Aan: de leden van de commissie RIM Onderwerp: Fietsnota Nieuwegein. Afdeling:

2004-482 Datum

at. 10 -ov

Aan: de leden van de commissie RIM Onderwerp: Fietsnota Nieuwegein

Portefeuillehouder: M. Monrooij

Afdeling: SB/ Beleid & Projecten

Bijlagen: Fietsnota Nieuwegein

1 Inleiding Naar aanleiding van de in 2002 verschenen 'Fietsbalans' van de Fietsersbond is de Fietsnota opgesteld. De Fietsbalans is een objectieve methode om in kaart te brengen hoe fietsvriendelijk een gemeente is. Uit het rapport blijkt dat de gemeente Nieuwegein op een aantal aspecten slecht scoort. In de bijlagen van de Fietsnota is een samenvatting van dit rapport opgenomen. De Fietsnota is bedoeld om u te laten kennisnemen van de sterktes en zwaktes van het fietsnetwerk van Nieuwegein en om aan te geven wat nodig zal zijn om het te verbeteren. Uit de Fietsbalans is gebleken dat met name het fietsgebruik en de verkeersveiligheid van de fietsers in Nieuwegein aan de lage kant zijn. Daarom is het doe! van de in de Fietsnota beschreven maatregelen: Verhogen van het fietsgebruik; - Verhogen van de verkeersveiligheid voor fietsers ten opzichte van de huidige situatie. Een aantal projecten dat wordt beschreven zijn bestaande projecten die in het MJPvv staan opgenomen onder de zaaglijn. In de Fietsnota wordt van die projecten nog eens het belang aangegeven. Naast de bestaande projecten wordt ook een aantal nieuwe projecten beschreven. 2 Nieuwegein Kiest Er is bij het samenstellen van de Fietsnota rekening gehouden met Nieuwegein Kiest. In hoofdstuk 1 van de nota staat beschreven op welke wijze. Het strategisch kader heeft als gevolg dat een aantal projecten dat gunstig is voor het fietsklimaat, niet uitgevoerd kan worden. Deze projecten zijn opgenomen in een wensenlijst voor realisering in betere economische tijden. De wensenlijst staat beschreven in hoofdstuk 7 van de nota. 3 Projecten Verkeersveiligheid Uit een ongevallenanalyse is gebleken dat de gevaarlijkste kruispunten voor fietsers grotendeels al zijn aangepast naar aanleiding van de wijkverkeersplannen of andere projecten. Hierdoor zijn er geen daadwerkelijk blackspots voor de fietsers in Nieuwegein. Toch is Nieuwegein nog niet veilig genoeg voor fietsers. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat fietsers in Nieuwegein zelden gescheiden zijn van het snelverkeer. Voor deze scheiding, in de vorm van vrijliggende fietspaden is vaak geen ruimte. Om de fietsers toch een herkenbare plek op de wijkwegen te geven, is het wenselijk om langs de wijkwegen zo veel mogelijk rode fietsstroken te realiseren. De rode fietsstroken benadrukken tevens de voorrang die fietsers hebben op de wijkwegen. Zie hoofdstuk 2 en bijlage 3 voor gedetailleerde informatie. Fietsgebruik Uit de Fietsbalans is gebleken dat het fietsgebruik in Nieuwegein aan de lage kant is. Om het fietsgebruik te verhogen worden vier onderwerpen beschreven in de Fietsnota: - Zorgen voor een hoogwaardig fietsnetwerk: - Hoofdfietsroute Utrechtsestraatweg vanaf Taludweg tot Prof. Aalbersestraat Voorrang instellen voor fietsers bij de kruising met de Remiseweg. Als er meegelift kan worden met het groot onderhoud van wegen dan wordt de tegelverharding vervangen door een asfaltverharding. - Op basis van de fietsintensiteiten wordt het oude fietsnetwerk enigszins aangepast. Hoofdfietsroute Jutphasestraatweg wordt in het nieuwe fietsnetwerk onderdeel van het aanvullende fietsnetwerk. Er worden vier fietsroutes die voorheen onderdeel waren van het aanvullende fietsnetwerk aangewezen als hoofdfietsroute. Het betreft de routes via Batauweg, Buizerdlaan, Parkhout richting Vianen en de Noordstedeweg. In bijlage 2 staat het nieuwe fietsnetwerk weergegeven. -

Ontbrekende schakels; projecten:

Omvormen van de voetgangersverbinding tussen Geinoord en de Geinbrug tot een fietsvoetgangersverbinding door het verbreden van het huidige voetpad. Verbeteren van de fietsverbinding tussen Geinoord en de wijk Doorslag door het aanbrengen van nieuwe fietsgoten op de Geinoordbrug. • Betere concurrentie met de auto: In het kader van de wijkverkeersplannen en de Binnenstad zijn/ worden er al projecten uitgevoerd die de concurrentiepositie van de fiets verbeteren. • Onder de aandacht brengen van alternatieve routes: Het bewegwijzeren van twee nieuwe alternatieve routes. Dit zijn routes die een altematief bieden voor de fietsroutes die langs de wijkwegen lopen. In bijlage 5 staat weergegeven om welke routes het gaat. Fietstevredenheid Fietsers in Nieuwegein zijn ontevreden over de aanpak van fietsdiefstal en de verkeersveiligheid. In de plannen van de Binnenstad wordt aandacht besteed aan de stallingvoorzieningen voor fietsers. De subjectieve verkeersveiligheid wordt met name verbeterd door het realiseren van rode fietsstroken langs wijkwegen. Er is een apart onderzoek naar de sociale veiligheid geweest. U wordt separaat op de hoogte gebracht van de resultaten van dit onderzoek. j

Fietsparkeren In het kader van de Binnenstad wordt de nodige aandacht besteed aan stallingsvoorzieningen. In april 2003 zijn er tellingen gedaan bij de stallingsvoorzieningen van de tramhaltes. Omdat er onlangs aanpassingen zijn gedaan aan de meeste stallingen worden vooralsnog geen aanpassingen voorgesteld. In de komende periode zullen de stallingen worden onderzocht om een betrouwbaar beeld van vraag en aanbod te krijgen. U wordt separaat op de hoogte gebracht van de resultaten van dit onderzoek. 4

Financier!

Voor de uitvoering van projecten zijn onder bepaalde voorwaarden subsidies beschikbaar bij de provincie en het BRU. Voor uitgebreide informatie hierover wordt verwezen naar hoofdstuk 6 van de Fietsnota. Er is een kostenindicatie gemaakt voor de beschreven projecten. Bijlage 1 geeft een uitgebreid overzicht van deze indicatie. Hieronder een samenvattend overzicht. Samenvattend overzicht van de kostenindicatie van de projecten Nieuwe Projecten Project Alternatieve routes; bewegwijzeren van twee routes; Project Fietsparkeren, monitoren tramhaltes;

Project Sociale veiligheid Project Evaluatie hoofdfietsroutes Utrechtsestraatweg nabij de Taludweg. Project Fietsnetwerk en ontbrekende schakels Vrijliggende fietspaden Ambachtsweg; Verbinding tussen Geinoord en Geinbrug omvormen tot fietsvoetpad; Fietsgoten Geinoordbrug. Project Gebruik van rood asfaltvoorzieningen Aanleg van rode fietsstroken langs de genoemde wegen. Totaal

Kosten € 8.000

Kosten voor uitvoering in separaat voorstel. Kosten voor uitvoering in separaat voorstel. € 68.663 € 50.822 € 53.471 € 4.000 € 704.567 € 889.522

De uitvoering van deze projecten is afhankelijk van de mogelijkheid tot meeliften met andere projecten. Op dit moment is het daarom nog niet mogelijk om een gedetailleerde planning te maken voor de uitvoering van de projecten. Jaarlijks zal bij de begrotingsvoorbereiding moeten worden nagegaan welke projecten kunnen worden opgenomen. Uitgegaan moet worden dat de bovenstaande projecten worden verdeeld over een periode van 10 tot 15 jaar. 5 Communicatie In de nota wordt regelmatig verwezen naar projecten die betrekking hebben op de Binnenstad. Een concept van de nota is voorgelegd aan de projectleider Binnenstad. Zijn opmerkingen zijn verwerkt in de nota. Bij de totstandkoming van de Fietsnota is de Fietsersbond Nieuwegein betrokken geweest. Zij

2004-482 heeft opmerkingen geplaatst bij een concept van de nota. Enkele van deze opmerking zijn aanleiding geweest om de nota aan te passen. Hieronder wordt beschreven hoe gecommuniceerd zal gaan worden over de Fietsnota.

Fase 1: college neemt voorstel in behandeling Op het moment dat het college een besluit heeft genomen over de Fietsnota zal daarover worden gecommuniceerd door middel van een persbericht. In het persbericht ligt de focus op de doelstelling die de gemeente nastreeft met het project: het verbeteren van de verkeersveiligheid voor fietsers en het verhogen van het fietsgebruik. Het persbericht is opgenomen in de bijlagen. Fase 2: geld is beschikbaar Op het moment dat er geld beschikbaar is, wordt er breder gecommuniceerd. Ook nu wordt vooral aandacht besteed aan de hoofdboodschap. Gedacht kan worden aan de inzet van de volgende middelen (een communicatieplan moet nog worden opgesteld): Intern Medewerkers van de gemeente worden via het Huisnet en de Info geTnformeerd over het project. Extern Pers actief uitnodigen voor een interview met de wethouder die de doelstelling en het project toelicht; Persbericht; Informatie over het project op Internet; Artikelen in Molenkruier; - Artikelen plaatsen in uitgaven van de Fietserbond (in overleg met de Fietsersbond). NB: Met de wijknetwerken vindt overleg plaats over de inzet van communicatie in de wijk (daaruit kunnen ook nog acties voortvloeien). Fase 3: projecten gaan in uitvoering Op het moment dat de projecten worden uitgevoerd, zal er per deelproject een communicatieplan(netje) worden opgesteld. Belangrijk is in iedere uiting te vermelden dat het project deel uitmaakt van een grater geheel en welke doelstelling de gemeente hiermee nastreeft. Op die manier ligt de nadruk op het positieve nieuws en voorkom je een focus op het negatieve: tijdelijke hinder door uitvoering van maatregelen. Fase 4: deelprojecten zijn gereed Op het moment dat alle deelprojecten zijn afgerond, zal daar aandacht voor moeten komen. In ieder geval moet publiciteit worden gegenereerd. Daarbij kan worden gedacht aan een officiSle ingebruikname. Hoe dat zal worden ingevuld, moet blijken uit een nader op te stellen communicatieplan.

6 Voorstel Wij hebben ingestemd met de volgende voorstellen: 1. 2. 3. 4.

De Fietsnota Nieuwegein vaststellen, met als belangrijke punten: Vaststellen van het nieuwe fietsnetwerk zoals weergegeven in bijlage 2 van de Fietsnota. Instemmen met de voorgestelde projecten onder punt 4 Financien; Instemmen met de intentie om de genoemde projecten in een periode van 10 tot 15 jaar uit te voeren. Hiervoor jaarlijks de benodigde financiele middelen te betrekken bij de begrotingsvoorbereiding voor het desbetreffende jaar; 5. Vaststellen van de wensenlijst zoals weergegeven in hoofdstuk 7 van de Fietsnota. 6. Het presidium voorstellen dit voorstel en de Fietsnota ter kennisname te agenderen voor de vergadering van de commissie RIM van 16 november. 7. Instemmen met het persbericht dat is opgenomen in de bijlagen van de Fietsnota.

