ARDÈCHE
Wat is er te zien en te doen …..?
INHOUDSOPGAVE Pagina Inleiding
3
Kaartje “de streek van Privas en Aubenas”
4
Kaartje “de regio’s van de Gorges de L’Ardèche”
5
Kaartje “Gorges de L’Ardèche”
6
Voorbeelden van dagtripjes
7
Dagtripje nr. 1: Darbres
8
Sceautres
9
Alba la Romaine
10
Balmes de Montbrun
11
Villeneuve de Berg
12
Mirabel
13
Dagtripje nr. 2: Vals les Bains
15
Aubenas
17
Antraiques sur Volane
18
Dagtripje nr. 3: Privas
19
Coux
20
Le Pouzin
21
Cruas
22
Saint Vincent de Barrés
23 1
Chomérac
24
Dagtripje nr. 4: Orgnac L’Aven en Aven Orgnac
25
Vallon Pont D’Arc
26
Ruoms
27
Labeaume
28
Dagtripje nr. 5: De Gorges de L’Ardèche incl. Aven Marzal
29
Dagtripje nr. 6: Largentière
33
Balazuc
34
Vogüé
35
Montelimar
36
Wandeling De ruigten van een “neck”
38
Bronnen
39
2
Inleiding
Om overdag tijdens onze vakantie in de Ardèche wat te kunnen bezichtigen, heb ik voor jullie een overzicht gemaakt van leuke uitstapjes. Het is natuurlijk niet alles wat er te bezichtigen is, maar – naar mijn mening – wel de mooiste plekjes. Mocht je nog iets meer willen zien, dan heb ik enkele reisgidsen bij me. Kom ze gerust lenen. Op de kaartjes op pagina 4 t/m 6 staan de plaatsjes en de dagtripjes die verder op in dit boekje beschreven zijn. Ik heb verschillende kleuren gebruikt om het te verduidelijken, namelijk: - Het plaatsje Darbres (waar wij verblijven) heb ik oranje gekleurd; - De overige plaatsen zijn geel gekleurd; - Op het kaartje op pagina 4: - Dagtripje 1 = roze gekleurd - Dagtripje 2 = groen gekleurd - Dagtripje 3 = blauw gekleurd - Op het kaartje op pagina 5: - Dagtripje 4 = oranje gekleurd - Dagtripje 6 = geel gekleurd (ook deels op het kaartje op pagina 4 te vinden) - Op het kaartje op pagina 6: - Dagtripje 5 = groen gekleurd ’s-avonds zijn de Jeu-de-Boulestoernooien (door ons zelf of door de camping georganiseerd), waar iedereen geacht wordt bij aanwezig te zijn en vanzelfsprekend aan deel te nemen. Rest mij alleen nog jullie allen een hele fijne vakantie toe te wensen. Hopelijk gaat iedereen er van genieten. Groetjes van “jullie reisleidster” Marion.
3
Kaartje “de streek van Privas en Aubenas”
4
Kaartje van “de regio’s van de Gorges de L’Ardèche”
5
Kaartje “de Gorges de L’Ardèche”
6
Voorbeelden van dagtripjes:
Dagtripje nr. 1: Breng een bezoekje aan de plaatsjes Darbres, Sceautres, Alba la Romaine, Villeneuve de Berg en Mirabel en aan de Balmes de Montbrun. Dagtripje nr. 2: Breng een bezoekje aan de plaatsjes Vals les Bains, Aubenas en Antraiques sur Volane. Als je de markt in Vals les Bains wilt bezoeken, dan is dit een dagtripje voor de zondag. Dagtripje nr. 3: Breng een bezoekje aan de plaatsjes Privas, Coux, Le Pouzin, Cruas en Chomérac en aan de Grotten van La Jaubernie. Eventueel kun je ook een bezoekje brengen aan de kaasboerderij die je tegenkomt op weg naar de Grotten. Als je deze route op woensdag maakt, dan kun je naar de markt in Privas of in Le Pouzin (beiden op woensdagochtend). Dagtripje nr. 4: Breng een bezoekje aan de plaatsjes Orgnac l’Aven, Aven Orgnac, Vallon Pont d’Arc, Ruoms en Labeaume. Dit dagtripje is ook te combineren met dagtripje nr. 5. Dagtripje nr. 5: Maak een tocht langs de Gorges de l’Ardèche met zijn beroemde grotten en uitkijkpunten. Op vrijdagochtend is het hier markt. Dit dagtripje is ook te combineren met dagtripje nr. 4. Dagtripje nr. 6: Breng een bezoekje aan de plaatsjes Largentière, Balazuc en Vogüé.
7
Darbres In dit charmante dorpje staan trotse en degelijke woningen van basalt die typerend zijn voor de Coiron. Onder aan het dorp ontdek je de imposante, voormalige zijdenrupsenkwekerij uit 1812. Rond het dorp zijn mooie wandelroutes uitgezet. Darbres is dus een mooie uitvalsbasis om de omgeving te verkennen. En daarom start hier onze vakantie, en wel op camping Les Charmilles. Nuttige adressen en informatie: Marché des producteurs: Op vrijdagochtend Wat is er te zien en te doen: La Fontaine intermittente de Boulègue: deze fontein is een legende; wanneer het water een oker kleur krijgt, betekent dit dat u zich in tijden van tegenspoed bevindt. Zijn intermitterende is zichtbaar voor het blote oog, haar bijzonderheid is dat het water stroomt in kalksteen, terwijl het milieu basaltisch is.
8
Sceautres Sceautres is een neck, een rotsachtige verheffing van hard gesteente op de plaats waar zich ooit een vulkaan bevond. Door erosie verdwijnt het zand en alles wat niet hard is rond de kraterpijp van de vulkaan. De kraterpijp zelf blijft natuurlijk staan. Dat is de “neck”. Sceautres bezit de grootste neck van Europa, maar ook zonder deze merkwaardige natuurlijke bezienswaardigheid zou het een juweel van een dorp in een prachtige omgeving blijven. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor Toerisme: - Zie nuttige adressen in Villeneuve de Berg Wat is er te zien en te doen: -
Niets bijzonders, maar je kunt door de twee kleine straatjes slenteren die achter de kerk lopen en vervolgens, in een kwartier, via een pad naar de top van de rots klimmen. Mooi uitzicht, dat spreekt vanzelf.
