A Rocha Nederland Jaarverslag 2013

A Rocha Nederland Jaarverslag 2013

Orchideeën op Schor Alteklein, Tholen. Na maaibeheer door A Rocha Zeeland in 2012 en 2013 is het aantal orchideeën verveelvoudigd.

1

Inleiding Lokale groepen van A Rocha die natuurgebieden adopteren maken het verschil. Zeker in het leven van telkens nieuwe vrijwilligers, die ontdekken dat het een mooie klus is om samen aan het werk te gaan in de natuur. Vanuit hun geloofsovertuiging denken ze samen na over hoe ze zorgzaam kunnen omgaan met Gods schepping. Ook in de natuurgebieden zelf zie je mooie resultaten. Twee voorbeelden: in Zeeland stuitte de A Rocha groep op het Schor Alteklein bij Tholen. Bekend om zijn orchideeën, die echter steeds meer in de verdrukking kwamen. Na enkele keren maaien en verwijderen van opslag, steeg het aantal rietorchissen tot boven de negenhonderd. Verder zijn honderden moeraswespenorchissen en zo’n vijftig brede wespenorchissen de klinkende resultaten van het werk. ,,Een rijke zegen op ons werk’’, zeggen de initiatiefnemers. In Zwolle is de lokale A Rocha groep nauw betrokken bij het beheer en inventarisatie van de IJsseluiterwaarden bij Het Engelse Werk. De bever heeft hier zijn plek gevonden in een dichtbegroeid gebied, dat echter moet wijken voor het project ‘Ruimte voor de rivier’. Daarmee verdwijnt het leefgebied van de bevers. A Rocha Zwolle heeft het initiatief genomen voor het planten van een ‘beverbos’ iets verderop, zodat er voor deze bijzondere dieren geschikt leefgebied blijft. In dit jaarverslag geeft A Rocha Nederland een terugblik op het jaar 2013. Een jaar waarover nog meer mooie verhalen te vertellen zijn. We delen ze graag met u. En natuurlijk geven we ook inzicht in de zakelijke en financiële gegevens. Zodat u als vrijwilliger, donateur, belangstellende en sponsor weet hoe we met uw inzet en giften zijn omgegaan. Embert Messelink Directeur A Rocha Nederland

2

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1: Missie

4

Hoofdstuk 2: Lokale groepen

6

Hoofdstuk 3: Projecten

11

Hoofdstuk 4: Climate Stewards

14

Hoofdstuk 5: Organisatie en financieel draagvlak

16

Hoofdstuk 6: Vooruitblik

17

Hoofdstuk 7: Financieel verslag A Rocha Nederland

20

Colofon

24

Comité van Aanbeveling

25

Samenvatting Stichtingsgegevens A Rocha Nederland

26

3

Hoofdstuk 1: Missie A Rocha Nederland A Rocha Nederland is een beweging van christenen die vanuit hun geloof zorgen voor Gods schepping en anderen inspireren om de natuur te waarderen en te beschermen. Inspireren door te doen dus. We zijn dienstbaar aan de samenleving door praktische inzet op het gebied van natuurbeheer, -onderzoek en –educatie. In de kerken dragen we uit dat de zorg voor de schepping onlosmakelijk is verbonden met het leven met God. Zo betrekken we de kerken van binnenuit bij natuurbehoud en zorg voor de aarde. A Rocha wil een bijdrage leveren aan het herstel van de schepping, in het perspectief dat God zelf de schepping draagt. In een wereld die Hij met liefde heeft gemaakt, eren we Hem door zijn schepping te onderhouden en bewaren. We doen dat omdat we zijn geraakt door alles wat Hij heeft geschapen: we genieten ervan, verwonderen ons en vieren het leven met Hem en zijn schepping. A Rocha werkt in een wereld die aangetast is. De manier waarop we leven brengt grote schade toe aan onze medeschepselen, aan het milieu en aan het klimaat. Die schade treedt wereldwijd op. Het proces om tot een duurzame manier van leven te komen, kan niet dicht genoeg bij huis beginnen. In de zorg voor de lokale leefomgeving tonen we betrokkenheid bij die aangetaste schepping. De projecten zijn tekenen van hoop. Ze illustreren onze verwachting van een wereld die hersteld zal worden en waarvoor we ons hier en nu inzetten.

Augustus 2013: A Rocha Natuurweek op Landgoed Eerde van Natuurmonumenten.