Wij stellen u voor: • Ons besluit voor kennisgeving aan te nemen.

de secretaris, drs P.C.M. van Elteren

de burgemeester, drs. C.M. de Vos

Postbus 1 3430 AA Nieuwegein Bezoekadres Martinbaan 2 www.nieuwegein.nl

Beleid & Projecten i.o.

Nieuwegein //

Fietsnota Nieuwegein

Raadsnummer

Datum 28 September 2004 Auteur Beleid & Projecten, Stadsbeheer Versie 1

2004-482

Fietsnota Nieuwegein Raadsnummer

Versie 1

Datum 28 September 2004

2 (22)

Inhoudsopgave

Inleiding

4

1.1 Nieuwegein Kiest

4

1.2 Stand van zaken 2004

6

1.3 Collegeprogramma

6

1.4 Project Binnenstad

7

1.5Opzet vandenota

7

Verkeersveiligheid

8

2.1 Wat ishet probleem?

8

2.2 Waar vinden de ongevallen plaats?

8

2.3 Weike maatregelen zijn wenselijk om de verkeersveiligheid op wegvakken te verbeteren?

8

2.4 Weike aanpassingen zijn wenselijk om de verkeersveiligheid bij kruisingen te verbeteren?

12

Fietsgebruik

14

3.1 Wat is net probleem?

14

3.2 Waarom is het fietsgebruik laag?

14

3.3 Wat kan er gedaan worden om het fietsgebruik te verhogen?

14

Fietserstevredenheid

17

4.1 Wat is het probleem?

17

4.2 Hoe krijgen we tevreden fietsers?

17

Fietsparkeren

18


18

5.2 Wat moet er gebeuren om betere f ietsparkeervoorzieningen te realiseren?

18

Financier)

20

6.1 Subsidies

20

6.2 Kostenindicatie

21


Wensenlijst

Versie 1


3 (22)

22

Bijlagen Bijiage 1: Kostenindicatie uitwerking Fietsnota Bijiage 2: Fietsnetwerk Nieuwegein Bijiage 3: Rode fietsstroken Bijiage 4: Alternatieve fietsroutes Bijiage 5: Aanvulling alternatieve routes Bijiage 6: Kwaliteitseisen voor het fietsnetwerk Samenvatting fietsbalans Persbericht


Versie 1


1 Inleiding

Naar aanleiding van de in 2002 verschenen 'Fietsbalans' van de Fietsersbond is deze nota opgesteld. De Fietsbalans is een objectieve methode om in kaart te brengen hoe fietsvriendelijk een gemeente is. Uit het rapport blijkt dat de gemeente Nieuwegein op een aantal aspecten slecht scoort. In de bijlagen is een samenvatting van dit rapport opgenomen. De nota is bedoeld om u te laten kennisnemen van de sterktes en zwaktes van het fietsnetwerk van Nieuwegein en om aan te geven wat nodig zal zijn om het fietsnetwerk van Nieuwegein te verbeteren. Uit de Fietsbalans is gebleken dat met name het fietsgebruik en de verkeersveiligheid van de fietsers in Nieuwegein aan de lage kant zijn. Daarom is het doel van de in deze nota beschreven maatregelen: Verhogen van het fietsgebruik;

Verhogen van de verkeersveiligheid voor fietsers ten opzichte van de huidige situatie. Een aantal projecten dat wordt beschreven zijn bestaande projecten die in het MJPw staan opgenomen onder de zaaglijn. In deze nota wordt van die projecten nog eens het belang aangegeven. Naast de bestaande projecten wordt ook een aantal nieuwe projecten beschreven. 1.1 Nieuwegein Kiest

De Fietsersbond heeft prognose gemaakt van de groei van het fietsgebruik bij een optimaal fietsklimaat. De voorspelling is dat er een groei van 20 tot 30 procent van het fietsgebruik kan zijn bij een optimaal fietsklimaat. Dit is een optimistische en ambitieuze voorspelling die gezien het huidige economische klimaat te optimistisch is. Hieronder wordt daarom in het kort aangegeven hoe er in de Fietsnota rekening wordt gehouden met het strategisch kader van Nieuwegein Kiest. Nieuwegein Kiest:

"De gemeente stelt voorop dat het verkeer en vervoer zich veilig in Nieuwegein kan afwikkelen." Invulling Fietsnota: De kruispunten waar veel ongelukken hebben plaatsgevonden waarbij fietsers betrokken zijn, zijn al aangepast naar aanleiding van de wijkverkeersplannen of in het kader van andere projecten. Voorlopig is er op het gebied van de verkeersveiligheid dus voldoende aandacht besteed aan de infrastructuur. Voor de burger is er nu een rol weggelegd om bij te dragen aan een veiliger Nieuwegein. Die rol van de burger wordt in deze nota niet behandeld. Wel is het college inmiddels akkoord gegaan met het werkplan mensgerichte maatregelen 2004. Een aantal projecten van het werkplan zijn gericht op de bemvloeding van het gedrag van de fietsende burger. Zo zijn er voor kinderen van de basisscholen en het voortgezet onderwijs verkeerseducatielessen. Hierin wordt het gedrag van fietsende kinderen behandeld. Daarnaast wordt gewezen op de dode hoek van vrachtverkeer.

4 (22)


Versie 1


Een ander punt van aandacht is subjectieve veiligheid. Deze subjectieve verkeersveiligheid kan worden verbeterd door de fietsers een herkenbare pick op de weg te geven, door net toepassen van rood asfalt bij de fietsstroken. Rood asfalt kan alleen worden aangelegd als er meegelift kan worden met een ander project. De meerkosten van het aanbrengen van rood asfalt zijn in deze nota opgenomen. Nieuwegein Kiest: "Daarna vinden wij de bereikbaarheid van belang zowel van en naar de gemeente als binnen de gemeente." Invulling Fietsnota: De bereikbaarheid binnen de gemeente staat of valt met het aandeel reizigers dat met

het openbaar vervoer of de fiets gaat. Het voornaamste doel van de Fietsnota is dan ook om het fietsgebruik te stimuleren. Het fietsgebruik kan het best worden gestimuleerd door te zorgen voor een hoogwaardig fietsnetwerk, het wegnemen van ontbrekende schakels, het aanbieden van goede stallingsvoorzieningen en het verbeteren van de concurrentiepositie met de auto. In deze nota worden hier voorstellen voor gedaan. Nieuwegein Kiest: "Wij zijn niet bereid het bestaande binnengemeenteiijke wegennet verder uit te breiden of bestaande wegen te verbreden. Wij streven naar het beter benutten van het

wegennet." Invulling Fietsnota: Het wegnemen van ontbrekende schakels strookt niet met deze stelling. Dit betekent dat de ambitie om het fietsgebruik te verhogen een stuk moeilijker te verwezenlijken zal zijn. In hoofdstuk 7 wordt een opsomming gemaakt van ontbrekende schakels die zouden kunnen bijdragen aan een daadwerkelijk groei van het fietsgebruik, maar die in het kader van Nieuwegein Kiest nog te ambitieus zijn. Deze projecten komen op de wensenlijst voor eventuele realisering in betere economische tijden. De projecten worden dan ook niet meegenomen in de kostenraming. Het beter benutten van de weg moet gebeuren door maatregelen die bij het vorige aandachtspunt vermeld staan. Nieuwegein Kiest:

"Noodzakelijke financiering voor regionale verbindingen moet gevonden worden in subsidies en fondsen en zoveel mogelijk middels regionale samenwerking. De gemeente is terughoudend in het (mee)financieren van infrastructurele werken." Invulling Fietsnota: Er zijn subsidiemogelijkheden bij de provincie Utrecht en het BRU. Er is al geruime tijd overleg tussen de gemeenten Houten, Nieuwegein en Vianen onder regie van het BRU

over de mogelijkheid tot het realiseren van een betere fietsverbinding tussen de gemeenten. Daarnaast is er met het BRU overleg over de aanpak van blackspots binnen de gemeente. Voor beide projecten is subsidie beschikbaar. In hoofdstuk 6 wordt beschreven wat de subsidiemogelijkheden zijn.

S (22)


Versie 1


Nieuwegein Kiest:

"De gemeente zorgt er voor dat het wegennet verkeersveilig is ingericht. Ook hierbij zijn soberheid, netheid, functionaliteit en veiligheid de sleutelwoorden." Invulling Fietsnota: Omdat uit de Fietsbalans is gebleken dat de veiligheid voor de fietsers in Nieuwegein nog niet optimaal is, wordt er aandacht besteed aan deze veiligheid. De meest onveilige kruispunten voor fietsers zijn grotendeels al aangepast in het kader van de wijkverkeersplannen. Voorlopig wordt ervoor gekozen om de komende jaren te onderzoeken of de aanpassingen voldoende effect sorteren voor de verkeersveiligheid. Een andere manier om de verkeersveiligheid te verbeteren is het aanleggen van rode fietsstroken. Hierdoor wordt de voorrangssituatie van de fietsers ten opzichte van het verkeer dat uit de zijwegen komt, benadrukt. Tevens voelen fietsers zich veiliger op de rode fietsstroken, omdat zij een herkenbare pick op de rijbaan hebben. In deze nota wordt beschreven bij welke wegen de rode fietsstroken het meest noodzakelijk zijn. Nieuwegein Kiest: "De burgers gaan verstandig om met het gebruik van hun auto. Als weggebruikers houden zij rekening met de verkeersveiligheid van anderen en zichzelf." Invulling Fietsnota: De Fietsnota richt zich met name op infrastructurele maatregelen. De inrichting van de

weg moet het gewenste gedrag van verkeersdeelnemers zo veel mogelijk afdwingen. Er is ook aandacht voor gedragsbemvloeding communicatie, educatie en handhaving. Projecten die zich hier op richten zijn beschreven in het werkplan 'Mensgerichte maatregelen'. 1.2 Stand van zaken 2004

In de afgelopen jaren is gewerkt aan de uitwerking van het 'Beleidsplan fiets'

uit 1996. De meeste projecten die zijn voortgekomen uit het beleidsplan zijn inmiddels uitgevoerd. Een aantal projecten is (nog) niet uitgevoerd vanwege een gebrek aan financiele middelen. Die projecten zijn opgenomen in het MJPw, maar staan onder de zaaglijn. Het gaat om de volgende projecten: Project Kosten Fietspaden Ambachtsweg/ Weg v/d Binnenvaart € 306.302 Evaluaties hoofdfietsroutes € 29.496 Fietsnetwerk en ontbrekende schakels € 63.529 Doorstroming fiets bij VRI's € 31.765 Gebruik rood asfaltvoorzieningen €1.368.147 Bij het samenstellen van deze nota is een evaluatie gemaakt van de status van de hoofdfietsroutes, de ontbrekende schakels en het gebruik van rood asfaltvoorzieningen. Tevens is een nieuwe kostenindicatie opgesteld voor deze projecten. 1.3 Collegeprogramma

In de bijlagen van het onderhandelingsakkoord worden de wensen van het college verwoord met daarbij een raming van de kosten. De bovenstaande projecten zijn opgenomen. Het college geeft aan de verkeersveiligheid te willen verbeteren. Hierover is het volgende opgenomen in het onderhandelingsakkoord: "Voor de bevordering van het

6 (22)


Versie 1


fietsverkeer is herziening van het fietsbeleid noodzakelijk, dit wil het college in samenwerking met de buurgemeenten en de regio tot stand brengen." 1.4 Project Binnenstad

In het OOB zijn verschillende fietsverbindingen opgenomen. In het stadscentrum bevindt zich een aantal verbindingen dat vanuit de kwaliteitseisen voor de hoofdfietsverbindingen verbetering behoeven. In deze nota zullen deze verbindingen worden genoemd en zullen er voorstellen worden gedaan ter verbetering. Bij de uitwerking van het Project Binnenstad zullen deze verbindingen reeds de aandacht krijgen. Daarom zijn de kosten voor uitvoering van de genoemde voorstellen niet opgenomen in deze nota. In het geval dat projecten samenhang hebben met het Project Binnenstad dan wordt dit vermeld. 1.5 Opzet van de nota

In de nota worden aspecten die in de Fietsbalans slecht gescoord hebben beschreven. Vervolgens worden voorstellen gedaan die moeten leiden tot verbetering van deze aspecten. Achtereenvolgens komen aan bod de verkeersveiligheid, het fietsgebruik, de fietserstevredenheid, de sociale veiligheid en het fietsparkeren. Bij de beschreven maatregelen staan niet direct de kosten vermeld. De kostenindicatie is opgenomen in bijlagen.

