Aan alle leden van KIEM, en aan hun vertegenwoordigers binnen KIEM

onderliggend stuk bij communiqué Klankbordgroep. 10 nov 2014

Aan alle leden van KIEM, en aan hun vertegenwoordigers binnen KIEM In maart 2013 stond het Congres van KIEM voor de keuze om al dan niet te fuseren met de drie grote bonden binnen de FNV. Omdat op dat moment niemand nog wist welke vorm die fusie zou krijgen, bestonden daar binnen KIEM grote zorgen over. Het congres heeft toen besloten om die keuze op dat moment nog niet te maken, maar om wèl op een constructieve wijze deel te nemen aan de vormgeving van die nieuw te vormen bond, en dan over twee jaar (dat is dus in december aanstaande) te besluiten. Het congres heeft toen aan het bestuur de opdracht gegeven om twee sporen te onderzoeken, en uit te werken voor het congres in december 2014, het ‘twee sporen beleid’: Spoor A: Fuseren met de drie groten (ABVA KABO, BONDGENOTEN, en BOUW -en misschien ook nog een kleinere als SPORT.). Spoor B: Als vereniging zelfstandig blijven, maar wel bìnnen de Federatie, waar naast KIEM ook nog ongeveer 12 andere bonden deel van uitmaken die er allen al eerder voor hebben gekozen om zelfstandig te blijven. Federatie “FNV-in-BEWEGING Gefuseerde bonden (FNV ‘ongedeeld’)

BOUW

ABVA/KABO

BONDGENOTEN

KIEM KIEM

Kleine bonden Kleine bonden bonden Kleine bonden Kleine

V

Het congres stelde toen ook vast dat er een klankbordcommissie zou worden ingesteld die zou toezien op de democratische gang van zaken. Wij, als klankbordgroep, richten ons nu tot u omdat we moeten vaststellen dat het tweesporenbeleid dreigt te ontsporen. Samen met u willen wij nu proberen te voorkomen dat het aanstaande congres tot een onwerkbare situatie voor KIEM gaat leiden.


I. De vraag: opheffen en fuseren, of doorgaan? Federatie Gefuseerde bonden (FNV ‘ongedeeld’)

congres BOUW

ABVA/KABO

BONDGENOTEN

KIEM KIEM

De situatie was dus zo dat wij, als FNV-KIEM, het komende congres op 20 december de keuze zouden moeten maken. Voor de keuze tot fusie geldt dat we onze vereniging moeten opheffen. Die keuze kan, volgens de statuten, alleen worden gedaan met 2/3 meerderheid, (dus als 67 % daar vóór is). Als die twee derde meerderheid niet wordt gehaald, is de keuze voor zelfstandig voortbestaan automatisch. Zo zag onze taak, als vereniging er dus uit. (Overigens: die beslissing zouden de fusiepartners ook nemen, in het najaar van 2014.) Als klankbordgroep hebben wij alle voorbereidingen gevolgd; aan de ene kant de onderhandelingen van het bestuur met de fusiepartners om er voor te zorgen dat KIEM ook binnen een grotere bond herkenbaar zou blijven. Aan de andere kant werd er een studie verricht, onder leiding van prof. Arjan van den Born, om te bezien op welke basis er is voor KIEM om zelfstandig te blijven; financieel, maar ook met voldoende (politieke) slagkracht. Wij hebben gezien dat op beide sporen serieus werd gewerkt, maar wel in een race tegen de klok: het werd begin 2014 wel duidelijk dat het voor beide sporen een heksentoer zou zijn om vóór eind 2014 een duidelijk toekomstbeeld rond te hebben.

Het beeld is echter omgeslagen in Mei van dit jaar. Toen werd opeens duidelijk dat de leiding van de FNV-in-Beweging , onder leiding van Ton Heerts, wenste dat de partners al in Juni '14, in plaats van in december '14 zouden tekenen voor het besluit tot fusie. Voor ons, als Klankbordgroep, was duidelijk dat dat te vroeg was en deze zienswijze hebben wij gedeeld met het bestuur. Het bestuur kwam toen, in onze waarneming, onder grote druk te staan vanuit ‘de grote’ bonden, om tòch al in juni te tekenen.