-
Je kunt ook rond de rots wandelen, daar doe je ca. 40 minuten over.
-
Een andere mogelijkheid is om met een audiogids (gratis) rond de lavaprop en door het dorp te wandelen.
9
Alba la Romaine Een zuidelijk dorp met de allure van een bevallige vesting en met een geschiedenis die teruggaat tot de Kelten (Liguren). Tegenwoordig is het een middeleeuws dorp dat gedomineerd wordt door een kasteel en waarvan de huizen van kalksteen en basalt tegen elkaar aanleunen binnen een verdedigingsmuur die uit de vroege middeleeuwen dateert. Overal waar je kijkt, zie je geplaveide straatjes, overdekte doorgangen, prachtige gewelven, fraaie plaatsjes en gevels versierd met beeldhouwwerk en lateien. En helemaal achteraan in het dorp staan de klokkentoren en het kasteel op een vulkanische rots die uitsteekt boven de rivier de Escoutay. Nuttige adressen en informatie: Inlichtingen: - In de hoofdstraat de Rue de Barry Wijn proeven: - Caveau des vignerons d’Alba-la-Romaine: de wijnkelders van de wijnboeren van Alba-la-Romaine, aan de rand van het dorp (vooral lokale streekwijntjes). - Caveau de dégustation Louis Latour: aan de N102 ter hoogte van de Alba. Staat goed aangeduid. Dit is een absolute must. Wat is er te zien en te doen: -
Eglise Saint André: de klokkentoren loopt parallel aan het schip en staat er niet haaks op.
-
Archeologische vindplaats: je kunt deze vrij bezoeken, toegang gratis.
-
Het Romeinse theater: aan de D107, buiten het dorp. Het theater dat we nu zien werd in drie fasen gebouwd van in de 1e eeuw voor Chr. tot in de 2e eeuw na Chr. 10
Balmes de Montbrun Een tiental kilometers ten noorden van Villeneuve-de-Berg. De naam Montbrun komt van mont brûlé of “brandende berg”. Een kort stukje weg leidt naar een uitkijkpunt van waaruit je een prachtig uitzicht hebt op de klif aan de overkant, vanwaar de balmes je als grote donkere ogen aanstaren. Wat is er te zien en te doen: -
Balmes: opmerkelijke natuurlijke schuilplaats voor holbewoners in een hoge, nauwe basaltvallei waarvan de wanden doorzeefd zijn met vulkanische grotten en holwoningen. Mens en dier woonden in deze obscure schuilplaatsen en nog niet zo lang geleden (12e / 13e eeuw)…. Via ladders en touwen die ze konden ophalen, kwamen ze bij de holen. Daar zaten ze veilig.
11
Villeneuve de Berg Ondanks haar rijke verleden is deze voormalige koninklijke vesting tegenwoordig doorgaans slechts een plaats waar je onderweg eventjes een pauze houdt om te overnachten of te eten. Er zijn maar weinig sporen van haar glorierijke geschiedenis te zien, maar dat maakt een wandeling door Villeneuve de Berg zeker niet overbodig of onaangenaam. Buiten het dorp schuilen in de omgeving, zoals op het Plateau de Coiron, enkele kleine juweeltjes, waardoor Villeneuve een interessant vertrekpunt is. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor Toerisme: - Grand ‘Rue, in het herenhuis Hôtel Malmazet. Wat is er te zien en te doen: -
Rondleiding door het stadje
-
Hôtel Malmazet: een 17e eeuws herenhuis met hoge ramen en sierlijke balkons in accoladevorm.
-
Porte de l’Hôspital: ooit de belangrijkste toegangspoort tot de stad.
-
Église: de kerk maakte eertijds deel uit van de omwalling rond het stadje, maar werd in de loop der tijden voortdurend verbouwd. Let hier op het neoklassieke altaarstuk in het koor, de spreekstoel in prachtig houtsnijwerk en het interessante 18e eeuwse schilderij.
12
Mirabel Het dorp heet Mirabel, zoals het pruimpje, maar het is eigenlijk een kers… de kers op de taart die het Plateau du Coiron genoemd wordt. Wat opvalt is de lange rechthoekige monoliet van basalt die horizontaal boven aan het dorp rust. Als vestingplaats van waaruit vroeger de grote weg van de Rhône naar de Cevennen werd bewaakt, speelde Mirabel een belangrijke strategische rol tijdens de godsdienstoorlogen. In 1628 werd het fort door de hertog van Montmorency ingenomen en ontmanteld. Hiervan is tegenwoordig alleen de vierkante donjon, gebouwd van donkere basaltblokken en muurankers in witte kalksteen, nog intact gebleven. Het lijkt op het werk van een kind dat twee blokken op elkaar gestapeld heeft en vervolgens de hoeken van de verticale monoliet wit heeft geschilderd om het geheel nog aantrekkelijker te maken. Een dubbele harmonie, een verbazingwekkende ruïne op een stukje minerale natuur. Mira-bel betekent toch “mooi zien”, nietwaar? Vanaf de rand van het basaltplateau boven het dorp strekt het panorama zich uit over de depressie van de Auzon, de Bas-Vivarais, de poort van de Ardèche en de bergkammen van de Tanargue. Wat is er te zien en te doen: L'Espace muséal Olivier-de-Serres: het ruimtemuseum Olivier-deSerres volgt de evolutie van landbouwpraktijken sinds de Renaissance tot vandaag de dag. Klim tot aan de donjon: tijdens de klimtocht naar het horizontale rotsblok zul je ongetwijfeld aan orgelpijpen denken. Boven gekomen kun je genieten van het fantastische uitzicht.