7 (22)


Versie 1


2 Verkeersveiligheid


Met blijkt dat fietsers in Nieuwegein een te grote kans lopen om betrokken te raken bij een ongeval. Door de Fietsersbond is berekend hoe groot de kans is dat een fietser betrokken raakt bij een ernstig ongeval als hij 100 miljoen kilometer zou fietsen. De fietser heeft een risico van 38,5 ernstige ongevallen per 100 miljoen kilometer. Dat ligt boven het gemiddelde risico van middelgrote steden dat 30 ongevallen per 100 miljoen kilometers telt. Voor de weergave van het aantal ongevallen is de Fietsersbond uitgegaan van de periode van 1996 tot en met 2000. In deze periode zijn er 53 fietsers na een ongeval opgenomen in het ziekenhuis. Er zijn 3 fietsers in deze periode verongelukt. In 2001, 2002 en 2003 zijn er 20 fietsers na een ongeval opgenomen in het ziekenhuis en er zijn 5 fietsers verongelukt. Uit een enquete onder de fietsers in Nieuwegein, gehouden door de Fietsersbond in 2001, blijkt dat 41% van de ondervraagden ontevreden is over de Verkeersveiligheid. Het gemiddelde van middelgrote steden ligt op 30%, dus in Nieuwegein is ook sprake van een slechte subjectieve Verkeersveiligheid. 2.2 Waar vinden de ongevallen plaats?

De meeste ongevallen vinden plaats op kruispunten waar fietsers kruisen met het gemotoriseerde verkeer. Op wegvakken vinden relatief weinig ongevallen plaats, maar het gevoel van onveiligheid dat ervaren wordt door de bewoners van Nieuwegein heeft wel te maken met de inrichting van die wegvakken. Duurzaam Veilig pleit voor scheiding van snelheid en massa van de verkeersdeelnemers. Wijken in Nieuwegein worden ingericht volgens het principe van Duurzaam Veilig, maar bij een aantal wegen is het niet mogelijk om de verschillende verkeerssoorten te scheiden. Het is in dat geval van belang dat fietsers een eigen herkenbare plek op de weg hebben in de vorm van rode fietsstroken. De fietsstroken worden doorgetrokken over kruispunten waar zij voorrang hebben, dit verhoogt het attentieniveau voor de automobilisten. Eerst zal worden ingegaan op de Verkeersveiligheid van de wegvakken, vervolgens op de Verkeersveiligheid van de kruisingen. 2.3 Welke maatregelen zijn wenselijk om de Verkeersveiligheid op wegvakken te verbeteren?

Fietsers ervaren onveiligheid en discomfort het sterkst langs de drukste gebiedsontsluitingswegen. In de label 1 staan de wijkwegen opgenomen waar rode fietsstroken kunnen verbeteren. Doorslaggevende criteria voor de keuze tussen vrijliggende fietspaden of rode fietsstroken zijn de snelheid en de intensiteit van het autoverkeer. Deze gegevens staan dan ook opgenomen in de lijst. Op basis van de gegevens wordt in de laatste kolom aangegeven wat de wenselijke maatregel is voor het bewuste wegvak.

8 (22)


Versie 1


Het doel van het aanleggen van rode fietsstroken is enerzijds een verbetering van de objectieve verkeersveiligheid, doordat de voorrangsituatie en de plaats van de fietsers op

de weg benadrukt wordt. Anderzijds is het veiligheidsgevoel van fietsers verbeteren het doel van de aanleg van rode fietsstroken. De lijst kan tevens worden gezien als een update van de beleidsnotitie 'rode fietsstroken'. In de bijlagen is een kaartje opgenomen van de wegen waar rode fietsstroken moeten komen (bijlage 3). De aanleg van rode fietsstroken of vrijiiggende fietspaden zijn het meest noodzakelijk langs de wegen met de hoogste autointensiteit. In die volgorde zijn de maatregelen in de lijst opgenomen. Dit wil niet zeggen dat de uitvoering ook in deze volgorde zal zijn. Wegens de huidige economische situatie zullen deze maatregelen alleen uitgevoerd kunnen worden als er meegelift kan worden met andere projecten, bijvoorbeeld met het groot onderhoud van wegen. In de bijlagen zijn de meerkosten van het aanleggen van rood asfalt bij het meeliften met een ander project opgenomen. In het kader van andere projecten is een aantal verbindingen gepland: • Vrijiiggende fietspaden langs de Weg van de Binnenvaart in het kader van aansluiting A27; • Vrijiiggende fietspaden langs de Noordstedeweg ten oosten van de rotonde in het kader van de Binnenstad. Het is nog niet zeker of dit project uitgevoerd wordt, het is afhankelijk van de besluitvorming en het beschikbare budget; • Vrijiiggende fietspaden langs de Zuidstedeweg in het kader van de Binnenstad;

9 (22)


Versie 1

10 (22)


Tabel 1:Rode fietsstroken of vrijliggende fietspaden op gebledsontsluitingswegen (SOkm/h) Wegvak

Ambachtsweg

Sluyterslaan

Snelheid Intensiteit autoverkeer (mvt/etm. auto-

gemiddelde werkdag) tussen

verkeer

haakjes: mvt/drukste uur

50km/h

In het Verkeersmodel Regio Utrecht

50 km/h

Wenselijke maatregel

Op basis van intensiteiten is een vrijliggend f ietspad

wordt een intensiteit van ± 16.000

noodzakelijk. Het project is al opgenomen in het MJPw

aangegeven.

onder de zaaglijn.

13.675 (1.230)

Op basis van intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden

(Noordstedeweg

gewenst. Op dit wegvak ontbreekt de ruimte om

tot Richterslaan)

vrijliggende fietspaden aan te leggen. Daarom zijn rode fietsstroken wenselijk.

Batauweg

50km/h

±12.000 (±800)

Op basis van de intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden

(Heemraadsweide

gewenst. Op deze twee wegvakken ontbreekt de ruimte

tot Barnsteen-

om vrijliggende fietspaden aan te leggen. Daarom zijn

drift en

rode fietsstroken wenselijk.

Noordstedeweg tot Wijkerslootweg) Graaf Florisweg

50 km/h

In het Verkeersmodel Regio Utrecht

Op basis van de intensiteit en snelheid van het

wordt een intensiteit van 12.000 tot

autoverkeer, zijn hier vrijliggende fietspaden gewenst.

13.500 in 2015 aangegeven.

Het is echter geen belangrijke verbinding voor fietsers. Tevens zijn de huidige fietsstroken vrij breed. Vrijliggende fietspaden moeten worden overwogen, al

heeft dit niet de hoogste prioriteit. In de kostenraming wordt voorlopig rekening gehouden met het realiseren van rode fietsstroken.

Batenburg

50 km/h

8.780 (757)

Op basis van intensiteiten zijn er vrijliggende fietspaden gewenst. Echter bij een kruispuntafstand korter dan 250m verliest een vrijliggend fietspad zijn nut. Daarom zijn rode fietsstroken wenselijk.

Richterslaan

50 km/h

6.860 (587)

Op basis van intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden gewenst, maar niet noodzakelijk. Binnenkort zullen er rode fietsstroken op een deel van de Richterslaan worden aangebracht. Deze rode fietsstroken moeten op de hele Richterslaan worden aangebracht.

Vreeswijkse-

50 km/h

5.550 (534)

Op basis van intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden

straatweg/

niet noodzakelijk. Daarom kan worden volstaan met het

Jutphasestraat-

realiseren rode fietsstroken.

weg

Barnsteendrift

50 km/h

4.310 (410)

Op basis van de intensiteiten van het autoverkeer zijn vrijliggende fietspaden niet vereist. Rode fietsstroken.

Buizerdlaan

50 km/h/ 4.120 (355)

Op basis van de intensiteiten van het autoverkeer zijn

30 km/h

vrijliggende fietspaden niet vereist. Rode fietsstroken.


Versie 1


11 (22)

In principe worden geen rode fietsstroken toegepast in 30 km/h-gebieden. Een uitzondering hierop vormen de brede wijkwegen met openbaar vervoer of die wijkwegen die onderdeel zijn van het hoofdfietsroutenetwerk, onder de conditie dat de voorrang is geregeld. Als de voorrang niet is geregeld lopen de fietsstroken over de kruising niet door, omdat de gelijkwaardigheid bij het aanwezig zijn van een fietsstrook wordt ondergraven. Tabel 2 geeft een overzicht van de wegen in verblijfsgebieden (30 km/h) die voor rode fietsstroken in aanmerking zouden kunnen komen, maar een lagere prioriteit hebben dan de wijkwegen waar een maximumsnelheid van 50 km/h geldt. Tabel2: Rode fietsstroken ofvrijliggende fietspaden in verblijfsgebieden (30km/h) Wegvak

Sluyterslaan

Snelheid Intensiteit autoverkeer (mvt/etm. auto-

gemiddelde werkdag) tussen

verkeer

haakjes: mvt/drukste uur

30 km/h

13.675(1.230)

Wenselijke maatregel

Op basis van intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden gewenst. Een vrijliggend fietspad is echter niet wenselijk

(Vanaf Prof. Dr.

Claylaan tot

in een 30 km/h-gebied. In dit geval zijn rode fietsstroken

Richterslaan)

wenselijk.

Batauweg

30 km/h

12.080 (823)

(Barnsteendrift

Op basis van intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden gewenst. Een vrijliggend fietspad is echter niet wenselijk

tot Noordstede-

in een 30 km/h-gebied. In dit geval zijn rode fietsstroken

wegen

wenselijk.

Middenweide tot Heemraadsweide) Noordstedeweg

30 km/h

ten oosten van de

(in toe-

gewenst, maar dat past niet in een 30 km/h gebied.

rotonde

komst)

Afweging zal gemaakt worden in het kader van de

Doorslag tussen

30 km/h

11. 290 (1.066)

Bij deze hoge intensiteiten zijn vrijliggende fietspaden

Binnenstad. 10.250 (1.000)

Zuidstedeweg en

Rode fietsstroken. Uitwerking in het kader van de Binnenstad.