Wij hebben ook waargenomen dat er druk werd uitgeoefend op de werknemers in onze werkorganisatie. Voor ons gevoel was deze druk oneigenlijk, en zonder respect voor het besluitvormingsproces dat binnen KIEM aan de gang was. Deze druk had tot gevolg dat: a) ons bestuur een extra congres bijeenriep, en b) dat ons bestuur een advies aan het congres formuleerde om al in dit stadium mee te tekenen voor de fusie.

De verwarring over 'de onomkeerbaarheid' van besluiten. Eigenlijk was wel duidelijk dat het besluit om te tekenen in de praktijk ook het definitieve zou zijn, maar formeel werd door de Leiding van FNV-in-Beweging vastgehouden aan de gedachte dat de congressen aan het eind van het jaar pas het moment waren waarop een 2/3e meerderheid nodig zou zijn. Daarom zou in juni dus slechts een gewone meerderheid ( dus van 50% van de aanwezige congresleden +1 ) nodig zijn. In onze optiek als klankbordgroep was dit onjuist. En wij hebben die mening ook kenbaar gemaakt op ons congres in Juni. Het voorstel tot tekenen voor de fusie werd echter toch op basis van 50+1 in stemming gebracht. De uitslag van deze stemming maakte echter alle verwarring overbodig: meer dan 2/3e van de stemmen was tégen het tekenen voor de fusie op dat moment. Hoewel de procedure dus ongerustheid bij ons teweeg had gebracht, bracht de stemming op dit congres die onrust tot bedaren, want door de heldere uitspraak bleef het moment van de èchte keuze voor KIEM toch, zoals afgesproken, in december, overeind. In deze situatie kwam echter snel verandering. De leiding van de FNV-in-Beweging bleek de fusie na de andere congressen in juni inderdaad als een voldongen feit te beschouwen en de verhouding tussen KIEM en de andere partners veranderde volledig. Niet langer zou KIEM in december kunnen besluiten mee te fuseren. Nee, de fusiepartners zouden nu éérst gaan fuseren, en later zou er dan sprake zijn van een tweede fusie, namelijk van KIEM aan de ene kant en de FNV-‘ongedeeld’, als andere partner. Federatie Gefuseerde bonden (FNV ‘ongedeeld’)

congres KIEM KIEM


Omdat de fuserende bonden pas per 1 januari ècht gefuseerd zouden zijn, zou KIEM dus pas na 1 januari 2015 kunnen gaan onderhandelen over deze, nieuwe , fusie.

Nieuwe Fusie, Een nieuw congres: uitstel. Het gevolg daarvan is dat het besluit dat KIEM moet gaan nemen in december, drastisch van aard is veranderd: het gaat namelijk niet langer over een fusiebesluit, en dus niet langer over een eventuele opheffing van KIEM. Het gaat, eigenlijk net als het congres in maart 2013, weer aan de ene kant om zelfstandig voortbestaan en aan de andere kant om het ingaan van een nieuw fusietraject . Deze beslissing kan, volgens onze statuten, worden genomen met een gewone meerderheid, dus van 50% van de aanwezige congresgangers, +1. Aan het einde van dat nieuwe fusietraject wordt dan een nieuw congres (congres 2) nodig, om te besluiten of wij die fusie echt in willen gaan. De oorspronkelijke opdracht voor het aanstaande congres in december te moeten besluiten, òf zelfstandigheid, òf tot opheffing, is hiermee vervallen. Deze gewijzigde situatie is dus, voor alle duidelijkheid, niet te wijten aan ons bestuur. Deze situatie is ontstaan doordat de leiding van de FNV-in-Beweging de feitelijke beslissing tot fusie, tegen de afspraken in, een half jaar heeft vervroegd. De nieuwe situatie werd dus, na Juni als volgt: Federatie Gefuseerde bonden (FNV ‘ongedeeld’)

Congres 2- juni ’15?