13
Het panorama: vanaf de rand van het basaltplateau boven het dorp strekt het panorama zich uit over de depressie van de Auzon, de Bas-Vivarais, de poort van de Ardèche en de bergkammen van de Tanargue. La Tour de Mirabel: dit is een overblijfsel van één van de twee kastelen die tijdens de oorlogen van religie zijn verwoest. Het is gelegen aan de rotsachtige barrière met uitzicht op het dorp. Vanaf de toren is het uitzicht prachtig en rechtvaardigt ruimschoots de naam van het dorp.
14
Vals les Bains Een van de drie kuuroorden van het departement. Het landschap is een droom. De sfeer is aangenaam. Vals-les-Bains wordt ongetwijfeld een halte vol stijl, waarbij rust en dynamiek hand in hand gaan. Verder is de natuur overal overweldigend mooi en bijzonder gevarieerd: dennenbomen, kastanjebomen, wijnranken, braamstruiken, vijgenbomen …., het ruikt hier naar de bergen en ook al naar de Middellandse Zee. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor Toerisme: - In het huis van de familie Champanhet, Rue Jean-Jaurès 7 Weekmarkt: - Op zondagochtend. Wat is er te zien en te doen: -
Wandeling naar de calvarieberg en door de straten van het oude Vals
-
Rue Jean-Jaurès: winkelstraat en dus het kloppend hart van de stad.
-
Parc Saint-Jean: heel aangenaam park aan de oevers van de Volane.
-
Parc de Vals en de source intermittante: park aan de oevers van de Volane met prachtige bomen, tot de verbeelding sprekende ijzeren bruggen, heerlijke banken om te luieren en een bron die om de zes uur begint te spuiten.
15
-
Brasserie Bourganel: een brouwerij in een dorp vol water (alleen rondleidingen met gids).
-
Fresco: een enorme fresco bij het binnenrijden van het dorp. Beeldt de vrijheid uit en werd in 1999 door een groep kunstenaars gerealiseerd.
-
Maison Champanhet: het bezoek aan het Maison Champanhet begint met de geschiedenis van de familie Champanhet. Zij waren de eersten om het water van Vals te bottelen. Eigenlijk ontdek je met het relaas over deze familie de essentie zelf van de 18e en 19e eeuwse economische activiteiten van het dorpje en de omliggende streek. Er worden ook tijdelijke tentoonstellingen gehouden.
16
Aubenas Een echte wereldstad. De stad gaat prat op een markt waar mensen van heinde en verre naar toe komen, bezit verder een aangenaam middeleeuws centrum, een kasteel met een rijk historisch verleden. Nuttige adressen en informatie: Weekmarkt: - Op zaterdagochtend: deze markt is zeer populair en heel mooi, daarom heeft hij grote aantrekkingskracht op de dorpsbewoners en de mensen uit de omgeving. Dienst voor Toerisme van de gemeente Aubenas-Vals: - Steunpunt in Aubenas, Boulevard Gambetta 4: verkoop van routebeschrijvingen voor wandelingen in de omgeving. Wat is er te zien en te doen: -
La Musette, Place de l’Airette: een coöperatie van producenten die hier hun streekproducten verkopen
-
Het kasteel, Place de l’Hotel-de-Ville
-
Maison aux Gargouilles, Place de l’Hotel-de-Ville: fraai ogend huis is renaissancestijl dat zijn naam dankt aan de waterspuwers boven op het torentje.
-
Église Saint-Laurant
-
Dôme Saint-Benoît: vroeger de kapel van het benedictijnenklooster
-
Porte Valleton: de laatste poort die nog overeind staat van de zeven toegangspoorten die Aubenas ooit rijk was 17
Antraiques sur Volane Hoe hoger, hoe droger, zou het devies van dit grote dorp kunnen luiden. Antraigues ligt pal op een vulkanische rots met aan zijn voeten drie rivieren vol forellen: de volande, de Bise en de Mas. Daardoor lijkt het dorp op een wachter die de vulkanen en de ruïnes van het Château de Craux bewaakt. Het kasteel staat aan de rand van de vulkaankrater, niet ver van de terrassen met kastanjebomen die volop profiteren van de basalten ondergrond. Een buitengewone locatie, een totaal andere sfeer, doordrongen van het ritme van het jeu de boules op het dorpsplein. Antraigues is ook een kunstenaarsdorp… vooral van beeldhouwers die overal in de steegjes en op de muren van de huizen gezichten hebben aangebracht die vreemd zijn om naar te kijken. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor toerisme: - aan de rand van het dorp in het Maison d’Antraigues naast het gemeentehuis. Wat is er te zien en te doen: -
Op zoek naar de stenen gezichten: Antraigues verken je op goed geluk, dwalend door de straatjes rondom de kerk. Probeer hierbij te raden hoeveel gezichten er zijn gemetseld in de muren van de huisgevels.
-
De petaquespelers: op het dorpsplein. Een waar spektakel, vooral als het boules lyonnaise betreft.
18
Privas Privas ligt charmant uitgestrekt over de afgeronde heuvels. Het is niet de mooiste stad van het departement. Toch oogt Privas sympathiek en kalm en het uitzicht op de vallei is heel mooi. Als je hier bent, is het mogelijk om door te rijden naar de kleine, maar mooie dorpjes Le Pousin en/of Chomérac. Nuttige adressen en informatie: Weekmarkt (met veel plaatselijke producenten): - op woensdagochtend en zaterdagochtend Firma Clément (Chemin Logis-du-Ray): - Verkoop van alle Faugierproducten (kastanjes e.d.) Wat is er te zien en te doen: -
Pont Louis-XIII: 15e eeuwse brug over de Ouvèze is een klein en gedrongen, maar prachtig.
-
Korte wandeling door de stad.