Koekoekslaan Diepenbrocklaan

30 km/h

9.850 (809)

Rode fietsstroken.

Zwanenburg-

30 km/h

9.275 (815)

Rode fietsstroken.

Roerdomplaan

30 km/h

6.250 (596)

Rode fietsstroken.

Herenstraat

30 km/h

3.035 (270)

Rode fietsstroken.

straat

tussen Hildo

Kropstraat en Noordstedeweg

Opmerkingen: In principe horen ook rode fietsstroken te liggen op de Nijverheidsweg. Het profiel van de Nijverheidsweg is echter dusdanig smal dat er geen ruimte is voor het inpassen van fietsstroken. Op de Wierselaan ontbreekt ook de ruimte voor rode fietsstroken, maar het is hier ook minder noodzakelijk (30 km/h-gebied).


Versie 1


12 (22)

Op de Middenweide en de Heemraadsweide tussen Middenweide en Batauweg zijn ook rode fietsstroken wenselijk. Uitwerking zal echter in het kader van het project Aanpassing Uitvoering Wijkverkeersplannen gebeuren. Op de Structuurbaan zijn vrijliggende fietspaden wenselijk. Dit project is echter in het MJPvv onder de zaaglijn geplaatst. 2.4 Welke aanpassingen zijn wenselijk om de verkeersveiligheid bij kruisingen te verbeteren?

In de onderstaande tabel staat een overzicht van de kruispunten waar de meeste ongelukken plaatsvinden. Tabel 3: Fietsongevallen in dejaren 2001,2002 en 2003 Straat 1

1 Richterslaan

Sluyterslaan

2 Batauweg

Batauweg

Hildo Kropstraat Noordstedeweg

0 0

7 1

Uitsluitend materiele schade 0 2

3 Barnsteendrift

Batauweg

Batauweg

1

1

0

2

4 Batauweg

Batauweg

Nedereindseweg

0

2

0

2

5 Graaf Florisweg

Laarderschans

0

2

0

2

6 Symfonielaan

AC Verhoefweg

Gravin Catharinalaan Marimbapad

0

1

1

2

Laagravenseweg

Laagravenseweg

0

1

1

2

7

Houtenseweg

Straat 2

Straat 3

Dodelijk

Letsel

Totaal 7 3

Ongelukken zijn nooit volledig te voorkomen. Vaak ontstaat een ongeluk na een menselijke tout. De kruispunten waar de meeste ongelukken plaatsvinden verdienen extra aandacht. De veiligheid van de kruispunten met de meeste ongevallen zal vermoedelijk verbeteren door de aanpassingen die zijn of worden gedaan in het kader van onder andere de Wijkverkeersplannen. /. Richterslaan/Sluyterslaan/Hi/do Kropstraat Inmiddels zijn er in het kader van het wijkverkeersplan drempels aangelegd die een lagere snelheid van het gemotoriseerde verkeer afdwingen en daarmee de verkeersveiligheid verhogen. Tevens zijn ter hoogte van de kruising rode fietsstroken aangebracht, zodat de voorrangssituatie duidelijker is geworden. 2. Batauweg/Noordstedeweg Dit kruispunt is inmiddels voorzien van een rotonde met vrijliggende fietspaden in de voorrang. Dit is een goede verbetering van de verkeersveiligheid voor de fietsers. 3. Barnsteendrift/Batauweg In het kader van de Wijkverkeersplannen zijn er drempels ter hoogte van de kruising aangelegd. Dit zal moeten leiden tot een lagere benaderingssnelheid van het kruispunt en daardoor ook een vermindering van de kans op een ernstig ongeval. 4. Batauweg/Nedereindseweg Dit kruispunt is inmiddels voorzien van een plateau, hetgeen de verkeersveiligheid ten goede zal komen. 5. Graaf Florisweg/Laarderschans/Gravin Catharinalaan Dit kruispunt is vele jaren niet voorgekomen in de ongevallenlijst. Inventarisatie van de twee ongevallen en van het kruispunt leert dat de indenting van het kruispunt geen belangrijke invloed heeft gehad op de ongevallen. De ongevallen zijn ontstaan doordat een van de betrokkenen geen voorrang heeft verleend. Er is zodoende geen directe

aanleiding om dit kruispunt aan te passen.


Versie 1


6. Symfonielaan/ACVerhoefweg/Marimbapad Deze fietsoversteek ligt dicht bij de verkeerslichten. Hierdoor zijn automobilisten geneigd

om snelheid te maken. Dit levert gevaarlijke situaties op voor de fietsers. Er wordt gewerkt aan een voorstel om deze oversteek aan te passen. 7. Houtenseweg/Laagravenseweg Provincie Utrecht heeft inmiddels een tunnel voor fietsers gerealiseerd. Hierdoor zijn de grootste problemen weggenomen. Quickscan schoolroutes Onlangs is het onderzoek naar de verkeersveiligheid van schoolroutes afgerond. In het rapport staan locaties beschreven die door leerlingen van het voortgezet onderwijs als verkeersonveilig worden beschouwd. Op basis van dit onderzoek heeft het college op 2 maart 2004 besloten om een quickscan door een gespecialiseerd bureau uit te laten voeren naar de mogelijkheid om deze locaties verkeersveiliger te maken. Op 27 april 2004 heeft het college besloten om de kosten van deze quickscan uit het budget 'mensgerichte maatregelen 2004' te betalen. Uit het onderzoek kunnen nog aanvullende maatregelen voortkomen die ten goede komen aan de verkeersveiligheid van de fietsers.

13 (22)


Versie 1


3 Fietsgebruik


Met aantal verplaatsingen met de fiets tot een afstand van 7,5 km is in Nieuwegein aan de lage kant. In middelgrote steden wordt gemiddeld 33% van de verplaatsingen met de fiets gedaan. In Nieuwegein is dit 32%. Gezien het feit dat Nieuwegein een zeer hoge 'stedelijke dichtheid' heeft (hoger dan de meeste andere steden van vergelijkbare grootte) zou je verwachten dat het fietsgebruik in Nieuwegein hoger ligt dan in andere steden. Het tegendeel is waar en daarom moet het mogelijk zijn om het fietsgebruik te verhogen. Een hoog fietsgebruik is positief voor de veiligheid van fietsers. In gemeenten met een hoog fietsgebruik is de kans dat je als fietser gewond raakt bij een verkeersongeval gemiddeld 41 procent lager dan in gemeenten met een laag fietsgebruik (Bron: Fietsersbond). 3.2 Waarom is het fietsgebruik laag?

De concurrentiepositie van de fiets ten opzichte van de auto is in Nieuwegein zeer ongunstig. Automobilisten zijn vaak eerder op een bestemming dan fietsers. Daarnaast is er in Nieuwegein, in tegenstelling tot vele andere steden, nog geen betaald parkeren ingevoerd. Uit onderzoek blijkt dat de reistijd, de concurrentiepositie ten opzichte van de auto en de hoeveelheid en kwaliteit van de fietsenstallingen de belangrijkste factoren zijn die de mate van het fietsgebruik beTnvloeden. 3.3 Wat kan er gedaan worden om het fietsgebruik te verhogen?

Zorgen voor een hoogwaardig fietsnetwerk Een hoogwaardig fietsnetwerk is de belangrijkste voorwaarde voor een hoog fietsgebruik. Het is daarom van belang om duidelijke kwaliteitseisen aan het fietsnetwerk te stellen en te streven naar een fietsnetwerk dat voldoet aan die kwaliteitseisen. In de bijlagen zijn het fietsroutenetwerk (bijlage 2) en de kwaliteitseisen (bijlage 6) opgenomen. Het oude fietsroutenetwerk uit 1996 is enigszins aangepast op basis van de fietsintensiteiten. De hoofdfietsroute de Jutphasestraatweg is nu onderdeel van het onderliggende fietsnetwerk. Nieuwe hoofdfietsroutes zijn de routes via Batauweg, Buizerdlaan, Parkhout richting Vianen en de Noordstedeweg. Op basis van de kwaliteitseisen is er een aantal punten in Nieuwegein dat aangepast moet worden. De belangrijkste discrepanties tussen de kwaliteitseisen en het huidige fietsnetwerk zijn het ontbreken van vrijliggende fietspaden en/of rode fietsstroken. De wegen die zouden moeten worden aangepast staan beschreven onder het kopje verkeersveiligheid. Hieronder wordt een aantal overige punten aangegeven. Het zijn de meest opvallende discrepanties met de kwaliteitseisen op het fietsnetwerk. De lijst is dus niet uitputtend, daarom zal blijvend moeten worden gestreefd naar het zodanig onderhouden en verbeteren van het fietsnetwerk, dat het zo veel mogelijk voldoet aan de kwaliteitseisen.

14 (22)


•

Versie 1 Datum 28 September 2004

De hoofdfietsroute tussen Noordstedeweg en Zuidstedeweg (Brugpad) is een druk fietspad in twee richtingen. Net voldoet niet aan de minimale breedte van een fietspad in twee richtingen en moet daarom worden verbreed. Tevens moet het fietspad in een rechte lijn worden doorgetrokken tot aan de Tinnegieterstede, zodat de omweg die de fietsers nu moeten afleggen zal worden weggenomen. Uitwerking zal plaatsvinden in het kader van de Binnenstad.

•

Utrechtsestraatweg vanaf Taludweg tot Prof. Aalbersestraat: Het asfalt van de vrijliggende fietspaden langs de Utrechtsestraatweg is in slechte staat. Onderhoud aan de vrijliggende fietspaden is aan beide zijden noodzakelijk. Het fietspad aan de oostzijde van de Utrechtsestraatweg is grotendeels voorzien van een tegelverharding. Ideaal voor het comfort op een hoofdfietsroute is dit niet. Fietsers moeten voorrang verlenen aan het verkeer op de Remiseweg. Dit is in strijd met de kwaliteitseisen van een hoofdfietsroute. De volgende twee maatregelen zijn wenselijk: Het wijzigen van de voorrangssituatie met de Remiseweg, zodat fietsers voorrang krijgen op de Remiseweg. Het vervangen van de tegelverharding aan de Utrechtsestraatweg door asfalt. In dit geval gaat de voorkeur uit naar het gebruik van rood asfalt dat doorgetrokken wordt over de kruising met de Remiseweg, zodat hier de voorrangssituatie duidelijk wordt. In Nieuwegein Kiest wordt aangegeven dat het comfort van de weggebruiker als minder belangrijk wordt gezien. Daarom zal deze maatregel alleen worden uitgevoerd als er meegelift kan worden met groot onderhoud van wegen.