4

Ook bij de wereldwijde dimensie van natuur-, milieu- en klimaatproblematiek voelt A Rocha Nederland zich betrokken. Door betrokkenheid bij bosaanplant in Ghana, door CO₂ -compensatie en door het uitzenden van (jonge) vrijwilligers en mensen met expertise naar andere natuurprojecten, leveren we in samenwerking met A Rocha partners over de grens een bijdrage aan een zorgzame omgang met de schepping. In Nederland vormt A Rocha een netwerk van lokale groepen, die vanuit de christelijke gemeenschap natuurgebieden adopteren en er zorg voor dragen. Deze gebieden zijn in eigendom van natuurorganisaties, private landgoederen of soms ook boerenland. Door natuurwerkdagen met een inspirerend karakter betrekt A Rocha een groeiend aantal mensen bij natuurbeheer en bij duurzaam leven. Met tal van andere activiteiten versterken we de band tussen geloof, de lokale gemeenschap en natuurbehoud: hagenpreken, gezamenlijke maaltijden, verschillende soorten excursies en workshops. We laten mensen bij voorkeur erváren wat ons drijft. We kiezen voor een warme en persoonlijke contacten tijdens alle activiteiten, waarin mensen hun eigen waarden en inspiratie kunnen herkennen of ontdekken. Inbedding A Rocha is een christelijke natuurbeschermingsorganisatie. De naam A Rocha is Portugees en betekent ‘de rots’. Het verwijst naar de locatie van het eerste natuurbeschermingscentrum in Portugal. Inmiddels werkt A Rocha in 19 landen wereldwijd. De vijf uitgangspunten van A Rocha zijn: CHRISTIAN: De grondslag van alles wat we doen, is ons Bijbelse geloof in de levende God, die de wereld maakte en liefheeft, en de zorg over zijn schepping aan de mensen heeft toevertrouwd. CONSERVATION: We doen onderzoek met het oog op bescherming en herstel van de natuur. Daarnaast vinden we natuureducatie - voor jong en oud - van groot belang. COMMUNITY: We willen vanuit onze toewijding aan God en aan de hele schepping goede relaties opbouwen met elkaar en met de mensen in onze leefomgeving. CROSS-CULTURAL: We gaan, lokaal en wereldwijd, uit van de inzichten en vaardigheden van verschillende culturen. COÖPERATION: We werken samen met tal van andere organisaties en individuen met wie we de zorg voor een duurzame wereld delen. Statutair heeft A Rocha Nederland ten doel: ‘Zich inzetten voor een zorgvuldige omgang met de gehele schepping door educatie, onderzoek, beheer en natuurontwikkeling te faciliteren, uit te voeren of te doen uitvoeren. Het werkgebied van de stichting omvat Nederland. Indien daar aanleiding toe bestaat kunnen vanuit de Stichting A Rocha Nederland ook projecten buiten Nederland worden ondersteund.’

5

Hoofdstuk 2: Lokale groepen A Rocha Nederland bestaat uit een groeiend netwerk van groepen die vanuit de lokale christelijke gemeenschap natuurgebieden adopteren. In samenwerking met de eigenaar werken ze aan natuurbeheer en –ontwikkeling, inventariseren ze vogels en planten en organiseren ze tal van activiteiten op het gebied van bezinning en educatie. Deze groepen hebben in 2013 een kleine honderd activiteiten georganiseerd, waarvan ruim zestig natuurwerkdagen. Via twee hagenpreken (Zwolle en Amersfoort) werden honderden mensen uit de lokale christelijke gemeenschap vanuit de Bijbel geïnspireerd om zorgzaam om te gaan met de schepping. Ook maakten ze hierdoor kennis met het werk van de lokale groepen. Via enkele tientallen excursies en (verwonder)wandelingen werden mensen meegenomen in de door A Rocha geadopteerde gebieden. Een greep uit de andere activiteiten: een lezing van Gans anders weerman en meteoroloog Reinier van In 2013 organiseerde A Rocha Zwolle een veelbesproken den Berg voor A Rocha Gelderse Poort ganzenproeverij onder de noemer ‘Gans anders’. Deelnemers trok een kleine honderd konden proeven van een smakelijk bereide gans. Ja, een belangstellenden. A Rocha Amersfoort geschoten gans… De vraag was dan ook: kun je genieten van organiseerde een duurzaamheidscafé het mooie van de schepping als je het opeet? Sterker nog: is over de gierzwaluw in de stad met 50 het zelfs een bijdrage aan natuurbehoud als je een gans geïnteresseerden. In Zwolle werden opeet? Want de toename van ganzen in Nederland is enorm, insectenhotels gebouwd ter versterking steeds meer concurreren ze bijvoorbeeld met weidevogels. van de biodiversiteit in achtertuinen en Conclusie van de avond was: waarom eten we niet meer A Rocha Heuvelrug nam mensen mee gans in Nederland ? Het is heerlijk, eerlijk vlees en bovendien de natuur in voor een fotoworkshop leveren we dan een nuttige bijdrage aan de bestrijding van van twee dagdelen. de ganzenoverlast.

Nieuwe groepen In Enschede en Ede-Bennekom zijn in 2013 nieuwe A Rocha groepen gevormd. Na verschillende brainstorms en overleg met relevante partijen zijn aan het einde van het jaar voor beide groepen adoptiegebieden in zicht. A Rocha Enschede gaat aan de slag in het Aamsveen, een waardevol veengebied tegen de Duitse grens. A Rocha Ede-Bennekom adopteert een voormalig defensieterrein, dat nu in handen is van de gemeente Ede. Doordat dit gebied niet vrij toegankelijk is en het enige halfopen terrein in een bosachtige omgeving is, kent het gebied bijzondere natuurwaarden. Onder andere de zandhagedis doet het er goed. Beide nieuwe groepen hopen begin 2014 voor het eerst daadwerkelijk de handen uit de mouwen te steken in de nieuwe gebieden.