19
Coux Het dorp ligt ongeveer 3 kilometer van Privas op een helling en ondergaat een beetje de opdringerige aanwezigheid van zijn grote buur. De klim loont echter de moeite: kleine steile straatjes met oude huizen, steegjes, trappen … Nuttige adressen en informatie: Fromagerie La Biquette de La Jaubernie (in het gehucht La Jaubenie – volg bord langs de weg): - Uitstekende picodon (pittig geitenkaasje) en heel wat andere kazen op basis van geitenmelk. Wat is er te zien en te doen: -
Indian Forest Ardèche: acrobatisch parcours door de bomen voor klein en groot.
-
Grotten van La Jaubernie: deze zijn alleen vanaf de buitenkant te bezichtigen. Je mag er niet in.
20
Le Pouzin De Pouzin is een gemeente in het Franse departement Ardèche en regio Rhône-Alpes. De inwoners worden de Pouzinois en de Pouzinoises genoemd. De Pouzin is een van de belangrijkste deuren van de Ardèche. De Pouzin is een kleine stad in dit deel van de Ardèche midden-Vivarais genoemd. Nuttige adressen en informatie: Weekmarkt: - Op woensdagochtend Wat is er te zien en te doen: -
De Romeinse brug over de Ouvèze
-
Les ruines très abîmées du prieuré médiéval Saint-Pierre-deRompon: De zeer beschadigde ruïnes van de middeleeuwse Priorij van -Saint-Pierre-de-Rompon
-
Le temple protestant (1956) et l'église Sainte-Madeleine (1958): de protestantse tempel en de Sainte-Madeleine kerk, reconstructies van de naoorlogse architectonisch erfgoed
21
Cruas Op het hoogste punt van het dorp, in het uiterste oosten van het departement, zijn de restanten van een versterkte kapel te bezichtigen met zijn hoge muren met kantelen en torentje. Maar dat is nog niet alles, want het ware juweel is de abdijkerk. En er zijn ook archeologische vindplaatsen. Dus eigenlijk is Cruas een verplichte halte. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor Toerisme: - Place de la Liberté ( in het centrum van het dorp) Wat is er te zien en te doen: -
Église de l’abbatiale (alleen rondleidingen met gids – vertrek bij de dienst voor toerisme): deze mooie kerk is alles wat nog rest van de abdij
-
Middeleeuwse vindplaats (folder verkrijgbaar bij de dienst voor toerisme)
-
André-Auclair Centrum (Avenue Mercoyrol): overzichtstentoonstelling van het werk van André Auclair, een kunstenaar
-
Wandeling door de plezierhaven
22
Saint Vincent de Barrés Een minuscuul versterkt dorpje op een heel kleine uitloper van basaltsteen. Van de middeleeuwse ommuring (12de eeuw) zijn slechts enkele mooie ronde torens overgebleven (zonder spits, maar toch indrukwekkend) plus een deel van de muren en toegangspoorten. Binnen de muren zitten de oude huizen nog veel leven en heerst er een gezellige sfeer. Op het pleintje voor de kerk heb je een mooi uitzicht in de richting van het Plateau du Coiron. Geplaveide straatjes, overwelfde steegjes, dichtopeengepakte huizen….. Wat is er te zien en te doen: -
Rondwandeling door het dorp (zie omschrijving hierboven).
23
Chomérac Chomérac is een gemeente in het departement Ardèche en Rhône-Alpes regio. De inwoners worden de Choméracois en de Choméracoises genoemd. Chomérac is zwaar getroffen door de oorlogen van religie. Het dorp is in 162 eigendom van de katholieke hertog van Ventadour. Tijdens het beleg viel het in de handen van de protestantse heer Blacons (14 oktober 1621). Op zijn beurt belegerd door de twee partijen, verandert deze nog steeds 6 keer van handen. In 1628 geven de katholieken het dorp aan de Hugenoten. Dit besluit zal nuttig blijken te zijn in het beleg van Privas in 1629 door Louis XIII en Richelieu. Nuttige adressen en informatie: Weekmarkt: - Op donderdagochtend. Wat is er te zien en te doen: -
Donjon du château: het Kasteel van de juwelen, in het oude Chomérac, overblijfsel van de oorlogen van religie
-
Château du Bijou: het gebouw is gebouwd in de 17e eeuw door de markies van Gerlande
-
Hôtel de Ville: het stadhuis dat gevestigd is in het voormalig herenhuis van de familie Grel, met de salon die schilderijen bevat van Claude Joseph Vernet
-
Het Aquaduct
-
De marmeren steengroeven: in de gemeente Chomérac en Alissas. 24
Orgnac D’Aven en Aven Orgnac Orgnac d’Aven is een rustig dorp, weg bij de drukte van de gorges. Heel aardig om even te stoppen. Een aven is een natuurlijke put die wordt gevormd als het kalkgesteente oplost of als een gewelf instort. Bij de Aven Orgnac begaf het gewelf het. De Aven Orgnac is één van de belangrijkste van Europa, zowel qua omvang als qua rijkdom. Je vindt er ondermeer de grootste stalagmiet van Frankrijk (24 meter hoog en 15 meter in doorsnede). Tegenwoordig bezoek je slechts een deel van de 3850 meter galerijen, maar je daalt tot 120 meter onder de grond. Je kan met een lift terug naar boven. De eerste zaal is bijzonder ruim en heel indrukwekkend, met een gat in het plafond waardoor je de hemel ziet. Meerdere zalen, steeds dieper en met elkaar verbonden door trappen, maken het mogelijk een paar pareltjes te bewonderen. Je ontdekt er “bordenstapels”, ondergrondse meren, draperieën, excentrische kalksteenvormingen, een prachtige orgelkast en tot slot kom je in een rode zaal die zijn kleur dankt aan de ijzerhoudende klein. Een klank- en lichtspel rondt het bezoek af. Buiten kun je, 100 meter verderop, het gat van de eerste zaal van bovenaf bekijken. Nuttige adressen en informatie: Wijnproeven en kopen: - Caveau de dégustation de l’Union des producteurs d’Orgnac-l’Aven het rijk van de côtes du vivarais Wat is er te zien en te doen: -
Het dorpje Orgnac d’Aven zelf
-
L’Aven d’Orgnac – Grand site de France: grot en prehistorisch museum (zie beschrijving hierboven). 25
Vallon Pont d’Arc Er is geen stadje dat zo op het ritme van de rivier en dat van de kano’s of kajaks leeft. Vallon Pont d’Arc is het vertrekpunt van de Gorges. Vallon staat bekend om zijn Pont d’Arc (boogbrug) over de Ardèche en om de bijzondere grot Chauvet. De overblijfselen van een oud feodaal kasteel waken over dit kleine stadje. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor toerisme van de Gorges de l’Ardèche: - Place de l’Ancienne Gare 1. Wat is er te zien en te doen: -
Stadhuis: in de voormalige woning van de graven van Wallon (17de eeuw) bevinden zich in de trouwzaal op de begane grond zeven wandtapijten van Aubusson (18de eeuw) opvallend door hun heldere kleuren.