Congres 1- dec ‘14 KIEM KIEM In dit beeld wordt dus het tweede congres het congres dat eventueel een 2/3e meerderheid nodig heeft om KIEM tot fusie te laten overgaan, of met 1/3e van de stemmen kan besluiten om zelfstandig te blijven. Op het eerste gezicht lijkt het congres in december daarmee overbodig te worden.


Er dienen zich echter twee levensgrote problemen aan voor KIEM: Er dreigt een bestuurscrisis omdat ons bestuur zich inmiddels heeft uitgesproken voor de fusie. Het gevaar voor een crisis laat zich het duidelijkst uitleggen aan de hand van de situatie bij FNVBondgenoten die zich inmiddels heeft voorgedaan, en die alle omstandigheden weer in een geheel nieuw daglicht zetten, dat is namelijk het feit dat FNV-Bondgenoten zich op hun laatste, besluitvormende congres, heeft uitgesproken tégen de fusie in FNV-‘ongedeeld’.

II. De Crisis bij FNV-in-Beweging. Doordat BONDGENOTEN zich heeft uitgesproken tegen de fusie is er een bestuurscrisis uitgebroken, zowel ìn bondgenoten, àls in het bestuur van de FNV-in-Beweging.

Het bestuur van Bondgenoten had zich uitgesproken vóór de fusie. Het gevaar van het innemen van zo’n standpunt in zo een belangrijke kwestie bleek onmiddellijk na de stemming, die dus in het nadeel uitviel van de fusie - omdat 127 leden van het congres tégen de fusie stemden. Het bestuur van Bondgenoten bleek zich daar in het geheel niet op te hebben voorbereid (ondanks het feit dat velen deze gebeurtenis eigenlijk wel zagen aankomen). De situatie was nu onontkoombaar geworden dat het bestuur een nederlaag had geleden, en daaruit de enig juiste conclusie trok, en aftrad. Voor wie er over nadenkt is deze situatie eigenlijk zeer dramatisch, want het bestuur blijkt in deze situatie niet langer een instrument van de vereniging. De taak van het bestuur is immers om het beleid dat door de vereniging, middels het congres, wordt vastgesteld, tot uitvoering te laten komen.

Als het bestuur partij wordt. Het bestuur is partij geworden, en daarmee tot tegenstander van een belangrijk, want beslissend, deel van de eigen vereniging, in de vorm van 127 congresdeelnemers die elk binnen de bond al een vertegenwoordigende positie hebben.. Het bestuur is dus niet langer in staat om het besluit van de leden te gehoorzamen, en tot uitvoering te brengen. Het resultaat is dan instant verlamming. Dat gebeurde ook, want het congres van bondgenoten was meteen na de stemming afgelopen, terwijl een vaardig bestuur juist nù met vaste hand de consequenties van de stemming met het congres had moeten vormgeven. In de dagen daarna verdiepte de kloof tussen het bestuur en het beslissende deel van het congres zich dramatisch. Onder leiding van het bestuur van FNV-in-Beweging bij monde van Ton Heerts werd in de media een openlijke aanval ingezet op de leden die tegen hadden gestemd.


In zijn woorden waren het opeens niet 127 leden die hadden tegen gestemd, maar 8 leden ‘die het verschil hadden gemaakt’. Deze leden waren bovendien slecht geïnformeerd geweest. Hij kondigde aan om in de komende maand met deze leden ‘in discussie ‘ te zullen gaan, om dan, aan het eind van die maand, op een nieuw congres, een herstemming te organiseren. Een nieuw congres? Inderdaad. In de statuten van BONDGENOTEN staat namelijk dat 10% van de congresleden een congres mogen aanvragen bij het bestuur, en het was natuurlijk geen probleem geweest om dat te regelen.. Bij het bestuur? Dat was toch afgetreden? Inderdaad, maar het bestuur bleek ineens niet afgetreden. het was opeens weer volop in functie. Het blijkt dat men, om dit niet-aftreden te onderbouwen, samen met juristen, een bandopname had afgeluisterd waarop niet te horen viel dat het bestuur was afgetreden. Deze bandopname zal door het bestuur worden gebruikt om hun aftreden dat breed was gepubliceerd, achteraf terug te draaien. Dit bestuur waarvan de status dus aan gegronde twijfel onderhevig is, gaat nu dus een nieuw congres organiseren, dat niet als doel heeft om de leden opnieuw aan het woord te laten, maar dat expliciet tot doel heeft om de fusie wèl te laten doorgaan, en wel vóór 1 januari, zodat kan worden vastgehouden aan de oorspronkelijke planning van de FNV-in-Beweging. De deadline van 1 januari is trouwens uitsluitend door FNV-in-Beweging zèlf gekozen. Er is geen enkele (bijvoorbeeld wettelijke) eis vanuit een instantie buiten onze bonden, die deze datum aan de vakbeweging oplegt. Door deze gang van zaken heeft het ‘bestuur’ van Bondgenoten echter wel een doos van Pandora geopend. Want àls het volgende ‘congres’ van Bondgenoten het door het ‘bestuur’ beoogde resultaat oplevert, dan staat immers niets meer in de weg voor 10% van de leden van het congres om opnieuw een congres aan te vragen, en zo voort.