Bestaande groepen * A Rocha Gelderse Poort heeft zich verbonden aan het private Landgoed Huis Sevenaer. Al jaren zetten de vrijwilligers zich elke eerste zaterdag van de maand in om dit waardevolle en kleinschalige 6

stukje cultuurlandschap – gelegen tegen het hart van Oud-Zevenaar - in stand te houden. De boomgaarden worden gemaaid, de appels geplukt, de houtwallen onderhouden en nieuwe hagen gecreëerd. * A Rocha Zwolle is vooral actief in de IJssel-uiterwaarden bij Het Engelse Werk, in bezit van Staatsbosbeheer. Dit is onder andere het leefgebied van enkele bevers. Hun voortbestaan hier is echter niet zeker, omdat veel bosschages in het kader van het project ‘Ruimte voor de rivier’ zullen verdwijnen. A Rocha Zwolle heeft iets verder op een kersvers ‘beverbos’ geplant en zet zich zo in om dit bijzondere dier te behouden. Verder brengt A Rocha Zwolle de flora van het gebied jaarlijks in kaart en worden maaiwerkzaamheden uitgevoerd om de diversiteit aan planten te ontwikkelen. * A Rocha Amersfoort werkt op het private Landgoed Den Treek-Henschoten en Landgoed Coelhorst van Natuurmonumenten.

Augustus 2013: hagenpreek, georganiseerd door A Rocha Amersfoort op Landgoed Coelhorst van Natuurmonumenten met ruim honderd belangstellenden. Foto: Sjoerd Mouissie. De afgelopen jaren heeft A Rocha Amersfoort zich op Landgoed Den Treek met name ingezet op het vlak van heidebeheer (open houden van de heide – belangrijk voor boomleeuwerik, roodborsttapuit, zandhagedis, heidevlinder) en het knotten van wilgen aan de oostkant van het landgoed. Op 7

Coelhorst zet A Rocha zich in voor het behoud van de historische lanen, houtwallen en de oude hoogstamboomgaard. Ook zijn alle broedvogels in kaart gebracht, iets dat A Rocha Amersfoort de komende jaren zal herhalen. * A Rocha Heuvelrug is verbonden aan de private landgoederen Prattenburg en De Laan aan de rand van Veenendaal. In de afgelopen jaren zijn er geregeld bomen aangeplant, bijvoorbeeld inheemse eiken die de plaats innemen van Amerikaanse eiken. Een investering in biodiversiteit: op een Amerikaanse eik leven zo’n dertig soorten insecten, op een Hollandse zomereik wel driehonderd insecten. Verder heeft A Rocha Heuvelrug een oude wildwal herstel, heideveldjes beheerd en wilgen geknot. * A Rocha Groene Hart werkt vanuit Gouda en heeft het gebied De Stolwijkse Boezem van het ZuidHollands Landschap geadopteerd.

December 2013: A Rocha Groene Hart na een natuurwerkdag in adoptiegebied De Stolwijkse Boezem van het Zuid-Hollands Landschap.

In het belang van onder andere planten (dotter, gele lis, koekoeksbloem, scherpe boterbloem en veldzuring) en rietvogels (rietgors, rietzanger en kleine karekiet) werkt A Rocha Groene Hart geregeld 8

aan maaibeheer, afvoeren van overjarig riet en snoeiwerkzaamheden. In de Roodnat-eendenkooi wordt eens per jaar geassisteerd met het knotten van bomen en het schonen van de sloten. * A Rocha Zeeland is actief op verschillende locaties. Op het kleinschalige Landgoed Molenhoek bij Oostkapelle wordt gewerkt aan natuurbeheer. Jaarlijks is A Rocha Zeeland ook actief op het Schor Alteklein op Tholen, waar een bijzondere orchideeënvegetatie is. Dankzij maaien en afvoeren van het maaisel hebben moeraswespenorchis, rietorchis en brede wespenorchis zich fors uitgebreid. * A Rocha Deventer heeft zich ontfermd over De Slenk, een 7 hectare groot stuk schraalgrasland van de Stichting IJssellandschap in Het Oostermaet bij Lettele. Dit gebied is jarenlang zeer zorgvuldig beheerd door de KNNV-afdeling in Deventer. A Rocha Deventer levert nu op verzoek de nodige ondersteuning. Het plaggen, zagen en maaien is goed geweest voor schaarse insectensoorten als aardbeivlinder en kleine ijsvogelvlinder.

November 2013: jeugd natuuractie. A Rocha Deventer zet 15 jongeren aan het werk met herstel oude eendenkooi op Landgoed Oostermaet.

* A Rocha Assen heeft nog geen eigen gebied geadopteerd. Eens per jaar haakt A Rocha Assen aan bij een bestaande natuurwerkdag om die te ondersteunen.

9

Verder bouwen A Rocha ziet hoe lokale groepen zich de afgelopen jaren verder ontwikkelen en een steeds breder spectrum aan activiteiten aanbieden. Ook de komst van twee nieuwe groepen is een aanwinst. A Rocha wil de komende jaren groepen blijven ontwikkelen om ook waar nodig en nuttig vanuit de christelijke gemeenschap een extra bijdrage aan natuurbehoud te leveren.

Maart 2013: uitwisseling, inspiratie en leren over natuurbeheer op vrijwilligersconferentie van A Rocha Nederland in Lettele.