-
Exposition Grotte Chauvet Pont d’Arc: de grot bevat de oudste wandtekeningen en –schilderingen die tot op heden bekend zijn.
-
Boogbrug: de beroemde brug van het stadje.
-
Le Chastelas of historisch Vallon: een geheel van vreemde, charmante ruïnes beslaat de heuvel. Het is het voormalige dorp Vallon dat door de inwoners in de eerste helft van de 20ste eeuw werd verlaten om de eenvoudige reden dat het drinkwater niet zo hoog kwam. Er werden dus nieuwe huizen gebouwd, lager, niet ver van de oevers van de Ardèche, waarbij gebruik werd gemaakt van het oude houtwerk en de oude dakpannen. De stenen slingerpaadjes worden tegenwoordig overwoekerd door onkruid en de huizen zijn nog slechts ruïnes. Op een bewolkte dag in de zomer is het een leuke wandeling voor toeristen en in de winter voor de lokale bevolking die er de geur van langvervlogen tijden komt opsnuiven. 26
Ruoms Ruoms is misschien niet het mooiste dorp van de Ardèche, maar is toch een oponthoud waard omdat het van hieruit tal van wandelingen in de omgeving kunt maken. Het dorp zelf bestaat uit smalle straatjes rondom de oude kerk binnen de vestingmuren en heeft een authentiek karakter. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor toerisme: Rue Alphonse-Daudet, naast het grote parkeerterrein. Hele goede bediening en goede documentatie over de streek rond Ruoms. Weekmarkt: Op vrijdagochtend. Wat is er te zien en te doen: Vinimage: midden in het middeleeuwse dorp vind je deze ludieke ruimte waar je op een interactieve manier informatie krijgt over de wijngebieden, de geheimen van de wijnboer en over het proeven van wijn. Activiteiten, videofilms en tentoonstellingen laten de lotgevallen van de wijnboeren uit de Ardèche tot leven komen. Het oude dorp: In het centrum, rondom de Église Saint Pierre met nog enkele romaanse elementen en een stevige toren. Op het kerkplein zie je de kleine Porte Saint-Roch uit de 13e eeuw. Rondom de kerk ligt een netwerk van leuke geplaveide straatjes en stenen huizen die geen weet schijnen te hebben van de drukte buiten de vestingmuren.
27
Labeaume Een dorp dat bijna verzwolgen werd door het kalkgesteente. En toch werd hier een dorp gebouwd met herenhuizen met bogen en balkons naast gewonen huizen van lokaal gesteente met platte stenen als dak. Wandel door de steegjes voor dwergen en doorgangen die levensbedreigend zijn voor zwaarlijvige mensen. Boven op een rots prijkt een kasteel. En dan zie je de verblijfsplaatsen van de holbewoners, een oude molen, hangende tuinen voor tuinmannen die van bergbeklimmen houden en een kerk met een klokkentoren die door reusachtige zuilen wordt gedragen. Het geurt hier naar het zuiden; naar alle kruiden van een zomerse keuken, kruiden die door de tijd worden gekweekt voor de mens en voor de cicaden. Op de Rocher du Curé zie je de geesten in soutane van de priesters die in dualistische tijden de eed op de grondwet weigerden af te leggen. Na de wandeling kun je lekker luieren op de mooie place Sablas, onder de grote platanen en bij de leuke fontein aan de rand van het water. Heerlijk. En vergeet ook niet een kijkje bij de vreemde brug die bij hevige regenval onder water verdwijnt en die Labeaume met Auriolles verbindt. Wat is er te zien en te doen: Wandeling door het dorp: zie hierboven beschreven.
28
De Gorges de l’Ardèche De Gorges de l’Ardèche oftewel in de volksmond “de Kloofdalen” vormen de etalage van deze regio met een grote rijkdom. Het is één van de grootste canyons van Zuid-Frankrijk. En sinds 1980 een natuurreservaat. Tussen Vallon Pont d’Arc en Saint Martin d’Ardèche slingert de Ardèche zich over ongeveer 32 kilometer door het hoge kalkplateau (200 à 300 meter hoog) en glipt de rivier zich tussen witte rotsen door te midden van het ruige natuurschoon. De gorges zijn net meisjes van plezier. Ze zijn prachtig en lenen zich voor alles. De rivier heeft twee bijzonderheden: haar schoonheid en haar toegankelijkheid. Mooi en democratisch. Een canyon met duizelingwekkende hoogtes, uitgesleten door de tijd, de wind en het water. Om met de auto “La Route des Gorges de l’Ardèche” te verkennen, volg onderstaande beschrijving. Ze biedt een 32 km lang uitzicht op bergengtes en maakt het mogelijk de rivier vanaf gemiddeld 200 meter hoogte te volgen. Je zult je erover verbazen dat de weg pas in 1968 is aangelegd. Er zijn twee goede redenen waarom je deze route zou moeten volgen: Om te beginnen kun je de kleurschakelingen in de lussen van de Ardèche bewonderen vanaf de aangelegde uitkijkpunten (belvedères). Verschillende, min of meer makkelijke paden beginnen vanaf deze weg te lopen langs de kliffen naar beneden tot aan de rivier. Helemaal beneden kun je zonder problemen zwemmen (kijk wel een beetje uit voor de kajaks). In de zomer is het waterniveau echter nogal laag. De tweede reden om deze route te nemen is om een bezoekje te brengen aan de talrijke grotten die opengesteld zijn voor het publiek. Ze liggen iets van de weg af, maar staan overal goed aangegeven. De grotten zijn soms werkelijk verbluffend. Samen met de kloofdalen hebben zij de regio haar internationale reputatie gegeven.
