuze van gezonde en lekkere recepten.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Het materiaal is bruikbaar in het secundair onderwijs, maar het werd niet specifiek voor deze doelgroep ontwikkeld.
Website
© VIGeZ, 2013
www.mijndriehoek.be
Bewegingstussendoortjes Titel
Bewegingstussendoortjes in de klas
Opstartjaar
2008
Eigenaar
VIGeZ, SVS, Still Movin
Thema
Beweging
Omschrijving
Bewegingstussendoortjes zijn veilige, leuke en eenvoudige oefeningen die in het dagelijkse (school)leven kunnen geïntegreerd worden als break’. Bijvoorbeeld bij een lesonderbreking, bij de overgang van een lesonderwerp of bij blokuren. Dit zijn momenten om tegemoet te komen aan de bewegingsnood die (vele) leerlingen hebben. Het draagt ook bij tot de onderbreking van langdurig sedentair gedrag (zitten), wat belangrijk is voor de gezondheid van de leerlingen. Het pakket bestaat uit:
een brochure waarin verschillende oefeningen opgenomen zijn, maar waar je ook meer informatie vindt over de bewegingstussendoortjes. Je kunt de brochure gebruiken als leidraad en inspiratiebron.
ondersteunend materiaal zoals 6 mini-fitballen (kleine opblaasbare balletjes die gebruikt kunnen worden bij diverse oefeningen, maar ook als zitbal of ruggensteun).
Strategie in gezondheidsmatrix
Structurele maatregel
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Leerlingen
Website
www.fitteschool.be/welkom.html
Opmerkingen
De materialen zijn te bestellen bij SVS: www.schoolsport.be
© VIGeZ, 2013
Jongeren en reclame Titel
Jongeren en reclame
Opstartjaar
2013
Eigenaar
VIGeZ
Thema
Voeding
Omschrijving
Lespakket rond de invloed van reclame op onze voedingsgewoonten.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
2de en 3de graad secundair onderwijs
Website
www.gezondeschool.be
© VIGeZ, 2013
Boost Titel
Boost
Opstartjaar
2012
Eigenaar
SVS
Thema
Voeding en beweging
Omschrijving
Boost biedt 2 modules:
Praktijkgericht: laat de leerlingen zelf ervaren hoe belangrijk brood is in een evenwichtige voeding en legt de link naar beweging.
Wetenschappelijk gericht: stimuleert de leerlingen om via een samenspel van kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes rond het thema brood op een adequate manier te onderzoeken, te analyseren, te interpreteren en erover te rapporteren.
De opdrachten zijn modulair: ze kunnen zowel apart, in het kader van één wetenschapsvak, als in combinatie opgenomen worden bijvoorbeeld in het vak vrije ruimte. Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie
Werkingsniveau
Klasniveau
Doelgroep
Secundair onderwijs
Website
http://boostopschool.be/boost.html
Opmerkingen
Boost stelt een magazine voor leerlingen ter beschikking op leerlingniveau of te downloaden op de website. Deze zijn te verkrijgen bij SVS: www.schoolsport.be
© VIGeZ, 2013
Velocitie Titel
Velocitie
Opstartjaar
2011
Eigenaar
SVS
Thema
Beweging
Omschrijving
Leerkrachten of mobiliteitscoördinatoren van de school kunnen a.d.h.v. de verschillende Velocitie-actiefiches een nieuwe fietsactie opstarten in hun school of de reeds bestaande acties verder uitbouwen. SVS ontwikkelde 5 categorieën met een specifieke invalshoek: fietsveiligheid, sensibilisatiecampagne, actieve schoolverplaatsing, fietsvaardigheid én fietsinfrastructuur. De Velocitie-actiefiches zijn eenvoudig en praktisch opgebouwd. Ze bestaan uit vijf onderdelen: wat, waarom, hoe, actieplan en bijlagen. In het actieplan leest de leerkracht hoe hij/zij stapsgewijs de theoretische benadering van een thema in de praktijk kan omzetten. Het uiteindelijke doel is om de school fietsvriendelijker te maken met behulp van deze Velocitie-actiefiches.
Strategie in gezondheidsmatrix
Educatie Structurele maatregel Afspraken
Werkingsniveau
Klas- en schoolniveau
Doelgroep
Secundair onderwijs
Website
www.velocitie.be
© VIGeZ, 2013