Ontbrekende schakels Het wegnemen van ontbrekende schakels in het fietsnetwerk is de meest directe manier om het fietsgebruik te verhogen. Het wegnemen van een aantal ontbrekende schakels is zeer wenselijk, maar is ook te ambitieus in deze economische tijden. Deze ontbrekende schakels worden in hoofdstuk 7 vermeld. In deze paragraaf worden drie ontbrekende schakels genoemd die weggenomen kunnen worden zonder een al te grote investering. • Verbinding langs de Zuidstedeweg, deze verbinding zal worden gerealiseerd in het kader van de herstructurering van de Binnenstad; •

Omvormen van de voetgangersverbinding tussen Geinoord en de Geinbrug tot een fiets-voetgangersverbinding. Door aanpassen van de aansluiting van het pad Geinoord aan Parkhout kan deze verbinding geschikt worden gemaakt voor fietsers. Het voordeel van het mengen van fietsers en voetgangers is een maximale bewegingsvrijheid in zijwaartse richtingen voor beide categorieen. Nadeel is de mogelijke hinder die de voetgangers en fietsers van elkaar ondervinden. Uit onderzoeken blijkt deze hinder mee te vallen. Het is wenselijk om de aansluiting aan te passen en fietsers toe te laten op dit pad. Om de hinder te beperken zal het pad moeten worden verbreed. Dit kan door 1 meter aan tegelverharding hier aan te brengen. Omdat deze verbinding door de aanpassing een utilitair karakter krijgt zal

•

er verlichting en bewegwijzering moeten worden aangebracht. Verbinding tussen fietspad Geinoord en wijk Doorslag door barriere gevormd door Hollandse Ussel, hier is wel een brug aanwezig, maar deze is niet geschikt als brug voor fietsers. De Geinoordbrug moet door het aanbrengen van een nieuwe fietsgoot toegankelijker worden gemaakt voor fietsers.

IS (22)


Versie 1


Betere concurrence met cfe auto Een derde manier om het fietsgebruik te verhogen is het verbeteren van de concurrentiepositie van de fiets ten opzichte van de auto. Dit kan door: Het instellen van betaaldparkeren. In de binnenstad zal betaald parkeren worden ingevoerd. Dit heeft als gevolg dat er tevens een parkeerregulering voor omliggende wijken gaat komen. Hierdoor zullen er meer mensen gaan kiezen voor de fiets om het centrum te bereiken. Het realiseren van hoogwaardige (overdekte) stallingvoorzieningen voor de fiets. Het is van groot belang dat er in de plannen voor de binnenstad rekening gehouden wordt met goede stallingvoorzieningen voor de fiets. De voorkeur gaat uit naar bewaakte overdekte stallingen waar fietsers gratis hun fiets kunnen stallen. Voorbeelden uit andere gemeenten leren dat dit een aanzuigende werking heeft op fietsers. Uitwerking zal plaatsvinden in het kader van de Binnenstad. Maatregelen om het autoverkeer te ontmoedigen. Met het betaald parkeren en de uitgebreide verblijfsgebieden in Nieuwegein is er al het nodige gedaan om het gebruik van de auto te ontmoedigen. In het kader van de Fietsnota worden er daarom geen extra voorstellen gedaan. Onder de aandacht brengen van alternatieve routes Een laatste methode om het fietsgebruik te verhogen is het onder de aandacht brengen van een aantal fietsroutes in Nieuwegein met veel potentieel. De Fietsersbond Nieuwegein heeft een aantal routes uitgedacht dat prettig is om te fietsen, maar dat nog te weinig wordt gebruikt. Deze routes zijn opgenomen in de bijlagen (bijlage 4). Middels een burgerinitiatief heeft de Fietsersbond al gepleit voor een speciale bewegwijzering van twee alternatieve routes. Grote delen van de andere alternatieve routes zijn al voorzien van bewegwijzering. Een van de voorwaarden voor het bewegwijzeren van een

alternatieve route is dat er een duidelijk eindpunt is voor de alternatieve route. Daarnaast moet de route een voordeel hebben ten opzichte van reeds bewegwijzerde routes. Ik stel het volgende voor: Verlengen van de huidige alternatieve route 'Fokkesteegroute' tot de Lijsterbestunnel; Introduceren van een nieuwe alternatieve route op basis van de route die door de Fietsersbond wordt aangeduid als de 'Kruidenroute'. In lijn met de andere alternatieve routes wordt deze route vernoemd naar de wijk waardoor de route loopt: de 'Batauroute'. In bijlage 5 worden de reeds bestaande routes en de nieuwe alternatieve routes weergegeven.

16 (22)


Versie 1


4 Fietserstevredenheid


Uit een enquete van de Fietsersbond in 2001 is gebleken dat 71% van de fietsers in Nieuwegein ontevreden is over de aanpak van fietsendiefstal. Hiermee scoort de gemeente zeer slecht. Over de verkeersveiligheid is 41% van de fietsers ontevreden. In 2004 is aan de hand van een enquete de sociale veiligheid op het fietsnetwerk in Nieuwegein onderzocht. De sociaal onveilige fietspaden in Nieuwegein zijn in kaart gezet. Daarnaast is uit een enquete onder de bewoners van Batau-Noord gebleken dat bijna 60% van de fietsers zijn of haar gedrag wel eens aanpast als gevolg van gevoelens van onveiligheid. Men mijdt bepaalde plekken, gaat niet alleen fietsen in het donker of kiest een ander vervoermiddel. 4.2 Hoe krijgen we tevreden fietsers?

De subjectieve verkeersveiligheid zal vooral moeten worden verbeterd door het scheiden van verkeerssoorten en daar waar dat niet mogelijk is, het aanleggen van rode fietsstroken, zoals onder het kopje verkeersveiligheid al is behandeld. De ontevredenheid over de aanpak van fietsendiefstal is een landelijk beeld. In een aantal gemeenten waaronder Veenendaal heeft men gezorgd voor een bewaakte stallingvoorziening waar fietsers gratis hun fiets kunnen stallen. Dit is een groot succes geworden. Het aantal fietsers dat er nu gebruik van maakt overtreft alle prognoses. Het

zorgt niet alleen voor tevreden fietsers, maar ook voor een vermindering van het aantal gestolen fietsen en een verhoging van het fietsgebruik. Bij de ontwikkeling van de binnenstad zou een dergelijke fietsenstalling moeten worden overwogen. Uitwerking in het kader van de Binnenstad. De sociale veiligheid op de fietspaden in Nieuwegein kan worden verbeterd. U wordt op een later tijdstip op de hoogte gebracht van de resultaten uit het onderzoek naar de sociale veiligheid. Op deze manier krijgt u een goed overzicht van de locaties die verbetering behoeven.

17 (22)


Versie 1


5 Fietsparkeren


Goede fietsparkeervoorzieningen dragen bij aan een hoger fietsgebruik. In 2001 zijn er twee rapporten gemaakt die betrekking hebben op fietsparkeren. Het gaat om de rapporten 'Fietsenstallingenplan Sneltramhalten' en 'Omgeving sneltramhalten'. In de rapporten wordt uitgegaan van vier criteria die hier worden overgenomen: De halte moet goed bereikbaar zijn per fiets; Bij elke sneltramhalte dient een overdekte stallingsmogelijkheid te zijn; De stallingsmogelijkheid moet van een goede kwaliteit zijn; Het aantal stallingsplaatsen moet worden afgestemd op de vraag, waarbij er sprake is van ongewenste overcapaciteit als de bezettingsgraad lager is dan 50%. Boven de 80% is er sprake van een capaciteitstekort. De status van de op dat moment aanwezige fietsenstallingen is gemventariseerd. De inventarisatie is gebaseerd op een reizigersenquete van Connexxion uit 1996, en een telling van Connexxion uit 1995. Uit de enquete blijkt dat de gebruikers de hoeveelheid huidige fietsenstallingen te laag vinden en dat de ruimten tussen de fietsen te klein zijn. Onlangs is een aantal stallingen aangepast. In april 2003 is nog een eenmalige telling gedaan. Hieruit kan voorzichtig worden opgemaakt dat er bij sommige tramhaltes behoefte is aan nog meer fietsklemmen. 5.2 Wat moet er gebeuren om betere fietsparkeervoorzieningen te realiseren?

De tellingen en de observaties die in april 2003 zijn gedaan hebben het volgende uitgewezen: Bij de haltes Wijkersloot, St. Antoniusziekenhuis, Doorslag, Fokkesteeg en Wiersdijk zijn voorlopig geen aanpassingen nodig. • Tramhalte Nieuwegein Zuid: De plannen voor de Lekboulevard zijn nog niet in het stadium dat er plannen zijn voor de tramhalte. Uit de telling en de observatie uitgevoerd in april 2003 is gebleken dat de stalling een lage overkapping heeft, waardoor de fietsen niet makkelijk bereikbaar zijn. Er staan opvallend veel fietsen buiten de stalling. Verder ziet de stalling er onverzorgd uit door graffiti en struikgewas. Tevens is de stalling niet goed bereikbaar. •

Tramhalte Batau Noord:

Er is sprake van overbezetting. Uitbreiding van de stalling is gewenst. Gedacht moet worden aan 10 a 20 klemmen extra. • Tramhalte Zuilenstein: Er is aan de noordkant van het spoor sprake van overbezetting. Uitbreiding is gewenst. Gedacht moet worden aan 20 a 30 klemmen extra. Tevens is een overkapping wenselijk bij beide stallingsplaatsen.

18 (22)

Fietsnota Nieuwegein Raadsnumrner

Versie 1


• Tramhalte Stadscentrum De stallingsvoorzieningen in het centrum zullen in het project Binnenstad veel aandacht moeten krijgen. Uitbreiding is dan gewenst bij bepaalde stallingen. In het overdekte gedeelte van de stalling staan slechte klemmen, ze worden door de helft van de fietsers niet gebruikt. Er is nog geen sprake van overbezetting. Nieuwe klemmen met aanbindmogelijkheid in het overkapte gedeelte zijn gewenst. Uitwerking in het kader van de Binnenstad. • Tramhalte Merwestein Stallingen onder het viaduct worden niet gebruikt. Het is geen veilige plek om fietsen te stallen. Daarom moet er in het Stadscentrum voldoende stallingsmogelijkheid zijn. Omdat er onlangs aanpassingen zijn gedaan aan de stallingen bij de tramhaltes worden vooralsnog geen aanpassingen voorgesteld. In de komende periode zullen de stallingen worden onderzocht om zo tot een beter beeld van de vraag naar fietsparkeerplaatsen te komen. Voor het monitoren is geen extra budget nodig. In een separaat voorstel wordt u ter zijner tijd op de hoogte gebracht van de eventueel benodigde extra stallingen. Connexxion en het BRU zullen bij het samenstellen van de nota en eventueel bij de financiering van de fietsenstallingen worden betrokken. Aanpassing van de fietsstallingen wordt vooralsnog zonder kostenindicatie opgenomen.