10

Hoofdstuk 3: Projecten A Rocha Nederland ondersteunt de lokale groepen met uitwisseling over best practices, inspiratie vanuit het christelijke geloof, brainstorms over vernieuwende ideeën, enzovoorts. Daarnaast heeft A Rocha Nederland een aantal projecten die soms ondersteunend zijn voor lokale groepen en daar soms ook los van staan. Nieuw in 2013: A Rocha Pro A Rocha Pro is in 2013 van start gegaan als een netwerk voor christenen die professioneel in de natuur werken, van boswachters met uitvoerende taken tot ambtenaren en mensen op beleidsmatige functies bij natuurorganisaties. Een of twee keer per jaar is er een netwerkbijeenkomst met een spreker en aandacht voor lokale natuurwaarden op de plek van de bijeenkomst. De eerste netwerkbijeenkomst was op 14 juni 2013 aan de Reeuwijkse Plassen. Sprekers waren voorzitter Jan van der Stoep van A Rocha (Natuurbeheer en christelijk geloof: twee gescheiden werelden?' en Dick Bal, werkzaam bij de programmadirectie Natura 2000 van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (‘De uitdagingen voor verbetering van natuurkwaliteit in de komende jaren´). Het programma werd door de ruim vijftig aanwezigen zeer gewaardeerd. Nieuw in 2013: A Rocha Themapakket ‘What a wonderful world’ is de naam van het themapakket dat A Rocha in 2013 beschikbaar stelde voor kerken in Nederland. Een gratis digitaal pakket dat onder andere een preekschets, studievragen, liederen en gebeden, kindermateriaal en praktische tips bevat. Kerken kunnen aan de hand van dit pakket een dienst over schepping invullen, bijbelstudiegroepen kunnen ermee aan de slag om zich te verdiepen in de relatie geloof en natuurbehoud. Deze pakketten werden in het verleden gemaakt door het intussen opgeheven Christelijk Ecologisch Netwerk. A Rocha heeft dit initiatief nieuw leven ingeblazen. Het themapakket ‘What a wonderful world’ is in 2013 ruim achthonderd keer van de website gedownload. In de loop van 2013 is het tweede themapakket opgestart onder de noemer ‘Stad in bloei’. Het themapakket is gemaakt in samenwerking met de Evangelische Alliantie. Het nieuwe pakket is mede gefinancierd door het Platform Diaconale Samenwerking van drie gereformeerde kerken: CGK, NGK en GKV. Vrijwilligers buitenland A Rocha Nederland is zendorganisatie in het kader van Youth in Action. Jonge vrijwilligers krijgen met dit programma financiering om gedurende kortere of langere tijd een periode elders in Europa werkervaring op te doen en een andere cultuur te leren kennen. De jongeren zien deze ervaring als een verrijking van hun leven. Ze werken, met vallen en opstaan, aan hun persoonlijke ontplooiing en kijken terug op een leerzame ervaring. A Rocha Nederland kan elk jaar enkele gelukkigen plaatsen in onder andere A Rocha centra in Europa. In 2013 hebben verschillende jongeren contact met A Rocha opgenomen. Dat leidde tot gesprekken met vier belangstellenden, van wie er twee geplaatst zijn. De ene voor een jaar bij 11

partnerorganisatie A Rocha Portugal, de ander voor vier maanden op een biologisch boerenbedrijf, ook in Portugal.

Voorjaar 2013: vrijwilliger Lieske de Wilde actief voor A Rocha Portugal met voorbereidingen van vogels ringen. Foto: Anne Charlotte Kinn.

Het programma Youth in Action loopt eind 2013 af. Daarvoor in de plaats is Erasmus+ gekomen. Dit programma loopt van 2014 - 2020 en het huidige vrijwilligersprogramma heeft hierbinnen een plaats gekregen. Uiteraard zorgt A Rocha Nederland ervoor dat de accreditatie geldig blijft, zodat vrijwilligers uitgezonden kunnen blijven worden. A Rocha Natuurweken De A Rocha Natuurweken waren in 2013 op de vaste stek van de afgelopen jaren: Landgoed Eerde van Natuurmonumenten. De samenwerking met Natuurmonumenten is alle jaren uitstekend. Ook dit jaar zijn in totaal ruim 50 vrijwilligers tien ochtenden aan de slag gegaan met snoeien, zagen, heidebeheer en verwijderen van exotische struiken. In combinatie met kamperen, gezamenlijke vieringen en maaltijden een mooie ervaring en een bijzondere bijdrage aan de natuur op Eerde.

12

A Rocha Natuurreizen In samenwerking met Amarant Reizen biedt A Rocha jaarlijks een aantal natuurwandeling en/of – reizen aan. In 2013 sprongen de volgende activiteiten in het oog: vier seizoenenwandelingen, een vijfdaagse natuurwandeling over de Sallandse Heuvelrug en een wandeling door de polders en moerassen van het Groene Hart. Amarant Reizen is daarnaast al jaren partner in het klimaatprogramma Climate Stewards van A Rocha: de CO₂ van alle reizen van Amarant wordt gecompenseerd door bosaanplant. Conferentie over groeistrategie A Rocha In juni 2013 participeerde A Rocha Nederland in een Europese conferentie over de groeistrategie van A Rocha wereldwijd. In Zuid-Frankrijk kwamen afgevaardigden van alle Europese A Rocha landen en van het klimaatprogramma Climate Stewards bijeen. De Nederlandse inbreng kenmerkte zich door een pleidooi voor een zo plat mogelijke organisatie met veel verantwoordelijkheden voor nationale A Rocha-organisaties. Verder ziet Nederland kansen voor bilaterale samenwerking tussen A Rocha landen. Samenwerking A Rocha Kenia Vanaf december 2013 wonen Jaap en Esther Gijsbertsen uit Nederland met hun kinderen op het Mwamba-centrum van A Rocha Kenia. Jaap coördineert en stroomlijnt daar het komende jaar de natuurbeschermingsprogramma’s, Esther heeft een taak in de organisatie en gastvrijheid op het centrum. A Rocha Nederland is nauw betrokken bij hun missie en geeft support op praktisch vlak. Social media A Rocha Nederland en verschillende lokale A Rocha-groepen weten de social media steeds beter te vinden. Vanaf 2013 delen ze hun ervaringen en resultaten geregeld op hun Facebook-pagina’s en via Twitter. Door te communiceren via deze kanalen bereiken ze steeds nieuwe groepen mensen met activiteiten en achterliggende inspiratie.