29
La route des Gorges de l’Ardèche (zie kaartje op pagina 6): Van Vallon Pont d’Arc naar Saint Martin d’Ardèche. Volg de D290. Dit is de weg van Vallon Pont d’Arc naar Saint Martin d’Ardèche. De volgende bezienswaardigheden kom je dan vanzelf tegen. Aanduiding bezienswaardigheden
* ** ***
: : :
leuk interessant niet te missen
* La grotte des Tunnels: als je vanuit Vallon komt, is dit de eerste grot die je langs de route des Gorges tegenkomt. De grot ligt aan de linkerkant van de weg. Toegangsprijs ongeveer € 3,50. Het is een actieve en dus vochtige grot. En in tegenstelling tot de meeste andere grotten is hier weinig voor de bezoekers gedaan. Deze kleine, bescheiden grot heeft niets van het statige van de naburige grotten, maar bezit toch een zekere aantrekkingskracht. Vroeger werd hier ijzer gedolven, later werd het een schuilplaats voor geiten. Achter in de grot zijn interessante en excentrieke druipsteenvormen. Opgelet: de treden zijn soms heel erg glad. *** Pont d’Arc: dit is de alom bekende gigantische triomfboog, gemaakt door de natuur, uitgeslepen in het zachte kalkgesteente en in het midden uitgehold door het water. Vanaf het uitkijkpunt ten zuiden van de brug heb je een prachtig zicht op de boogbrug. Onder aan de brug zijn twee strandjes. *** Belvédère du Serre de Tourre: uitkijkpunt met een prachtig uitzicht. *** Belvédère de Gaud en * Château de Gaud: nog zo’n oogverblindend uitzicht. Hier ben je al zo’n 12 km van Vallon. Het kasteel is een voormalig jachtslot van een zekere Reynaud, die door zijn neef Alphonse Daudet onsterfelijk is gemaakt onder de naam Tartarin de Tarascon. Vanaf de weg loopt er een pad naartoe (ongeveer 300 meter voor de belvédère als je vanuit Vallon komt). *** Belvédère de Gournier: het landschap is hier anders, maar blijft even schitterend. *** Grotte de la Madeleine, Belvédère de la Cathédrale en Maison de la Réserve: de grot is een mooi voorbeeld van karstverschijnselen met alle mogelijke druipsteenformaties. Je daalt af tot 65 meter diepte en ontdekt verschillende kleuren: oranjeoker, ontstaan door de oxidatie van ijzer en organische materialen, alle mogelijke tinten grijs, die wijze op de oxidatie van mangaan en grote witte formaties van pure kalksteen. Deze formaties staan bekend als stalagmieten, stalactieten, hoge zuilen of fijne orgelpijpen en grillig gevormde draperieën. Op het uitkijkpunt Belvédère 30
de la Cathédrale heb je een prachtig zicht op de rots met dezelfde naam. In Maison de la Réserve is een educatieve voorstelling over de bergengtes met behulp van interactieve spelletjes, eenvuodig en interessant. *** Aven Marzal: zie volgende bladzijde (aparte uitleg). ** Le Balcon des Templiers: vanuit hier kun je de ruïnes zien van het melaatsenziekenhuis van de Tempeliers aan de andere kant van de rivier (niet te bezichtigen → wordt gerestaureerd). *** Grotte de Saint Marcel d’Ardèche: in totaal zijn er 54 kilometer galerijen, waarvan maar 900 meter toegankelijk voor het publiek. De grot werd ontdekt door een jager. Je komt binnen via een lange tunnel die geleidelijk in de grond verdwijnt. Vervolgens kom je in een immense ruimte, waar een schitterende galerij loopt die Galerie des peintres (schildersgalerij) genoemd wordt, ongetwijfeld vanwege het mooie kleurenpalet. Prachtige draperieën. En als hoogtepunt: een aantal gours (een soort bekkens), knap verlicht en gevuld met water wat een bijzonder effect geeft. Weer buiten is een leuk ontdekkingspad en een aangenaam plekje om te picknicken. * Belvédère de Ranc-Pointu: een soort bisschopszetel als uitkijkpunt boven een fraaie kronkel in de rivier. Prachtig. Hier verlaten we het natuurreservaat en laten de kloofdalen voor wat ze zijn. De oevers wijken uiteen, het landschap wordt rustiger en minder majestueus, maar blijft bekoren. * Sauze: dit is het punt waar kajakvaarders na de afdaling aanmeren. Hier is het ellebogenwerk in de zomer. Tussen de rivier en de weg vind je enkele restaurantjes en cafés. Einde van het avontuur, aankomst in Saint Martin d’Ardèche.