19 (22)


Versie 1


6 Financien

6.1 Subsidies

Bij de uitvoering van de beschreven maatregelen komen subsidies van het BRU en de provincie aan de orde. Hieronder wordt beschreven wat de doelen zijn van het BRU en de provincie. In de kostenindicatie worden de mogelijke subsidiebijdragen nog niet opgenomen, omdat toekenning van die subsidie afhankelijk is van de beoordeling door BRU of provincie. Website provincie Utrecht, Agenda 2010 De provincie Utrecht wil Utrecht als fietsprovincie profileren. Het doel is een toename van

het gebruik van de fiets, als alternatief voor de auto en als toeristisch-recreatief product. Dat zal een positief effect hebben op de bereikbaarheid, het milieu en de leefomgeving. Het project Utrecht-Fietsprovincie uit Agenda 2010 geeft hieraan een extra impuls. Allereerst moet de provincie beschikken over een compleet, veilig en comfortabel fietsnetwerk, waarbij de focus ligt op de belangrijkste (drukste) verbindingen tussen woon- en werkgebieden met een afstand tot circa 7,5 kilometer. Ongeveer zeventig procent van alle verplaatsingen in deze provincie heeft een afstand van maximaal 7,5 kilometer. Momenteel ontbreken nog schakels in het fietsnetwerk. De bedoeling is in de planperiode, in samenwerking met de betrokken gemeentebesturen, de meest urgente verbindingen aan te leggen. In het SMPU zijn twaalf gewenste hoofdfietsroutes aangegeven. De provincie Utrecht vindt het van belang dat bij het inrichten van nieuwe woon- en werklocaties het gebruik van de fiets als specifiek aandachtspunt wordt betrokken. Door goede voorzieningen voor fietsers kan het autoverkeer naar werk en school, maar ook het recreatieve autoverkeer worden teruggedrongen. In het SMPU is een en ander uitgewerkt. SMPU (Provincie Utrecht, december 2003p.53-p.58) Doelen:

Het realiseren van een doelmatig en comfortabel netwerk van fietspaden en fietsverbindingen voor met name korte reisafstanden. Dit moet leiden tot een toename van het gebruik van de fiets als vervoermiddel op korte reisafstanden. Het realiseren van een samenhangend netwerk van fietspaden en fietsverbindingen voor het toeristisch-recreatief fietsverkeer. Het realiseren van de verbindingen heeft voor de provincie Utrecht een hoge prioriteit. De nadruk ligt daarbij op routes waar naar verwachting veel fietsers gebruik van gaan maken. Deze routes vervullen overigens ook een belangrijke functie in het recreatieve fietsnetwerk.

20 (22)


Versie 1


21 (22)

Concreet gaat het onder andere om de volgende hoofdfietsroutes: 4. Houten-Nieuwegein Centrum 5. Houten-Nieuwegein Zuid 6. Houten-Vianen 10. Usselstein-Nieuwegein

In de planperiode zal de provincie Utrecht eveneens investeren in puur het recreatieve fietspadennetwerk, waar verbindingen ontbreken en waar de kwaliteit soms onvoldoende is. De hoogste prioriteit op het recreatieve vlak hebben projecten die een bijdrage leveren aan de toegankelijkheid van De Grebbelinie en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. RWP(BRU, maart2004, p.63-p.71)

Het BRU wil het fietsen sterk bevorderen. Het netwerk van hoogwaardige fietsverbindingen tussen de belangrijkste concentraties van woningen, bedrijven en overige voorzieningen wordt uitgebreid en verbeterd. Ontbrekende schakels worden aangelegd. Op de lange termijn kent de regio verschillende grote fietsprojecten. De uitvoering is vaak moeilijk en tijdrovend. Het BRU doet er alles aan om deze projecten

toch uitgevoerd te krijgen omdat het essentiele elementen in het fietskernnet zijn. 6.2 Kostenindicatie

In de bijlagen staat een kostenindicatie (bijlage 1) opgenomen voor uitvoering van de projecten die zijn beschreven in deze nota. Met nadruk wordt crop gewezen dat het hier voornamelijk gaat om een kostenindicatie op basis van algemene prijzen per eenheid. Daar waar het gaat om vrijliggende fietspaden, zijn de kosten geschat op basis van een vergelijk met de kostenberekening van het fietspad Biezenwade. Voor de berekening van de aanleg van rode fietsstroken is een speciale berekening opgenomen voor het geval dat er meegelift kan worden met het groot onderhoud van wegen. Samenvattend overzicht van de kostenindicatie van de projecten

Kosten

Nieuwe Projecten

Project Alternatieve routes; bewegwijzeren van twee routes;

€8.000

Project Fietsparkeren, monitoren tramhaltes;

Kosten voor uitvoering in separaat voorstel.

Project Sociale veiligheid

Kosten voor uitvoering in separaat voorstel.

Project Evaluatie hoofdfietsroutes Utrechtsestraatweg nabij de Taludweg.

€68.663

Project Fietsnetwerk en ontbrekende schakels Vrijliggende fietspaden Ambachtsweg;

€ 50.822

Verbinding tussen Geinoord en Geinbrug omvormen tot fietsvoetpad;

€53.471

Fietsgoten Geinoordbrug.

€4.000

Project Gebruik van rood asfaltvoorzieningen Aanleg van rode fietsstroken langs de genoemde wegen.

€704.567

Totaal

€889.552

Er is geen planning gemaakt voor de uitvoering van deze projecten, omdat de uitvoering afhankelijk zal zijn van het beschikbare budget en de mogelijkheid tot meeliften met andere projecten.


Versie 1


7 Wensertlijst

Zoals aangegeven in de inleiding zijn er projecten die zeer belangrijk zijn voor de verbetering van het fietsklimaat, maar die in deze economische tijd te ambitieus zijn. Hieronder worden deze projecten vermeld, met daaraan gekoppeld een schatting van de kosten voor uitvoering (op basis van 2004). Ontbrekende schakels • Snelle verbinding tussen Nieuwegein, Houten en Vianen. De gemeenten Houten, Nieuwegein en Vianen bestuderen de mogelijkheid van een dergelijke fietsverbinding. In het 2e kwartaal van 2004 is de uitkomst van dit onderzoek in routing gebracht. In de bijlagen staat op de kaart van het fietsnetwerk (bijlage 2) zowel de verbinding over het Amsterdam Rijnkanaal via de Plofsluis als de verbinding langs de A27 als ontbrekende schakel weergegeven. Uiteraard gaat het hier om een van de twee verbindingen. Omdat het een aparte studie betreft, worden de kosten niet opgenomen in deze nota. Kosten bij eventuele realisatie van het project worden gedeeld door de drie gemeenten en worden gesubsidieerd door onder andere het BRU. Kostenraming van het totale project: ± 40 miljoen euro. • Fietspad Biezenwade. Dit fietspad dat opgenomen is in het bestemmingsplan, vormt een ontsluiting voor het fietsverkeer komend vanuit bedrijventerrein Liesbosch. Het loopt van de Ravenseveldweg naar de Laagravenseweg. Het BRU heeft in het kader van de 'Week van de vooruitgang' alle ambtelijke medewerkers opgeroepen aan te geven waar het fietstraject tussen hun woning en het werk beter kan. Fietsers hebben gewezen op de ontbrekende schakel 'Fietspad Biezenwade'. Het BRU vraagt de gemeente om de inzendingen zoveel mogelijk om te zetten in projectvoorstellen. Kostenraming: ± 130.000 euro. • Verbinding tussen de wijk Doorslag en De Hoge Landen langs de A2 realiseren ter doorbreking van de barriere gevormd door de Hollandse Ussel. Deze verbinding vormt

•

een onderdeel van een nieuwe studie naar regionale recreatieve fietsverbindingen. Bij de provincie komen subsidiegelden vrij voor dergelijke verbindingen. Wellicht kan gebruik worden gemaakt van de bestaande brug langs de A2 die op dit moment niet in gebruik is. Kostenraming: ± 300.000 euro. Verbinding tussen Rond het Fort en de Malapertweg door de barriere gevormd door de Plettenburgerbaan. Hier zou een tunnel onder de Plettenburgerbaan een goede verbetering betekenen voor de directheid naar Het Klooster en wellicht in de toekomst naar Houten. Kostenraming: ± 800.000 euro.

22 (22)

2004-4

Bijiagen Fietsnota

Bijlage 1: Kostenindicatie uitwerking Fietsnota Bestaande projecten MJPw

Project 'Gebruik rood asfaltvoorzieningen'

Oppervlakte (m2)

Breedte Lengte (m) (m)

Prijs (meerkosten Totaal (bij meeliften groot rood asfalt) (€/m2) onderhoud)

1 Rode f ietsstroken Sluyterslaan (Richterslaan tot Noordstedeweg)

440

4

1760

€21,90

€38.544,00

2 Rode f ietsstroken Sluyterslaan (Prof. Dr. Claylaan tot Richterslaan}

260

4

1040

€21,90

€22.776,00

3 Rode fietsstroken Richterslaan (Mendes da Costalaan tot Sluyterslaan)

315

4

1260

€21,90

€27.594,00

4 Rode fietsstroken Zwanenburgstraat

275

4

1100

€21,90

€24.090,00

4

5420

€21,90

€118.698,00

4

3820

€21,90

€83.658,00

4

5900

€21,90

€129.210,00

5 Rode Tietsstroken Batauweg (Heemraadsweide tot Barnsteendritt en

Noordstedeweg tot Wijkerslootweg) Rode tietsstroken Batauweg (Middenweide tot Heemraadsweide en 6 Barnsteendrift tot Noordstedeweg) 7 Rode fietsstroken Vreeswijksestraatweg/ Jutphasestraatweg

1355 955 1475

8 Rode fietsstroken Graaf Florisweg

460

4

1840

€21,90

€40.296,00

9 Rode fietsstroken Diepenbrocklaan

345

4

1380

€21,90

€30.222,00

10 Rode fietsstroken Herenstraat (H. Kropstraat-Noordstedeweg)

433

4

1732

€21,90

€37.930,80

11 Rode fietsstroken Batenburg

260

4

1040

€21,90

€22.776,00

12 Rode fietsstroken Barnsteendrift

295

4

1180

€21,90

€25.842,00

13 Rode fietsstroken Buizerdlaan

775

4

3100

€21,90

€67.890,00

14 Rode fietsstroken Roerdomplaan

400

4

1600

€21,90

€35.040,00

Totaal rode fietsstroken

€704.566,80

Project 'Fietsnetwerk en ontbrekende schakels' Utrechtsestraatweg

Breedte Lengte (m) (m)

Oppervlakte (m2)

Eenheids-prijs

Totaal

Fietspad

Verwijderen tegelverharding Afvoeren tegels

236

2,65

625,4

236

2,65

1659 = 94 ton

15

2,65

39,75

Asfalteren rood asfalt

236

2,65

625,4

1 13,77 €/m2

€71.151,80

Asfalteren zwart asfalt

236

2,65

625,4

80,38 €/m2

€ 50.269,70

Verwijderen tegelverharding

80

1,2

96

2,09 € / m 2

Afvoeren tegels

80

1,2

96 = 12 ton

20,49 € / ton

€245,90

Herstraten

80

1,2

96

21,67 € / m 2

€2.080,30

Aanbrengen rode coating

2,09 €/m2 €20,48 46€/m2

€1.307,10 €1.926,10 €1.828,50

Voetpad

Totaal voetpad

€200,00

€2.526,20

Totaal bij gebruik van rood asfalt (prijspeil 2001)

€78.739,70

Totaal bij gebruik van rood asfalt (prijspeil 2006) Totaal bij gebruik van zwart asfalt (prijspeil 2001)

€ 100.495,50

Totaal bij gebruik van zwart asfalt (prijspeil 2006)

€73.843,70

Kosten herstraten fietspad Utrechtsestraatweg

€57.857,60

236

2,65

Kosten van aanleggen rood asfalt bij meeliften bij 'groot onderhoud': € 100.495,50 - € 31.832,90 =

Vrijliggende fietspaden

Aanleg vrijliggende fietspaden Ambachtsweg

625,4

50,90 €/m2

€31.832,90 €68.662,60

Prijs (vrijl. Prijs (vrijliggend fietspad/ zwart fietspad/rood Totaal bij zwart Totaal bij rood Breedte Oppervlakte Lengte (m) (m) (m2) asfalt) (€/m2) asfalt asfalt) (€/m2) asfalt 140 (twee richtingen) 350 €80,38 2,5 €113,77 €28.133,00 €39.819,50

Totaal vrijliggende fietspaden zwart asfalt (prijspeil 2001)

€28.133,00

Totaal vrijliggende fietspaden zwart asfalt (prijspeil 2006)

€35.906,10

Totaal vrijliggende fietspaden rood asfalt (prijspeil 2001)

€39.819,50

Totaal vrijliggende fietspaden rood asfalt (prijspeil 2006)

€50.821,60

Fietsgoten Geinoordbrug

€4.000,00

Breedte Ontbrekende schakel Geinoord/ Parkhout

upperviakte (m2)

Lengte (m) (m)

Geinoord verbreden voetpad door aanbrengen tegelverharding

500

1

Eenheidsprijs 500

Totaal

€43,00

€21.500,00

Geinoord verlichten

€12.000,00

Geinoord aanpassen aansluiting

€10.000,00

Geinoord onderhoudswerkzaamheden

€5.000,00

p.m.