13

Hoofdstuk 4: Climate Stewards Climate Stewards zet via A Rocha Ghana op kleine schaal boomaanplantprojecten op in Midden-en Noord-Ghana en beheert deze. Het gaat bij die projecten om opslag van koolstof, het verbeteren van de lokale economie en herstel van biodiversiteit. De projecten bieden werkgelegenheid, stabiliteit en verbetering van ecosysteem. Ook zorgen ze voor minder erosie, bescherming van stroomgebieden, schaduw voor gewassen, habitat voor wilde dieren, duurzame brandstof- en houtproducten, voedingsproducten en veevoeder. Een ander doel van het programma is het creëren betrokkenheid, integratie en onderwijs van belanghebbenden in leren omgaan met situaties als gevolg van klimaatverandering. Nederlandse individuen, organisaties en bedrijven compenseren hun CO₂ door op www.climatestewards.nl via de calculator te berekenen hoeveel CO₂ zij door vliegtuig, auto of huishoudelijk verbruik van fossiele brandstoffen hebben uitgestoten. Dat levert een bedrag op voor te planten bomen, dat kan worden overgemaakt op rekening van Climate Stewards. Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en activiteiten van Climate Stewards februari 3 minuten pitch op laatste netwerkdag van de Noach Alliantie om Climate Stewards naamsbekendheid te geven bij alle aangesloten organisaties, zoals CDA, CGMV, ForumC, ICCO, Kerk in Actie, Oikos, Raad van kerken, Tear, TTT, WI CU e.a. juni – december Veraniek Veldstra heeft als stagiair voor Climate Stewards een literatuur onderzoek gedaan naar markt voor opslag van koolstof uit CO₂ georganiseerd door vrijwilligersorganisaties: “Climate Stewards and the Voluntary Carbon Market”. Het rapport is in het Engels gepubliceerd, omdat vooral Climate Stewards UK er mee aan de slag gaat ondersteund door Climate Stewards NL. De behandelde vragen zijn: Is er een toekomst voor een dergelijke markt? Wat zijn de trends en verwachtingen van de vraag naar CO₂-compensatie? Wat is de stand van zaken in Ghana, welke activiteiten moeten daar worden ontplooid en welke andere landen komen in aanmerking voor boomaanplantprojecten? Hoe moet Climate Stewards haar fonds besteden? En wat is een redelijke prijs voor CO₂-compensatie en koolstofopslag in bomen, of wat is een redelijke prijs per boom inclusief onderhoud en beheer van plantages? Uitkomsten van dit onderzoek zijn van belang voor beleid voor 2014 en volgende jaren. september Ondersteuning van de Ghana-reis door Climate Stewards UK met als doel de verantwoordelijkheid van A Rocha Ghana te weten te komen met betrekking tot financiering, inrichting en beheer van de boomaanplantprojecten, alsmede plannen voor 2014 – 2018 te maken. Het is van groot belang voor Climate Stewards dat er als vervolg op de financiering van boomaanplantprojecten rapportages worden gemaakt over de inzet van de financiële middelen en de opslag van koolstof in bomen. De uitkomst vertaalt zich naar beleid voor de periode 2014 – 2018, verbeterde rapportages en een

14

toetsing van de relatie tussen de planning en realisatie van opslag van koolstof, CO₂-calculator en groei van bomen (opslag van koolstof). Amarant Reizen Amarant Reizen heeft de CO₂-uitstoot van het vervoer van haar gerealiseerde reisprogramma 2013 geheel gecompenseerd via Climate Stewards. Het betrof allemaal groepsreizen met eigen vervoer, trein en vliegtuig.