III. Gevolg: KIEM moet zich gaan voorbereiden op zelfstandigheid.

Wij wijden op dit punt uit, omdat de consequenties van wat er bij bondgenoten is gebeurd nog maar langzaam doordringen. In feite zou, na het congres van Bondgenoten, de Fusie van de FNV-‘ongedeeld’ van de baan zijn. Dat leverde voor KIEM een zeer simpele situatie op, namelijk dat er geen keuze meer was voor een fusie. Wij ons moesten ons nu dus ècht gaan voorbereiden op een nieuw, zelfstandig KIEM, als deel van de Federatie. We hebben daarvoor dus een positief, aantrekkelijk plan nodig, waarin KIEM ook ècht een toekomst heeft. Federatie Geen Gefuseerde bonden (FNV ‘ongedeeld’)

congres BOUW

ABVA/KABO

BONDGENOTEN

KIEM KIEM

We schijven ‘een zeer simpele situatie', maar de situatie is in de realiteit dus juist zeer complex geworden door de ontkenningsfase waarin het bestuur van FNV-in-Beweging, en in zijn kielzog het ‘bestuur’’ van Bondgenoten, verkeren. Nu deze twee partijen de feiten niet onder ogen wensen te zien kiezen zij een pad waar later ongetwijfeld batterijen juristen zich mee bezig gaan houden, maar waarmee wij als KIEM, en daarom ook ons bestuur, in de komende maanden wel zullen moeten omgaan. Wij moeten nu dus omgaan met de schijnconstructie van een gefuseerd ‘ongedeeld’ deel van de FNV, dat van KIEM verwacht en wenst dat wij alsnog een fusietraject met hen ingaan. Nu ons bestuur, het bestuur van KIEM, zich daar niet van distantieert maar daar op in gaat, blijkens de brief van 27 oktober, krijgen wij als congres van KIEM onder de huidige omstandigheden, de zeer complexe situatie, waarin we opeens niet met twee, maar met 4 toekomstscenario’s te maken krijgen.


FNV Federatie ‘ongedeeld’

1/3 2/3 Congres 2 50%+1

50% +1

2

3a

Fuseren op basis van blanco mandaat: 2/3e

50%+1

Nieuw fusietraject inzetten 50% +1

geen optie

Plan B herzien 50% + 1

1

Plan B ongewijzigd

Ongewijzigd beleid (als andere plannen niet worden aangenomen) Geen Besluit

2/3 +1

3b

Congres 1, 20 December

In het bovenstaande schema zien wij de vier mogelijke wegen die op dit moment voor Kiem liggen, en één optie die in het oordeel van de klankbordgroep geen optie is, van links naar rechts in beeld:

1) In het ergste geval slagen we er niet in om op een congres tot een besluit te komen. In dat geval gaat KIEM zonder het beleid te wijzigen, gewoon door als de vereniging die we nu zijn, maar wel mèt bestuurscrisis. KIEM met ongewijzigd beleid is, in alle analyses, niet levens vatbaar, vandaar dat wij de pijl naar zelfstandig voortbestaan in deze optie rood hebben gekleurd. 2) Plan B, zoals dat bij de congresstukken is opgenomen. Het bestuur is hier negatief over. De klankbordgroep is het eens met dit negatieve oordeel, om meerdere redenen.