Geinoord bewegwijzeren

Totaal bedrag (prijspeil 2004)

€48.500,00

Totaal bedrag (prijspeil 2006)

€53.471,00

Nieuwe Projecten Project Alternatieve routes (aanbrengen bewegwijzering) excl. onderhoudskosten

*

€8.000,00

Project Sociale veiligheid

Kosten in een apart voorstel.

Project Fietsparkeren

Kosten in een apart voorstel.

Opmerking: Uitgegaan is van het prijspeil 2006. De bedragen zijn excl. BTW. Oe bedragen waar ± voor staat zijn schattingen.

Niet in de kostenraming opgenomen vanwege de mogelijke uitwerking binnen het project binnenstad zijn de volgende projecten: Rode fietsstroken of' Vrijiiggende fietspaden' Noordstedeweg ten oosten van de rotonde; Vrijiiggende fietspaden Noordstedeweg; Rode fietsstroken Doorslag tussen Zuidstedeweg en Koekoekslaan; Vrijiiggende fietspaden Zuidstedeweg; Aanpassing Brugpad tussen Noordstedeweg en Zuidstedeweg. Kostenraming totaal:

€889.522

Bijiage 2: Fietsnetwerk Nieuwegein

Legenda: Hoofdfietsroute Aanvullend fietsnet Ontbrekende schakel

Bijiage 3: Wegvakken waar rode fietsstroken wenselijk zijn

Bijiage 4: Alternatieve routes zoals aangegeven door de Fietsersbond

Galecopperroute Fokkesteegroute Paspoortroute Usselroute

Kanalenroute

Lekroute

Monnikenroute Kruidenroute Zwembadroute Recycleroute

Bijlage 5: Aanvutling alternatieve routes §!liiislill:Si|KS^ >V-?:.>A ""~

'Js!!r fi^filit^f ISI'I A^ll&i?~sii 11 f

Nieuwe route: Batauroute

'

Aanvulling op de Fokkesteegroute

Bijlage 6: Kwaliteitseisen voor het fietsnetwerk Hoofdfietsroutes De categorisering van het fietsnetwerk is gebaseerd op de grootste fietserstromen. De belangrijkste verbindingen zijn onderverdeeld in hoofdfietsroutes en het onderliggende fietsnetwerk. De inspanningen van het fietsbeleid zullen zich met name richten op deze routes. Aan de hoofdfietsroutes worden de hoogste kwaliteitseisen gesteld om het fietsnetwerk voor zoveel mogelijk fietsers te verbeteren. De verbindingen van het onderliggende fietsnetwerk worden minder intensief gebruikt. De kwaliteitseisen voor deze verbindingen zijn dan ook minder strikt dan die van de hoofdfietsroutes. De kwaliteitseisen komen voornamelijk uit de ontwerpwijzer voor fietsvriendelijke infrastructuur: Tekenen voor fiets'.

Kwaliteitseisen voor het fietsnetwerk De kwaliteitseisen gelden bij het aanleggen van nieuwe fietsverbindingen en moeten worden nagestreefd bij bestaande fietsverbindingen die nog niet voldoen aan de kwaliteitseisen. De kwaliteitseisen worden onderscheiden in doorstroming, veiligheid en comfort en aantrekkelijkheid. Voor de overige ontwerpeisen van fietsverbindingen wordt verwezen naar de richtlijnen uit Tekenen voor de Fiets'. De volgende kwaliteitseisen worden gesteld aan de fietsroutes: •

Doorstroming: De ontwerpsnelheid is 30 km/h voor hoofdfietsroutes en 25 km/h voor het onderliggende fietsnetwerk.

Het gemiddelde wachttijdverlies per kilometer is maximaal 15 seconden voor de hoofdfietsroutes en 20 seconden voor het onderliggende fietsnetwerk. De omrijdfactor is maximaal 1,2 op hoofdfietsroutes en 1,3 op het onderliggende fietsnetwerk routes. Lange verbindingen met een hoge omrijdfactor hebben prioriteit. Kortere routes mogelijk maken door het maken van doorsteekjes.

•

Veiligheid: Hoofdfietsroutes moeten altijd in de voorrang, de verbindingen van het onderliggende fietsnetwerk

moeten daar waar mogelijk in de voorrang. Voor de hoofdfietsroutes worden bij VRI's geen deelconflicten met autoverkeer toegestaan, daar waar mogelijk wordt het buiten de regeling afgewikkeld. Bij het onderliggende fietsnetwerk worden deelconflicten met autoverkeer zoveel mogelijk voorkomen. De hoofdfietsroutes moeten zo veel mogelijk fysiek worden gescheiden van het overige verkeer, bij het onderliggende fietsnetwerk kan ook worden volstaan met visuele scheiding. Kruisingen met stroomwegen zijn altijd ongelijkvloers Kruisingen met ontsluitingswegen cat.A zijn of ongelijkvloers of voorzien van VRI. Op zowel hoofdfietsroutes als het onderliggende fietsnetwerk dient het verlichtingsniveau minimaal 7 lux te zijn. Slachtofferpercentage diefstal van fietsen mag maximaal 5% zijn. Minimaal 50% van de verbindingen moet aanwezigheid hebben van bewoonde bebouwing. Naar sportvelden moeten alternatieve routes mogelijk zijn, zodat gekozen kan worden voor een snelle en/of een sociaal veilige route. Op zowel hoofdfietsroutes als het onderliggende fietsnetwerk is bewegwijzering aanwezig. Beheerstaken:

Op zowel hoofdfietsroutes als het onderliggende fietsnetwerk moeten fietspaden op regelmatige basis worden gecontroleerd op vlakheid, eventuele oneffenheden moeten worden weggewerkt. Op zowel hoofdfietsroutes als het onderliggende fietsnetwerk wordt gladheidbestrijding toegepast. •

Comfort en aantrekkelijkheid: Fietspaden langs wegen en fietsstroken worden in rood uitgevoerd; voor vrij getraceerde fietspaden is de rode kleur gewenst, maar minder noodzakelijk; Rode verharding wordt over kruispunten doorgezet, mits de fietsers op de strook voorrang hebben op verkeer uit andere richtingen; Een fietsverbinding heeft herkenbare, uniforme vormgevingskenmerken, zodat de verbinding over de

gehele lengte duidelijk als route herkenbaar is, hierbij zijn type wegdek, opbouw dwarsprofiel en verlichting van belang.

Paginal

Eindrapport Fietsbalans Nieuwegein (samenvatling)

Samenvatting Fietsbalans Nieuwegein Aanleiding De Fietsersbond heeft een methode ontwikkeld om zo objectief mogelijk in kaart te brengen hoe fletsvriendelijk een gemeente is: de Fietsbalans. Inmiddels hebben 90 gemeenten meegedaan aan de Fietsbalans. Ook in Nieuwegein is in samenwerking tussen de gemeente en de Fietsersbond de Fietsbalans opgemaakt. Dit rapport bevat hiervan de resultaten. Voor de resultaten van andere steden en andere informatie over de Fietsbalans: www.fletsbalans.nl. De Fietsbalans beoordeelt het gemeentelijk fietsklimaat op tien aspecten. Voor deze beoordeling is een groot aantal objectief meetbare gegevens verzameld en geanalyseerd. Daarbij is gebruik gemaakt van landelijk databestanden, enquetes onder gemeentelijke beleidsambtenaren en onder de dagelijkse fietsers en van speciaal ontwikkelde meetfietsen. Met name de praktljkmeting met de meetfietsen levert uniek materiaal. Hiermee kan de feitelijke situatie op straat op een objectieve wijze worden gemeten. Daarmee is de kwaliteit van de infrastructuur vanuit de posltie van de fietser betrouwbaar beoordeeld. Het resultaat is een sterkte-zwakte analyse van het fietsklimaat. De scores worden vergeleken met: • bestaande en nieuw ontwikkelde normen; • de scores van alle onderzochte middelgrote steden (50 - 100.000 inwoners); • de best scorende gemeenten uit het onderzoek. De analyse, beoordeling en vergeiijking leiden tot duidelijke aanbevelingen voor verbeteringen in het gemeentelijk beleid.

Resultaten In onderstaande grafiek wordt op overzichtelijke wijze de beoordeling gepresenteerd van de gemeente Nieuwegein op de 10 aspecten van het fietsklimaat die zijn onderzocht.

Fietsbalansscore Nieuwegein directheid beleid op papier

comfort (hinder)

fietserstewedenheid

comfort (wegdek)

stedelijke dichtheid

aantrekkelijkheid

•Nieuwegein Onoim Elgemiddeld middelgrote steden

verkeersveiligheid'

concurrentiepositie fietsgebruik

De overzichtsgrafiek toont duidelijk de sterke en zwakke punten van het fietsklimaat van de gemeente Nieuwegein, zowel ten opzichte van de norm als ten opzichte van het gemiddelde van alle onderzochte middelgrote steden. Nieuwegein scoort erg wisselend op de onderzochte aspecten: de scores varieren van zeer goed tot zeer slecht.