Plantage van Climate Stewards in Larabanga, Ghana. 15

Hoofdstuk 5: Organisatie en financieel draagvlak

A Rocha Nederland is een stichting met een halftime directeur en ruim zeventig vrijwilligers. Zij vormen de kernteams van de lokale initiatieven en/of assisteren met landelijke taken. Aan de hand van kwartaalrapportages legt de directeur verantwoording af over bereikte doelen en financiën aan het bestuur van de stichting. Daarnaast legt de directeur twee keer per jaar verantwoording af aan de landenmanager van A Rocha Internationaal. Het klimaatprogramma Climate Stewards valt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van A Rocha Nederland en van de directeur van Climate Stewards Internationaal. Het werk van A Rocha Nederland is mogelijk door de financiële bijdragen van donateurs, een persoonlijke vriendenkring van de directeur, een bijdrage van A Rocha Internationaal en enkele subsidies. Projecten als de natuurweken en de netwerkbijeenkomsten van A Rocha Pro bedruipen zich financieel door een bijdrage van de deelnemers. De bijdrage van A Rocha Internationaal is een subsidie in het kader van leiderschapsontwikkeling. Deze is in 2013 voor de derde en laatste keer verstrekt. Vanaf 2014 moet A Rocha Nederland financieel op eigen benen verder. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de fondsenwerving. Vooruitkijkend naar 2014 lijkt het erop dat de jaarcijfers een beperkt gat zullen laten zien. Het aantal donateurs van A Rocha groeit gestaag mee met de bekendheid en het aantal lokale groepen in het land. In 2013 steeg het aantal donateurs tot 350. Het aantal vrijwilligers – van wie velen ook financieel bijdragen – steeg met de komst van nieuwe groepen in Enschede en EdeBennekom tot rond de zeventig. A Rocha heeft met behulp van twee subsidies van het programma Goen en Doen van het Ministerie van Economische Zaken in 2013 geïnvesteerd in kennis van de vrijwilligersgroepen. Tijdens een landelijk vrijwilligersweekend met 35 aanwezigen werd een college over verschillende visies op natuurbeheer verzorgd, als ook een training op het gebied van communicatie door lokale groepen. Daarnaast is er een update gemaakt van het Handboek A Rocha Lokaal, waarin lokale groepen alle informatie vinden voor de opzet en ontwikkeling van een lokaal initiatief.

16

Hoofdstuk 6: Vooruitblik A Rocha Nederland heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een netwerk van lokale groepen die geïnspireerd door hun geloof en met behulp van hun kerkelijke netwerk natuurgebieden adopteren en ervoor zorgen. De missie is helder, de werkwijze staat. Er is nu een tiental lokale groepen, veelal met langdurig betrokken vrijwilligers. De komende drie jaar willen we dit netwerk sterker maken voor de toekomst en investeren in het betrekken van nieuwe vrijwilligers (jongeren!), variatie in activiteiten en uitbreiding met enkele nieuwe groepen. Vanuit het praktische werk wil A Rocha in de Nederlandse kerken de boodschap van betrokkenheid bij en verantwoordelijkheid voor de schepping sterker laten klinken, onder andere door het uitbrengen van een jaarlijks themapakket voor kerken. Voorwaarde voor dit alles is dat A Rocha Nederland financieel en organisatorisch (sterkere structuur met taakgroepen) sterker wordt. Na een aantal jaren van financiële steun door A Rocha Internationaal, zal A Rocha Nederland vanaf 2014 geheel op eigen benen moeten staan. Voor de komende drie jaar wil A Rocha werken aan de volgende hoofddoelen: a. Versterken van het netwerk van de huidige A Rocha groepen b. Breedte christelijk Nederland bereiken door betere pr en marketing, strategische samenwerking en nieuwe thema’s c. Financiële en organisatorische stabiliteit

a. Versterken van het netwerk van de huidige A Rocha groepen A Rocha draagt actief bij aan zorg voor de schepping in natuurgebieden. De lokale groepen zijn vaak maandelijks aan de slag in natuurgebieden met praktisch beheer en sporadisch ook monitoring van broedvogels en vegetatie. Zo werkt A Rocha Gelderse Poort iedere eerste zaterdag van de maand op Landgoed Huis Sevenaer in het onderhoud van waardevolle landschapselementen als houtwallen. De natuurwaarden van dit ecologisch waardevolle gebied worden daardoor in stand gehouden. De afgelopen jaren heeft A Rocha Gelderse Poort ook een broedvogelinventarisatie uitgevoerd. Verder organiseert deze groep allerlei activiteiten als excursies, kinderactiviteiten, lezingen en meditatieve wandelingen. Een aantal andere groepen richt zich voornamelijk op de natuurwerkdagen. * A Rocha streeft de komende jaren naar verdere variatie in activiteiten, om een groot publiek aan te spreken. Een mooi voorbeeld zijn hagenpreken rond het thema schepping, die door A Rocha Zwolle en A Rocha Amersfoort zijn gehouden. In inhoud, kwaliteit en omvang van deze activiteiten wil A Rocha de komende drie jaar verder investeren. * We hebben ontdekt dat het goede strategie is om vanuit lokale groepen nieuwe initiatieven te starten. Dat proces stimuleert A Rocha de komende jaren: lokale groepen gaan jaarlijks 2 (kerkelijke) groepen uit naburige plaatsen betrekken bij hun activiteiten. * We zoeken de komende jaren naar een project dat sterk inzet op nieuwe kansen voor een bedreigde soort, bijvoorbeeld in het agrarisch gebied. 17