De klankbordgroep wenst één van deze redenen nader toe te lichten: De opdracht aan het bestuur was om twee evenwaardige plannen uit te werken, maar plan B is in ten minste één opzicht niet evenwaardig, namelijk in de aanwending van het (boven) vermogen van KIEM. - Bij de fusie zal het belangrijkste deel van het vermogen van KIEM opgaan in het grote vermogen, en dus gebruikt worden, zonder dat KIEM (als sector binnen het ongedeelde deel) daar nog invloed op heeft. - Bij plan b, in het huidige voorstel, handhaaft het bestuur de echter de in het verleden gestelde eis dat het bovenvermogen onaangetast blijft. In de analyse van Arjan van den Born wordt echter aangetoond dat het beleid in de afgelopen jaren grote schade aan KIEM heeft toegebracht. het huidige plan B staat niet toe dat die schade wordt gerepareerd, laat staan dat er nieuwe investeringen worden gedaan met dit vermogen om KIEM levensvatbeer te maken. Onder deze voorwaarde staat KIEM voor een onmogelijke opdracht, die zich ook uit in het financieel plan: wèl bezuinigen, en tòch meer doen. Net zoals het bestuur denkt de klankbord groep dus dat dit geen reële optie is. Het bestuur geeft dan als enige andere optie: fuseren. Maar één optie ìs geen optie. De klankbordgroep is van mening dat het bestuur daarmee niet heeft voldaan aan de opdracht van het congres in maart 2013, namelijk het uitwerken van twee volwaardige opties waaruit het congres kan kiezen.

Plan B herzien. De klankbordgroep is daarom van mening dat er een herzien plan B aan het congres dient te worden voorgelegd waarin het vermogen kan worden ingezet voor de reparatie van de opgelopen schade enerzijds en noodzakelijke investeringen anderzijds. Alleen dàn kan plan B als evenwaardig worden gezien aan plan A. Een voorstel voor een dergelijk herzien plan B kan aan het congres worden voorgelegd en kan met 50% + 1 van de stemmen worden aangenomen. Bij aanname van dit plan bestaat echter het nog wel risico op een bestuurscrisis, als het bestuur dit besluit als een nederlaag zou ervaren, en zich bij voorbaat tegen een loyale uitvoering ervan keert.


Het plan om te fuseren met FNV- ‘ongedeeld’ Dit plan blijkt bij nader inzien twee opties te kennen.

3a) Een voorstel om een nieuw fusieproces te gaan onderzoeken met een ‘ongedeelde’, na 1 januari 2015 gefuseerde , partner kan aan het Congres worden voorgelegd en met 50%+1 van de stemmen worden aangenomen. Dit voorstel leidt dan onvermijdelijk tot een nieuw congres, na een periode die lang genoeg is om de onderhandelingen te voeren, met een partner die zelf eerst intern tot rust moet komen na de schade die is aangericht door de behandeling van de crisis bij Bondgenoten. De tijd die hiervoor nodig is moet echter niet worden onderschat. Het feit dat er mogelijk een bestuursvacuüm zou ontstaan bij KIEM omdat een belangrijk deel van het dagelijks bestuur wegvalt moet hier ook als een groot probleem worden gezien, omdat met deze bestuursleden ook een belangrijk deel van het geheugen over de voorgeschiedenis van de fusie zou wegvallen. Op het tweede congres staat de vereniging dan opnieuw op een driesprong: -Er kan (met 2/3 meerderheid gekozen worden voor opheffing van KIEM en fusie; -Er kan met 50+1 stemmen opnieuw worden gekozen voor het gewijzigde plan B, -en er kan een gebrek aan meerderheid voor alle plannen zijn, wat betekent dat KIEM ongewijzigd blijft voortbestaan. Als het bestuur zijn keuze voor deze optie handhaaft is het risico op een bestuurscrisis echter sterk verminderd, echter het gevaar blijft bestaan dat er niet of nauwelijks serieus meer wordt gewerkt aan plan B.