19-4-02

Eindrapport Fietsbalans Nieuwegein (samenvatting)

Pagina ii

Sterkten • Nieuwegein scoort zeer goed op het aspect 'stedelijke dichtheid'. Hierdoor zijn er goede gebruiksmogelijkheden voor de fiets, er zijn immers veel bestemmingen binnen fietsafetand. • Nieuwegein heeft een goede score op comfort (hinder). Met name door een lage stopfrequentie en weinig hinder van andere verkeersdeelnemers ondervindt een fietser in Nieuwegein weinig ongemak van verkeerssituaties en medeweggebruikers. Wel moeten fietsers in Nieuwegein te vaak afstappen en gaan lopen. • Fietsers hebben in Nieuwegein weinig last van trillinghinder door de wegverharding. Met name door het veelvuldig toepassen van asfalt is het wegdek in Nieuwegein voor fietsers comfortabel. Wel laat de kwaliteit van het wegdek van wegen met gemengd profiel soms te wensen over. Omdat de fiets een ongeveerd voertuig is, behoren tegel- en klinkerverhardingen slechts in uitzonderlijke gevallen te worden gebruikt voor belangrijke fietsverbindingen. • Fietsers hebben in Nieuwegein weinig last van geluidhinder. De fietsroutes zijn aantrekkelijk omdat fietsers er weinig last hebben van lawaai van gemotoriseerd verkeer. Toch hebben fietsers in Nieuwegein op fietsstroken veel last van lawaai. Kennelijk vallen daar doorgaande fietsen autoroutes samen en is de afstand tot het gemotoriseerde verkeer klein. Zwakten • De zeer slechte score van Nieuwegein op verkeersveiligheid voor fietsers betekent dat fietsers in Nieuwegein een hoog risico lopen het slachtoffer te worden van een ernstig ongeval. • In Nieuwegein heeft de fiets een slechte concurrentiepositie ten opzichte van de auto. De fiets is in Nieuwegein zelden sneller dan de auto. Tevens zijn de parkeerkosten van de auto te laag om te kunnen spreken van concurrentievoordeel voor de fiets vanwege kosten. • Nieuwegein kent een laag fietsgebruik. Toch is de fiets voor mensen uit Nieuwegein na de auto de belangrijkste vervoerwijze voor verplaatsingen tot 7,5 km. • Het fietsbeleid staat in Nieuwegein slecht op papier. Zowel uit het onvoldoende formuleren van duidelijke beleidsdoelstellingen, uit onvoldoende kwaliteitseisen aan het (hoofd)fietsroutenetwerk, uit het ontbreken van een integraal fietsparkeerbeleid, uit matig inzicht in het budget voor fietsbeleid en uit het onvoldoende stimuleren van het fietsgebruik onder de eigen werknemers blijkt dat fietsbeleid in Nieuwegein zeker nog geen volwaardig onderdeel van het gemeentelijk beleid is. Daarbij moet worden aangetekend dat het beleid op papier vooral is beoordeeld op vorm en procedure en nauwelijks op inhoud. • De fietsers zijn in Nieuwegein matig tevreden over het fietsklimaat. Blijkbaar sluiten de beleidsinspanningen van de gemeente en de resultaten daarvan niet geheel aan bij de wensen en verwachtingen van de Nieuwegeinse fietsers. Met name hebben de fietsers een negatief oordeel over de aanpak van fietsendiefstal en de verkeersveiligheid. Wel oordeelt men positief over het fietscomfort en over de ambities van de gemeente. Onder de norm maar beter dan gemiddeld • De directheid voor fietsers in Nieuwegein is matig. Fietsers zijn in Nieuwegein dan ook niet erg vlot op hun bestemming. Dat wordt veroorzaakt door een te hoge omrijdfactor omdat bij een aantal verplaatsingen fietsers in Nieuwegein flink moeten omrijden ten opzichte van de hemelsbrede afstand. Ook hebben fietsers in Nieuwegein een te lage gemiddelde snelheid. Wel hebben fietsers in Nieuwegein weinig last van oponthoud, omdat ze weinig verkeerslichten tegenkomen en de wachttijden bij verkeerslichten bovendien korter zijn dan gemiddeld. Conclusles en aanbevelingen De fiets vervult in Nieuwegein een onmisbare rol voor de bereikbaarheid. Met name binnen de bebouwde kom neemt de fiets een aanzienlijk deel van de ritten voor zijn rekening: 32% van alle ritten tot 7,5 kilometer. Daarmee is de fiets binnen Nieuwegein na de auto (40%) de belangrijkste vervoerwijze. Een stimulerend fietsbeleid voor de korte afstanden is dan ook goed voor de bereikbaarheid van Nieuwegein. Tevens levert een stimulerend fietsbeleid een belangrijke bijdrage aan het bereiken van lokale doelstellingen op het gebied van efficient ruimtegebruik, leefkwaliteit, verkeersveiligheid, economic, gezondheid, maatschappelijke participatie en milieu. Tenslotte vraagt

19-4-02

Eindrapport Fietsbalans Nieuwegein (samenvatting)

Pagina iii

goed fietsbeleid weliswaar om forse investeringen, maar ten opzichte van andere vervoerwijzen zijn de financiele inspanningen gering.

En een voortvarende aanpak loont. Uit analyses van de Fietsbalansgegevens van alle onderzochte gemeenten blijkt een significant verband tussen fietsgebruik en de score op de Fietsbalans. Hoe hoger de Fietsbalansscore, hoe hoger het fietsgebruik. Op basis van deze analyse is becijferd dat het fietsgebruik in Nieuwegein met 20 tot 30% zal toenemen als de gemeente op alle aspecten volgens de normen uit de Fietsbalans scoort. Het loont dus de zwakten van het fietsklimaat in Nieuwegein aan te pakken. Onderstaande aanbevelingen zijn suggesties voor een effectieve aanpak van de belangrijkste tekortkomingen van het Nieuwegeinse fietsklimaat. In deel II van het rapport wordt bij ieder aspect een uitgebreider en diepgaander advies voor verbetering gegeven.

De zeer slechte verkeersveiligheid voor fietsers geeft aanleiding de categorisering van wegen in het kader van Duurzaam Veilig kritisch tegen het licht te houden. Daarna kunnen bij de (her)inrichting van wegen maatregelen worden doorgevoerd die de verkeersveiligheid voor fietsers verhogen met behoud of verbetering van het comfort. • Leg fletspaden of eventueel fietsstroken aan wanneer hoge snelheden (50 km/h) en hoge intensiteiten onvermijdelijk zijn (gebiedsontsluitingswegen) en verlaag de snelheid (30 km/h) en de intensiteiten van het gemotoriseerde verkeer wanneer scheiding onmogelijk of ongewenst is. Zorg voor grote verblijfsgebieden (30 km gebieden). Bekijk of fietsroutes autoluw of autovrij kunnen worden gemaakt. Deze maatregelen zijn ook zeer effectief voor de verdere verhoging van de aantrekkelijkheid. • De meeste ongevallen gebeuren op kruispunten. Speciale aandacht hiervoor is op z'n plaats, met name op 50 km-wegen. Denk in ieder geval aan het terugbrengen van de snelheid naar 30 km/h op het kruispunt zelf en het verhogen van het attentieniveau van alle verkeersdeelnemers. • Op belangrijke fietsverbindingen zou de voorrang consequent ten gunste van de fietser moeten worden geregeld, ook binnen verblijfsgebieden. • Uitvoeren van een ongevallenanalyse van het fietsroutenetwerk is een goede basis voor het vaststellen van noodzakelijke, eventueel aanvullende, verkeersveiligheidsmaatregelen. Eventuele 'black spots' in het fietsroutenetwerk dienen met prioriteit te worden aangepakt.

Uit analyses van de Fietsbalansgegevens blijkt dat verbetering van de slechte concurrentiepositie van de fiets ten opzichte van de auto sterk bij kan dragen aan de groei van het fietsgebruik. Enerzijds gaat het er daarbij om ervoor te zorgen dat fietsers vlot op nun bestemming zijn. Aanpak van de matige directheid is dus een belangrijk middel. Anderzijds gaat het er om het autogebruik op de korte afstand te ontmoedigen. In de praktijk zijn deze laatste maatregelen het meest succesvol. • Voor verbetering van de omrijdfactor is een herkomst- & bestemmingsanalyse de beste manier onvolkomenheden in het netwerk te lokaliseren. Bekijk vervolgens of aanvullingen van het netwerk mogelijk zijn, bijvoorbeeld in de vorm van fietsdoorsteken, bruggen of tunnels. • Pas de fietsvoorzieningen aan die een te lage ontwerpsnelheid hebben. Probeer bovendien in Nieuwegein de noodzaak of verplichting om te lopen op te heffen of te verminderen.

19-4-02

Eindrapport Fietsbalans Nieuwegein (samenvatting)_________________________________Pagina

•

•

iv

Effectieve maatregelen om het autogebruik op de korte afstanden in Nieuwegein te beperken zijn het vergroven van het autonetwerk, het knippen van autoverbindingen door de stad en het vergroten van de verblijfsgebieden. Daarnaast kan de gemeente betaald parkeren invoeren.

Deontevredenheid van de fietsersin Nieuwegein over de aanpak van fietsendielstal en de matige tevredenheid over de fietsparkeervoorzieningen vraagt om een actieve gemeentelijke aanpak. • Stel een ambtenaar "fietsdiefstalbestrijding" aan, die verantwoordelijk is voor het opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak bestrijding fietsdiefstal. • Besteed aandacht aan bewaakt en onbewaakt stallen, diefstalpreventie, aanpak en vervolging van fietsendieven, actieve opsporing en vervolging van heling en aan publieksvoorlichting over al deze ohderwerpen. • De ambtenaar "fietsdiefstalbestrijding" leidt een task-force met daarin alle belangrijke partijen die een rol spelen in de aanpak van fietsdiefstal en fietsparkeren. Voor effectieve verbeteringen op de zwakke punten van het fietsklimaat in Nieuwegein is een systematische plan matige aanpak noodzakelijk: het beleid op papier. • Formuleer meetbare, liefst kwantitatieve doelstellingen.-De uitvoering van het beleid wordt hiermee toetsbaar en kan eventuee) tussentijds worden aangepast. • Formuleer duidelijke kwaliteitseisen aan het (hoofd)fietsroutenetwerk. Denk bijvoorbeeld aan ontwerpsnelheid, breedte en voorrang. Daarbij is het van groot belang dat kwaliteitsniveau voor het gehele netwerk, dus ook op kruispunten, overeind te fiouden. • Uiteraard zijn uitvoeringsprogramma's, onderhoudsprogramma's en de reservering van voldoende geoormerkt budget noodzakelijk om van een daadwerkelijke uitvoering van de plannen verzekerd te zijn. Op de volgende pagina volgt tenslotte een overzicht van de onderzoeksresultaten van Nieuwegein in het kader van de Fietsbalans.

* Een uitgebreid overzicht van de meetwaarden en het oordeel over Nieuwegein op alle onderzochte aspecten en een overzicht van de gemiddelde meetwaarden in alle 90 onderzochte steden en de ondetzochte middelgrote steden is te vinden in bijlage 5 van het hoofdrapport

19-4-02

Pagina v

Eindrapport Betsbalans Nieuwegein (samenvatting)

TotaaloveraJchtFtetebalansscore Nieuwegein

Nieuwegein Directheid Omrijdfactor (ratio) Oponthoud (sec/km) Gemiddelde sneiheid (km/uur) Totaaloordeel directheid_______ Comfort (hinder) Stopfrequentie (N/km) Langzaam fietsen en lopen (% v.d. tijd) Verkeershinder (v-Fv)

matig

matig

• I !

•I

matig matig

matig

matig matig

Infrahinder (v-fi) Geen voonangsrechten (N/km) Afslaan (N/km) Totaaloordeel comfort (hinder} ______ Comfort (wegdek) ____Trillinqhinder (v-Ft) Aantrekkelijkheid Geluidhinder(v-Fg) Concunrerrtiepositie flets to.v. auto Reistijdverhouding fiets/auto (ratio) Verplaatsingen flets sneiler (%) Kosten per verplaafsing (eurocent) Totaaloordeel concurrentieoositie

matig matig mati'H maBg

matig matig

Fietsgebruik Aandeel in ritten tot 7.5 km (%) Verkeersveiligheid

matig

____Slachtoffers per 100 milloen km (N)

matig

Stedeiijke dichtheid ____Omaevinasadressendichtheid
matig

matig

matig

Beteid op papier Nota's en plannen (N) Retsnetwerk (N) Fietsparkeren (N) Budgetinzicht(N) Gemeente ate werkgever (N) Totaaloordeel beleid op papier___

matig

19-4-02

Aan: de leden van de commissie RIM Onderwerp: Fietsnota Nieuwegein. Afdeling:

Recommend Documents