31
Aven Marzal De Aven Marzal kom je tegen als la route des Gorges d’Ardèche rijdt en is zeker een bezoekje waard. Het is een indrukwekkende kloof, meer dan 125 meter diep. Via een smalle trap met enkele honderden treden daal je af in de diepste krochten van de aarde: daar ontdek je een vreemd verticaal landschap van stalactieten en stalagmieten, waarvan de kleuren overgaan van donkerbruin naar sneeuwwit. Het is één van de mooiste onderaardse grotten van Frankrijk. Marzal is de naam van een jachtopzichter die in 1812 door een stroper werd vermoord. De moordenaar wierp het lichaam van zijn slachtoffer en diens hond in de grot. De moordenaar is gepakt en het lichaam van Marzal is teruggevonden, maar niet dat van zijn trouwe makker, want die was een stuk dieper in de grot terechtgekomen. De hond werd pas in 1892 teruggevonden, toen de pioniers van de speleologie, Louis Armand en Edouard Alfred Martel, hun eerste ontdekkingstochten ondernamen. Raar verhaal, niet. Maar wel een mooie grot, met enorme majestueuze zaken, een hele reeks druipstenen en tal van bezienswaardigheden, waaronder beenderen van hertel, rendieren, beren, paarden en bizons. Bij de ingang vind je het Musée du Monde Souterrain. Je krijgt hier uitleg over de drie zalen via een audiofoon (25 minuten). Gratis toegang. Je maakt kennis met de geschiedenis van de speleologie aan de hand van onderzoeksmateriaal en de uitrusting van de pioniers. Het geheel zit goed in elkaar. En in de laatste zaal zie je heel wat voorwerpen die in de grot werden ontdekt. Ook de prehistorische dierentuin hoort bij de Aven Marzal, maar ligt op ongeveer 150 meter van de ingang verwijderd. Liefhebbers van dinosauriers zullen in de wolken zijn met dit museum: tijdens een wandeling door de naburige garrigue duiken tal van prehistorische dieren uit de struiken op. De grootsheid van de natuur is hier met talent nagemaakt. Ze zijn er allemaal, of bijna, de brachiosaurus, de bloeddorstige tyrannasaurus…. Heel leuk.
32
Largentière Een van de kleinste onderprefecturen van Frankrijk. Een leuke naam (un argentier is een zilverkast) die weergalmt vanaf de oevers van de Ligne. Het is niet moeilijk om te raden dat zich in deze gemeente een zilvermijn bevindt die vanaf de 9e eeuw tot in 1983 met wisselend succes werd uitgebaat. Hoewel de mensen tegenwoordig niet meer leven van de opbrengst van de mijn, is men hier toch trots op de harki (Algerijnen die zich tegen de onafhankelijkheidsbeweging hadden uitgesproken en lid waren van het Franse koloniale reserveleger. Tal van harki zijn na de oorlog in Algerije geëmigreerd naar Largentière. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor toerisme: Rue Camille-Vielfaure 8. Goede ontvangst en veel documentatie. De dienst voor toerisme organiseert ook een wandeling voor groepen door het dorp onder begeleiding van een gids (na afspraak). Weekmarkt: Op dinsdagochtend. Wat is er te zien en te doen: Wandeling door het oude dorp: charmant netwerk van kleine straatjes en gewelfde passages. Je komt het dorp uitsluitend binnen via de 15e eeuwse Porte des Récolles. Tentoonstelling “1000 jaar geschiedenis”: over het erfgoed van Largentière, de zilvermijnen, het kasteel…. Veel foto’s, gravures en verklarende teksten.
33
Balazuc Het dorp ligt hoog op een rots en biedt een wonderbaarlijk maar duizelingwekkend uitzicht op de rivier, die hier in het kalkgesteente diepe dalen heeft uitgegraven. Balazuc maakt deel uit van dit mirakel: het dorp is fier, maar zonder hoogmoedig te zijn, domineert de rivier zonder haar te overweldigen en laat eeuwenoude steegjes en geplaveide straatjes kriskras door elkaar kronkelen als een gekke spin die een chaotisch spinnenweg heeft gesponnen. Ontegenzeggelijk één van de mooiste dorpjes van Frankrijk. Een dorp in roze, blauw en wit dat tegen een bergwand hangt, klaar om in de afgrond te glijden of naar boven te klimmen (dat heeft men nooit goed begrepen). Balazuc is een verplichte halte op je pelgrimstocht naar natuurschoon om je te kunnen verzoenen met datgene wat de mens heeft gemaakt. Wat is er te zien en te doen: Het dorp: Stel jezelf geen doel, helemaal niets, maar laat je leiden door je gevoel en wandel straatje in, steegje uit. Je komt vroeg of laat toch uit bij het schattige romaanse kerkje. Het romaanse kerkje: een kerkje met klokkentoren met driepasboog en schitterende glas-in-lood ramen. La Maison des Artisans: Rue de la Tour-Carée. Voornamelijk aardewerk, een aardewerk fontein rond het thema tijd en heel wat streekproducten.
34
Vogüé Het dorpje Vogüé is in zijn geheel erkend als historisch erfgoed, op dezelfde rang als de Mona Lisa of de Mont-Saint-Michel. Sommigen zijn de mening toegedaan dat het dorp tot de tien charmantste dorpen van Frankrijk behoort. Het dorp met overdekte doorgangen en steegjes volgt de lijnen van een klif. De huizen langs de helling aan de voet van het kasteel vertonen alle tinten: van bloedrood tot een grijsachtig roze. Ze veranderen van kleur in functie van het uur en het seizoen. Ze horen niet alleen bij het kasteel, ze maken ook nog deel uit van de middeleeuwen. Nuttige adressen en informatie: Dienst voor toerisme: In Vogüé-Gare, net naast het treinstation. Heel professionele en hulpvaardige mensen die weten waarover ze spreken. Je kunt er een beschrijving krijgen (gratis) van een bewegwijzerde route die langs de voornaamste bezienswaardigheden van het middeleeuwse dorp loopt. Wat is er te zien en te doen: Het kasteel van Vogüé: dit is een kasteel naar ons hart. Je kunt er door een twaalftal kamers die, hoe je het ook draait of keert, in geen geval verwijzen naar die familie Vogüé, behalve die ene kamer die gewijd is aan de familiegeschiedenis. Toegangsprijs € 4,00. Vrij te bezoeken of met gids. Wandeling in het dorp: om bij het kasteel te komen, zul je genoodzaakt zijn om op je gevoel af te lopen en je weg te zoeken in de parallelle zigzaggende straatjes. Toeristisch treintje Viaduc 07: rijdt enkele op woensdag en zon- en feestdagen. Kosten € 8,00 per retourtje. 35
Montélimar Wie Montélimar zegt, denkt aan noga. Dat zegt iets over de populariteit van deze lekkernij, de specialiteit van de stad die een sterke scharnierpositie heeft op de grens van zowel de Ardèche als de Provencaalse Drôme. De lekkernij is echter niet de enige attractie van deze Provencaals aandoende stad, die evenzeer vermaard is om de literaire cafés en het miniaturenmuseum. Nuttige adressen en informatie: Office de Tourisme: - Allées Provencales. Nougat Chabert et Guillot: - Rue Charles Chabert 9. Zowel voor specialisten als voor het grote publiek is dit huis uit 1913 dé nogafabriek van Montélimar. Wat is er te zien en te doen: -
Allées Provencales: brede lanen die gedeeltelijk alleen voor voetgangers toegankelijk zijn en met meer dan 1 km aan boulevards, heeft de stad een Zuid-Franse allure gekregen. De bomen bieden bescherming tegen de felle zon, zodat het publiek in alle rust op de terrasjes van een koel drankje kan genieten of kan flaneren langs de etalages van de vele winkeltjes met regionale specialilteiten.