3b) Een laatste optie die zich aftekent is dat het bestuur aan het congres een blanco (of vaag omschreven) mandaat vraagt om de fusie in te gaan. Dit houdt in dat het bestuur aan het congres de mogelijkheid zou voorleggen om nù, met 2/3e meerderheid, in te stemmen met een weg waarop later geen terugkeer meer mogelijk is. Het bestuur kan dan wel in meer of minder grove lijnen schetsen van wat een plan voor de fusie zou inhouden, maar omdat er op 20 december nog niet bij benadering te voorspellen is hoe de eenmaal gefuseerde ‘FNV-Ongedeeld’ er aan toe zal zijn of hoe die zich in de onderhandelingen met KIEM zal gaan opstellen, moet de vraag aan het congres in feite neerkomen op een volledig mandaat tot opheffing van KIEM en tot opgaan in FNV-Ongedeeld. Alleen in dàt geval is het nodig dat het congres vóór stemt met 2/3e meerderheid. In deze optie zal, als het bestuur zijn keuze voor de fusie handhaaft, ook geen bestuurscrisis optreden, maar omdat zo'n bestuur niet meer opereert onder een precies mandaat, staat het zwak in de onderhandelingen. De gevolgen daarvan zullen door KIEM echter pas worden ondervonden nadat de vereniging is opgeheven en het werk als sector binnen ‘ongedeeld’ begint.


IV. 4 opties en nog drie vragen voor het komend congres Zo blijven er dus 4 opties over voor ons aanstaande congres. Wij gaan dan wel nog worden geconfronteerd met enkele belangrijke extra vragen: 1) Als ons congres een besluit zou nemen dat FNV-Ongedeeld niet zou bevallen, welke waarde heeft dat congres dan? Immers, voor de FNV-in Beweging blijkt een congresbesluit niet ‘hard’. Hoe beschermen wij de KIEM-congresleden die een onwelgevallig besluit hebben genomen tegen de ‘overredingsmachine’ die dan mogelijkerwijze vanuit FNV-in-Beweging in gang zou worden gebracht? 2) Als blijkt dat interne spanningen binnen ‘ongedeeld’ tot een onwerkbare spanning leiden, hoe moeten we daar dan mee omgaan? 3) Wat zijn de consequenties, van welke keuze dan ook, voor de leden van onze werkorganisatie? De Klankbordgroep heeft waargenomen dat er òp als via de leden van de werkorganisatie druk is uitgeoefend, met consequenties voor de besluitvorming op het congres van KIEM. De klankbordgroep is er zich van bewust dat de werkorganisatie een instrument is ter uitvoering van het beleid van KIEM, maar dat betekent niet dat het congres de belangen van het personeel van de werkorganisatie helemaal buiten beschouwing mag laten.

V. Tenslotte: De Klankbordgroep heeft zich in dit communiqué geheel onthouden van de inhoudelijke merites van de verschillende opties die voor ons liggen. Wij hebben ons beperkt tot vast stellingen ten aanzien van de invloed van de leden op de gang van zaken, vaststellingen waarover inhoudelijke geen discussie (meer) kan bestaan. Het gaat er de klankbordgroep om, om voor alle deelnemers op het congres, zowel als voor geïnteresseerde leden duidelijk te maken dat KIEM, aan het einde van de rit naar dit congres, opeens toch in ècht gevaarlijke, procedurele valkuilen terecht is gekomen. De discussie op het congres kan daardoor makkelijk in drijfzand raken, drijfzand van misverstanden, drijfzand van emoties. Wij roepen het bestuur èn alle congresgangers op om zich te bezinnen op deze situatie, zodat we er op het congres in kunnen slagen om via zakelijke discussies in te gaan op de ècht inhoudelijke waarde van de verschillende opties en die koelbloedig tegen elkaar af te wegen, en om dan tot stemming te komen in respect voor elkaars meningen, óók waar die diametraal tegenover elkaar staan.

Aan alle leden van KIEM, en aan hun vertegenwoordigers binnen KIEM

Recommend Documents