* Lokale groepen ontwikkelen een breder scala aan activiteiten, die zeker twee keer per jaar het karakter hebben van ‘vieren’ en ‘geloven’. * A Rocha zet een creatieve actie op touw om erachter te komen waar nieuwe vrijwilligersgroepen nodig zijn. * De kwaliteit van communicatie door lokale groepen wordt versterkt door het investeren in een gezamenlijk mailsysteem en het stimuleren van het gebruik van social media. Ook wordt er gewerkt aan een nieuwe website / webcommunity

b. Breedte van christelijk Nederland bereiken door betere pr en marketing, strategische samenwerking en nieuwe thema’s Het praktische werk van A Rocha heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Vanuit dat werk willen we de komende drie jaar onze boodschap van zorgzaam leven met de schepping sterker in de kerken laten klinken. * In 2012 maakte A Rocha een eerste digitaal en gratis beschikbaar themapakket voor kerken, dat meer dan 800 keer is gedownload. Een dergelijk pakket gaan we jaarlijks uitbrengen en breed onder de aandacht brengen. * We gaan lokale groepen stimuleren om de christelijke gemeenschap sterker te betrekken bij de lokale leefomgeving (bij natuur dicht bij huis, maar ook bijvoorbeeld bij lokaal geteeld voedsel). * A Rocha Nederland gaat een vernieuwd programma ontwikkelen voor kerken / kringen die zich willen verdiepen in onze relatie met natuur / schepping. * A Rocha gaat een of twee vormen van ‘A Rocha light’ ontwikkelen om een breder publiek in staat te stellen zich praktisch in te zetten voor natuurbehoud. * A Rocha Pro – netwerk voor christenen die professioneel werkzaam zijn in natuur – wordt een zelfstandig draaiende groep binnen A Rocha, die minimaal twee netwerkmomenten per jaar organiseert. * Het klimaatprogramma Climate Stewards benadert christelijke organisaties om partnerschappen aan te gaan en zo ook hun achterban te bereiken met informatie over klimaatbewust leven.

c. Financiële en organisatorische stabiliteit bereiken A Rocha is een vrijwilligersorganisatie met een halftime directeur. De afgelopen jaren heeft A Rocha Internationaal het werk in Nederland financieel ondersteund, maar vanaf 2014 moet A Rocha Nederland financieel op eigen benen staan. Zowel organisatorisch als financieel zijn er investeringen in de organisatie nodig om een stabiele en toekomstbestendige beweging te zijn. * Jaarlijks houden we een creatieve actie om donateurs te werven, bijvoorbeeld door een gratis natuur-experience aan te bieden voor nieuwe donateurs. 18

* A Rocha investeert in zo zelfstandig mogelijk draaiende lokale groepen en themagroepen door werving van meer vrijwilligers. * toewerken naar coördinatie van A Rocha Nederland in teamverband. * A Rocha verkrijgt uiterlijk in 2015 een financieel keurmerk. * A Rocha gaat investeren in nieuwe vormen van binding (van donateur- naar klantmodel)

19

Hoofdstuk 7: Financieel verslag A Rocha Nederland

Verkorte staat van baten en lasten

2013

Jaar 2013

2012

Actueel 31.264 11.545 10.547 369

Begroting 35.500 11.477 2.500 5.500 1.500

Actueel 29.837 17.228 26.111 6.231 1.152

ONTVANGSTEN

53.725

56.477

80.560

Nieuwsbrief Personeelskosten Beheer en administratiekosten Acties Projecten Contributie ARI Diversen

-4.716 -24.771 -4.180 -1.559 -11.632 -1.600 -2.159

-4.500 -23.000 -4.500 -500 -11.000 -2.000 -2.500

7.50719.6433.98925.5928.8401.4001.950-

UITGAVEN

-50.618

-48.000

-68.922

PER SALDO

3.107

8.477

11.638

Schenkingen Subsidie ARI Acties Projecten Diversen

Toelichting op staat van baten en lasten: 1. Toelichting baten - De schenkingen aan A Rocha laten een stijging zien ten opzichte van 2012. Dit is te verklaren uit het toegenomen aantal donateurs en leden van het persoonlijke vriendenteam van de directeur van A Rocha. Via collecten en bedrijven werd in 2013 minder ontvangen dan in 2012. - De subsidie van A Rocha Internationaal voor de ontwikkeling van leiderschap bij A Rocha Nederland wordt in drie jaar afgebouwd. In 2013 ontving A Rocha Nederland nog 11.545 euro. Dit is het laatste jaar dat deze bijdrage wordt ontvangen. - In 2013 waren er geen bijzondere acties die extra inkomsten genereerden. De hoge bedragen hiervoor in 2012 hebben betrekking op de internationale A Rocha conferentie die in dat jaar in Nederland werd georganiseerd. - De inkomsten van projecten (belangrijkste Natuurweken, A Rocha Pro-netwerkbijeenkomst, themapakket voor kerken en vrijwilligersconferentie) waren vrijwel voldoende om al deze projecten te kunnen bekostigen.

20

2. Toelichting lasten - De kosten voor de nieuwsbrieven vallen lager uit dan in 2012, omdat een speciale campagnenieuwsbrief van A Rocha toen eenmalig in een tienvoudige oplage is gedrukt. - De personeelskosten vallen hoger uit omdat de betaling van de pensioenpremie in 2012 net buiten het boekjaar viel. In 2013 viel die premie in het boekjaar. Tevens ontvangt de directeur per 2013 een onkostenvergoeding van 100 euro per maand. - Als vuistregel bedraagt de contributie aan A Rocha Internationaal tien procent van de algemene, niet-projectgebonden, inkomsten. 3. Conclusie A Rocha Nederland heeft het boekjaar met een positief resultaat afgesloten. Voor 2014 ligt de uitdaging om financieel geheel op eigen benen te staan. Ook met extra inspanningen op het gebied van fondsenwerving zal 2014 naar verwachting een beperkt negatief resultaat van enkele duizenden euro’s opleveren. A Rocha streeft naar een sluitende begroting, maar de financiële reserves zijn voldoende om een beperkt negatief resultaat op te vangen. A Rocha streeft naar een continuïteitsreserve van een jaar.