-
De oude stad: de 15de-eeuwse Collégiale Ste-Croix heeft veel te lijden gehad van de godsdienstoorlogen en heeft tot aan de 19de eeuw menige restauratie ondergaan. Aan de place du Marché met de gekleurde gevels, smeedijzeren balkons en bogen is te zien dat dit al echt de Provence is. Aan de noordkant van de place Émile-Loubet staat het huis van Diane de Poitiers: de fraaie gevel heeft kruisramen. 36
-
Musée de la Miniature: expositie in de kapel van het voormalige ziekenhuis (19de eeuw). Collecties worden geregeld vernieuwd. Ook microminiaturen, niet waarneembaar met het blote oog zijn er te bekijken onder een loep.
-
Het kasteel (Mont Adhémar): oorspronkelijke vesting (12de eeuw) waarvan alleen het woongedeelte enn de omloop te bezichtigen zijn.
-
Palais des Bonbons et du Nougat: snoepmuseum waar de hele productieketen van suiker getoond wordt van suikerriet tot snoepjes en fabrieksnoga, met daartussen fantasiestukken en kitsch van gesponnen, geblazen en getrokken suiker van talentvolle suikerbakkers.
-
Musée Européen de l’Aviation de Chasse: stalen reuzen – gevechts-, verbindings- en opleidingsvliegtuigen, van soms meer dan 20 ton, genieten hier van een welverdiende rust.
37
Wandeling De ruigten van een “neck”. Niveau Duur Hoogteverschil Lengte Markering Karakter
: : : : : :
+ 3 uur en 30 minuten 260 meter 11,2 meter gele en witte strepen, behalve op de “neck” een relatief eenvoudige wandeling door een deel van de Coiron, een plateau met talrijke sporen van vulkanisme.
U start de wandeling bij de kerk van Darbres. Achter de kerk staan afvalbakken en hier leidt een weggetje u omhoog langs oude huizen. In een haarspeldbocht gaat de weg steil omhoog. U loopt rond een zich eerst boven u verheffend huis. Voor u ziet u dan een weggetje dat Darbres uitloopt. Dit zeer stille weggetje (twee tractoren per uur) biedt (meestal) links van u een fascinerend panorama op de Coiron. U kunt heel goed zien hoe de heuvelhellingen zijn ingericht voor bebouwing en agrarische productie. Het weggetje maakt een scherpe bocht naar rechts en omhoog en bij een volgende haarspeldbocht ziet u een groepje hoge dennen en een hek. Open het hek, ga erdoor en sluit het hek weer. U bevindt zich nu op de zeer ruige weide van een “neck”, ontstaan door vulkaanerupties. Het is een interessant gebied voor insectenkenners en botanisch geïnteresseerden. De huid van de neck wordt soms afgezocht door grazende koeien. Worstel u door de begroeiing naar het eind van de neck tot u niet verder kunt. Laat u ondertussen verrassen door de woeste tuin waar u als door een jungle doorheen beweegt. Keer dan om en loop terug naar het hek. Sluit het hek weer goed en loop over het asfaltweggetje terug richting Darbres. Voor Darbres gaat u dit keer naar rechts, het bos in. Het pad wordt aangegeven door een markering met gele en witte strepen. Na even over het bospad te hebben gelopen, ziet u links en hoog boven u de “neck” uitrijzen waar u eerder op stond. Het heeft wel iets van een balkon of een fortificatie van de natuur. U loopt verder het bos in en gaat dan over een gemarkeerd paadje (feitelijk de rotsbedding van het stroompje Angladures) naar rechts en omlaag. Het paadje leidt u terug naar de bebouwing van Laviolle en via de asfaltweg daalt u daarna af naar Darbres.
38
Bronnen De bronnen die gebruikt zijn voor dit boekwerkje, zijn: Boeken: Trotter Ardèche ANWB Goud - Auvergne / Ardèche Michelin, de groene gids – Ardèche, Rhônevallei ANWB Actief, Ardèche actief Internet: http://www.france-voyage.com/frankrijk-gids/ardeche.htm http://www.campinglescharmilles.fr/ http://nl.wikipedia.org/wiki/
39
Colofon Ardèche, wat is er te zien en te doen ….? is samengesteld ten behoeve van de eerste vakantie naar Frankrijk van en met leden (32) van Jeu-deBoulesvereniging Bré-da-Boules uit Breda. Uitgever/ auteur: Marion Kouwenberg Geererf 18 4824 GL Breda
[email protected] Oplage: 25 stuks
© Marion Kouwenberg, Breda, 2012 Verveelvoudiging is toegestaan, mits Marion Kouwenberg als bron wordt vermeld.
40