Volledige jaarrekening Op verzoek kan de volledige jaarrekening bij de Stichting A Rocha Nederland worden opgevraagd via [email protected].

21

Balans Stichting A Rocha Nederland per 31 december 2013 ACTIVA

2013

2012

Vaste Activa € €

Gebouwen en terreinen Inventaris

€ €

€

-

-

€

-

Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa €

-

€

-

€

60.133

€

46.386

Liquide middelen

Totaal

€

60.133

€

46.386

€

60.133

€

46.386

Liquide middelen: Voor zowel 2012 als 2013 betreft dit het saldo van de spaarrekening en de betaalrekening De stijging ten opzichte van 2012 (+€ 13.747) bestaat uit: - Resultaat van 2013 3.107 - Saldo vooruitontv. (= gelijk aan kortl schulden) 10.073 - Ontvangen rente 2012 567 € 13.747

----------------------------------------------------------------------------------------------------PASSIVA

2013

2012

Reserves Vrij besteedbaar Vastgelegd vermogen

€ €

€ €

50.061 -

Langlopende schulden

€

50.061

€

44.386

€

-

€

-

10.073

€

2.000

60.133

€

46.386

Kortlopende schulden en overlopende passiva

Totaal

44.386 -

€

Kortlopende schulden (vooruitontvangsten): Subsidie themapakket 2014 Subsidies ministerie EZ voor projecten 2014 Subsidie 2014 van st. NJI vrijwilliger Portugal Ontvangst vriendenteam Gijsbertsen Kenia Ontvangst vriendenteam directeur 2014 - 2016

973 3.000 3.068 1.532 1.500 € 10.073

Subsidie Groen&Doen 2.000

22

Staat van baten en lasten Climate Stewards Nederland

Jaar 2013

2012

Actueel 6.026 45 -

Actueel 5.058 340 1.867

ONTVANGSTEN

6.071

7.265

Treeplanting Ghana Bankkosten

-7.200 -58

7.00052-

UITGAVEN

-7.258

-7.052

PER SALDO

1.187-

213

Giften/compensaties/donaties vergoeding personeelskosten ARNL Project Ghana

Toelichting Als vrijwilligersorganisatie streeft Climate Stewards Nederland ernaar om vrijwel 100 procent van de ontvangen giften door te sluizen naar Climate Stewards Internationaal voor bosaanplant in Ghana. Alleen bankkosten worden verder betaald van de inkomsten. In 2013 is opnieuw een mooi bedrag overgemaakt voor compensatie van CO₂. Eventuele overige projectkosten worden betaald via rekening van A Rocha Nederland.

23

Colofon Adres Stichting A Rocha Nederland Leonorestraat 11 3816 SR Amersfoort tel. 033-4726722 email: [email protected] Kamer van Koophandel Amersfoort: 32095673 Bankrekening A Rocha: Stichting A Rocha Nederland, Amersfoort. IBAN: NL94INGB0009476780 BIC: INGBNL2A Bankrekening Climate Stewards: Climatestewards.nl, Amersfoort. IBAN: NL92INGB0003378523 BIC: INGBNL2A Bestuur Jan van der Stoep (voorzitter) Albert de Jong (secretaris) Thijs Jan van der Leij (penningmeester) Johan ter Beek vacature Directie Embert Messelink Climate Stewards Bert van der Woerd EVS (vrijwilligers buitenland) Martin en Tienke Springer Natuurreizen Ineke Blijleven Lokale groepen Gelderse Poort (Arnhem): [email protected] Heuvelrug (Veenendaal): [email protected] Amersfoort: [email protected] Deventer: [email protected] Groene Hart: [email protected] Zeeland: [email protected] Zwolle: [email protected] Assen: [email protected] Enschede: [email protected] Ede-Bennekom: [email protected]

24

Comité van Aanbeveling Wouter van Dieren, Club van Rome Reinier van den Berg, weerman / meteoroloog Stefan Paas, hoogleraar missiologie Bob Goudzwaard, econoom Dick Stellingwerf, burgemeester Lemsterland Edith Schouten, auteur / natuurliefhebber Edward de Kam, directeur Youth for Christ Nederland Jan Huijgen, plattelandsondernemer Eemlandhoeve / filosoof Wim Rietkerk, directeur l’Abri Nederland Arie van der Veer, programmamaker Evangelische Omroep Leonard Geluk, voorzitter ROC Midden-Nederland Jeroen Sytsma, gereformeerd predikant Middelburg Anastasia Kellermann, duurzaamheidsadviseur 2Lead4us

25

Samenvatting Stichtingsgegevens A Rocha Nederland Naam Adres Telefoon E-mail Websites

Jaar van oprichting in NL KvK Bankrekeningnummer Aantal vrijwilligers Aantal donateurs Aantal lokale groepen

Stichting A Rocha Nederland Leonorestraat 11 3816 SR Amersfoort 033 472 67 22 [email protected] http://www.arocha.nl http://www.climatestewards.nl http://www.facebook.nl/arochanederland 2002 32095673 9476780 70 350 10

26